Sprawozdanie z działalności Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej we Wrocławiu za rok 2011 Inspekcja Handlowa jest wyspecjalizowanym organem kontroli powołanym do ochrony interesów i praw konsumentów oraz interesów gospodarczych państwa. Inspekcja działa na podstawie ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o Inspekcji Handlowej (tekst jednolity: Dz. U. z 2009r. Nr 151, poz. 1219 ze zm.). Działalność Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej we Wrocławiu w roku 2011 wytyczały ustalone przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie kierunki działania Inspekcji Handlowej oraz kwartalne plany pracy. Dolnośląski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej we Wrocławiu przeprowadzał kontrole następujących zagadnień: - bezpieczeństwa produktów w zakresie dyrektywy o ogólnym bezpieczeństwie produktów, - spełniania wymagań zasadniczych określonych w dyrektywach nowego podejścia, - jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, - kontrole w zakresie innych produktów nieżywnościowych i usług, - jakości paliw. Priorytetowe znaczenie miało wykonywanie ustawowych zadań Inspekcji Handlowej, jako organu wyspecjalizowanego w rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. o systemie oceny zgodności (tekst jednolity: Dz. U. z 2010r. Nr 138, poz. 935 ze zm.), wyrażające się zintensyfikowaniem działań kontrolnych w zakresie spełniania przez wyroby zasadniczych wymagań, określonych w rozporządzeniach wykonawczych do ustawy o systemie oceny zgodności, implementujących dyrektywy nowego podejścia. W działalności kontrolnej w 2011r. przeprowadzano kontrole produktów pod względem spełniania ogólnych wymagań bezpieczeństwa. W zakresie artykułów nieżywnościowych kontrolą objęto m.in. prawidłowość oznakowania substancji i preparatów niebezpiecznych oraz produktów biobójczych, produktów włókienniczych oraz wyrobów pod względem zawartości niektórych substancji chemicznych, placówki oferujące do sprzedaży różnego rodzaju produkty nie podlegające szczegółowym wymaganiom bezpieczeństwa, pod kątem przestrzegania ustawy z dnia 7 października 1999r. o języku polskim (tekst jednolity: Dz. U. z 2011r., Nr 43, poz. 224) oraz ustawy z dnia 5 lipca 2001r. o cenach (Dz. U. Nr 97, poz. 1050 ze zm.), prawidłowość obrotu akumulatorami samochodowymi i bateriami, prawidłowość oznakowania części samochodowych i urządzeń do przewożenia dzieci w pojazdach samochodowych, prawidłowość i rzetelność organizowanej przez przedsiębiorców promocyjnej sprzedaży produktów, prawidłowość oznakowania detergentów, prawidłowość oznakowania kosmetyków w tym oferowanych w sieciach sklepowych oraz w sprzedaży poza lokalem przedsiębiorstwa, jakość wyrobów konfekcyjnych dla dzieci i młodzieży o wzroście do 164 cm. Kontrolowano także przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie usług w zakresie serwisu zimowego sprzętu sportowego, przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie organizacji kąpielisk i wypożyczania sprzętu pływającego. W toku kontroli brano pod uwagę nie tylko zgodność produktów z określonymi przepisami prawa i deklaracją przedsiębiorcy, ale również badano legalność prowadzonej działalności gospodarczej.
Kontrole artykułów żywnościowych kładły nacisk na przestrzeganie przepisów prawa wspólnotowego, dotyczącego jakości handlowej artykułów rolno - spożywczych. Szczególną wagę w omawianym roku, Inspekcja Handlowa przypisywała kontrolom artykułów żywnościowych, w tym niewłaściwej jakości lub zafałszowanych m.in.: masła (tłuszczem innym niż mleczny), produktów z mleka koziego i owczego (mlekiem krowim i tłuszczami roślinnymi), oliwy z oliwek (innymi olejami lub fałszywe przypisanie do wyższej kategorii oliwy). Zakres przeprowadzonych kontroli obejmował również prawidłowość oznakowania wprowadzanych do obrotu wyrobów. Kontrole przyczyniły się do zwiększenia ochrony interesów ekonomicznych konsumentów poprzez eliminowanie z obrotu produktów niewłaściwej jakości lub zafałszowanych, jak również wymusiły na przedsiębiorcach rzetelną i prawidłową informację o oferowanych produktach. Dobór tematów do kontroli produktów żywnościowych, nieżywnościowych oraz usług, a także przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą związaną z produkcją, handlem i usługami wynikał z przekazanych przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie planów kontroli na rok 2011 z podziałem na kwartały, analiz zjawisk występujących na rynku, napływających informacji od konsumentów i przedsiębiorców oraz rozeznania własnego. W roku 2011 kontynuowano, zakrojone na szeroką skalę, kontrole w oparciu o ustawę z dnia 25 sierpnia 2006r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. Nr 169, poz. 1200 ze zm.). Niezależnie od powyższego, Inspekcja Handlowa realizowała działania w zakresie podejmowania mediacji i prowadzenia stałych polubownych sądów konsumenckich oraz poradnictwa konsumenckiego. Jednym z celów Inspekcji Handlowej jest propagowanie wśród konsumentów, a także przedsiębiorców tych form niesienia pomocy w rozstrzyganiu sporów i zaznajamianiu z obowiązującymi przepisami prawa. W roku ubiegłym przestrzegano procedur, mających wpływ na prowadzenie działań kontrolnych, które przyniosła znowelizowana ustawa z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej ( tekst jednolity: Dz. U. z 2010r., Nr 220, poz. 1447). Ustawa nałożyła obowiązek zawiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli z co najmniej 7- dniowym wyprzedzeniem. Przepis ten nie dotyczy jednak kontroli żywności na podstawie bezpośrednio stosowanych powszechnie obowiązujących przepisów prawa wspólnotowego, tj. na podstawie przepisów rozporządzenia (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. U. L 165 z 30.04.2004, str.1-141, ze zm.; Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 200-251 oraz ), zgodnie z którym kontrole urzędowe przeprowadzane są bez wcześniejszego zawiadomienia. Możliwe jest także odstąpienie na zasadzie art. 79 ust. 2 pkt 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w związku z art. 19 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 765/2008 z dnia 9 lipca 2008r. ustanawiające wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 339/93 (Dz. Urz. UE L 218/30, od zawiadomienia kontrolowanego o zamiarze przeprowadzenia kontroli, pod tym jednak warunkiem, że zakres przedmiotowy kontroli dotyczyć ma tylko i wyłącznie przestrzegania wymagań określonych w dyrektywach unijnych implementowanych w aktach wykonawczych wydanych do ustawy o systemie oceny zgodności. Wyjątkowo zgodnie z art. 79 ust. 1 pkt 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wymogu zawiadomienia nie stosuje się m.in. jeśli przedsiębiorca nie ma adresu zamieszkania lub siedziby albo doręczania pism na te adresy było nieskuteczne lub
utrudnione, a także jeżeli przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione bezpośrednim zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego. Zmiana do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wprowadziła także ograniczenie w odniesieniu do czasu trwania kontroli. Znacznie skrócono czas trwania kontroli. Przedłużenie kontroli zaś jest możliwe tylko z przyczyn niezależnych od organu kontroli i wymaga uzasadnienia na piśmie. Zgodnie z nowelizacją, w przypadku podjęcia i przeprowadzenia kontroli z naruszeniem przepisów cyt. wyżej ustawy, przedsiębiorca ma prawo wnieść sprzeciw do organu wykonującego kontrolę. Wniesienie takiego sprzeciwu powoduje wstrzymanie czynności kontrolnych. Od wydanego postanowienia kontrolowanemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia. Realizując swoje zadania ustawowe w 2011r. Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej we Wrocławiu współpracował z licznymi instytucjami takimi jak: Urzędy Miar, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Państwowa Inspekcja Pracy, Inspekcja Sanitarna, Urzędy Skarbowe, Urząd Kontroli Skarbowej, Urząd Komunikacji Elektronicznej, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych, Inspekcja Ochrony Środowiska, Prokuratury, Urzędy Miast i Gmin, Dolnośląski Urząd Wojewódzki. Aktywność Inspektoratu przejawiała się ponadto w innych działaniach. W dniu 12 kwietnia 2011 r. w siedzibie Społem PSS Południe we Wrocławiu przedstawiciele Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej we Wrocławiu przeprowadzili szkolenie z zakresu jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, a w dniu 19 kwietnia 2011r w ramach współpracy ze środowiskami rzeczoznawców, z inicjatywy Stowarzyszenia Włókienników Polskich w porozumieniu z Laboratorium Badań Włókienniczych Textiltest we Wrocławiu, odbyła się w gmachu NOT-u we Wrocławiu konferencja na temat jakości i roszczeń reklamacyjnych w zakresie wyrobów włókienniczych, odzieżowych, skórzanych oraz usług pralniczych z udziałem przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w tych branżach oraz miejskich i powiatowych rzeczników konsumentów z terenu województwa dolnośląskiego. W spotkaniu z ramienia Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej we Wrocławiu brali udział przedstawiciele Wydziału Ochrony Konsumentów i Stałego Polubownego Sądu Konsumenckiego przy Wojewódzkim Inspektorze oraz inspektorzy z Wydziału Branżowego. Przedstawiciele inspektoratu wystąpili z wykładami na temat uprawnień kontrolnych i mediacyjnych Inspekcji Handlowej w omawianym okresie, przepisów prawa regulujących obrót artykułami włókienniczymi oraz popularyzowali ideę sądownictwa polubownego. Ponadto w dniu 27 maja 2011 r. na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego odbyła się konferencja na temat potencjalnych i rzeczywistych standardów ochrony prawnej konsumenta z udziałem przedstawicieli tutejszego inspektoratu. W roku 2011 tutejszy Inspektorat rozwijał współpracę z czeską inspekcją handlową nawiązaną na mocy Porozumienia zawartego w roku 2008r. Jest to współpraca o charakterze ciągłym, w ramach której, w minionym roku, inspektorzy Inspekcji Handlowej we Wrocławiu brali udział w czynnościach kontrolnych przeprowadzanych przez Ustecko - Liberecki Obwodowy Inspektorat Handlowy odpowiednik polskiego wojewódzkiego inspektoratu, na obszarze jego działania, tj. miejscowości Liberec, Harrachov i okolic. W toku takich kontroli inspektorzy tutejszego Inspektoratu występują zwykle w charakterze konsumentów obcokrajowców, dokonujących zakupów kontrolnych, a głównym celem tych kontroli jest ochrona ich interesów. W jednym przypadku nie doszło do nawiązania współpracy w prowadzeniu łączonych czynności kontrolnych i nastąpiła odmowa wzięcia udziału ze względu na brak środków finansowych na pokrycie kosztów związanych z wyjazdem i uczestnictwem inspektorów tutejszego Inspektoratu.
Jednocześnie rozważana jest możliwość podjęcia analogicznej współpracy po stronie polskiej podczas, odbywających się tym roku Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej EURO 2012, polegająca na udziale w czynnościach kontrolnych inspektorów z Czech, występujących w charakterze konsumentów, podczas dokonywania zakupów kontrolnych. Kontrola wyrobów objętych dyrektywami nowego podejścia w zakresie zgodności z zasadniczymi wymaganiami: W trybie nadzoru rynku w 2011r. Inspekcja Handlowa prowadziła regularne kontrole wyrobów pod kątem spełniania wymagań przepisów krajowych wdrażających dyrektywy nowego podejścia. Kontrolą objęto wyroby podlegające m.in. taki dyrektywom jak: bezpieczeństwa zabawek 88/378/EWG (TOYS), urządzeń elektrycznych niskonapięciowych 73/23/EWG (LVD), środków ochrony indywidualnej 89/686/EWG (PPE), bezpieczeństwa maszyn 98/37/WE (MD), urządzeń spalających paliwa gazowe 90/396/EWG (GAD) oraz wodnych kotłów grzewczych opalanych paliwami ciekłymi lub gazowymi 92/42/EWG (BOILERS). Działania kontrolne prowadzono na terenie całego Dolnego Śląska. W ramach współpracy z organami celnymi Inspekcja Handlowa wydała 27 opinii o produktach, dotyczące spełniania zasadniczych wymagań przez wyroby sprowadzane spoza Unii Europejskiej. Ścisła współpraca w omawianym zakresie umożliwia zatrzymanie na granicy wyrobów, które nie spełniają przepisów obowiązujących we Wspólnocie. W 2011r. w oparciu o programy kontroli opracowane przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie realizowano następujące tematy kontrolne: 1. Kontrola środków ochrony indywidualnej (m.in. ubrania odblaskowe do użytku nieprofesjonalnego, środki ochrony oczu, kaski do jazdy na rowerze, na deskorolce). 2. Kontrola nieautomatycznych wag (NAWI) oraz przyrządów pomiarowych (MID). 3. Kontrola małego sprzętu elektrycznego (m.in. AGD i RTV, przedłużacze, adaptery podróżne, ładowarki do telefonów, urządzenia biurowe). 4. Kontrola maszyn (elektronarzędzia i narzędzia spalinowe, wykorzystywane przy remoncie i majsterkowaniu). 5. Kontrola zabawek (m.in. zabawki wypchane miękkie, dla niemowląt do oglądania, chwytania, i/lub ściskania, zabawki do których dziecko może wejść, zabawki do zabaw w pisku, wodzie). 6. Kontrola bezkierunkowych lamp do użytku domowego /ekoprojekt/ (żarówki). 7. Kontrola lampek choinkowych i girland świetlnych i podobnych wyrobów. 8. Kontrola opraw oświetleniowych (oprawy oświetleniowe w tym również dla dzieci). 9. Kontrola wyrobów pirotechnicznych (wyroby pirotechniczne widowiskowe klasy 1 i 2). Celem kontroli wyrobów objętych dyrektywami nowego podejścia jest głównie kontrola w zakresie oznakowania CE oraz dołączania niezbędnych dla konsumenta instrukcji i ostrzeżeń. Efektem przeprowadzonych kontroli było stwierdzenie różnych nieprawidłowości tj.: - niezgodności z zasadniczymi wymaganiami, - nieprawidłowego oznakowania CE lub jego braku, - nieprawidłowo sporządzonej deklaracji zgodności lub jej braku, - innych brak wymaganych informacji, ostrzeżeń itp.
Zgodnie z ustawą z dnia 30 sierpnia 2002r. o systemie oceny zgodności (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935 ze zm.) w toku kontroli pobierane były próbki wyrobów do badań laboratoryjnych. W dalszym ciągu barierą w tego rodzaju kontrolach są niewystarczające środki na pokrycie kosztów tych badań, które w przypadku pozytywnych ich wyników pokrywane są ze środków własnych Inspektoratu. W związku z ustaleniami kontroli wydano 22 decyzje na podstawie art. 40k ust. 1 cytowanej ustawy, zakazujące dalszego przekazywania użytkownikowi, konsumentowi i dystrybutorowi wyrobów niespełniających zasadniczych wymagań. Materiały kontrolne przekazywano Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie, jako organowi wyspecjalizowanemu w celu prowadzenia dalszego postępowania administracyjnego, kierowano zawiadomienia o popełnieniu przestępstw określonych w ustawie o systemie oceny zgodności do właściwych miejscowo prokuratur, jak również zgłaszano kwestionowane wyroby do ogólnokrajowego systemu informatycznego HERMES. Kontrola wyrobów pod kątem spełniania ogólnych wymagań bezpieczeństwa: W 2011r. Inspekcja Handlowa, realizując założenia strategii polityki konsumenckiej, swoje działania skoncentrowała także na prowadzeniu kontroli w zakresie spełniania przez produkt ogólnych wymagań bezpieczeństwa. Ich efektem było eliminowanie z obrotu tych produktów, które stwarzają zagrożenie dla zdrowia lub życia użytkowników. Ponadto kontrolą z zakresu ogólnego bezpieczeństwa produktów objęte zostały wyroby wymienione w systemie RAPEX (System Szybkiego Ostrzegania Rapid Alert System). W ubiegłym roku kontrolowano następujące zagadnienia: 1. Bezpieczeństwo zimowego sprzętu sportowego. 2. Bezpieczeństwo prostych narzędzi ręcznych. 3. Bezpieczeństwo i oznakowanie obuwia oraz spodni typu jeans pod kątem obecności DMF. 4. Bezpieczeństwo fotelików rowerowych i rowerów dziecięcych. 5. Bezpieczeństwo zapalniczek. 6. Bezpieczeństwo drabin. 7. Bezpieczeństwo mebli przeznaczonych do spania. 8. Bezpieczeństwo wyrobów włókienniczych (bielizna osobista dla dzieci i młodzieży). Oceniając bezpieczeństwo produktów uwzględniono: - cechy produktu, w tym jego skład, opakowanie, instrukcje montażu i uruchomienia, a także biorąc pod uwagę rodzaj produktu instrukcje instalacji i konserwacji, -oddziaływanie na inne produkty, jeżeli można w sposób uzasadniony przewidzieć, że będzie on używany łącznie z innymi produktami, - wygląd produktu, jego oznakowanie, ostrzeżenia i instrukcje dotyczące jego użytkowania i postępowania z produktem zużytym oraz wszelkie inne udostępniane konsumentowi wskazówki lub informacje dotyczące produktu, - kategorie konsumentów narażonych na niebezpieczeństwo w związku z używaniem produktu, w szczególności dzieci i osoby starsze. Kontrole stacji paliw: Przeprowadzone w 2011r. w ramach Systemu Monitorowania i Kontrolowania Jakości Paliw Ciekłych i Biopaliw Ciekłych kontrole jakości paliw potwierdziły, że wskazane są dalsze
systematyczne kontrole rynku paliwowego. Szczegółowe dane z tej tematyki zostały zawarte w odrębnym sprawozdaniu pt. Sprawozdanie Dolnośląskiego Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej we Wrocławiu z kontroli jakości paliw ciekłych w ramach Systemu Monitorowania i Kontrolowania Jakości Paliw Ciekłych i Biopaliw Ciekłych w roku 2011 na terenie województwa dolnośląskiego (w załączeniu). Inne kontrole: W 2011r. Inspekcja Handlowa objęła również kontrolą produkty, pod względem zgodności z deklarowaną przez producentów szczegółową charakterystyką, a także z informacjami zamieszczonymi na opakowaniach jednostkowych lub reklamach. W toku każdej kontroli sprawdzano także oznakowanie produktów czy spełnia wymagania określone prawem oraz czy nie wprowadza konsumentów w błąd. Przy doborze tematów kontroli uwzględniono obszary, w których występują największe zagrożenia naruszeń interesów konsumentów takie jak: nieuczciwa promocja produktów, fałszowanie żywności, niewłaściwa informacja o towarach i ich cenach oraz inne praktyki naruszające interesy konsumentów. Kontrolą objęto także legalność i rzetelność działania przedsiębiorców, sprawdzając m.in. posiadanie zezwoleń na działalność gospodarczą, prawidłowość stosowania cen oraz sposób ich uwidaczniania. W toku kontroli prawidłowości świadczenia usług sprawdzano jakość i rzetelność ich wykonania przez usługodawcę, a także umowy, czy nie zawierają niedozwolonych klauzul i warunków ograniczających prawa konsumenta. W przypadku podejrzenia stosowania czynów nieuczciwej konkurencji naruszających interesy konsumentów oraz ujawnienia stosowania nieuczciwych praktyk rynkowych naruszających zbiorowe interesy konsumentów sprawy były kierowane do Prezesa UOKiK, jako organu właściwego. Wśród zagadnień objętych kontrolą w 2011r. znalazły się: Artykuły rolno-spożywcze, w tym: 1. Jakość handlowa w małych piekarniach i cukierniach oferujących wyroby wyłącznie we własnych sklepach na rynku lokalnym. 2. Jakość i prawidłowość oznakowania mięsa i wyrobów mięsnych (tj. nie poddanych obróbce termicznej) w tym głównie wołowiny łącznie z wyrobami luksusowymi. 3. Jakość i prawidłowość oznakowania mleka i przetworów mlecznych oferowanych pod markami sieci handlowych (marka własna) łącznie z wyrobami luksusowymi i kontrola masła. 4. Prawidłowość obrotu wyrobami alkoholowymi i tytoniowymi. 5. Jakość i prawidłowość oznakowania produktów z mleka koziego i owczego w kierunku zafałszowań mlekiem krowim i tłuszczami roślinnymi. 6. Jakość handlowa w małych zakładach produkcyjnych oferujących wyroby garmażeryjne wyłącznie we własnych sklepach na rynku lokalnym. 7. Jakość i prawidłowość oznakowania produktów oferowanych pod markami sieci handlowych (marka własna) w grupie owoce, warzywa, przetwory owocowowarzywne. 8. Jakość i prawidłowość oznakowania przetworów zbożowych. 9. Jakość handlowa produktów luksusowych w grupie wyrobów garmażeryjnych. 10. Jakość i prawidłowość oznakowania produktów luksusowych w grupie owoców i warzyw oraz przetworów owocowo warzywnych.
11. Jakość i prawidłowość oznakowania produktów luksusowych w grupie wyrobów zbożowych. 12. Jakość i prawidłowość oznakowania soków i napojów bezalkoholowych oraz wód oferowanych pod marką własną sieci handlowych. 13. Prawidłowość funkcjonowania usług gastronomicznych w rejonach o nasilonym ruchu turystycznym, w sezonie letniego wypoczynku. 14. Jakość i prawidłowość oznakowania przetworów mięsnych oferowanych pod markami sieci handlowych (marka własna). 15. Prawidłowość funkcjonowania sklepów wiejskich. 16. Jakość produktów luksusowych w grupie soków i napojów bezalkoholowych. 17. Jakość i prawidłowość oznakowania produktów luksusowych w grupie przetworów mięsnych. 18. Jakość i prawidłowość oznakowania miodu oferowanego pod marką sieci handlowych. 19. Jakość i oznakowanie wyrobów spirytusowych. 20. Jakość i prawidłowość oznakowania przetworów i mrożonek owocowych i warzywnych. 21. Jakość produktów luksusowych w grupie suszonych grzybów oraz innych suszonych środków spożywczych (śliwki, rodzynki i inne bakalie). 22. Jakość produktów luksusowych w grupie ryb i przetworów rybnych. 23. Jakość produktów luksusowych w grupie tłuszczów do smarowania. W czynnościach kontrolnych w obszarze wyrobów żywnościowych wykorzystywane były sankcje dla przedsiębiorców oferujących artykuły rolno spożywcze niewłaściwej jakości lub zafałszowane, wynikające z treści art. 40a ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (tekst jednolity: Dz. U. z 2005r., Nr 187, poz. 1577 ze zm.) nadającym uprawnienia organom Inspekcji Handlowej do nakładania kar pieniężnych, w przypadku: - uniemożliwiania przeprowadzenia kontroli art. 40a ust. 1 pkt 1 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, - utrudniania przeprowadzenia kontroli art. 40a ust. 1 pkt 2 w/w ustawy, - wprowadzania do obrotu artykułów rolno-spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej art. 40a ust. 1 pkt 3 w/w ustawy, - wprowadzania do obrotu artykułów rolno-spożywczych zafałszowanych art. 40a ust. 1 pkt 4 w/w ustawy, - ponownego wprowadzenia do obrotu artykułu o niewłaściwej jakości handlowej w tym zafałszowanego art. 40a ust. 3 w/w ustawy. Zgodnie z wyżej cyt. ustawą o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, ustalając wysokość kary, Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnia pięć przesłanek, określonych w art. 40 a ust. 5 tej ustawy, tj.: stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia, zakres naruszenia, dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolnospożywczych i wielkość jego obrotów. Zapisy o karach pieniężnych stanowią dogodny instrument prawny a posługiwanie się kwotami określonymi, jako procent przychodu, z uwagi na fakt, iż kontrole odbywają się zarówno u dużych jak i małych przedsiębiorców, stanowią dobre rozwiązanie. Artykuły nieżywnościowe i usługi, w tym: 1. Oznakowanie detergentów.
2. Prawidłowość funkcjonowania serwisów zimowego sprzętu sportowego. 3. Kontrola przedsiębiorców świadczących usługi w zakresie organizacji kąpielisk i wypożyczania sprzętu pływającego. 4. Prawidłowość obrotu akumulatorami samochodowymi i bateriami. 5. Prawidłowość oznakowania substancji i preparatów niebezpiecznych oraz produktów biobójczych. 6. Kontrola wyrobów pod względem zawartości niektórych substancji chemicznych. 7. Kontrola w zakresie prawidłowości oznakowania części samochodowych i urządzeń do przewożenia dzieci w pojazdach samochodowych. 8. Prawidłowość i rzetelność organizowanej przez przedsiębiorców promocyjnej sprzedaży produktów. 9. Prawidłowość oznakowania kosmetyków w tym oferowanych w sieciach sklepowych oraz poza lokalem przedsiębiorstwa. Ponadto w roku 2011 tutejszy Inspektorat prowadził działania w formie kontroli własnych oraz interwencyjnych, w oparciu o skargi uzyskiwane od konsumentów i przedsiębiorców oraz w oparciu o informacje otrzymywane z pozostałych organów nadzoru rynku i organizacji konsumenckich. Kontynuowano kontrole prawidłowości funkcjonowania placówek handlowych, w szczególności w zakresie: - uwidaczniania cen i innych informacji przewidzianych przepisami, - warunków przechowywania środków spożywczych, - przestrzegania terminów przydatności do spożycia i dat minimalnej trwałości, w szczególności w sklepach wiejskich, - rzetelności odmierzania produktów, - wykonania decyzji administracyjnych wydanych w związku z naruszeniem przepisów o uwidacznianiu cen, - usług hotelarskich w zakresie kategoryzacji obiektów, używania nazw rodzajowych, legalności działalności, - prawidłowości funkcjonowania punktów skupu złomu w zakresie przestrzegania przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2007r. o odpadach (tekst jednolity: Dz. U. z 2010r., Nr 185, poz. 1243) oraz przepisów wykonawczych, Wybrane dane statystyczne dotyczące przeprowadzonych kontroli: Liczba kontroli ogółem 1281: Sprawy o wykroczenia: - liczba wniosków o ukaranie ogółem 34; - liczba nałożonych mandatów karnych 457; - wartość grzywien nałożonych w drodze mandatu 79,35 tys. zł; - kwota grzywien orzeczonych przez sądy 10,15 tys. zł. W 79 przypadkach wobec sprawców wykroczeń na zasadzie art. 41 kw odstąpiono od ich ukarania poprzestając na pouczeniu. Liczba zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa skierowanych do organów ścigania 34. Liczba czynności dochodzeniowych prowadzonych przez Dolnośląskiego Wojewódzkiego Inspektora w trybie Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13
czerwca 2003 r. w sprawie określenia organów uprawnionych obok Policji do prowadzenia dochodzeń oraz organów uprawnionych do wnoszenia i popierania oskarżenia przed sądem pierwszej instancji w sprawach podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, jak również zakresu spraw zleconych tym organom (Dz. U. Nr 108, poz. 1019 ze zm.) 6 dochodzeń. W 2011r. wydano łącznie 696 decyzji administracyjnych. Były to decyzje na podstawie następujących przepisów prawa, na mocy których Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej ma umocowanie do ich wydawania, w szczególności: - art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o Inspekcji Handlowej (tekst jednolity: Dz. U. z 2009r., Nr 151, poz. 1219) polegających na wycofaniu z obrotu lub niezwłocznym usunięciu stwierdzonych nieprawidłowości ze względu na bezpieczeństwo lub interes konsumentów albo interes gospodarczy państwa; - art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o Inspekcji Handlowej (tekst jednolity: Dz. U. z 2009r., Nr 151, poz. 1219) polegających zarządzeniu w toku kontroli niezwłocznego usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości w przypadku stwierdzenia naruszenia art. 20 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej; - art. 40k ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. o systemie oceny zgodności (tekst jednolity: Dz. U. z 2010r. Nr 138, poz. 935 ze zm.) polegających na zakazie udostępniania wyrobu niespełniającego zasadniczych, szczegółowych lub innych wymagań, przez okres nie dłuższy niż 2 miesiące, a w przypadku wszczęcia postępowania w sprawie wprowadzenia do obrotu wyrobu niezgodnego z zasadniczymi wymaganiami okres obowiązywania zakazu może zostać przedłużony do czasu zakończenia tego postępowania, w przypadku gdy organ stwierdzi, że wyrób spełnia zasadnicze wymagania decyzja, o której mowa wyżej zostaje uchylona; - art. 40a ust. 1 pkt 3, 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych (tekst jednolity: Dz. U. z 2005r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.) wymierzających karę pieniężną w związku z wprowadzeniem do obrotu artykułu rolno-spożywczego niewłaściwej jakości lub zafałszowanego. W trybie art. 16 ust. 1 pkt 5 cyt. wyżej ustawy o Inspekcji Handlowej wydano 228 żądań o usunięcie uchybień porządkowych i organizacyjnych. Poradnictwo konsumenckie, sądownictwo polubowne: W 2011r. Wojewódzki Inspektorat, tak jak w latach ubiegłych, niósł pomoc konsumentom przy rozwiązywaniu sporów z przedsiębiorcami. Działając z upoważnienia art. 36 cyt. wyżej ustawy o Inspekcji Handlowej prowadzono działania mediacyjne w celu polubownego zakończenia sporu cywilno-prawnego między konsumentem a przedsiębiorcą. Liczba rozpatrzonych wniosków o mediację i informacji na różne nieprawidłowości w handlu, gastronomii i usługach 2156. Podania rozpatrywane były w formie mediacji, kontroli oraz porad i informacji prawnych. Zakres tematyczny wniosków o mediację związany jest z ustawowymi zadaniami Inspekcji Handlowej w zakresie działań interwencyjnych mających na celu ochronę interesów konsumentów oraz kontrole jakości, oznaczeń handlowych i bezpieczeństwa towarów i usług.
Szczegółowe dane dotyczące tej problematyki zawarto w sprawozdaniu Analiza zbiorcza z przyjmowania i załatwiania wniosków o mediację w roku 2011 przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej we Wrocławiu oraz Delegatury w Legnicy, Jeleniej Górze i Wałbrzychu, które przekazane zostały Panu Wojewodzie odrębnym pismem w dniu 20 stycznia 2012r. Działalność Stałego Polubownego Sądu Konsumenckiego przy Dolnośląskim Wojewódzkim Inspektorze oraz działania mediacyjne są alternatywnym sposobem rozstrzygania sporów konsumenckich. Sądy polubowne działają na podstawie art. 37 ustawy o Inspekcji Handlowej. Sądy rozpatrują spory o prawa majątkowe wynikłe z umów sprzedaży i świadczenia usług zawartych pomiędzy konsumentami a przedsiębiorcami na podstawie regulaminu. Warunkiem rozpoznania sporu przez sąd polubowny jest zgoda obu stron. Liczba wniosków złożonych do Stałego Polubownego Sądu Konsumenckiego w 2011r. wyniosła 70, a łączna wartość roszczeń 125 009,73 zł. Wnioski dotyczyły: - sprzętu RTV i AGD 7 wniosków, - sprzętu elektronicznego 2 wnioski, - odzieży 1 wniosek, - obuwia 30 wniosków, - mebli - 4 wnioski, - innych 13 wniosków, - usług remontowo-budowlanych - 3 wnioski, - innych usług 10 wniosków. W omawianym roku 19 przedsiębiorców nie wyraziło zgody na rozpatrzenie sprawa przez sąd polubowny, odmawiając zapisu na Sąd, natomiast 15 przedsiębiorców nie odpowiedziało na propozycję zapisu na sąd polubowny, zachowując milczenie. Z powodu braku właściwości rzeczowej Sądu, bądź nie uzupełnienia braków formalnych wniosków 9 wniosków pozostawiono bez rozpatrzenia. W postępowaniu sądowym wydano 10 wyroków, z czego 9 zasądzających oraz 1 wyrok oddalający roszczenia. Ponadto strony postępowań zawarły 15 ugód, w tym: 5 w postępowaniu wstępnym oraz 10 - przed Sądem. Bardzo istotnym elementem sprawowanej przez Inspekcję Handlową ochrony interesów konsumentów jest poradnictwo konsumenckie. Sieć poradnictwa konsumenckiego obejmuje teren działania Inspektoratu (Wrocław oraz Delegatury w Jeleniej Górze, Legnicy i Wałbrzychu) i umożliwia konsumentom oraz przedsiębiorcom uzyskanie informacji o obowiązujących przepisach w zakresie reklamacji i obrotu handlowego. Porady i instruktaże udzielane są bezpośrednio, telefonicznie oraz pisemnie. W 2011 roku udzielono ogółem 11796 porad i instruktaży, z czego: - konsumentom 9344, - przedsiębiorcom 2452.