Akademia podatkowa państw świata

Sekcja Prawa Podatkowego TBSP UJ KONFEDERACJA SZWAJCARSKA Konspekt do zajęć Akademia podatkowa państw świata Michał Mrozik Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Jagielloński Kraków 2011 1

1. Ogólna sytuacja kraju Liczba ludności: 7 725 200 4 języki urzędowe: niemiecki, francuski, włoski, retoromański Waluta frank szwajcarski (CHF): 1 frank = 100 centymów = $1,0991 = 0,7719 = 0, 6792 = 3,1232 zł Rok Tempo wzrostu PKB PKB w cenach rynkowych w mln euro Całkowite wpływy podatkowe jako %PKB 2006 3,6 311872.6 29,3 2007 3,6 317222.0 28,9 2008 1,9 342822.0 29,1 2009-1,9 354491.6 30,3 2010 2,6 395731.0 B.d. 2011 1,8 439085.9 f B.d. Tabela 1. Wybrane dane statystyczne. Szwajcaria jest federacją 26 kantonów i 2890 gmin. Szwajcaria od 1815 r. jest państwem neutralnym. Członkiem ONZ jest dopiero od 10 września 2002 r. Jest członkiem organizacji gospodarczych: Światowej Organizacji Handlu (praktycznie od początku istnienia tej organizacji), której siedziba znajduje się w Genewie, EFTA oraz OECD. Gospodarka Szwajcarii uważana jest za jedną z najstabilniejszych na świecie co w połączeniu z wysokim standardem usług bankowych oraz polityką ścisłego przestrzegania tajemnicy bankowej spowodowało, że jest chętnie wybierana przez zagranicznych inwestorów do lokowania swoich oszczędności. 2

Wykres 1. Wskaźnik poziomu zadłużenia brutto Federacji. 2. Rodzaje podatków występujących w Szwajcarii Z uwagi na podział terytorialny Szwajcarii można wyróżnić podatki: Federalne Kantonalne Stanowiące dochód gmin Powyższy podział opiera się na wskazaniu beneficjentów konkretnych podatków, a nie na tym jaka jednostka jest uprawniona do określenia konkretnego podatku. Podatki są tworzone na szczeblu federalnym i kantonalnym, gminy mają ograniczone uprawnienia podatkowe w ramach przepisów kantonalnych. Państwo na szczeblu federalnym nie korzysta z domniemania kompetencji do nakładania podatków. Zgodnie z Konstytucją (Bundesverfassung der Schweizerischen Eidgenossenschaft, BV) państwo może nakładać tylko enumeratywnie wymienione podatki: - podatki bezpośrednie przy czym stawki są wyraźnie ograniczone w Konstytucji (art. 128): a. najwyżej 11,5 % od dochodów osób fizycznych; b. najwyżej 8,5 % od czystego zysku osób prawnych; - podatek od wartości dodanej, stawka standardowa nie wyższa niż 6,5% przy czym jeżeli z powodu wzrostu struktury wieku nie uda się zapewnić finansowania ubezpieczeń na starość, dla wdów i sierot oraz z powodu inwalidztwa, stawka podatku od wartości dodanej może być podniesiona maksymalnie o jeden punkt procentowy (art. 130). - podatki konsumpcyjne (art. 131) od: a. tytoniu i wyrobów tytoniowych; b. wyrobów spirytusowych; 3

c. piwa; d. samochodów i ich części składowych; e. ropy, innych olei mineralnych, gazu ziemnego i produktów uzyskanych z jego przetworzenia oraz materiałów pędnych. - opłata skarbowa / podatek od czynności cywilnoprawnych (art. 132) - cła (art. 133) Kantonom przysługuje subsydiarna kompetencja generalna do nakładania podatków, jeżeli dana materia nie została już uregulowana na szczeblu federalnym. Gminy nie mogą samodzielnie nakładać podatków. Wyjątkowo prawo kantonalne może powierzyć gminom określone kompetencje. a) Podatki federalne Federalny podatek bezpośredni (Direkte Bundessteuer, Bundesgesetz vom 14. Dezember 1990 über die direkte Bundessteuer, DBG) podatkowi podlegają dochody osób fizycznych i dochody osób prawnych. Podatek ten jest obliczany i pobierany przez władze kantonalne (30% przychodu brutto z podatku przypada kantonom czego co najmniej jedna szósta zostaje użyta na wyrównanie finansowe między kantonami w imieniu federacji). Osoby fizyczne progresywne stawki podatkowe różnią się w zależności od tego czy podatnik jest w związku małżeńskim. Maksymalna wysokość podatku nie może zgodnie z ustawą Direkte Bundessteuer (DBG) przekroczyć 11,5% dochodu: Podstawa Kwota podatku od Stawka podatku od opodatkowania (CHF) niższej kwoty nadwyżki ponad dolną kwotę (w%) 0 13.600 0 0 13.601 29.800 0 0,77 29.801 39.000 124,70 0,88 39.001-52.000 205,65 2,64 52.001-68.300 548,85 2,97 68.301-73.600 1,032,95 5,94 73.601-97.700 1,347,75 6,60 97.701-127.100: 2,938,35 8,80 127.101-166.200 5,525,55 11,00 166.201-712.400 9,826,55 13,20 712.401-712.500 81,924,95 0 712.501 + 81,937,50 11,50 Tabela 1. Federalny podatek bezpośredni od dochodów niezamężnych osób fizycznych. 4

Federalny podatek od dochodów przedsiębiorstw stawka liniowa 8,5% Wszystkie pozostałe podatki płacone przez przedsiębiorstwa pomniejszają podstawę opodatkowania w związku z czym efektywna stawka podatku wynosi 7,8%. Podatek od wartości dodanej (Mehrwertsteuer) Z uwagi na bliskie relacje ekonomiczne z UE, podatek ten jest zasadniczo wzorowany na VI Dyrektywie. Z uwagi na fakt zmian unijnych regulacji VAT od 1 stycznia 2010 r. zmianie uległy również regulacje szwajcarskie. Nowa ustawa o podatku od wartości dodanej z dnia 12.06.2009r. (Mehrwertsteuergesetz) wprowadzaiła ponad 50 zmian, które miały na celu ułatwienie poboru podatku (m.in. podwyższenie minimalnego obrotu dla opodatkowania MWSt; miejscem świadczenia usług jest co do zasady miejsce gdzie usługobiorca a nie jak dotąd świadczący - ma miejsce zamieszkania bądź siedzibę). Obowiązek rejestracji jako podatnik VAT czynny dotyczy podatników, których roczny obrót przekracza 100.000 CHF Z dniem 1 stycznia 2011 r. nastąpiły zmiany w wysokości stawek podatkowych: podstawowa stawka podatku wzrosła z 7,6% do 8%; stawka obniżona na dostawy towarów i usług żywnościowych, medycznych,, książki i czasopisma wzrosła z 2,4 do 2,5%; usługi hotelowe 3,6%. Podatek u źródła (Verrechnungssteuer, Bundesgesetz vom 13. Oktober 1965 über die Verrechnungssteuer (VStG)). Podatek ten obciąża tzw. dochody pasywne: Dywidendy Odsetki od lokat bankowych i obligacji Niektóre wypłaty z tytułu ubezpieczenia Stawka podatku wynosi 35% ale umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (Doppelbesteuerungsabkommen, DBA). przewidują niższe stawki. Podatek u źródła nie obciąża należności licencyjnych!!!! Opłaty skarbowe / podatek od czynności cywilnoprawnych (Stempelabgaben): Podatek od emisji nakładany na nową emisję niektórych papierów wartościowych. Podatnikiem jest emitent. Stawki podatku są zróżnicowane w zależności od rodzaju papieru wartościowego (1% od akcji, 0.06-0,12% od obligacji). Podatek od przeniesienia własności / przelewu wierzytelności Podatek od składek ubezpieczeniowych. Standardowa stawka wynosi 5%, a w przypadku ubezpieczeń na życie 2.5%. 5

Inne podatki: Podatek od oleju mineralnego (Mineralösteuer), Podatek od wyboru tytoniowych (Tabaksteuer). Wykres 2. Struktura dochodów budżetowych w 2009 r. b) Podatki kantonalne Kantonalne regulacje podatkowe nie są identyczne, różnią się między sobą zarówno w zakresie wysokości stawek poszczególnych podatków jak i rodzajem poszczególnych podatków. Zgodnie z art. 127 ust. 3 BV zabronione jest podwójne opodatkowanie między kantonami. Podatek dochodowy od osób fizycznych i od przedsiębiorstw. Wykonując dyspozycję art. 129 BV państwo dokonało harmonizacji kantonalnych podatków dochodowych. W 2001 r. harmonizacja uległa pogłębieniu. Obecnie zasady składania deklaracji podatkowych i ustalania podstawy opodatkowania są podobne i zbliżone do regulacji federalnych. Jednak stawki podatkowe znacząco różnią się w poszczególnych kantonach (por. tab. 2). Opodatkowany jest dochód, aczkolwiek niektóre kantony opodatkowują przychód ze zbycia nieruchomości. Geneva Basel- Jura Land 42,28 40,68 40,78 Bern 40,44 Zurich Vaud 39,18 39,40 Basel- Ticino Stadt 37,58 39,11 Neuchâtel 37,35 Valais 34,97 Solothurn 34,84 Thurgau Aargau Thurgau Fribourg 34,20 34,54 33,92 Appenzell Nidwalde I.Rh Appenzell n Luzern A.Rh Schaffhau Graubünd sen St. en Gallen Glarus 32,62 33,83 32,27 31,19 31,88 26,13 30,17 25,65 Uri 25,43 Zug 23,82 Obwalden Schwyz 22,42 23,15 Tabela 2. Średnia stawka podatku dochodowego od osób fizycznych dla niezamężnego podatnika bez dzieci wraz z federalnym podatkiem dochodowym. 6

Również stawki kantonalnego podatku dochodowego od przedsiębiorstw różnią się między sobą aczkolwiek tutaj różnice są mniejsze niż w przypadku PIT (od ok. 17% do 28%). podatek od spadków (Erbschaftssteuer) i/lub darowizn (Schenkungssteuer) podatki te nie zostały zharmonizowane, więc widoczne jest znaczne zróżnicowanie analizowanych podatków. Podatek ten jest pobierany przez wszystkie 26 kantonów. Zasadniczo miejscem opodatkowania jest kanton rezydencji spadkodawcy lub darczyńcy jeżeli przedmiotem czynności jest majątek ruchomy. Jeżeli przedmiotem czynności jest majątek nieruchomy miejscem opodatkowania jest kanton właściwy ze względu na miejsce położenia danej nieruchomości. Spadki lub darowizny otrzymane przez rezydenta Szwajcarii z zagranicy nie podlegają opodatkowaniu w Szwajcarii. Stawka podatku, najczęściej progresywna zależna od stopnia pokrewieństwa stron jest zazwyczaj jednakowa dla spadków i darowizn. Stawki są zróżnicowane i wahają się od 1% do nawet 60%. Czynności dokonane pomiędzy małżonkami są zwolnione w 13 kantonach. Szwajcaria zawarła kilka umów międzynarodowych dotyczących opodatkowania spadków. podatek od zysku ze sprzedaży nieruchomości (Grundstückgewinnsteuer), podatek od kupna-sprzedaży, podatek od nieruchomości, podatek od wygranych w loterii, od samochodów, od psów, od rozrywek, opłata skarbowa, od reklamy, od budowli wodnych. c) Podatki stanowiące dochód gmin: podatek dochodowy od osób fizycznych i prawnych, podatek od spadków i darowizn, podatek od nieruchomości, podatek od zysku z nieruchomości, od rozrywek i wygranych w loteriach, od psów. 2. Ciekawostki podatkowe Ryczałtowy podatek dochodowy (Die Besteuerung nach dem Aufwand / podatek na podstawie wydatków) Podatek ten jest alternatywą dla podatku dochodowego od osób fizycznych rozliczanego na zasadach ogólnych. Podstawa opodatkowania jest zazwyczaj obliczana jako 5 krotność wydatków ponoszonych przez podatnika na wynajem nieruchomości przeznaczonej na cele prywatne lub wartość czynszowa nieruchomości. Oszacowywana w ten 7

sposób podstawa opodatkowania służy do obliczenia wysokości zobowiązania podatkowego na zasadach ogólnych. Aby skorzystać z tej preferencyjnej formy opodatkowania ubiegający się musi spełnić następujące warunki: musi posiadać zezwolenie na pobyt w Szwajcarii, w ciągu ostatnich dziesięciu lat nie był rezydentem podatkowym Szwajcarii, zaprzestanie wykonywania działalności zarobkowej. Jednakże, spełnienie powyższych warunków nie powoduje automatycznej możliwości stosowania podatku ryczałtowego. Konieczne jest wystąpienie do właściwych kantonalnych organów podatkowych o pozwolenie na rozliczanie podatku w sposób ryczałtowy. Udzielenie pozwolenia może być uzależnione od odpowiedniej modyfikacji zadeklarowanej podstawy opodatkowania (np. w przypadku gdy płacony czynsz jest w opinii organu zbyt niski). W praktyce minimalna podstawa opodatkowania nie może być niższa niż 150.000 CHF. Ryczałtowy sposób rozliczania podatku jest powszechnie krytykowany. Zarzuca mu się, że jest narzędziem szkodliwej konkurencji podatkowej służącym również uchylaniu się od opodatkowania. Podatek jest krytykowany również w samej Szwajcarii, jako niesprawiedliwy, gdyż ograniczony wyłącznie do cudzoziemców. W wyniku przeprowadzonego w lutym 2009 r. referendum mieszkańcy Kantonu Zurych 52% głosów zdecydowali o zniesie niesieniu tego podatku na terenie Kantonu. Z podatku ryczałtowego korzysta wielu celebrytów, m.in. Fernado Alonso, Michael Schumacher, Fernadno Alonoso, Tina Turner, Phil Collins. b) Raj podatkowy? stosowanie powyżej zaprezentowanej preferencji podatkowej dla cudzoziemców w połączeniu z niskim stawkami podatkowymi spowodowało, że przez wiele lat Szwajcaria była postrzegana jako raj podatkowy. Obecnie Szwajcaria nie figuruje już na tzw. szarej liście OECD jednak w opinii międzynarodowej ciągle jest postrzegana jako kraj spełniający przesłanki raju podatkowego. Usunięcie z listy OECD było spowodowane podpisaniem przez Szwajcarię licznych umów o wymianie informacji podatkowych. Począwszy od wydania Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 maja 2005 r. w sprawie w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową dla celów podatku dochodowego od osób prawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 94, poz. 791) oraz jego odpowiednia dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych Szwajcaria nie jest postrzegana przez Polskę jako kraj stosujący szkodliwą konkurencję podatkową. c) Podatek degresywny konkurencja podatkowa nie dotyczy wyłącznie relacji międzynarodowych. W Szwajcarii występują znaczne dysproporcje w wielkości obciążeń podatkowych w poszczególnych kantonach (zob. tab. 1). W tym aspekcie najczęściej wskazuje się na Kanton Zug. Stolica Kantonu 8

miasteczko Zug posiadające zaledwie 26,5 tys. jest siedzibą dla 12,9 tys. firm, m.in. Nord Stream. Ciekawym, przykładem jest również Kanton Obwalden. 15 grudnia 2005 r. w wyniku przeprowadzonego referendum (86% głosów za) Kanton ten wprowadził degresywny (w miarę wzrostu podstawy opodatkowania zmniejsza się stawka podatku) podatek dochodowy od przedsiębiorstw. Podstawowa stawka wynosiła 6,6% natomiast dla dochodów powyżej 300.000 stawka wynosiła 1%. Rok po wejściu w życie podatku degresywnego szwajcarski Sąd Federalny uznał, iż jest on sprzeczny z art. 127 ust. 2 BV stanowiącym, że na ile pozwala na to rodzaj podatku, należy przy jego wymiarze przestrzegać w szczególności zasady powszechności i równości opodatkowania oraz zasady opodatkowania według wydajności ekonomicznej. 3. Legislacja Podatkowa a) Ustawy federalne są uchwalane przez Zgromadzenie Federalne, które składa się z dwóch równouprawnionych Izb: Rady Narodu (200 członków wybieranych na 4 lata) i Rady Kantonów (46 członków, których wybór i długość kadencji zależą od regulacji kantonalnych). b) Ustrój Szwajcarii oparty jest demokracji bezpośredniej. Bardzo często przeprowadza się referenda. Począwszy od 1848 r. przeprowadzono 550 referendów federalnych. Referenda rozstrzygają również sprawy podatkowe, np. referendum nr 543 wyraziło zgodę (54% głosów za) na podwyżkę stawki podatku VAT. 4. Kontakty z Polską a) Tworzenie w Szwajcarii spółek powiązanych z uwagi na preferencyjne opodatkowanie spółek zdarza się, że polscy przedsiębiorcy decydują się na przeniesienie siedziby spółki do Szwajcarii (shell corporations, mailbox companies) albo wydzielenie części działalności i założenie tzw. SPV (special purpose vehicles SPV, special purpose entity - SPE). W tym kontekście należy pamiętać, że szwajcarskie przepisy przewidują wymóg, aby: Co najmniej jeden członek zarządu był rezydentem Szwajcarii w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (Gesellschaft mit beschränkter Haftung, GmbH) Większość członków zarządu była rezydentami Szwajcarii w przypadku spółki akcyjnej (Aktiengesellschaft, AG). Wiele firm doradczych działających na terenie Szwajcarii deklaruje możliwość użyczenia zaufanych osób do zarządu spółek SPV. b) Polsko-Szwajcarska umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania jest wzorowana na Modelu Konwencji OECD. W art. 23 ust. 1 lit a umowy zawiera jako podstawową metodę unikania podwójnego opodatkowani, metodę wyłączenia (zwolnienia) z progresją. 9

Natomiast w stosunku do tzw. dochodów pasywnych (odsetki, dywidendy, opłaty licencyjne) zastosowanie znajdzie metoda zaliczenia proporcjonalnego. Ciekawym rozwiązaniem przewidzianym w umowie jest opodatkowanie podatkiem u źródła należności licencyjnych. Zgodnie z art. 12 ust. 2 Umowy należności licencyjne mogą być opodatkowane w państwie źródła stawką 10%. Jednakże, do umowy dołączony jest Protokół, który w ust. 3 odnoszącym się do art. stanowi, iż dopóki Szwajcaria zgodnie z jej wewnętrznym prawem nie pobiera u źródła podatku z tytułu należności licencyjnych wypłacanych osobom nie mającym miejsca zamieszkania lub siedziby w Szwajcarii, postanowienia ustępu 2 nie będą stosowane, a należności licencyjne będą podlegały opodatkowaniu tylko w Umawiającym się Państwie, w którym właściciel należności ma miejsce zamieszkania lub siedzibę. Szwajcaria, nie pobiera podatku u źródła od należności licencyjnych w konsekwencji należności licencyjne wypłacane przez polski podmiot na rzecz podmiotu z siedzibą w Szwajcarii nie zostaną w Polsce opodatkowane podatkiem u źródła (por. Interpretacja Indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 6 grudnia 2010 r., sygnatura ILPB4/423-176/10-2/ŁM). Ponadto, w dniu 20 kwietnia 2010 r. podpisany został Protokół do konwencji, który czeka na ratyfikację. Protokół zmieniający przewiduje w art. XI ust. 1 skreślenie powyżej omówionego ust. 3 Protokołu. Jednocześnie zmianie ulegnie art. 12 Konwencji poprzez zmniejszenie stawki podatku u źródła do 5% oraz dodanie zwolnienie z podatku dla podmiotów powiązanych. c) Wymiana informacji Protokół zmieniający dodaje również art. 25a dotyczący wymiany informacji podatkowych pomiędzy właściwymi organami Państw Stron. Zmiana ma uniemożliwić (utrudnić) uchylanie się od opodatkowania (tax evasion) Polska będzie mogła uzyskiwać informacje dotyczące posiadaczy rachunków bankowych w Szwajcarii będących polskimi rezydentami. 5. Dzień wolności podatkowej 19 kwietnia 10

Kazusy 1. Doradztwo S.A. wypłaca na rzecz Beratung AG opłaty licencyjne z tytułu korzystania z patentów, znaku towarowego i know-how. Całkowita wartość opłat wynosi 1 000 000 zł. Czy Doradztwo S.A. powinna, działając jako płatnik, pobrać z tytułu ww. opłat zryczałtowany podatek dochodowy (podatek u źródła)? 2. Jan Kowalski, obywatel polski stale mieszkający w Polsce, przyjął spadek po Hrabim Friedrichu Johanie Grafie von Hechingen und Schwarzkopf dalekim krewnym w linii bocznej, którego majątek po potrąceniu zobowiązań wynosił, w chwili przyjęcia spadku przez Jana Kowalskiego równowartość 10 mln zł. Całość majątku hrabiego była zlokalizowana w Kantonie Zurich. Zgodnie z lokalnym ustawodawstwem stawka podatku stosowana do osób dziedziczących majątek powyżej 1 500 000 CHF wynosi 6%. Stawka podlega podwyższeniu w przypadku spadkobrania dalekich krewnych w oparciu o mnożnik wynoszący obecnie 6. Biorąc powyższe pod uwagę kantonalne władze podatkowe wymierzyły panu Janowi podatek do zapłaty w wysokości: 10 000 000 x 6% x 6 = 3 600 000. Czy pan Jan powinien również zapłacić podatek w Polsce? Jeżeli, tak to w jakiej wysokości (dla uproszczenia obliczeń zakładamy, że właściwa stawka podatku w Polsce wynosi 20% i nie ma kwoty wolnej od podatku)? 3. Tylko Polski Kapitał S.A. (dalej: TPK). zamierza zaciągnąć pożyczkę od większościowego akcjonariusza Nur Polnische Kapital AG, z siedzibą w Szwajcarii (Kanton Zug). Gustav Schweizer umocowany do działania w imieniu Nur Polnische Kapital AG właśnie lądował na lotnisku im. Fryderyka Chopina w Warszawie kiedy zwrócono się do Ciebie jako radcy prawnego TPK z pytaniem czy podpisanie dziś wieczorem w Warszawie umowy pożyczki spowodowuje konieczność zapłacenia w Polsce podatku od czynności cywilnoprawnych? Zakładamy, że umowa nie zawiera postanowienia określającego miejsce wykonania zobowiązania (art. 454 k.c.). oraz że przedmiotem działalności Nur Polnische Kapital AG nie jest kredytowanie oraz udzielanie pożyczek. 11

Wybrane akty prawne Fragment Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku sporządzonej w Bernie dnia 2 września 1991 r. Artykuł 12 Należności licencyjne 1. Należności licencyjne, powstające w Umawiającym się Państwie, wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, mogą być opodatkowane w tym drugim Państwie. 2. Jednakże należności licencyjne, o których mowa w ustępie 1 niniejszego artykułu, mogą być również opodatkowane w tym Państwie, w którym powstały, i zgodnie z ustawodawstwem tego Państwa, lecz podatek w ten sposób ustalony nie może przekroczyć 10% kwoty brutto tych należności. Właściwe władze Umawiających się Państw ustalą w drodze wzajemnego porozumienia sposób stosowania tego ograniczenia. 3. Określenie "należności licencyjne" użyte w niniejszym artykule oznacza wszelkiego rodzaju należności uzyskiwane za użytkowanie lub prawo do użytkowania każdego prawa autorskiego do dzieła literackiego, artystycznego lub naukowego, włącznie z filmami do kin, każdego patentu, znaku towarowego, wzoru lub modelu, planu, tajemnicy technologii lub procesu produkcyjnego albo za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego handlowego lub naukowego, albo za udostępnienie informacji związanej ze zdobytymi doświadczeniami w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej. 4. Postanowienia ustępów 1 i 2 nie mają zastosowania, jeżeli właściciel należności licencyjnych, mający miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, wykonuje w drugim Państwie, z którego pochodzą należności licencyjne, działalność zarobkową przez zakład położony w tym Państwie lub wykonuje wolny zawód w oparciu o stałą placówkę w tym Państwie, a prawa lub majątek, z tytułu których wypłacane są należności licencyjne, rzeczywiście należą do tego zakładu lub takiej stałej placówki. W takim przypadku stosuje się odpowiednio, w zależności do konkretnej sytuacji, postanowienia artykułu 7 lub artykułu 14. 5. Uważa się, że należności licencyjne powstają w Umawiającym się Państwie, gdy płatnikiem jest to Państwo, jego jednostka terytorialna, władza lokalna lub osoba mająca w tym Państwie miejsce zamieszkania lub siedzibę. Jeżeli jednak osoba wypłacająca należności licencyjne, bez względu na to, czy ma ona w Umawiającym się Państwie miejsce zamieszkania lub siedzibę, posiada w Umawiającym się Państwie zakład lub stałą placówkę, w związku z którymi powstał obowiązek zapłaty należności licencyjnych i takie należności ponosi zakład lub stała placówka, to uważa się, że należności licencyjne powstają w Państwie, w którym położony jest zakład lub stała placówka. 6. Jeżeli między płatnikiem a właścicielem należności licencyjnych lub między nimi a osobą trzecią istnieją szczególne stosunki i dlatego kwota opłat licencyjnych - mająca związek z użytkowaniem, prawem lub informacją, za które są one płacone - przekracza kwotę, którą płatnik i właściciel należności licencyjnych uzgodniliby bez tych stosunków, to postanowienia niniejszego artykułu stosuje się tylko do tej ostatniej wymienionej kwoty. W takim przypadku nadwyżka ponad tę kwotę podlega opodatkowaniu według prawa każdego Umawiającego się Państwa, przy uwzględnieniu innych przepisów konwencji. ( ) Artykuł 23 Postanowienia o unikaniu podwójnego opodatkowania 1. W przypadku Polski podwójnego opodatkowania unikać się będzie w sposób następujący: a) jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji może być opodatkowany w Szwajcarii, to Polska zwolni, z uwzględnieniem postanowień wymienionych pod literą b), taki dochód lub majątek od opodatkowania, z tym jednak że przy obliczaniu podatku od pozostałego dochodu lub majątku tej osoby może zastosować stawkę podatkową, która byłaby zastosowana, gdyby dochód lub majątek zwolniony od opodatkowania w powyższy sposób nie był tak właśnie zwolniony od opodatkowania, b) jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce osiąga dochód, który zgodnie z postanowieniami artykułów 10, 11 i 12 może być opodatkowany w Szwajcarii, to Polska zezwoli na potrącenie od podatku dochodowego tej osoby kwoty równej podatkowi dochodowemu zapłaconemu w Szwajcarii. Jednakże takie potrącenie nie może przekroczyć tej części podatku, która została obliczona przed dokonaniem potrącenia i która odpowiednio przypada na 12

dochód, który może być opodatkowany w Szwajcarii. 2. W przypadku Szwajcarii podwójnego opodatkowania unikać się będzie w sposób następujący: a) jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Szwajcarii osiąga dochód lub posiada majątek, który zgodnie z postanowieniami niniejszej konwencji może być opodatkowany w Polsce, to Szwajcaria zwolni, z uwzględnieniem postanowień wymienionych pod literą b), taki dochód lub majątek od opodatkowania, z tym że przy obliczaniu podatku od pozostałego dochodu lub majątku tej osoby może zastosować stawkę podatkową, która byłaby zastosowana, gdyby dochód lub majątek zwolniony od opodatkowania w powyższy sposób nie był tak właśnie zwolniony od opodatkowania, b) jeżeli osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Szwajcarii osiąga dywidendy, odsetki lub należności licencyjne, które zgodnie z postanowieniami artykułów 10, 11 lub 12 mogą być opodatkowane w Polsce, to Szwajcaria zezwoli, na wniosek danej osoby, na zastosowanie zniżki w stosunku do danej osoby. Zniżka może polegać na: 1) potrąceniu z podatku od dochodu danej osoby kwoty równej podatkowi pobranemu w Polsce zgodnie z postanowieniami artykułów 10, 11 lub 12; takie potrącenie nie może jednak przekroczyć tej części podatku szwajcarskiego, która została obliczona przed dokonaniem potrącenia i która odpowiednio przypada na dochód, który może być opodatkowany w Polsce, lub 2) ryczałtowym potrąceniu podatku szwajcarskiego, ustalonym według ujednoliconej formuły, z uwzględnieniem ogólnych zasad dotyczących ulg zawartych w pkt 1 i 3) częściowym zwolnieniu takich dywidend, odsetek lub należności licencyjnych od podatku szwajcarskiego, polegającym w każdym przypadku co najmniej na potrąceniu podatku pobranego w Polsce od kwot dywidend, odsetek lub należności brutto. Szwajcaria określi zasady stosowania ulg i ustali zasady postępowania zgodnie z przepisami szwajcarskimi odnośnie do realizacji przez Konfederację Szwajcarską Konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania. ( ) PROTOKÓŁ Rząd Rzeczypospolitej Polskiej i Szwajcarska Rada Federalna przy podpisaniu w Bernie dnia 2 września 1991 r. Konwencji między dwoma Państwami o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie 13 podatków od dochodu i majątku uzgodniły następujące postanowienia, które stanowić będą integralną część konwencji. 1. Do artykułu 5: W odniesieniu do ustępu 4 rozumie się, że określenie "zakład" nie obejmuje utrzymywania stałej placówki wyłącznie dla prowadzenia działalności o charakterze przygotowawczym w związku ze współpracą przy zawieraniu kontraktów w imieniu przedsiębiorstwa. 2. Do artykułu 7: W odniesieniu do postanowień ustępów 1 i 2 artykułu 7 przyjmuje się, że jeżeli przedsiębiorstwo Umawiającego się Państwa prowadzi sprzedaż dóbr lub towarów albo prowadzi działalność zarobkową w drugim Państwie przez zakład położony w tym Państwie, to zyski tego zakładu nie będą określane na podstawie ogólnej kwoty pieniężnej uzyskanej przez przedsiębiorstwo, ale tylko na podstawie kwoty tej części ogólnych wpływów, którą można przypisać rzeczywistej działalności tego zakładu, związanej z prowadzeniem sprzedaży lub działalności zarobkowej. W przypadku kontraktów na prowadzenie przeglądów technicznych, dostaw, instalacji lub budowy przemysłowych, handlowych lub naukowych urządzeń lub pomieszczeń albo prowadzenie robót publicznych, gdy przedsiębiorstwo posiada zakład, zyski tego zakładu nie będą określone na podstawie ogólnej kwoty kontraktu, ale tylko na podstawie tej części kontraktu, która jest rzeczywiście realizowana przez zakład w Państwie, w którym zakład jest położony. Zyski związane z tą częścią kontraktu, która jest realizowana przez zarząd przedsiębiorstwa, będą podlegały opodatkowaniu tylko w Państwie, w którym przedsiębiorstwo ma swoją siedzibę. 3. Do artykułu 12: W odniesieniu do ustępu 2 rozumie się, że dopóki Szwajcaria zgodnie z jej wewnętrznym prawem nie pobiera u źródła podatku z tytułu należności licencyjnych wypłacanych osobom nie mającym miejsca zamieszkania lub siedziby w Szwajcarii, postanowienia ustępu 2 nie będą stosowane, a należności licencyjne będą podlegały opodatkowaniu tylko w Umawiającym się Państwie, w którym właściciel należności ma miejsce zamieszkania lub siedzibę. Sporządzono w dwóch egzemplarzach w Bernie dnia 2 września 1991 r. w językach: polskim, niemieckim i angielskim, przy czym wszystkie teksty są jednakowo autentyczne. W przypadku zaistnienia jakiejkolwiek rozbieżności w interpretacji między tekstem polskim a niemieckim, tekst angielski będzie rozstrzygający.

Po zapoznaniu się z powyższą konwencją w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej oświadczam, że: - została ona uznana za słuszną w całości, jak i każde z postanowień w niej zawartych, - jest ona przyjęta, ratyfikowana i potwierdzona, - będzie niezmiennie zachowywana. Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej. Dano w Warszawie dnia 30 czerwca 1992 r. 14

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) Art. 3. 1. Podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. 2. Podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. ( ) Art. 19. 1. Podatek, z zastrzeżeniem art. 21 i 22, wynosi 19 % podstawy opodatkowania. 2. (uchylony). 3. (skreślony). 4. Jeżeli organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej określą, na podstawie art. 11, dochód podatnika w wysokości wyższej (stratę w wysokości niższej) niż zadeklarowana przez podatnika w związku z dokonaniem transakcji, o których mowa w art. 9a, a podatnik nie przedstawi tym organom wymaganej przez te przepisy dokumentacji podatkowej - różnicę między dochodem zadeklarowanym przez podatnika a określonym przez te organy opodatkowuje się stawką 50%. ( ) Art. 21. 1. Podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, przychodów: 1) z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how), 2) z opłat za świadczone usługi w zakresie działalności widowiskowej, rozrywkowej lub sportowej, wykonywanej przez osoby prawne mające siedzibę za granicą, organizowanej za pośrednictwem osób fizycznych lub osób prawnych prowadzących działalność w zakresie imprez artystycznych, rozrywkowych lub sportowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, 2a) z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze - ustala się w wysokości 20% przychodów, 3) z tytułu należnych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi handlowej, z wyjątkiem ładunków i pasażerów tranzytowych, 4) uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej - ustala się w wysokości 10% tych przychodów. 2. Przepisy ust. 1 stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. ( ) Art. 26. 1. Osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności z tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz w art. 22 ust. 1, są obowiązane, jako płatnicy, pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, w dniu dokonania wypłaty, zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat. Jednakże zastosowanie stawki podatku wynikającej z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania albo niepobranie podatku zgodnie z taką umową jest możliwe pod warunkiem udokumentowania miejsca siedziby podatnika dla celów podatkowych uzyskanym od podatnika certyfikatem rezydencji. 15

USTAWA z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) Art. 1. 1. Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem: 1) dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego; 2) darowizny, polecenia darczyńcy; 3) zasiedzenia; 4) nieodpłatnego zniesienia współwłasności; 5) zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu; 6) nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności. 2. Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci. Art. 2. Nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. ( ) Art. 7. 1. Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru. ( ) Art. 9. 1. Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej: 1) 9.637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej; 2) 7.276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej; 3) 4.902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej. 2. Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia 16 nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie. 3. (uchylony). 4. W przypadku nabycia tytułem polecenia za zbywcę uznaje się odpowiednio darczyńcę lub spadkodawcę. W przypadku gdy darczyńca nakłada na obdarowanego tytułem polecenia obowiązek przeniesienia własności rzeczy lub przeniesienia (ustanowienia) praw na rzecz darczyńcy, za zbywcę uważa się obdarowanego. ( ) Art. 15. 1. Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, według następujących skal: Kwoty nadwyżki w zł ponad do Podatek wynosi 1) od nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej 10.278 20.556 20.556 10.278 3 % 308 zł 30 gr i 5 % nadwyżki ponad 10.278 zł 822 zł 20 gr i 7 % nadwyżki ponad 20.556 zł 2) od nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej 10.278 20.556 20.556 10.278 7 % 719 zł 50 gr i 9 % od nadwyżki ponad 10.278 zł 1.644 zł 50 gr i 12 % od nadwyżki ponad 20.556 zł 3) od nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej 10.278 20.556 20.556 10.278 12 % 1.233 zł 40 gr i 16 % od nadwyżki ponad 10.278 zł 2.877 zł 90 gr i 20 % od nadwyżki ponad 20.556 zł 2. Nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu w wysokości 7 % podstawy opodatkowania; art. 9 ust. 1 nie ma w tym wypadku zastosowania. 3. Przy ustalaniu wysokości podatku przyjmuje się kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych określone w art. 4 ust. 1 pkt 5 i w art. 9 ust. 1 oraz skale podatkowe określone w ust. 1 obowiązujące w dniu powstania obowiązku podatkowego, z zastrzeżeniem ust. 4. 4. Nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze darowizny lub polecenia darczyńcy podlega opodatkowaniu według stawki 20 %, jeżeli obowiązek podatkowy powstał wskutek powołania się podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego na okoliczność dokonania tej darowizny, a należny podatek od tego nabycia nie został zapłacony.

USTAWA z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) Art. 1. 1. Podatkowi podlegają: 1) następujące czynności cywilnoprawne: a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, b) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, c) (uchylona), d) umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, e) umowy dożywocia, f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat, g) (uchylona), h) ustanowienie hipoteki, i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności, j) umowy depozytu nieprawidłowego, k) umowy spółki; 2) zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4; 3) orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2. 2. Przepisy ustawy o: 1) umowie spółki i jej zmianie - stosuje się odpowiednio do aktów założycielskich spółek, statutów spółek i ich zmiany; 2) czynnościach cywilnoprawnych - stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3. 3. W przypadku umowy spółki za zmianę umowy uważa się: 1) przy spółce osobowej - wniesienie lub podwyższenie wkładu, którego wartość powoduje zwiększenie majątku spółki albo podwyższenie kapitału zakładowego, pożyczkę udzieloną spółce przez wspólnika, dopłaty oraz oddanie przez wspólnika spółce rzeczy lub praw majątkowych do nieodpłatnego używania; 2) przy spółce kapitałowej - podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów lub ze środków spółki oraz dopłaty; 3) przekształcenie lub łączenie spółek, jeżeli ich wynikiem jest zwiększenie majątku spółki osobowej lub podwyższenie kapitału zakładowego; 4) przeniesienie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim: a) rzeczywistego ośrodka zarządzania spółki kapitałowej, jeżeli jej siedziba nie znajduje się na terytorium państwa członkowskiego, b) siedziby spółki kapitałowej, jeżeli jej rzeczywisty ośrodek zarządzania nie znajduje się na terytorium państwa członkowskiego - także wtedy, gdy czynność ta nie powoduje podwyższenia kapitału zakładowego. 4. Czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 5, jeżeli ich przedmiotem są: 1) rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; 2) rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 5. Umowa spółki oraz jej zmiana podlega podatkowi, jeżeli w chwili dokonania czynności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się: 1) w przypadku spółki osobowej - siedziba tej spółki; 2) w przypadku spółki kapitałowej: a) rzeczywisty ośrodek zarządzania albo b) siedziba tej spółki - jeżeli jej rzeczywisty ośrodek zarządzania nie znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego. Ustawa z dnia 9 z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny ( Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) Art. 454. 1. Jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia; jeżeli wierzyciel zmienił miejsce zamieszkania lub siedzibę po powstaniu zobowiązania, ponosi spowodowaną przez tę zmianę nadwyżkę kosztów przesłania. 2. Jeżeli zobowiązanie ma związek z przedsiębiorstwem dłużnika lub wierzyciela, o miejscu spełnienia świadczenia rozstrzyga siedziba przedsiębiorstwa. 17