NOWE PRAWO WODNE Spojrzenie praktyka z okien elektrowni wodnej Bogusław Kuba Puchowski Poznań 28.05.2013 1
Tytułem wstępu Nowe technologie hydroenergetyczne, takie jak VLH, turbina Archimedesa, turbina wirowa, jazy powłokowe stwarzają możliwości inwestowania tam, gdzie 50 lat temu z powodów technicznych, ekonomicznych, hydrologicznych lub przyrodniczych nie było to możliwe. Nowe koncepcje wytwarzania i dystrybucji energii elektrycznej, takie jak generacja rozproszona / mikro-generacja / SmartGrid pozwalają myśleć o wykorzystaniu potencjału, który 50 lat temu był uznawany za nieistotny. Zmiany gospodarczo społeczne, wywołały pojawienie się na rynku OZE nowych grup inwestorów: mikro przedsiębiorcy, inwestorzy indywidualni, rolnicy, co spowodowało, że tereny inwestycyjne MEW, które z powodów niewielkiej skali przedsięwzięcia nie były brane pod uwagę 20 lat temu, teraz budzą zainteresowanie. Konsekwencją tego jest pozytywna MODA na własną małą elektrownię. 2
Tytułem wstępu Uchwalane prawo powinno wspierać rozwój hydroenergetyki i gospodarki narodowej przyczyniając się do rozwoju i bogacenia się Polski. Ekspertyzy zgodności przedsięwzięć z RDW Przepławki Opłaty za wodę 3
Ekspertyza zgodności inwestycji z celami RDW Nowelizacja Prawa Wodnego w marcu 2013 nałożyła obowiązek pełnej spójności działań krajowych z celami Ramowej Dyrektywy Wodnej Ekspertyzy zgodności inwestycji z celami Ramowej Dyrektywy Wodnej 4
Ekspertyza zgodności inwestycji z celami RDW Inna procedura dla decyzji uzyskanych przed marcem 2011 i inna po wprowadzeniu nowelizacji Prawa Wodnego Aktualnie wymaga się Ekspertyz dla projektów współfinansowanych w ramach projektów unijnych Procedura powinna być realizowana w stosunku do wszystkich inwestycji, które mają związek z RDW 5
Ekspertyza zgodności inwestycji z celami RDW Jak to działa: przykład modernizowanej elektrowni wodnej na terenie Dolnego Śląska, gdzie wymogiem nałożonym przez RZGW we Wrocławiu była odbudowa częściowa zniszczonego nad-piętrzenia istniejącego progu stałego. (projekt dofinansowany w ramach RPO). 6
Ekspertyza zgodności inwestycji z celami RDW Od 1846 obiekt istnieje w niezmienionym układzie hydrotechnicznym 1997 zniszczenia drewnianego nadpiętrzenia progu stałego 2000 do 2008 nakładanie na właściciela elektrowni obowiązku odbudowy jazu 2011 marzec nowelizacja Prawa Wodnego 7
Ekspertyza zgodności inwestycji z celami RDW 2003 w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego wpisano elektrownie wodną wraz z infrastrukturą hydrotechniczną 07.06.2011 Starosta Kłodzki udziela pozwolenia wodnoprawnego 11.10.2011 Wójt Gminy Kłodzko wydaje Decyzję Środowiskową 06.12.2011 RDOŚ we Wrocławiu wydaje Deklarację Natura 2000 8
Ekspertyza zgodności inwestycji z celami RDW 06.12.2011 RZGW we Wrocławiu podpisuję umowę dzierżawy gruntów Skarbu Państwa pod wodami płynącymi na czas eksploatacji i na czas budowy 10.02.2012 Wojewoda Dolnośląski wydaje Pozwolenie Budowlane 17.01.2013 Wojewoda Dolnośląski nie wnosi sprzeciwu na zgłoszenie budowlane 9
Ekspertyza zgodności inwestycji z celami RDW 10.2012 złożono wniosek o dofinansowanie realizacji projektu Wniosek przeszedł pozytywną ocenę formalną Wniosek przeszedł pozytywną ocenę merytoryczną 24.12.2012 ogłoszona została uchwała Zarządu Województwa Dolnośląskiego w sprawie wyboru projektów do dofinansowania Przed podpisaniem umowy -> konieczność przedstawienia Ekspertyzy zgodności inwestycji z RDW 10
Ekspertyza zgodności inwestycji z celami RDW Co to jest ekspertyza? Kto może być jej autorem? Brak obwarowań prawnych Wytyczne KZGW Poszukiwanie wykonawcy ekspertyzy 11
Ekspertyza zgodności inwestycji z celami RDW Ekspertyza Pozytywna opinia RZGW Wrocław Pozytywna opinia RDOŚ Wrocław wraz ze szczegółową analizą poszczególnych elementów inwestycji 12
Ekspertyza zgodności inwestycji z celami RDW Dodatkowa ocena (ekspertyza) Ekspertyzy wykonana na zlecenie udzielającego dotacji przez niezależnego eksperta Wybór eksperta Kompetencje eksperta 13
14
Ekspertyza zgodności inwestycji z celami RDW Ekspert oceniający Ekspertyzę ma kompetencję do kwestionowania poprawności wydawania prawomocnych decyzji wszystkich urzędów. Bez pozytywnej oceny Ekspertyzy nie można realizować przedsięwzięcia. 15
Ekspertyza zgodności inwestycji z celami RDW Bardzo niebezpieczne, nie poddane jakiejkolwiek kontroli działanie po za wszelką procedurą Kosztowne, czasochłonne i nieprzewidywalne działanie wymuszane RDW Hamulec w realizacji wszelkich działań związanych z gospodarką wodną 16
Ekspertyza zgodności inwestycji z celami RDW ocena /podsumowanie: W opisywanym przypadku miała miejsce bardzo dobra współpraca instytucji udzielającej dotację z Ekspertem oceniającym i autorami Ekspertyzy. Wynikało to z dobrej woli osób a nie procedury! Projekt uzyskał pozytywną ocenę zgodności z RDW. 17
Ekspertyza zgodności inwestycji z celami RDW UWAGA Procedurę oceny zgodności przedsięwzięcia z RDW należy rozpocząć od pierwszych dokumentów planistycznych i projektowych. Procedura dotyczy WSZYSTKICH działań związanych z gospodarką wodną. 18
Przepławki dla ryb 9 z 10 przepławek budują właściciele elektrowni wodnych, oddają na rzecz naturalnego środowiska część dostępnego przepływu, teren, obsługę pogarszając efekt finansowy prowadzonej działalności. 19
Przepławki dla ryb Nowoczesne przepławki dla ryb łącznie z barierami odstraszającymi i systemem monitoringu kosztują w zależności od spadu i konstrukcji 2,0 do 4,0 miliony złotych, ale są realizowane projekty o wartości ponad 6,5 miliona złotych. 20
Przepławki dla ryb Przepławki dla ryb kwalifikowane są jako budowle - zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych, od nieruchomości. Naliczane są opłaty: 2% wartości. Za ochronę środowiska wytwórca energii elektrycznej w elektrowni wodnej musi zapłacić 40 -> 80 tyś złotych rocznie (i więcej) i ponosić koszty eksploatacji 21
Opłaty za wodę zgodnie z art. 9 RDW planuje się wprowadzenie w Polsce opłat za wodę w myśl zasady korzystający płaci Będzie to zgodne z RDW: Zwrot kosztów za usługi wodne. 22
Cytat: "W Polsce opłaty od przedsiębiorców pobierane są za korzystanie ze środowiska i za korzystanie z wody. Te opłaty teraz płacą wszyscy, z wyjątkiem np. całej energetyki (...). Nie ma znaczenia, czy jest to energetyka konwencjonalna czy np. wodna. Każdy potrzebuje jej do własnych procesów technologicznych, więc ta opłata musi się pojawić" - powiedział PAP wiceminister środowiska 23
Opłaty za wodę W dyskusji zapomina się o tym, że jest zasadnicza różnica pomiędzy: a. W pełni zwrotnym poborem wody i oddawaniem jej w stanie nie pogorszonym przez energetykę wodną, a b. Poborem przez energetykę cieplną do np. chłodzenia (pobór częściowo bezzwrotny, zmiana właściwości wody.) 24
Opłaty za wodę W dyskusji zapomina się o tym, że: Energetyka wodna od zawsze ponosi koszty za usługi wodne, zapisane są one min. w: a. Decyzjach Wodnoprawnych b. Umowach dzierżawy z zarządcami wód 25
Opłaty za wodę W dyskusjach nie uwzględnia się istoty zapisów RDW w tym załącznika III do dyrektywy. Bez realizacji wytycznych załącznika III nie jest możliwe wprowadzenie opłat. Uwaga na ekonomiczny sens wprowadzanego rozwiązania!!! 26
ZAŁĄCZNIK III RDW ANALIZA EKONOMICZNA Analiza ekonomiczna zawiera wystarczające informacje o odpowiedniej szczegółowości (uwzględniając koszty związane z zebraniem odpowiednich danych) w celu: a) wykonania odpowiednich obliczeń niezbędnych dla uwzględnienia określonej na mocy art. 9 zasady zwrotu kosztów za usługi wodne, uwzględniając prognozy długoterminowe dotyczące zaopatrzenia w i zapotrzebowania na wodę w obszarze dorzecza, oraz w miarę potrzeby: oszacowania dotyczące wielkości, cen i kosztów związanych z usługami wodnymi, oraz oszacowania odpowiednich inwestycji, obejmujące prognozowanie takich inwestycji; b) dokonania oceny najbardziej efektywnego ekonomicznie połączenia środków w odniesieniu do korzystania z wód, które będą zawarte w programie środków działania na mocy art. 11, opartego na oszacowaniach potencjalnych kosztów takich środków 27
Opłaty za wodę Mamy obawy, że wprowadzenie opłat w planowanej formie (od m3/s maksymalnego poboru zapisanego w pozwoleniu wodnoprawnym), skutkować będzie dalszą dewastację infrastruktury hydrotechnicznej Polski a jedynie krótkoterminowo i iluzorycznie zwiększy pieniężne przychody Skarbu Państwa. 28
Opłaty za wodę Opłata spowoduje np. utratę zdolności retencyjnych i przeciwpowodziowych zbiorników przy elektrowniach wodnych. Wiele elektrowni ma przewymiarowaną moc dla realizowania funkcji retencyjnych, regulacyjnych i przeciwpowodziowych. Zgodnie z nowymi rozwiązaniami zostaną za świadczenie tych usług ukarane!!! 29
Nowe Prawo Wodne.. może warto zastanowić się przez chwilę czy potrzebujemy takich nowości, takich zmian 30
Dziękuję za uwagę: Bogusław Kuba Puchowski kuba_puchowski@wp.pl 31