SPIS TREŒCI 2 Nr 9/10 IX/X 2010
NASZE SPRAWY Nadzwyczajne Zgromadzenia Wspólników W paÿdzierniku odby³y siê dwa Nadzwyczajne Zgromadzenia Wspólników Koksowni PrzyjaŸñ. Podjêto szereg istotnych uchwa³. NZW, które odby³o siê 15 paÿdziernika br. przewodniczy³ Kazimierz Szynal, a obradom w dniu 28 X przewodniczy³a Aleksandra Ignacy. jaÿñ œwiadectw pochodzenia dla energii elektrycznej, wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji w 2010 roku o wartoœci ponad 10,6 mln z³otych. Na NZW odbytym 28 X 2010 pierwsza uchwa³a dotyczy³a spólnicy Koksowni podjêli m.in. uchwa³ê dotycz¹c¹ wskazania nabycia 36 udzia³ów zbywanych przez Hutê Batory SA w upad³oœci. Kolejna uchwa³a podjêta 15 X 2010 r. dotyczy³a wyra enia zgody na zaci¹gniêcie zobowi¹zania i zawarcie pomiêdzy Koksowni¹ PrzyjaŸñ a Mostostalem Zabrze Zak³adem Monta owo-produkcyjnym Katowice umowy o wykonanie remontu konstrukcji stalowych instalacji suchego ch³odzenia koksu na obiekcie 170. Nastêpnie NZW zajê³o siê spraw¹ kogeneracji energii elektrycznej. Wspólnicy podjêli uchwa³ê w sprawie wyra enia zgody na sprzeda przez Koksowniê Przy- okreœlenia sposobu wykonywania prawa g³osu z udzia³ów na Zgromadzeniu Wspólników spó³ki Zak³ad Przewozów i Spedycji Spedkoks w zakresie powo³ania cz³onka Rady Nadzorczej IV kadencji. Jednog³oœnie uchwalono, e w sk³ad RN spó³ki Spedkoks jako cz³onek RN wejdzie Antoni Borysiewicz. Podobna w treœci by³a kolejna uchwa³a, lecz tym razem dotyczy- ³a ona okreœlenia sposobu wykonywania prawa g³osu z udzia³ów na Zgromadzeniu Wspólników spó³ki Baza Transportu Samochodowego w zakresie powo³ania cz³onka Rady Nadzorczej V kadencji. NZW uchwali³o, e odda g³os za powo³aniem na funkcjê W³odzimierza HereŸniaka. Z kolei uchwa³a nr 4 okreœla³a sposób wykonywania prawa g³osu z udzia³ów na Zgromadzeniu Wspólników spó³ki Zak³ad Remontów Mechanicznych. NZW zadecydowa³o, e odda g³os za powo³aniem Jaros³awa Jaskierskiego w sk³ad Rady Nadzorczej spó³ki ZRM jako cz³onka RN V kadencji. Ostatnia paÿdziernikowa uchwa- ³a NZW poœwiêcona by³a wyra eniu zgody na zawarcie pomiêdzy Koksowni¹ PrzyjaŸñ a hiszpañsk¹ Industrial Quimicadel Nalon S.A. wieloletniej umowy sprzeda y smo³y surowej. Kontrakt planowany jest do realizacji od stycznia 2011 do koñca grudnia 2016 roku. Zak³adana wielkoœæ dostaw dla hiszpañskiego odbiorcy ma wynosiæ ok. 4,5 tys. ton. (mp) Dwumilionowa tona za nami Podczas nocnej zmiany z 30 IX na 1 X na Wydziale Produkcji Koksu wyprodukowano dwumilionow¹ tonê koksu w tym roku. NOWA PRZYJAZÑ 3
WYDARZENIA Medale za d³ugoletni¹ s³u bê 14 wrzeœnia br. w Koksowni PrzyjaŸñ odby³a siê uroczystoœæ wrêczenia z³otych i srebrnych Medali za d³ugoletni¹ s³u bê, które przyznaje Prezydent RP. W imieniu Prezydenta RP odznaczenia pracownikom Koksowni wrêczy³ Wojewoda Œl¹ski Zygmunt ukaszczyk. ³oty medal za d³ugoletni¹ s³u bê stanowi¹cy nagrodê za wzorowe i wyj¹tkowo sumienne wykonywanie obowi¹zków wynikaj¹cych z pracy zawodowej otrzymali: Leszek Lewandowski, Ryszard Nowak, Edward Strz¹ba³a. Srebrny medal otrzymali: Antoni Borysiewicz, Julian Dyszlewski, Henryk Kolender, Aleksandra Kuæmierz, Jolanta Motelska, Bogus³aw Smó³ka, Miros³aw Tukaj, Wies³aw Ziarko. Podczas uroczystoœci prezes Zarz¹du Jastrzêbskiej Spó³ki Wêglowej SA Jaros³aw Zagórowski oraz prezes Zarz¹du Koksowni PrzyjaŸñ Edward Szlêk uhonorowali równie odznakami Przyjazny PrzyjaŸni Edwarda Piotrowskiego, Jacka Galasa i Ryszarda O arowskiego. W uroczystoœci uczestniczy³ równie wiceprzewodnicz¹cy Rady Nadzorczej Koksowni, dzia³acz samorz¹dowy, radny Krzysztof Stachowicz. Medale zosta³y przyznane na podstawie art. 138 i 131 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 oraz ustawy z dnia 15 paÿdziernika 1992 o orderach i odznaczeniach. Podpisania dokumentów dokona³ 30 kwietnia br. Bronis³aw Komorowski, bêd¹cy wówczas Marsza³kiem Sejmu RP, pe³ni¹cym jednoczeœnie obowi¹zki Prezydenta RP. Na pocz¹tku uroczystoœci goœci powita³ prezes Zarz¹du Koksowni PrzyjaŸñ. Edward Szlêk, który przypomnia³, i rok temu podobna uroczystoœæ odby³a siê w Sali Marmurowej Urzêdu Wojewódzkiego w Katowicach. Teraz wojewoda Zygmunt ukaszczyk postanowi³ osobiœcie uhonorowaæ zas³u onych pracowników Koksowni w miejscu, w którym na co dzieñ od wielu lat wykonuj¹ sumiennie swoj¹ pracê. Jest mi niezmiernie mi³o, e mogê byæ dzisiaj razem z wami powiedzia³ wojewoda ukaszczyk. Koksowniê znam przecie doskonale, gdy z racji wykonywanych obowi¹zków zawodowych w minionych latach bywa³em u was wielokrotnie. Koksownia zawsze by³a mi bardzo bliska i cieszê siê, e wœród odznaczonych widzê ludzi, których znam od lat. Jakoœ zawsze na sercu le a³a mi przyjaÿñ z Koksowni¹ PrzyjaŸñ artowa³ wojewoda ukaszczyk. Mam nadziejê, e nasza znajomoœæ wysz³a nam wszystkim na dobre, szczególnie, i w³aœcicielem Koksowni jest Jastrzêbska Spó³ka Wêglowa, zaliczana do czo³owych krajowych firm w sektorze wydobywczym. W ramach tworzonej Grupy Kapita³owej jastrzêbska spó³ka wiedzie prym w polskim górnictwie i ma bardzo ambitne plany. I nie chodzi tylko o rolê ekonomiczn¹ JSW w krajowej gospodarce, wa na jest równie rola spo³eczna, któr¹ odgrywa firma zatrudniaj¹ca kilkanaœcie tysiêcy osób mieszkaj¹cych w województwie œl¹skim. Chcia³bym wam zatem wyraziæ w imieniu najwy szych w³adz pañstwowych s³owa najwy szego uznania i podziêkowania. Mam przyjemnoœæ z upowa nienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej udekorowaæ was dzisiaj medalami za d³ugoletni¹ s³u bê. Efekty waszej wieloletniej pracy widaæ najlepiej na terenie Koksowni. Jako osoba, która przyje d a³a tu zawodowo od lat widzê, e nie widaæ ju tak du ych kontrastów na obiektach spó³ki. Zak³ad dziêki umiejêtnie prowadzonej polityce Zarz¹du jest bardzo nowoczesny i tak¹ Koksowni¹ PrzyjaŸñ mo emy siê wszyscy œmia³o szczyciæ. Widz¹c najnowoczeœniejsze instalacje, nowe obiekty, które powsta³y na przestrzeni kilku minionych lat, œmia- ³o mogê powiedzieæ, e nie mamy siê czego wstydziæ. Tak¹ firmê jak Koksownia PrzyjaŸñ mo na pokazywaæ zagranicznym inwestorom, jako przyk³ad polskiej myœli technicznej i przyk³ad umiejêtnoœci w sprawnym 4 Nr 9/10 IX/X 2010
WYDARZENIA zarz¹dzaniu. Wiem, i borykaliœcie siê podczas kryzysu gospodarczego z wieloma k³opotami. Jednak o waszej sumiennoœci i poczuciu obowi¹zku rzetelnej pracy najlepiej œwiadczy fakt, e PrzyjaŸñ przetrwa- ³a ciê kie chwile w bardzo dobrej kondycji mówi³ wojewoda.. Wojewoda ukaszczyk zwróci³ uwagê na jeszcze jeden istotny aspekt: Województwo œl¹skie jest specyficzne, choæ mówimy Œl¹sk nasze województwo jest bardzo ró - norodne. Sk³ada siê z wielu ma³ych regionów o swojej lokalnej to samoœci, mówimy przecie o regionie œl¹sko-zag³êbiowskim, który dzisiaj tworzy jednoœæ. W Zag³êbiu mamy do czynienia z tak samo pracowitymi obywatelami, jak w innych czêœciach naszego województwa. Mo emy szczyciæ siê tym, e zarówno na pó³nocnych krañcach województwa daleko za Czêstochow¹, jak i na Podbeskidziu nasi mieszkañcy uto samiaj¹ siê z etosem pracy i sumiennym wykonywaniem swoich obowi¹zków. Pozwólcie, i na koniec pogratulujê wam jeszcze raz bardzo serdecznie i yczê dalszych lat wspania³ych sukcesów w pracy zawodowej oraz zrealizowania ambitnych planów rozwoju Koksowni PrzyjaŸñ. Podczas uroczystoœci g³os zabra³ tak e prezes Jastrzêbskiej Spó³ki Wêglowej Jaros³aw Zagórowski. Cieszê siê niezmiernie i nie ukrywam swego zaskoczenia, e wojewoda œl¹ski chcia³ osobiœcie udekorowaæ zas³u onych pracowników w miejscu ich codziennej pracy. To chyba najlepiej œwiadczy o roli, jak¹ odgrywa Koksownia zarówno w yciu lokalnej spo³ecznoœci, jak i ca³ego województwa. Chcia³bym podzieliæ siê pewn¹ refleksj¹. Koksownia PrzyjaŸñ jest firm¹ nowoczesn¹, doskonale zorganizowan¹, w której widaæ, e o maj¹tek pañstwowy wszyscy nale ycie dbaj¹. A ci¹gle s³yszymy, e w pañstwowych zak³adach pracy jest to dalej spory problem. Zawsze na spotkaniach z pracownikami, kadr¹ zarz¹dzaj¹c¹ ró - nych kopalni mówiê, e o przedsiêbiorstwo, w którym siê pracuje, nale- y dbaæ i siê z nim uto samiaæ, bowiem tylko wtedy osi¹gniemy konkretne efekty. Jastrzêbska Spó³ka Wêglowa i nale ¹ca do niej Koksownia PrzyjaŸñ s¹ uczciwymi przedsiêbiorstwami w stosunku do swoich pracowników. Staramy siê zapewniæ za³ogom godziwe zarobki, mamy pensje, z których utrzymujemy nasze rodziny dziêki wydobywanemu wêglowi i przetworzeniu go na znakomitej jakoœci koks, który jest eksportowany do wielu regionów œwiata. Korzystaj¹c z okazji chcia³bym wam podziêkowaæ za wyrzeczenia, których podjêliœcie siê w bardzo trudnym dla naszej bran y roku 2009. To najlepiej œwiadczy o œwiadomej postawie pracowników Koksowni PrzyjaŸñ. Wiem, i zarobiliœcie podczas kryzysu znacznie mniej, ale najgorsze chwile ju za nami. Bêdziemy staraæ siê w 2011 roku wejœæ jako Grupa Kapita³owa na gie³dê papierów wartoœciowych. S¹dzimy, e jest to dobry moment na zdobywanie kapita³u niezbêdnego nam do dalszych inwestycji, do zapewnienia na wiele lat miejsc pracy i postaramy siê dalej udowadniaæ, e firmy pañstwowe mog¹ byæ doskona³ymi gie³dowymi przedsiêbiorstwami, przedsiêbiorstwami, w których pracuj¹ wspaniali pracownicy i bardzo sprawna kadra zarz¹dzaj¹ca. Dziêki waszej postawie utrzymaliœmy miejsca pracy, nie zwalnialiœmy w Grupie Kapita³owej i mam nadziejê, e doskona³a jakoœæ produkcji oraz wydajnoœæ prze³o y siê na wasze lepsze zarobki. Dbajmy zatem o firmy, w których pracujemy mówi³ Jaros³aw Zagórowski. NOWA PRZYJAZÑ 5
WYDARZENIA Swoje podziêkowania w imieniu dzia³aczy samorz¹dowych przekaza³ pracownikom tak e Krzysztof Stachowicz: W imieniu Rady Nadzorczej oraz Sejmiku Œl¹skiego sk³adam wam serdeczne gratulacje. Koksownia le y na terenie D¹browy Górniczej, zapewnia okolicznym mieszkañcom pracê i godziwe zarobki. Swoj¹ postaw¹ pokazujecie, e etos pracy jest w naszym regionie pojêciem realnym. Za to dziêkujê. Po wrêczeniu medali w imieniu udekorowanych pracowników g³os zabra³ cz³onek Zarz¹d, Dyrektor Finansów i Handlu Henryk Kolender. Chcia³bym w imieniu wszystkich odznaczonych podziêkowaæ szanownym goœciom oraz Wojewodzie Œl¹skiemu za udzia³ w tej uroczystoœci. Cenimy sobie to, e Koksownia PrzyjaŸñ jest bardzo prê nym przedsiêbiorstwem, które jest dobrze znane nie tylko w naszym regionie ale i poza granicami Polski. Jestem przekonany, e uda nam siê w ramach Grupy Kapita³owej zrealizowaæ nasze ambitne plany. (JMP) 6 Nr 9/10 IX/X 2010
WYDARZENIA Komunikat G³ównej Komisji Wyborczej G³ówna Komisja Wyborcza informuje, e 22 wrzeœnia br. zosta- ³y przeprowadzone ponownie wybory na Cz³onków Rady Pracowników Koksowni PrzyjaŸñ. Uprawnionych do udzia³u w wyborach by³o 1708 pracowników, w wyborach wziê³o udzia³ 714 pracowników, co stanowi 41,8% zatrudnionych w Spó³ce. G³ówna Komisja Wyborcza stwierdza, e ponowne wybory cz³onków Rady Pracowników Koksowni PrzyjaŸñ Sp. z o.o. s¹ wa ne. Kandydaci zarejestrowani przez GKW uzyskali nastêpuj¹c¹ liczbê g³osów: Bednarczyk Krzysztof 193, Berlik Hubert 222, Beta Leszek 179, Bigaj Les³aw 184, Charczyñski Miros³aw 166, Cury- ³o Wojciech 125, Franek Piotr 89, Góral Marek 190, Horbanowicz Dariusz 115, Jaszczuk Grzegorz 104, Kleczko Jerzy 95, Koza S³awomir 147, Masztalerz Ryszard 118, Nowak Andrzej 302, Pachowicz W³adys³aw 128, Pi¹tek Zbigniew 244, Siod³ak Leszek 224, Trendel Bogus³aw 304, Zimny Wies³aw 74. Zgodnie z art. 10 pkt 7 ustawy z dnia 7 kwietnia 2006 roku o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (DZ.U. Nr 79, poz.550) oraz na podstawie wyników przeprowadzonych w dniu 22 wrzeœnia 2010 r. wyborów GKW stwierdza, e cz³onkami Rady Pracowników Koksowni PrzyjaŸñ zostaj¹: Trendel Bogus³aw, Nowak Andrzej, Pi¹tek Zbigniew, Siod³ak Leszek, Berlik Hubert, Bednarczyk Krzysztof i Góral Marek. Przewodnicz¹cy G³ównej Komisji Wyborczej Piotr Kaczmarczyk NOWA PRZYJAZÑ 7
BHP Posiedzenie Zak³adowej Komisji Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy 29 wrzeœnia br. odby³o siê posiedzenie Zak³adowej Komisji Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy. Spotkanie otworzy³ i powita³ zebranych Dyrektor Techniczny KRZYSZTOF KALETA. Nastêpnie Przewodnicz¹cy Komisji MARIAN MALICKI przedstawi³ porz¹dek obrad i poprowadzi³ posiedzenie. ierwszym punktem posiedzenia by³o omówienie realizacji wniosku, podjêtego na posiedzeniu Komisji w dniu 19 kwietnia 2010 r. tj.: Dokonaæ przegl¹du warunków pracy na stanowiskach wyposa onych w monitory ekranowe. Przewodnicz¹cy poinformowa³, e od 1 sierpnia br. Dzia³ Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy przej¹³ ca³oœæ spraw zwi¹zanych z przeprowadzaniem i wyznaczaniem terminów pomiarów warunków œrodowiska pracy, w tym tak e ocenê stanowisk pracy wyposa onych w monitory ekranowe pod wzglêdem wymagañ bezpieczeñstwa i higieny pracy oraz ergonomii. W zwi¹zku ze zmianami w strukturze organizacyjnej Koksowni PrzyjaŸñ, utworzeniem nowych komórek organizacyjnych i zmian¹ nazw niektórych stanowisk pracy, Dzia³ Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy wyst¹pi³ z pismem do kierowników jednostek organizacyjnych o weryfikacjê stanowisk pracy wyposa onych w monitory ekranowe, ujêtych w za³¹czniku nr 3 Wykaz stanowisk pracy wyposa- onych w monitory ekranowe, podlegaj¹cych minimalnym wymaganiom bezpieczeñstwa i higieny pracy oraz ergonomii do Zarz¹dzenia Nr 18/06 Prezesa Zarz¹du Dyrektora Naczelnego z dnia 14 wrzeœnia 2006 r. w sprawie bezpieczeñstwa i higieny pracy na stanowiskach wyposa onych w monitory ekranowe. Po otrzymaniu wszystkich informacji z jednostek organizacyjnych, pracownicy Dzia³u Bez- pieczeñstwa i Higieny Pracy wspólnie z Zak³adowym Spo³ecznym Inspektorem Pracy, dokonaj¹ przegl¹du stanowisk pracy wyposa onych w monitory ekranowe, w tym w szczególnoœci stanowiska pracy robotnicze, ujête w Wykazie. Przewodnicz¹cy Komisji doda³, e kwota refundacji za zakup okularów do pracy przy monitorze ekranowym wynosi 125,00 PLN i mo e byæ przyznawana co dwa lata. Kolejnym tematem posiedzenia by³o przedstawienie informacji o przeprowadzonych kontrolach zewnêtrznych i realizacji zadañ pokontrolnych. Pañstwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny, od ostatniego posiedzenia Komisji w dniu 19 kwietnia br., przeprowadzi³ jedn¹ kontrolê, która dotyczy³a warunków œrodowiska pracy w Wydziale Produkcji Wêglopochodnych instalacje benzolowni i odwodnienia smo- ³y. Po odbytej kontroli PPIS wyda³ Decyzjê Nr NS/HP/434/55/432/22/19/ 2010/10 z dnia 13.05.2010 r., w której wpisa³ piêæ zadañ do realizacji, z tego dwa zadania z terminem realizacji do 31 sierpnia 2010 r., a trzy zadania z terminem realizacji do 31 paÿdziernika br. Dwa zadania ujête w Decyzji zosta³y zrealizowane, o czym pisemnie poinformowano PPIS, który w zwi¹zku z tym odbêdzie rekontrolê w dniu 29 wrzeœnia 2010 r., w zakresie wykonania tych zadañ, natomiast trzy pozosta³e zadania s¹ w trakcie realizacji. Pañstwowy Inspektor Pracy odby³ kilka kontroli w zakresie: 1) skarg z³o onych przez pracowników, dotycz¹cych emerytur pomostowych, 2) zasadniczych wymagañ w stosunku do maszyn i urz¹dzeñ, 3) organizacja bezpiecznej pracy przy urz¹dzeniach i instalacjach energetycznych, 4) wypadku œmiertelnego w dniu 6 wrzeœnia 2010 r., jakiemu uleg³ pracownik Wydzia³u Produkcji Koksu. Ad. 1) PIP, po przeprowadzonych kontrolach stanowisk pracy i zapoznaniu siê z dokumentacj¹ (Kartami charakterystyk stanowisk pracy, instrukcjami: stanowiskowymi, technologicznymi, eksploatacyjnymi), nie uzna³ za zasadn¹, adnej skargi z³o onej przez pracowników Kok- 8 Nr 9/10 IX/X 2010
sowni PrzyjaŸñ Sp. z o.o., dotycz¹cej nie ujêcia ich w Wykazie stanowisk pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w Koksowni PrzyjaŸñ Sp. z o.o. Pracownikom, którzy otrzymali decyzjê o nie ujêciu ich w ewidencji pracowników wykonuj¹cych pracê w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przys³ugiwa³o prawo do odwo³ania siê od decyzji, do Okrêgowego Inspektora Pracy w Katowicach. OIP umorzy³ postêpowania i podtrzyma³ decyzje PIP. Pracownicy mieli prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego S¹du Administracyjnego w Gliwicach, w terminie 30 dni od dnia dorêczenia decyzji, do chwili posiedzenia ZKPB nikt z pracowników nie z³o y³ odwo³ania. Ad. 2) Kontrola PIP dotyczy³a spe³niania zasadniczych wymagañ przez dwa przesiewacze rusztowe zamontowane w obiekcie 2211 (Oddzia³ Odpylania i Sortowni Koksu). Po przeprowadzonej kontroli sporz¹dzono Protokó³ Nr 04027-53131-K026-Pt/10 z dnia 06.09.2010 r. W wyniku kontroli stwierdzono min.: brak pe³nej dokumentacji od producenta maszyny w zakresie oznakowania CE, brak os³on na czêœciach bêd¹cych w ruchu, brak os³ony wystaj¹cej czêœci wa³u, brak jednoznacznego wskazania osoby upowa nionej do sk³adania podpisu w imieniu producenta. Z dniem 1 stycznia 2006 r. wesz³o w ycie rozporz¹dzenie Ministra Gospodarki w sprawie wymagañ zasadniczych dla maszyn i elementów bezpieczeñstwa, które min. nak³ada na producenta, dystrybutora i importera maszyn lub urz¹dzeñ, odpowiedzialnoœæ za spe³nianie zasadniczych wymagañ bezpieczeñstwa pracy przekazywanych u ytkownikowi maszyn i urz¹dzeñ, dostarczanie pe³nej dokumentacji, w tym instrukcji i deklaracji zgodnoœci. W zwi¹zku ze stwierdzonymi nieprawid³owoœciami Inspektor PIP przes³a³ zebran¹ dokumentacjê do Okrêgowego Inspektora w Warszawie, w celu zweryfikowania poprawnoœci wydanych dokumentów przez Generalnego Realizatora Inwestycji na dopuszczenie do u ytkowania ca- ³ej baterii koksowniczej nr 5 oraz poszczególnych obiektów, w tym obiektu 2211. Ad. 3) Kontrole przeprowadzono w Wydziale Energetycznym oraz w Wydziale Produkcji Koksu instalacje suchego ch³odzenia koksu, w zakresie eksploatacji urz¹dzeñ i instalacji elektroenergetycznych, uprawnieñ kwalifikacyjnych pracowników oraz wymaganej dokumentacji. Po przeprowadzonych kontrolach wydano Nakaz Nr 04146-K040-Nk01/2010 z dnia 20.07.2010 r., w którym wpisano dwa zadania do realizacji, w tym jedno zadanie z terminem realizacji do 30 sierpnia br., a drugie z terminem realizacji do 31 grudnia 2010 r. oraz Wyst¹pienie Nr 04146- K040-Ws01/2010 z dnia 22.07.2010 r., w którym wpisano trzy zadania do realizacji. Na tê okolicznoœæ wydano Polecenie S³u bowe Nr 18/10, w którym okreœlone terminy i osoby odpowiedzialne za realizacjê tych zadañ, o czym pisemnie poinformowano PIP. Inspektor PIP podkreœli³a w rozmowie Prezesem Zarz¹du, e podczas kontroli stwierdzono niewielkie nieprawid³owoœci, natomiast ca³oœæ spraw zwi¹zanych z eksploatacj¹ urz¹dzeñ elektroenergetycznych stoi na wysokim poziomie. Ad. 4) Kontrolê podjêto w dniu 6 wrzeœnia 2010 r., po powiadomieniu inspektora pracy o œmiertelnym wypadku przy pracy, jakiemu uleg³ pracownik Wydzia³u Produkcji Koksu (Oddzia³ Odpylania i Sortowni Koksu). Na tê okolicznoœæ PIP sporz¹dzi³ Protokó³ Nr 04019-K042- Pt/2010 z dnia 22 wrzeœnia 2010 r., który zosta³ podpisany i postêpowanie zakoñczono. Kolejnym punktem posiedzenia by³o podsumowanie zak³adowego przegl¹du warunków pracy, przeprowadzonego w dniach 21 23 kwietnia br. Przewodnicz¹cy Komisji poinformowa³, e po przegl¹dzie, który odby³ siê zgodnie z harmonogramem, sporz¹dzono protoko³y, w których wpisano 23 stwierdzone BHP nieprawid³owoœci. Protoko³y te przes³ano równie do G³ównego Mechanika w celu zaplanowania pilnych prac remontowych na rok bie ¹cy oraz ujêcie w planie remontów na rok przysz³y pozosta- ³ych zadañ. Nastêpnym punktem posiedzenia by³o omówienie analizy stanu bezpieczeñstwa i higieny pracy za osiem miesiêcy 2010 r. w porównaniu do analogicznego okresu 2009 r. Przewodnicz¹cy Komisji omówi³ najwa niejsze aspekty analizy. W okresie oœmiu miesiêcy 2010 r. w Koksowni PrzyjaŸñ Sp. z o.o. zarejestrowano jedenaœcie wypadków przy pracy, w analogicznym okresie 2009 r. odnotowano dziesiêæ wypadków. W Wydziale Produkcji Koksu zaistnia³o piêæ wypadków przy pracy, w roku ubieg³ym w tym okresie odnotowano dwa wypadki. W Wydziale Utrzymania Ruchu odnotowano cztery wypadki przy pracy, w analogicznym okresie 2009 r. odnotowano trzy wypadki. W Wydziale Produkcji Wêglopochodnych stwierdzono jeden wypadek przy pracy, w roku ubieg³ym w tym okresie odnotowano dwa wypadki. W Wydziale Energetycznym nie odnotowano adnego wypadku przy pracy, w analogicznym okresie 2009 r. odnotowano jeden wypadek. W pozosta³ych jednostkach organizacyjnych w pozycji Inne stwierdzono jeden wypadek przy pracy, w roku ubieg³ym w tym okresie odnotowano dwa wypadki. Stwierdza siê, e wszystkie zarejestrowane wypadki przy pracy zaistnia³y podczas wykonywania czynnoœci na stanowiskach pracy. Podsumowuj¹c wypadkowoœæ za osiem miesiêcy 2010 r. nale y uznaæ, e w porównaniu do analogicznego okresu 2009 r. iloœæ wypadków przy pracy zwiêkszy³a siê o jedno zdarzenie. W analizowanym okresie znacznie obni y³ siê wspó³czynnik ciê koœci z 76,5 do 38,0, co wynika z mniejszej iloœci straconych dni w przeliczeniu na zaistnia³e zdarzenia. Przewodni- NOWA PRZYJAZÑ 9
BHP cz¹cy Komisji doda³, e w analizowanym okresie odnotowano przerwy bez wypadku przy pracy, w okresie od 23 kwietnia do 1 sierpnia br. (70 dni) i od 2 lipca do 1 wrzeœnia br. (61 dni). W miesi¹cu wrzeœniu, do chwili obecnej, wydarzy³y siê cztery wypadki przy pracy, w tym wypadek œmiertelny. Wszystkie te wypadki zaistnia³y w Wydziale Produkcji Koksu. Przewodnicz¹cy Komisji odniós³ siê do wypadku œmiertelnego, jaki wydarzy³ siê w dniu 6 wrzeœnia 2010 r. Z uwagi na brak bezpoœrednich œwiadków zdarzenia, po przeanalizowaniu dostêpnych informacji, najprawdopodobniej przyczyn¹ wypadku by³o wejœcie pracownika w strefê niebezpieczn¹ i pochwycenie go przez przenoœnik taœmowy w obiekcie 2211. W zwi¹zku z zaistnia³ym wypadkiem œmiertelnym zosta³o wydane Polecenie S³u bowe Powypadkowe Nr 1/10. Przewodnicz¹cy Komisji poinformowa³ równie, e zosta³a udzielona pomoc rodzinie zmar³ego poprzez skierowanie psychologa do rodziny, pokrycie kosztów pogrzebu na wniosek Szefa S³u by Pracy. Ponadto, starszy z synów zostanie zatrudniony w Koksowni, natomiast m³odszemu synowi mo e zostaæ przyznane stypendium, po akceptacji Zarz¹du. Nastêpnym punktem spotkania by³a ocena stanu bezpieczeñstwa i higieny pracy za osiem miesiêcy 2010 r. u podwykonawcy prac remontowych, modernizacyjnych, inwestycyjnych i innych. W okresie sprawozdawczym odnotowano u podwykonawcy szeœæ wypadków przy pracy i by³y to wypadki z l ejszym uszkodzeniem cia³a. Przeszkolono w zakresie zagro eñ 809 pracowników podwykonawcy, w 59 szkoleniach. Wydano cztery nakazy wstrzymania pracy w firmach: SPB DELMAR BUD, PO- LKOKS, PW DACHOREM, CHEMO- KOR Sp. z o.o. Przewodnicz¹cy Komisji poruszy³ problem wejœæ na teren Spó³ki inspektorów PIP i PPIS, w zwi¹zku z kontrolami w spó³kach córkach i firmach zewnêtrznych, odbywanymi na obiektach i instalacjach Koksowni PrzyjaŸñ. Ka de wejœcie inspektora do spó³ki córki i firm zewnêtrznych winne byæ poprzedzone informacj¹ przed³o on¹ kierownikowi jednostki organizacyjnej, w której ma siê odbyæ kontrola. W zwi¹zku z powy szym, kwestia przeprowadzania kontroli w obiektach i na instalacjach Koksowni oraz wejœæ inspektorów na teren Spó³ki zostanie uregulowane w odpowiednim zarz¹dzeniu wewnêtrznym. Nastêpnym punktem spotkania by³o omówienie projektu zarz¹dzenia w sprawie przeprowadzania badañ profilaktycznych i badañ psychologicznych pracowników oraz rodzajów prac wymagaj¹cych szczególnej sprawnoœci psychofizycznej. Przewodnicz¹cy Komisji poinformowa³, e w projekcie zarz¹dzenia uregulowano min. zasady wykonywania dodatkowych badañ diagnostycznych, ponadto okreœlono nowe wzory druków tj. skierowanie na badanie profilaktyczne i orzeczenia psychologiczne. Przewodnicz¹cy podkreœli³, e bardzo wa n¹ kwesti¹ jest rzetelne wype³nienie skierowania na badania profilaktyczne przez osoby kieruj¹ce na badania, co pozwala na prawid³ow¹ ocenê zakresu badañ przeprowadzanych pracownikowi. Zagro enia czynnikami zwi¹zanymi ze œrodowiskiem pracy, ujête w czêœci A. skierowania, bêd¹ wpisywane przez pracownika Dzia³u Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy. Ostatnim punktem spotkania by³y wolne wnioski i dyskusja. Przewodnicz¹cy Komisji poinformowa³ zebranych o zmianie Zarz¹dzenia Nr 24/04 Prezesa Zarz¹du Dyrektora Naczelnego z dnia 17 czerwca 2004 r. w sprawie Zak³adowej Komisji Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy, w zwi¹zku dostosowaniem siê do przepisów prawa w zakresie tworzenia i dzia³alnoœci Komisji BHP. W posiedzeniach Komisji winni uczestniczyæ w równej mierze przedstawiciele pracodawcy jak i przedstawiciele za³ogi (np. spo³eczni inspektorzy pracy lub pracownicy wybrani w wyborach na cz³onków Komisji). Sta³ymi cz³onkami Komisji, w tym przedstawicielami pracodawcy, s¹: Przewodnicz¹cy wyznaczony przez Prezesa Zarz¹du, Wiceprzewodnicz¹cy ZSIP, lekarz sprawuj¹cy profilaktyczn¹ opiekê zdrowotn¹ nad pracownikami, pracownicy Dzia³u Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy oraz w równej mierze przedstawiciele za³ogi wybrani w wyborach na cz³onków Komisji. Dotychczas na posiedzenia Komisji byli zapraszani przedstawiciele zwi¹zków zawodowych, co nie wynika³o z przepisów prawa. Podczas najbli szych wyborów na cz³onków spo³ecznej inspekcji pracy, odbêd¹ siê równie wybory na cz³onków Zak³adowej Komisji Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy. G³ówny Technolog Zdzis³aw Klimek zapyta³, czy w zwi¹zku z pismem MOZ ZZIT przy Koksowni 10 Nr 9/10 IX/X 2010
PrzyjaŸñ Sp. z o.o. zosta³ okreœlony gwarantowany koszyk badañ. Odpowiedzi udzieli Przewodnicz¹cy Komisji, który powiedzia³, e w tej kwestii wyst¹piono z pismem do firmy Prinn Sp. z o.o. z zapytaniem, czy mo na okreœliæ dla ka - dego stanowiska konkretny zakres badañ. Z uzyskanej pisemnej informacji w tej sprawie wynika, e absolutnie nie mo na stosowaæ adnych schematów w okreœlaniu badañ, ka dy pracownik przy ocenie przydatnoœci na stanowisko pracy jest traktowany indywidualnie, w zale noœci od: zagro eñ czynnikami zwi¹zanymi ze œrodowiskiem pracy, wieku, stanu zdrowia i dodatkowo wykonywanymi czynnoœciami na sta³ym stanowisku pracy (operator suwnicy, kierowca wózków jezdniowych). Przewodnicz¹cy doda³, e w umowie na œwiadczenie dodatkowych badañ diagnostycznych, obowi¹zuj¹cej od 1 sierpnia okreœlono pakiet badañ, który mo e byæ wykonany pracownikowi podczas wykonywania okresowych badañ lekarskich, wy³¹cznie za zgod¹ pracownika. Wydzia³owy Spo³eczny Inspektor Pracy z Wydzia³u Produkcji Wêglopochodnych Jerzy Bielawski poruszy³ dwie kwestie: 1) okulary ochronne (przeciwpy³owe), które jego zdaniem s¹ wadliwe, powoduj¹ce zaburzenia widzenia, zachwiania równowagi. 2)modernizacja obiektów PW 251, 254, 256 i 258, któr¹ przek³ada siê na kolejne lata. W temacie okularów wypowiedzia³ siê Przewodnicz¹cy Komisji, który powiedzia³, e otrzyma³ pismo od Kierownika Wydzia³u Produkcji Wêglopochodnych w sprawie negatywnych skutków stosowania okularów przeciwpy³owych i w zwi¹zku z tym Zak³adowa Komisja Œrodków Ochrony Indywidualnej oraz Odzie y, Obuwia Roboczego i Œrodków Higieny Osobistej wyst¹pi³a z pismem do Kierownika Dzia³u Zaopatrzenia o zakup okularów przeciwpy³owych z kilku firm, w celu ich przetestowania. Przewodnicz¹cy Komisji doda³, e okulary ochronne nie s¹ czymœ nowym i ju od kilku lat s¹ przydzielone pracownikom w Zak³adowej Tabeli, którzy winni je od dawna stosowaæ. Odnoœnie punktu drugiego wypowiedzia³ siê G³ówny Mechanik Julian Dyszlewski, który na wstêpie wyjaœni³, e obiekty te maj¹ byæ remontowane a nie modernizowane. Poinformowa³ zebranych, e w obiekcie 256 roboty zosta³y ju rozpoczête i zostan¹ zakoñczone do koñca paÿdziernika br., natomiast na remont obiektu 251 zosta³ wybrany wykonawca. Obiekt 254 do koñca bie ¹cego roku zakoñczony zostanie etap wyboru wykonawcy. Je eli chodzi o obiekt 258, to najpierw musi byæ wykonany remont stropodachu, z wykonania którego w ostatnim czasie wycofa³ siê wybrany wykonawca i wobec czego nale y wy³oniæ nowego wykonawcê, co w efekcie wyd³u y czas wykonania remontu, jaki mia³ byæ wykonany w zwi¹zku z decyzj¹ Pañstwowego Powiatowego Inspektora Pracy z dnia 13.05.2010 r. w pomieszczeniu sterowni, w obiekcie benzolowni. G³ówny Mechanik doda³, e bardzo du o robót remontowych prowadzonych jest w Zak³adzie, a je eli chodzi o realizacjê zadañ z zak³adowego przegl¹du warunków pracy, odbytego w tym roku, to poinformuje o ich realizacji przed rozpoczêciem zak³adowego przegl¹du w 2011 r. Nastêpnym rozmówc¹ by³ Zak³adowy Spo³eczny Inspektor Pracy Józef Kurek, który zarzuci³, e ani on, ani te pracownicy Wydzia- ³u Produkcji Koksu i pracownicy Wydzia³u Utrzymania Ruchu nie s¹ poinformowani o stosowanym w produkcji koksu koksu naftowego, który s³u y do podnoszenia parametrów jakoœci koksu. Jego zdaniem, wed³ug karty charakterystyki substancji produkt ten jest szkodliwy dla zdrowia i pracownicy bezwzglêdnie powinni byæ o tym fakcie poinformowani. Na ten zarzut odpowiedzia³ G³ówny Technolog, który poinformowa³, e w tej sprawie odby³o siê spotkanie z udzia³em przedstawicieli zwi¹zków zawodowych, w tym tak e BHP ZSIP, na którym uregulowano zagadnienia zwi¹zane ze stosowaniem paku smo³owego i koksu naftowego. Ponadto, w zak³adowej sieci Intranet s¹ dostêpne dla uprawnionych osób, karty charakterystyki substancji i je eli ZSIP zg³osi potrzebê udostêpnienia tych informacji, to bêdzie to mo liwe. Do tej kwestii odniós³ siê równie Kierownik Wydzia³u Produkcji Koksu Miros³aw Tukaj, który stanowczo podkreœli³, e podlegli mu pracownicy s¹ poinformowani o stosowaniu wymienionych powy ej substancji i o zagro eniach wynikaj¹cych z ich stosowania. Kolejnym tematem poruszonym przez ZSIP by³o odniesienie siê do nie wykonania jego zalecenia, dotycz¹cego poprawienia wentylacji w ³aŸni centralnej. ZSIP stanowczo podkreœli³, e na spotkaniu w sprawie poprawienia wentylacji w tym obiekcie, w spisanej notatce z dzia³añ doraÿnych, ustalono zakup osuszaczy i wentylatorów, a tym czasem gospodarz obiektu Dzia³ Administracyjny zakupi³ trzy sztuki ma³ych wentylatorów, nadaj¹cych siê wy³¹cznie do pomieszczeñ biurowych. Wobec takich dzia³añ jest on zmuszony do z³o enia skargi do Pañstwowej Inspekcji Pracy na nie wykonanie jego zalecenia. Do tego tematu odniós³ siê G³ówny Mechanik, który powiedzia³, e znaczn¹ poprawê wydajnoœci wentylacji mo na uzyskaæ dopiero po przeprowadzeniu remontu w ³aŸni, który planowany jest na 2011 r., dodatkowo dzia³anie wentylacji usprawni³a by wymiana szafek na ubrania, co jednak poci¹gnê³o by za sob¹ du e koszty. Wnioski z posiedzenia Komisji: Wydaæ Zarz¹dzenie w sprawie przeprowadzania profilaktycznych badañ lekarskich, badañ psychologicznych i dodatkowych badañ diagnostycznych pracownikom Koksowni PrzyjaŸñ oraz rodzajów prac wymagaj¹cych szczególnej sprawnoœci psychofizycznej. Przewodnicz¹cy Zak³adowej Komisji Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy Marian Malicki NOWA PRZYJAZÑ 11
FOTOREPORTA FOTOREPORTA Zd¹ yæ do kwietnia Prace przy modernizacji baterii nr 1 ponownie nabra³y tempa po okresie wstrzymania inwestycji spowodowanym kryzysem gospodarczym w œwiatowej gospodarce. Zgodnie z zak³adanym planem bateria ma zostaæ wprowadzona do ruchu w kwietniu 2011 roku. Bêdzie to prze³omowy moment, gdy inwestycja pozwoli PrzyjaŸni przekroczyæ roczn¹ produkcjê 3 mln ton koksu. 12 Nr 9/10 IX/X 2010 NOWA PRZYJAZÑ 13
INWESTYCJE Aktualne zadania i najbli sze cele Proces inwestycyjny w Koksowni PrzyjaŸñ w sferze realizacji rzeczowych zadañ skupia siê w chwili obecnej na modernizacji baterii koksowniczej nr 1, modernizacji wie y wêglowej nr 1 realizowanej w ramach modernizacji baterii koksowniczej nr 2, 31 pozycji mniejszych zadañ inwestycyjnych tzw. krótkoterminowych oraz postêpowañ proinwestycyjnych w sferze gwarancyjnej po zakoñczonej budowie baterii koksowniczej nr 5, elektrociep³owni i modernizacji wydzia³u produkcji wêglopochodnych. adaniem o znaczeniu strategicznym dla naszej spó³ki o najwiêkszym poziomie nak³adów inwestycyjnych jest modernizacja baterii koksowniczej nr 1. Rozpoczêta w drugim kwartale 2008 roku modernizacja tej baterii przewidywa³a uzyskanie efektu produkcyjnego w trzecim kwartale 2009 roku. Niestety ogólnoœwiatowy kryzys gospodarczy z jakim przysz³o siê zmierzyæ równie naszej spó³ce, wymusi³ wstrzymanie znacznej czêœci robót budowlano-monta owych, czego efektem jest ich aktualny stan i korekta harmonogramu realizacji, dostosowana do mo liwoœci ekonomicznych i rynkowych. Podjête wiosn¹ bie ¹cego roku decyzje Zarz¹du umo liwi³y stopniowe przygotowywanie siê firm wykonawczych do wznawiania robót, tak by od miesi¹ca wrzeœnia realizowaæ je na wszystkich frontach i przygotowaæ bateriê koksownicz¹ do rozgrzewu w pierw- szych dniach stycznia 2011 roku a produkcjê koksu uruchomiæ na pocz¹tku kwietnia 2011. Na chwilê obecn¹ masyw ceramiczny baterii wraz z okotwiczeniem jest wykonany w 100%, trwaj¹ prace monta owe osprzêtu odbieralnikowego, instalacji tymczasowej do rozgrzewania, kompletacji drzwi piecowych, w tym uzbrajania ich w wymurówkê ogniotrwa³¹. Gotowy jest komin baterii i wypycharka koksu, która aktualnie stanowi rezerwê dla baterii nr 5. Od oko³o 20 paÿdziernika rozpocznie siê monta kolejnej wypycharki koksu. Mocno zaawansowany jest monta pierwszego kompletu wozu zasypowego i przelotowego. Rozpoczêcie monta u drugiego kompletu tych wozów jest planowane pod koniec bie ¹cego roku. Równie pomosty remontowe nr 1 i 2 s¹ ju w fazie realizacji œcian zewnêtrznych i wewnêtrznych. Stan surowy zamkniêty planowany jest do uzyskania oko³o 30 listopada br. Na pomoœcie nr 1 rozpoczêto monta stanowisk remontowych. Intensywnie prowadzone s¹ roboty budowlano-monta owe na obiektach odpylania strony koksowej baterii, w tym monta u kolektora odpylaj¹cego wzd³u torowiska wozów koksowych i stacji filtrów. Trzecia sekcja tych filtrów jest ju zakoñczona, rozpoczêty zosta³ w ostatnim tygodniu miesi¹ca wrzeœnia br. monta cyklonów. Ponadto prowadzi siê roboty antykorozyjne i wykoñczeniowe elewacji obiektu. W bran y elektrycznej i AKPiA, któr¹ kompleksowo realizuje ZRM Sp. z o.o. gotowe s¹ ju i oddane do eksploatacji rozdzielnica NN 0,4 kv, rozdzielnica RMW i transformatory w stacji elektrycznej KT-203b oraz rozdzielnica 6 kv sekcja II, rozdzielnica RPWDC, RPWSS, transformatory i baterie akumulatorów w stacji elektrycznej KS-203. W koñcowej fazie prób i uruchomienia jest I sekcja w stacji KS-203. Z oceny stanu zaawansowania robót i stopnia przygotowania firm do dalszej ich kontynuacji wynika, e nie wystêpuj¹ istotne zagro enia dla dotrzymania harmonogramu robót, w tym osi¹gniêcia zasadniczego tzw. kamienia milowego tj. rozpoczêcia rozgrzewania masywu ceramicznego baterii zaraz po Nowym Roku i kolejnego etapu tj. rozpoczêcia produkcji koksu na pocz¹tku kwietnia 2011 roku. Równolegle z pracami modernizacyjnymi baterii nr 1, prowadzona jest modernizacja wie y wêglowej nr 1. Przedmiotowa modernizacja obejmuje zakres dla baterii nr 1 i 2. Zawiera wykonanie przegrody wewn¹trz przestrzeni wêglowej, zabudowê nowego mostu obrotowego, nowych zbiorników namiarowych, zamkniêæ szczêkowych, instalacji hydraulicznych oraz wszystkich instalacji elektrycznych i sterowania. Praktycznie poza czêœci¹ elbetow¹ i elementami stalowymi nadbudowy wszystkie pozosta³e elementy bêd¹ ca³kowicie nowe. Ze wzglêdu 14 Nr 9/10 IX/X 2010
na ruch produkcyjny baterii nr 2, modernizacja tej wie y w czêœci sekcji nr 1 i 2 obs³uguj¹cej t¹ bateriê ma znaczenie szczególne i jest obecnie pod szczególnym nadzorem. Czynione s¹ wszelkie mo liwe starania i wysi³ki by doprowadziæ do uruchomienia tego zakresu jeszcze w miesi¹cu paÿdzierniku. Mo na powiedzieæ, e jest to obecnie najwiêkszy priorytet w zakresie realizowanych zadañ inwestycyjnych. Podobnie jak w przypadku realizacji modernizacji baterii koksowniczej nr 1, kryzys ekonomiczny dotkn¹³ równie zadania inwestycyjne tzw. krótkoterminowe. Podjêcie decyzji w tym zakresie, pozwalaj¹cej na wprowadzenie ich do planu realizacji by³o mo liwe dopiero w maju br. W chwili obecnej plan ten obejmuje ³¹cznie 31 pozycji-zadañ, z czego dla 6 zawarte zosta³y ju umowy, dla 4 zadañ po rozstrzygniêtych przetargach umowy z wykonawcami s¹ w koñcowej fazie podpisywania. Z pozosta³ej iloœci 8 jest na etapie postêpowania przetargowego celem wy³onienia wykonawców robót, dla 3 opracowywane s¹ Specyfikacje Istotnych Warunków Zamówienia. Dla 7 konsultowane s¹ szczegó³owe za³o enia techniczne do SIWZ. Na pozwolenie na budowê oczekuj¹ 2 zadania. Tutaj w sposób dynamiczny sytuacja ulega zmianie i dniu opublikowania tego artyku³u iloœæ zawartych umów i opracowanych SIWZ niew¹tpliwie bêdzie wiêksza. Celem podstawowym do koñca bie ¹cego roku jest wy³onienie wykonawców dla wszystkich zadañ i zawarcie stosownych umów. Odbiorcami efektów technicznych, technologicznych i ekonomicznych s¹ g³ównie trzy wydzia³y, PM, PK i PW. Dla Wydzia³u Energetycznego realizujemy zadania w zakresie modernizacji sieci 6 kv i stacji wysokiego oraz œredniego napiêcia, modernizacji rozdzielni pr¹du sta³ego, systemów sterowania pompowni nr 2, modernizacji pola 27 w KGSZ-2 oraz instalacji rezerwowej odpustnicy gazu, czy wreszcie niektórych sieci centralnego ogrzewania, wody pitnej i wymiany ruroci¹gów gazu koksowniczego zasilaj¹cych Mittal Steel S.A. Dla Wydzia³u Produkcji Koksu to g³ównie zadania w zakresie poprawienia systemów odkurzania i odpylania, w tym odkurzania w obiektach 107, 108, 202 i 203, odpylania za- ³adunku koksu w ISChK nr 1, transporcie py³u z obiektów 177, 701, 2164, 202 i 171 oraz modernizacja elektrofiltru nr 3. Dla Wydzia³u Produkcji Wêglopochodnych realizujemy modernizacjê szaf sterowniczych i aparatury kontrolno-pomiarowej w stacji sprê arek gazu, pomiary miejscowe na zbiornikach oleju w obiekcie 255, modernizacjê punktu roz³adunku wodorotlenku sodu, modernizacje pomp hydroin ekcji, przeci¹garkê wagonow¹ czy wreszcie podjazd dla autocystern do punktu za³adunku p³ynnej siarki. Bardzo specyficznym, ale bezpoœrednio zwi¹zanym z procesem inwestycji w tym przypadku zakoñczonym w fazie realizacji jest proces obs³ugi w okresie gwarancyjnym dla trzech du ych zadañ inwestycyjnych zwi¹zanych z rozbudow¹ i modernizacj¹ Koksowni PrzyjaŸñ. Co oczywiste dotyczy to baterii koksowniczej nr 5, budowy elektrociep³owni i modernizacji wydzia³u produkcji wêglopochodnych. Z chwil¹ odbioru koñcowego ka - dego z tych zadañ, rozpocz¹³ siê trzyletni bieg gwarancji, z tym, e dla baterii nr 5 na roboty budowlane i masyw ceramiczny baterii okres ten wynosi lat 5. W prawie trzyletnim okresie od odbioru koñcowego do eksploatacji obiektów baterii koksowniczej nr 5 i elektrociep³owni oraz rocznym dla wêglopochodnych, zg³oszone zosta³o ³¹cznie 843 pozycji ró nych wad, z czego jako INWESTYCJE nieuzasadnione z punktu widzenia warunków umownych anulowano 91 pozycji a 529 pozycji zosta³o za³atwionych zgodnie z naszymi oczekiwaniami. Na chwilê obecn¹ w toku za³atwiania i rozpatrywania s¹ 223 pozycje. Procentowo najwiêkszy udzia³ w zg³aszanych reklamacjach ma udzia³ zakres dotycz¹cy Modernizacji Wydzia³u Wêglopochodnych. Co jest bardzo istotne z punktu widzenia interesów Koksowni PrzyjaŸñ, dla wszystkich trzech zadañ posiadamy zabezpieczenia w postaci gwarancji nale ytego wykonania umowy w okresie udzielonej gwarancji jakoœci w formie gwarancji bankowych. W przypadkach szczególnych trudnoœci w dochodzeniu naszych racji mamy prawo korzystania z tego zabezpieczenia. Zadania kolejne w perspektywie kilku najbli szych lat, które stoj¹ przed S³u b¹ Inwestycji to oczywiœcie modernizacje kolejnych baterii, co wynika ze strategii rozwoju Spó³ki. Jednak w najbli szej perspektywie kilku miesiêcy planowane jest du e zadanie strategiczne w postaci rozbudowy elektrociep³owni w zwi¹zku z potrzeb¹ wykorzystania spodziewanych nadwy ek gazu koksowniczego. Udzia³ S³u by Inwestycji w przygotowywaniu tego zadania polega obecnie na czynnym udziale w opiniowaniu koncepcji i za³o- eñ. Kompletujemy niezbêdne informacje do zbudowania harmonogramu realizacji i Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia dla wy³onienia uczestników tego przedsiêwziêcia. Szef S³u by Inwestycji Zbigniew S. Roso³owski NOWA PRZYJAZÑ 15
ŒWIAT KOKSU I STALI Koksownictwo 2010 XV Konferencja Koksownictwo ju za nami. Organizatorami tej najwiêkszej krajowej imprezy poœwiêconej bran y s¹ Instytut Chemicznej Przeróbki Wêgla oraz Stowarzyszenie In ynierów i Techników Przemys³u Hutniczego Oddzia³ Karbochemii. Patronat nad tym wydarzeniem obj¹³ wojewoda œl¹ski Zygmunt ukaszczyk. Obrady zgromadzi³y liczne grono specjalistów, mened erów, przedstawicieli nauki i zaplecza badawczo-rozwojowego z wy szych uczelni, instytutów oraz biur projektowych. Role gospodarza pe³ni³ Marek Œci¹ ko dyrektor IChPW. onferencja stanowi kontynuacjê odbywaj¹cych siê co roku obrad dotycz¹cych problematyki karbochemicznej. Jej zadaniem jest przedstawienie aktualnej sytuacji bran y, dokonanych modernizacji technologicznych oraz zaprezentowanie wyników badañ rozwojowych prowadzonych w przemyœle karbochemicznym i w wybranych przemys³ach kooperuj¹cych z koksownictwem. Na tym tle zosta³y podjête próby okreœlenia kierunków rozwoju technologii karbochemicznej, g³ównie w aspekcie poprawy jakoœci koksu oraz odtworzeniowo-modernizacyjnym przemys³u koksowniczego. Tematyka przedstawionych referatów dotyczy³a perspektyw rynku koksu, zabezpieczenia bazy wêgla koksowego w kraju, g³ównie w aspekcie importu wêgli zamorskich, wp³ywu modyfikacji przygotowania mieszanki wsadowej i obróbki pozapiecowej na poprawê jakoœci koksu oraz dzia³añ modernizacyj- nych w zakresie techniki i technologii koksowania. Prelegenci zaprezentowali tak e zagadnienia zwi¹zane z bezpieczeñstwem urz¹dzeñ instalacyjnych, nowymi trendami badania surowców i produktów procesu koksowania wêgla oraz realizacj¹ prac badawczych w projekcie Inteligentna koksownia spe³niaj¹ca wymagania najlepszej dostêpnej techniki. Koksowniê reprezentowa³o liczne grono specjalistów w tym prezes Edward Szlêk, który wspólnie z W³odzimierzem HereŸniakiem, szefem Polskiego Koksu przewodniczy³ obradom plenarnym. Prezes Szlêk wyg³osi³ tak e referat dotycz¹cy strategii rozwoju Koksowni PrzyjaŸñ w aspekcie obecnej i przysz³ej sytuacji gospodarczej. Koksowniê reprezentowali równie w sesjach bran owych Cz³onek Zarz¹du, Dyrektor Produkcji i Techniki Bogus³aw Smó³ka, Szef Rozwoju Edward Strz¹ba³a, G³ówny Energetyk Leszek Lewandowski, Pe³nomocnik ds. Zintegrowanych Systemów Zarz¹dzania Krzysztof Lebdowicz, Kierownik Biura Postêpu Technicznego Piotr Kaczmarek, Kierownik Wydzia³u Produkcji Koksu Miros³aw Tukaj, Kierownik Oddzia³u Gospodarki Cieplnej i Remontów Mechanicznych Dariusz Zych, Kierownik Wydzia³u Produkcji Wêglopochodnych Ryszard Nowak, Kierownik Oddzia³u Niskociœnieniowego Oczyszczania Gazu Bogus³aw Giewartowski oraz Jerzy Gêbal z-ca Kierownika Oddzia³u Niskociœnieniowego Oczyszczania Gazu. Podczas swego wyst¹pienia prezes Szlêk skoncentrowa³ siê na przedstawieniu wizji rozwoju Koksowni PrzyjaŸñ. W swym referacie zaprezentowa³ d³ugofalowy program dzia³ania Koksowni do realizacji w ramach Strategii Rozwoju Koksowni PrzyjaŸñ Sp. z o. o. Strategicznym celem dzia³ania Koksowni PrzyjaŸñ jest utrzymanie produkcji koksu na dotychczasowym poziomie tj. 2,4 mln ton koksu rocznie wraz z dostosowaniem urz¹dzeñ i techniki do wymogów Najlepszych Dostêpnych Technik stwierdzi³ szef Koksowni. Strategia rozwoju Koksowni PrzyjaŸñ w warunkach obecnej i przysz³ej sytuacji gospodarczej zak³ada realizacjê programu rozwoju techniczno-technologicznego, który przyczyni siê do osi¹gniêcia za³o onego celu strategicznego poprzez optymalizacjê technologii produkcji, wykorzystanie gazu koksowniczego na potrzeby Grupy Kapita³owej, d¹ enie do podniesienia wartoœci firmy, wzrost poziomu konkurencyjnoœci oraz spe³nienie wymogów ekologicznych. Aktualna sytuacja polskiego przemys³u koksowniczego oraz ukszta³towane w ostatnim czasie trendy w rozwoju krajowego i œwiatowego rynku koksu s¹ ogromn¹ szans¹ dla odbudowy i unowoczeœnienia potencja³u produkcyjnego polskich koksowni. Analiza rynku koksu oraz wêglopochodnych uwzglêdniaj¹ca takie czynniki jak: cena, jakoœæ, odbiorcy, dostawcy, koszty, finanse spó³ki, wra liwoœæ projektu na sytuacjê gospodarcz¹ w Polsce, Europie i na œwiecie oraz œwiatow¹ koniunkturê w przemyœle stalowym, jak i ocena finansowa programu inwestycyjnego Koksowni zawartego w strategii 16 Nr 9/10 IX/X 2010
ŒWIAT KOKSU I STALI rozwoju pokazuj¹, e istniej¹ mocne przes³anki, co do zasadnoœci realizacji modernizacji odtworzeniowych baterii koksowniczych i pozosta³ych inwestycji w zaproponowanym czasie oraz wykazuj¹, i zasoby finansowe i technologiczne naszej Spó³ki pozwalaj¹ na ich bezpieczne zakoñczenie. podsumowa³ na zakoñczenie swego wyst¹pienia prezes Szlêk. Autorami kolejnego referatu zatytu³owanego System zarz¹dzania energi¹ w Koksowni PrzyjaŸñ, cele i wymagania byli Krzysztof Lebdowicz i Leszek Lewandowski. Autorzy informowali s³uchaczy, e zgodnie z Dyrektyw¹ 2006/32/WE z 05.04.2006 roku w sprawie efektywnoœci koñcowego wykorzystania energii i us³ug energetycznych (uchylaj¹c¹ dyrektywê Rady 93/76/ EWG) kraje cz³onkowskie zobowi¹zane s¹ miêdzy innymi do ustalenia instytucjonalnych, ekonomicznych i prawnych metod dla usuniêcia barier efektywnego u ytkowania energii oraz promowania mechanizmów s³u ¹cych poprawie efektywnoœci energetycznej. Na bazie tej Dyrektywy oraz wykorzystuj¹c istniej¹ce zharmonizowane standardy i inicjatywy krajowe, a w szczególnoœci: Szwecji SS 62 77 50:2003, Dani DS 2403:2001 i Irlandii IS 393:2005 powsta³a w Anglii norma, jako narodowy standard: BS EN 16001:2009. Norma ta 15 grudnia 2009 roku, zosta³a przez PKN wdro ona w wersji oryginalnej na polski rynek jako: PN EN 16001:2009. Nasi in ynierowie w swym wyst¹pieniu zwrócili uwagê na wymagania i zalecenia u ytkowania w aspekcie systemów zarz¹dzania energi¹. I tak przedsiêbiorstwa chc¹ce pracowaæ w zgodzie z obowi¹zuj¹cym prawodawstwem, które zamierzaj¹ wdro yæ System Zarz¹dzania Energi¹ powinny: Opracowaæ politykê energetyczn¹ na poziomie przedsiêbiorstwa, Zidentyfikowaæ problemy energetyczne wynikaj¹ce z zakresu dzia- ³ania, Zidentyfikowaæ uregulowania prawne i inne wymagania dotycz¹ce przedsiêbiorstwa, Okreœliæ priorytety i cele w zakresie energetycznym, Opracowaæ struktury i programy w celu realizacji zdefiniowanej polityki energetycznej prowadz¹cej do osi¹gniêcia za³o onego celu, Monitorowaæ i wprowadzaæ bie- ¹ce korekty podejmowanych dzia³añ. Wdro enie normy PN EN 16001:2009 ma na celu wspomaganie przedsiêbiorstwa w ustanawianiu systemów i procesów niezbêdnych do poprawy wydajnoœci energetycznej, co w konsekwencji powinno prowadziæ do obni enia kosztów. W Polskim Komitecie Normalizacji prowadzone s¹ prace nad wdro- eniem miêdzynarodowej normy Systemu Zarz¹dzania Energi¹ nosiæ bêdzie ona numer ISO 50001. Polskie wydanie tej normy prawdopodobnie bêdzie mia³o miejsce w II kwartale 2011 roku. W swym podsumowaniu autorzy referatu stwierdzili, i g³ównym celem Systemu Zarz¹dzania Energi¹ w Koksowni PrzyjaŸñ bêdzie rozwój systemu oszczêdnoœci energii. Zadania s¹ okreœlane dla wszystkich aspektów energetycznych decyduj¹cych o efektywnoœci energetycznej. Celem okreœlenia aspektów energetycznych jest analiza obszarów znacznego zu ycia energii. Z kolei zadania zwi¹zane ze zmniejszeniem zu ycia energii s¹ wyra ane wskaÿnikiem dziêki temu efekty s¹ uzale nione od ró nych typów dzia- ³añ. Koksownia PrzyjaŸñ zamierza rozwijaæ system monitorowania i pomiarów, poprzez: monitorowanie ci¹g³e i rejestracjê znacznego zu ycie energii, interwencjê w przypadku znacz¹cego odchylenia od spodziewanego zu ycia, skrótowe podawanie znacz¹cego zu ycia w formie kluczowych danych liczbowych, porównanie rzeczywistego i spodziewanego zu ycia energii, zapisy znacz¹cych odchyleñ od spodziewanego zu ycia, etc. Wprowadza siê równie w Koksowni rejestr mo liwoœci dotycz¹cych oszczêdzania energii. W przypadku wpisania danej mo - liwoœci do rejestru, gdy to jest mo liwe, okreœlane jest jego minimum. Wp³yw czynników technologicznych na poziom absorpcji siarkowodoru i amoniaku z gazu koksowniczego w Koksowni PrzyjaŸñ to referat, którego autorami byli Ryszard Nowak, Jerzy Gêbal i Bogus³aw Giewartowski. Autorzy oznajmili s³uchaczom, e w latach 2004-2008 w ramach modernizacji Wydzia³u Produkcji Wêglopochodnych wybudowano nowe instalacje oczyszczania gazu metod¹ amoniakaln¹, tj.: instalacjê absorpcji siarkowodoru i amoniaku z gazu koksowniczego, instalacjê desorpcji sk³adników kwaœnych i amoniaku z wód procesowych, instalacjê katalitycznego rozk³adu amoniaku i wytwórniê siarki metod¹ Clausa. Instalacje te uruchomiono w paÿdzierniku 2008 roku i zapewniaj¹ one stabilne oczyszczanie 200000 Nm 3 /h gazu koksowniczego do wymaganej pozosta³oœci zanieczyszczeñ: H 2 S < 0,5 g /Nm 3 NH 3 < 0,03 g /Nm 3 Na dotrzymanie powy szych stê- eñ siarkowodoru i amoniaku w gazie oczyszczonym wp³yw ma wiele czynników. W opracowaniu wskaza- NOWA PRZYJAZÑ 17
ŒWIAT KOKSU I STALI no i podkreœlono tylko najistotniejsze z nich, którymi mo na (przynajmniej w pewnym zakresie) sterowaæ i optymalizowaæ je w zale noœci od potrzeb. S¹ to: 1. Temperatura gazu koksowniczego kierowanego do instalacji absorpcji. 2. Temperatury wód procesowych kierowanych do instalacji absorpcji siarkowodoru i amoniaku. 3. Iloœæ wód procesowych kierowanych do p³uczek absorpcyjnych w stosunku do iloœci gazu koksowniczego oraz jakoœæ tych wód. 4. Odk³adanie siê naftalenu w instalacji absorpcji. W podsumowaniu referatu nasi przedstawiciele stwierdzili, i w celu zapewnienia prawid³owego stopnia oczyszczania gazu, konieczne jest: 1. Utrzymywanie temperatury gazu po ch³odnicach wtórnych poni ej 21 o C. 2. Zraszanie ch³odnic wstêpnych i wtórnych emulsj¹ smo³owo wodn¹ w celu maksymalnego wymycia naftalenu. 3. Zapewnienie odpowiedniej iloœci i jakoœci wód procesowych w stosunku do iloœci oczyszczanego gazu. Ostatni referat podczas konferencji Koksownictwo 2010 by³ autorstwa Miros³awa Tukaja i Dariusza Zycha. Dotyczy³ doœwiadczeñ eksploatacyjnych wy³o enia ceramicznego drzwi piecowych w Koksowni PrzyjaŸñ. Podobnie jak i poprzednie cieszy³ siê olbrzymim zainteresowaniem, gdy przedstawiciele Koksowni przekazywali wiedzê praktyczn¹, zdobyt¹ podczas codziennej eksploatacji urz¹dzeñ. Na podstawie doœwiadczeñ eksploatacyjnych po uruchomieniu baterii koksowniczej nr 5 w Koksowni PrzyjaŸñ scharakteryzowano g³ówne czynniki wp³ywaj¹ce na degradacjê wymurówki drzwi piecowych komór koksowniczych w bateriach bezpoœrednio po ich uruchomieniu. Na podstawie serii w³asnych pomiarów oraz dokonanych obserwacji ustalono, i jedn¹ z przyczyn niemal natychmiastowego uszkodzenia wy³o enia wymurówki jest nara enie wymurówki drzwi piecowych na gwa³towne rozgrzanie. Pierwsze zak³adanie wymurowanych drzwi piecowych odbywa siê w koñcowej fazie rozgrzewu baterii, bezpoœrednio przed jej uruchomieniem, gdzie temperatura œcian grzewczych oscyluje w granicach 950 o C. Tak wysoka temperatura œcian grzewczych bêd¹ca Ÿród³em promieniowania cieplnego jest g³ówn¹ przyczyn¹ destrukcji wyrobów ogniotrwa³ych wymurówki drzwi piecowych Przeprowadzona seria doœwiadczeñ w warunkach zbli onych do warunków uruchamiania baterii doprowadzi³a do opracowania technologii powolnego rozgrzewu drzwi piecowych. Spowolnienie procesu rozgrzewania wymurówki drzwi piecowych bezpoœrednio skutkuje brakiem uszkodzeñ, co zdecydowanie wyd³u a czas eksploatacji drzwi. Przedstawione rozwi¹zanie spowolnienia nagrzewania wymurówki drzwi piecowych mo na równie z powodzeniem stosowaæ w bateriach systemu ubijanego. W Koksowni PrzyjaŸñ jest ono stosowane z powodzeniem do uruchamiania komór po remontach œcian grzewczych. W referacie przedstawiono równie wyniki szeregu prób testowanych ró nych wyrobów materia³ów ogniotrwa³ych na wy³o enia drzwi piecowych. Przeprowadzone próby doprowadzi³y do wyboru dostawcy wyrobu materia³u ceramicznego na wy³o enie ogniotrwa³e drzwi piecowych bêd¹cej w modernizacji baterii nr 1. Wyrób ten jest tak e z powodzeniem stosowany w procesie wymiany uszkodzonej wymurówki drzwi piecowych baterii nr 5. Wœród licznych wyst¹pieñ ciekawie prezentowa³ siê tak e referat Perspektywy rozwoju rynku dla koksu produkowanego w Polsce opracowany przez zespó³ autorski Polskiego Koksu. Wiceprezes Polskiego Koksu Andrzej Warzecha poinformowa³, e obecne globalne zdolnoœci wytwórcze œwiatowego koksownictwa wynosz¹ ok. 800 mln ton, zaœ w roku 2014 wzrosn¹ do 872 mln ton. Nadal dominuj¹ce bêd¹ kraje Azji, wœród których prym wiod¹ Chiny. A co z Polsk¹? W kraju na dzieñ dzisiejszy mamy 26 baterii koksowniczych, które potrafi¹ wyprodukowaæ 10,6 mln ton koksu. Za 5 lat zdolnoœci produkcyjne polskiego koksownictwa wzrosn¹ do ok. 12 mln ton. Najwiêkszy potencja³ posiadaj¹ Zak³ady Koksownicze Zdzieszowice (40 proc.) i Koksownia PrzyjaŸñ (ponad 30 proc.). Wzajemne relacje nie ulêgn¹ zbyt wielkim zmianom, za wyj¹tkiem czterokrotnego wzrostu mocy produkcyjnych Koksowni Czêstochowa Nowa. Podczas konferencji oznajmiono, e krajowe koksownie odrabiaj¹ wreszcie straty poniesione podczas œwiatowego kryzysu gospodarczego i na nowo podejmuj¹ wstrzymane inwestycje. W Zdzieszowicach modernizowane bêd¹ baterie 3-6 systemu ubijanego, instalacje odzysku wêglopochodnych, Koksownia PrzyjaŸñ bêdzie dalej modernizowaæ baterie 1-4, Kombinat Koksochemiczny Zabrze zmodernizuje bateriê w Koksowni Dêbieñsko, a w Wa³brzychu w Victorii modernizacji zostanie poddana instalacja wêglopochodnych. Wed³ug opinii œwiatowa produkcja koksu bêdzie mia³a tendencje 18 Nr 9/10 IX/X 2010
ŒWIAT KOKSU I STALI wzrostowe. Szacuje siê jednak, e w 2020 roku w Europie, po okresie wzrostu, produkcja koksu mo e zmniejszyæ siê do ok. 47 mln ton. Polskie koksownictwo zajmuje 8 miejsce w œwiecie i pierwsze w Europie przed Republik¹ Federaln¹ Niemiec i W³ochami. Wielkoœæ produkcji koksu jest nierozerwalnie zwi¹zana (w ok. 80 proc.) z produkowan¹ surówk¹. I tak z zaprezentowanych podczas Koksownictwa 2010 analiz wynika, e iloœæ surówki wzroœnie z 1 mld 36 mln ton w 2009 roku do 1,3 mld ton w roku 2014. Te liczby bêd¹ z pewnoœci¹ mia³y wp³yw na obrót koksem. W³aœnie przed rokiem Polska wyprzedzi- ³a Chiny w eksporcie koksu i stan ten krajowa bran a zamierza utrzymaæ jeszcze przez co najmniej 10 lat. Mowa tu o poziomie 6,6 mln ton eksportowanego koksu rocznie. Chiny bowiem z uwagi na liczne uwarunkowania na razie nie s¹ zainteresowane zwiêkszeniem swojego eksportu koksu i stwarza to dobre mo liwoœci do alokacji naszego koksu na rynkach obs³ugiwanych przez tego producenta. Wed³ug Polskiego Koksu rynkami najbardziej ch³onnymi na nasz produkt s¹ kraje Unii Europejskiej na czele z Niemcami. Eksport do krajów Ameryki Pó³nocnej i na rynki azjatyckie ma charakter buforowy i pozostanie najprawdopodobniej rynkiem spotowym. Bardzo ch³onnym rynkiem na koks mog¹ okazaæ siê Indie, z którym to rynkiem polskie koksownictwo utrzymuje ca³y czas kontakty. Wa ne jest równie to, i jakoœæ produkowanego przez rodzim¹ bran ê koksownicz¹ koksu jest akceptowana przez zagranicznych odbiorców i spe³nia ich wymagania. W konferencji zabierali g³os równie przedstawiciele z zagranicy. Andrew Jones (Rosource-Net Belgia) zada³ pytanie dotycz¹ce przysz³oœci europejskiego rynku koksu. Zwróci³ uwagê, e zauwa alna jest niestabilnoœæ rynku europejskiego. Czy taka sytuacja bêdzie wystêpowaæ za dwa, b¹dÿ trzy lata? W ostatnich 5-6 latach cena koksu by³a wysoka i wynika³o to z faktu zamykania niektórych baterii koksowniczych, uwarunkowaniami ekologicznymi, ograniczonym importem koksu chiñskiego. W swym wyst¹pieniu sporo uwagi poœwiêci³ informacjom zaprezentowanym podczas Œwiatowego Kongresu Koksownictwa w chiñskim Chendgu. Wszystkim wiadomo, e tamtejszy rz¹d jest regulatorem œwiatowego rynku koksu, a wp³yw na to maj¹ decyzje dotycz¹ce wielkoœci chiñskiego eksportu. Jeœli rz¹d Chin nie zmieni stanowiska w kwestii wielkoœci eksportu na rynku globalnym mo e zacz¹æ brakowaæ koksu, a tym samym ceny koksu znacznie wzrosn¹. W czasie konferencji sporo uwagi poœwiêcono równie bran y stalowej. Romuald Talarek, prezes Hutniczej Izby Przemys³owo-Handlowej omówi³ rodzimy rynek stali. W latach 2008-2009 z powodu kryzysu krajowa produkcja stali spad³a do wielkoœci 7,1 mln ton, czyli o 27 procent, a jawne zu ycie stali w krajowej gospodarce zmala³o z 12 mln (2007) do 8 mln ton w ubieg³ym roku. Powrót do stanu przedkryzysowego potrwa co najmniej 3 lata. Rozwój rodzimej bran y stalowej jest uwarunkowany popytem wewnêtrznym i sytuacj¹ na rynkach zewnêtrznych. W programie rozwoju do 2020 roku zak³ada siê przebudowê infrastruktury, przemys³u energetycznego, transportu, s¹ ciekawe projekty, przemys³y, które zainwestowa³y w Polsce wykorzystuj¹ coraz wiêcej stali do produkcji dóbr inwestycyjnych i konsumpcyjnych. Wa - ne jest, i krajowe hutnictwo nale y do nowoczesnych i rentownych ga- ³êzi przemys³u. Jednak wci¹ udzia³ importu w krajowym zu yciu stali wynosi a 60 proc. Zagraniczni inwestorzy nadal wol¹ sprowadzaæ stal z krajów macierzystych, a to przyczynia siê do ograniczenia wielkoœci produkcji stali w Polsce. Dobrym prognostykiem dla rynku jest jednak fakt, i polska gospodarka rozwija siê w przyzwoitym tempie. Prognozy przewiduj¹ wzrost PKB w kolejnych latach od 3,2-3,4 (obecnie) do 6,5 proc. w roku 2012. Dlatego te mo na prognozowaæ, e zu ycie wyrobów stalowych w latach 2013-2020 wyniesie w Polsce od 12 do 14 mln ton rocznie. Konferencja Koksownictwo 2010 by³a zatem cenn¹ lekcj¹ informacji pochodz¹cych z bezpoœrednich Ÿróde³, czyli od producentów, jak i analityków obserwuj¹cych rynki œwiatowe. Co wa niejsze swój g³os zabrali tak e przedstawiciele œwiata nauki, który bardzo mocno przyczyni³ siê do unowoczeœnienia bran y koksowniczej i stalowej. Na konferencji omawiano projekt inteligentnej koksowni w ramach najlepszych dostêpnych technik. Dysponujemy du ym potencja- ³em w postaci nowoczesnych linii technologicznych, doskona³¹ kadr¹ naukowo-techniczn¹, znakomitymi mened erami, olbrzymim doœwiadczeniem. Posiadamy 9 czynnych koksowni, które dzia³aj¹ w 7 przedsiêbiorstwach. Wa ne jest równie to, e rodzime koksownictwo modernizuj¹c swoj¹ bazê wytwórcz¹ nie czerpie z garnuszka pañstwowej kasy, tylko inwestuje swoje w³asne pieni¹dze. O tym równie nie powinno siê zapominaæ. (JMP) NOWA PRZYJAZÑ 19
O NAS I O BRAN Y Wznawiamy przerwane inwestycje Rozmowa z Edwardem Szlêkiem, prezesem Zarz¹du Koksowni PrzyjaŸñ Panie Prezesie, wkrótce up³yn¹ trzy kwarta³y 2010 r. uznawanego powszechnie za koñcowy w prze³amywaniu g³êbokiego kryzysu gospodarczego. Szczególnie mocno dotkn¹³ on przemys³ ciê ki, w tym hutnictwo elaza i zwi¹zane z nim bran e. Konsekwencje ponios³o koksownictwo. Jaka jest obecnie sytuacja Koksowni PrzyjaŸñ? E.Sz.: Rok 2010 jest bardzo dynamiczny w zmianach, które nast¹pi- ³y po kryzysowym roku poprzednim. Od pierwszego kwarta³u notujemy wzrost zapotrzebowania na koks i odbudowê jego cen. To wynik ewidentnej poprawy w europejskim przemyœle stalowym. Dziêki temu osi¹gnêliœmy po 8 miesi¹cach tego roku wynik netto przekraczaj¹cy 200 mln z³otych. To dobra prognoza na ca³y bie ¹cy rok i radykalna zmiana w stosunku do ubieg³ego roku, w którym ponieœliœmy stratê. Cenimy sobie obecn¹ stabilizacjê, chocia odbieramy te niepokoj¹ce sygna³y zwi¹zane z trudniejsz¹ sytuacj¹ na rynku stali w IV kwartale bie ¹cego roku. Kryzys zahamowa³ trwaj¹cy proces modernizacji bazy wytwórczej waszej Koksowni. Z ostatnich informacji wynika, e przystêpujecie do jego wznowienia E.Sz.: W roku 2009 zostaliœmy zmuszeni do przerwania prowadzonej modernizacji baterii nr 1, ale od wrzeœnia 2010 roku wznawiamy prace inwestycyjne i w kwietniu 2011 roku wprowadzamy te baterie do ruchu. To bêdzie prze³omowy moment w historii Koksowni PrzyjaŸñ. Po raz pierwszy podejmiemy siê produkcji i sprzeda y przekraczaj¹cej 3 mln ton rocznie. Taki poziom produkcji chcemy utrzymaæ przez najbli sze 3 lata, bo obecny stan baterii koksowniczych na to pozwala. Nie oznacza to przerwy w rozwoju Koksowni. Wykorzystuj¹c dobry stan baterii, chcemy w tym czasie rozwi¹zaæ problem racjonalizacji wykorzystania gazu koksowniczego. Od dwóch lat pracujemy nad projektem skierowania istotnej jego czêœci do produkcji energii elektrycznej i zamierzamy go zrealizowaæ w latach 2012-2013. Uzyskanie pewnoœci przychodów z tego segmentu produkcji jest kluczem do utrzymania konkurencyjnoœci Koksowni na rynku i bezpieczeñstwa jej funkcjonowania. W najbli - szym czasie planujemy intensywn¹ pracê nad optymalizacj¹ kosztów mieszanki w bateriach zasypowych. Pracujemy nad próbami brykietowania wêgla i stosowania do mieszanek koksu petrochemicznego. Celem jest obni enie kosztów i dalsza poprawa jakoœci koksu. Czy trudna sytuacja w ostatnim okresie wp³ynê³a na poziom zatrudnienia? E.Sz.: To zawsze jest trudny problem w przedsiêbiorstwach, które odziedziczy³y wysoki poziom zatrudnienia po minionej epoce. Dzia³amy w tej sferze ze spo³ecznym wyczuciem, ale mamy œwiadomoœæ koniecznoœci procesu restrukturyzacji zatrudnienia. W grupie kapita- ³owej Koksowni obni y³o siê ono w trzech ostatnich latach o ponad 400 osób. Wszystkie te odejœcia by³y albo naturalne, albo dobrowolne za uzgodnionym odszkodowaniem. Zmiana stanu zatrudnienia umo - liwi³a utrzymanie godziwych zarobków i wzrost produkcji na ka dego zatrudnionego. Wykorzystujemy wszelkie wewnêtrzne mo liwoœci kadrowe. Obsada baterii nr 1, która ruszy w kwietniu 2011 roku bêdzie z³o ona z obecnych pracowników Koksowni uzupe³nionych pracownikami z naszych spó³ek-córek. Koksownia PrzyjaŸñ w ostatnich latach podejmowa³a szereg przedsiêwziêæ, które doprowadzi³y do zmiany jej wizerunku w dziedzinie ekologii. Modernizacja oczyszczalni œcieków, elektrociep³owni i wydzia³u produkcji wêglopochodnych to obok remontów odtworzeniowych baterii g³ówne dokonania w tym zakresie. Jak pan ocenia sytuacjê ekologiczn¹ Koksowni? E.Sz.: Na dzisiaj Koksownia spe³nia wszystkie warunki zawarte w pozwoleniu zintegrowanym. Sytuacja w tym obszarze uleg³a zdecydowanej poprawie. Warto przypomnieæ, e na piêæ baterii dwie bêd¹ nowe, a trzy pozosta³e po przeprowadzeniu serii remontów znajduj¹ siê w dobrym stanie technicznym. Instalacja produktów wêglopochodnych jest nowa. Mo na w skrócie powiedzieæ, e ok. 60 proc. potencja³u technicznego firmy jest odnowione. To oznacza radykaln¹ zmianê na lepsze w naszym oddzia³ywaniu na œrodowisko. Wszyscy boimy siê kosztów CO 2, my te, ale traktujemy ten problem jako nowy kosztowy element biznesu, którego nie da siê omin¹æ. Wszystkie nasze plany rozwojowe i rachunki ujmuj¹ ju wydatki na zakup uprawnieñ, je eli oka e siê to konieczne. Jaros³aw Zagórowski o inwestycjach Ile JSW zainwestuje w tym roku? W 2010 roku inwestycje ogó³em wynios¹ ok. 600 mln z³. Chodzi o zakupy sprzêtu oraz prace zwi¹zane z udostêpnieniem nowych pok³adów. W 2011 roku na inwestycje przeznaczymy do 1 mld z³. W kolejnych latach nak³ady inwestycyjne bêd¹ siê zwiêkszaæ. A czy jest szansa na to, e JSW bêdzie w przysz³oœci budowaæ nowe kopalnie? Nie wyobra am sobie, by przy obecnym stanie prawnym i przy obecnym podejœciu samorz¹dów do górnictwa mo na by³o w Polsce wybudowaæ now¹ kopalniê. Je eli ju, to bêdzie nastêpowa³ rozwój górnictwa na bazie ju istniej¹cych kopalñ poprzez powiêkszanie obszarów górniczych. Czy wierzy Pan, e koncern Emami z Indii wybuduje na Œl¹sku kopalniê wêgla koksowego? yczê powodzenia temu koncernowi. Mam jednak du e obawy, czy uda mu siê zrealizowaæ tê inwestycjê. Zreszt¹ wszystkie rozpoznane pok³ady s¹ ju zagospodarowywane, albo te posiadamy na nie koncesje. 20 Nr 9/10 IX/X 2010
Sztygarka na Szlaku Zabytków Techniki Kopalnia Æwiczebna Sztygarka to idealne miejsce dla chc¹cych poznaæ przemys³owe tradycje regionu. Muzealne podziemia od 4 listopada s¹ czêœci¹ Szlaku Zabytków Techniki. Po zamkniêciu w 1995 roku w D¹browie Górniczej Kopalni Wêgla Kamiennego Pary jedynym miejscem w mieœcie, w którym m³ode pokolenie mo e zapoznaæ siê z prac¹ pod ziemi¹ i tradycjami górniczymi, jest Kopalnia Æwiczebna przy Muzeum Miejskim Sztygarka. Jednoczeœnie jest ona jedynym obiektem tego typu na terenie ca³ego Zag³êbia D¹browskiego. W styczniu 2010 roku zosta³a udostêpniona do zwiedzania jako podziemna trasa turystyczna o ³¹cznej d³ugoœci wyrobisk oko³o 650 metrów, umiejscowionych na dwóch pok³adach wêglowych. Mo na w niej obejrzeæ stanowiska szkoleniowe z zakresu mechaniki i elektryki oraz zabezpieczania wyrobisk górniczych za pomoc¹ specjalistycznych obudów. W latach 1929-1994 Kopalnia Æwiczebna s³u y³a bowiem uczniom d¹browskiej Pañstwowej Szko³y Górniczej i Hutniczej, daj¹c im mo liwoœæ zapoznawania siê z ró - norodnymi urz¹dzeniami górniczymi, wykonywania pomiarów z zakresu wentylacji, miernictwa podziemnego oraz odbywania zajêæ z zakresu geologii. Od czerwca 2010 roku turyœci maj¹ mo liwoœæ przejœcia œcian¹ wêglow¹ na g³êbokoœæ 25 m (wczeœniej by³o to 12 m) i przebywaæ w naturalnych warunkach pracy pod ziemi¹. Mog¹ obejrzeæ podziemn¹ kaplicê œw. Barbary, a tak e wsi¹œæ do klasy górniczej, która s³u y³a w kopalni do transportu ludzi, poznaæ dzia³anie pompy odwadniaj¹cej oraz kopalnianych wentylatorów. Wykwalifikowana kadra zapoznaje równie zwiedzaj¹cych z technik¹ eksploatacji wêgla w polskich kopalniach. Na co dzieñ Kopalnia Æwiczebna przyjmuje turystów nie tylko z D¹browy Górniczej, ale równie ze Œl¹ska i ca³ego kraju. Goœci³a tak e wycieczki z Ukrainy, Francji, Niemiec, Norwegii, Wielkiej Brytanii. Cieszy³a siê ogromn¹ frekwencj¹ podczas akcji Industriada 2010". We wrzeœniu w muzeum odby³ zlot cz³onków Stowarzyszenia Podziemne Trasy Turystyczne Polski. Sztygarka goœci³a wówczas przedstawicieli zabytkowych obiektów z ca³ego kraju, m.in. kopalñ, sztolni, obiektów militarnych (twierdz, fortyfikacji, schronów i bunkrów z czasów II wojny œwiatowej), œredniowiecznych zespo³ów piwnic i sk³adów miejskich. Uzupe³nieniem wiedzy nabytej podczas zwiedzania Kopalni Æwiczebnej jest sta³a wystawa Historia, co srebrem i wêglem pisana informuj¹ca o rozwoju d¹browskiego przemys³u. Wœród eksponatów znajduj¹ siê na niej tak cenne przedmioty jak skarb hutnika zawieraj¹cy przesz³o 1100 srebrnych denarów z XII i XIII wieku oraz p³uczka polska z 1444 roku. Dodatkow¹ zachêt¹ do odwiedzenia Kopalni Æwiczebnej mog¹ byæ niekonwencjonalne przedsiêwziêcia. Pod ziemi¹ dwa razy wystawiono spektakl teatralny Œwiêci osiedlowi, przygotowany przez grupê Zielone S³oñce. By³a te miejscem akcji filmu (w jej pomieszczeniach krêcony by³ jeden z odcinków serialu Detektywi ). Sztygarka zdobywa wyró nienia i znajduje uznanie w konkursach. W plebiscycie Per³y w Koronie Województwa Œl¹skiego 2010" zajê³a wysokie 6 miejsce spoœród 39 zg³oszeñ. Za wk³ad w rozwój turystyki muzeum Miejskie otrzyma- ³o dyplom Marsza³ka Województwa Œl¹skiego. Ostatnio Kopalnia Æwiczebna zosta³a wpisana na Szlak Zabytków Techniki. Muzeum Miejskie Sztygarka jest czynne od wtorku do niedzieli. Kopalniê Æwiczebn¹ mo na zwiedzaæ we wtorki, czwartki i soboty. Dodatkowe informacje pod numerami (32) 726 41 85, (32) 262 36 95 M³odzi zaprezentuj¹ aktorskie talenty Zapraszamy uczniów szkó³ gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych do wziêcia udzia³u w Regionalnym INFORMATOR Przegl¹dzie Teatrzyków Obcojêzycznych i Krótkich Form Teatralnych. Przegl¹d rozwija umiejêtnoœci jêzykowe uczniów i prezentuje je w formie uczniowskich interpretacji scenicznych. Ma tak e przyczyniæ siê do propagowania nauki jêzyków obcych, krzewiæ wœród m³odzie y kulturê s³owa, przybli yæ obyczaje oraz kulturê literack¹ krajów Europy. Przygotowane przez uczestników inscenizacje mog¹ byæ wystawione w jêzyku angielskim, francuskim, w³oskim i hiszpañskim. Wybór repertuaru zale y od nauczyciela i uczniów. Mog¹ to byæ inscenizacje sztuk klasycznych, wspó³czesnych, a tak e sztuki napisane przez uczniów, skecze, dialogi i inne formy teatralne. Czas trwania przedstawienia nie mo e byæ jednak d³u szy ni 15 minut. Jury konkursu oceniaæ bêdzie stopieñ trudnoœci, poprawnoœæ jêzykow¹, sposób prezentacji (zaanga owanie i grê aktorów) oraz ogólne wra enie artystyczne (scenografia, re yseria, kostiumy). Warunkiem udzia³u w Przegl¹dzie jest wype³nienie karty zg³oszenia i przes³anie jej do 30 listopada drog¹ pocztow¹ na adres: I LO w D¹browie Górniczej, ul. Kopernika 40 (z dopiskiem Teatrzyki ), faksem na nr (32) 262 30 93 lub mailowo: sekretariat@lukasinski.pl. V D¹browski Kiermasz Œwi¹teczny Kiermasz odbêdzie siê na Placu Wolnoœci przed Pa³acem Kultury Zag³êbia w D¹browie Górniczej. W trakcie kiermaszu, za niewielkie pieni¹dze mo na bêdzie kupiæ rêcznie robione dekoracje œwi¹teczne. Ka dy mieszkaniec, który dokona zakupu dowolnego artyku³u otrzyma kupon uprawniaj¹cy do udzia- ³u w loterii, w której mo na wylosowaæ yw¹ choinkê. Dodatkow¹ atrakcj¹ bêd¹ wystêpy utrzymane w œwi¹tecznym klimacie, zabawy i konkursy dla najm³odszych. Termin: 17-12-2010, od 14:00 do 18:00 przed Pa³acem Kultury Zag³êbia NOWA PRZYJAZÑ 21