S P I S T R E C I 2 Nr 9/10 IX/X 2010



Podobne dokumenty
W y d z i a l - O c h r o n y S r o d o w i s k a U r z a, d M i a s t a P o z n a n i a

Dziennik Urzêdowy. postêpowania z wnioskiem o udzielenie dotacji. spe³nia nastêpuj¹ce kryteria:

DECYZJA NR 2/11 SZEFA CENTRALNEGO BIURA ANTYKORUPCYJNEGO. z dnia 3 stycznia 2011 r.

POMIARY OŒWIETLENIA DRÓG EWAKUACYJNYCH I STANOWISK PRACY WE WNÊTRZACH

Włoszczowa Centrum Aktywnego Wypoczynku

Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia. z siedzibą we Wrocławiu z dnia 1 sierpnia 2013 r. w sprawie przyjęcia porządku obrad

C O A C H I N G Oferta wspó³pracy

REGULAMIN RADY NADZORCZEJ MIEJSKIEGO ZAKŁADU GOSPODARKI KOMUNALNEJ SPÓŁKA Z O.O. W BOLESŁAWCU

KOMUNIKAT nr 1 (2008/2009) Rektora Akademii Ekonomicznej w Poznaniu z dnia 1 września 2008 r.

WOJEWODA ŁÓDZKI IA.III /10

SYSTEM INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ JAKO NIEZBÊDNY ELEMENT POWSZECHNEJ TAKSACJI NIERUCHOMOŒCI**

Uchwała nr 1 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia J.W. Construction Holding S.A. z siedzibą w Ząbkach z dnia 1 kwietnia 2008 roku

Wykonanie remontu wewnêtrznych instalacji elektrycznych wraz z przyù¹czem kablowym w budynku Agencji przy ul. Fredry 12.

Plan połączenia poprzez przejęcie. SYNOPTIS PHARMA Sp. z o.o. oraz BS - SUPLE Sp. z o.o.

UCHWAŁY PODJĘTE na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy w dniu 30 marca 2009 r. Uchwała nr 1

Rzecz o istocie informatyzacji

Warszawa, dnia 8 sierpnia 2013 r. Poz. 899

Regulamin Rady Nadzorczej. Ośrodka Profilaktyki i Epidemiologii Nowotworów im. Aliny Pienkowskiej SPÓŁKI AKCYJNEJ

Najwyższa Izba Kontroli Departament Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego

1) 2 otrzymuje nastêpuj¹ce brzmienie:

ZAPYTANIE OFERTOWE W SPRAWIE ZAMÓWIENIA LINIA DO CIĘCIA POPRZECZNEGO. Krzęcin,

KOJCE PORODOWE INSTRUKCJA MONTA U

PLAN POŁĄCZENIA SPÓŁEK

NAJWYśSZA IZBA KONTROLI

Załącznik nr 9: HARMONOGRAM RZECZOWO-FINANSOWY ZGOK/JRP/02/10/2013

ZARZĄDZENIE NR WÓJTA GMINY MIASTKOWO z dnia 29 października 2015 r.

Wzór OFERTA PRZETARGOWA

Rozdział 1. Środowisko wewnętrzne

Warszawa, dnia 17 grudnia 2015 r. Poz UCHWAŁA PAŃSTWOWEJ KOMISJI WYBORCZEJ. z dnia 23 listopada 2015 r.

VRRK. Regulatory przep³ywu CAV

ZARZĄDZANIE ENERGIĄ W BUDYNKACH FINANSÓW PUBLICZNYCH CZĘŚĆ A. Dyrektor Departamentu Ochrony Klimatu

UCHWAŁA NR XVII/132/2016 RADY MIASTA OLEŚNICY. z dnia 29 stycznia 2016 r.

Międzyuczelniane Centrum Personalizacji Legitymacji Studenckiej

Gdańsk, dnia 2 kwietnia 2015 r. PS-II MB WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

WO Pan bryg. Dariusz Uchto Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej w Policach. Wystąpienie pokontrolne

Polska-Warszawa: Usługi w zakresie doradztwa prawnego i reprezentacji prawnej 2015/S

Problematyka interoperacyjności taboru kolejowego. 28 lutego 2012 r.

ZARZĄDZENIE Nr 61/2015 Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego z dnia 7 maja 2015 r.

Raport bieŝący nr 21/2011

Forum Inwestycyjne Warszawa, 23 lipca 2014 roku

w sprawie udzielenia odpowiedzi na skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim.

MIÊDZYNARODOWY STANDARD REWIZJI FINANSOWEJ 250 UWZGLÊDNIENIE PRAWA I REGULACJI PODCZAS BADANIA SPRAWOZDAÑ FINANSOWYCH

I. POSTANOWIENIA OGÓLNE

Zmiany i wnioski z procesu konsultacji społecznych priorytetów środowiskowych w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko

Projekt uchwały do punktu 4 porządku obrad:

UCHWAŁA NR 11 GMINNEJ KOMISJI WYBORCZEJ

Hydrauliczne kontrolery prêdkoœci si³owników pneumatycznych

INFORMACJA DODATKOWA DO SKRÓCONEGO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO MARVIPOL S.A. ZA III KWARTAŁ 2014 ROKU

JTW SP. Z OO. Zapytanie ofertowe. Zakup i dostosowanie licencji systemu B2B część 1

Plan działalności Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu na rok 2014

Poradnik. Jakie warunki trzeba spe³niæ, eby za³o yæ i zarejestrowaæ stowarzyszenie?

Uchwała Nr XLVII/302/2014 Rady Gminy Barciany z dnia 29 sierpnia 2014 r.

ZASADY UDZIELANIA DOFINANSOWANIA PROGRAMÓW OCHRONY POWIETRZA, ZE ŚRODKÓW NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W 2007 ROKU

REGULAMIN RADY NADZORCZEJ JWA spółka akcyjna z siedzibą w Warszawie

Zarządzenie Nr 217/RZP/2016 Prezydenta Miasta Słupska z dnia 1 kwietnia 2016 r.

NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy ul. Wały Jagiellońskie BYDGOSZCZ (052) (052)

Plakaty (format A3), ulotki (A6) i ogłoszenia muszą zawierać następujące treści i logotypy graficzne:

Powiatowy Urząd Pracy w Środzie Wlkp.

REGULAMIN REKRUTACJI

Dz.U Nr 65 poz. 743 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ

Plan połączenia poprzez przejęcie. NEUCA spółka akcyjna oraz INFONIA Sp. z o.o.

KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO

Ekonomika małych i średnich przedsiębiorstw

DZIENNIK URZÊDOWY WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO

PROCEDURA EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W GRZĘDZICACH

Zamówienia publiczne po nowelizacji

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII KADENCJA

Jednolity Plik Kontrolny.

FORMULARZ KANDYDATURY STUDENTA DO PRZYZNANIA STYPENDIUM MINISTRA ZA WYBITNE OSIĄGNIĘCIA NA ROK AKADEMICKI 2015/2016. Imię i nazwisko studenta...

Urząd Miasta Krakowa Wydział Spraw Społecznych RAPORT

S P R A W O Z D A N I E

Spis treœci. Wprowadzenie... Wykaz skrótów...

NK BH Szczecin, dnia 22 września 2014 r.

Jakie jest w tej kwestii stanowisko MF?

ZARZĄDZENIE NR 1/2011 Wójta Gminy Drelów z dnia 26 stycznia 2011 roku

Zapytanie Ofertowe. Lokalna Grupa Działania Ziemia Biłgorajska ul. Sikorskiego 12/ Biłgoraj zaprasza do złożenia ofert na:

ZAPYTANIE OFERTOWE NA WYKONANIE USŁUGI SZKOLENIOWEJ

BDG Pan Marek Kuchciński

RACHUNKOWOŚĆ KORPORACJI

Biuletyn Powiatu Poznañskiego m a j

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI RADY NADZORCZEJ PATENTUS S.A. ZA OKRES r r.

KRAJOWY REJESTR SĄDOWY. Stan na dzień godz. 00:57:40 Numer KRS:

Zamówienie publiczne. Tryb zamówienia. Przedmiot zamówienia. Zarząd Mienia Komunalnego w Białymstoku. ul. gen. Józefa Bema.

Treść uchwał podjętych na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Spółki Alumast S.A. w dniu 15 kwietnia 2013 roku

WYBORY DO RADY DZIELNICY m. st. WARSZAWY PROTOKÓŁ Z WYBORÓW

ZARZĄDZENIE NR 21 /2011 DYREKTORA MUZEUM ŚLĄSKA OPOLSKIEGO W OPOLU z dnia 30 grudnia 2011 r.

1. Dofinansowania do turnusów rehabilitacyjnych

Zabytek musi być wpisany do Rejestru Zabytków Województwa Podlaskiego

UCHWAŁA NR podjęta przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie spółki pod firmą Star Fitness Spółka Akcyjna w Poznaniu w dniu roku

PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH M.ST. WARSZAWY NA ROK 2015

Załącznik nr 11: Wzór Regulaminu Komisji Oceny Wniosków

ZARZĄDZENIE NR 62/2015 BURMISTRZA MIASTA LUBAŃ. z dnia 17 marca 2015 r.

UCHWAŁA NR podjęta przez Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie spółki pod firmą Star Fitness Spółka Akcyjna w Poznaniu w dniu 11 marca 2013 roku

Uchwała Nr XI/84/2015. Rady Gminy Suszec z dnia 9 lipca 2015r.

PREZYDENTA MIASTA JELENIEJ GÓRY. z dnia 03 stycznia 2014 r.

ZARZĄDZENIE NR B BURMISTRZA MIASTA BIERUNIA. z dnia 31 sierpnia 2015 r.

KRAJOWY REJESTR SĄDOWY. Stan na dzień godz. 14:16:41 Numer KRS:

UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU. ZARZĄDZENIE Nr 76. Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. z dnia 16 lipca 2010 r.

WOJEWODA ŚWIĘTOKRZYSKI

Dz.U Nr 7 poz. 66 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ

Transkrypt:

SPIS TREŒCI 2 Nr 9/10 IX/X 2010

NASZE SPRAWY Nadzwyczajne Zgromadzenia Wspólników W paÿdzierniku odby³y siê dwa Nadzwyczajne Zgromadzenia Wspólników Koksowni PrzyjaŸñ. Podjêto szereg istotnych uchwa³. NZW, które odby³o siê 15 paÿdziernika br. przewodniczy³ Kazimierz Szynal, a obradom w dniu 28 X przewodniczy³a Aleksandra Ignacy. jaÿñ œwiadectw pochodzenia dla energii elektrycznej, wytworzonej w wysokosprawnej kogeneracji w 2010 roku o wartoœci ponad 10,6 mln z³otych. Na NZW odbytym 28 X 2010 pierwsza uchwa³a dotyczy³a spólnicy Koksowni podjêli m.in. uchwa³ê dotycz¹c¹ wskazania nabycia 36 udzia³ów zbywanych przez Hutê Batory SA w upad³oœci. Kolejna uchwa³a podjêta 15 X 2010 r. dotyczy³a wyra enia zgody na zaci¹gniêcie zobowi¹zania i zawarcie pomiêdzy Koksowni¹ PrzyjaŸñ a Mostostalem Zabrze Zak³adem Monta owo-produkcyjnym Katowice umowy o wykonanie remontu konstrukcji stalowych instalacji suchego ch³odzenia koksu na obiekcie 170. Nastêpnie NZW zajê³o siê spraw¹ kogeneracji energii elektrycznej. Wspólnicy podjêli uchwa³ê w sprawie wyra enia zgody na sprzeda przez Koksowniê Przy- okreœlenia sposobu wykonywania prawa g³osu z udzia³ów na Zgromadzeniu Wspólników spó³ki Zak³ad Przewozów i Spedycji Spedkoks w zakresie powo³ania cz³onka Rady Nadzorczej IV kadencji. Jednog³oœnie uchwalono, e w sk³ad RN spó³ki Spedkoks jako cz³onek RN wejdzie Antoni Borysiewicz. Podobna w treœci by³a kolejna uchwa³a, lecz tym razem dotyczy- ³a ona okreœlenia sposobu wykonywania prawa g³osu z udzia³ów na Zgromadzeniu Wspólników spó³ki Baza Transportu Samochodowego w zakresie powo³ania cz³onka Rady Nadzorczej V kadencji. NZW uchwali³o, e odda g³os za powo³aniem na funkcjê W³odzimierza HereŸniaka. Z kolei uchwa³a nr 4 okreœla³a sposób wykonywania prawa g³osu z udzia³ów na Zgromadzeniu Wspólników spó³ki Zak³ad Remontów Mechanicznych. NZW zadecydowa³o, e odda g³os za powo³aniem Jaros³awa Jaskierskiego w sk³ad Rady Nadzorczej spó³ki ZRM jako cz³onka RN V kadencji. Ostatnia paÿdziernikowa uchwa- ³a NZW poœwiêcona by³a wyra eniu zgody na zawarcie pomiêdzy Koksowni¹ PrzyjaŸñ a hiszpañsk¹ Industrial Quimicadel Nalon S.A. wieloletniej umowy sprzeda y smo³y surowej. Kontrakt planowany jest do realizacji od stycznia 2011 do koñca grudnia 2016 roku. Zak³adana wielkoœæ dostaw dla hiszpañskiego odbiorcy ma wynosiæ ok. 4,5 tys. ton. (mp) Dwumilionowa tona za nami Podczas nocnej zmiany z 30 IX na 1 X na Wydziale Produkcji Koksu wyprodukowano dwumilionow¹ tonê koksu w tym roku. NOWA PRZYJAZÑ 3

WYDARZENIA Medale za d³ugoletni¹ s³u bê 14 wrzeœnia br. w Koksowni PrzyjaŸñ odby³a siê uroczystoœæ wrêczenia z³otych i srebrnych Medali za d³ugoletni¹ s³u bê, które przyznaje Prezydent RP. W imieniu Prezydenta RP odznaczenia pracownikom Koksowni wrêczy³ Wojewoda Œl¹ski Zygmunt ukaszczyk. ³oty medal za d³ugoletni¹ s³u bê stanowi¹cy nagrodê za wzorowe i wyj¹tkowo sumienne wykonywanie obowi¹zków wynikaj¹cych z pracy zawodowej otrzymali: Leszek Lewandowski, Ryszard Nowak, Edward Strz¹ba³a. Srebrny medal otrzymali: Antoni Borysiewicz, Julian Dyszlewski, Henryk Kolender, Aleksandra Kuæmierz, Jolanta Motelska, Bogus³aw Smó³ka, Miros³aw Tukaj, Wies³aw Ziarko. Podczas uroczystoœci prezes Zarz¹du Jastrzêbskiej Spó³ki Wêglowej SA Jaros³aw Zagórowski oraz prezes Zarz¹du Koksowni PrzyjaŸñ Edward Szlêk uhonorowali równie odznakami Przyjazny PrzyjaŸni Edwarda Piotrowskiego, Jacka Galasa i Ryszarda O arowskiego. W uroczystoœci uczestniczy³ równie wiceprzewodnicz¹cy Rady Nadzorczej Koksowni, dzia³acz samorz¹dowy, radny Krzysztof Stachowicz. Medale zosta³y przyznane na podstawie art. 138 i 131 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 oraz ustawy z dnia 15 paÿdziernika 1992 o orderach i odznaczeniach. Podpisania dokumentów dokona³ 30 kwietnia br. Bronis³aw Komorowski, bêd¹cy wówczas Marsza³kiem Sejmu RP, pe³ni¹cym jednoczeœnie obowi¹zki Prezydenta RP. Na pocz¹tku uroczystoœci goœci powita³ prezes Zarz¹du Koksowni PrzyjaŸñ. Edward Szlêk, który przypomnia³, i rok temu podobna uroczystoœæ odby³a siê w Sali Marmurowej Urzêdu Wojewódzkiego w Katowicach. Teraz wojewoda Zygmunt ukaszczyk postanowi³ osobiœcie uhonorowaæ zas³u onych pracowników Koksowni w miejscu, w którym na co dzieñ od wielu lat wykonuj¹ sumiennie swoj¹ pracê. Jest mi niezmiernie mi³o, e mogê byæ dzisiaj razem z wami powiedzia³ wojewoda ukaszczyk. Koksowniê znam przecie doskonale, gdy z racji wykonywanych obowi¹zków zawodowych w minionych latach bywa³em u was wielokrotnie. Koksownia zawsze by³a mi bardzo bliska i cieszê siê, e wœród odznaczonych widzê ludzi, których znam od lat. Jakoœ zawsze na sercu le a³a mi przyjaÿñ z Koksowni¹ PrzyjaŸñ artowa³ wojewoda ukaszczyk. Mam nadziejê, e nasza znajomoœæ wysz³a nam wszystkim na dobre, szczególnie, i w³aœcicielem Koksowni jest Jastrzêbska Spó³ka Wêglowa, zaliczana do czo³owych krajowych firm w sektorze wydobywczym. W ramach tworzonej Grupy Kapita³owej jastrzêbska spó³ka wiedzie prym w polskim górnictwie i ma bardzo ambitne plany. I nie chodzi tylko o rolê ekonomiczn¹ JSW w krajowej gospodarce, wa na jest równie rola spo³eczna, któr¹ odgrywa firma zatrudniaj¹ca kilkanaœcie tysiêcy osób mieszkaj¹cych w województwie œl¹skim. Chcia³bym wam zatem wyraziæ w imieniu najwy szych w³adz pañstwowych s³owa najwy szego uznania i podziêkowania. Mam przyjemnoœæ z upowa nienia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej udekorowaæ was dzisiaj medalami za d³ugoletni¹ s³u bê. Efekty waszej wieloletniej pracy widaæ najlepiej na terenie Koksowni. Jako osoba, która przyje d a³a tu zawodowo od lat widzê, e nie widaæ ju tak du ych kontrastów na obiektach spó³ki. Zak³ad dziêki umiejêtnie prowadzonej polityce Zarz¹du jest bardzo nowoczesny i tak¹ Koksowni¹ PrzyjaŸñ mo emy siê wszyscy œmia³o szczyciæ. Widz¹c najnowoczeœniejsze instalacje, nowe obiekty, które powsta³y na przestrzeni kilku minionych lat, œmia- ³o mogê powiedzieæ, e nie mamy siê czego wstydziæ. Tak¹ firmê jak Koksownia PrzyjaŸñ mo na pokazywaæ zagranicznym inwestorom, jako przyk³ad polskiej myœli technicznej i przyk³ad umiejêtnoœci w sprawnym 4 Nr 9/10 IX/X 2010

WYDARZENIA zarz¹dzaniu. Wiem, i borykaliœcie siê podczas kryzysu gospodarczego z wieloma k³opotami. Jednak o waszej sumiennoœci i poczuciu obowi¹zku rzetelnej pracy najlepiej œwiadczy fakt, e PrzyjaŸñ przetrwa- ³a ciê kie chwile w bardzo dobrej kondycji mówi³ wojewoda.. Wojewoda ukaszczyk zwróci³ uwagê na jeszcze jeden istotny aspekt: Województwo œl¹skie jest specyficzne, choæ mówimy Œl¹sk nasze województwo jest bardzo ró - norodne. Sk³ada siê z wielu ma³ych regionów o swojej lokalnej to samoœci, mówimy przecie o regionie œl¹sko-zag³êbiowskim, który dzisiaj tworzy jednoœæ. W Zag³êbiu mamy do czynienia z tak samo pracowitymi obywatelami, jak w innych czêœciach naszego województwa. Mo emy szczyciæ siê tym, e zarówno na pó³nocnych krañcach województwa daleko za Czêstochow¹, jak i na Podbeskidziu nasi mieszkañcy uto samiaj¹ siê z etosem pracy i sumiennym wykonywaniem swoich obowi¹zków. Pozwólcie, i na koniec pogratulujê wam jeszcze raz bardzo serdecznie i yczê dalszych lat wspania³ych sukcesów w pracy zawodowej oraz zrealizowania ambitnych planów rozwoju Koksowni PrzyjaŸñ. Podczas uroczystoœci g³os zabra³ tak e prezes Jastrzêbskiej Spó³ki Wêglowej Jaros³aw Zagórowski. Cieszê siê niezmiernie i nie ukrywam swego zaskoczenia, e wojewoda œl¹ski chcia³ osobiœcie udekorowaæ zas³u onych pracowników w miejscu ich codziennej pracy. To chyba najlepiej œwiadczy o roli, jak¹ odgrywa Koksownia zarówno w yciu lokalnej spo³ecznoœci, jak i ca³ego województwa. Chcia³bym podzieliæ siê pewn¹ refleksj¹. Koksownia PrzyjaŸñ jest firm¹ nowoczesn¹, doskonale zorganizowan¹, w której widaæ, e o maj¹tek pañstwowy wszyscy nale ycie dbaj¹. A ci¹gle s³yszymy, e w pañstwowych zak³adach pracy jest to dalej spory problem. Zawsze na spotkaniach z pracownikami, kadr¹ zarz¹dzaj¹c¹ ró - nych kopalni mówiê, e o przedsiêbiorstwo, w którym siê pracuje, nale- y dbaæ i siê z nim uto samiaæ, bowiem tylko wtedy osi¹gniemy konkretne efekty. Jastrzêbska Spó³ka Wêglowa i nale ¹ca do niej Koksownia PrzyjaŸñ s¹ uczciwymi przedsiêbiorstwami w stosunku do swoich pracowników. Staramy siê zapewniæ za³ogom godziwe zarobki, mamy pensje, z których utrzymujemy nasze rodziny dziêki wydobywanemu wêglowi i przetworzeniu go na znakomitej jakoœci koks, który jest eksportowany do wielu regionów œwiata. Korzystaj¹c z okazji chcia³bym wam podziêkowaæ za wyrzeczenia, których podjêliœcie siê w bardzo trudnym dla naszej bran y roku 2009. To najlepiej œwiadczy o œwiadomej postawie pracowników Koksowni PrzyjaŸñ. Wiem, i zarobiliœcie podczas kryzysu znacznie mniej, ale najgorsze chwile ju za nami. Bêdziemy staraæ siê w 2011 roku wejœæ jako Grupa Kapita³owa na gie³dê papierów wartoœciowych. S¹dzimy, e jest to dobry moment na zdobywanie kapita³u niezbêdnego nam do dalszych inwestycji, do zapewnienia na wiele lat miejsc pracy i postaramy siê dalej udowadniaæ, e firmy pañstwowe mog¹ byæ doskona³ymi gie³dowymi przedsiêbiorstwami, przedsiêbiorstwami, w których pracuj¹ wspaniali pracownicy i bardzo sprawna kadra zarz¹dzaj¹ca. Dziêki waszej postawie utrzymaliœmy miejsca pracy, nie zwalnialiœmy w Grupie Kapita³owej i mam nadziejê, e doskona³a jakoœæ produkcji oraz wydajnoœæ prze³o y siê na wasze lepsze zarobki. Dbajmy zatem o firmy, w których pracujemy mówi³ Jaros³aw Zagórowski. NOWA PRZYJAZÑ 5

WYDARZENIA Swoje podziêkowania w imieniu dzia³aczy samorz¹dowych przekaza³ pracownikom tak e Krzysztof Stachowicz: W imieniu Rady Nadzorczej oraz Sejmiku Œl¹skiego sk³adam wam serdeczne gratulacje. Koksownia le y na terenie D¹browy Górniczej, zapewnia okolicznym mieszkañcom pracê i godziwe zarobki. Swoj¹ postaw¹ pokazujecie, e etos pracy jest w naszym regionie pojêciem realnym. Za to dziêkujê. Po wrêczeniu medali w imieniu udekorowanych pracowników g³os zabra³ cz³onek Zarz¹d, Dyrektor Finansów i Handlu Henryk Kolender. Chcia³bym w imieniu wszystkich odznaczonych podziêkowaæ szanownym goœciom oraz Wojewodzie Œl¹skiemu za udzia³ w tej uroczystoœci. Cenimy sobie to, e Koksownia PrzyjaŸñ jest bardzo prê nym przedsiêbiorstwem, które jest dobrze znane nie tylko w naszym regionie ale i poza granicami Polski. Jestem przekonany, e uda nam siê w ramach Grupy Kapita³owej zrealizowaæ nasze ambitne plany. (JMP) 6 Nr 9/10 IX/X 2010

WYDARZENIA Komunikat G³ównej Komisji Wyborczej G³ówna Komisja Wyborcza informuje, e 22 wrzeœnia br. zosta- ³y przeprowadzone ponownie wybory na Cz³onków Rady Pracowników Koksowni PrzyjaŸñ. Uprawnionych do udzia³u w wyborach by³o 1708 pracowników, w wyborach wziê³o udzia³ 714 pracowników, co stanowi 41,8% zatrudnionych w Spó³ce. G³ówna Komisja Wyborcza stwierdza, e ponowne wybory cz³onków Rady Pracowników Koksowni PrzyjaŸñ Sp. z o.o. s¹ wa ne. Kandydaci zarejestrowani przez GKW uzyskali nastêpuj¹c¹ liczbê g³osów: Bednarczyk Krzysztof 193, Berlik Hubert 222, Beta Leszek 179, Bigaj Les³aw 184, Charczyñski Miros³aw 166, Cury- ³o Wojciech 125, Franek Piotr 89, Góral Marek 190, Horbanowicz Dariusz 115, Jaszczuk Grzegorz 104, Kleczko Jerzy 95, Koza S³awomir 147, Masztalerz Ryszard 118, Nowak Andrzej 302, Pachowicz W³adys³aw 128, Pi¹tek Zbigniew 244, Siod³ak Leszek 224, Trendel Bogus³aw 304, Zimny Wies³aw 74. Zgodnie z art. 10 pkt 7 ustawy z dnia 7 kwietnia 2006 roku o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (DZ.U. Nr 79, poz.550) oraz na podstawie wyników przeprowadzonych w dniu 22 wrzeœnia 2010 r. wyborów GKW stwierdza, e cz³onkami Rady Pracowników Koksowni PrzyjaŸñ zostaj¹: Trendel Bogus³aw, Nowak Andrzej, Pi¹tek Zbigniew, Siod³ak Leszek, Berlik Hubert, Bednarczyk Krzysztof i Góral Marek. Przewodnicz¹cy G³ównej Komisji Wyborczej Piotr Kaczmarczyk NOWA PRZYJAZÑ 7

BHP Posiedzenie Zak³adowej Komisji Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy 29 wrzeœnia br. odby³o siê posiedzenie Zak³adowej Komisji Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy. Spotkanie otworzy³ i powita³ zebranych Dyrektor Techniczny KRZYSZTOF KALETA. Nastêpnie Przewodnicz¹cy Komisji MARIAN MALICKI przedstawi³ porz¹dek obrad i poprowadzi³ posiedzenie. ierwszym punktem posiedzenia by³o omówienie realizacji wniosku, podjêtego na posiedzeniu Komisji w dniu 19 kwietnia 2010 r. tj.: Dokonaæ przegl¹du warunków pracy na stanowiskach wyposa onych w monitory ekranowe. Przewodnicz¹cy poinformowa³, e od 1 sierpnia br. Dzia³ Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy przej¹³ ca³oœæ spraw zwi¹zanych z przeprowadzaniem i wyznaczaniem terminów pomiarów warunków œrodowiska pracy, w tym tak e ocenê stanowisk pracy wyposa onych w monitory ekranowe pod wzglêdem wymagañ bezpieczeñstwa i higieny pracy oraz ergonomii. W zwi¹zku ze zmianami w strukturze organizacyjnej Koksowni PrzyjaŸñ, utworzeniem nowych komórek organizacyjnych i zmian¹ nazw niektórych stanowisk pracy, Dzia³ Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy wyst¹pi³ z pismem do kierowników jednostek organizacyjnych o weryfikacjê stanowisk pracy wyposa onych w monitory ekranowe, ujêtych w za³¹czniku nr 3 Wykaz stanowisk pracy wyposa- onych w monitory ekranowe, podlegaj¹cych minimalnym wymaganiom bezpieczeñstwa i higieny pracy oraz ergonomii do Zarz¹dzenia Nr 18/06 Prezesa Zarz¹du Dyrektora Naczelnego z dnia 14 wrzeœnia 2006 r. w sprawie bezpieczeñstwa i higieny pracy na stanowiskach wyposa onych w monitory ekranowe. Po otrzymaniu wszystkich informacji z jednostek organizacyjnych, pracownicy Dzia³u Bez- pieczeñstwa i Higieny Pracy wspólnie z Zak³adowym Spo³ecznym Inspektorem Pracy, dokonaj¹ przegl¹du stanowisk pracy wyposa onych w monitory ekranowe, w tym w szczególnoœci stanowiska pracy robotnicze, ujête w Wykazie. Przewodnicz¹cy Komisji doda³, e kwota refundacji za zakup okularów do pracy przy monitorze ekranowym wynosi 125,00 PLN i mo e byæ przyznawana co dwa lata. Kolejnym tematem posiedzenia by³o przedstawienie informacji o przeprowadzonych kontrolach zewnêtrznych i realizacji zadañ pokontrolnych. Pañstwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny, od ostatniego posiedzenia Komisji w dniu 19 kwietnia br., przeprowadzi³ jedn¹ kontrolê, która dotyczy³a warunków œrodowiska pracy w Wydziale Produkcji Wêglopochodnych instalacje benzolowni i odwodnienia smo- ³y. Po odbytej kontroli PPIS wyda³ Decyzjê Nr NS/HP/434/55/432/22/19/ 2010/10 z dnia 13.05.2010 r., w której wpisa³ piêæ zadañ do realizacji, z tego dwa zadania z terminem realizacji do 31 sierpnia 2010 r., a trzy zadania z terminem realizacji do 31 paÿdziernika br. Dwa zadania ujête w Decyzji zosta³y zrealizowane, o czym pisemnie poinformowano PPIS, który w zwi¹zku z tym odbêdzie rekontrolê w dniu 29 wrzeœnia 2010 r., w zakresie wykonania tych zadañ, natomiast trzy pozosta³e zadania s¹ w trakcie realizacji. Pañstwowy Inspektor Pracy odby³ kilka kontroli w zakresie: 1) skarg z³o onych przez pracowników, dotycz¹cych emerytur pomostowych, 2) zasadniczych wymagañ w stosunku do maszyn i urz¹dzeñ, 3) organizacja bezpiecznej pracy przy urz¹dzeniach i instalacjach energetycznych, 4) wypadku œmiertelnego w dniu 6 wrzeœnia 2010 r., jakiemu uleg³ pracownik Wydzia³u Produkcji Koksu. Ad. 1) PIP, po przeprowadzonych kontrolach stanowisk pracy i zapoznaniu siê z dokumentacj¹ (Kartami charakterystyk stanowisk pracy, instrukcjami: stanowiskowymi, technologicznymi, eksploatacyjnymi), nie uzna³ za zasadn¹, adnej skargi z³o onej przez pracowników Kok- 8 Nr 9/10 IX/X 2010

sowni PrzyjaŸñ Sp. z o.o., dotycz¹cej nie ujêcia ich w Wykazie stanowisk pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w Koksowni PrzyjaŸñ Sp. z o.o. Pracownikom, którzy otrzymali decyzjê o nie ujêciu ich w ewidencji pracowników wykonuj¹cych pracê w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przys³ugiwa³o prawo do odwo³ania siê od decyzji, do Okrêgowego Inspektora Pracy w Katowicach. OIP umorzy³ postêpowania i podtrzyma³ decyzje PIP. Pracownicy mieli prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego S¹du Administracyjnego w Gliwicach, w terminie 30 dni od dnia dorêczenia decyzji, do chwili posiedzenia ZKPB nikt z pracowników nie z³o y³ odwo³ania. Ad. 2) Kontrola PIP dotyczy³a spe³niania zasadniczych wymagañ przez dwa przesiewacze rusztowe zamontowane w obiekcie 2211 (Oddzia³ Odpylania i Sortowni Koksu). Po przeprowadzonej kontroli sporz¹dzono Protokó³ Nr 04027-53131-K026-Pt/10 z dnia 06.09.2010 r. W wyniku kontroli stwierdzono min.: brak pe³nej dokumentacji od producenta maszyny w zakresie oznakowania CE, brak os³on na czêœciach bêd¹cych w ruchu, brak os³ony wystaj¹cej czêœci wa³u, brak jednoznacznego wskazania osoby upowa nionej do sk³adania podpisu w imieniu producenta. Z dniem 1 stycznia 2006 r. wesz³o w ycie rozporz¹dzenie Ministra Gospodarki w sprawie wymagañ zasadniczych dla maszyn i elementów bezpieczeñstwa, które min. nak³ada na producenta, dystrybutora i importera maszyn lub urz¹dzeñ, odpowiedzialnoœæ za spe³nianie zasadniczych wymagañ bezpieczeñstwa pracy przekazywanych u ytkownikowi maszyn i urz¹dzeñ, dostarczanie pe³nej dokumentacji, w tym instrukcji i deklaracji zgodnoœci. W zwi¹zku ze stwierdzonymi nieprawid³owoœciami Inspektor PIP przes³a³ zebran¹ dokumentacjê do Okrêgowego Inspektora w Warszawie, w celu zweryfikowania poprawnoœci wydanych dokumentów przez Generalnego Realizatora Inwestycji na dopuszczenie do u ytkowania ca- ³ej baterii koksowniczej nr 5 oraz poszczególnych obiektów, w tym obiektu 2211. Ad. 3) Kontrole przeprowadzono w Wydziale Energetycznym oraz w Wydziale Produkcji Koksu instalacje suchego ch³odzenia koksu, w zakresie eksploatacji urz¹dzeñ i instalacji elektroenergetycznych, uprawnieñ kwalifikacyjnych pracowników oraz wymaganej dokumentacji. Po przeprowadzonych kontrolach wydano Nakaz Nr 04146-K040-Nk01/2010 z dnia 20.07.2010 r., w którym wpisano dwa zadania do realizacji, w tym jedno zadanie z terminem realizacji do 30 sierpnia br., a drugie z terminem realizacji do 31 grudnia 2010 r. oraz Wyst¹pienie Nr 04146- K040-Ws01/2010 z dnia 22.07.2010 r., w którym wpisano trzy zadania do realizacji. Na tê okolicznoœæ wydano Polecenie S³u bowe Nr 18/10, w którym okreœlone terminy i osoby odpowiedzialne za realizacjê tych zadañ, o czym pisemnie poinformowano PIP. Inspektor PIP podkreœli³a w rozmowie Prezesem Zarz¹du, e podczas kontroli stwierdzono niewielkie nieprawid³owoœci, natomiast ca³oœæ spraw zwi¹zanych z eksploatacj¹ urz¹dzeñ elektroenergetycznych stoi na wysokim poziomie. Ad. 4) Kontrolê podjêto w dniu 6 wrzeœnia 2010 r., po powiadomieniu inspektora pracy o œmiertelnym wypadku przy pracy, jakiemu uleg³ pracownik Wydzia³u Produkcji Koksu (Oddzia³ Odpylania i Sortowni Koksu). Na tê okolicznoœæ PIP sporz¹dzi³ Protokó³ Nr 04019-K042- Pt/2010 z dnia 22 wrzeœnia 2010 r., który zosta³ podpisany i postêpowanie zakoñczono. Kolejnym punktem posiedzenia by³o podsumowanie zak³adowego przegl¹du warunków pracy, przeprowadzonego w dniach 21 23 kwietnia br. Przewodnicz¹cy Komisji poinformowa³, e po przegl¹dzie, który odby³ siê zgodnie z harmonogramem, sporz¹dzono protoko³y, w których wpisano 23 stwierdzone BHP nieprawid³owoœci. Protoko³y te przes³ano równie do G³ównego Mechanika w celu zaplanowania pilnych prac remontowych na rok bie ¹cy oraz ujêcie w planie remontów na rok przysz³y pozosta- ³ych zadañ. Nastêpnym punktem posiedzenia by³o omówienie analizy stanu bezpieczeñstwa i higieny pracy za osiem miesiêcy 2010 r. w porównaniu do analogicznego okresu 2009 r. Przewodnicz¹cy Komisji omówi³ najwa niejsze aspekty analizy. W okresie oœmiu miesiêcy 2010 r. w Koksowni PrzyjaŸñ Sp. z o.o. zarejestrowano jedenaœcie wypadków przy pracy, w analogicznym okresie 2009 r. odnotowano dziesiêæ wypadków. W Wydziale Produkcji Koksu zaistnia³o piêæ wypadków przy pracy, w roku ubieg³ym w tym okresie odnotowano dwa wypadki. W Wydziale Utrzymania Ruchu odnotowano cztery wypadki przy pracy, w analogicznym okresie 2009 r. odnotowano trzy wypadki. W Wydziale Produkcji Wêglopochodnych stwierdzono jeden wypadek przy pracy, w roku ubieg³ym w tym okresie odnotowano dwa wypadki. W Wydziale Energetycznym nie odnotowano adnego wypadku przy pracy, w analogicznym okresie 2009 r. odnotowano jeden wypadek. W pozosta³ych jednostkach organizacyjnych w pozycji Inne stwierdzono jeden wypadek przy pracy, w roku ubieg³ym w tym okresie odnotowano dwa wypadki. Stwierdza siê, e wszystkie zarejestrowane wypadki przy pracy zaistnia³y podczas wykonywania czynnoœci na stanowiskach pracy. Podsumowuj¹c wypadkowoœæ za osiem miesiêcy 2010 r. nale y uznaæ, e w porównaniu do analogicznego okresu 2009 r. iloœæ wypadków przy pracy zwiêkszy³a siê o jedno zdarzenie. W analizowanym okresie znacznie obni y³ siê wspó³czynnik ciê koœci z 76,5 do 38,0, co wynika z mniejszej iloœci straconych dni w przeliczeniu na zaistnia³e zdarzenia. Przewodni- NOWA PRZYJAZÑ 9

BHP cz¹cy Komisji doda³, e w analizowanym okresie odnotowano przerwy bez wypadku przy pracy, w okresie od 23 kwietnia do 1 sierpnia br. (70 dni) i od 2 lipca do 1 wrzeœnia br. (61 dni). W miesi¹cu wrzeœniu, do chwili obecnej, wydarzy³y siê cztery wypadki przy pracy, w tym wypadek œmiertelny. Wszystkie te wypadki zaistnia³y w Wydziale Produkcji Koksu. Przewodnicz¹cy Komisji odniós³ siê do wypadku œmiertelnego, jaki wydarzy³ siê w dniu 6 wrzeœnia 2010 r. Z uwagi na brak bezpoœrednich œwiadków zdarzenia, po przeanalizowaniu dostêpnych informacji, najprawdopodobniej przyczyn¹ wypadku by³o wejœcie pracownika w strefê niebezpieczn¹ i pochwycenie go przez przenoœnik taœmowy w obiekcie 2211. W zwi¹zku z zaistnia³ym wypadkiem œmiertelnym zosta³o wydane Polecenie S³u bowe Powypadkowe Nr 1/10. Przewodnicz¹cy Komisji poinformowa³ równie, e zosta³a udzielona pomoc rodzinie zmar³ego poprzez skierowanie psychologa do rodziny, pokrycie kosztów pogrzebu na wniosek Szefa S³u by Pracy. Ponadto, starszy z synów zostanie zatrudniony w Koksowni, natomiast m³odszemu synowi mo e zostaæ przyznane stypendium, po akceptacji Zarz¹du. Nastêpnym punktem spotkania by³a ocena stanu bezpieczeñstwa i higieny pracy za osiem miesiêcy 2010 r. u podwykonawcy prac remontowych, modernizacyjnych, inwestycyjnych i innych. W okresie sprawozdawczym odnotowano u podwykonawcy szeœæ wypadków przy pracy i by³y to wypadki z l ejszym uszkodzeniem cia³a. Przeszkolono w zakresie zagro eñ 809 pracowników podwykonawcy, w 59 szkoleniach. Wydano cztery nakazy wstrzymania pracy w firmach: SPB DELMAR BUD, PO- LKOKS, PW DACHOREM, CHEMO- KOR Sp. z o.o. Przewodnicz¹cy Komisji poruszy³ problem wejœæ na teren Spó³ki inspektorów PIP i PPIS, w zwi¹zku z kontrolami w spó³kach córkach i firmach zewnêtrznych, odbywanymi na obiektach i instalacjach Koksowni PrzyjaŸñ. Ka de wejœcie inspektora do spó³ki córki i firm zewnêtrznych winne byæ poprzedzone informacj¹ przed³o on¹ kierownikowi jednostki organizacyjnej, w której ma siê odbyæ kontrola. W zwi¹zku z powy szym, kwestia przeprowadzania kontroli w obiektach i na instalacjach Koksowni oraz wejœæ inspektorów na teren Spó³ki zostanie uregulowane w odpowiednim zarz¹dzeniu wewnêtrznym. Nastêpnym punktem spotkania by³o omówienie projektu zarz¹dzenia w sprawie przeprowadzania badañ profilaktycznych i badañ psychologicznych pracowników oraz rodzajów prac wymagaj¹cych szczególnej sprawnoœci psychofizycznej. Przewodnicz¹cy Komisji poinformowa³, e w projekcie zarz¹dzenia uregulowano min. zasady wykonywania dodatkowych badañ diagnostycznych, ponadto okreœlono nowe wzory druków tj. skierowanie na badanie profilaktyczne i orzeczenia psychologiczne. Przewodnicz¹cy podkreœli³, e bardzo wa n¹ kwesti¹ jest rzetelne wype³nienie skierowania na badania profilaktyczne przez osoby kieruj¹ce na badania, co pozwala na prawid³ow¹ ocenê zakresu badañ przeprowadzanych pracownikowi. Zagro enia czynnikami zwi¹zanymi ze œrodowiskiem pracy, ujête w czêœci A. skierowania, bêd¹ wpisywane przez pracownika Dzia³u Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy. Ostatnim punktem spotkania by³y wolne wnioski i dyskusja. Przewodnicz¹cy Komisji poinformowa³ zebranych o zmianie Zarz¹dzenia Nr 24/04 Prezesa Zarz¹du Dyrektora Naczelnego z dnia 17 czerwca 2004 r. w sprawie Zak³adowej Komisji Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy, w zwi¹zku dostosowaniem siê do przepisów prawa w zakresie tworzenia i dzia³alnoœci Komisji BHP. W posiedzeniach Komisji winni uczestniczyæ w równej mierze przedstawiciele pracodawcy jak i przedstawiciele za³ogi (np. spo³eczni inspektorzy pracy lub pracownicy wybrani w wyborach na cz³onków Komisji). Sta³ymi cz³onkami Komisji, w tym przedstawicielami pracodawcy, s¹: Przewodnicz¹cy wyznaczony przez Prezesa Zarz¹du, Wiceprzewodnicz¹cy ZSIP, lekarz sprawuj¹cy profilaktyczn¹ opiekê zdrowotn¹ nad pracownikami, pracownicy Dzia³u Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy oraz w równej mierze przedstawiciele za³ogi wybrani w wyborach na cz³onków Komisji. Dotychczas na posiedzenia Komisji byli zapraszani przedstawiciele zwi¹zków zawodowych, co nie wynika³o z przepisów prawa. Podczas najbli szych wyborów na cz³onków spo³ecznej inspekcji pracy, odbêd¹ siê równie wybory na cz³onków Zak³adowej Komisji Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy. G³ówny Technolog Zdzis³aw Klimek zapyta³, czy w zwi¹zku z pismem MOZ ZZIT przy Koksowni 10 Nr 9/10 IX/X 2010

PrzyjaŸñ Sp. z o.o. zosta³ okreœlony gwarantowany koszyk badañ. Odpowiedzi udzieli Przewodnicz¹cy Komisji, który powiedzia³, e w tej kwestii wyst¹piono z pismem do firmy Prinn Sp. z o.o. z zapytaniem, czy mo na okreœliæ dla ka - dego stanowiska konkretny zakres badañ. Z uzyskanej pisemnej informacji w tej sprawie wynika, e absolutnie nie mo na stosowaæ adnych schematów w okreœlaniu badañ, ka dy pracownik przy ocenie przydatnoœci na stanowisko pracy jest traktowany indywidualnie, w zale noœci od: zagro eñ czynnikami zwi¹zanymi ze œrodowiskiem pracy, wieku, stanu zdrowia i dodatkowo wykonywanymi czynnoœciami na sta³ym stanowisku pracy (operator suwnicy, kierowca wózków jezdniowych). Przewodnicz¹cy doda³, e w umowie na œwiadczenie dodatkowych badañ diagnostycznych, obowi¹zuj¹cej od 1 sierpnia okreœlono pakiet badañ, który mo e byæ wykonany pracownikowi podczas wykonywania okresowych badañ lekarskich, wy³¹cznie za zgod¹ pracownika. Wydzia³owy Spo³eczny Inspektor Pracy z Wydzia³u Produkcji Wêglopochodnych Jerzy Bielawski poruszy³ dwie kwestie: 1) okulary ochronne (przeciwpy³owe), które jego zdaniem s¹ wadliwe, powoduj¹ce zaburzenia widzenia, zachwiania równowagi. 2)modernizacja obiektów PW 251, 254, 256 i 258, któr¹ przek³ada siê na kolejne lata. W temacie okularów wypowiedzia³ siê Przewodnicz¹cy Komisji, który powiedzia³, e otrzyma³ pismo od Kierownika Wydzia³u Produkcji Wêglopochodnych w sprawie negatywnych skutków stosowania okularów przeciwpy³owych i w zwi¹zku z tym Zak³adowa Komisja Œrodków Ochrony Indywidualnej oraz Odzie y, Obuwia Roboczego i Œrodków Higieny Osobistej wyst¹pi³a z pismem do Kierownika Dzia³u Zaopatrzenia o zakup okularów przeciwpy³owych z kilku firm, w celu ich przetestowania. Przewodnicz¹cy Komisji doda³, e okulary ochronne nie s¹ czymœ nowym i ju od kilku lat s¹ przydzielone pracownikom w Zak³adowej Tabeli, którzy winni je od dawna stosowaæ. Odnoœnie punktu drugiego wypowiedzia³ siê G³ówny Mechanik Julian Dyszlewski, który na wstêpie wyjaœni³, e obiekty te maj¹ byæ remontowane a nie modernizowane. Poinformowa³ zebranych, e w obiekcie 256 roboty zosta³y ju rozpoczête i zostan¹ zakoñczone do koñca paÿdziernika br., natomiast na remont obiektu 251 zosta³ wybrany wykonawca. Obiekt 254 do koñca bie ¹cego roku zakoñczony zostanie etap wyboru wykonawcy. Je eli chodzi o obiekt 258, to najpierw musi byæ wykonany remont stropodachu, z wykonania którego w ostatnim czasie wycofa³ siê wybrany wykonawca i wobec czego nale y wy³oniæ nowego wykonawcê, co w efekcie wyd³u y czas wykonania remontu, jaki mia³ byæ wykonany w zwi¹zku z decyzj¹ Pañstwowego Powiatowego Inspektora Pracy z dnia 13.05.2010 r. w pomieszczeniu sterowni, w obiekcie benzolowni. G³ówny Mechanik doda³, e bardzo du o robót remontowych prowadzonych jest w Zak³adzie, a je eli chodzi o realizacjê zadañ z zak³adowego przegl¹du warunków pracy, odbytego w tym roku, to poinformuje o ich realizacji przed rozpoczêciem zak³adowego przegl¹du w 2011 r. Nastêpnym rozmówc¹ by³ Zak³adowy Spo³eczny Inspektor Pracy Józef Kurek, który zarzuci³, e ani on, ani te pracownicy Wydzia- ³u Produkcji Koksu i pracownicy Wydzia³u Utrzymania Ruchu nie s¹ poinformowani o stosowanym w produkcji koksu koksu naftowego, który s³u y do podnoszenia parametrów jakoœci koksu. Jego zdaniem, wed³ug karty charakterystyki substancji produkt ten jest szkodliwy dla zdrowia i pracownicy bezwzglêdnie powinni byæ o tym fakcie poinformowani. Na ten zarzut odpowiedzia³ G³ówny Technolog, który poinformowa³, e w tej sprawie odby³o siê spotkanie z udzia³em przedstawicieli zwi¹zków zawodowych, w tym tak e BHP ZSIP, na którym uregulowano zagadnienia zwi¹zane ze stosowaniem paku smo³owego i koksu naftowego. Ponadto, w zak³adowej sieci Intranet s¹ dostêpne dla uprawnionych osób, karty charakterystyki substancji i je eli ZSIP zg³osi potrzebê udostêpnienia tych informacji, to bêdzie to mo liwe. Do tej kwestii odniós³ siê równie Kierownik Wydzia³u Produkcji Koksu Miros³aw Tukaj, który stanowczo podkreœli³, e podlegli mu pracownicy s¹ poinformowani o stosowaniu wymienionych powy ej substancji i o zagro eniach wynikaj¹cych z ich stosowania. Kolejnym tematem poruszonym przez ZSIP by³o odniesienie siê do nie wykonania jego zalecenia, dotycz¹cego poprawienia wentylacji w ³aŸni centralnej. ZSIP stanowczo podkreœli³, e na spotkaniu w sprawie poprawienia wentylacji w tym obiekcie, w spisanej notatce z dzia³añ doraÿnych, ustalono zakup osuszaczy i wentylatorów, a tym czasem gospodarz obiektu Dzia³ Administracyjny zakupi³ trzy sztuki ma³ych wentylatorów, nadaj¹cych siê wy³¹cznie do pomieszczeñ biurowych. Wobec takich dzia³añ jest on zmuszony do z³o enia skargi do Pañstwowej Inspekcji Pracy na nie wykonanie jego zalecenia. Do tego tematu odniós³ siê G³ówny Mechanik, który powiedzia³, e znaczn¹ poprawê wydajnoœci wentylacji mo na uzyskaæ dopiero po przeprowadzeniu remontu w ³aŸni, który planowany jest na 2011 r., dodatkowo dzia³anie wentylacji usprawni³a by wymiana szafek na ubrania, co jednak poci¹gnê³o by za sob¹ du e koszty. Wnioski z posiedzenia Komisji: Wydaæ Zarz¹dzenie w sprawie przeprowadzania profilaktycznych badañ lekarskich, badañ psychologicznych i dodatkowych badañ diagnostycznych pracownikom Koksowni PrzyjaŸñ oraz rodzajów prac wymagaj¹cych szczególnej sprawnoœci psychofizycznej. Przewodnicz¹cy Zak³adowej Komisji Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy Marian Malicki NOWA PRZYJAZÑ 11

FOTOREPORTA FOTOREPORTA Zd¹ yæ do kwietnia Prace przy modernizacji baterii nr 1 ponownie nabra³y tempa po okresie wstrzymania inwestycji spowodowanym kryzysem gospodarczym w œwiatowej gospodarce. Zgodnie z zak³adanym planem bateria ma zostaæ wprowadzona do ruchu w kwietniu 2011 roku. Bêdzie to prze³omowy moment, gdy inwestycja pozwoli PrzyjaŸni przekroczyæ roczn¹ produkcjê 3 mln ton koksu. 12 Nr 9/10 IX/X 2010 NOWA PRZYJAZÑ 13

INWESTYCJE Aktualne zadania i najbli sze cele Proces inwestycyjny w Koksowni PrzyjaŸñ w sferze realizacji rzeczowych zadañ skupia siê w chwili obecnej na modernizacji baterii koksowniczej nr 1, modernizacji wie y wêglowej nr 1 realizowanej w ramach modernizacji baterii koksowniczej nr 2, 31 pozycji mniejszych zadañ inwestycyjnych tzw. krótkoterminowych oraz postêpowañ proinwestycyjnych w sferze gwarancyjnej po zakoñczonej budowie baterii koksowniczej nr 5, elektrociep³owni i modernizacji wydzia³u produkcji wêglopochodnych. adaniem o znaczeniu strategicznym dla naszej spó³ki o najwiêkszym poziomie nak³adów inwestycyjnych jest modernizacja baterii koksowniczej nr 1. Rozpoczêta w drugim kwartale 2008 roku modernizacja tej baterii przewidywa³a uzyskanie efektu produkcyjnego w trzecim kwartale 2009 roku. Niestety ogólnoœwiatowy kryzys gospodarczy z jakim przysz³o siê zmierzyæ równie naszej spó³ce, wymusi³ wstrzymanie znacznej czêœci robót budowlano-monta owych, czego efektem jest ich aktualny stan i korekta harmonogramu realizacji, dostosowana do mo liwoœci ekonomicznych i rynkowych. Podjête wiosn¹ bie ¹cego roku decyzje Zarz¹du umo liwi³y stopniowe przygotowywanie siê firm wykonawczych do wznawiania robót, tak by od miesi¹ca wrzeœnia realizowaæ je na wszystkich frontach i przygotowaæ bateriê koksownicz¹ do rozgrzewu w pierw- szych dniach stycznia 2011 roku a produkcjê koksu uruchomiæ na pocz¹tku kwietnia 2011. Na chwilê obecn¹ masyw ceramiczny baterii wraz z okotwiczeniem jest wykonany w 100%, trwaj¹ prace monta owe osprzêtu odbieralnikowego, instalacji tymczasowej do rozgrzewania, kompletacji drzwi piecowych, w tym uzbrajania ich w wymurówkê ogniotrwa³¹. Gotowy jest komin baterii i wypycharka koksu, która aktualnie stanowi rezerwê dla baterii nr 5. Od oko³o 20 paÿdziernika rozpocznie siê monta kolejnej wypycharki koksu. Mocno zaawansowany jest monta pierwszego kompletu wozu zasypowego i przelotowego. Rozpoczêcie monta u drugiego kompletu tych wozów jest planowane pod koniec bie ¹cego roku. Równie pomosty remontowe nr 1 i 2 s¹ ju w fazie realizacji œcian zewnêtrznych i wewnêtrznych. Stan surowy zamkniêty planowany jest do uzyskania oko³o 30 listopada br. Na pomoœcie nr 1 rozpoczêto monta stanowisk remontowych. Intensywnie prowadzone s¹ roboty budowlano-monta owe na obiektach odpylania strony koksowej baterii, w tym monta u kolektora odpylaj¹cego wzd³u torowiska wozów koksowych i stacji filtrów. Trzecia sekcja tych filtrów jest ju zakoñczona, rozpoczêty zosta³ w ostatnim tygodniu miesi¹ca wrzeœnia br. monta cyklonów. Ponadto prowadzi siê roboty antykorozyjne i wykoñczeniowe elewacji obiektu. W bran y elektrycznej i AKPiA, któr¹ kompleksowo realizuje ZRM Sp. z o.o. gotowe s¹ ju i oddane do eksploatacji rozdzielnica NN 0,4 kv, rozdzielnica RMW i transformatory w stacji elektrycznej KT-203b oraz rozdzielnica 6 kv sekcja II, rozdzielnica RPWDC, RPWSS, transformatory i baterie akumulatorów w stacji elektrycznej KS-203. W koñcowej fazie prób i uruchomienia jest I sekcja w stacji KS-203. Z oceny stanu zaawansowania robót i stopnia przygotowania firm do dalszej ich kontynuacji wynika, e nie wystêpuj¹ istotne zagro enia dla dotrzymania harmonogramu robót, w tym osi¹gniêcia zasadniczego tzw. kamienia milowego tj. rozpoczêcia rozgrzewania masywu ceramicznego baterii zaraz po Nowym Roku i kolejnego etapu tj. rozpoczêcia produkcji koksu na pocz¹tku kwietnia 2011 roku. Równolegle z pracami modernizacyjnymi baterii nr 1, prowadzona jest modernizacja wie y wêglowej nr 1. Przedmiotowa modernizacja obejmuje zakres dla baterii nr 1 i 2. Zawiera wykonanie przegrody wewn¹trz przestrzeni wêglowej, zabudowê nowego mostu obrotowego, nowych zbiorników namiarowych, zamkniêæ szczêkowych, instalacji hydraulicznych oraz wszystkich instalacji elektrycznych i sterowania. Praktycznie poza czêœci¹ elbetow¹ i elementami stalowymi nadbudowy wszystkie pozosta³e elementy bêd¹ ca³kowicie nowe. Ze wzglêdu 14 Nr 9/10 IX/X 2010

na ruch produkcyjny baterii nr 2, modernizacja tej wie y w czêœci sekcji nr 1 i 2 obs³uguj¹cej t¹ bateriê ma znaczenie szczególne i jest obecnie pod szczególnym nadzorem. Czynione s¹ wszelkie mo liwe starania i wysi³ki by doprowadziæ do uruchomienia tego zakresu jeszcze w miesi¹cu paÿdzierniku. Mo na powiedzieæ, e jest to obecnie najwiêkszy priorytet w zakresie realizowanych zadañ inwestycyjnych. Podobnie jak w przypadku realizacji modernizacji baterii koksowniczej nr 1, kryzys ekonomiczny dotkn¹³ równie zadania inwestycyjne tzw. krótkoterminowe. Podjêcie decyzji w tym zakresie, pozwalaj¹cej na wprowadzenie ich do planu realizacji by³o mo liwe dopiero w maju br. W chwili obecnej plan ten obejmuje ³¹cznie 31 pozycji-zadañ, z czego dla 6 zawarte zosta³y ju umowy, dla 4 zadañ po rozstrzygniêtych przetargach umowy z wykonawcami s¹ w koñcowej fazie podpisywania. Z pozosta³ej iloœci 8 jest na etapie postêpowania przetargowego celem wy³onienia wykonawców robót, dla 3 opracowywane s¹ Specyfikacje Istotnych Warunków Zamówienia. Dla 7 konsultowane s¹ szczegó³owe za³o enia techniczne do SIWZ. Na pozwolenie na budowê oczekuj¹ 2 zadania. Tutaj w sposób dynamiczny sytuacja ulega zmianie i dniu opublikowania tego artyku³u iloœæ zawartych umów i opracowanych SIWZ niew¹tpliwie bêdzie wiêksza. Celem podstawowym do koñca bie ¹cego roku jest wy³onienie wykonawców dla wszystkich zadañ i zawarcie stosownych umów. Odbiorcami efektów technicznych, technologicznych i ekonomicznych s¹ g³ównie trzy wydzia³y, PM, PK i PW. Dla Wydzia³u Energetycznego realizujemy zadania w zakresie modernizacji sieci 6 kv i stacji wysokiego oraz œredniego napiêcia, modernizacji rozdzielni pr¹du sta³ego, systemów sterowania pompowni nr 2, modernizacji pola 27 w KGSZ-2 oraz instalacji rezerwowej odpustnicy gazu, czy wreszcie niektórych sieci centralnego ogrzewania, wody pitnej i wymiany ruroci¹gów gazu koksowniczego zasilaj¹cych Mittal Steel S.A. Dla Wydzia³u Produkcji Koksu to g³ównie zadania w zakresie poprawienia systemów odkurzania i odpylania, w tym odkurzania w obiektach 107, 108, 202 i 203, odpylania za- ³adunku koksu w ISChK nr 1, transporcie py³u z obiektów 177, 701, 2164, 202 i 171 oraz modernizacja elektrofiltru nr 3. Dla Wydzia³u Produkcji Wêglopochodnych realizujemy modernizacjê szaf sterowniczych i aparatury kontrolno-pomiarowej w stacji sprê arek gazu, pomiary miejscowe na zbiornikach oleju w obiekcie 255, modernizacjê punktu roz³adunku wodorotlenku sodu, modernizacje pomp hydroin ekcji, przeci¹garkê wagonow¹ czy wreszcie podjazd dla autocystern do punktu za³adunku p³ynnej siarki. Bardzo specyficznym, ale bezpoœrednio zwi¹zanym z procesem inwestycji w tym przypadku zakoñczonym w fazie realizacji jest proces obs³ugi w okresie gwarancyjnym dla trzech du ych zadañ inwestycyjnych zwi¹zanych z rozbudow¹ i modernizacj¹ Koksowni PrzyjaŸñ. Co oczywiste dotyczy to baterii koksowniczej nr 5, budowy elektrociep³owni i modernizacji wydzia³u produkcji wêglopochodnych. Z chwil¹ odbioru koñcowego ka - dego z tych zadañ, rozpocz¹³ siê trzyletni bieg gwarancji, z tym, e dla baterii nr 5 na roboty budowlane i masyw ceramiczny baterii okres ten wynosi lat 5. W prawie trzyletnim okresie od odbioru koñcowego do eksploatacji obiektów baterii koksowniczej nr 5 i elektrociep³owni oraz rocznym dla wêglopochodnych, zg³oszone zosta³o ³¹cznie 843 pozycji ró nych wad, z czego jako INWESTYCJE nieuzasadnione z punktu widzenia warunków umownych anulowano 91 pozycji a 529 pozycji zosta³o za³atwionych zgodnie z naszymi oczekiwaniami. Na chwilê obecn¹ w toku za³atwiania i rozpatrywania s¹ 223 pozycje. Procentowo najwiêkszy udzia³ w zg³aszanych reklamacjach ma udzia³ zakres dotycz¹cy Modernizacji Wydzia³u Wêglopochodnych. Co jest bardzo istotne z punktu widzenia interesów Koksowni PrzyjaŸñ, dla wszystkich trzech zadañ posiadamy zabezpieczenia w postaci gwarancji nale ytego wykonania umowy w okresie udzielonej gwarancji jakoœci w formie gwarancji bankowych. W przypadkach szczególnych trudnoœci w dochodzeniu naszych racji mamy prawo korzystania z tego zabezpieczenia. Zadania kolejne w perspektywie kilku najbli szych lat, które stoj¹ przed S³u b¹ Inwestycji to oczywiœcie modernizacje kolejnych baterii, co wynika ze strategii rozwoju Spó³ki. Jednak w najbli szej perspektywie kilku miesiêcy planowane jest du e zadanie strategiczne w postaci rozbudowy elektrociep³owni w zwi¹zku z potrzeb¹ wykorzystania spodziewanych nadwy ek gazu koksowniczego. Udzia³ S³u by Inwestycji w przygotowywaniu tego zadania polega obecnie na czynnym udziale w opiniowaniu koncepcji i za³o- eñ. Kompletujemy niezbêdne informacje do zbudowania harmonogramu realizacji i Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia dla wy³onienia uczestników tego przedsiêwziêcia. Szef S³u by Inwestycji Zbigniew S. Roso³owski NOWA PRZYJAZÑ 15

ŒWIAT KOKSU I STALI Koksownictwo 2010 XV Konferencja Koksownictwo ju za nami. Organizatorami tej najwiêkszej krajowej imprezy poœwiêconej bran y s¹ Instytut Chemicznej Przeróbki Wêgla oraz Stowarzyszenie In ynierów i Techników Przemys³u Hutniczego Oddzia³ Karbochemii. Patronat nad tym wydarzeniem obj¹³ wojewoda œl¹ski Zygmunt ukaszczyk. Obrady zgromadzi³y liczne grono specjalistów, mened erów, przedstawicieli nauki i zaplecza badawczo-rozwojowego z wy szych uczelni, instytutów oraz biur projektowych. Role gospodarza pe³ni³ Marek Œci¹ ko dyrektor IChPW. onferencja stanowi kontynuacjê odbywaj¹cych siê co roku obrad dotycz¹cych problematyki karbochemicznej. Jej zadaniem jest przedstawienie aktualnej sytuacji bran y, dokonanych modernizacji technologicznych oraz zaprezentowanie wyników badañ rozwojowych prowadzonych w przemyœle karbochemicznym i w wybranych przemys³ach kooperuj¹cych z koksownictwem. Na tym tle zosta³y podjête próby okreœlenia kierunków rozwoju technologii karbochemicznej, g³ównie w aspekcie poprawy jakoœci koksu oraz odtworzeniowo-modernizacyjnym przemys³u koksowniczego. Tematyka przedstawionych referatów dotyczy³a perspektyw rynku koksu, zabezpieczenia bazy wêgla koksowego w kraju, g³ównie w aspekcie importu wêgli zamorskich, wp³ywu modyfikacji przygotowania mieszanki wsadowej i obróbki pozapiecowej na poprawê jakoœci koksu oraz dzia³añ modernizacyj- nych w zakresie techniki i technologii koksowania. Prelegenci zaprezentowali tak e zagadnienia zwi¹zane z bezpieczeñstwem urz¹dzeñ instalacyjnych, nowymi trendami badania surowców i produktów procesu koksowania wêgla oraz realizacj¹ prac badawczych w projekcie Inteligentna koksownia spe³niaj¹ca wymagania najlepszej dostêpnej techniki. Koksowniê reprezentowa³o liczne grono specjalistów w tym prezes Edward Szlêk, który wspólnie z W³odzimierzem HereŸniakiem, szefem Polskiego Koksu przewodniczy³ obradom plenarnym. Prezes Szlêk wyg³osi³ tak e referat dotycz¹cy strategii rozwoju Koksowni PrzyjaŸñ w aspekcie obecnej i przysz³ej sytuacji gospodarczej. Koksowniê reprezentowali równie w sesjach bran owych Cz³onek Zarz¹du, Dyrektor Produkcji i Techniki Bogus³aw Smó³ka, Szef Rozwoju Edward Strz¹ba³a, G³ówny Energetyk Leszek Lewandowski, Pe³nomocnik ds. Zintegrowanych Systemów Zarz¹dzania Krzysztof Lebdowicz, Kierownik Biura Postêpu Technicznego Piotr Kaczmarek, Kierownik Wydzia³u Produkcji Koksu Miros³aw Tukaj, Kierownik Oddzia³u Gospodarki Cieplnej i Remontów Mechanicznych Dariusz Zych, Kierownik Wydzia³u Produkcji Wêglopochodnych Ryszard Nowak, Kierownik Oddzia³u Niskociœnieniowego Oczyszczania Gazu Bogus³aw Giewartowski oraz Jerzy Gêbal z-ca Kierownika Oddzia³u Niskociœnieniowego Oczyszczania Gazu. Podczas swego wyst¹pienia prezes Szlêk skoncentrowa³ siê na przedstawieniu wizji rozwoju Koksowni PrzyjaŸñ. W swym referacie zaprezentowa³ d³ugofalowy program dzia³ania Koksowni do realizacji w ramach Strategii Rozwoju Koksowni PrzyjaŸñ Sp. z o. o. Strategicznym celem dzia³ania Koksowni PrzyjaŸñ jest utrzymanie produkcji koksu na dotychczasowym poziomie tj. 2,4 mln ton koksu rocznie wraz z dostosowaniem urz¹dzeñ i techniki do wymogów Najlepszych Dostêpnych Technik stwierdzi³ szef Koksowni. Strategia rozwoju Koksowni PrzyjaŸñ w warunkach obecnej i przysz³ej sytuacji gospodarczej zak³ada realizacjê programu rozwoju techniczno-technologicznego, który przyczyni siê do osi¹gniêcia za³o onego celu strategicznego poprzez optymalizacjê technologii produkcji, wykorzystanie gazu koksowniczego na potrzeby Grupy Kapita³owej, d¹ enie do podniesienia wartoœci firmy, wzrost poziomu konkurencyjnoœci oraz spe³nienie wymogów ekologicznych. Aktualna sytuacja polskiego przemys³u koksowniczego oraz ukszta³towane w ostatnim czasie trendy w rozwoju krajowego i œwiatowego rynku koksu s¹ ogromn¹ szans¹ dla odbudowy i unowoczeœnienia potencja³u produkcyjnego polskich koksowni. Analiza rynku koksu oraz wêglopochodnych uwzglêdniaj¹ca takie czynniki jak: cena, jakoœæ, odbiorcy, dostawcy, koszty, finanse spó³ki, wra liwoœæ projektu na sytuacjê gospodarcz¹ w Polsce, Europie i na œwiecie oraz œwiatow¹ koniunkturê w przemyœle stalowym, jak i ocena finansowa programu inwestycyjnego Koksowni zawartego w strategii 16 Nr 9/10 IX/X 2010

ŒWIAT KOKSU I STALI rozwoju pokazuj¹, e istniej¹ mocne przes³anki, co do zasadnoœci realizacji modernizacji odtworzeniowych baterii koksowniczych i pozosta³ych inwestycji w zaproponowanym czasie oraz wykazuj¹, i zasoby finansowe i technologiczne naszej Spó³ki pozwalaj¹ na ich bezpieczne zakoñczenie. podsumowa³ na zakoñczenie swego wyst¹pienia prezes Szlêk. Autorami kolejnego referatu zatytu³owanego System zarz¹dzania energi¹ w Koksowni PrzyjaŸñ, cele i wymagania byli Krzysztof Lebdowicz i Leszek Lewandowski. Autorzy informowali s³uchaczy, e zgodnie z Dyrektyw¹ 2006/32/WE z 05.04.2006 roku w sprawie efektywnoœci koñcowego wykorzystania energii i us³ug energetycznych (uchylaj¹c¹ dyrektywê Rady 93/76/ EWG) kraje cz³onkowskie zobowi¹zane s¹ miêdzy innymi do ustalenia instytucjonalnych, ekonomicznych i prawnych metod dla usuniêcia barier efektywnego u ytkowania energii oraz promowania mechanizmów s³u ¹cych poprawie efektywnoœci energetycznej. Na bazie tej Dyrektywy oraz wykorzystuj¹c istniej¹ce zharmonizowane standardy i inicjatywy krajowe, a w szczególnoœci: Szwecji SS 62 77 50:2003, Dani DS 2403:2001 i Irlandii IS 393:2005 powsta³a w Anglii norma, jako narodowy standard: BS EN 16001:2009. Norma ta 15 grudnia 2009 roku, zosta³a przez PKN wdro ona w wersji oryginalnej na polski rynek jako: PN EN 16001:2009. Nasi in ynierowie w swym wyst¹pieniu zwrócili uwagê na wymagania i zalecenia u ytkowania w aspekcie systemów zarz¹dzania energi¹. I tak przedsiêbiorstwa chc¹ce pracowaæ w zgodzie z obowi¹zuj¹cym prawodawstwem, które zamierzaj¹ wdro yæ System Zarz¹dzania Energi¹ powinny: Opracowaæ politykê energetyczn¹ na poziomie przedsiêbiorstwa, Zidentyfikowaæ problemy energetyczne wynikaj¹ce z zakresu dzia- ³ania, Zidentyfikowaæ uregulowania prawne i inne wymagania dotycz¹ce przedsiêbiorstwa, Okreœliæ priorytety i cele w zakresie energetycznym, Opracowaæ struktury i programy w celu realizacji zdefiniowanej polityki energetycznej prowadz¹cej do osi¹gniêcia za³o onego celu, Monitorowaæ i wprowadzaæ bie- ¹ce korekty podejmowanych dzia³añ. Wdro enie normy PN EN 16001:2009 ma na celu wspomaganie przedsiêbiorstwa w ustanawianiu systemów i procesów niezbêdnych do poprawy wydajnoœci energetycznej, co w konsekwencji powinno prowadziæ do obni enia kosztów. W Polskim Komitecie Normalizacji prowadzone s¹ prace nad wdro- eniem miêdzynarodowej normy Systemu Zarz¹dzania Energi¹ nosiæ bêdzie ona numer ISO 50001. Polskie wydanie tej normy prawdopodobnie bêdzie mia³o miejsce w II kwartale 2011 roku. W swym podsumowaniu autorzy referatu stwierdzili, i g³ównym celem Systemu Zarz¹dzania Energi¹ w Koksowni PrzyjaŸñ bêdzie rozwój systemu oszczêdnoœci energii. Zadania s¹ okreœlane dla wszystkich aspektów energetycznych decyduj¹cych o efektywnoœci energetycznej. Celem okreœlenia aspektów energetycznych jest analiza obszarów znacznego zu ycia energii. Z kolei zadania zwi¹zane ze zmniejszeniem zu ycia energii s¹ wyra ane wskaÿnikiem dziêki temu efekty s¹ uzale nione od ró nych typów dzia- ³añ. Koksownia PrzyjaŸñ zamierza rozwijaæ system monitorowania i pomiarów, poprzez: monitorowanie ci¹g³e i rejestracjê znacznego zu ycie energii, interwencjê w przypadku znacz¹cego odchylenia od spodziewanego zu ycia, skrótowe podawanie znacz¹cego zu ycia w formie kluczowych danych liczbowych, porównanie rzeczywistego i spodziewanego zu ycia energii, zapisy znacz¹cych odchyleñ od spodziewanego zu ycia, etc. Wprowadza siê równie w Koksowni rejestr mo liwoœci dotycz¹cych oszczêdzania energii. W przypadku wpisania danej mo - liwoœci do rejestru, gdy to jest mo liwe, okreœlane jest jego minimum. Wp³yw czynników technologicznych na poziom absorpcji siarkowodoru i amoniaku z gazu koksowniczego w Koksowni PrzyjaŸñ to referat, którego autorami byli Ryszard Nowak, Jerzy Gêbal i Bogus³aw Giewartowski. Autorzy oznajmili s³uchaczom, e w latach 2004-2008 w ramach modernizacji Wydzia³u Produkcji Wêglopochodnych wybudowano nowe instalacje oczyszczania gazu metod¹ amoniakaln¹, tj.: instalacjê absorpcji siarkowodoru i amoniaku z gazu koksowniczego, instalacjê desorpcji sk³adników kwaœnych i amoniaku z wód procesowych, instalacjê katalitycznego rozk³adu amoniaku i wytwórniê siarki metod¹ Clausa. Instalacje te uruchomiono w paÿdzierniku 2008 roku i zapewniaj¹ one stabilne oczyszczanie 200000 Nm 3 /h gazu koksowniczego do wymaganej pozosta³oœci zanieczyszczeñ: H 2 S < 0,5 g /Nm 3 NH 3 < 0,03 g /Nm 3 Na dotrzymanie powy szych stê- eñ siarkowodoru i amoniaku w gazie oczyszczonym wp³yw ma wiele czynników. W opracowaniu wskaza- NOWA PRZYJAZÑ 17

ŒWIAT KOKSU I STALI no i podkreœlono tylko najistotniejsze z nich, którymi mo na (przynajmniej w pewnym zakresie) sterowaæ i optymalizowaæ je w zale noœci od potrzeb. S¹ to: 1. Temperatura gazu koksowniczego kierowanego do instalacji absorpcji. 2. Temperatury wód procesowych kierowanych do instalacji absorpcji siarkowodoru i amoniaku. 3. Iloœæ wód procesowych kierowanych do p³uczek absorpcyjnych w stosunku do iloœci gazu koksowniczego oraz jakoœæ tych wód. 4. Odk³adanie siê naftalenu w instalacji absorpcji. W podsumowaniu referatu nasi przedstawiciele stwierdzili, i w celu zapewnienia prawid³owego stopnia oczyszczania gazu, konieczne jest: 1. Utrzymywanie temperatury gazu po ch³odnicach wtórnych poni ej 21 o C. 2. Zraszanie ch³odnic wstêpnych i wtórnych emulsj¹ smo³owo wodn¹ w celu maksymalnego wymycia naftalenu. 3. Zapewnienie odpowiedniej iloœci i jakoœci wód procesowych w stosunku do iloœci oczyszczanego gazu. Ostatni referat podczas konferencji Koksownictwo 2010 by³ autorstwa Miros³awa Tukaja i Dariusza Zycha. Dotyczy³ doœwiadczeñ eksploatacyjnych wy³o enia ceramicznego drzwi piecowych w Koksowni PrzyjaŸñ. Podobnie jak i poprzednie cieszy³ siê olbrzymim zainteresowaniem, gdy przedstawiciele Koksowni przekazywali wiedzê praktyczn¹, zdobyt¹ podczas codziennej eksploatacji urz¹dzeñ. Na podstawie doœwiadczeñ eksploatacyjnych po uruchomieniu baterii koksowniczej nr 5 w Koksowni PrzyjaŸñ scharakteryzowano g³ówne czynniki wp³ywaj¹ce na degradacjê wymurówki drzwi piecowych komór koksowniczych w bateriach bezpoœrednio po ich uruchomieniu. Na podstawie serii w³asnych pomiarów oraz dokonanych obserwacji ustalono, i jedn¹ z przyczyn niemal natychmiastowego uszkodzenia wy³o enia wymurówki jest nara enie wymurówki drzwi piecowych na gwa³towne rozgrzanie. Pierwsze zak³adanie wymurowanych drzwi piecowych odbywa siê w koñcowej fazie rozgrzewu baterii, bezpoœrednio przed jej uruchomieniem, gdzie temperatura œcian grzewczych oscyluje w granicach 950 o C. Tak wysoka temperatura œcian grzewczych bêd¹ca Ÿród³em promieniowania cieplnego jest g³ówn¹ przyczyn¹ destrukcji wyrobów ogniotrwa³ych wymurówki drzwi piecowych Przeprowadzona seria doœwiadczeñ w warunkach zbli onych do warunków uruchamiania baterii doprowadzi³a do opracowania technologii powolnego rozgrzewu drzwi piecowych. Spowolnienie procesu rozgrzewania wymurówki drzwi piecowych bezpoœrednio skutkuje brakiem uszkodzeñ, co zdecydowanie wyd³u a czas eksploatacji drzwi. Przedstawione rozwi¹zanie spowolnienia nagrzewania wymurówki drzwi piecowych mo na równie z powodzeniem stosowaæ w bateriach systemu ubijanego. W Koksowni PrzyjaŸñ jest ono stosowane z powodzeniem do uruchamiania komór po remontach œcian grzewczych. W referacie przedstawiono równie wyniki szeregu prób testowanych ró nych wyrobów materia³ów ogniotrwa³ych na wy³o enia drzwi piecowych. Przeprowadzone próby doprowadzi³y do wyboru dostawcy wyrobu materia³u ceramicznego na wy³o enie ogniotrwa³e drzwi piecowych bêd¹cej w modernizacji baterii nr 1. Wyrób ten jest tak e z powodzeniem stosowany w procesie wymiany uszkodzonej wymurówki drzwi piecowych baterii nr 5. Wœród licznych wyst¹pieñ ciekawie prezentowa³ siê tak e referat Perspektywy rozwoju rynku dla koksu produkowanego w Polsce opracowany przez zespó³ autorski Polskiego Koksu. Wiceprezes Polskiego Koksu Andrzej Warzecha poinformowa³, e obecne globalne zdolnoœci wytwórcze œwiatowego koksownictwa wynosz¹ ok. 800 mln ton, zaœ w roku 2014 wzrosn¹ do 872 mln ton. Nadal dominuj¹ce bêd¹ kraje Azji, wœród których prym wiod¹ Chiny. A co z Polsk¹? W kraju na dzieñ dzisiejszy mamy 26 baterii koksowniczych, które potrafi¹ wyprodukowaæ 10,6 mln ton koksu. Za 5 lat zdolnoœci produkcyjne polskiego koksownictwa wzrosn¹ do ok. 12 mln ton. Najwiêkszy potencja³ posiadaj¹ Zak³ady Koksownicze Zdzieszowice (40 proc.) i Koksownia PrzyjaŸñ (ponad 30 proc.). Wzajemne relacje nie ulêgn¹ zbyt wielkim zmianom, za wyj¹tkiem czterokrotnego wzrostu mocy produkcyjnych Koksowni Czêstochowa Nowa. Podczas konferencji oznajmiono, e krajowe koksownie odrabiaj¹ wreszcie straty poniesione podczas œwiatowego kryzysu gospodarczego i na nowo podejmuj¹ wstrzymane inwestycje. W Zdzieszowicach modernizowane bêd¹ baterie 3-6 systemu ubijanego, instalacje odzysku wêglopochodnych, Koksownia PrzyjaŸñ bêdzie dalej modernizowaæ baterie 1-4, Kombinat Koksochemiczny Zabrze zmodernizuje bateriê w Koksowni Dêbieñsko, a w Wa³brzychu w Victorii modernizacji zostanie poddana instalacja wêglopochodnych. Wed³ug opinii œwiatowa produkcja koksu bêdzie mia³a tendencje 18 Nr 9/10 IX/X 2010

ŒWIAT KOKSU I STALI wzrostowe. Szacuje siê jednak, e w 2020 roku w Europie, po okresie wzrostu, produkcja koksu mo e zmniejszyæ siê do ok. 47 mln ton. Polskie koksownictwo zajmuje 8 miejsce w œwiecie i pierwsze w Europie przed Republik¹ Federaln¹ Niemiec i W³ochami. Wielkoœæ produkcji koksu jest nierozerwalnie zwi¹zana (w ok. 80 proc.) z produkowan¹ surówk¹. I tak z zaprezentowanych podczas Koksownictwa 2010 analiz wynika, e iloœæ surówki wzroœnie z 1 mld 36 mln ton w 2009 roku do 1,3 mld ton w roku 2014. Te liczby bêd¹ z pewnoœci¹ mia³y wp³yw na obrót koksem. W³aœnie przed rokiem Polska wyprzedzi- ³a Chiny w eksporcie koksu i stan ten krajowa bran a zamierza utrzymaæ jeszcze przez co najmniej 10 lat. Mowa tu o poziomie 6,6 mln ton eksportowanego koksu rocznie. Chiny bowiem z uwagi na liczne uwarunkowania na razie nie s¹ zainteresowane zwiêkszeniem swojego eksportu koksu i stwarza to dobre mo liwoœci do alokacji naszego koksu na rynkach obs³ugiwanych przez tego producenta. Wed³ug Polskiego Koksu rynkami najbardziej ch³onnymi na nasz produkt s¹ kraje Unii Europejskiej na czele z Niemcami. Eksport do krajów Ameryki Pó³nocnej i na rynki azjatyckie ma charakter buforowy i pozostanie najprawdopodobniej rynkiem spotowym. Bardzo ch³onnym rynkiem na koks mog¹ okazaæ siê Indie, z którym to rynkiem polskie koksownictwo utrzymuje ca³y czas kontakty. Wa ne jest równie to, i jakoœæ produkowanego przez rodzim¹ bran ê koksownicz¹ koksu jest akceptowana przez zagranicznych odbiorców i spe³nia ich wymagania. W konferencji zabierali g³os równie przedstawiciele z zagranicy. Andrew Jones (Rosource-Net Belgia) zada³ pytanie dotycz¹ce przysz³oœci europejskiego rynku koksu. Zwróci³ uwagê, e zauwa alna jest niestabilnoœæ rynku europejskiego. Czy taka sytuacja bêdzie wystêpowaæ za dwa, b¹dÿ trzy lata? W ostatnich 5-6 latach cena koksu by³a wysoka i wynika³o to z faktu zamykania niektórych baterii koksowniczych, uwarunkowaniami ekologicznymi, ograniczonym importem koksu chiñskiego. W swym wyst¹pieniu sporo uwagi poœwiêci³ informacjom zaprezentowanym podczas Œwiatowego Kongresu Koksownictwa w chiñskim Chendgu. Wszystkim wiadomo, e tamtejszy rz¹d jest regulatorem œwiatowego rynku koksu, a wp³yw na to maj¹ decyzje dotycz¹ce wielkoœci chiñskiego eksportu. Jeœli rz¹d Chin nie zmieni stanowiska w kwestii wielkoœci eksportu na rynku globalnym mo e zacz¹æ brakowaæ koksu, a tym samym ceny koksu znacznie wzrosn¹. W czasie konferencji sporo uwagi poœwiêcono równie bran y stalowej. Romuald Talarek, prezes Hutniczej Izby Przemys³owo-Handlowej omówi³ rodzimy rynek stali. W latach 2008-2009 z powodu kryzysu krajowa produkcja stali spad³a do wielkoœci 7,1 mln ton, czyli o 27 procent, a jawne zu ycie stali w krajowej gospodarce zmala³o z 12 mln (2007) do 8 mln ton w ubieg³ym roku. Powrót do stanu przedkryzysowego potrwa co najmniej 3 lata. Rozwój rodzimej bran y stalowej jest uwarunkowany popytem wewnêtrznym i sytuacj¹ na rynkach zewnêtrznych. W programie rozwoju do 2020 roku zak³ada siê przebudowê infrastruktury, przemys³u energetycznego, transportu, s¹ ciekawe projekty, przemys³y, które zainwestowa³y w Polsce wykorzystuj¹ coraz wiêcej stali do produkcji dóbr inwestycyjnych i konsumpcyjnych. Wa - ne jest, i krajowe hutnictwo nale y do nowoczesnych i rentownych ga- ³êzi przemys³u. Jednak wci¹ udzia³ importu w krajowym zu yciu stali wynosi a 60 proc. Zagraniczni inwestorzy nadal wol¹ sprowadzaæ stal z krajów macierzystych, a to przyczynia siê do ograniczenia wielkoœci produkcji stali w Polsce. Dobrym prognostykiem dla rynku jest jednak fakt, i polska gospodarka rozwija siê w przyzwoitym tempie. Prognozy przewiduj¹ wzrost PKB w kolejnych latach od 3,2-3,4 (obecnie) do 6,5 proc. w roku 2012. Dlatego te mo na prognozowaæ, e zu ycie wyrobów stalowych w latach 2013-2020 wyniesie w Polsce od 12 do 14 mln ton rocznie. Konferencja Koksownictwo 2010 by³a zatem cenn¹ lekcj¹ informacji pochodz¹cych z bezpoœrednich Ÿróde³, czyli od producentów, jak i analityków obserwuj¹cych rynki œwiatowe. Co wa niejsze swój g³os zabrali tak e przedstawiciele œwiata nauki, który bardzo mocno przyczyni³ siê do unowoczeœnienia bran y koksowniczej i stalowej. Na konferencji omawiano projekt inteligentnej koksowni w ramach najlepszych dostêpnych technik. Dysponujemy du ym potencja- ³em w postaci nowoczesnych linii technologicznych, doskona³¹ kadr¹ naukowo-techniczn¹, znakomitymi mened erami, olbrzymim doœwiadczeniem. Posiadamy 9 czynnych koksowni, które dzia³aj¹ w 7 przedsiêbiorstwach. Wa ne jest równie to, e rodzime koksownictwo modernizuj¹c swoj¹ bazê wytwórcz¹ nie czerpie z garnuszka pañstwowej kasy, tylko inwestuje swoje w³asne pieni¹dze. O tym równie nie powinno siê zapominaæ. (JMP) NOWA PRZYJAZÑ 19

O NAS I O BRAN Y Wznawiamy przerwane inwestycje Rozmowa z Edwardem Szlêkiem, prezesem Zarz¹du Koksowni PrzyjaŸñ Panie Prezesie, wkrótce up³yn¹ trzy kwarta³y 2010 r. uznawanego powszechnie za koñcowy w prze³amywaniu g³êbokiego kryzysu gospodarczego. Szczególnie mocno dotkn¹³ on przemys³ ciê ki, w tym hutnictwo elaza i zwi¹zane z nim bran e. Konsekwencje ponios³o koksownictwo. Jaka jest obecnie sytuacja Koksowni PrzyjaŸñ? E.Sz.: Rok 2010 jest bardzo dynamiczny w zmianach, które nast¹pi- ³y po kryzysowym roku poprzednim. Od pierwszego kwarta³u notujemy wzrost zapotrzebowania na koks i odbudowê jego cen. To wynik ewidentnej poprawy w europejskim przemyœle stalowym. Dziêki temu osi¹gnêliœmy po 8 miesi¹cach tego roku wynik netto przekraczaj¹cy 200 mln z³otych. To dobra prognoza na ca³y bie ¹cy rok i radykalna zmiana w stosunku do ubieg³ego roku, w którym ponieœliœmy stratê. Cenimy sobie obecn¹ stabilizacjê, chocia odbieramy te niepokoj¹ce sygna³y zwi¹zane z trudniejsz¹ sytuacj¹ na rynku stali w IV kwartale bie ¹cego roku. Kryzys zahamowa³ trwaj¹cy proces modernizacji bazy wytwórczej waszej Koksowni. Z ostatnich informacji wynika, e przystêpujecie do jego wznowienia E.Sz.: W roku 2009 zostaliœmy zmuszeni do przerwania prowadzonej modernizacji baterii nr 1, ale od wrzeœnia 2010 roku wznawiamy prace inwestycyjne i w kwietniu 2011 roku wprowadzamy te baterie do ruchu. To bêdzie prze³omowy moment w historii Koksowni PrzyjaŸñ. Po raz pierwszy podejmiemy siê produkcji i sprzeda y przekraczaj¹cej 3 mln ton rocznie. Taki poziom produkcji chcemy utrzymaæ przez najbli sze 3 lata, bo obecny stan baterii koksowniczych na to pozwala. Nie oznacza to przerwy w rozwoju Koksowni. Wykorzystuj¹c dobry stan baterii, chcemy w tym czasie rozwi¹zaæ problem racjonalizacji wykorzystania gazu koksowniczego. Od dwóch lat pracujemy nad projektem skierowania istotnej jego czêœci do produkcji energii elektrycznej i zamierzamy go zrealizowaæ w latach 2012-2013. Uzyskanie pewnoœci przychodów z tego segmentu produkcji jest kluczem do utrzymania konkurencyjnoœci Koksowni na rynku i bezpieczeñstwa jej funkcjonowania. W najbli - szym czasie planujemy intensywn¹ pracê nad optymalizacj¹ kosztów mieszanki w bateriach zasypowych. Pracujemy nad próbami brykietowania wêgla i stosowania do mieszanek koksu petrochemicznego. Celem jest obni enie kosztów i dalsza poprawa jakoœci koksu. Czy trudna sytuacja w ostatnim okresie wp³ynê³a na poziom zatrudnienia? E.Sz.: To zawsze jest trudny problem w przedsiêbiorstwach, które odziedziczy³y wysoki poziom zatrudnienia po minionej epoce. Dzia³amy w tej sferze ze spo³ecznym wyczuciem, ale mamy œwiadomoœæ koniecznoœci procesu restrukturyzacji zatrudnienia. W grupie kapita- ³owej Koksowni obni y³o siê ono w trzech ostatnich latach o ponad 400 osób. Wszystkie te odejœcia by³y albo naturalne, albo dobrowolne za uzgodnionym odszkodowaniem. Zmiana stanu zatrudnienia umo - liwi³a utrzymanie godziwych zarobków i wzrost produkcji na ka dego zatrudnionego. Wykorzystujemy wszelkie wewnêtrzne mo liwoœci kadrowe. Obsada baterii nr 1, która ruszy w kwietniu 2011 roku bêdzie z³o ona z obecnych pracowników Koksowni uzupe³nionych pracownikami z naszych spó³ek-córek. Koksownia PrzyjaŸñ w ostatnich latach podejmowa³a szereg przedsiêwziêæ, które doprowadzi³y do zmiany jej wizerunku w dziedzinie ekologii. Modernizacja oczyszczalni œcieków, elektrociep³owni i wydzia³u produkcji wêglopochodnych to obok remontów odtworzeniowych baterii g³ówne dokonania w tym zakresie. Jak pan ocenia sytuacjê ekologiczn¹ Koksowni? E.Sz.: Na dzisiaj Koksownia spe³nia wszystkie warunki zawarte w pozwoleniu zintegrowanym. Sytuacja w tym obszarze uleg³a zdecydowanej poprawie. Warto przypomnieæ, e na piêæ baterii dwie bêd¹ nowe, a trzy pozosta³e po przeprowadzeniu serii remontów znajduj¹ siê w dobrym stanie technicznym. Instalacja produktów wêglopochodnych jest nowa. Mo na w skrócie powiedzieæ, e ok. 60 proc. potencja³u technicznego firmy jest odnowione. To oznacza radykaln¹ zmianê na lepsze w naszym oddzia³ywaniu na œrodowisko. Wszyscy boimy siê kosztów CO 2, my te, ale traktujemy ten problem jako nowy kosztowy element biznesu, którego nie da siê omin¹æ. Wszystkie nasze plany rozwojowe i rachunki ujmuj¹ ju wydatki na zakup uprawnieñ, je eli oka e siê to konieczne. Jaros³aw Zagórowski o inwestycjach Ile JSW zainwestuje w tym roku? W 2010 roku inwestycje ogó³em wynios¹ ok. 600 mln z³. Chodzi o zakupy sprzêtu oraz prace zwi¹zane z udostêpnieniem nowych pok³adów. W 2011 roku na inwestycje przeznaczymy do 1 mld z³. W kolejnych latach nak³ady inwestycyjne bêd¹ siê zwiêkszaæ. A czy jest szansa na to, e JSW bêdzie w przysz³oœci budowaæ nowe kopalnie? Nie wyobra am sobie, by przy obecnym stanie prawnym i przy obecnym podejœciu samorz¹dów do górnictwa mo na by³o w Polsce wybudowaæ now¹ kopalniê. Je eli ju, to bêdzie nastêpowa³ rozwój górnictwa na bazie ju istniej¹cych kopalñ poprzez powiêkszanie obszarów górniczych. Czy wierzy Pan, e koncern Emami z Indii wybuduje na Œl¹sku kopalniê wêgla koksowego? yczê powodzenia temu koncernowi. Mam jednak du e obawy, czy uda mu siê zrealizowaæ tê inwestycjê. Zreszt¹ wszystkie rozpoznane pok³ady s¹ ju zagospodarowywane, albo te posiadamy na nie koncesje. 20 Nr 9/10 IX/X 2010

Sztygarka na Szlaku Zabytków Techniki Kopalnia Æwiczebna Sztygarka to idealne miejsce dla chc¹cych poznaæ przemys³owe tradycje regionu. Muzealne podziemia od 4 listopada s¹ czêœci¹ Szlaku Zabytków Techniki. Po zamkniêciu w 1995 roku w D¹browie Górniczej Kopalni Wêgla Kamiennego Pary jedynym miejscem w mieœcie, w którym m³ode pokolenie mo e zapoznaæ siê z prac¹ pod ziemi¹ i tradycjami górniczymi, jest Kopalnia Æwiczebna przy Muzeum Miejskim Sztygarka. Jednoczeœnie jest ona jedynym obiektem tego typu na terenie ca³ego Zag³êbia D¹browskiego. W styczniu 2010 roku zosta³a udostêpniona do zwiedzania jako podziemna trasa turystyczna o ³¹cznej d³ugoœci wyrobisk oko³o 650 metrów, umiejscowionych na dwóch pok³adach wêglowych. Mo na w niej obejrzeæ stanowiska szkoleniowe z zakresu mechaniki i elektryki oraz zabezpieczania wyrobisk górniczych za pomoc¹ specjalistycznych obudów. W latach 1929-1994 Kopalnia Æwiczebna s³u y³a bowiem uczniom d¹browskiej Pañstwowej Szko³y Górniczej i Hutniczej, daj¹c im mo liwoœæ zapoznawania siê z ró - norodnymi urz¹dzeniami górniczymi, wykonywania pomiarów z zakresu wentylacji, miernictwa podziemnego oraz odbywania zajêæ z zakresu geologii. Od czerwca 2010 roku turyœci maj¹ mo liwoœæ przejœcia œcian¹ wêglow¹ na g³êbokoœæ 25 m (wczeœniej by³o to 12 m) i przebywaæ w naturalnych warunkach pracy pod ziemi¹. Mog¹ obejrzeæ podziemn¹ kaplicê œw. Barbary, a tak e wsi¹œæ do klasy górniczej, która s³u y³a w kopalni do transportu ludzi, poznaæ dzia³anie pompy odwadniaj¹cej oraz kopalnianych wentylatorów. Wykwalifikowana kadra zapoznaje równie zwiedzaj¹cych z technik¹ eksploatacji wêgla w polskich kopalniach. Na co dzieñ Kopalnia Æwiczebna przyjmuje turystów nie tylko z D¹browy Górniczej, ale równie ze Œl¹ska i ca³ego kraju. Goœci³a tak e wycieczki z Ukrainy, Francji, Niemiec, Norwegii, Wielkiej Brytanii. Cieszy³a siê ogromn¹ frekwencj¹ podczas akcji Industriada 2010". We wrzeœniu w muzeum odby³ zlot cz³onków Stowarzyszenia Podziemne Trasy Turystyczne Polski. Sztygarka goœci³a wówczas przedstawicieli zabytkowych obiektów z ca³ego kraju, m.in. kopalñ, sztolni, obiektów militarnych (twierdz, fortyfikacji, schronów i bunkrów z czasów II wojny œwiatowej), œredniowiecznych zespo³ów piwnic i sk³adów miejskich. Uzupe³nieniem wiedzy nabytej podczas zwiedzania Kopalni Æwiczebnej jest sta³a wystawa Historia, co srebrem i wêglem pisana informuj¹ca o rozwoju d¹browskiego przemys³u. Wœród eksponatów znajduj¹ siê na niej tak cenne przedmioty jak skarb hutnika zawieraj¹cy przesz³o 1100 srebrnych denarów z XII i XIII wieku oraz p³uczka polska z 1444 roku. Dodatkow¹ zachêt¹ do odwiedzenia Kopalni Æwiczebnej mog¹ byæ niekonwencjonalne przedsiêwziêcia. Pod ziemi¹ dwa razy wystawiono spektakl teatralny Œwiêci osiedlowi, przygotowany przez grupê Zielone S³oñce. By³a te miejscem akcji filmu (w jej pomieszczeniach krêcony by³ jeden z odcinków serialu Detektywi ). Sztygarka zdobywa wyró nienia i znajduje uznanie w konkursach. W plebiscycie Per³y w Koronie Województwa Œl¹skiego 2010" zajê³a wysokie 6 miejsce spoœród 39 zg³oszeñ. Za wk³ad w rozwój turystyki muzeum Miejskie otrzyma- ³o dyplom Marsza³ka Województwa Œl¹skiego. Ostatnio Kopalnia Æwiczebna zosta³a wpisana na Szlak Zabytków Techniki. Muzeum Miejskie Sztygarka jest czynne od wtorku do niedzieli. Kopalniê Æwiczebn¹ mo na zwiedzaæ we wtorki, czwartki i soboty. Dodatkowe informacje pod numerami (32) 726 41 85, (32) 262 36 95 M³odzi zaprezentuj¹ aktorskie talenty Zapraszamy uczniów szkó³ gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych do wziêcia udzia³u w Regionalnym INFORMATOR Przegl¹dzie Teatrzyków Obcojêzycznych i Krótkich Form Teatralnych. Przegl¹d rozwija umiejêtnoœci jêzykowe uczniów i prezentuje je w formie uczniowskich interpretacji scenicznych. Ma tak e przyczyniæ siê do propagowania nauki jêzyków obcych, krzewiæ wœród m³odzie y kulturê s³owa, przybli yæ obyczaje oraz kulturê literack¹ krajów Europy. Przygotowane przez uczestników inscenizacje mog¹ byæ wystawione w jêzyku angielskim, francuskim, w³oskim i hiszpañskim. Wybór repertuaru zale y od nauczyciela i uczniów. Mog¹ to byæ inscenizacje sztuk klasycznych, wspó³czesnych, a tak e sztuki napisane przez uczniów, skecze, dialogi i inne formy teatralne. Czas trwania przedstawienia nie mo e byæ jednak d³u szy ni 15 minut. Jury konkursu oceniaæ bêdzie stopieñ trudnoœci, poprawnoœæ jêzykow¹, sposób prezentacji (zaanga owanie i grê aktorów) oraz ogólne wra enie artystyczne (scenografia, re yseria, kostiumy). Warunkiem udzia³u w Przegl¹dzie jest wype³nienie karty zg³oszenia i przes³anie jej do 30 listopada drog¹ pocztow¹ na adres: I LO w D¹browie Górniczej, ul. Kopernika 40 (z dopiskiem Teatrzyki ), faksem na nr (32) 262 30 93 lub mailowo: sekretariat@lukasinski.pl. V D¹browski Kiermasz Œwi¹teczny Kiermasz odbêdzie siê na Placu Wolnoœci przed Pa³acem Kultury Zag³êbia w D¹browie Górniczej. W trakcie kiermaszu, za niewielkie pieni¹dze mo na bêdzie kupiæ rêcznie robione dekoracje œwi¹teczne. Ka dy mieszkaniec, który dokona zakupu dowolnego artyku³u otrzyma kupon uprawniaj¹cy do udzia- ³u w loterii, w której mo na wylosowaæ yw¹ choinkê. Dodatkow¹ atrakcj¹ bêd¹ wystêpy utrzymane w œwi¹tecznym klimacie, zabawy i konkursy dla najm³odszych. Termin: 17-12-2010, od 14:00 do 18:00 przed Pa³acem Kultury Zag³êbia NOWA PRZYJAZÑ 21