Przedmiotowy system oceniania z historii i wiedzy o społeczeństwie Ocenianie osiągnięć edukacyjnych polega na rozpoznaniu przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych wynikających z programów nauczania oraz formowaniu oceny. Przedmiotem oceny są: 1. Wiadomości i umiejętności uczniów 2. Aktywność uczniów podczas lekcji 3. Prace dodatkowe Oceny wyrażane w stopniach dzielą się na: - bieżące (określają poziom wiadomości, umiejętności ucznia ze zrealizowanej części programu) - klasyfikacyjne (okresowe i roczne ) (określają ogólny poziom wiadomości i umiejętności ucznia przewidzianych w programie nauczania za semestr, rok szkolny) Ocena bieżąca i klasyfikacyjna wyraża się w stopniach według skali: Celujący Bardzo dobry Dobry Dostateczny Dopuszczający Niedostateczny Cel Bdb Db Dst Dop Ndst 6 5 4 3 2 1 Stawiane są również plusy i minusy. Plusami i minusami oceniane mogą być: - praca ucznia na lekcji - prace domowe - prowadzenie notatek - aktywność - zadania dodatkowe POMIAR OSIĄGNIĘĆ UCZNIA ODBYWA SIĘ WEDŁUG ZASAD POMIARU DYDAKTYCZNEGO ZA POMOCĄ NASTĘPUJĄCYCH NARZĘDZI: 1. Testy Testy pisemne z zadaniami: otwartymi (rozprawka, krótka odpowiedź, teksty z luką) zamkniętymi (na dobieranie, wielokrotnego wyboru, prawdafałsz) 2.Krótkie sprawdziany ( kartkówka) 3.Odpowiedzi ustne Polegają na sprawdzeniu umiejętności ucznia w zakresie rozumienia problemu, związków przyczynowo-skutkowych, postaw i przekonań, orientacji przestrzennej. Ocenie podlega zawartość merytoryczna, argumentacja, wyrażanie sądów, stawianie hipotez lub tez, 1
uzasadnianie, stosowanie języka z zakresu nauk społecznych, sposób prezentacji. Dodatkowe pytania naprowadzające wpływają na obniżenie oceny. 4. Analiza i interpretacja materiałów źródłowych (zwykle w klasach, w których historia/wos są przedmiotami rozszerzonymi) - ikonograficznych - kartograficznych - rysunków satyrycznych - statystycznych - tekstów pisanych- narracyjnych i aktowych - praca z mapą 5. Aktywność ucznia na lekcji 6. Praca ucznia na lekcji (indywidualna lub grupowa) Ocenie podlegają umiejętności: a. planowania, organizowania własnego uczenia się b. skutecznego komunikowania w różnych sytuacjach c. efektywnego współdziałania w grupie d. rozwiązywania problemów w twórczy sposób e. efektywnego posługiwania się technologią informacyjną 7. Prace długoterminowe ( np. projekt, portofolio, recenzja lektury historycznej) i uczestnictwo w konkursach i olimpiadach czy udział w lidze historycznej i politologicznej 8. Prace dodatkowe( np. referat, opracowanie, album, inscenizacja, pomoce dydaktyczne, inne) 9. Praca z Kartami Pracy ucznia dotyczy kl I ( nowa podstawa programowa ) Punkty 7 i 8 dotyczą przede wszystkim tzn. klas humanistycznych KRYTERIA POSZCZEGÓLNYCH FORM AKTYWNOŚCI UCZNIA 1. Sprawdzian pisemny obejmujący dział musi być zapowiedziany na tydzień przed jego przeprowadzeniem. - uczniowie są zobowiązani do uczestnictwa w sprawdzianie w wyznaczonym terminie. - nieobecność może być usprawiedliwiona chorobą ucznia potwierdzoną przez rodziców lub lekarza. - uczeń, który z przyczyn losowych nie może pisać sprawdzianu z całą klasą powinien wywiązać się z zaległości w ciągu dwóch tygodni od daty oddania sprawdzianu - w sytuacji nieobecności nieusprawiedliwionej, ucieczki z lekcji lub ściągania na teście uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną, która także może podlegać poprawie - w każdym semestrze przewiduje się co najmniej jeden sprawdziany, w którym zadania będą uwzględniały wszystkie poziomy wymagań. - ocenę otrzymaną z testu uczeń może poprawić w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecność w dniu poprawy testu uczeń traci możliwość poprawienia oceny. - Poprawy odbywać się mogą na lekcji, lub na zajęciach dodatkowych z historii. 2
- Sprawdziany w klasie I LO są zawsze po każdym rozdziale podręcznika Ocalić od zapomnienia i poprzedzone są powtórzeniem, które może przybierać różną formę Punktacja sprawdzianu testowego: 31-49 % możliwych do uzyskania punktów 50-64 % 65 74 % 75-84 % 85-89 % 90-100 % Dopuszczający Dostateczny Dostateczny + Dobry Dobry + Bardzo dobry Punktacja kartkówki: 31-49 % możliwych do uzyskania punktów 50-64 % 65 74 % 75-84 % 85-89 % 90-100 % Dopuszczający Dostateczny Dostateczny + Dobry Dobry + Bardzo dobry Punktacja prac dodatkowych (ćwiczenia, materiały źródłowe, prace pisemne): 40%- 59% możliwych do uzyskania punktów 60%- 79% 80%- 94% 95%- 100% Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry ( można stosować znaki plus, minus ) 2. Krótkie sprawdziany obejmują maksymalnie trzy ostatnie tematy lekcyjne. Wybór formy sprawdzianu należy do nauczyciela. Oprócz kartkówek zapowiedzianych nauczyciel może zrobić tzw. kartkówkę niezapowiedzianą z materiału objętego zadaniem domowym. Zgłoszenie nieprzygotowania nie dotyczy sprawdzianów i kartkówek zapowiedzianych. Kartkówka może odbyć się zarówno na początku zajęć lekcyjnych, lub w każdym innym momencie ich trwania. - uczeń, który z przyczyn losowych nie mógł pisać kartkówki z całą klasą powinien wywiązać się z zaległości na pierwszej lekcji, na której jest obecny lub w ostatecznym terminie 2 tygodni od daty oddania sprawdzonej pracy. - poprawa oceny przez ucznia jest dobrowolne.poprawienie oceny przez ucznia nie przekreśla poprzednio zdobytej oceny, każda ocena zdobyta przez ucznia jest ważna i liczy się do średniej.nauczyciel z poprawy wpisuje do dziennika każdą zdobytą ocenę nawet jeśli jest niższą od pierwotnie uzyskanej. 3
- w sytuacji nieobecności nieusprawiedliwionej, ucieczki z lekcji lub ściągania na teście uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną - ocenę niedostateczną otrzymaną z kartkówki uczeń może poprawić w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecność w dniu poprawy kartkówki uczeń traci możliwość poprawienia oceny. 3. Ocena odpowiedzi ustnej obejmuje zawartość merytoryczną, argumentację, wyrażanie sądów i ich uzasadnianie, zajmowanie stanowiska, dostrzeganie i wyjaśnianie różnic w ocenach historycznych, określanie związków między przeszłością, teraźniejszością i przyszłością, samodzielność odpowiedzi. Odpowiedź ustna obejmuje maksymalnie 3 ostatnie tematy lekcyjne. - ocenę otrzymaną z odpowiedzi ustnej uczeń może poprawić w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecność w tym dniu uczeń traci możliwość poprawienia oceny. Wzór oceny ustnej: Element oceny Liczba punktów Ocena Zawartość merytoryczna Argumentacja Stosowanie pojęć Sposób prezentacji 0 8 0 5 0 5 0 2 Razem: 20 Bardzo dobry ( 91-100%) Dobry (71-90%) Dostateczny ( 52-70%) Dopuszczający ( 40-51%) Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który potrafi wykazać się wiadomościami i umiejętnościami wykraczającymi poza materiał nauczania. 4. Ocena pracy ze źródłem historycznym różnego typu obejmuje następujące elementy: - określenie typu źródła - umieszczenie źródła we właściwym kontekście historycznym - ocenę jego wiarygodności - przydatność do rozwiązania określonego problemu i jego analiza pod kątem wybranego problemu - umiejętność interpretacji źródła, formułowanie wniosków i ocen. 5. Aktywność ucznia na lekcji oceniana jest plusem. Uzyskanie pięciu plusów skutkuje wpisaniem do dziennika oceny bardzo dobrej. 6. Praca na lekcji ucznia może być także oceniona negatywnie. Uzyskanie trzech minusów skutkuje wpisaniem do dziennika oceny niedostatecznej 7. Na ocenę pracy długoterminowej składają się następujące elementy: gromadzenie i dobór źródeł informacji, stopień ich opracowania, wykonanie zadań z ustalonym harmonogramem, merytoryczna wartość pracy, oryginalność prezentacji. 8. Prace pisemne oceniane są kryterialnie ( sprawdziany, prace klasowe, analiza źródeł) 4
9. Uczniowie klas I LO z historii zobowiązani są do noszenia na każde zajęcia Kart Pracy ucznia ( Wydawnictwo Nowa Era, dodatek do podręcznika Ocalić od zapomnienia ). Brak Kart Pracy należy zgłosić nauczycielowi przed rozpoczęciem zajęć, a po sprawdzeniu listy obecności. Każdy brak Kart wpisywany jest przez nauczyciela do dziennika jako minus. Trzy minusy za brak Kart Pracy oznaczają ocenę niedostateczną. Z Kart Pracy uczniowie korzystają w formie ustalonej przez nauczyciela, nauczyciel może zadawać z Kart prace domowe, może zabierać je uczniom do domu do sprawdzenia. Kartkówka niezapowiedziana, może obejmować prace domowe zadane zarówno z podręcznika jak i Kart Pracy. 10. Dopuszcza się korzystanie z jednego podręcznika do historii przez dwóch uczniów. Ocenę semestralną może podwyższyć sukces ucznia na konkursie, olimpiadzie lub zdobycie punktowanego miejsca w ligach szkolnych. KRYTERIA WYSTAWIENIA OCENY SEMESTRALNEJ, ROCZNEJ Ocena semestralna i końcoworoczna zostaje wystawiona z wszystkich ocen znajdujących się w dzienniku lekcyjnym na podstawie średniej arytmetycznej, przy czym ostatecznie o ocenie decyduje nauczyciel biorąc pod uwagę wybraną formę aktywności ucznia, tj. test Klasy, w których uczy mgr Monika Szczepanik ocena semestralna i końcoworoczna wystawiana jest w oparciu o średnią ważoną. Poszczególnym formom aktywności ucznia przyporządkowane są następujące wagi: FORMA AKTYWNOŚCI WAGA Test 3 Kartkówka 2 Odpowiedź ustna 2 Zadanie domowe 1 Analiza i interpretacja materiałów źródłowych 3 (poziom R) 2 (poziom P) Aktywność ucznia, praca na lekcji 1 Prace dodatkowe Waga adekwatna do stopnia trudności pracy (poinformowanie uczniów przed wykonaniem pracy) Liga historyczna/politologiczna 4 Ocena semestralna 4 Podstawą wystawienia oceny śródrocznej i końcoworocznej będzie średnia ważona ocen otrzymanych w ciągu całego semestru. (ocena x waga) + (ocena x waga) +... Średnia ważona (S) = = suma wag Ocena semestralna i końcoworoczna ucznia wystawiona jest w oparciu o uzyskaną średnią i tak: Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który ma średnią przynajmniej 4,71 Dobrą 3,61 Dostateczną 2,61 5
Dopuszczającą 1,75 Pozostali nauczyciele stosują w ocenianiu średnią arytmetyczną. Przy wystawianiu oceny semestralnej i końcoworocznej nauczyciel może uwzględnić indywidualną sytuację ucznia Ocena semestralna jest przepisywana na II semestr i jest traktowana jako ocena cząstkowa. KRYSTERIA: Ocena celująca- uczeń posiada wiedze wykraczającą poza podstawy programowe; jego zasób wiedzy i umiejętności świadczy o wyraźnych i sprecyzowanych uzdolnieniach humanistycznych. Czynnie uczestniczy w lekcji, kołach zainteresowań, samodzielnie selekcjonuje i interpretuje wydarzenia historyczne/politologiczne; wysuwa oryginalne wnioski, dokonuje niezależnych ocen, prezentuje dociekliwość podczas rozwiązywania problemów historycznych/politologicznospołecznych, wobec odmiennych poglądów w historiografii wykazuje postawę krytyczną. Dokonuje integracji wiedzy o przeszłości i teraźniejszości czerpanej z różnych źródeł oraz własnych doświadczeń, ocen i refleksji. Interpretuje różnego rodzaju źródła historyczne/politologiczne. Wykorzystuje wiedzę z pokrewnych przedmiotów, starannie wykonuje zadania, uczestniczy i osiąga znaczące sukcesy w olimpiadach i konkursach ( co najmniej etap wojewódzki). Ocena bardzo dobra- uczeń w pełni przyswoił wiadomości objęte podstawą programową, wykazuje się umiejętnością analizowania i interpretacji wydarzeń historycznych/politologicznych, dokonuje ich twórczego oceniania oraz wnioskowania. Interpretuje różnego rodzaju źródła historyczne/politologiczne. Wykorzystuje różne źródła wiedzy, potrafi skorelować ją z wiedzą z pokrewnych przedmiotów, wykazuje zainteresowanie problematyką historyczną/politycznospołeczną, samodzielnie poszerza wiedzę, starannie wykonuje stawiane przed nim zadania, a także samodzielnie się ich podejmuje. Ocena dobra- uczeń zna podstawowe i rozszerzające treści programowe, umie odtwórczo, ale logicznie formułować oceny i wnioski oraz interpretować fakty i zjawiska historyczne/politologiczne. Interpretuje różnego rodzaju źródła historyczne/politologiczne. Z drobnymi błędami potrafi je umiejscawiać w czasie i przestrzeni, wykazuje aktywność na zajęciach, podejmuje się również dobrowolnie stawianych przed nim zadań. Ocena dostateczna- uczeń wykazuje się znajomością podstawowego materiału rzeczowego oraz pojęć historycznych/politologicznych, ograniczoną umiejętnością ich analizy przyczynowoskutkowej.interpretuje różnego rodzaju źródła. Tylko w niewielkim stopniu podejmuje próbę oceny wydarzeń i zjawisk; w zakresie podstawowym operuje czasem i przestrzenią, aktywność na lekcji jest sporadyczna. Ocena dopuszczająca- uczeń mimo luk, błędów i niedociągnięć w nauce potrafi przy pomocy nauczyciela opanować wiadomości i umiejętności konieczne, istotne dla dalszego etapu kształcenia. Interpretuje różnego rodzaju źródła, formułuje powierzchowne, często emocjonalne wnioski, płytkie oceny wydarzeń oraz postaci, wykazuje niewielką znajomość chronologii, stosuje niektóre pojęcia historyczne/politologiczne; często błędnie lokalizuje fakty w przestrzeni, ale potrafi posługiwać się podręcznikiem,słownikiem, i encyklopedią. Ocena niedostateczna- uczeń nie opanował koniecznych wiadomości i umiejętności wynikających z programu nauczania, nie posiada umiejętności formułowania wniosków i ocen, nie potrafi 6
umiejscowić faktów w czasie i przestrzeni. Popełnia poważne błędy chronologiczne, notorycznie nie przygotowuje się do lekcji, nie wykonuje prostych zada nawet przy pomocy nauczyciela; odznacza się brakiem systematyczności, biernością na lekcji. Zapis informacji przy ocenianiu w rubryce: T O K A Ź Zd/Pd R np Nb/- Test Odpowiedź Kartkówka Aktywność Analiza źródła Zadanie domowe Referat Nie przygotowany Nieobecny Kryteria oceniania w klasach I LO zgodnie z nową podstawą programową : Poziom wymagań koniecznych (ocena dopuszczająca) ma niepełną wiedzę określoną w podstawie programowej, sytuuje najważniejsze wydarzenia w czasie i przestrzeni, rozpoznaje związki przyczynowo-skutkowe, przedstawia przy pomocy nauczyciela wyniki swojej pracy w formie ustnej i pisemnej, określa rodzaj źródła historycznego, odszukuje najważniejsze informacje w źródle pisanym. Poziom wymagań podstawowych (ocena dostateczna) ma niepełną wiedzę określoną w podstawie programowej, selekcjonuje podstawowe fakty, wiąże fakty w łańcuchy przyczynowo-skutkowe, odnajduje najważniejsze informacje zawarte w kilku źródłach pisanych, dokonuje ich wspólnej analizy, odróżnia fakty od opinii, przeprowadza podstawowe rekonstrukcje genezy, mechanizmów przebiegu oraz konsekwencji wybranego zjawiska z jednej płaszczyzny procesu historycznego, samodzielnie przedstawia wyniki swojej pracy w formie ustnej i pisemnej. Poziom wymagań rozszerzających (ocena dobra) ma wiedzę i umiejętności historyczne określone w podstawie programowej, potrafi się nimi posłuży w typowych sytuacjach, analizuje i porównuje informacje zawarte w różnych źródłach, przeprowadza krytyczną analizę źródeł informacji, Poziom wymagań dopełniających (ocena bardzo dobra) 7
ma wiedzę i umiejętności historyczne określone w podstawie programowej, potrafi się nimi posłuży w różnych sytuacjach problemowych, analizuje i porównuje dane zawarte w różnych źródłach historycznych, potrafi je samodzielnie zinterpretować, zauważa rozmaite interpretacje wydarzeń i procesów historycznych, samodzielnie ocenia postacie, wydarzenia i procesy, aktywnie wykorzystuje swoją wiedzę na lekcji i w trakcie zajęć pozalekcyjnych, formułuje problemy historyczne. Poziom wymagań wykraczających (ocena celująca) ma wiedzę i umiejętności wykraczające poza podstawę programową; zna literaturę historyczną, potrafi zastosować wiedzę w różnych sytuacjach problemowych, samodzielnie rozwija swoje zainteresowania, startuje z sukcesami w konkursach i olimpiadach historycznych (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 20 sierpnia 2010 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych [DzU nr 156, poz. 1046] finalistom lub laureatom olimpiad albo konkursów przysługują oceny celujące; jednak ze względu na ograniczony zasięg tematyczny programu pierwszej klasy szkoły ponadgimnazjalnej osiągnięcie sukcesu w olimpiadzie lub konkursie nie powinno decydować o ocenie celującej), samodzielnie formułuje i rozwiązuje problemy historyczne z wykorzystaniem popularnonaukowych i naukowych źródeł informacji Dopuszcza się stosowanie dodatkowych zapisów informacji przy ocenianiu ucznia (indywidualna decyzja nauczyciela; stosowna adnotacja w dzienniku) Osiągnięcia ucznia nauczyciel na bieżąco odnotowuje w dzienniku Każda ocena wpisana jest w odpowiednią rubrykę oznaczoną symbolem Ocena jest jawna dla ucznia, rodziców, opiekunów prawnych Rodzic ma wgląd w prace ucznia na terenie szkoły, podczas konsultacji z nauczycielami Termin przeprowadzania testów, sprawdzianów ustalany jest wcześniej Termin oddania pracy przez nauczyciela - 14 dni Prace pisemne ucznia gromadzone są przez nauczyciela Uczeń ma prawo zgłosić w semestrze liczbę nieprzygotowanie do zajęć lekcyjnych równą ilości lekcji danego przedmiotu w tygodniu (fakt ten dokumentowany jest odpowiednim zapisem w dzienniku). Nieprzygotowanie do lekcji nie musi być zgłoszone przez ucznia w przypadku nieobecności usprawiedliwionej trwającej dłużej niż tydzień Uczeń może zgłosić jeden brak pracy domowej przy 2 godzinach historii tygodniowo i 1 lub 2 godzinach WOS u oraz dwa braki w przypadku 3 godzin historii tygodniowo, każdy brak powyżej tej liczby oznacza ocenę niedostateczną. W przypadku nieobecności ucznia praca domowa musi zostać przez niego uzupełniona. W przypadku nieobecności dłuższej trwającej ponad 1 tydzień, usprawiedliwionej uczeń nie musi zgłaszać braku pracy domowej. Notatki z lekcji są nieobowiązkowe, obowiązkowe jest jednak zapisanie przez ucznia tematu lekcyjnego, zagadnień do lekcji oraz każda zlecona przez nauczyciela praca na lekcji ( np. udzielanie pisemnych odpowiedzi na zadane źródła 8
historyczne ) W przypadku braku wykonywania zleconych poleceń nauczyciel wpisuje uczniowi minusy ( 3 minusy z lekcji oznaczają ocenę niedostateczną ) 9