MIASTO BIELSKO-BIAŁA MIEJSKI ZARZĄD DRÓG W BIELSKU-BIAŁEJ

AKUSTYKA SPECYFIKACJA TECHNICZNA DLA ZADANIA MAPY AKUSTYCZNE DLA DRÓG, PO KTÓRYCH PRZEJEŻDŻA PONAD 3 000 000 I PONAD 6 000 000 POJAZDÓW ROCZNIE NA TERENIE MIASTA BIELSKO-BIAŁA MIASTO BIELSKO-BIAŁA MIEJSKI ZARZĄD DRÓG W BIELSKU-BIAŁEJ

AKUSTYKA SPECYFIKACJA TECHNICZNA DLA ZADANIA MAPY AKUSTYCZNE DLA DRÓG, PO KTÓRYCH PRZEJEŻDŻA PONAD 3 000 000 I PONAD 6 000 000 POJAZDÓW ROCZNIE NA TERENIE MIASTA BIELSKO-BIAŁA Wykonawca SGS POLSKA SP. Z O.O. Zamawiający Miasto Bielsko-Biała Miejski Zarząd Dróg w Bielsku-Białej 43-300 Bielsko-Biała, ul. Grażyńskiego 10 Data wydania dokumentu: Pszczyna 19.02.2016 r. Niniejszy dokument zatwierdzony przez: Konrad Ratowski Koordynator pionu akustyki/acoustics Department Coordinator ----------------------------------------------------------- SGS Polska Sp. z o.o. Cieszyńska 52a, 43-200 Pszczyna, Polska t +48 32 449 2500 f + 48 32 447 2072 e pl.envi@sgs.com www.sgs.com Member of SGS Group (Société Générale de Surveillance)

SPIS TREŚCI ZAWARTOŚĆ RAPORTU 1. WSTĘP... 4 2. METODYKA... 4 3. ZAKRES PRAC... 6 3.1 CZĘŚĆ POMIAROWA... 8 3.2 CZĘŚĆ ANALITYCZNA... 11 4. ODBIÓR PRAC... 13 3/13

1. WSTĘP Niniejsze opracowanie dotyczy opracowania specyfikacji technicznej dla zadania Mapy akustyczne dla dróg, po których przejeżdża ponad 3 000 000 i ponad 6 000 000 pojazdów rocznie na terenie miasta Bielsko-Biała zgodnie z art. 179 ust. 1 z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. 2013r., poz. 1232 z późn. zm.) oraz Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2006r. w sprawie dróg, linii kolejowych i lotnisk, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach, dla których jest wymagane sporządzanie map akustycznych, oraz sposobów określania granic terenów objętych tymi mapami (Dz. U. Nr 1/07, poz. 8) dla dróg będących w zarządzie Miasta Bielska-Białej Miejski Zarząd Dróg w Bielsku-Białej. 2. METODYKA Całość prac powinna być zgodna z obowiązującymi przepisami prawa, wytycznymi i normami w zakresie sposobu wykonywania, opracowywania, zapisu, przetwarzania i udostępniania danych w szczególności z następującymi aktami: Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U, 2001 Nr 62 poz 627), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r., poz. 112), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem (Dz. U. 2011, Nr 140, poz. 824), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 grudnia 2006r. w sprawie dróg, linii kolejowych i lotnisk, których eksploatacja może powodować negatywne oddziaływanie akustyczne na znacznych obszarach, dla których jest wymagane sporządzanie map akustycznych, oraz sposobów określania granic terenów objętych tymi mapami (Dz. U. z 2007 r. Nr 1, poz. 8), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją dróg, linii kolejowych, linii tramwajowych, lotnisk oraz portów, które powinny być przekazywane właściwym organom ochrony środowiska oraz terminów i sposobów ich prezentacji (Dz. U. Nr 18, poz. 164), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010r. w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika L DWN (Dz. U. 2010, Nr 215, Poz. 1414), 4/13

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U. Nr 137, poz. 1340), Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. z 2002, Nr 179, poz. 1498), Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dyrektywa Hałasowa), Norma NMPB-Routes-96 (SETRA-CERTU-LCPC-CSTB), Norma XPS 31-133, Guide du bruit des transports terrestres, fascicule prévision des niveaux sonores, CETUR 1980, Guidance Note for Strategic Noise Mapping version 2 August 2011, Wytyczne opracowania map akustycznych, GIOŚ, Warszawa 2011, Mapa akustyczna dróg o natężeniu ruchu przekraczającym 6 mln pojazdów rocznie na terenie miasta Bielsko-Biała, Program Ochrony Środowiska przed Hałasem dla Miasta Bielska-Białej na lata 2013-2017. 5/13

3. ZAKRES PRAC Zakres prac dotyczy wykonania pomiarów akustycznych wraz z przeprowadzeniem koniecznych obliczeń w celu opracowania mapy akustycznej dla dróg o natężeniu powyżej 3 000 000 pojazdów rocznie będących w zarządzie Miasta Bielska-Białej Miejski Zarząd Dróg w Bielsku-Białej w łącznej liczbie 61 punktów dla ulic: 1) Bohaterów Monte Casino, 2) Międzyrzecka, 3) Cieszyńska, 4) Jaworzańska, 5) Stawowa, 6) Szarotki, 7) Jesionowa, 8) Andersa, 9) Cieszyńska (stara), 10) Konopnicka, 11) Bystrzańska, 12) Sobieskiego, 13) Michałowicza, 14) Orzeszkowej, 15) Warszawska, 16) Kolista, 17) Doliny Miętusiej, 18) Armii Krajowej, 19) Partyzantów, 22) Leszczyńska, 23) Żywiecka, 24) Górska, 25) Łagodna, 26) Karpacka, 27) 1 Maja, 28) PCK, 29) Sempołowska, 30) Wzgórze, 31) Zamkowa, 32) Stojałowskiego, 33) Dmowskiego, 34) Lwowska, 35) Krakowska, 36) Piłsudskiego, 37) Komorowicka, 38) Wałowa, 39) Mostowa, 40) Gazownicza, 43) Nad Potokiem, 44) Sarni Stok, 45) Kwiatkowskiego, 46) Mazańcowicka, 47) Piastowska, 48) Katowicka, 49) Bestwińska, 50) Daszyńskiego, 51) Hałcnowska, 52) Grażyńskiego, 53) Czerwona, 54) Piekarska, 55) Wyzwolenia, 56) Niepodległości, 57) Babiogórska, 58) Lipnicka, 59) Podwale, 60) Krzemionki, 61) Tuwima. 20) Bora Komorowskiego, 21) Długa, 41) 3Maja, 42) Grunwaldzka, Wykonawca zobowiązany jest do wykonania przedmiotu zamówienia i dostarczenia zamawiającemu wszelkich wymaganych prawnie danych powstałych podczas realizacji przedmiotowego zadania. Wykonawca zobowiązany jest do zapewnienia bezpłatnego wsparcia zamawiającego w okresie 6 miesięcy od ukończenia przedmiotowego zadania. 6/13

Orientacyjna lokalizacja dróg podlegających przedmiotowi zamówienia 7/13

3.1 CZĘŚĆ POMIAROWA Całość prac związanych z pomiarami akustycznymi o należy wykonać zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem (Dz. U. 2011, Nr 140, poz. 824) Załącznik 3. 1. Lokalizacja profili pomiarowych: Wykonawca zobowiązany jest do zaplanowania rozmieszczenia punktów pomiarowych przy obiektach wymienionych powyżej w liczbie 61 punktów jeden punkt na ulicę. Lokalizacja punktów zostanie uzgodniona z Zamawiającym. Punkty pomiarowe muszą odpowiadać jednorodnym pod względem ruchu odcinkom pomiarowym. Lokalizacja punktu pomiarowego musi zawierać nazwę drogi, której będzie odpowiadał poszczególny punkt wraz z podaniem współrzędnych geograficznych w układzie WGS84 oraz współrzędnych geodezyjnych w układzie PUWG2000 lub PUWG1992. Zaleca się wykonanie terenowych pomiarów akustycznych z uwzględnieniem obszarów oznaczonych na mapie konfliktów z opracowania Mapa akustyczna dróg o natężeniu ruchu przekraczającym 6 mln pojazdów rocznie na terenie miasta Bielsko-Biała z roku 2013r. wykonanej przez Przedsiębiorstwo Usług Specjalistycznych EKO-TON oraz opracowania Program ochrony przed hałasem dla miasta Bielska-Białej na lata 2013-2017 z 2013r. wykonanego przez firmę EKKOM Sp. z o.o. (zamawiający udostępni odpowiednie dokumenty wykonawcy), które wykazało przekroczenia wartości dopuszczalnych hałasu w środowisku. 2. Pomiary akustyczne: Pomiary akustyczne należy wykonać zgodnie z procedurą ciągłej rejestracji hałasu w ograniczonym czasie T (pomiar trwający 24 godziny dla każdego punktu pomiarowego). Przy zastosowaniu tej metody wartości poziomu dźwięku wyznacza się w oparciu o wynik ciągłej obserwacji zmian poziomu w czasie odniesienia. Z pełnego okresu ciągłego pomiaru hałasu należy wyeliminować dane uzyskane w odcinkach czasu, w których warunki atmosferyczne nie odpowiadają referencyjnym warunkom meteorologicznym, ale nie dłuższych niż 1,5 godziny w porze dnia oraz 1 godziny w porze nocy. Ponadto powinny zostać wyeliminowane odcinki, w których wystąpiły nieprzewidywalne znacznie odbiegające od pozostałych zdarzenia akustyczne np. przejazd karetki pogotowia. Dla wyeliminowanych odcinków czasu, dla których wyeliminowano wyniki obserwacji poziomów dźwięku, ich wartość powinna być wyznaczona w 8/13

oparciu o metody obliczeniowe oparte o model rozprzestrzeniania się dźwięku w środowisku, zawarty w normie PN ISO 9613-2 Akustyka. Tłumienie dźwięku na drodze propagacji w przestrzeni otwartej. W celu wyznaczenia poziomu tła akustycznego dopuszcza się możliwość wykorzystania wartości poziomu statystycznego L 95. Efektem finalnym analizy wyników będzie wyznaczenie równoważnego poziomu dźwięku A w badanym punkcie w formie następujących wskaźników: L AeqD, L AeqN, L D, L W, L N, L DWN. Wykonawca pozyska informacje w terenie o lokalizacji ekranów akustycznych wraz z ich wysokością oraz typem (odbijający, pochłaniający) na całości długości dróg wymienionych w przedmiocie zamówienia i podlegających opomiarowaniu. 3. Pomiary i dane towarzyszące: Równocześnie wraz z pomiarami akustycznymi należy prowadzić pomiary warunków meteorologicznych w celu zachowania warunków granicznych zawartych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem (Dz. U. 2011, Nr 140, poz. 824) Załącznik 3, Wykonawca w trakcie pomiarów akustycznych pozyska dane dotyczące określonych profili pomiarowych szczególnie w zakresie geometrii przebiegu oraz parametrów technicznych i eksploatacyjnych ciągów komunikacyjnych: rodzaj i klasa drogi, szerokość odcinka, typ nawierzchni, stan techniczny nawierzchni, liczba pasów ruchu, szerokość pasa ruchu, szerokość ewentualnego pasa dzielącego, liczba kierunków ruchu, nachylenie drogi oraz jej położenie względem terenu reżim, strukturę i natężenie ruchu drogowego z podziałem na: kierunek przejazdu w lewo i prawo, pojazdy lekkie i ciężkie oraz w odniesieniu do pory dnia (godzina 6:00-18:00), wieczoru (godzina 18:00-22:00) i nocy (godzina 22:00-6:00), rodzaj ruchu (płynny, przerywany), średnią prędkość potoku ruchu. Dodatkowo należy wyznaczyć wszelkie wymagane informacje zapisane w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią 9/13

tramwajową, lotniskiem lub portem (Dz. U. 2011, Nr 140, poz. 824) Załącznik 3, a niewymienione powyżej dotyczące charakterystyki obszaru otaczającego profil pomiarowy tj: rodzaj zabudowy, szacunkową odległość i wysokość pierwszej linii zabudowy, ukształtowanie i zagospodarowanie terenu, w szczególności jego zabudowę, obiekty w otoczeniu źródła i punktu pomiarowego odbijające i załamujące fale akustyczne, klasyfikację terenu określoną w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, dopuszczalny poziom hałasu, jeżeli nie został on określony, należy podać, której pozycji w tabeli zawierającej dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku odpowiada faktyczne zagospodarowanie terenu. 10/13

3.2 CZĘŚĆ ANALITYCZNA Wykonawca wykona obliczenia na potrzeby mapy akustycznej w zgodnie z zaleceniami Dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dz. U. WE L. 189 z dn. 18 lipca 2002 r.), która określa, że całokształt prac badawczych w przedmiocie projektu oraz budowy modelu oddziaływań akustycznych hałasu drogowego należy przeprowadzić wykorzystując francuską metodę obliczeń NMPB-Routes - 96 (SETRA-CERTU-LCPC-CSTB) oraz francuską normę XPS 31-133. W celu pozyskania danych wejściowych dotyczących emisji dokumenty te korzystają z Guide du bruit des transports terrestres, fascicule prèvision des niveaux sonores, CETUR 1980. Część opisowa oraz graficzna powinna odpowiadać wymaganiom określonym w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U. Nr 137, poz. 1340). Na potrzeby omawianego projektu wykonawca pozyska dane GIS z Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i kartograficznej w celu wprowadzenia ich do modelu obliczeniowego w postaci bazy obiektów topograficznych BDOT10K (budynki, pokrycie terenu) oraz numerycznego modelu terenu dla całego obszaru miasta Bielska-Białej. W celu precyzyjnego określenia wysokości budynków wykonawca wykorzysta dane pozyskane z lotniczego skaningu laserowego (LIDAR) w formacie plików LAS. Dopuszcza się możliwość opracowania numerycznego modelu terenu na podstawie plików LAS (LIDAR). Dokładne odwzorowanie modelu terenu oraz modelu pokrycia terenu jest szczególnie istotne w przypadku obszarów górzystych, jakim jest teren miasta Bielska-Białej. Dodatkowo wykonawca pozyska ortofotomapę dla terenu miasta Bielska-Białej. Całość danych w postaci surowej oraz przetworzonej do plików warstw w standardzie ShapeFile zostanie przekazany zamawiającemu bezpłatnie. Zamawiający przekaże wykonawcy upoważnienie w celu uzyskania informacji o miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W przypadku obszarów gdzie miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego nie obowiązuje wykonawca w oparciu o art. 115 Prawa Ochrony Środowiska wystąpi do odpowiedniego organu o określenie rodzaju zagospodarowania dla obszarów o faktycznym zagospodarowaniu wymienionym w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r., poz. 112). Na potrzeby projektu i określenia wskaźników globalnych hałasu wykonawca pozyska szacunkowe dane dotyczące liczby ludności zamieszkującej poszczególne budynki, liczbę lokali 11/13

oraz zlokalizuje obiekty podlegające ochronie przed hałasem tj. przedszkola, szkoły szpitale, domy opieki itp. Na podstawie danych zebranych podczas pomiarów akustycznych oraz danych poza akustycznych (dane GIS) wykonawca opracuje dane wejściowe do modelu obliczeniowego niezbędne do wykonania analiz akustycznych. Model obliczeniowy zostanie skalibrowany w oparciu o terenowe pomiary akustyczne. Wykonawca jest zobowiązany zastosować siatkę obliczeniową nie większą niż 10mX10m. Należy uwzględnić liczbę odbić N=1. Obliczenia należy wykonać dla wysokości H=4m. Należy uwzględnić współczynnik pochłaniania fasady budynku. Należy zastosować współczynnik pochłaniania G w zakresie od 1 do 0 w zależności od właściwości pochłaniających lub odbijających. Wykonawca jest zobowiązany oszacować liczbę osób narażonych na hałas zgodnie z wymaganiami Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U. Nr 137, poz. 1340), poprzez określenie wskaźnika M w odniesieniu do budynków zgodnie z metodyka zawartą w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. z 2002, Nr 179, poz. 1498). Na podstawie zbudowanego modelu wykonawca wykona mapy akustyczne na potrzeby opracowania dla państwowego monitoringu środowiska oraz informowania społeczeństwa o zagrożeniach środowiska hałasem dla wskaźników L DWN i L N tj. mapę emisyjną, mapę imisyjną, mapę wrażliwości akustycznej obszarów, mapę przekroczeń dopuszczalnych poziomów dźwięku oraz mapę rozkładu wskaźnika M w odniesieniu do budynków. Kolorystyka obszarów poszczególnych poziomów dźwięku powinna być zgodna z wymaganiami normy PN-ISO 1996-2:1999. Jako podkład map należy wykorzystać zakupioną ortofotomapę. Wykonane mapy muszą być wykonane w skali umożliwiającej czytelne korzystanie. Wykonawca zamieści na mapach nazwy głównych ulic oraz ewentualnie dołoży informację o punktach orientacyjnych w celu łatwej lokalizacji przestrzeni z informacją na mapie. 12/13

4. ODBIÓR PRAC Zamawiający dokona odbioru prac po przedstawieniu przez wykonawcę następujących danych: 1. Opracowanie (część opisowa) wraz z mapami (cześć graficzna: mapa emisyjna, mapa imisyjna, mapa wrażliwości akustycznej obszarów, mapa przekroczeń dopuszczalnych poziomów dźwięku oraz mapę rozkładu wskaźnika M w odniesieniu do budynków dla wskaźników L DWN i L N ) w formacie A0 oraz A3 w wersji papierowej w liczbie sztuk 5, 2. Dane w wersji elektronicznej zapisanych na płycie CD/DVD sztuk 2, zawierających następujące dane: mapa emisyjna, mapa imisyjna, mapa wrażliwości akustycznej obszarów, mapa przekroczeń dopuszczalnych poziomów dźwięku oraz mapę rozkładu wskaźnika M w odniesieniu do budynków dla wskaźników L DWN i L N w formacie TIFF w rozdzielczości nie gorszej jak 600 dpi, część opisowa wraz z sprawozdaniami z pomiarów w formacie PDF, warstwy danych surowych (nie przetworzonych) w postaci plików LAS z lotniczego skaningu laserowego, bazy obiektów topograficznych (BDOT10K) w postaci plików ShapeFile, ewentualnie numeryczny model terenu (w przypadku nie wytwarzania modelu z danych LIDAR) w postaci pliku rastrowego, warstwy w postaci pliku ShapeFile dróg zawierających informację o liczbie przejeżdżających pojazdów w porze dnia, wieczoru i nocy, prędkościach przejazdu samochodów lekkich i ciężkich, mocach akustycznych źródeł, rodzaju nawierzchni, warstwy w postaci pliku ShapeFile budynków z atrybutem wysokości względnej nad poziomem terenu oraz wysokości absolutnej nad poziomem morza i atrybutem pełnionej funkcji, warstwy danych numerycznego modelu terenu w postaci pliku rastrowego oraz warstwy poziomic z cięciem nie mniejszym niż 1 m w postaci pliku ShapeFile z atrybutem wysokości nad poziomem morza, plik obliczeniowy z programu, w którym był wykonywany model oraz obliczenia akustyczne. 13/13