Working with parents. Models for activities in science centres and museums 1
Index AERONAUTIC SPACE AREA PRACTICE SPACE... 3 1. Ogólne informacje na temat warsztatu... 3 2. Cele... 3 3. Wprowadzenie w podstawowe cele warsztatów FEAST... 3 4. Metodologia - główne zasady warsztatu w teorii i praktyce... 3 5. Temat przewodni... 4 6. Grupa docelowa i sposób pozyskania uczestników... 4 7. Ramy czasowe warsztatu... 4 7.1 Wprowadzenie (5 min)... 5 7.2 Część A... 5 7.2 Część B... 6 7.3 Wspólne aktywności dla dzieci i rodziców pod nadzorem zespołu ASAP:... 6 7.4 Projektowanie skafandrów kosmicznych (9:35-10:00)... 6 7.5 Konstruowanie rakiet i próba ich wystrzelenia (10:00 10:40)... 6 7.6 Konstrukcja lądownika księżycowego i test lądowania. (10:40 11:10)... 7 7.7 Modelowanie i fotografowanie powierzchni księżyca (11:10 11:40)... 7 7.8 Refleksje i dyskusje na temat warsztatu (11:40 11:50)... 7 8. Materiały... 7 8.1 Przygotowanie do warsztatu... 7 8.2 Eksploracja planet modelowanie powierzchn, i zdjęcie z księżyca... 8 8.3 Dekoracje podczas warsztatu... 8 8.4 Dzieci - trening astronauty... 8 8.5 5 Eksploracja Planet... 8 8.6 Tworzenie skafandrów i czapek... 8 8.7 Konstrukcja rakiet i test wystrzelenia... 8 8.8 Konstrukcja wyposażenia do lądowania i test lądowania... 8 8.9 Modelowanie i fotografowanie powierzchni księżyca... 8 9. Rola edukatora... 8 10. Kwestie do rozważenia w przypadku wyboru warsztatu... 9 11. Materiały i aktywności do zabrania/wykonania w domu... 9 2
FEAST warsztat 3: AERONAUTIC SPACE AREA PRACTICE SPACE Opracowane przez Techmania Sceince Centre, Plzen, Republika Czeska 1. Ogólne informacje na temat warsztatu Podstawą tych astronomicznych warsztatów dla rodziców i dzieci jest wypełnienie misji, jaka jest lot z Ziemi do księżyca innej planety. Na początku warsztatów rodzice i dzieci pracują oddzielnie. W czasie kiedy rodzice odbywają półgodzinne zapoznanie z teorią oraz instrukcją programu warsztatu, dzieci zostają zaangażowane w trening astronauty, zawierający przygotowanie fizyczne i ćwiczenia zręcznościowe. Trening rozbudza ich wyobraźnie i przygotowuje do kolejnych zadań. W kolejnym etapie rodzice i dzieci pracują wspólnie, jako zespół rozwiązujący zadania dotyczące misji kosmicznej. Używają teleskopów do odnalezienia poszczególnych planet, tworzą kombinezony z logiem misji, rakietę i jej podstawę, lądują na księżycu wskazanej planety, by finalnie uwiecznić na zdjęciu stworzoną powierzchnię księżyca z grafiką planety w tle. 2. Cele Warsztat zaprojektowany został tak, by rodzic i dziecko byli równorzędnymi partnerami, współpracującymi w celu wypełnienia misji. Dzięki temu dzieci pozostają bardziej otwarte na informacje przekazywane przez rodzica, który nie zachowuje się jak nauczyciel. W ten o to sposób rodzic uczy się najlepszego podejścia w stosunku do dziecka, w celu osiągnięcia lepszej współpracy, niezbędnej w nauce w domu i podczas innych form edukacji. 3. Wprowadzenie w podstawowe cele warsztatów FEAST Warsztaty FEAST umożliwiają rodzicom odnalezienie się w roli facylitatora dla swoich dzieci, odkrywających tajniki nauki. Otrzymują oni narzędzia i umiejętności wykraczające poza wizytę w muzeum. Jednocześnie warsztaty stają się szansą dla rozwijania narzędzi i metodologii dla edukatorów pracujących na co dzień z rodzinami. W związku z tym celem partnerskie muzea stworzyły serię interaktywnych/eksperymentalnych/opartych na zadawaniu pytań warsztatów, z których mogą korzystać inne muzea, również te poza konsorcjum FEAST. 4. Metodologia - główne zasady warsztatu w teorii i praktyce Efektywniejsze uczenie się poprzez łączenie nauki z życiem codziennym Stopniowe wprowadzanie w fabułę pobudza wyobraźnie zarówno rodziców jak i dzieci. Tematyka kosmosu jest atrakcyjna dla obu grup wiekowych i może być częścią rodzinnego doświadczenia zaczerpniętego z książek, filmów, szkoły, ćwiczeń, itp. Wprowadzenie i zaciekawienie tematem skutkować może stymulacją dalszej konwersacji i aktywnościami w domu. Fabuła i odniesienie do wyobraźni pomaga motywować dzieci i utrzymywać ich uwagę. Wykorzystanie historii może podpowiedzieć rodzicom, w jaki sposób wprowadzać naukowe aktywności w codziennym życiu rodzinnym. Wszystkie rzeczy stworzone przez zespoły rodzic-dziecko w trakcie warsztatu mogą zostać zabrane do domu. Rodziny mogą udoskonalić stworzone rzeczy albo zbudować nowe, lepsze. 3
Narzędzia, dzięki którym rodzice pogłębią zaangażowanie swoich dzieci w tematykę warsztatu Półgodzinne teoretyczne wprowadzenie rodziców zaangażuje ich w rolę liderów, zadających przemyślane pytania otwarte i pomoże im poczuć się pewnie, jako uczestnik warsztatów. Rodzice otrzymują materiały informacyjne do zabrania do domu, dotyczące nauki skrywającej się za zadaniami wykonywanymi podczas warsztatów. Pomoże im to zaangażować się w przyszłości, w wyjaśnianie różnych zjawisk i eksplorowanie tajemnic nauki. Edukatorzy tłumaczą instrukcje przy pomocy prezentacji w power-pointcie i pozostają w pobliżu, by pomagać i doradzać, kształtując dobre umiejętności prowadzącego-rodzica. Swoją obecnością wpływają pozytywnie na samopoczucie, komfort rodziców-liderów. Wsparcie współpracy między rodzicem a dzieckiem Rodzice i dzieci proszeni są o wspólne rozwiązywanie zadań. Warsztat zaprojektowany jest tak, by rodzic i dziecko traktowani byli podobnie, jako równorzędni partnerzy Zachęcanie uczestników warsztatu do pełnienie przypisanych im roli Fabuła zakłada specyficzne role: edukator jest narratorem, rodzic jest dowódcą misji, dzieckoastronautą. Podział ten pomaga zdefiniować role uczący się-nauczający, poruszając wyobraźnie uczestników warsztatu. Podczas jednej z aktywności rodzice dekorują skafander kosmiczny dla swych dzieci, a dzieci, w tym samym czasie, tworzą czapki dla swoich rodziców. Aktywność ta pozwala, by rodzice i dzieci wykonywali jednakowe zadanie na różnych obiektach uzgadniając design między innymi loga zespołu. Zadania te kreują atmosferę współpracy. 5. Temat przewodni Astronomia 6. Grupa docelowa i sposób pozyskania uczestników Rodzice z dziećmi (9-13 lat); 8-10 par. Warsztat został zareklamowany na stronie www.techmania.cz i profilu Facebook. Rodzice, którzy są przyjaciółmi Techmania Science Centre zostali powiadomieni o warsztatach drogą mailową. 7. Ramy czasowe warsztatu Warsztat zaplanowany jest na 2 h 45 minut. Dzieci i rodzice oddzielnie: Część A: dzieci - trening astronauty (20 min.) Część B: rodzice - wprowadzenie teoretyczne (20 min.) Dzieci i rodzice uczestniczą w misji wspólnie: Eksploracja planet (10 min.) 4
Konstruowanie skafandrów (20 min.) Konstruowanie rakiet i test wystrzelenia (25 min. + 15 min.) Konstruowanie lądowników i test lądowania (25 min. + 5 min.) Modelowanie powierzchni księżyca oraz zdjęcie (30 min.) Refleksje i dyskusje na temat warsztatu (10 min.) Harmonogram 7.1 Wprowadzenie (5 min) Rodziny zostają zaproszone do centrum nauki. Zostają podzielone na dwie grupy: rodziców i dzieci. 7.2 Część A Dzieci - trening astronauty (9:05-9:25) W czasie kiedy rodzice przechodzą trening wprowadzający ich w tajniki warsztatów, dzieci rozpoczynają trening astronauty składający się z 4 angażujących zadań. Mikser Rozwiń tak dużo papieru toaletowego jak tylko potrafisz, w jedną minutę i rzuć piłką do celu. Narzędzia: papier toaletowy, kosz, piłka tenisowa, stoper. Przebieg: papier toaletowy usytuowany jest w miejscu, w którym można go łatwo rozwinąć (krzesło obrotowe). Zadaniem dzieci jest obwinąć się w papier toaletowy. Limit czasowy to 1 minuta. Gdy czas się skończy lub gdy cały papier zostanie rozwinięty z rolki, dzieci muszą spróbować trafić piłką tenisową do celu, którym jest koszt oddalony o 2 metry od miejsca, w jakim się znajdują. Poczucie braku równowagi utrudnia wykonanie tego humorystycznego zadania. Grymas głodu Zadaniem dzieci jest użycie mięśni twarzy, tak by zjeść ciastko. Narzędzia: ciastka Przebieg: dzieci kładą ciastka maślane na swych czołach i próbują pokierować ciastkami tak, by w ciągu minuty doprowadzić je do swych ust za pomocą mięśni twarzy. Czas reakcji Narzędzia: 2 linijki min. 30 cm Przebieg: pomiędzy otwartymi dłońmi dzieci trzymana jest linijka. Linijka zostaje opuszczona, a czas reakcji może być zmierzony dzięki dystansowi, jaki pokona linijka Sortowanie monet Dzieci muszą posortować monety mając zakryte oczy. Narzędzia: przepaski, monety o różnym rozmiarze. Przebieg: dzieci rywalizują w parach, by przekonać się, która grupa szybciej posortuje monety, mając zakryte oczy. 5
7.2 Część B Trening rodziców - wprowadzenie teoretyczne i podstawy warsztatu (9:05-9:25) Rodzice zapoznają się z warsztatem i zadaniami. Zostają poinformowani o tym, jakie etapy zawierać będzie ich podróż do nieznanych planet. Narzędzia: tablica (jakakolwiek tablica, na której można pisać i rysować), Przebieg: Omówienie zasad używania oraz demonstracja lunet i teleskopów. Omówienie podstawowych właściwości skafandrów kosmicznych, lotów pocisków i trzeciego prawa Newtona. Demonstracja wyposażenia niezbędnego do przeprowadzenia testu lądowania. Wyświetlenie zdjęć prawdziwych kraterów i dyskusja na temat najlepszych technik tworzenia lądowników. 7.3 Wspólne aktywności dla dzieci i rodziców pod nadzorem zespołu ASAP: Eksploracja Planet (9:25-9:35) Zdjęcia planet umieszczone są w różnych częściach centrum nauki. Każda z planet posiada etykietę z oryginalną nazwą (kodem) planety. Celem aktywności jest użycie właściwego teleskopu do odczytania nazwy planety. Rodzice i dzieci porównują różne rodzaje teleskopów. Z chwilą, kiedy teleskop będzie złożony, zespół będzie mógł odczytać nazwę planety. Nazwa (kod) zostanie przemianowana i stanie się celem misji. Osoba, która identyfikuje planetę siada na krześle, w odległości 10 metrów od zdjęcia planety. Nazwa zapisana jest czcionką Arial 1,3cm. Nazwy planet mogą zostać wymyślone przez prowadzących. Z chwilą zlokalizowania planety przez zespół, zdjęcie zostaje zdjęte ze ściany, tak by każdy zespół miał swoją planetę. Rozpoczynają się przygotowania do misji. Cel został określony. 7.4 Projektowanie skafandrów kosmicznych (9:35-10:00) Trening astronautów dobiegł końca, a cel podróży został określony. Nadszedł czas przygotowania strojów. Dzieci mają za zadanie udekorować czapki dla rodziców, a rodzice dekorują skafandry dla dzieci. Ustalają symbole misji i wymieniają się wykonanymi strojami. Narzędzia: skafandry, czapki, markery. Przebieg: rodzice są odpowiedzialni za dekorację skafandrów dla dzieci, w czasie kiedy dzieci dekorują czapki dla rodziców. Muszą oni wykazać się wyobraźnią, by stworzyć logo i nazwę misji. Z chwilą wypełnienia zadania wykonujemy zdjęcia poszczególnych zespołów i wspólne zdjęcie wszystkich uczestników warsztatów. 7.5 Konstruowanie rakiet i próba ich wystrzelenia (10:00 10:40) Nadeszła pora na budowanie rakiet. 1,5 litrowa butelka PET wzbogacana jest przez rodziców i dzieci o skrzydła i grafikę. Do butelki zostaje nalana woda, a następnie montuje się zawór. Narzędzia: 1,5 litrowa butelka PET, karton (45 cm x 70 cm), nożyczki, taśma klejąca, wyrzutnie, pompka, markery. Przebieg: rakieta musi zostać wystrzelona otworem skierowanym w dół; uczestnicy muszą skonstruować stateczniki oddzielające otwór butelki od ziemi. Uczestnicy mogą udekorować rakiety za pomocą swojego logo, a nawet dodać stożek na szczycie rakiety, jeśli zostanie im na to czas. Rakieta osiągnie maksymalnie 15 m wysokości, w zależności od ilości użytej wody. Wlej ok. 6 cm 6
wody do butelki PET i zablokuj wejście dyszy. Podłącz pompę do dyszy i rozpocznij pompowani. Dyszę pompy tworzy korek przebity igłą. 7.6 Konstrukcja lądownika księżycowego i test lądowania. (10:40 11:10) Następnym zadaniem jest bezpieczne lądowanie na planecie. Dzieci i rodzice muszą rozwiązać zagadkę, w jaki sposób zrzucić jajko z wysokości 3 metrów, bez jego potłuczenia. Dzieci i rodzice konstruują lądownik. Narzędzia: plastikowe torby, wata, patyki, nożyczki, taśma klejąca, CD, kubki, papier, sznurek, plandeka. Przebieg: rodzicie i dzieci otrzymują jedno jajko oraz dołączony ekwipunek. Mają za zadanie, w wyznaczonym czasie, skonstruować system, dzięki któremu jajko opuszczone z wysokości 3 m, na twardą powierzchnię, opadnie bez uszkodzeń. 7.7 Modelowanie i fotografowanie powierzchni księżyca (11:10 11:40) Następnym zadaniem po lądowaniu jest wykonanie zdjęcia powierzchni księżyca. Zespoły mają za zadanie stworzyć model powierzchni księżyca, a następnie zrobić zdjęcie. Narzędzia: taca, mąka, ziemniak, koraliki, zdjęcie planet jako tło, aparat. Przebieg: taca zostaje pokryta warstwą mąki; uczestnicy używają ziemniaków i koralików do stworzenia kraterów na powierzchni mąki. Taca zostaje schowana w ciemnym pomieszczeniu, ze zdjęciem planety jako tłem i źródłem światła skierowanym w jego stronę. 7.8 Refleksje i dyskusje na temat warsztatu (11:40 11:50) Ewaluacja warsztatu i informacja zwrotna od uczestników. Edukatorzy podają informację na temat Family Science Hub. 8. Materiały 8.1 Przygotowanie do warsztatu Konstruowanie teleskopów Teleskopy mogą zostać zamówione jako elementy do składania ze strony: http://www.spacebooks-etc.de/ Astromedia KGT253 Das Kleine Galilei-Teleskop KEP111 A_M 11_Das Kepler-Teleskop_Bastelbogen_ GAL112 A_M 12_Das Kepler-Teleskop_Bastelbogen_ Montaż teleskopów - instrukcja http://astromedia.eu/astromaterialien/das-galilei-teleskop::117.html Ważne jest, by poinformować o potencjalnym niebezpieczeństwie, gdy spoglądamy przez teleskop bezpośrednio w stronę Słońca. 7
8.2 Eksploracja planet modelowanie powierzchn, i zdjęcie z księżyca Program Stellarium: Możesz użyć jakiejkolwiek planety z wyjątkiem Ziemi (możesz jej użyć jako przykładu), Wenus i Merkurego. Narzędzia: trzy rodzaje teleskopów, nożyczki, klej, papier do druku kolorowego, fotografie planet, ich księżyce - program stelarium - www.stelarium.org - bezpłatny (Linux (źródło), Mac OS X 10.5 +, Windows 32 bit Ubuntu). 8.3 Dekoracje podczas warsztatu Do dekoracji, podczas ASAP, używamy kilku elementów z logo warsztatu. Aby je wykonać, użyliśmy szablonów i farby w spray u. Wykorzystaliśmy tę samą technikę do ozdobienia białych, bejsbolowych czapek. Mieliśmy również T-shirty przygotowane przez lokalną firmę, która wykonała logo FEAST na froncie oraz ASAP z tyłu koszulki. Narzędzia: farba w spray u, ubrania, nożyczki, papier formatu A0. 8.4 Dzieci - trening astronauty Papier toaletowy, wiadro, piłka tenisowa, stoper, ciastka maślane, 2 min. 30 cm linijki, przepaski, monety różnych rozmiarów. 8.5 5 Eksploracja Planet Papierowe teleskopy, nożyczki, zdjęcia planet, księżyce. 8.6 Tworzenie skafandrów i czapek Skafandry - rozmiary dziecięce, czapki - dorośli, markery. 8.7 Konstrukcja rakiet i test wystrzelenia 1,5 litrowa butelka PET, karton (45 cm x 70 cm), nożyczki, taśma klejąca, wyrzutnie, pompka, markery. 8.8 Konstrukcja wyposażenia do lądowania i test lądowania Plastikowe torby, wata, patyki, nożyczki, taśma klejąca, CD, kubki, papier, sznurek, plandeka. 8.9 Modelowanie i fotografowanie powierzchni księżyca Taca, mąka, ziemniak, koraliki, zdjęcie planet jako tło, aparat. 9. Rola edukatora Warsztaty prowadzić powinno co najmniej dwóch edukatorów (idealnie trzech). W pierwszej części warsztatów edukatorzy są facylitatorami dla rodziców. Edukatorzy pomagają rodzicom w nabyciu wiedzy na temat zadań, które będą wykonywać wspólnie z dziećmi. Drugi edukator testuje 8
sprawność fizyczną dzieci. W drugiej części warsztatu rodzice dołączają do dzieci, edukator wyjaśnia zadania za pomocą prezentacji multimedialnej i narracji. 10. Kwestie do rozważenia w przypadku wyboru warsztatu Warsztat wymaga poświęcenia czasu i dobrego przygotowania. Ważne jest, by edukator był zaznajomiony z fabułą i praktycznymi zagadnieniami misji, przed warsztatem. Teleskopy można zakupić z rekomendowanej strony. Są niedrogie i dają możliwość pokazania, jak działają soczewki. Możliwe jest użycie innych rodzajów teleskopów. Ważne jest podkreślenie, że używanie teleskopu do patrzenia bezpośrednio w stronę Słońca, jest potencjalnie niebezpieczne. Niezbędny jest czas na zapoznanie się z programem komputerowym "Stellarium", używanym do wydrukowania zdjęć planet. 11. Materiały i aktywności do zabrania/wykonania w domu Wszystkie rzeczy stworzone przez zespoły rodzic - dziecko w trakcie warsztatu mogą zostać zabrane do domu. Rodziny te mogą udoskonalić stworzone rzeczy albo zbudować nowe, lepsze. Rodzice również otrzymują materiały dotyczące tajników poszczególnych zadań. Tak więc jeśli rodzic nie wytłumaczył jakiegoś zagadnienia podczas warsztatu (np. z powodu braku czasu), może to zrobić w domu. Niektóre elementy warsztatu, takie jak rakieta wodna lub lądownik mogą zostać wykonane w domu jako aktywność celebrująca urodziny. Modelowanie powierzchni księżyca może zostać doprowadzone do perfekcji, a zdjęcia udostępnione za pomocą platformy internetowej HUB, by inspirować innych. 9