Wrogie przejęcia spółek głośne sprawy dr Radosław L. Kwaśnicki
MOTTO Trzy są sposoby zdobywania mądrości. Pierwszy to refleksja najbardziej szlachetny, następnie naśladowanie jest on najłatwiejszy, a trzeci to doświadczenie najbardziej gorzki ze wszystkich. Konfucjusz KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy 2
PLAN WYKŁADU I. Obrona przed wrogim przejęciem / usiłowanie przejęcia spółki niepublicznej II. Case study: KRUK S.A. KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy 3
OBRONA PRZED WROGIM PRZEJĘCIEM / USIŁOWANIE PRZEJĘCIA SPÓŁKI NIEPUBLICZNEJ KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy 4
WROGIE PRZEJĘCIE SPÓŁKI (HOSTILE TAKEOVER) wbrew organom spółki (bez aprobaty Zarządu / Rady Nadzorczej) bez - oficjalnego - due diligence (alternatywa kret w spółce ) zwiększone ryzyko przejmującego wbrew części akcjonariatu spółki (zwłaszcza akcjonariuszy większościowych) KWAŚNICKI, 5 WRÓBEL & Partnerzy
WROGIE PRZEJĘCIE SPÓŁKI (HOSTILE TAKEOVER) perspektywa przejmującego (jak wiele jest dozwolone ) perspektywa przejmowanego (prawie wszystko jest zakazane ) KWAŚNICKI, 6 WRÓBEL & Partnerzy
JAK ROZPOCZYNAJĄ SIĘ SCHODY (CASE STUDY: SPÓŁKA NIEPUBLICZNA) łakome kąski jakie spółki najczęściej są celem wrogiego przejęcia? wpływ na decyzje wspólników / akcjonariuszy o zbyciu udziałów / akcji ( pranie mózgów ) [aspekty prawne (dobra osobiste, aspekty karne)] Skąd wziąć adresy wspólników / akcjonariuszy? KWAŚNICKI, 7 WRÓBEL & Partnerzy
JAK ROZPOCZYNAJĄ SIĘ SCHODY (CASE STUDY: SPÓŁKA NIEPUBLICZNA) www.rkkw.pl nadużycie prawa z art. art. 188 2 oraz 341 7 KSH (cel: dane osobowe [adresy] wspólników / akcjonariuszy kluczowa rola tzw. klauzul winkulacyjnych - zgoda organu spółki lub osoby trzeciej (sankcje) - prawo pierwszeństwa (sposób realizacji, sankcje) - prawo pierwokupu (sposób realizacji, sankcje) próby obejścia klauzul winkulacyjnych w praktyce: - dwie perspektywy spory sądowe (case: umowa X) KWAŚNICKI, 8 WRÓBEL & Partnerzy
OBRONA PRZED WROGIM PRZEJĘCIEM Ustawa z dnia 21 maja 2009 r. o zmianie ustawy KSH wprowadziła obniżenie progu procentowego posiadanych głosów, po przekroczeniu którego statut może przewidywać ograniczenie prawa głosu (art. 411 3 KSH) Zmiany weszły w życie z dniem 1 sierpnia 2009 r. KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy 9
OBRONA PRZED WROGIM PRZEJĘCIEM 1. obniżenie progu procentowego posiadanych głosów (z 1/5 do 1/10), od którego statut spółki może przewidywać ograniczenie wykonywania prawa głosu (silniejsza ochrona akcjonariuszy mniejszościowych; trudniejsze wrogie przejęcie spółki) 2. jednoznaczne rozstrzygnięcie, iż w celu obliczenia progu procentowego posiadanych w spółce głosów do głosów akcjonariusza dolicza się również głosy przysługujące mu na podstawie innego tytułu prawnego aniżeli prawo własności akcji (zwłaszcza zaś na podstawie użytkowania czy zastawu) KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy 10
OBRONA PRZED WROGIM PRZEJĘCIEM 3. jednoznaczne rozstrzygnięcie, iż statutowe ograniczenia wykonywania prawa głosu dotyczą również osób niebędących akcjonariuszami, lecz dysponujących prawem głosu wyłącznie na podstawie innego tytułu prawnego (zwłaszcza zaś użytkowania, zastawu) 4. zabezpieczenie niektórych strategicznych spółek (m. in. PKN Orlen) przed kwestionowaniem ich statutowych regulacji wprowadzających ograniczenia wykonywania prawa głosu KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy 11
PRZEJMUJĄCY UJAWNIA SIĘ (NA PRZYKŁADZIE SPÓŁKI NIEPUBLICZNEJ) www.rkkw.pl ujawnienie nieodwołalnych pełnomocnictw środki obrony: odmowa udziału (bezpośrednio lub komisja) pozew + wniosek o zabezpieczenie powództwa wniosek o zwołanie ZW / WZ (10%), (środki obrony) KWAŚNICKI, 12 WRÓBEL & Partnerzy
PRZEJMUJĄCY UJAWNIA SIĘ (NA PRZYKŁADZIE SPÓŁKI NIEPUBLICZNEJ) www.rkkw.pl bezpośrednie zwołanie WZ (50% [tylko S.A. po 3 sierpnia 2009 r.]), (środki obrony) wniosek o wybór RN grupami (lepiej mniejsze RN), (środki obrony) wniosek o wybór komisji ds. pełnomocnictw (10%), (środki obrony) KWAŚNICKI, 13 WRÓBEL & Partnerzy
CASE STUDY : KRUK S.A. KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy 14
ŹRÓDŁA Niniejsza prezentacja została przygotowana wyłącznie w oparciu o publicznie dostępne informacje, w tym m. in. na podstawie następujących artykułów prasowych: 1. T. Prusak, Pierwsze wrogie przejęcie na warszawskiej giełdzie, Gazeta Wyborcza z dnia 26 maja 2008 r.; 2. Krystyna Naszkowska, Sprzątanie po wrogim przejęciu Kruka, Gazeta Wyborcza z dnia 1 sierpnia 2008 r.; 3. Zbigniew Grzegorzewski, Wrogie przejęcia, CEO Top Magazyn Menedżerów, wrzesień 2008 r. KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy 15
KRUK STRUKTURA KAPITAŁU MAJ 2008 R. Struktura kapitału: 28 % - rodzina Kruk 35 % - 40 %- fundusze inwestycyjne 32% - 37 % - pozostali akcjonariusze KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy 16
VISTULA & WÓLCZANKA KRUK 1. Vistula & Wólczanka: atak wezwanie do sprzedaży akcji Kruka maj 2008 r. 5 maja 2008 r. wezwanie akcjonariuszy Kruk do sprzedaży akcji stanowiących 66 % na WZA Kruk cena akcji: niewiele powyżej wartości rynkowej wartość rynkowa akcji: 22,46 zł; wezwanie: 23,70 zł skuteczność wezwania: nabycie przez Vistula & Wólczanka akcji uprawniających do 51% głosów na WZA Kruk KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy 17
VISTULA & WÓLCZANKA KRUK 2. Kruk: próba obrony maj 2008 r. propozycja skupienia akcji od funduszy inwestycyjnych (nabycie akcji w celu umorzenia) 3. Vistula & Wólczanka: atak podniesienie ceny akcji maj 2008 r. podniesienie proponowanej ceny nabycia akcji z 23, 70 zł do 24, 50 zł KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy 18
VISTULA & WÓLCZANKA KRUK 4. Kruk: odpowiedź Wojciecha Kruk na wezwanie Vistula & Wólczanka: zmniejszenie udziału Wojciecha Kruk w spółce (z ponad 22 % do 3 %) 28 maj 2008 r. alternatywa: odpowiedź na wezwanie (możliwość upłynnienia kapitału i jego zainwestowania); brak odpowiedzi na wezwanie (wrogie przejęcie; ponad dwukrotny spadek wartości posiadanych akcji) KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy 19
NOSIŁ WILK RAZY KILKA ZWROT: KRUK VISTULA & WÓLCZANKA www.rkkw.pl 5. Zwrot: czerwiec 2008 r. spółki cywilne należące do rodziny Kruk kupują 5% akcji w Vistula & Wólczanka (WK Investment spółka cywilna Wojciech Kruk, Paweł Cieślik - 2,62%, ECK Investment spółka cywilna Ewa Kruk, Ewa Kruk-Cieślik, Wojciech Henryk Kruk - 2,43%) spółka Alma Market informuje, że ma 5,88 % akcji Vistula & Wólczanka i że jest gotowa do rozmów z Wojciechem Kruk na temat współpracy na planowanym ZWZ Vistula & Wólczanka KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy 20
PONIEŚLI I WILKA ZWROT: KRUK VISTULA & WÓLCZANKA włączenie się do współpracy z Wojciechem Kruk i Alma Market OFE PZU Złota Jesień (wówczas miał blisko 20% akcji Vistula &Wólczanka i ok. 16% Alma Market) ZWZ Vistula & Wólczanka czerwiec 2008 r.: www.rkkw.pl odwołanie członków rady nadzorczej (poza jednym) Vistula & Wólczanka, powołanie nowych zgoda na nową emisję akcji posiedzenie nowej Rady Nadzorczej Vistula & Wólczanka 3 lipca 2008 r. odwołanie dotychczasowych członków zarządu i powołanie nowych KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy 21
CEL Fuzja trzech spółek: Vistula & Wólczanka, Kruk, Alma Market KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy 22
NEWSLETTER RKKW KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy 23
KONTAKT Kancelaria Prawna KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Ul. Wilcza 46, II p. 00-679 Warszawa Tel: +48 22 541 70 80 Fax: +48 22 213 30 07 Email: office@rkkw.pl Web: www.rkkw.pl KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy 24