Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie tczewskim za 2009 rok

Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie tczewskim za 2009 rok Tczew, marzec 2010r

SPIS TREŚCI WSTĘP... 3 ROZDZIAŁ I Ogólna charakterystyka rynku pracy.. 6 ROZDZIAŁ II Analiza bezrobocia według zawodów /grup zawodów/.. 16 ROZDZIAŁ III Analiza ofert pracy według zawodów /grup zawodowych/ 21 ROZDZIAŁ IV Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych... 28 WNIOSKI.. 36 2

WSTĘP Celem monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest systematyczne obserwowanie zjawisk zachodzących na lokalnym rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno-zawodowym oraz formułowaniu na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz. Poniższe opracowanie posłuży w szczególności do: określenia kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo-kwalifikacyjnej na lokalnym rynku pracy, stworzenia bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowo-kwalifikacyjnych w układzie lokalnym, określenia odpowiednich kierunków szkoleń bezrobotnych, usprawnienia poradnictwa zawodowego i pośrednictwa pracy poprzez wskazanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych, realizacji programów specjalnych. Zgodnie z ustawą z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jednym z zadań należących do samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy jest opracowywanie analiz i sprawozdań rynku pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Podstawą opracowania rankingu są zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu oraz dane zgromadzone w statystykach Powiatowego Urzędu Pracy w Tczewie jako zbiór zawodów i specjalności zarejestrowanych osób bezrobotnych oraz ofert pracy. 3

Metodologia opracowania W dobie zmieniającej się gospodarki rynkowej szczególną uwagę należy poświęcić na dostosowanie systemu kształcenia do zmieniającego się zapotrzebowania pracodawców na kwalifikacje zasobów ludzkich. Realizowanie tego zamierzenia wymaga zastosowania sprawnego systemu informacyjnego opartego na weryfikacji i analizie bieżących danych dotyczących poziomu i struktury bezrobocia oraz ofert pracy. W tym celu opracowano metodologię wyodrębnienia zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Dane te stanowią niezbędne informacje dla prawidłowego funkcjonowania systemu szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Analizę diagnostyczną przeprowadzono przy wykorzystaniu ilościowych parametrów opisujących napływ ofert pracy wg zawodów oraz napływ bezrobotnych w analogicznych kategoriach zawodowych w 2009 roku. Ponadto wykorzystano mierniki tj.: średnia miesięczna nadwyżka (deficyt) podaży siły roboczej w danym zawodzie oznacza różnicę między średnią miesięczną liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w danym roku, a średnią miesięczną liczbą zgłoszonych ofert pracy w określonym zawodzie w danym roku, wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów oznacza iloraz średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w danym roku i średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w określonym zawodzie w danym roku, zawód deficytowy oznacza zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie, niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie, 4

zawód nadwyżkowy oznacza zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie, niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie, zawód w równowadze oznacza zawód, na który występuje na danym rynku pracy takie samo zapotrzebowanie jak liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie, wskaźnik szansy uzyskania oferty w danym zawodzie oznacza iloraz średniej miesięcznej liczby ofert pracy w danym zawodzie w danym roku, będącej w dyspozycji powiatowego urzędu pracy i średniego miesięcznego poziomu rejestrowanego bezrobocia w określonym zawodzie w danym roku, wskaźnik długotrwałego bezrobocia w zawodzie oznacza iloraz liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie wg stanu w końcu danego roku, w ujęciu procentowym. Monitoring dotyczy wielkich, dużych i średnich grup zawodowych oraz grup elementarnych, a także zawodów i specjalności określonych w Klasyfikacji Zawodów i Specjalności wprowadzonej do stosowania Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 roku (Dz.U. Nr 265, poz. 2644) w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania. 5

ROZDZIAŁ I OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA RYNKU PRACY Obszar powiatu tczewskiego rozciąga się w południowo-wschodniej części województwa pomorskiego, obejmując lewobrzeżną część Doliny Dolnej Wisły, Pojezierza Starogardzkiego oraz niewielką część Żuław Wiślanych, zajmuje powierzchnię 697 km ². Według stanu na koniec grudnia 2008r liczba ludności powiatu wyniosła 113 196 osób, z czego 60 119 osób zamieszkiwało miasta, a 53 077 tereny wiejskie powiatu. W skład powiatu tczewskiego wchodzą: 1 gmina miejska Tczew, 2 gminy miejsko wiejskie Gniew i Pelplin oraz 3 gminy wiejskie Tczew, Subkowy i Morzeszczyn. Przez powiat tczewski przebiegają ważne szlaki komunikacji kolejowej i drogowej, które są systematycznie ulepszane i rozbudowywane we wszystkich kierunkach, czego przykładem jest odcinek autostrady A-1 o długości 65 km łączący Swarożyn Nowe Marzy. To droga o dwóch pasach ruchu w każdym kierunku. Na trasie z Rusocina do Nowych Marzów funkcjonuje sześć węzłów autostradowych (Rusocin, Stanisławie, Swarożyn, Pelplin, Kopytkowo, Nowe Marzy), co znacznie ułatwia dojazd do pracy mieszkańcom powiatu tczewskiego zatrudnionym w miejscowościach znacznie oddalonych od miejsca zamieszkania. Przez powiat przebiega również droga krajowa nr 22 będąca równocześnie szlakiem komunikacyjnym na trasie Starogard Gdański Malbork Elbląg. Miasto Tczew jest największym ośrodkiem miejskim powiatu i również rynkiem pracy, ośrodkiem komunikacji krajowej oraz odbiorcą usług i handlu, a także obszarem naukowym na poziomie szkolnictwa średniego. Rozwija się jako silny gospodarczo ośrodek subregionalny, dogodnie skomunikowany w obszarze metropolii trójmiejskiej i stanowiący jej otwarcie na południową część regionu pomorskiego. Tczew wzmacnia swoją rolę silnego ośrodka usługowego na rzecz powiatu tczewskiego za sprawą systematycznego rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości. Na terenie powiatu tczewskiego według stanu na koniec grudnia 2008r funkcjonowało 9 554 podmiotów gospodarczych. 6

Na rozwój gospodarczy miasta ma duży wpływ Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna, która oferuje inwestorom prawie 100 ha powierzchni. Na jej terenie działają następujące firmy : Flextronics International Poland Sp. z o.o. Cartondruck Polska Sp. z o.o. Tapflo Sp. z o.o. Vogel & Noot Packaging Polska S.A. Molex Premise Networks Sp. z o.o. MBF Sp. z o.o. Gemalto Sp. z o.o. Vetrex Sp. z o.o. Press Glas S.A. TB Opakowania Sp. z o.o. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w końcu grudnia 2009 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tczewie wynosiła 5833 osoby w tym 3 019 kobiet i w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego - zwiększyła się o 2 017 osób. Rys.1 Zarejestrowani bezrobotni według płci 48,2 51,8 kobiety mężczyźni Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-01 7

Światowy kryzys finansowy i gospodarczy nie pozostał bez wpływu na pomorski rynek pracy. W związku ze spowolnieniem gospodarczym w kraju odnotowano również negatywne zmiany na naszym lokalnym rynku pracy i wzrost liczebności populacji bezrobotnych, a w konsekwencji wartości stopy bezrobocia. Uzasadnione jest więc dokładne i w dostatecznie długim przedziale czasowym monitorowanie występujących dysproporcji i obserwowanie zmian zachodzących na rodzimym rynku pracy. Prowadzona analiza pozwoli instytucjom zajmującym się aktywną polityką rynku pracy na zwiększenie efektywności prowadzonych działań i skuteczne przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom społecznym towarzyszącym bezrobociu. Rys.2 Liczba bezrobotnych w powiatach województwa pomorskiego Źródło: Opracowanie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku W ciągu 12 miesięcy w powiecie tczewskim zarejestrowały się 11 244 osoby. Większość osób nowo rejestrujących się stanowiły osoby poprzednio pracujące 8

(82,0%), a także osoby rejestrujące się po raz kolejny (80,3%). Z ewidencji osób bezrobotnych wyłączono ogółem 9 227 osoby, czyli o 1497 osób mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Głównymi przyczynami wyłączenia z rejestru bezrobotnych były: podjęcie pracy 3164 osób nie potwierdzenie gotowości do podjęcia pracy 3567 osób inne 2496 osób Wskaźnik stopy bezrobocia w końcu grudnia 2009 roku wyniósł 14,2% i w porównaniu do roku poprzedniego wzrósł o 4,2 punktu procentowego. Poniższa mapka ilustruje poziom bezrobocia w odniesieniu do poszczególnych powiatów województwa pomorskiego. Rys.3 Stopa bezrobocia w powiatach województwa pomorskiego Źródło: Opracowanie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku 9

W analizowanym okresie firmy działające na terenie powiatu tczewskiego dokonały zwolnień grupowych, jak również pracodawcy nie przedłużali pracownikom umów o pracę zawartych na czas określony. Ponadto na wzrost poziomu bezrobocia w końcu roku miały także wpływ kończące się prace w budownictwie, oraz inne prace sezonowe. W okresie od stycznia do grudnia 2009r zwolnień z przyczyn dotyczących zakładu pracy dokonali następujący pracodawcy: RATIONEL POLSKA Sp. z o.o. Wędkowy -130 osób (w tym 39 osób z powiatu tczewskiego), SF POLSKA Sp. z o.o. Wędkowy - 48 osób (w tym 23 z powiatu tczewskiego), Eaton Truck Components Sp. z o.o. Tczew - 160 osób (w tym ok. 90% z powiatu tczewskiego), TB OPAKOWANIA S.A. Tczew -53 osoby (w tym 42 z powiatu tczewskiego), PPUP Poczta Polska Warszawa -1 osoba (w tym 1 z powiatu tczewskiego), WORK SERVICE S.A. Wrocław - 10 osób (w tym 10 z powiatu tczewskiego), Flextronics International Poland Sp. z o.o. Tczew - 264 osoby (w tym 264 z powiatu tczewskiego), PKP CARGO S.A. Pomorski Zakład Spółki Gdynia - 23 osoby (w tym 23 z powiatu tczewskiego), GE MONEY BANK S.A. Gdańsk -3 osoby (w tym 3 z powiatu tczewskiego), DOMAR BYDGOSZCZ S.A. Z.P.CH. Warszawa - 4 osoby (w tym 4 z powiatu tczewskiego), VEOLIA TRANSPORT POMORZE Sp. z o.o. Tczew -35 osób (w tym 35 z powiatu tczewskiego), Poczta Polska S.A. Gdańsk- 8 osób (w tym 8 z powiatu tczewskiego). 10

Osoby bezrobotne będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy : bezrobotni do 25 roku życia liczba zarejestrowanych osób w całym 2009 roku wynosiła 1030 osób co stanowiło 9,2% napływu rocznego. Na koniec grudnia liczba bezrobotnych do 25 roku życia wynosiła 1434 osoby, tj. 24,6% ogółu bezrobotnych. powyżej 50 roku życia liczba zarejestrowanych w końcu grudnia wynosiła 1097 osób, co stanowiło 18,8 % ogółu bezrobotnych. W grupie tej dominują osoby z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej- 44,5% oraz z wykształceniem zasadniczym zawodowym- 35,6%. długotrwale bezrobotni liczba długotrwale bezrobotnych tj. bezrobotnych pozostających w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych, w końcu grudnia 2009 roku wynosiła 1698 osób, tj. 29,1% w ogólnej licznie bezrobotnych. niepełnosprawni w końcu grudnia zarejestrowanych było 339 osób bezrobotnych, w tym 199 kobiet, a ich udział w ogólnej liczbie bezrobotnych wynosił 5,8%. Znaczny odsetek omawianej grupy stanowiły osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności. Wśród osób bezrobotnych niepełnosprawnych dominują osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym 41,9% tej populacji bezrobotnych oraz osoby z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej 35,7%. bez kwalifikacji zawodowych liczba zarejestrowanych osób nieposiadających kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu poświadczonego dyplomem, świadectwem, zaświadczeniem instytucji szkoleniowej lub innym dokumentem uprawniającym do wykonywania zawodu wynosiła 1509 osób, tj. 25,8% ogółu bezrobotnych. 11

Powiatowy Urząd Pracy w Tczewie zorganizował szkolenia dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy na podstawie planu szkoleń opracowanego między innymi o wykaz zawodów deficytowych i nadwyżkowych, analizę ofert pracy będących w dyspozycji PUP oraz opinię doradców zawodowych i pośredników pracy. Osoby uprawnione miały możliwość uczestnictwa w szkoleniach o różnorodnej tematyce, których głównym celem było podniesienie kwalifikacji zawodowych, a tym samym przyczynienie się do poprawy ich sytuacji na rynku pracy. W okresie od stycznia do grudnia skierowano na szkolenia ogółem 789 osób, z tego 45 osób uczestniczyło w szkoleniach indywidualnych. W szkoleniach uczestniczyły przede wszystkim osoby bezrobotne: bez kwalifikacji zawodowych, doświadczenia zawodowego lub wykształcenia, długotrwale bezrobotni, osoby do 25 roku życia oraz osoby powyżej 50 roku życia. Wybrane obszary zawodowe zorganizowanych szkoleń: rachunkowość, księgowość, bankowość i analiza inwestycyjna, nauka języków obcych, prace sekretarskie i biurowe, informatyka i wykorzystanie komputerów, sprzedaż, marketing, public relations, budownictwo, usługi transportowe, usługi gastronomiczne, usługi fryzjerskie i kosmetyczne, obsługa ciężkich maszyn budowlanych. Największą efektywność zatrudnienia wśród osób przeszkolonych odnotowano po odbyciu szkoleń: przygotowanie do prowadzenia działalności gospodarczej 88,0%, usługi transportowe 44,0%, budownictwo 35,0%, rachunkowość, księgowość, bankowość 25,0%, usługi fryzjerskie i kosmetyczne 28,0%,handel 14,0%. 12

Bardzo ważnym elementem aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych obok pośrednictwa pracy jest poradnictwo zawodowe, które stanowi istotną usługę rynku pracy. Poradnictwo zawodowe jest procesem, w którym doradcy zawodowy pomagają klientom w osiągnięciu lepszego zrozumienia siebie samego w odniesieniu do środowiska pracy, w celu umożliwienia realnego wyboru lub zmiany zatrudnienia albo osiągnięcie właściwego przystosowania zawodowego. Zadania dotyczące problematyki poradnictwa zawodowego obejmują: udzielanie informacji o zawodach, rynku pracy oraz możliwości szkolenia i kształcenia, udzielanie porad ułatwiających wybór zawodu, zmianę kwalifikacji zawodowych, podjęcie lub zmianę zatrudnienia, w których wykorzystywane są standardowe metody dotyczące w szczególności badania zainteresowań i uzdolnień zawodowych, inspirowanie, organizowanie i prowadzenie grupowych porad zawodowych dla bezrobotnych i innych osób poszukujących pracy, udzielanie informacji i doradztwa pracodawcom w zakresie doboru kandydatów na stanowiska wymagające szczególnych predyspozycji psychofizycznych. Poradnictwo zawodowe świadczone jest w formie: porad indywidualnych i grupowych, indywidualnej informacji zawodowej, grupowej informacji zawodowej. Wszystkimi formami usług doradczych objętych zostało 5845 osób, z tego 55% stanowiły kobiety, natomiast w analogicznym okresie roku poprzedniego 4621 osób, z czego 68% stanowiły kobiety. Działania doradców zawodowych w analizowanym okresie dotyczyły: porad indywidualnych 4708 osób porad grupowych 37 osób 13

indywidualnych informacji zawodowych 1049 osób grupowych informacji zawodowych 51 osób Najczęściej zgłaszane przez klientów problemy w trakcie procesu doradczego: trudności w znalezieniu satysfakcjonującego zatrudnienia, deficyt w zakresie umiejętności poszukiwania zatrudnienia, wybór odpowiedniego kierunku szkolenia zawodowego, określenie obszaru (stanowiska i zadania) związane z planowanym stażem, godzenie ról życiowych z aktywizacją zawodową, ocena szans przedsięwzięcia (dot. planowanej działalności gospodarczej), błędny wybór zawodu, powrót na rynek pracy po długiej przerwie. Spośród klientów korzystających z usług poradnictwa zawodowego znaczny odsetek stanowiły osoby, które pozostawały w rejestrze bezrobotnych w okresie do 6 miesięcy. Nieco mniejszą grupą klientów korzystającą z usług doradców zawodowych były osoby po 50 roku życia. Zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy doradcy zawodowi realizują Indywidualny Plan Działania (IPD) dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy. Indywidualny Plan Działania jest to pomoc świadczona w ramach procesu doradczego ułatwiającego podejmowanie konkretnych przedsięwzięć w celu rozwiązania problemu zawodowego. Cele Indywidualnego Programu Działania : doskonalenie umiejętności identyfikacji i prezentacji własnego potencjału zawodowego, poznanie zasad sporządzania dokumentów aplikacyjnych w odpowiedzi na wymagania pracodawców, prezentacja kompetencji w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej, identyfikacja atutów i ograniczeń. 14

W okresie od sierpnia do końca 2009 roku opracowano Indywidualny Plan Działania dla 373 osób bezrobotnych. W ramach poradnictwa grupowego prowadzonego przez doradców zawodowych zostały zrealizowane zajęcia o tematyce: Indywidualny Plan Działania Profesjonalna prezentacja posiadanych kompetencji w procesie poszukiwania zatrudnienia. Ponadto doradcy zawodowi uczestniczyli w działaniach skierowanych do osób zagrożonych utratą pracy oraz w działaniach promujących postawy przedsiębiorcze tj.: spotkanie informacyjne dla pracowników objętych procesem zwolnień monitorowanych firmy EATON Truck Components Sp.z o.o. w Tczewie. Celem spotkania, jak i dalszej pomocy było: łagodzenie skutków zwolnień poprzez udzielanie informacji i wsparcia w zakresie szybkiego powrotu do aktywności zawodowej i odnalezienia się na rynku pracy, spotkanie informacyjne dla zagrożonych zwolnieniem pracowników firmy PKP CARGO S.A. Pomorski Zakład Spółka w Gdyni doradcy zawodowi przedstawili informację o lokalnym rynku pracy, perspektywach zatrudnienia i samozatrudnienia oraz możliwości pomocy ze strony Urzędu, spotkanie konsultacyjne zorganizowane przez Flextronics International Poland Sp. z o.o. w Tczewie dla przewidzianych do zwolnienia pracowników. Dla zainteresowanych przygotowano szeroką informację na temat rejestracji, możliwości ubiegania się o dotację na rozpoczęcie działalności gospodarczej, korzystania ze szkoleń oraz aktualnych ofert pracy. Stworzono możliwość udzielania porad zawodowych dotyczących sporządzana dokumentów aplikacyjnych oraz przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej, uczestnictwo w Malborskiej Giełdzie Pracy oraz w targach w Tczewie i w Gdyni podczas, których udzielano informacji na temat usług i programów realizowanych przez Powiatowy Urząd Pracy w Tczewie, organizacja przedsięwzięcia Dzień Promocji Indywidualnej Działalności Gospodarczej, gdzie przekazywano niezbędne informacje związane z uruchamianiem działalności gospodarczej. 15

ROZDZIAŁ II ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW /GRUP ZAWODÓW/. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w końcu grudnia 2009 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy Tczewie wynosiła 5833 osoby, w tym 3019 kobiet. Poniższa tabela przedstawia bezrobotnych w podziale na duże grupy zawodowe. Tabela 1 KOD GRUPY ZAWODÓW Struktura bezrobotnych według grup zawodowych w powiecie tczewskim Nazwa grupy zawodowej w końcu 2009 roku Struktura bezrobotnych wg grup zawodowych (stan w końcu 2009) Struktura napływu bezrobotnych według grup zawodowych w 2009 roku 01 SIŁY ZBROJNE 1,2102 1,5368 12 KIEROWNICY DUŻYCH I ŚREDNICH ORGANIZACJI 0,2146 0,1556 13 KIEROWNICY MAŁYCH PRZEDSIĘBIORSW 0,0780 0,0742 21 22 SPECJALIŚCI NAUK FIZYCZNYCH, MATEMATYCZNYCH I TECHNICZNYCH SPECJALIŚCI NAUK PRZYRODNICZYCH I OCHRONY ZDROWIA 0,7417 0,8480 0,4489 0,6148 23 SPECJALIŚCI SZKOLNICTWA 0,4881 0,4770 24 POZOSTALI SPECJALIŚCI 2,0104 2,7135 31 ŚREDNI PERSONEL TECHNICZNY 3,0452 3,3494 32 33 ŚREDNI PERSONEL W ZAKRESIE NAUK BIOLOGICZNYCH I OCHRONY ZDROWIA NAUCZYCIELE PRAKTYCZNEJ NAUKI ZAWODU I INSTRUKTORZY 1,0735 1,1448 0,0000 0,0318 16

34 PRACOWNICY POZOSTAŁYCH SPECJALNOŚCI 5,6802 6,3699 41 PRACOWNICY OBSŁUGI BIUROWEJ 4,2944 4,1125 42 51 52 PRACOWNICY OBROTU PIENIĘŻNEGO I OBSŁUGI KLIENTÓW PRACOWNICY USŁUG OSOBISTYCH I OCHRONY MODELKI, SPRZEDAWCY I DEMONSTRATORZY 0,7027 0,7738 5,7585 5,3630 11,6931 11,1695 61 ROLNICY 1,2297 0,9963 62 OGRODNICY 0,4880 0,4134 63 LEŚNICY I RYBACY 0,2147 0,1802 64 ROLNICY I RYBACY PRACUJĄCY NA WŁASNE POTRZEBY 0,0976 0,1060 71 GÓRNICY I ROBOTNICY BUDOWLANI 8,6277 9,2952 72 73 74 81 ROBOTNICY OBRÓBKI METALI I MECHANICY MASZYN I URZADZEŃ ROBOTNICY ZAWODÓW PRECYZYJNYCH, CERAMICY,WYTWÓRCY WYROBÓW GALANTERYJNYCH,ROBOTNICY POLIGRAFICZNI I POKREWNI POZOSTALI ROBOTNICY PRZEMYSŁOWI I RZEMIEŚLNICY OPERATORZY MASZYN I URZĄDZEŃ WYDOBYWNICZYCH I PRZETWÓRYCZYCH 12,4537 11,7649 0,6246 0,8056 7,8468 7,8750 0,6245 0,6042 82 OPERATORZY I MONTERZY MASZYN 10,3258 10,4293 83 KIEROWCY I OPERATORZY POJAZDÓW 2,7523 2,6392 91 PRACOWNICY PRZY PRACACH PROSTYCH W HANDLU I USŁUGACH 7,4175 6,3593 17

92 93 ROBOTNICY POMOCNICZY W ROLNICTWIE, RYBOŁÓSTWIE I POKREWNI ROBOTNICY POMOCNICZY W GÓRNICTWIE, PRZEMYŚLE,BUDOWNICTWIE I TRANSPORCIE 0,3709 0,3286 9,4867 9,4224 Na podstawie danych przedstawionych w tabeli można stwierdzić, że największą populację zarejestrowanych bezrobotnych stanowiły następujące grupy: 1. Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń tj. 21,3 % najwięcej osób w tej grupie posiadało zawody: ślusarz 239 osób (w tym 18 kobiet) tokarz 82 osoby (w tym 11 kobiet) mechanik samochodów osobowych 140 osób 2. Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy tj. 20,0 % ogółu bezrobotnych. Tak wysoki poziom wskaźnika został osiągnięty głównie poprzez osoby bezrobotne posiadające zawód sprzedawcy 1040 osób (w tym 950 kobiet). 3. Operatorzy i monterzy maszyn tj. 17,7 % ogółu bezrobotnych. Przeważającymi w tej grupie były zawody: monter podzespołów i zespołów elektronicznych 670 osób (w tym 441 kobiet) operator obrabiarek sterowanych numerycznie 84 osoby (w tym 4 kobiety) operator urządzeń do produkcji napojów bezalkoholowych 45 osób (w tym 33 kobiety) 4. Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie, tj. 16,2% ogółu bezrobotnych stanowiły zawody: robotnik budowlany 391 osób (w tym 2 kobiety) robotnik drogowy 132 osoby (w tym 6 kobiet) pakowacz 90 osób (w tym 55 kobiet) 5. Górnicy i robotnicy budowlani tj. 14,7% ogółu bezrobotnych, gdzie przeważały zawody: murarz 214 osób 18

monter składacz okien 138 osób (w tym 19 kobiet) malarz budowlany 82 osoby (w tym 3 kobiety) 6. Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy tj. 13,4 % ogółu bezrobotnych, wśród których dominującymi zawodami były: stolarz 149 osób (w tym 8 kobiet) krawiec 109 osób (w tym 106 kobiet) przetwórca ryb 100 osób (w tym 95 kobiet) 7. Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach tworząca 12,7% ogółu bezrobotnych. Najwięcej zarejestrowanych było w zawodach: sprzątaczka 165 osób (w tym 158 kobiet) robotnik gospodarczy 133 osoby (w tym 71 kobiet) robotnik placowy 64 osoby (w tym 21 kobiet) 8. Pracownicy usług osobistych i ochrony tj. 9,8% ogółu bezrobotnych, gdzie przeważającą większość stanowiły osoby w zawodach: kucharz 162 osoby (w tym 105 kobiet) pracownik ochrony mienia i osób 64 osoby (w tym 11 kobiet) fryzjer 42 osoby (w tym 40 kobiet) 9. Pracownicy pozostałych specjalności tj. 9,7% ogółu bezrobotnych odnotowano najwięcej osób zarejestrowanych w zawodach: telemarketer 137 osób (w tym 110 kobiet), asystent ekonomiczny 108 osób (w tym 84 kobiety) handlowiec 58 osób ( w tym 33 kobiety). Biorąc pod uwagę wykształcenie osób bezrobotnych powiatu tczewskiego można zauważyć, że przeważają osoby o niskim poziomie wykształcenia, co wpływa niekorzystnie na szansę podjęcia zatrudnienia. Najliczniejszą grupę bezrobotnych - 66,1 % stanowiły osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym oraz gimnazjalnym i poniżej: 1967 osób - wykształcenie zasadnicze zawodowe 33,7 % 1892 osoby posiadały wykształcenie gimnazjalne i niższe 32,4%. 19

Sprzedawca Monter podzespołów i zespołów elektronicznych Robotnik budowlany Ślusarz Sprzątaczka Kucharz Murarz Pracownik biurowy Robotnik gospodarczy Stolarz Asystent ekonomiczny Robotnik drogowy Mechanik pojazdów samochodowych Magazynier Krawiec Malarz budowlany Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Telemarketer Wykres 1. Bezrobotni zarejestrowani według zawodów w powiecie tczewskim w 2009 roku 600 500 400 300 200 100 0 bezrobotni ogółem w tym absolwenci bezrobotni powyżej 12 miesięcy Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-01 20

Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień ROZDZIAŁ III ANALIZA OFERT PRACY WEDŁUG ZAWODÓW /GRUP ZAWODOWYCH/. W 2009 roku zgłoszono do urzędu 3117 ofert pracy, (tj. o 6244 ofert mniej niż przed rokiem). Z ogólnej liczby zgłoszonych ofert 917 to oferty pracy subsydiowanej (prace interwencyjne, staże, oraz prace społecznie użyteczne). W analizowanym okresie wydano 5952 skierowań do pracy, w porównaniu do 2008r. liczba ta zmniejszyła się o 364 skierowania. Wykres 2. Oferty pracy w latach 2008-2009 1200 1000 800 600 400 200 0 Oferty pracy w 2008 roku Oferty pracy w 2009 roku Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-01 21

W oparciu o dane statystyczne przedstawione na wykresie należy stwierdzić, że w 2009r nastąpił znaczny spadek ofert pracy na lokalnym rynku pracy. Skutki światowego kryzysu odczuwane są w sektorze finansów i bankowości, przemyśle samochodowym, budowlanym, meblarskim, stoczniowym i innych. Dotyczy to głównie wielkich firm, które przy słabnącym zapotrzebowaniu na ich wyroby skracają czas pracy lub redukują zatrudnienie. Można wnioskować, że problemy te przenosiły się także na duże, średnie i małe firmy, które kooperują z większymi zakładami. Pracodawcy ograniczają również rekrutację w obawie przed tym, jak będzie się kształtowała koniunktura gospodarcza. Na podstawie zgłoszonych do Urzędu ofert pracy można zauważyć, że największe zapotrzebowanie pracodawców dotyczy pracowników posiadających kwalifikacje w następujących grupach: 1. Pracownicy pozostałych specjalności, których znaczną część stanowiły zawody: telemarketer 273 oferty przedstawiciel handlowy 105 ofert pracownik administracyjny 38 ofert 2. Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach najwięcej ofert pracy wpłynęło w zawodach: robotnik placowy 311 ofert pomoc kuchenna 29 ofert sprzątaczka 29 ofert 3. Pracownicy usług osobistych i ochrony, w której przeważały oferty w zawodach: pracownik ochrony mienia i osób 61 ofert opiekunka domowa 61 ofert kontroler biletów 35 ofert 22

4. Górnicy i robotnicy budowlani, gdzie najwięcej ofert zgłoszono w zawodach: murarz 69 ofert zbrojarz 44 oferty monter rurociągów okrętowych 34 oferty 5. Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy to kolejna grupa, w której głównie poszukiwano osób w zawodach: szwaczka 80 ofert przetwórca ryb 50 ofert stolarz meblowy 26 ofert 6. Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń. Wśród zgłoszonych wolnych miejsc pracy w tej grupie znaczną część stanowiły oferty w zawodach: ślusarz 41 ofert monter kadłubów okrętowych 34 oferty spawacz ręczny łukiem elektrycznym 32 oferty 7. Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy, w której dominował zawód sprzedawca - 174 oferty. 8. Pracownicy obsługi biurowej - znaczącą liczbę ofert w tej grupie stanowiły zawody: pracownik biurowy 139 ofert magazynier 20 ofert 23

Wykres 3. Struktura ofert pracy według najliczniej reprezentowanych grup zawodowych 7% 7% 16% 9% 15% 10% 11% 13% 12% robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń modelki,sprzedawcy i demonstratorzy operatorzy i monterzy maszyn robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie górnicy i robotnicy budowlani pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach pracownicy usług osobistych i ochrony pracownicy pozostałych specjalności Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-01 24

Z analizy danych wynika, iż najwięcej ofert pracy przyjęto wg następujących grup zawodowych: pracownicy pozostałych specjalności, pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach, pracownicy usług osobistych i ochrony, górnicy i robotnicy budowlani oraz pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. Podobnie jak w roku poprzednim znaczna część ofert pochodziła z sektora prywatnego, natomiast oferty na stanowiska takie jak: pracownik administracyjny oraz biurowy wpłynęły z sektora publicznego. Oferty na powyższe stanowiska są zgłaszane w formie zatrudnienia oraz stażu. Urząd dysponował niewystarczającą liczbą ofert pracy w takich zawodach jak: stolarz, monter/składacz okien, mechanik pojazdów samochodowych, robotnik drogowy, krawiec, robotnik magazynowy oraz elektromonter zakładowy w stosunku do ilości osób rejestrujących się w tych zawodach. Znaczną część ofert w zawodach opiekunka domowa oraz robotnik placowy stanowiły prace społecznie użyteczne. Na podstawie obserwacji z lat ubiegłych można stwierdzić, że wysoki odsetek ofert pracy pochodził od pracodawców głównie zainteresowanych zatrudnieniem subsydiowanym. Spada natomiast zainteresowanie pracodawców zatrudnianiem pracowników bez udziału środków publicznych. Charakterystyczną cechą bezrobocia w powiecie tczewskim jest m.in. sezonowość prac. Miesiące wiosenne i letnie to okres spadku liczby zarejestrowanych bezrobotnych przede wszystkim ze względu na rozpoczęcie prac sezonowych w budownictwie i rolnictwie, a także ze względu na rozpoczęcie sezonu turystycznego. Z kolei okres wzmożonych rejestracji osób bezrobotnych przypada na miesiące rozpoczynające i kończące rok. 25

Robotnik placowy Telemarketer Sprzedawca Pracownik biurowy Przedstawiciel handlowy Robotnik gospodarczy Szwaczka Murarz Opiekunka domowa Pracownik ochrony mienia i osób Robotnik budowlany Przetwórca ryb Zbrojarz Ślusarz Wykres 4. Liczba najczęściej składanych ofert pracy w odniesieniu do ilości osób zarejestrowanych w danym zawodzie w 2009 roku 600 500 400 300 200 100 0 Liczba ofert pracy Liczba zarejestrowanych bezrobotnych Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-01 26

Wysoki wskaźnik osiągnęły oferty w zawodzie telemarketer, poprzez dużą liczbę ofert zgłaszanych przez Agencje Pracy Tymczasowej takie jak Adecco Poland Sp. z o.o., Work Service S.A. oraz Randstad Sp. z o.o. Należy w tym miejscu przytoczyć spostrzeżenie z lat ubiegłych, iż znaczny odsetek ofert pracy wśród najliczniej zgłoszonych w zawodach pracownik biurowy, robotnik gospodarczy, pomoc kuchenna, opiekunka dziecięca, sekretarka i konserwator budynków pochodził od pracodawców, głównie jednostek samorządowych zainteresowanych stażem. Charakterystyczną, niekorzystną cechą bezrobocia pozostaje również niski poziom wykształcenia, co obniża szansę znalezienia pracy. Brak doświadczenia zawodowego, konieczność wykonywania funkcji opiekuńczych przez wiele kobiet oraz zamieszkiwanie na wsi w znaczący sposób utrudnia podjęcie zatrudnienia. Osoby, te są narażone na długotrwałe bezrobocie, a tym samym pogarszanie się sytuacji finansowej i uzależnienia się w bardzo wielu przypadkach od świadczeń socjalnych. Ważnym elementem jest promowanie samozatrudnienia jako jednej z efektywniejszych form przeciwdziałania bezrobociu, jak również nawiązywanie współpracy z instytucjami zajmującymi się wspieraniem przedsiębiorczości, w tym wdrażającymi programy UE. Ważna jest również postawa osób bezrobotnych do zmiany lub uzupełnienia kwalifikacji zawodowych, korzystanie ze szkoleń i programów doskonalenia zawodowego. W dalszym ciągu barierą dla osób długotrwale bezrobotnych pozostaje brak gotowości i chęci podejmowania jakichkolwiek działań na rzecz aktywizacji zawodowej. 27

Kod zawodu ROZDZIAŁ IV ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Dla zobrazowania sytuacji bezrobotnych na rynku pracy oraz stwierdzenia czy dany zawód charakteryzuje się nadwyżką czy deficytem został opracowany tzw. wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów. Wskaźnik ten wyraża iloraz średniej miesięcznej liczby ofert pracy oraz średniej miesięcznej napływu bezrobotnych w danym zawodzie. Przeprowadzona analiza stanowi ważne źródło informacji dla osób stojących przed wyborem przyszłego zawodu i instytucji odpowiedzialnych za politykę edukacyjną w regionie. W celu zakwalifikowania danego zawodu do grupy zawodów nadwyżkowych lub deficytowych dokonano uszeregowania zawodów wg 2-cyfrowego kodu przy wykorzystaniu wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów. Przyjęto, że zawody o wskaźniku mniejszym niż 0,9 to zawody nadwyżkowe a większe 1,1 to zawody deficytowe. Poza tym wyszczególniono zawody wykazujące równowagę na rynku pracy, w których wskaźnik mieści się między wielkościami 0,9 do 1,1 zawody te określane są mianem zawodów zrównoważonych. Tabela 2 Zawody nadwyżkowe o najwyższym wskaźniku intensywności w 2009roku. Nazwa zawodu 828303 Monter podzespołów i zespołów elektronicznych Średnia miesięczna liczb ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych Średnia miesięczna nadwyżka podaży siły roboczej niż 0,7500 55,8333 55,0833 0,0134 742204 Stolarz 0,8333 12,4167 11,5833 0,0671 Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodu 713501 Monter/składacz okien 0,3333 11,5000 11,1667 0,0290 723106 Mechanik pojazdów samochodowych 0,5833 11,6667 11,0833 0,0500 28

931203 Robotnik drogowy 0,3333 11,0000 10,6667 0,0303 743304 Krawiec 0,5833 9,0833 8,5000 0,0642 311502 Technik mechanik 0,1667 8,0000 7,8333 0,0208 933104 Robotnik magazynowy 0,5833 6,8333 6,2500 0,0854 613101 Rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej 724201 Elektromonter zakładowy 827803 Operator urządzeń do produkcji napojów bezalkoholowych 315206 Kontroler jakości wyrobów-artykuły przemysłowe 0,1667 4,3333 4,1667 0,0385 0,3333 4,5000 4,1667 0,0741 0,1667 3,7500 3,5833 0,0444 0,0833 3,4167 3,3333 0,0244 241102 Ekonomista 0,0833 2,9167 2,8333 0,0286 723105 Mechanik samochodów osobowych 723304 Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 714102 Malarz konstrukcji i wyrobów metalowych 0,2500 2,7500 2,5000 0,0909 0,2500 2,7500 2,5000 0,0909 0,0833 1,0000 0,9167 0,0833 Przyjęto, że zawody o wskaźniku mniejszym od 0,9 to zawody nadwyżkowe, o wskaźniku większym lub równym 0,9 i mniejszym lub równym 1,1 to zawody zrównoważone (wykazujące równowagę na rynku pracy), natomiast o wskaźniku większym niż 1,1 to zawody deficytowe. W powyższej tabeli przedstawiono zawody, w których średnia miesięczna nadwyżka siły roboczej wzrasta ze względu na przewagę liczby osób bezrobotnych rejestrujących się w danym zawodzie nad średnią miesięczną liczbą ofert zgłaszanych w danym zawodzie. 29

Monter podzespołów i zespołów elektronicznych Stolarz Monter składacz okien Mechanik pojazdów samochodowych Robotnik drogowy Krawiec Technik mechanik Robotnik magazynowy Rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej Elektromonter zakładowy Operator urządzeń do produkcji napojów bezalkoholowych Na poniższym wykresie przedstawiono zawody nadwyżkowe, które osiągnęły najbardziej znaczący wskaźnik nadwyżki. Wykres 5. Zawody nadwyżkowe w powiecie tczewskim w 2009 roku. 60 50 40 30 20 10 0 średnia miesięczna liczba ofert pracy średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych Źródło : Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS -01 30

Kod zawodu Tabela 3 Zawody deficytowe o najwyższym wskaźniku intensywności w 2009roku. Nazwa zawodu 823190 Pozostali operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z gumy Średnia miesięczna liczb ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych Średnia miesięczna nadwyżka podaży siły roboczej Wskaźnik intensywności deficytu (nadwyżki) zawodu 1,6667 0,0833-1,5833 20,0000 341102 Doradca inwestycyjny 1,5000 0,0833-1,4167 18,0000 511204 Kontroler biletów 2,9167 0,1667-2,7500 17,5000 828105 Monter maszyn 2,6667 0,1667-2,5000 16,0000 i urządzeń przemysłowych 724401 Elektromonter linii 0,9167 0,0833-0,8333 11,0000 kablowych 233201 Nauczyciel przedszkola 0,8333 0,0833-0,7500 10,0000 827890 Pozostali operatorzy 0,8333 0,0833-0,7500 10,0000 maszyn i urządzeń do produkcji napojów bezalkoholowych, wyrobów alkoholowych i pokrewni 341201 Agent ubezpieczeniowy 1,2500 0,1667-1,0833 7,5000 713802 Monter rurociągów 2,8333 0,4167-2,4167 6,8000 okrętowych 916201 Robotnik placowy 25,9167 5,3333-20,5833 4,8594 233104 Nauczyciel języka 0,7500 0,1667-0,5833 4,5000 obcego w szkole podstawowej 213190 Pozostali projektanci 0,2500 0,0833-0,1667 3,0000 i analitycy systemów komputerowych 232107 Nauczyciel 0,2500 0,0833-0,1667 3,0000 informatyki/technologii 713401 Monter izolacji 0,5000 0,1667-0,3333 3,0000 budowlanych 713704 Monter sieci wodnych 0,2500 0,0833-0,1667 3,0000 i kanalizacyjnych 235908 Wychowawca w placówkach oświatowych wychowawczych i opiekuńczych 0,8333 0,3333-0,5000 2,5000 31

242901 Asystent prawny 0,4167 0,1667-0,2500 2,5000 214503 Inżynier mechanikmaszyny 1,0000 0,4167-0,5883 2,4000 i urządzenia przemysłowe 513301 Opiekunka domowa 5,0833 2,2500-2,8333 2,2593 232104 Nauczyciel fizyki 0,1667 0,0833-0,0833 2,0000 i astronomii 241990 Pozostali specjaliści do 0,1667 0,0833-0,8333 2,0000 spraw ekonomicznych i zarządzania gdzie indziej niesklasyfikowani 311210 Technik urządzeń 0,1667 0,0833-0,8333 2,0000 sanitarnych 313111 Operator dźwięku 0,1667 0,0833-0,0833 2,0000 343107 Sekretarz sądowy 0,6667 0,3333-0,3333 2,0000 514109 Fryzjer damski 0,3333 0,1667-0,1667 2,0000 714204 Malarz lakiernik wyrobów metalowych 724203 Elektromonter maszyn elektrycznych 0,6667 0,3333-0,3333 2,0000 0,3333 0,1667-0,1667 2,0000 731301 Bursztyniarz 0,1667 0,0833-0,0833 2,0000 743501 Krojczy 0,6667 0,3333-0,3333 2,0000 341504 Telemarketer 22,7500 11,4167-11,3333 1,9727 314503 Przedstawiciel handlowy 8,7500 4,6667-4,0833 1,8750 913302 Praczka 1,2500 0,6667-0,5833 1,8750 811102 Operator koparek 1,5833 0,9167-0,6667 1,7273 i zwałowarek 346102 Opiekun domu pomocy 1,0833 0,6667-0,4167 1,6250 społecznej 712204 Zbrojarz 3,6667 2,4167-1,2500 1,5172 346103 Opiekunka 0,4167 0,3333-0,0833 1,2500 środowiskowa 346104 Pracownik socjalny 0,4167 0,3333-0,0833 1,2500 232108 Nauczyciel języka obcego 1,0000 0,8333-0,1667 1,2000 32

Zawody deficytowe uszeregowane zostały wzrastająco według średniej miesięcznej podaży siły roboczej przy uwzględnieniu wskaźnika intensywności deficytu zawodów o wartości wyższej od 1,1. Ze względu na wyższą średnią miesięczną liczbę ofert pracy zgłoszonych w 2009r do tutejszego urzędu od średniej miesięcznej liczby osób bezrobotnych zarejestrowanych w danym zawodzie, średnia miesięczna deficytu podaży siły roboczej uzyskała we wszystkich zawodach wartość ujemną. Wykres 6. Zawody deficytowe w powiecie tczewskim w 2009 roku. Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań statystycznych rynku pracy MPiPS-0 33

Tabela 4 Zawody w równowadze w 2009 roku. Kod zawodu Nazwa zawodu Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów 123301 Kierownik działu marketingu i sprzedaży 1,00 131901 Kierownik małego przedsiębiorstwa gdzie indziej 1,00 niesklasyfikowany 223301 Lekarz weterynarii 1,00 232120 Nauczyciel religii 1,00 244401 Psycholog 1,00 313104 Fotograf 1,00 346101 Asystent osoby niepełnosprawnej 1,00 414104 Kurier 1,00 514110 Fryzjer męski 1,00 712303 Szkutnik 1,00 723103 Mechanik pojazdów jednośladowych 1,00 723301 Mechanik maszyn i urządzeń budowlanych 1,00 i melioracyjnych 725202 Monter sieci telekomunikacyjnych 1,00 741103 Rozbieracz wykrawacz 1,00 744202 Kaletnik 1,00 828104 Monter maszyn i urządzeń okrętowych 1,00 828113 Monter układów hydraulicznych i pneumatycznych 1,00 913208 Szaleciarz 1,00 915204 Portier 1,00 932112 Pomocnik ciastkarza 1,00 34

Zawody zrównoważone stanowią najmniejszą grupę wśród zawodów wyodrębnionych pod względem wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów, mieszczącego się między wielkościami 0,9-1,1. Analiza wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów wykazała, że wszystkie zawody zrównoważone na rynku w powiecie tczewskim osiągnęły wartość 1. Oznacza to, że w zawodach tych średnia miesięczna liczba zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie w 2009r była równa średniej miesięcznej liczbie zarejestrowanych osób bezrobotnych w danym zawodzie w omawianym okresie. Wszystkie wyszczególnione zawody mieszczą się w przedziale wskaźnika intensywności od 0,9-1,1. 35

WNIOSKI Podsumowując zawarte powyżej dane statystyczne dotyczące zawodów deficytowych i nadwyżkowych w 2009 roku można przytoczyć następujące wnioski: charakterystyczną, niekorzystną cechą bezrobocia pozostaje niski poziom wykształcenia, co w zasadniczy sposób decyduje o szansie podjęcia pracy, w ewidencji osób bezrobotnych znaczną grupę tworzą osoby zarejestrowane powyżej 12 miesięcy. Dotyczy to głównie osób w przedziale wiekowym od 45-64 lat jak również tych, którzy nie posiadają żadnych kwalifikacji oraz doświadczenia zawodowego, znaczącym problemem jest zjawisko niedopasowania podaży do popytu na lokalnym rynku pracy. Zdecydowana większość bezrobotnych to osoby z kwalifikacjami nieadekwatnymi do potrzeb lokalnego rynku pracy, w analizowanym okresie zaobserwować można wzrost stopy bezrobocia spowodowany spowolnieniem gospodarczym, na które wpływ miały min. zwolnienia grupowe, redukcja etatów, w trudnej sytuacji znajdują się nadal osoby zamieszkujące tereny wiejskie, które z uwagi na utrudniony dojazd mają problemy ze znalezieniem zatrudnienia, należy podkreślić, że przedstawione wyniki badań nie są w stanie określić rzeczywistej skali zjawiska w przedmiotowym zakresie. Jest to spowodowane tym, że nie wszystkie wolne miejsca pracy zgłaszane są przez pracodawców do urzędów pracy. Ponadto należy brać również pod uwagę fakt, że część populacji bezrobotnych sklasyfikowana jest w zawodzie wyuczonym, a część w zawodzie wykonywanym, analiza sytuacji osób bezrobotnych w powiecie tczewskim wykazała, że populacja zarejestrowanych w 2009 roku osób bezrobotnych jest bardzo zróżnicowana. Nie można bowiem, wydzielić jednej konkretnej grupy 36

zawodów, o której można by w jednoznaczny sposób powiedzieć, że generuje na rynku pracy bezrobocie. Wyjątek stanowią jedynie osoby bezrobotne bez żadnych kwalifikacji zawodowych, adresowanie szkoleń do osób formalnie legitymujących się zawodem celem jego aktualizacji oraz do osób posiadających zawody, na które nie występowało zapotrzebowanie ze strony pracodawców, opracowanie niniejsze pozwoli m.in. pracownikom instytucji rynku pracy, przedstawicielom instytucji edukacyjnych na zapoznanie się ze skalą niedostosowania struktury zawodów/specjalności do potrzeb rynku pracy, a tym samym wskaże konieczność prowadzenia zintegrowanych działań na rzecz dostosowania systemu kształcenia do potrzeb rynku pracy. 37

SPIS WYKRESÓW Wykres 1 Bezrobotni zarejestrowani według zawodów w powiecie tczewskim w 2009 roku. 20 Wykres 2 Oferty pracy w latach 2008-2009. 21 Wykres 3 Struktura ofert pracy według najliczniej reprezentowanych grup zawodowych 24 Wykres 4 Liczba najczęściej składanych ofert pracy w odniesieniu do ilości osób zarejestrowanych w danym zawodzie w 2009roku... 26 Wykres 5 Zawody nadwyżkowe w powiecie tczewskim w 2009 roku... 30 Wykres 6 Zawody deficytowe w powiecie tczewskim w 2009 rok.. 33 SPIS TABEL Tabela 1. Struktura bezrobotnych według grup zawodowych w powiecie tczewskim w końcu 2009 roku.. 16 Tabela 2. Zawody nadwyżkowe o najwyższym wskaźniku intensywności w 2009 roku 28 Tabela 3. Zawody deficytowe o najwyższym wskaźniku intensywności w 2009roku 31 Tabela 4. Zawody w równowadze w 2009 roku... 34 SPIS RYSUNKÓW Rysunek nr 1 Zarejestrowani bezrobotni według płci... 7 Rysunek nr 2 Liczba bezrobotnych w powiatach województwa pomorskiego... 8 Rysunek nr 3 Stopa bezrobocia w powiatach województwa pomorskiego... 9 38

39