INFORMACJA O SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ KRAJU

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY INFORMACJA O SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ KRAJU W I KWARTALE 2015 R. Warszawa, 23 kwietnia 2015 r.

2 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Spis treści strona Wstęp... 3 Ludność... 5 Rynek pracy... 6 Wynagrodzenia i świadczenia społeczne... 12 Ceny... 16 Rolnictwo... 24 Przemysł... 29 Budownictwo... 34 Budownictwo mieszkaniowe... 38 Rynek wewnętrzny... 40 Transport... 43 Łączność... 46 Usługi biznesowe... 47 Bilans płatniczy... 48 Handel zagraniczny... 50 Pieniądz... 57 Budżet państwa... 60 Giełdowy rynek papierów wartościowych... 64 Ruch graniczny z krajami spoza strefy Schengen... 69 Sytuacja gospodarcza na świecie i w wybranych krajach... 71 Wybrane wskaźniki sytuacji społeczno-gospodarczej kraju... 78 Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne... 80

Wstęp 3 Wstęp W I kwartale br. obserwowano umocnienie dynamiki w większości obszarów gospodarki. Szybciej niż w poprzednich okresach rosła w skali roku produkcja sprzedana przemysłu. Większy był również wzrost produkcji budowlano-montażowej i sprzedaży detalicznej. Utrzymał się spadek cen producentów w przemyśle i budownictwie. Pogłębił się spadek cen towarów i usług konsumpcyjnych. Tempo wzrostu przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń nominalnych brutto w sektorze przedsiębiorstw w skali roku w okresie styczeń marzec br. było szybsze niż odpowiednio w IV kwartale ub. roku. Szybszy był również wzrost siły nabywczej płac. Po przeprowadzonej w marcu br. waloryzacji, wzrost nominalnych emerytur i rent w systemie pracowniczym był podobny do obserwowanego w ostatnim kwartale ub. roku, a rolników indywidualnych szybszy. Poprawiła się dynamika siły nabywczej świadczeń emerytalno-rentowych w obu systemach. Obserwowano dalszą stopniową poprawę sytuacji na rynku pracy. Wzrost przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw w skali roku w I kwartale br. był szybszy niż w kolejnych kwartałach ub. roku. Mniej bezrobotnych niż przed rokiem zarejestrowało się w urzędach pracy; jednocześnie zmniejszyła się liczba osób skreślonych z ewidencji. Stopa bezrobocia rejestrowanego obniżyła się do 11,7% w końcu marca br. Produkcja sprzedana przemysłu w I kwartale br. była o 5,3% wyższa niż w analogicznym okresie ub. roku. Wzrost odnotowano w przetwórstwie przemysłowym oraz w dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji. W większości głównych grupowań przemysłowych (z wyjątkiem dóbr związanych z energią) obserwowano wzrost produkcji, największy w zakresie dóbr inwestycyjnych. Wydajność pracy w przemyśle zwiększyła się w stosunku do I kwartału ub. roku o 3,4%, przy wzroście zatrudnienia o 1,8%. W marcu br. produkcja sprzedana przemysłu wzrosła w skali roku o 8,8% (po wyeliminowaniu wpływu czynników o charakterze sezonowym o 6,0%). Produkcja budowlano-montażowa w I kwartale br. była o 3,5% wyższa niż w analogicznym okresie ub. roku. Wzrost notowano w zakresie robót związanych z budową obiektów inżynierii lądowej i robót budowlanych specjalistycznych, a spadek w jednostkach specjalizujących się w budowie budynków. W marcu br. produkcja budowlano-montażowa zwiększyła się w skali roku o 2,9% (po wyeliminowaniu czynników o charakterze sezonowym zmniejszyła się o 0,5%). Sprzedaż detaliczna w I kwartale br. wzrosła w skali roku o 4,4%, a w marcu br. była o 6,6% wyższa niż w analogicznym miesiącu ub. roku.

4 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju W kwietniu br. ogólny klimat koniunktury w przetwórstwie przemysłowym oceniany jest lepiej niż we wcześniejszych jedenastu miesiącach. Wpływają na to m.in. korzystniejsze wskazania dotyczące bieżącego portfela zamówień i produkcji oraz mniej negatywne niż przed miesiącem oceny sytuacji finansowej badanych przedsiębiorstw. W budownictwie koniunktura jest wciąż oceniana negatywnie, ale najmniej pesymistycznie od ponad trzech lat. W porównaniu z marcem br. poprawiły się m.in. oceny diagnostyczne oraz przewidywania dotyczące portfela zamówień, produkcji budowlano-montażowej na rynku krajowym i sytuacji finansowej przedsiębiorstw. W handlu detalicznym w kwietniu br. utrzymały się optymistyczne opinie z marca br. Bieżąca ogólna sytuacja gospodarcza oceniana jest korzystnie; pozytywne są również przewidywania w tym zakresie. Korzystnie (wobec negatywnych ocen przed miesiącem) postrzegana jest bieżąca sprzedaż, a mniej niekorzystnie aktualna sytuacja finansowa; prognozy w tych obszarach są optymistyczne. W porównaniu z poprzednim miesiącem wyraźnie poprawiły się nastroje konsumenckie dotyczące zarówno sytuacji bieżącej, jak i przyszłej. Na rynku rolnym w I kwartale br., w warunkach wyższej niż przed rokiem podaży, ceny większości produktów pochodzenia roślinnego w skupie i na targowiskach były znacznie niższe niż przed rokiem. Obniżyły się również ceny żywca rzeźnego (z wyjątkiem cen żywca wołowego w skupie), mleka oraz targowiskowe ceny prosiąt do dalszego chowu. Opłacalność tuczu trzody chlewnej w marcu br. nadal była niska, ale nieco poprawiła się w skali roku. Szacuje się, że uprawy ozime przezimowały w dobrym stanie, na ogół bez strat. Dobrze przezimowały również wieloletnie uprawy roślin motylkowych oraz drzewa owocowe. W okresie styczeń luty br. w obrotach towarowych handlu zagranicznego (wyrażonych w złotych) notowano wzrost eksportu w skali roku, przy spadku importu. Wymiana zamknęła się dodatnim saldem, wobec ujemnego w poprzednich latach. Wyższe niż przed rokiem były obroty z krajami rozwijającymi się oraz eksport do krajów rozwiniętych (w tym do UE). Znacznie obniżyły się natomiast obroty z krajami Europy Środkowo-Wschodniej. Wskaźnik terms of trade w styczniu br. kształtował się mniej korzystnie niż przed rokiem (100,4 wobec 103,0). Dochody budżetu państwa po trzech miesiącach br. wyniosły 67,8 mld zł, a wydatki 84,5 mld zł (tj. odpowiednio 22,8% i 24,6% kwoty założonej w ustawie budżetowej na 2015 r.). Budżet zamknął się deficytem w wysokości 16,7 mld zł, co stanowiło 36,2% planu (wobec 36,8% odpowiednio przed rokiem).

Ludność 5 Ludność Według wstępnych szacunków, w końcu I kwartału br. ludność Polski liczyła 38463 tys. osób, tj. o ponad 22 tys. mniej niż przed rokiem oraz o ok. 15 tys. mniej niż w końcu 2014 r. Tempo ubytku rzeczywistego wyniosło -0,04% (w I kwartale ub. roku -0,03%). W stosunku do I kwartału ub. roku odnotowano wzrost liczby zgonów oraz niewielki spadek liczby urodzeń, co skutkowało zmniejszeniem przyrostu naturalnego. Saldo migracji zagranicznych na pobyt stały pozostało ujemne na poziomie ok. -4 tys. (wobec ok. -3 tys. przed rokiem). Według wstępnych danych, w ciągu pierwszych trzech miesięcy br. zarejestrowano ok. 90 tys. urodzeń, tj. o niespełna 1 tys. mniej niż w analogicznym okresie ub. roku. Współczynnik urodzeń wyniósł 9,3 i obniżył się w stosunku do analogicznego okresu ub. roku o 0,1 pkt. Wzrosła liczba zgonów (o blisko 3,5 tys.) zarejestrowano ich ok. 101 tys. Ogólny współczynnik zgonów kształtował się na poziomie 10,5 i był o 0,4 pkt większy niż przed rokiem. Przyrost naturalny (różnica między liczbą urodzeń żywych i zgonów ogółem) pozostał ujemny i wyniósł -11 tys. Szacuje się, że w I kwartale br. na każde 10 tys. ludności ubyło 11 osób (w I kwartale ub. roku 7 osób). W okresie styczeń marzec br. odnotowano niespełna 400 zgonów niemowląt (dzieci w wieku poniżej 1 roku życia), tj. nieznacznie mniej niż przed rokiem. Współczynnik zgonów niemowląt wyniósł 4,0 i był o 0,3 pkt niższy niż w analogicznym okresie ub. roku. Według wstępnych szacunków w okresie styczeń marzec br. zawarto ok. 15 tys. małżeństw (o 0,6 tys. mniej niż przed rokiem), z czego prawie 1/3 stanowiły małżeństwa wyznaniowe. Współczynnik małżeństw obniżył się o 0,1 pkt i wyniósł 1,6. Wzrosła natomiast liczba rozwodów (o ok. 1,6 tys.) rozwiodło się ponad 18 tys. par małżeńskich, a współczynnik rozwodów wzrósł o 0,2 pkt do 1,9. W stosunku do ok. 0,5 tys. małżeństw (o ok. 60 mniej niż przed rokiem) sąd orzekł separację.

6 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Rynek pracy W I kwartale br. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw było nieco wyższe niż przed rokiem. W urzędach pracy zarejestrowało się mniej bezrobotnych niż w analogicznym okresie ub. roku, a jednocześnie mniej bezrobotnych skreślono z ewidencji. W końcu marca br. liczba zarejestrowanych bezrobotnych i stopa bezrobocia były niższe zarówno w skali miesiąca, jak i roku. 105 PRZECIĘTNE ZATRUDNIENIE W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW (analogiczny okres roku poprzedniego=100) 104 103 102 101 100 99 98 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. 2011 2012 2013 2014 2015 Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw 1 w okresie styczeń-marzec br. wyniosło 5570,5 tys. osób, tj. zwiększyło się o 1,1% w stosunku do notowanego przed rokiem (wobec wzrostu odpowiednio o 0,1% w analogicznym okresie ub. roku). Wzrost zatrudnienia notowano m.in. w informacji i komunikacji (o 3,4%), przetwórstwie przemysłowym (o 2,9%), handlu; naprawie pojazdów samochodowych (o 2,2%) oraz transporcie i gospodarce magazynowej (o 2,0%). Obniżyło się zatrudnienie w budownictwie (o 6,1%), górnictwie i wydobywaniu (o 5,9%), wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę oraz zakwaterowaniu i gastronomii (po 5,3%) i obsłudze rynku nieruchomości (o 1,9%). 1 W jednostkach o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

Rynek pracy 7 Przeciętne zatrudnienie kształtowało się następująco: 2015 2014 2015 Wyszczególnienie III I III w tys. analogiczny okres roku poprzedniego=100 w tys. Sektor przedsiębiorstw... 5575,6 101,1 100,5 100,1 101,1 5570,5 w tym: Przemysł... 2510,8 101,7 100,8 100,5 101,8 2507,0 górnictwo i wydobywanie... 150,5 93,7 94,4 94,2 94,1 151,6 przetwórstwo przemysłowe... 2118,7 102,9 101,5 101,2 102,9 2113,3 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę... 124,6 94,7 96,4 96,4 94,7 125,1 dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja... 117,0 100,7 103,2 103,0 100,8 117,0 Budownictwo... 382,3 94,0 91,8 91,3 93,9 382,2 Handel; naprawa pojazdów samochodowych... 1149,2 102,1 100,9 100,5 102,2 1148,7 Transport i gospodarka magazynowa... 494,0 102,1 99,8 99,6 102,0 494,5 Zakwaterowanie i gastronomia... 102,5 94,9 98,9 98,4 94,7 102,2 Informacja i komunikacja... 185,9 103,4 103,0 102,7 103,4 185,6 Obsługa rynku nieruchomości... 93,6 98,0 101,8 101,5 98,1 93,5 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna a... 183,9 100,6 105,9 105,7 100,7 183,6 Administrowanie i działalność wspierająca... 335,5 101,7 104,8 104,8 101,8 335,5 a Nie obejmuje działów: Badania naukowe i prace rozwojowe oraz Działalność weterynaryjna. Spośród działów o znaczącym udziale w zatrudnieniu, największy wzrost przeciętnego zatrudnienia w porównaniu z I kwartałem ub. roku obserwowano w przedsiębiorstwach zajmujących się m.in. produkcją mebli (o 6,9%), produkcją wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o 4,8%), produkcją pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 4,2%), transportem lądowym i rurociągowym (o 3,9%), produkcją wyrobów z metali, produkcją maszyn i urządzeń oraz magazynowaniem i działalnością usługową wspomagającą transport (po 3,2%). Największy spadek zatrudnienia notowano w wydobywaniu węgla kamiennego i węgla brunatnego (o 7,8%), budowie budynków (o 6,7%), robotach budowlanych specjalistycznych (o 6,3%) oraz budowie obiektów inżynierii lądowej i wodnej (o 5,4%). Zmniejszyło się również zatrudnienie w przedsiębiorstwach zajmujących się produkcją odzieży (o 1,2%) i produkcją wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (o 0,2%). W marcu br. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 5575,6 tys. osób, tj. o 1,1% więcej niż przed rokiem (wobec wzrostu w lutym br. o 1,2% i wzrostu o 0,5% w marcu ub. roku).

8 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju

Rynek pracy 9 tys. osób BEZROBOCIE REJESTROWANE 3 000 2 800 2 600 2 400 2 200 2 000 1 800 1 600 1 400 liczba bezrobotnych ogółem (lewa skala) 1 200 stopa bezrobocia (prawa skala) 1 000 800 600 400 200 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 2011 2012 2013 2014 2015 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy w końcu marca br. wyniosła 1860,6 tys. i zmniejszyła się zarówno w porównaniu z poprzednim miesiącem (o 3,0%, tj. o 58,1 tys.), jak i z analogicznym okresem ub. roku (o 14,7%, tj. o 321,6 tys.). Stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 11,7%, tj. obniżyła się o 0,3 p.proc. w porównaniu z notowaną przed miesiącem i była o 1,8 p.proc. niższa niż przed rokiem. Stopa bezrobocia w województwach kształtowała się w granicach od 8,0% w wielkopolskim do 18,8% w warmińsko-mazurskim. W porównaniu z poprzednim miesiącem spadła ona we wszystkich województwach. W największym stopniu stopa bezrobocia zmniejszyła się w województwie warmińsko-mazurskim (o 0,8 p.proc.) i zachodniopomorskim (o 0,6 p.proc.). W porównaniu z marcem ub. roku stopa bezrobocia również zmniejszyła się we wszystkich województwach, najbardziej w województwie lubuskim (o 2,9 p.proc.) i warmińsko-mazurskim (o 2,8 p.proc.). W końcu marca br. w strukturze zarejestrowanych bezrobotnych udział kobiet był wyższy niż mężczyzn i wyniósł 50,4% (o 0,7 p.proc. więcej niż przed rokiem). W porównaniu z marcem ub. roku zwiększył się odsetek osób wcześniej pracujących (o 0,9 p.proc. do 83,7%) oraz osób bez kwalifikacji zawodowych (o 0,2 p.proc. do 30,3%). Obniżył się natomiast odsetek absolwentów (o 0,7 p.proc. do 4,5%), osób bez prawa do zasiłku (o 0,2 p.proc. do 86,2%) oraz nieznacznie osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładów pracy (o 0,1 p.proc. do 5,2%). Spośród osób bezrobotnych znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, w końcu marca br. liczba osób długotrwale bezrobotnych 2 przekraczała połowę bezrobotnych zarejestrowanych ich udział wyniósł 56,5%. Liczba osób bezrobotnych w wieku poniżej 30 roku życia wyniosła 574,2 tys., co stanowiło 30,9% ogółu bezrobotnych (w tym osoby w wieku poniżej 25 roku życia stanowiły 16,0%). Wśród osób bezrobotnych 2 Do długotrwale bezrobotnych zalicza się osoby pozostające w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego w miejscu pracy.

10 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju 26,1% stanowiły osoby będące w wieku powyżej 50 roku życia. Liczba osób bezrobotnych korzystających ze świadczeń pomocy społecznej wyniosła 36,6 tys., tj. 2,0% ogółu bezrobotnych. Osób bezrobotnych posiadających co najmniej jedno dziecko w wieku do 6 roku życia było 272,5 tys. (tj. 14,6% ogółu bezrobotnych), a posiadających dziecko niepełnosprawne w wieku do 18 roku życia 2,2 tys. (odpowiednio 0,1%). Odsetek osób bezrobotnych niepełnosprawnych wyniósł 5,9% (tj. 110,0 tys. osób). W I kwartale br. liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 624,2 tys. osób i była o 4,0% mniejsza niż przed rokiem (wobec spadku o 14,1% w analogicznym okresie ub. roku). Najliczniejszą grupę nadal stanowiły osoby rejestrujące się po raz kolejny, a ich udział w nowo zarejestrowanych ogółem zwiększył się w skali roku (o 1,7 p.proc. do 83,2%). Wzrósł również odsetek osób zamieszkałych na wsi (o 1,0 p.proc. do 42,0%). Obniżył się natomiast odsetek osób dotychczas niepracujących (o 1,4 p.proc. do 15,1%), absolwentów (o 1,1 p.proc. do 8,5%) oraz osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładów pracy (o 0,3 p.proc. do 5,3%). Z ewidencji bezrobotnych w okresie trzech miesięcy br. skreślono 588,8 tys. osób, tj. o 6,0% mniej niż przed rokiem (wobec wzrostu o 8,2% w analogicznym okresie ub. roku). Główną przyczynę wyrejestrowania nadal stanowiło podjęcie pracy, w wyniku czego z rejestru bezrobotnych skreślono 281,2 tys. osób (wobec 286,8 tys. przed rokiem). Udział tej kategorii w ogólnej liczbie wyrejestrowanych zwiększył się w skali roku o 2,0 p.proc. do 47,8%. Więcej osób niż w I kwartale ub. roku podjęło pracę niesubsydiowaną (252,5 tys. osób wobec 263,0 tys.) i subsydiowaną (28,7 tys. osób wobec 23,8 tys.). Zwiększył się udział osób, które dobrowolnie zrezygnowały ze statusu bezrobotnego (o 0,9 p.proc. do 7,0%). Na podobnym poziomie do notowanego przed rokiem ukształtował się odsetek osób, które nabyły uprawnienia do świadczenia przedemerytalnego (1,5%) oraz osób, które nabyły prawa emerytalne i rentowe (1,2%). Zmniejszył się również udział osób, które rozpoczęły staż lub szkolenie u pracodawców (o 8,2 p.proc. do 5,0%) oraz osób, które utraciły status bezrobotnego w wyniku niepotwierdzenia gotowości do podjęcia pracy (o 0,3 p.proc. do 23,4%). Liczba zarejestrowanych bezrobotnych i stopa bezrobocia kształtowały się następująco: Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani (w końcu okresu): 2014 I III IV VI VII IX X XII I III 2015 w tys. osób... 2182,2 1912,5 1821,9 1825,2 1860,6 analogiczny okres roku poprzedniego=100... 94,3 90,7 87,5 84,6 85,3 Bezrobotni nowo zarejestrowani: w tys. osób... 650,1 498,9 625,9 677,9 624,2 analogiczny okres roku poprzedniego=100... 85,9 90,0 90,4 96,1 96,0 Bezrobotni wyrejestrowani w tys. osób: w tys. osób... 626,5 768,5 716,5 674,6 588,8 analogiczny okres roku poprzedniego=100... 108,2 101,1 99,8 106,9 94,0 Płynność bezrobocia (napływ odpływ)... 23,6-269,6-90,6 3,3 35,4 Stopa bezrobocia (w końcu okresu) w %... 13,5 12,0 11,5 11,5 11,7

Rynek pracy 11 tys. 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 OFERTY PRACY (stan w końcu miesiąca) oferty pracy (lewa skala) liczba bezrobotnych na 1 ofertę pracy (prawa skala) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 2011 2012 2013 2014 2015 0 W I kwartale br. do urzędów pracy zgłoszono 283,1 tys. ofert zatrudnienia 3, tj. o 0,3% więcej niż przed rokiem. Oferty z sektora publicznego stanowiły 20,6% ogółu ofert (wobec 25,4% w analogicznym okresie ub. roku). Liczba ofert w sektorze publicznym zmniejszyła się w skali roku o 18,5%, natomiast w sektorze prywatnym zwiększyła się o 6,7%. W końcu marca br. oferty zatrudnienia niewykorzystane dłużej niż jeden miesiąc stanowiły 19,5% ogółu ofert (wobec 18,0% przed rokiem). Spośród wszystkich ofert 8,5% dotyczyło stażu, 5,1% było adresowanych do osób niepełnosprawnych, a 0,3% do absolwentów. W końcu marca br. zadeklarowano mniej zwolnień grupowych niż przed rokiem 197 zakładów zadeklarowało zwolnienie 23,9 tys. pracowników, w tym 4,1 tys. osób z sektora publicznego (w końcu marca ub. roku odpowiednio 270 zakładów, 28,6 tys. pracowników, w tym 2,9 tys. z sektora publicznego). W I kwartale br. zarejestrowano 7 strajków, w których uczestniczyło 18,0 tys. pracowników, tj. 68,4% zatrudnionych w jednostkach, w których wystąpiły strajki (w analogicznym okresie ub. roku odpowiednio 1 strajk, 22 strajkujących pracowników, tj. 5,7% zatrudnionych). Straty czasu pracy z tytułu uczestnictwa w strajkach wyniosły 848,5 tys. roboczogodzin, tj. 32 godziny nieprzepracowane przez 1 strajkującego (w I kwartale ub. roku odpowiednio 44 roboczogodziny, tj. 2 godziny nieprzepracowane). 3 Dotyczy wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej.

12 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Wynagrodzenia i świadczenia W I kwartale br. wzrost przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń nominalnych brutto w sektorze przedsiębiorstw w skali roku był wyższy niż w ostatnim kwartale ub. roku. Przy dalszym spadku cen towarów i usług konsumpcyjnych umocniła się dynamika siły nabywczej płac i była najwyższa od II kwartału 2008 r. Po przeprowadzonej w marcu br. waloryzacji, tempo wzrostu emerytur i rent nominalnych w systemie pracowniczym w I kwartale br. było podobne do notowanego w IV kwartale ub. roku, a rolników indywidualnych większe. Poprawiła się dynamika realnych świadczeń emerytalnorentowych. 107 106 105 PRZECIĘTNE MIESIĘCZNE WYNAGRODZENIA BRUTTO W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW (analogiczny okres roku poprzedniego=100) wynagrodzenia nominalne wynagrodzenia realne 104 103 102 101 100 99 98 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. 2011 2012 2013 2014 2015 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw 4 w okresie styczeń marzec br. ukształtowało się na poziomie 4053,71 zł i było o 4,0% wyższe niż w analogicznym okresie ub. roku (wobec wzrostu o 4,2% przed rokiem i o 3,3% w IV kwartale ub. roku). Przeciętne płace zwiększyły się w większości sekcji, najbardziej w administrowaniu i działalności wspierającej (o 8,0%), działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (o 6,6%), zakwaterowaniu i gastronomii (o 5,7%), budownictwie oraz wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (po 5,2%). Spadek odnotowano w górnictwie i wydobywaniu (o 0,4%) oraz w transporcie i gospodarce magazynowej (o 0,3%). Wśród działów o znaczącym udziale w zatrudnieniu wzrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w skali roku odnotowano m.in. w robotach budowlanych specjalistycznych (o 9,2%), produkcji pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 6,4%), handlu detalicznym (o 5,6%) oraz produkcji wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (o 5,5%). Spadek przeciętnych płac 4 W jednostkach o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

Wynagrodzenia i świadczenia społeczne 13 zanotowano w wydobywaniu węgla kamiennego i węgla brunatnego (o 1,0%) oraz transporcie lądowym i rurociągowym (o 0,4%). W marcu br. przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 4214,14 zł, tj. o 4,9% więcej niż przed rokiem (kiedy notowano wzrost o 4,8%). Płace wzrosły w większości sekcji, najbardziej w górnictwie i wydobywaniu (o 10,7%, na co wpłynęły m.in. przesunięcia w terminach wypłat premii i nagród), wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 9,5%), administrowaniu i działalności wspierającej (o 9,0%), działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (o 7,9%) oraz budownictwie (o 6,9%). Spadek odnotowano w sekcji transport i gospodarka magazynowa (o 6,1%, na co wpłynęło przesunięcie terminu wypłaty nagród). Spośród działów o znaczącym udziale w zatrudnieniu znacznie wyższe niż przed rokiem były wynagrodzenia w wydobywaniu węgla kamiennego i węgla brunatnego (o 14,4%), robotach budowlanych specjalistycznych (o 11,4%), produkcji wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (o 6,7%) oraz produkcji pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 6,5%). Spadek odnotowano jedynie w transporcie lądowym i rurociągowym (o 7,9%). Przeciętne miesięczne wynagrodzenia nominalne brutto kształtowały się następująco: Wyszczególnienie 2015 2014 2015 III I III analogiczny okres w zł w zł roku poprzedniego=100 Sektor przedsiębiorstw... 4214,14 104,9 104,8 104,2 104,0 4053,71 w tym: Przemysł... 4301,99 105,3 104,3 104,1 103,2 4112,65 górnictwo i wydobywanie... 6214,92 110,7 104,2 104,5 99,6 6305,35 przetwórstwo przemysłowe... 3983,19 105,0 105,5 104,9 104,3 3818,79 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę... 7812,84 109,5 101,1 102,6 105,2 6694,21 dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja... 3874,11 105,1 100,6 102,5 103,6 3820,02 Budownictwo... 4057,26 106,9 106,3 104,2 105,2 3898,11 Handel; naprawa pojazdów samochodowych... 3844,59 105,9 103,5 103,3 105,1 3723,91 Transport i gospodarka magazynowa... 3706,16 93,9 113,1 106,6 99,7 3644,56 Zakwaterowanie i gastronomia... 2874,05 105,7 103,4 103,9 105,7 2874,45 Informacja i komunikacja... 7517,08 104,4 103,7 104,5 104,4 7304,21 Obsługa rynku nieruchomości... 4440,76 104,6 101,9 102,8 103,6 4196,84 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna a... 6495,89 107,9 101,3 102,6 106,6 6160,92 Administrowanie i działalność wspierająca... 2957,95 109,0 104,1 104,3 108,0 2889,89 a Nie obejmuje działów: Badania naukowe i prace rozwojowe oraz Działalność weterynaryjna. Kwota wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw w okresie styczeń marzec br. była wyższa niż w analogicznym okresie ub. roku o 5,2% (przed rokiem wzrost o 4,3%).

14 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Siła nabywcza przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw w I kwartale br. była wyższa niż przed rokiem o 5,7% (w pierwszym kwartale ub. roku wzrost wyniósł 3,7%). W marcu br. płaca realna brutto była w skali roku wyższa o 6,6%. Liczba emerytów i rencistów oraz przeciętne miesięczne świadczenia brutto kształtowały się następująco: Wyszczególnienie 2014 2015 I III IV VI VII IX X XII I III III Przeciętna liczba emerytów i rencistów: w tys. osób... 8895,3 8872,1 8856,5 8857,1 8868,0 8864,7 analogiczny okres roku poprzedniego =100... 98,9 98,9 99,1 99,4 99,7 99,8 Pobierający emerytury i renty: z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych w tys. osób... 7671,6 7656,5 7649,4 7657,1 7670,0 7668,2 rolników indywidualnych w tys. osób... 1223,7 1215,6 1207,1 1200,0 1198,0 1196,5 Przeciętna emerytura i renta: z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych w zł... 1959,26 2003,18 2000,01 2002,18 2020,27 2049,64 analogiczny okres roku poprzedniego=100.. 104,4 103,8 103,4 103,1 103,1 103,3 rolników indywidualnych w zł... 1136,20 1147,26 1146,75 1148,84 1161,14 1180,26 analogiczny okres roku poprzedniego=100.. 103,7 101,5 101,5 101,6 102,2 103,4 Przeciętna miesięczna nominalna emerytura i renta brutto z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych w okresie styczeń marzec br. ukształtowała się na poziomie 2020,27 zł, tj. wzrosła w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku o 3,1%. W marcu br., po przeprowadzonej na początku miesiąca waloryzacji, wyniosła ona 2049,64 zł, tj. o 3,3% więcej niż przed rokiem. Przeciętna miesięczna realna emerytura i renta z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych w I kwartale br. wzrosła w skali roku o 4,6%, a w marcu br. zwiększyła się odpowiednio o 4,8%. 107 PRZECIĘTNA MIESIĘCZNA EMERYTURA I RENTA REALNA BRUTTO (analogiczny okres roku poprzedniego=100) 106 105 104 103 102 101 100 99 98 97 z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych rolników indywidualnych I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. 2011 2012 2013 2014 2015

Wynagrodzenia i świadczenia społeczne 15 Przeciętna miesięczna nominalna emerytura i renta brutto rolników indywidualnych w okresie styczeń marzec br. wyniosła 1161,14 zł, tj. o 2,2% więcej niż w analogicznym okresie ub. roku. W marcu br., po waloryzacji, ukształtowała się ona na poziomie 1180,26 zł, tj. wzrosła w skali roku o 3,4%. Przeciętna miesięczna realna emerytura i renta brutto rolników indywidualnych zwiększyła się w skali roku w I kwartale br. o 3,7%, natomiast w marcu br. o 4,9%. Kwota brutto zasiłków dla bezrobotnych (bez składki na ubezpieczenie społeczne) wyniosła w okresie styczeń marzec br. 566,8 mln zł, tj. obniżyła się o 12,8 % w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku. W marcu br. wypłacono bezrobotnym 196,7 mln zł, tj. o 1,0 % więcej niż w lutym br. oraz o 11,1% mniej niż przed rokiem. W okresie styczeń marzec br. wartość wypłat z tytułu zasiłków i świadczeń przedemerytalnych wyniosła 566,5 mln zł i była o 2,5% mniejsza niż w analogicznym okresie ub. roku. W marcu br. wypłacono ogółem świadczenia na kwotę 188,8 mln zł, tj. o 0,3% większą niż w poprzednim miesiącu i o 3,6% mniejszą niż w marcu ub. roku. W okresie styczeń marzec br. wypłaty z Funduszu Emerytur Pomostowych pobierało przeciętnie 12,4 tys. osób, a suma wypłaconych świadczeń wyniosła 89,5 mln zł (w analogicznym okresie ub. roku odpowiednio 9,8 tys. osób oraz 68,6 mln zł). W marcu br. zrealizowano 12,7 tys. wypłat z tego źródła, wobec 10,1 tys. przed rokiem. Łączna kwota wypłat wyniosła 31,3 mln zł i była wyższa o 32,3% niż przed rokiem.

16 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Ceny W I kwartale br. ceny towarów i usług konsumpcyjnych były niższe niż przed rokiem. W marcu br. spadek cen konsumpcyjnych w skali roku był nieznacznie wolniejszy niż w lutym br. W porównaniu z poprzednim miesiącem obserwowano, po raz pierwszy od roku, niewielki wzrost cen. Ceny producentów w przemyśle i budownictwie w I kwartale br. kształtowały się poniżej poziomu sprzed roku. 110 WSKAŹNIKI CEN (analogiczny okres roku poprzedniego=100) 108 produkcja sprzedana przemysłu 106 104 102 produkcja budowlano-montażowa towary i usługi konsumpcyjne 100 98 96 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. 2011 2012 2013 2014 2015 Według wstępnych danych, w marcu br. ceny produkcji sprzedanej przemysłu kształtowały się na poziomie zbliżonym do notowanego w grudniu ub. roku. Wzrost cen obserwowano w sekcjach wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 0,7%), dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja (o 0,4%) oraz górnictwo i wydobywanie (o 0,3%). Spadek cen notowano natomiast w przetwórstwie przemysłowym (o 0,2%), w tym m.in. niższe były ceny produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o 1,3%), pojazdów samochodowych, przyczep i naczep oraz chemikaliów i wyrobów chemicznych (po 0,9%), wyrobów z drewna, korka oraz słomy i wikliny (o 0,5%), a także urządzeń elektrycznych oraz wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (po 0,4%). Spadły również ceny produkcji artykułów spożywczych, wyrobów z metali oraz komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (spadek po 0,3%). Na poziomie z grudnia ub. roku pozostały ceny produkcji mebli. Wzrosły natomiast ceny m.in. produkcji papieru i wyrobów z papieru (o 0,1%), maszyn i urządzeń (o 0,2%), metali (o 1,2%), napojów (o 2,0%) oraz koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (o 2,6%). W marcu br. obserwowano spadek cen produkcji sprzedanej przemysłu w skali roku o 2,4% (wobec 2,8% przed miesiącem). Niższe niż przed rokiem były ceny w przetwórstwie przemysłowym (o 3,1%). Wzrost cen wystąpił natomiast w sekcjach dostawa wody;

Ceny 17 gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja (o 1,1%), wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 1,2%) oraz górnictwo i wydobywanie (o 1,5%). Dynamika cen w przemyśle i budownictwie kształtowała się następująco: Ceny produkcji sprzedanej przemysłu wytwarzanie dostawa wody; i zaopatrywanie Ceny produkcji gospodarowanie Okresy górnictwo przetwórstwo w energię budowlanomontażowej ogółem ściekami i wydobywanie przemysłowe elektryczną, gaz, i odpadami; parę wodną rekultywacja i gorącą wodę 2014 Grudzień roku poprzedniego=100 III... 99,7 97,5 99,6 100,7 100,9 99,5 2015 III... 100,0 100,3 99,8 100,7 100,4 99,8 2014 Miesiąc poprzedni=100 III... 99,8 97,7 99,8 100,1 100,3 99,9 IV... 99,8 99,3 99,8 100,2 99,8 99,9 V... 99,8 100,7 99,8 100,0 100,3 100,0 VI... 99,9 99,6 99,9 100,1 99,9 100,0 VII... 99,9 102,3 99,8 100,1 100,3 100,0 VIII... 100,3 99,8 100,3 100,0 100,1 100,0 IX... 100,0 100,5 100,0 100,1 100,5 100,0 X... 99,6 100,5 99,5 100,0 99,8 100,0 XI... 99,5 99,6 99,4 100,1 99,9 99,9 XII... 98,8 99,0 98,6 99,9 100,0 99,9 2015 I... 99,9 97,4 99,9 100,5 100,5 99,9 II... 99,9 100,8 99,8 100,1 99,9 99,9 III... 100,2 102,1 100,1 100,1 100,0 100,0 2014 Analogiczny okres roku poprzedniego=100 III... 98,7 90,2 98,9 100,9 100,9 98,5 IV... 99,3 93,2 99,3 101,1 100,8 98,5 V... 99,0 93,9 99,0 101,0 100,9 98,6 VI... 98,2 94,7 98,0 101,0 101,0 98,7 VII... 97,9 97,9 97,5 101,1 101,3 98,8 VIII... 98,5 97,6 98,2 101,1 101,5 99,1 IX... 98,4 97,9 98,1 101,2 101,6 99,2 X... 98,7 98,8 98,3 101,2 101,6 99,3 XI... 98,4 98,8 98,0 101,3 101,5 99,4 XII... 97,3 98,7 96,7 101,2 101,5 99,2 2015 I... 97,2 95,5 96,7 101,2 101,3 99,5 II... 97,2 97,1 96,6 101,2 101,3 99,6 III... 97,6 101,5 96,9 101,2 101,1 99,7 2014 I III... 98,8 91,0 99,0 100,8 100,8 98,4 IV VI... 98,8 93,9 98,8 101,1 100,9 98,6 VII IX... 98,3 97,8 97,9 101,1 101,5 99,0 X XII... 98,2 98,8 97,7 101,2 101,5 99,3 2015 I III... 97,4 98,0 96,7 101,2 101,2 99,6

18 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju W marcu br., w porównaniu z poprzednim miesiącem, ceny produkcji sprzedanej przemysłu były wyższe o 0,2%. Wzrost cen obserwowano w sekcjach górnictwo i wydobywanie (o 2,1%), a także przetwórstwo przemysłowe oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (po 0,1%). Na poziomie sprzed miesiąca kształtowały się ceny w sekcji dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja. Spośród działów przetwórstwa przemysłowego wzrosły ceny m.in. produkcji koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (o 3,9%), metali (o 0,5%), chemikaliów i wyrobów chemicznych (o 0,3%), napojów (o 0,2%) oraz artykułów spożywczych (o 0,1%). Ceny produkcji wyrobów z metali pozostały na poziomie notowanym w lutym br. Niższe były natomiast ceny produkcji m.in. urządzeń elektrycznych (o 0,1%), maszyn i urządzeń (o 0,2%), a także wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych oraz komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (po 0,3%). Obniżono również ceny produkcji papieru i wyrobów z papieru oraz mebli (po 0,4%), wyrobów z drewna, korka oraz słomy i wikliny (o 0,5%), a także pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 0,9%). Szacuje się, że ceny produkcji budowlano-montażowej w marcu br. pozostały na poziomie notowanym przed miesiącem. W skali roku oraz w porównaniu z grudniem ub. roku obserwowano spadek cen w budownictwie, odpowiednio o 0,3% i 0,2%. 105 104 103 2011 2012 2013 2014 2015 WSKAŹNIKI CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH (XII roku poprzedniego=100) 102 101 100 99 98 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII W marcu br. ceny towarów i usług konsumpcyjnych były niższe niż w grudniu ub. roku o 0,2% (wobec wzrostu o 0,3% przed rokiem). Obserwowano spadek cen odzieży i obuwia oraz towarów i usług związanych z transportem. Wyższe niż w grudniu ub. roku były natomiast ceny napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych, towarów i usług w zakresie rekreacji i kultury, żywności i napojów bezalkoholowych oraz towarów i usług związanych ze zdrowiem. Wzrosły również ceny towarów i usług w zakresie mieszkania,

Ceny 19 restauracji i hoteli, a także łączności oraz edukacji. Największy wpływ na wskaźnik cen ogółem miały spadki cen towarów i usług w zakresie transportu oraz odzieży i obuwia, które zmniejszyły wskaźnik cen ogółem odpowiednio o 0,35 p.proc. i 0,25 p.proc. Wzrosty cen żywności i napojów bezalkoholowych oraz towarów i usług związanych z mieszkaniem wpłynęły na podwyższenie wskaźnika cen ogółem odpowiednio o 0,16 p.proc. i 0,08 p.proc. p.proc. 0,20 0,15 0,10 0,05 0,00-0,05-0,10-0,15-0,20-0,25-0,30-0,35-0,40 0,158 żywność i napoje bezalkoholowe WPŁYW ZMIAN CEN GRUP TOWARÓW I USŁUG NA WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH OGÓŁEM W MARCU 2015 R. (grudzień roku poprzedniego=100) 0,057 napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe -0,253 odzież i obuwie 0,078 0,038-0,354 0,009 0,050 mieszkanie zdrowie transport łączność rekreacja i kultura 0,001 edukacja 0,018 0,011 restauracje i hotele inne towary i usługi Ceny żywności i napojów bezalkoholowych w marcu br. były wyższe niż w grudniu ub. roku o 0,7% (wobec wzrostu o 1,0% przed rokiem), przy czym żywność podrożała również o 0,7%, natomiast napoje bezalkoholowe potaniały o 0,1%. Więcej konsumenci płacili m.in. za warzywa (o 7,0%), owoce (o 5,0%), cukier (o 2,1%), mąkę pszenną (o 0,9%) oraz ryby i owoce morza (o 0,8%). Niższe były ceny olejów i tłuszczów (o 0,9%), a także mięsa (przeciętnie o 0,7%, w tym za mięso wieprzowe płacono mniej o 1,9%, wędliny o 0,5%, mięso wołowe o 0,1%, przy nieznacznym wzroście cen mięsa drobiowego o 0,1%). Tańsze były również towary w grupie mleko, sery i jaja (przeciętnie o 0,4%, w tym sery i twarogi o 0,8%, mleko oraz jaja po 0,6%, przy wzroście cen jogurtów o 0,5%). Mniej konsumenci płacili również m.in. za ryż (o 0,3%), pieczywo (o 0,2%) oraz kasze i ziarna zbóż (o 0,1%). Ceny wyrobów tytoniowych były wyższe niż w grudniu ub. roku o 2,1%, a napojów alkoholowych o 0,2%. Obniżeniu w porównaniu z grudniem ub. roku uległy ceny obuwia (o 6,9%) oraz odzieży (o 3,9%). Ceny związane z mieszkaniem w marcu br. były wyższe niż w grudniu ub. roku o 0,3%. Podrożały usługi kanalizacyjne (o 1,5%), zaopatrywanie w wodę (o 1,2%) oraz wywóz śmieci (o 0,2%). Wzrosły ceny nośników energii (o 0,2%), w tym energii elektrycznej (o 1,6%) oraz energii cieplnej (o 0,7%). Obniżeniu uległy natomiast ceny gazu (o 1,5%) oraz opału (o 0,8%). Ceny związane z wyposażeniem mieszkania i prowadzeniem gospodarstwa były nieznacznie niższe niż w grudniu ub. roku (o 0,1%).

20 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Artykuły i usługi związane ze zdrowiem były droższe niż w grudniu ub. roku o 0,7%. Wzrosły ceny usług lekarskich (o 0,9%), wyrobów farmaceutycznych (o 0,8%), usług stomatologicznych (o 0,6%) oraz szpitalnych (o 0,1%). Niższe były natomiast opłaty za usługi sanatoryjne (o 0,5%). Ceny w zakresie transportu były niższe niż w grudniu ub. roku o 4,1%. Mniej konsumenci płacili za gaz ciekły (o 23,9%), paliwa i smary do prywatnych środków transportu (o 5,6%), benzyny (o 3,9%) oraz olej napędowy (o 2,0%). Tańsze były również usługi transportowe (o 5,6%) oraz samochody osobowe (o 0,6%). Ceny związane z rekreacją i kulturą wzrosły w porównaniu z grudniem ub. roku o 0,8%. Droższe były gazety i czasopisma (o 7,1%), bilety do kin, teatrów i na koncerty (o 1,0%), książki (o 0,8%) oraz turystyka zorganizowana (o 0,7%). Mniej płacono za sprzęt audiowizualny, fotograficzny i informatyczny (o 0,7%). W okresie styczeń marzec br. ceny towarów i usług konsumpcyjnych obniżyły się w stosunku do analogicznego okresu ub. roku o 1,5% (wobec wzrostu o 0,6% odpowiednio przed rokiem). Tańsze były towary i usługi związane z transportem (o 10,5%), odzież i obuwie (o 5,2%) oraz żywność i napoje bezalkoholowe (o 3,7%). Wyższe były natomiast ceny towarów i usług związanych z łącznością (o 2,4%), napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych (o 2,0%), towarów i usług w zakresie rekreacji i kultury (o 1,6%), zdrowia (o 1,4%), edukacji oraz restauracji i hoteli (po 1,2%), a także towarów i usług związanych z mieszkaniem (o 0,5%). 0,20 0,10 0,00-0,10-0,20-0,30-0,40-0,50-0,60-0,70-0,80-0,90-1,00 p.proc. -0,867 żywność i napoje bezalkoholowe WPŁYW ZMIAN CEN GRUP TOWARÓW I USŁUG NA WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH OGÓŁEM W MARCU 2015 R. (analogiczny okres roku poprzedniego=100) 0,089 napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe -0,283 odzież i obuwie 0,129 0,059-0,894 0,109 0,076 mieszkanie zdrowie transport łączność rekreacja i kultura 0,013 edukacja 0,061 restauracje i hotele -0,010 inne towary i usługi W marcu br. spadek cen towarów i usług konsumpcyjnych w skali roku wyniósł 1,5% (wobec 1,6% przed miesiącem). Największy wpływ na poziom wskaźnika cen konsumpcyjnych miały spadki cen towarów i usług w zakresie transportu, żywności i napojów bezalkoholowych oraz odzieży i obuwia, które obniżyły wskaźnik cen ogółem odpowiednio o 0,89 p.proc., 0,87 p.proc. i o 0,28 p.proc. Wzrosty cen towarów i usług w zakresie mieszkania, łączności oraz napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych

Ceny 21 wpłynęły na podwyższenie tego wskaźnika odpowiednio o 0,13 p.proc., 0,11 p.proc. i 0,09 p.proc. Dynamika cen towarów i usług konsumpcyjnych kształtowała się następująco: odzież i obuwie napoje żywność alkoholowe Okresy Ogółem i napoje bezalkoholowe i wyroby tytoniowe mieszkanie i rekreacja zdrowie transport łączność edukacja kultura restauracje i hotele 2014 Grudzień roku poprzedniego=100 III... 100,3 101,0 103,0 95,5 100,2 99,0 99,4 100,6 100,9 100,1 100,4 2015 III... 99,8 100,7 100,9 95,3 100,3 100,7 95,9 100,2 100,8 100,1 100,3 2014 Miesiąc poprzedni=100 III... 100,1 99,7 100,7 100,8 99,9 100,4 100,1 100,6 100,5 100,0 100,2 IV... 100,0 99,5 100,3 102,8 100,0 100,0 99,9 98,5 100,3 100,0 100,2 V... 99,9 99,6 100,2 99,9 100,0 100,4 99,6 99,9 99,4 100,0 100,2 VI... 100,0 99,7 100,1 99,2 99,9 100,0 99,9 102,4 100,5 100,1 100,1 VII... 99,8 98,9 100,0 97,2 100,0 100,1 100,8 101,2 100,9 100,2 100,1 VIII... 99,6 98,4 100,0 97,3 100,1 100,1 100,0 101,3 100,1 100,1 100,0 IX... 100,0 100,1 100,0 101,1 100,1 100,3 99,0 100,0 99,3 100,2 100,2 X... 100,0 99,8 100,0 103,4 100,1 99,6 99,2 99,7 99,7 100,6 100,0 XI... 99,8 99,9 100,1 99,8 100,0 99,9 98,0 99,3 100,3 100,0 100,0 XII... 99,7 100,0 99,9 98,9 100,0 100,0 97,6 100,0 100,0 100,0 100,1 2015 I... 99,8 100,8 100,1 96,4 100,3 100,5 95,1 100,0 100,7 100,1 100,1 II... 99,9 100,0 100,6 98,1 99,9 100,1 99,0 100,0 100,2 100,0 100,0 III... 100,2 99,9 100,2 100,8 100,0 100,1 101,9 100,2 99,8 100,0 100,2 2014 Analogiczny okres roku poprzedniego=100 III... 100,7 101,2 103,7 95,7 101,8 100,3 97,3 99,7 101,9 93,7 101,6 IV... 100,3 100,3 103,9 95,6 101,7 100,2 97,9 98,3 100,3 93,7 101,6 V... 100,2 99,2 103,9 95,4 101,6 100,3 99,9 98,9 100,3 93,7 101,5 VI... 100,3 99,1 104,0 95,3 101,6 100,3 99,4 101,3 100,7 94,0 101,4 VII... 99,8 98,3 104,0 95,1 100,6 100,0 99,0 102,6 100,7 94,0 101,3 VIII... 99,7 97,9 103,8 94,9 100,6 100,0 98,5 103,9 100,9 94,0 101,3 IX... 99,7 98,0 103,6 95,3 100,5 100,7 96,8 104,0 100,0 101,2 101,4 X... 99,4 97,8 103,6 95,4 100,5 100,7 97,0 99,6 100,1 101,3 101,3 XI... 99,4 97,5 103,6 95,4 100,4 99,3 96,3 103,0 100,6 101,3 101,3 XII... 99,0 96,8 103,5 95,0 100,4 99,4 93,5 103,0 101,3 101,3 101,3 2015 I... 98,6 96,1 102,7 94,9 100,5 101,5 89,8 102,8 101,9 101,2 101,3 II... 98,4 96,3 101,8 94,7 100,4 101,5 88,4 102,4 101,9 101,3 101,2 III... 98,5 96,5 101,4 94,7 100,5 101,1 90,1 102,1 101,2 101,2 101,2 2014 I III... 100,6 101,5 103,6 95,4 101,9 100,3 98,0 96,2 102,6 93,8 101,5 IV VI... 100,3 99,6 103,9 95,4 101,6 100,3 99,1 99,5 100,4 93,8 101,5 VII IX... 99,7 98,1 103,8 95,1 100,6 100,3 98,1 103,5 100,5 96,3 101,3 X XII... 99,3 97,4 103,6 95,3 100,5 99,8 95,6 101,8 100,7 101,3 101,3 2015 I III... 98,5 96,3 102,0 94,8 100,5 101,4 89,5 102,4 101,6 101,2 101,2 Ceny żywności i napojów bezalkoholowych w marcu br. były niższe niż przed rokiem o 3,5% (wobec 3,7% przed miesiącem), przy czym żywność potaniała o 3,8%, natomiast napoje bezalkoholowe o 0,2%. Spadły ceny cukru (o 24,6%), warzyw (o 10,3%),

22 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju owoców (o 9,7%), olejów i tłuszczów (o 6,3%), ryżu (o 4,4%), mąki pszennej (o 3,7%) oraz mięsa (przeciętnie o 2,8%, w tym mięsa drobiowego o 5,7%, wieprzowego o 4,2%, wędlin o 1,4% oraz wołowego o 0,7%). Mniej płacono również za artykuły w grupie mleko, sery i jaja (przeciętnie o 2,6%, w tym za mleko o 4,2%, sery i twarogi o 4,1%, śmietanę o 2,3%, jaja o 1,5%, przy wzroście cen jogurtów o 1,3%). Tańsze były również kasze i ziarna zbóż (o 2,2%), ryby i owoce morza (o 0,9%), makarony i produkty makaronowe (o 0,7%) oraz pieczywo (o 0,2%). Ceny wyrobów tytoniowych były wyższe niż przed rokiem o 3,5%, a napojów alkoholowych o 0,3%. W marcu br. notowano spadek w skali roku cen odzieży i obuwia (odpowiednio o 5,8% i 4,9%). Ceny w zakresie mieszkania wzrosły w porównaniu z marcem ub. roku o 0,5%. Podniesiono opłaty za usługi kanalizacyjne (o 2,4%) oraz zaopatrywanie w wodę (o 1,9%). Niższe były natomiast opłaty za wywóz śmieci (o 0,8%). Ceny nośników energii wzrosły przeciętnie o 0,4%. Droższa była energia cieplna (o 2,0%) oraz energia elektryczna (o 1,6%). Spadły ceny opału (o 1,7%) oraz gazu (o 1,2%). Ceny towarów i usług związanych z wyposażeniem mieszkania i prowadzeniem gospodarstwa domowego były niższe niż w marcu ub. roku o 0,3%. Artykuły i usługi związane ze zdrowiem podrożały w skali roku o 1,1%. Wyższe były opłaty za usługi sanatoryjne (o 2,8%), lekarskie (o 2,5%), stomatologiczne (o 2,3%) oraz szpitalne (o 0,5%). Wzrosły również ceny wyrobów farmaceutycznych (o 0,7%). Ceny towarów i usług w zakresie transportu były niższe niż przed rokiem o 9,9%. Spadły ceny gazu ciekłego (o 27,6%), paliw i smarów do prywatnych środków transportu (o 14,7%), benzyn (o 13,4%) oraz oleju napędowego (o 13,1%). Mniej płacono również za samochody osobowe o 6,0% oraz usługi transportowe o 1,2%. Ceny związane z rekreacją i kulturą były o 1,2% wyższe niż przed rokiem. Wzrosły ceny gazet i czasopism (o 12,0%), książek (o 3,3%) oraz biletów do kin, teatrów i na koncerty (o 1,7%). Więcej niż w marcu ub. roku płacono za turystykę zorganizowaną (o 2,5%), natomiast mniej za sprzęt audiowizualny, fotograficzny i informatyczny o 5,5%. Wyższe niż przed rokiem były ceny towarów i usług związanych z edukacją oraz w zakresie restauracji i hoteli (po 1,2%). W marcu br. ceny towarów i usług konsumpcyjnych były wyższe niż przed miesiącem o 0,2%. Więcej niż w lutym br. płacono za towary i usługi związane z transportem (o 1,9%), odzież i obuwie (o 0,8%), napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe, towary i usługi w zakresie łączności oraz restauracji i hoteli (po 0,2%). Nieznacznie droższe był również towary i usługi związane ze zdrowiem (o 0,1%). Na poziomie sprzed miesiąca pozostały ceny towarów i usług związanych z mieszkaniem oraz edukacją. Niższe były natomiast ceny towarów i usług w zakresie rekreacji i kultury (o 0,2%) oraz żywności i napojów bezalkoholowych (o 0,1%).

Ceny 23 102,0 WSKAŹNIKI CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH (miesiąc poprzedni=100) 101,5 101,0 100,5 100,0 99,5 99,0 luty 2015 marzec 2015 98,5 98,0 OGÓŁEM żywność napoje i napoje alkoholowe bezalkoholowe i wyroby tytoniowe odzież i obuwie mieszkanie zdrowie transport łączność rekreacja i kultura edukacja restauracje i hotele inne towary i uslugi W I kwartale br., w wyniku wzrostu w skali roku przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń brutto w sektorze przedsiębiorstw (o 4,0%) oraz spadku cen towarów i usług konsumpcyjnych (o 1,5%), zwiększyła się siła nabywcza płac w odniesieniu do większości towarów żywnościowych m.in. cukru, warzyw, owoców, mięsa wieprzowego, olejów i tłuszczy, mięsa drobiowego, ryżu, serów i twarogów, mleka, mąki pszennej, śmietany, jaj, wędlin, mięsa wołowego, ryb i owoców morza oraz pieczywa, a także napojów bezalkoholowych. Relatywnie tańsze niż przed rokiem były również pozostałe grupy towarów i usług, w tym towary i usługi związane z transportem, odzież i obuwie, towary i usługi w zakresie mieszkania, edukacji, restauracji i hoteli, zdrowia, rekreacji i kultury oraz łączności. Spadek cen towarów i usług konsumpcyjnych obliczony metodą średniej ruchomej w okresie kwiecień 2014 r. marzec 2015 r. w stosunku do poprzednich dwunastu miesięcy wyniósł 0,5% (wobec 0,4% w okresie marzec 2014 r. luty 2015 r.). Ceny konsumpcyjne według zharmonizowanego wskaźnika cen konsumpcyjnych (HICP) 5 spadły w tym okresie o 0,3%. 5 Zharmonizowany wskaźnik cen konsumpcyjnych (HICP) obliczany jest według ujednoliconej metodologii Unii Europejskiej. Podstawę do opracowania HICP dla Polski stanowi obserwacja cen reprezentantów towarów i usług konsumpcyjnych oraz system wag oparty na strukturze spożycia indywidualnego w sektorze gospodarstw domowych (w 2015 r. - struktura spożycia z 2013 r. w cenach grudnia 2014 r.). Grupowanie towarów i usług konsumpcyjnych oparto na Klasyfikacji Spożycia Indywidualnego według Celu opracowanej na potrzeby HICP (COICOP/HICP). Począwszy od ostatecznych danych za styczeń 2014 r., w obliczeniach wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych zastosowano klasyfikację COICOP o większej szczegółowości.

24 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Rolnictwo Na rynku rolnym w I kwartale br., przy wysokiej krajowej podaży, przeciętne ceny większości produktów rolnych były niższe niż przed rokiem. Nieznacznie wyższe niż w analogicznym okresie ub. roku były jedynie ceny skupu żywca wołowego. Średnia temperatura powietrza dla kraju w I kwartale br. wyniosła 2,3 C i była wyższa od średniej z lat 1971-2000 o ok. 2,3 C, zaś średnia suma opadów ukształtowała się na poziomie ok. 96 mm i była o ok. 3% wyższa od normy z wielolecia. W marcu br. średnia miesięczna temperatura powietrza dla kraju wyniosła 4,8 C i była wyższa od przeciętnej z lat 1971-2000 o 2,1 C. Średnia miesięczna suma opadów wyniosła ok. 40 mm i była o ok. 18% wyższa od średniej normy. Pogoda w marcu br. była na ogół korzystna dla rolnictwa. W pierwszej dekadzie miesiąca ruszyła wegetacja roślin ozimych i trwałych użytków zielonych. Korzystne warunki agrometeorologiczne umożliwiły wykonywanie pierwszych wiosennych prac polowych. Lokalnie w drugiej, a na znacznym obszarze kraju w trzeciej dekadzie miesiąca, przystąpiono do siewów owsa, pszenicy jarej i jęczmienia jarego. Uwilgotnienie wierzchniej warstwy gleby na początku okresu wegetacyjnego zabezpieczało potrzeby wodne roślin. W bieżącym roku uprawy ozime, wieloletnie uprawy roślin motylkowych oraz drzewa owocowe przezimowały na ogół bez strat, a ich stan oceniany jest jako dobry. Obecnie obserwuje się jednak duże zróżnicowanie w zaawansowaniu wegetacji. W porównaniu z ub. rokiem, w centralnych i wschodnich rejonach kraju występuje opóźnienie wegetacji z powodu panujących chłodów oraz występującego lokalnie niedoboru wilgoci w wierzchniej warstwie gleby. Skup zbóż a kształtował się następująco: VII 2014 III 2015 III 2015 udział skupu Wyszczególnienie VII 2013 w zbiorach w tys. t III 2014=100 2014 r. w tys. t III 2014=100 II 2015=100 w % Ziarno zbóż b... 8138,9 115,0 29,8 484,6 86,2 82,2 w tym: pszenica... 5676,4 125,8 48,8 357,6 80,4 77,2 żyto... 744,7 65,1 26,7 33,0 57,8 89,7 a W okresie styczeń marzec br. bez skupu realizowanego przez osoby fizyczne. b Podstawowych z mieszankami zbożowymi bez ziarna siewnego. Skup zbóż podstawowych (z mieszankami zbożowymi bez ziarna siewnego) w okresie lipiec 2014 r. marzec 2015 r. wyniósł 8138,9 tys. ton i był o 15,0% większy niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. Dostawy pszenicy były większe o 25,8%, a żyta o 34,9% mniejsze. Skup zbóż podstawowych stanowił 29,8% zbiorów (wobec 29,3%

Rolnictwo 25 przed rokiem). W marcu br. skupiono 484,6 tys. ton zbóż podstawowych, tj. mniej w skali miesiąca (o 17,8%) i w skali roku (o 13,8%). Skup podstawowych produktów zwierzęcych a kształtował się następująco: Wyszczególnienie I III 2015 III 2015 w tys. t I III 2014=100 w tys. t III 2014=100 II 2015 Żywiec rzeźny b... 725,7 119,7 265,7 123,3 119,1 w tym: wołowy (z cielęcym)... 51,6 134,4 20,1 147,4 119,0 wieprzowy... 274,7 123,3 105,0 125,0 133,4 drobiowy... 398,4 115,7 140,2 119,3 110,2 Mleko c... 2425,4 100,3 844,2 99,0 111,6 a Bez skupu realizowanego przez osoby fizyczne. b Obejmuje bydło, cielęta, trzodę chlewną, owce, konie i drób; w przeliczeniu na mięso łącznie z tłuszczami w wadze poubojowej ciepłej. c W milionach litrów. W okresie styczeń marzec br., w wyniku zwiększonego skupu żywca wieprzowego (o 23,3%), żywca drobiowego (o 15,7%) i wołowego (o 34,4%), łączny skup żywca rzeźnego (w wbc) wyniósł 725,7 tys. ton, tj. o 19,7% więcej niż przed rokiem. W marcu br., przy zwiększonej podaży wszystkich podstawowych gatunków żywca, łączny skup żywca rzeźnego (w wbc) wyniósł 265,7 tys. ton i był odpowiednio o 23,3% większy. Ceny podstawowych produktów rolnych w marcu br. kształtowały się następująco: Wyszczególnienie zł Ceny w skupie Ceny na targowiskach III 2015 I III 2015 III 2015 I III 2015 III 2014= =100 II 2015= =100 zł I III 2014= =100 zł III 2014= =100 II 2015= =100 zł I III 2014= Pszenica za 1 dt a... 69,34 91,9 98,1 70,40 93,7 76,57 85,0 100,2 76,17 84,2 Żyto za 1 dt a... 51,49 90,0 99,0 52,33 91,5 57,88 85,0 101,0 58,35 85,7 Ziemniaki b za 1 dt... 52,85 70,3 120,6 47,37 69,5 67,28 54,3 97,4 68,29 54,9 Żywiec rzeźny za 1 kg wagi żywej... w tym: bydło c (bez cieląt)... 6,15 102,6 100,4 6,10 100,1 6,57 102,0 100,8 6,49 98,2 trzoda chlewna... 4,38 92,5 98,5 4,29 89,3 4,48 99,8 103,7 4,40 90,3 drób... 3,98 97,6 102,1 3,93 98,0. x x. x Prosię na chów za 1 szt.... x x. x 159,30 99,9 104,9 154,78 93,6 Mleko za 1 hl... 121,02 80,5 100,2 121,33 79,9. x x. x a W skupie bez ziarna siewnego. b Na targowiskach jadalne. c Na targowiskach średnia ważona cena bydła rzeźnego obliczona przy przyjęciu struktury ilości skupu młodego bydła i krów rzeźnych. =100 Przy zwiększonej podaży, ceny ziarna w I kwartale br. kształtowały się na poziomie niższym niż przed rokiem. Przeciętna cena skupu pszenicy była niższa o 6,3%, a żyta o 8,5%. W marcu br., po sezonowym spadku cen skupu, za pszenicę płacono o 8,1% mniej niż przed rokiem, a za żyto mniej o 10,0%. W obrocie targowiskowym ceny zbóż również kształtowały się na poziomie niższym niż przed rokiem.

26 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju zł za 1 dt 160,00 PRZECIĘTNE CENY SKUPU ZBÓŻ I TARGOWISKOWE CENY ZIEMNIAKÓW 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 pszenica żyto ziemniaki 0,00 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 2011 2012 2013 2014 2015 Na rynku wieprzowiny w I kwartale br. przeciętne ceny 1 kg żywca wieprzowego, zarówno w skupie, jak i na targowiskach były niższe w skali roku o ok. 10%. W marcu br., po sezonowym spadku cen w skupie (o 1,5%), za żywiec wieprzowy płacono o 7,5% mniej niż przed rokiem. Na targowiskach zahamowany został sezonowy spadek cen, utrzymujący się od listopada ub. roku, a cena 1 kg żywca była zbliżona do notowanej przed rokiem. Relacja cen skupu żywca wieprzowego do cen żyta na targowiskach w marcu br. kształtowała się na poziomie 7,6 (wobec 7,8 przed miesiącem i 7,0 przed rokiem). W okresie styczeń-marzec br. przeciętna cena jednego prosięcia do dalszego chowu w obrocie targowiskowym wynosiła ok. 155 zł, tj. była o 6,4% niższa niż przed rokiem. W marcu br., po sezonowym wzroście (o 4,9%), cena za prosię kształtowała się na poziomie zbliżonym do notowanego przed rokiem. 10 RELACJA PRZECIĘTNYCH CEN SKUPU ŻYWCA WIEPRZOWEGO DO PRZECIĘTNYCH CEN ŻYTA NA TARGOWISKACH 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 2011 2012 2013 2014 2015

Rolnictwo 27 Przy utrzymującej się wysokiej krajowej podaży żywca drobiowego, przeciętne ceny skupu tego surowca w okresie styczeń marzec br. były o 2,0% niższe niż przed rokiem. W marcu br. zahamowany został sezonowy spadek cen żywca drobiowego, utrzymujący się od września ub. roku. Za 1 kg drobiu rzeźnego płacono w skupie o 2,1% więcej niż przed miesiącem i o 2,4% mniej niż przed rokiem. W okresie styczeń marzec br. przeciętne ceny żywca wołowego na obu rynkach kształtowały się na poziomie zbliżonym do notowanego przed rokiem. W skupie za 1 kg bydła rzeźnego płacono przeciętnie 6,10 zł, a młodego bydła rzeźnego 6,36 zł, tj. więcej niż w analogicznym okresie ub. roku (odpowiednio o 0,1% i o 0,9%). W obrocie targowiskowym przeciętne ceny żywca wołowego (6,49 zł/kg) i młodego bydła rzeźnego (6,89 zł/kg) były niższe niż przed rokiem (stosownie o 1,8% i o 0,3%). W marcu br. na obu rynkach odnotowano niewielkie sezonowe zmiany cen surowca. W skali roku przeciętne ceny żywca wołowego i młodego bydła rzeźnego były wyższe w skupie o 2,6%, a na targowiskach o ok. 2%. zł za 1 kg 8,00 7,50 7,00 6,50 6,00 5,50 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 PRZECIĘTNE CENY SKUPU ŻYWCA I MLEKA bydło trzoda chlewna drób mleko (prawa skala) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 2011 2012 2013 2014 2015 zł za 1l 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 W okresie styczeń marzec br. skupiono łącznie 2425,4 mln l mleka, tj. nieco więcej (o 0,3%) niż w analogicznym okresie ub. roku. Za 100 l mleka płacono przeciętnie ok. 121 zł, tj. o 20,1% mniej niż przed rokiem. W marcu br. zahamowany został stopniowy spadek cen mleka, utrzymujący się od ponad roku. Średnia cena skupu mleka (ok. 121 zł/hl) kształtowała się na poziomie zbliżonym do notowanego przed miesiącem (wzrost o 0,2%), ale była o 19,5% niższa niż przed rokiem. W obrocie targowiskowym przeciętne ceny krowy dojnej i jałówki jednorocznej w I kwartale br. wynosiły odpowiednio ok. 3070 zł i ok. 1974 zł i były niższe niż przed rokiem stosownie o 1,3% i o 1,6%.

28 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Relacje cen detalicznych wybranych środków produkcji dla rolnictwa do cen skupu podstawowych produktów rolnych kształtowały się następująco: Ceny środków produkcji wyrażone w: Wyszczególnienie Lata/ Kwartały pszenicy żyta dt żywca wieprzowego wołowego hl mleka Ciągnik rolniczy a 2014 2196 2769 310 252 1104... I 2037 2676 319 251 1008....... II 1980 2561 299 253 1091... szt. III 2321 2888 289 252 1155... IV 2300 2847 338 262 1196...... 2015 I 2491 3351 409 287 1445 Saletra amonowa 1 dt... 2014 2,1 2,6 0,30 0,24 1,1 I 1,9 2,5 0,30 0,23 0,9 II 1,9 2,5 0,28 0,24 1,1 III 2,2 2,8 0,28 0,24 1,1 IV 2,2 2,7 0,32 0,25 1,1 2015 I 2,0 2,7 0,33 0,23 1,2 Mieszanka paszowa dla tuczników 1 dt 2014 3,1 2,6 0,29 0,24 1,0 I 1,9 2,5 0,30 0,24 0,9 II 1,9 2,4 0,28 0,24 1,0 III 2,2 2,8 0,28 0,24 1,1 IV 2,1 2,7 0,32 0,24 1,1 2015 I 1,9 2,6 0,32 0,22 1,1 Olej napędowy 1 hl... 2014 7,7 9,7 1,1 0,90 3,9 I 7,2 9,5 1,1 0,90 3,6 II 6,9 9,0 1,0 0,88 3,8 III 8,3 10,3 1,0 0,90 4,1 IV 7,8 9,6 1,1 0,89 4,0 2015 I 6,5 8,7 1,1 0,70 3,8 a W 2014 r. dane dotyczą ciągnika Ursus 11024 i są nieporównywalne z danymi za 2015r. ( Ursus 11054"). W I kwartale br., w porównaniu z poprzednim kwartałem, poprawiły się relacje cen większości środków produkcji do cen skupu zbóż i żywca wołowego.

Przemysł 29 Przemysł W I kwartale br. produkcja sprzedana przemysłu 6 była o 5,3% wyższa niż przed rokiem (wobec wzrostu o 4,9% w analogicznym okresie ub. roku oraz o 2,8% w IV kwartale ub. roku). W kolejnych miesiącach br. tempo wzrostu produkcji umacniało się i w marcu br. wyniosło 8,8%. Po wyeliminowaniu wpływu czynników o charakterze sezonowym, produkcja sprzedana przemysłu w marcu br. była większa niż przed rokiem o 6,0% oraz o 0,8% wyższa niż w lutym br. 130 125 PRODUKCJA SPRZEDANA PRZEMYSŁU (ceny stałe) przeciętna miesięczna 2010=100 dane niewyrównane sezonowo trend 120 115 110 105 100 95 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 2011 2012 2013 2014 2015 Wśród sekcji przemysłu w I kwartale br. zwiększenie produkcji sprzedanej w skali roku notowano w przetwórstwie przemysłowym (o 6,8%) oraz w dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji (o 2,1%). Spadek produkcji obserwowano natomiast w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę oraz w górnictwie i wydobywaniu (odpowiednio o 3,5% i o 1,6%). W marcu br. utrzymał się wysoki wzrost produkcji sprzedanej w przetwórstwie przemysłowym (9,6% w skali roku). Zwiększyła się również sprzedaż w górnictwie i wydobywaniu oraz dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji (odpowiednio o 15,6% i o 5,8%). Nadal obserwowano natomiast spadek produkcji w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 1,5%). Spośród działów przetwórstwa przemysłowego w marcu br. notowano wzrost produkcji m.in. komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (o 18,4%), pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 16,9%), mebli (o 14,0%), urządzeń elektrycznych (o 13,1%), maszyn i urządzeń (o 9,6%) oraz wyrobów z metali (o 9,4%). Po wysokim wzroście przed rokiem, spadek notowano w produkcji wyrobów farmaceutycznych (o 16,5%), co było spowodowane ograniczeniem eksportu. 6 W cenach stałych; w przedsiębiorstwach o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

30 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Wśród głównych grupowań przemysłowych w okresie styczeń marzec br. największy wzrost produkcji w skali roku notowano w zakresie dóbr inwestycyjnych (o 12,0%). Wyższa niż przed rokiem była także produkcja sprzedana dóbr konsumpcyjnych trwałych (o 10,0%), zaopatrzeniowych (o 6,0%) oraz dóbr konsumpcyjnych nietrwałych (o 3,4%). Zmniejszenie sprzedaży notowano natomiast w zakresie dóbr związanych z energią o 2,1%. PRODUKCJA SPRZEDANA PRZEMYSŁU WEDŁUG GŁÓWNYCH GRUPOWAŃ PRZEMYSŁOWYCH (ceny stałe) analogiczny okres roku poprzedniego=100 PRZEMYSŁ OGÓŁEM Dobra: inwestycyjne konsumpcyjne trwałe zaopatrzeniowe konsumpcyjne nietrwałe związane z energią I III 2015 I III 2014 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 Wydajność pracy w przemyśle, mierzona produkcją sprzedaną na jednego zatrudnionego, była w I kwartale br. wyższa niż przed rokiem o 3,4%, przy przeciętnym zatrudnieniu wyższym o 1,8% i wzroście przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto o 3,2%. 115 PRODUKCJA SPRZEDANA (ceny stałe) I WSKAŹNIK CEN W PRZETWÓRSTWIE PRZEMYSŁOWYM analogiczny okres roku poprzedniego=100 112 109 106 103 100 97 94 91 88 wskaźnik cen producentów produkcja sprzedana niewyrównana sezonowo produkcja sprzedana wyrównana sezonowo I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 2011 2012 2013 2014 2015

Przemysł 31 Dynamika (w cenach stałych) i struktura (w cenach bieżących) produkcji sprzedanej przemysłu kształtowały się następująco: 2014 2015 2014 Wyszczególnienie I III IV VI VII IX X XII I III III I III analogiczny okres roku poprzedniego=100 struktura w % Przemysł... 104,9 103,7 101,8 102,8 105,3 108,8 100,0 100,0 górnictwo i wydobywanie... 92,9 94,1 96,8 92,4 98,4 115,6 3,7 3,9 przetwórstwo przemysłowe... 106,9 105,3 102,4 104,0 106,8 109,6 84,9 84,2 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę... 94,6 93,9 97,2 98,1 96,5 98,5 9,2 9,7 dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja... 103,5 101,0 105,4 102,3 102,1 105,8 2,2 2,2 Z przemysłu ogółem działy: wydobywanie węgla kamiennego i węgla brunatnego... 91,6 83,2 91,6 86,0 96,5 113,2 1,8 1,9 produkcja artykułów spożywczych... 100,6 104,7 96,0 98,8 103,7 110,2 16,0 16,5 produkcja napojów... 103,2 97,7 102,2 97,1 96,4 105,3 1,4 1,5 produkcja odzieży... 104,8 97,2 96,8 97,4 100,8 105,5 0,6 0,6 produkcja wyrobów z drewna, korka, słomy i wikliny... 112,4 109,9 102,6 103,6 104,4 105,2 2,7 2,7 produkcja papieru i wyrobów z papieru... 108,8 101,7 103,3 107,2 107,0 109,4 3,0 2,9 produkcja koksu i produktów rafinacji ropy naftowej... 102,1 101,9 98,0 97,4 100,4 104,9 5,0 6,8 produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych... 101,1 95,3 97,8 98,3 103,3 105,9 4,8 4,9 produkcja wyrobów farmaceutycznych... 106,0 100,8 115,3 96,2 101,8 83,5 1,1 1,1 produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych... 112,9 106,6 102,9 103,6 105,6 107,8 6,1 6,0 produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych... 122,5 110,0 101,1 104,9 105,8 105,9 3,3 3,3 produkcja metali... 106,6 109,7 105,4 102,9 104,3 103,4 4,0 3,8 produkcja wyrobów z metali... 108,1 110,1 105,2 106,2 106,5 109,4 6,1 5,9 produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych... 100,8 109,8 114,3 121,2 114,5 118,4 2,9 2,6 produkcja urządzeń elektrycznych... 111,3 102,1 105,6 109,1 112,9 113,1 4,3 4,0 produkcja maszyn i urządzeń... 111,9 107,5 104,4 114,3 107,4 109,6 3,3 3,1 produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep... 107,9 104,8 102,5 105,2 114,0 116,9 11,0 10,0 produkcja pozostałego sprzętu transportowego... 100,7 98,7 91,2 89,7 105,7 105,0 1,3 1,2 produkcja mebli... 117,6 112,8 117,5 114,6 110,5 114,0 3,0 2,8 W I kwartale br. wzrost produkcji sprzedanej w skali roku notowano w 30 (spośród 34) działach przemysłu, których sprzedaż stanowiła 87,4% produkcji sprzedanej przemysłu ogółem. Wyższa była sprzedaż w przedsiębiorstwach produkujących m.in.: komputery, wyroby elektroniczne i optyczne o 14,5% (w tym elektroniczne elementy i obwody drukowane o 19,5%), pojazdy samochodowe, przyczepy i naczepy o 14,0% (m.in. pojazdy samochodowe, z wyłączeniem motocykli o 15,9%), urządzenia elektryczne o 12,9% (w tym sprzęt oświetleniowy o 23,2%), meble o 10,5%, papier i wyroby z papieru o 7,0% (m.in. wyroby z papieru i tektury o 9,9%), wyroby z metali o 6,5% (w tym zbiorniki, cysterny i pojemniki metalowe o 15,2%),

32 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju wyroby z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych o 5,8% (m.in. wyroby z betonu, cementu i gipsu o 9,1%). W porównaniu z okresem styczeń marzec ub. roku zmniejszyła się produkcja sprzedana m.in. w produkcji napojów o 3,6%. Produkcja artykułów spożywczych (stanowiąca 16,0% produkcji sprzedanej przemysłu) była o 3,7% wyższa niż w okresie styczeń marzec ub. roku (kiedy notowano wzrost o 0,6%). Zwiększyła się sprzedaż w większości grup, w największym stopniu w produkcji gotowych pasz i karmy dla zwierząt o 13,5%, w przetwarzaniu i konserwowaniu ryb, skorupiaków i mięczaków o 11,9%, przetwarzaniu i konserwowaniu mięsa oraz produkcji wyrobów z mięsa o 9,0%, przetwarzaniu i konserwowaniu owoców i warzyw o 7,1% oraz w produkcji wyrobów piekarskich i mącznych o 6,0%. Sprzedaż zmniejszyła się natomiast w produkcji olejów i tłuszczów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego o 17,7%, w wytwarzaniu wyrobów mleczarskich o 1,8%, produktów przemiału zbóż, skrobi i wyrobów skrobiowych o 1,3%, a także w produkcji pozostałych artykułów spożywczych o 0,9%. Z obserwowanych w okresie trzech miesięcy br. 266 wyrobów i grup wyrobów przemysłowych produkcja 159 była wyższa niż przed rokiem, w tym m.in. węgla brunatnego, produktów uboju bydła i cieląt, produktów uboju trzody chlewnej, mięsa drobiowego, wędlin, mleka, masła, serów niedojrzewających i twarogów, cukru, wódki czystej, piwa, papierosów, obuwia, płyt pilśniowych, tarcicy iglastej, koksu, przerobu ropy naftowej, benzyny silnikowej, olejów napędowych, nawozów mineralnych lub chemicznych azotowych i fosforowych, tworzyw sztucznych, mydła, wyrobów z gumy, cementu, stali surowej, wyrobów walcowanych na gorąco, rur stalowych, miedzi rafinowanej, odbiorników telewizyjnych, akumulatorów kwasowo-ołowiowych do pojazdów samochodowych, chłodziarek i zamrażarek, zmywarek do naczyń, pralek automatycznych, kuchni elektrycznych, ciągników rolniczych, samochodów osobowych, pojazdów do transportu publicznego, samochodów ciężarowych i ciągników drogowych do ciągnięcia naczep, wagonów kolejowych towarowych, rowerów oraz energii elektrycznej. Niższa niż przed rokiem była natomiast produkcja 106 wyrobów i grup wyrobów, w tym m.in. węgla kamiennego, gazu ziemnego, siarki, margaryny oraz produktów do smarowania, serów podpuszczkowych dojrzewających, win owocowych, tarcicy liściastej, olejów opałowych, farb i lakierów, opon, komputerów oraz odkurzaczy.

Przemysł 33 % 25 20 15 WSKAŹNIKI OGÓLNEGO KLIMATU KONIUNKTURY W PRZETWÓRSTWIE PRZEMYSŁOWYM niewyrównany sezonowo wyrównany sezonowo 10 5 0-5 -10-15 -20 I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 W kwietniu br. ogólny klimat koniunktury w przetwórstwie przemysłowym oceniany jest pozytywnie, lepiej niż przed miesiącem. Korzystniejsze są wskazania dotyczące bieżącego portfela zamówień oraz produkcji. Bieżąca sytuacja gospodarcza oceniana jest pozytywnie, wobec negatywnej diagnozy w marcu br. Oceny aktualnej sytuacji finansowej są mniej niekorzystne niż przed miesiącem. Utrzymują się pozytywne prognozy dotyczące sytuacji gospodarczej i produkcji. Prognozy w zakresie portfela zamówień i sytuacji finansowej są korzystniejsze niż przed miesiącem. Planowane jest niewielkie zwiększenie zatrudnienia oraz utrzymanie cen wyrobów przemysłowych na dotychczasowym poziomie. Utrzymuje się nadmierny stan zapasów wyrobów gotowych. Wzrost nadmiernych zapasów w kwietniu br. sygnalizują m.in. producenci artykułów spożywczych, napojów, wyrobów tytoniowych. Spadek zapasów zgłaszany jest natomiast m.in. przez producentów metali oraz pozostałego sprzętu transportowego. Wykorzystanie mocy produkcyjnych w przetwórstwie przemysłowym szacowane jest w kwietniu br. na ok. 77% (podobnie jak przed rokiem). W skali roku zwiększyło się wykorzystanie mocy m.in. w produkcji papieru i wyrobów z papieru. Wśród barier ograniczających bieżącą działalność przedsiębiorstw w kwietniu br. najbardziej uciążliwymi pozostają koszty zatrudnienia, wysokie obciążenia na rzecz budżetu, niedostateczny popyt na rynku krajowym oraz niepewność ogólnej sytuacji gospodarczej. W skali roku najbardziej zmniejszyła się uciążliwość bariery związanej z niepewnością ogólnej sytuacji gospodarczej oraz niedostatecznym popytem na rynku krajowym.

34 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Budownictwo W I kwartale br. produkcja budowlano-montażowa 7 zrealizowana na terenie kraju była o 3,5% wyższa niż w analogicznym okresie ub. roku (wobec wzrostu o 10,6% przed rokiem). 200 180 PRODUKCJA BUDOWLANO-MONTAŻOWA (ceny stałe) przeciętna miesięczna 2010=100 dane niewyrównane sezonowo trend 160 140 120 100 80 60 40 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III 2011 2012 2013 2014 2015 W marcu br. produkcja budowlano-montażowa zwiększyła się w skali roku o 2,9% (wobec spadku o 0,3% w lutym br. i wzrostu o 17,4% w marcu ub. roku). Po wyeliminowaniu wpływu czynników o charakterze sezonowym produkcja budowlanomontażowa ogółem była o 0,5% niższa niż przed rokiem oraz o 0,6% wyższa niż przed miesiącem. Wzrost produkcji w skali roku w marcu br. notowano w przedsiębiorstwach zajmujących się głównie robotami budowlanymi specjalistycznymi o 8,7% oraz w jednostkach specjalizujących się w robotach związanych z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej o 6,0%, natomiast w przedsiębiorstwach zajmujących się głównie budową budynków wystąpił spadek o 3,5%. Sprzedaż robót o charakterze remontowym była o 5,0% większa niż przed rokiem, a sprzedaż robót o charakterze inwestycyjnym wzrosła w skali roku o 1,8%. 7 W cenach stałych; w jednostkach budowlanych o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

Budownictwo 35 Dynamika (w cenach stałych) i struktura (w cenach bieżących) produkcji budowlanomontażowej kształtowała się następująco: Wyszczególnienie 2014 2015 2014 I III III I III III I III analogiczny okres roku poprzedniego=100 struktura w % Ogółem... 110,6 117,4 103,5 102,9 100,0 100,0 z tego roboty budowlane o charakterze: inwestycyjnym... 114,1 116,0 98,8 101,8 65,2 68,3 remontowym... 103,7 120,2 113,6 105,0 34,8 31,7 Budowa budynków... 105,5 111,7 99,6 96,5 37,7 39,3 Budowa obiektów inżynierii lądowej i wodnej... 110,5 121,7 108,5 106,0 31,1 29,8 Roboty budowlane specjalistyczne 118,1 121,7 103,8 108,7 31,2 30,9 W okresie styczeń marzec br. wzrost produkcji w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku notowano w zakresie robót związanych z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej o 8,5% oraz robót budowlanych specjalistycznych o 3,8%. Mniejsza była natomiast sprzedaż w dziale robót związanych z budową budynków o 0,4% (w tym w jednostkach specjalizujących się w robotach budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych o 3,8%). W dziale przedsiębiorstw specjalizujących się w budowie obiektów inżynierii lądowej i wodnej wzrost produkcji w stosunku do I kwartału ub. roku odnotowały podmioty zajmujące się głównie robotami związanymi z budową rurociągów, linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych (o 46,4%) oraz specjalizujące się w robotach związanych z budową pozostałych obiektów inżynierii lądowej i wodnej (o 3,9%). W jednostkach zajmujących się głównie budową dróg kołowych i szynowych (mających największy udział w produkcji w tym dziale) odnotowano spadek o 9,5%. Wśród przedsiębiorstw zajmujących się robotami budowlanymi specjalistycznymi wzrost produkcji w porównaniu z okresem styczeń-marzec ub. roku wystąpił jedynie w grupie o największym udziale w sprzedaży robót w tym dziale, tj. w przedsiębiorstwach specjalizujących się w wykonywaniu instalacji elektrycznych, wodno-kanalizacyjnych i pozostałych instalacji budowlanych (o 12,3%). W pozostałych grupach w tym dziale odnotowano spadek największy w podmiotach zajmujących się głównie rozbiórką i przygotowaniem terenu pod budowę (o 10,8%). W I kwartale br. w strukturze produkcji budowlano-montażowej ogółem według rodzajów obiektów budowlanych zmniejszył się w skali roku udział budynków (nie zmienił się udział budynków mieszkalnych, przy spadku udziału budynków niemieszkalnych). Zwiększył się natomiast udział obiektów inżynierii lądowej i wodnej, w tym m.in. rurociągów i linii telekomunikacyjnych oraz linii elektroenergetycznych przesyłowych, a także dróg szynowych, dróg kolei napowietrznych lub podwieszanych oraz rurociągów sieci rozdzielczej i linii kablowych rozdzielczych, przy zmniejszeniu udziału m.in. autostrad, dróg ekspresowych, ulic i dróg pozostałych.

36 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Struktura (w cenach bieżących) produkcji budowlano-montażowej wg rodzajów obiektów budowlanych przedstawia się następująco: Rodzaje obiektów Struktura w % I III 2014 I III 2015 OGÓŁEM... 100,0 100,0 Budynki razem... 55,0 53,0 Budynki mieszkalne... 15,5 15,5 w tym: mieszkalne jednorodzinne... 1,6 2,0 o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe... 12,6 12,7 Budynki niemieszkalne... 39,5 37,5 w tym: biurowe... 4,7 4,3 handlowo-usługowe... 8,9 7,1 przemysłowe i magazynowe... 14,3 16,1 ogólnodostępne obiekty kulturalne, budynki o charakterze edukacyjnym, budynki szpitali i zakładów opieki medycznej oraz budynki kultury fizycznej... 8,5 7,0 Obiekty inżynierii lądowej i wodnej... 45,0 47,0 w tym: autostrady, drogi ekspresowe, ulice i drogi pozostałe... 11,3 8,4 drogi szynowe, drogi kolei napowietrznych lub podwieszanych... 3,7 5,3 mosty, wiadukty i estakady, tunele i przejścia nadziemne i podziemne... 2,3 1,9 rurociągi i linie telekomunikacyjne oraz linie elektroenergetyczne przesyłowe... 6,9 8,7 rurociągi sieci rozdzielczej i linie kablowe rozdzielcze... 8,4 9,8 oczyszczalnie wód i ścieków... 1,7 2,5 kompleksowe budowle na terenach przemysłowych... 8,1 8,8 obiekty pozostałe, gdzie indziej nie sklasyfikowane... 1,2 1,2 % 40 30 20 WSKAŹNIKI OGÓLNEGO KLIMATU KONIUNKTURY W BUDOWNICTWIE niewyrównany sezonowo wyrównany sezonowo 10 0-10 -20-30 -40 I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 W kwietniu br. ogólny klimat koniunktury w budownictwie jest oceniany nadal negatywnie, ale najmniej pesymistycznie od ponad trzech lat. Mniej niekorzystne niż w marcu br. są diagnozy portfela zamówień, produkcji budowlano-montażowej na rynku krajowym i sytuacji finansowej. Poprawiły się także przewidywania w tych obszarach. Przedsiębiorstwa budowlane przewidują (po raz pierwszy od czerwca 2011 r.) nieznaczny wzrost zatrudnienia. Spodziewane jest spowolnienie spadku cen realizacji robót budowlano-montażowych.

Budownictwo 37 Wykorzystanie mocy produkcyjnych w budownictwie w kwietniu br. oceniane jest na ok. 74% (wobec 72% przed rokiem). Wzrost wykorzystania mocy produkcyjnych w skali roku sygnalizują podmioty zajmujące się robotami budowlanymi specjalistycznymi oraz budową budynków, natomiast spadek jednostki specjalizujące się w budowie obiektów inżynierii lądowej i wodnej. Jako główne bariery w prowadzeniu działalności budowlano-montażowej przedsiębiorcy niezmiennie wskazują koszty zatrudnienia oraz konkurencję na rynku. Nieco rzadziej niż przed rokiem są zgłaszane utrudnienia związane z niedostatecznym popytem, niepewnością ogólnej sytuacji gospodarczej i kosztami materiałów.

38 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Budownictwo mieszkaniowe W I kwartale br. obserwowano spadek w skali roku liczby mieszkań oddanych do użytkowania. Nieco obniżyła się liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto; wzrosła natomiast liczba mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia. Liczba mieszkań w budowie w końcu marca br. była nieco większa niż przed rokiem. 20 18 16 14 tys. MIESZKANIA ODDANE DO UŻYTKOWANIA 2011 2012 2013 2014 2015 12 10 8 6 4 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Według wstępnych danych 8 w I kwartale br. oddano do użytkowania 31,8 tys. mieszkań, tj. o 10,6% mniej niż przed rokiem (kiedy notowano spadek o 4,2%). Mniej mieszkań niż w I kwartale ub. roku przekazano do użytkowania w formach o największym udziale w łącznej liczbie oddanych mieszkań, tj. w budownictwie indywidualnym (spadek o 3,8% do 19,6 tys.) oraz budownictwie przeznaczonym na sprzedaż lub wynajem (spadek o 13,9% do 11,4 tys. mieszkań). Mniej mieszkań oddano również w budownictwie spółdzielczym (202 wobec 1012 przed rokiem) i społecznym czynszowym (60 wobec 478), a więcej w budownictwie komunalnym (373 wobec 316) i zakładowym (165 wobec 157). Liczba mieszkań oddanych do użytkowania kształtowała się następująco: Wyszczególnienie w liczbach bezwzględnych I III 2014 I III 2015 struktura w % analogiczny okres roku poprzedniego =100 w liczbach bezwzględnych struktura w % analogiczny okres roku poprzedniego =100 O g ó ł e m... 35601 100,0 95,8 31817 100,0 89,4 Indywidualne... 20414 57,3 96,4 19634 61,7 96,2 Przeznaczone na sprzedaż lub wynajem... 13224 37,2 92,6 11383 35,8 86,1 Spółdzielcze... 1012 2,8 96,7 202 0,6 20,0 Społeczne czynszowe... 478 1,4 408,5 60 0,2 12,6 Komunalne... 316 0,9 79,4 373 1,2 118,0 Zakładowe... 157 0,4 117,2 165 0,5 105,1 8 Dane meldunkowe mogą ulec zmianie po opracowaniu sprawozdań kwartalnych.

Budownictwo mieszkaniowe 39 W okresie styczeń marzec br. w jedenastu województwach odnotowano w skali roku spadek liczby mieszkań oddanych do użytkowania największy w warmińsko-mazurskim (o 38,8%), dolnośląskim (o 35,7%) i opolskim (o 26,1%). Wzrost wystąpił w pięciu województwach: podkarpackim (o 39,0%), pomorskim (o 26,5%), lubelskim (o 16,8%), zachodniopomorskim (o 10,6%) i podlaskim (o 9,9%). W marcu br., po spadku w poprzednich trzech miesiącach, liczba mieszkań przekazanych do użytkowania była wyższa w skali roku o 4,3% i wyniosła 11,1 tys. Wzrost wystąpił w budownictwie indywidualnym (o 5,9% do 6,9 tys. mieszkań) i przeznaczonym na sprzedaż lub wynajem (o 4,3% do 3,8 tys.). Więcej mieszkań niż przed rokiem oddano w budownictwie komunalnym (147 wobec 119) i społecznym czynszowym (24 wobec 16), a mniej w budownictwie spółdzielczym (124 wobec 239). W budownictwie zakładowym nie oddano żadnego mieszkania (wobec 2 w marcu ub. roku). Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania oddanego do użytkowania w okresie styczeń marzec br. wyniosła 108,2 m 2 i była o 3,5 m 2 większa niż w I kwartale ub. roku. Liczba mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia w I kwartale br. wyniosła 38,4 tys. i była o 13,3% większa niż przed rokiem. Liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto wyniosła 31,8 tys. i była mniejsza w skali roku o 1,3%. Liczba mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia i których budowę rozpoczęto kształtowała się następująco: Mieszkania, na których budowę wydano pozwolenia Mieszkania, których budowę rozpoczęto Wyszczególnienie w liczbach bezwzględnych struktura w % analogiczny okres roku poprzedniego =100 I III 2015 w liczbach bezwzględnych struktura w % analogiczny okres roku poprzedniego =100 O g ó ł e m... 38447 100,0 113,3 31809 100,0 98,7 Indywidualne... 17614 45,8 115,3 14887 46,8 93,8 Przeznaczone na sprzedaż lub wynajem... 20225 52,6 113,3 16397 51,6 107,8 Spółdzielcze... 197 0,5 78,8 295 0,9 125,5 Społeczne czynszowe... 141 0,4 293,8 142 0,4 44,0 Komunalne... 230 0,6 60,1 56 0,2 12,2 Zakładowe... 40 0,1 30,8 32 0,1 24,2 rokiem). W końcu marca br. w budowie było 699,8 tys. mieszkań (o 1,2% więcej niż przed

40 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Rynek wewnętrzny W I kwartale br. sprzedaż detaliczna 9 była wyższa niż przed rokiem o 4,4% (wobec wzrostu odpowiednio o 3,7% w poprzednim kwartale i o 5,5% przed rokiem). W marcu br. sprzedaż detaliczna zwiększyła się o 6,6% w skali roku (po wzroście w lutym br. o 2,4% oraz w marcu ub. roku o 3,3%). 110 SPRZEDAŻ DETALICZNA TOWARÓW (ceny stałe) analogiczny okres roku poprzedniego=100 108 106 104 102 100 98 96 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Wyższa niż w I kwartale ub. roku była sprzedaż w większości grup. Spośród grup o znaczącym udziale w sprzedaży detalicznej ogółem najwyższy wzrost w skali roku notowano w grupach żywność, napoje i wyroby tytoniowe oraz pozostała sprzedaż detaliczna w niewyspecjalizowanych sklepach (po 8,8%). Zwiększyła się także sprzedaż w grupie pojazdy samochodowe, motocykle, części (o 1,9%). Niższa niż w okresie styczeń marzec ub. roku była natomiast sprzedaż w grupie pozostałe (o 9,4%) oraz w jednostkach handlujących paliwami stałymi, ciekłymi i gazowymi (o 2,3%). W marcu br. odnotowano wysoki wzrost sprzedaży w grupie żywność, napoje i wyroby tytoniowe, po spadku przed rokiem (co było związane m.in. z różnymi terminami świąt tzw. efekt kalendarza). 9 W cenach stałych; w przedsiębiorstwach handlowych i niehandlowych o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

Rynek wewnętrzny 41 Dynamika (w cenach stałych) i struktura (w cenach bieżących) sprzedaży detalicznej kształtowała się następująco: 2014 2015 2014 Wyszczególnienie I III IV VI VII IX X XII I III III I III analogiczny okres roku poprzedniego=100 struktura w % O g ó ł e m... 105,5 105,1 102,6 103,7 104,4 106,6 100,0 100,0 w tym: Pojazdy samochodowe, motocykle, części 115,9 101,4 100,8 97,5 101,9 104,4 10,2 10,5 Paliwa stałe, ciekłe i gazowe... 98,6 98,9 93,7 95,8 97,7 99,9 15,2 17,6 Żywność, napoje i wyroby tytoniowe... 99,9 106,7 105,0 107,6 108,8 114,1 27,2 25,8 Pozostała sprzedaż detaliczna w niewyspecjalizowanych sklepach... 105,4 108,9 107,9 107,9 108,8 109,6 11,5 10,8 Farmaceutyki, kosmetyki, sprzęt ortopedyczny... 107,3 108,0 113,1 113,6 109,4 109,0 6,1 5,6 Tekstylia, odzież, obuwie... 125,3 117,4 113,8 114,7 111,9 113,0 5,4 5,1 Meble, rtv, agd... 105,2 100,2 102,9 99,9 106,9 110,0 7,3 6,9 Prasa, książki, pozostała sprzedaż w wyspecjalizowanych sklepach... 103,9 103,7 102,1 106,5 117,0 115,7 5,0 4,3 Pozostałe... 113,2 106,7 99,5 99,8 90,6 90,6 11,2 12,6 a Grupowania przedsiębiorstw dokonano na podstawie Polskiej Klasyfikacji Działalności 2007 (PKD 2007), zaliczając przedsiębiorstwo do określonej kategorii wg przeważającego rodzaju działalności, zgodnie z aktualnym w omawianym okresie stanem organizacyjnym. Odnotowane zmiany (wzrost/spadek) wolumenu sprzedaży detalicznej w poszczególnych grupach rodzajów działalności przedsiębiorstw mogą zatem również wynikać ze zmiany przeważającego rodzaju działalności przedsiębiorstwa oraz zmian organizacyjnych (np. połączenia przedsiębiorstw). Nie ma to wpływu na dynamikę sprzedaży detalicznej ogółem. Sprzedaż hurtowa 10 w przedsiębiorstwach handlowych w I kwartale br. wzrosła w skali roku o 2,8%, w tym w przedsiębiorstwach hurtowych zwiększyła się o 3,8%. Znaczący wzrost sprzedaży zanotowano w grupie narzędzia technologii informacyjnej i komunikacyjnej, maszyny, urządzenia i dodatkowe wyposażenie o 24,8% (wobec wzrostu o 3,8% w analogicznym okresie ub. roku). Obniżyła się natomiast sprzedaż hurtowa m.in. w grupie o największym udziale w sprzedaży hurtowej, tj. półprodukty i odpady pochodzenia nierolniczego oraz złom o 3,5% (wobec wzrostu o 4,4% w I kwartale ub. roku). W marcu br. sprzedaż hurtowa w przedsiębiorstwach handlowych zwiększyła się o 6,6%, w tym w przedsiębiorstwach hurtowych o 6,9%. W kwietniu br. ogólny klimat koniunktury w handlu detalicznym oceniany jest pozytywnie, podobnie jak przed miesiącem. Utrzymują się optymistyczne oceny koniunktury formułowane przez przedsiębiorstwa duże. Jednostki średnie oceniają koniunkturę nieco korzystniej niż przed miesiącem. Mniej pesymistyczne niż w marcu br. są wskazania firm małych. Niekorzystne oceny koniunktury w jednostkach mikro są zbliżone do formułowanych w marcu br. Korzystnie oceniają koniunkturę jednostki z branży tekstylia, odzież, obuwie oraz pojazdy samochodowe. Pozytywne oceny, wobec niekorzystnych w marcu br., formułują jednostki z branży artykuły gospodarstwa domowego ogółem. Nie zmieniły się nieznacznie negatywne oceny koniunktury w branży 10 W cenach bieżących; w przedsiębiorstwach handlowych o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

42 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju żywność. Bieżąca ogólna sytuacja gospodarcza oceniana jest korzystnie; pozytywne są przewidywania w tym zakresie. Optymistycznie, wobec negatywnych ocen przed miesiącem, postrzegana jest bieżąca sprzedaż; mniej niekorzystnie niż w marcu br. oceniana jest sytuacja finansowa. Prognozy w tych obszarach są pozytywne. Przedsiębiorcy sygnalizują spowolnienie dynamiki cen towarów oraz niewielki wzrost zatrudnienia. Poziom zapasów nadal jest uważany za nadmierny. Wśród barier ograniczających działalność przedsiębiorstw w kwietniu br. najbardziej uciążliwe pozostają: konkurencja na rynku, koszty zatrudnienia, wysokie obciążenia na rzecz budżetu oraz niedostateczny popyt. % 15 10 WSKAŹNIKI OGÓLNEGO KLIMATU KONIUNKTURY W HANDLU DETALICZNYM niewyrównany sezonowo wyrównany sezonowo 5 0-5 -10-15 -20 I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

Transport 43 Transport W I kwartale br. sprzedaż usług 11 w jednostkach transportu ogółem 12 była wyższa w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku o 1,4%. W marcu br. sprzedaż była o 2,2% większa niż przed rokiem. 114 SPRZEDAŻ USŁUG W TRANSPORCIE I GOSPODARCE MAGAZYNOWEJ (ceny stałe) analogiczny okres roku poprzedniego=100 112 110 108 106 104 102 100 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. 2011 2012 2013 2014 2015 W transporcie samochodowym grupie o największym udziale w transporcie ogółem wzrost sprzedaży w okresie styczeń marzec br. w skali roku wyniósł 2,8%. Zwiększyła się również sprzedaż m.in. w transporcie rurociągowym (o 15,9%), w jednostkach zajmujących się magazynowaniem i działalnością usługową wspomagającą transport (o 0,8%) oraz w transporcie wodnym (o 0,4%); spadek notowano m.in. w transporcie kolejowym (o 7,5%). Przewozy ładunków ogółem w I kwartale br. wyniosły 110,6 mln ton, tj. o 1,1% więcej niż w analogicznym okresie ub. roku. Wzrost przewozów obserwowano w transporcie samochodowym oraz rurociągowym. Niższe były przewozy w śródlądowym transporcie wodnym, transporcie kolejowym oraz morskim. W marcu br. przewieziono ogółem 40,0 mln ton ładunków, tj. o 3,8% więcej niż przed rokiem. 11 Obejmująca wpływy za przewozy ładunków, pasażerów, bagażu i poczty, przeładunki, spedycję, składowanie i magazynowanie ładunków oraz inne usługi związane z obsługą transportu. 12 W cenach stałych; w przedsiębiorstwach transportowych o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

44 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju W okresie trzech miesięcy br. transportem kolejowym przewieziono 50,3 mln ton ładunków, tj. o 5,7% mniej niż w analogicznym okresie ub. roku. Odnotowano spadek przewozów w komunikacji międzynarodowej o blisko 5% (w tym zmniejszyły się przewozy ładunków importowanych o ok. 9% oraz eksportowanych o ok. 1%, natomiast wzrosły tranzytowych o ok. 8%). Zmniejszyły się również przewozy w komunikacji wewnętrznej o ok. 6%. W marcu br. transportem kolejowym przewieziono 18,8 mln ton ładunków (spadek w skali roku o 1,1%). Średniodobowe przewozy ładunków w marcu br. były o 10,8% większe niż przed miesiącem. Transportem samochodowym zarobkowym w I kwartale br. przewieziono 45,6 mln ton ładunków, tj. o 9,8% więcej niż w analogicznym okresie ub. roku, natomiast w marcu br. 16,0 mln ton (wzrost w skali roku o 11,0%). Potencjał przewozowy transportu samochodowego zarobkowego zwiększył się od początku roku o 4,5%. Transportem rurociągowym przetłoczono w okresie styczeń marzec br. 12,8 mln ton ropy i produktów naftowych (o 4,0% więcej niż przed rokiem), a w marcu br. 4,4 mln ton (o 6,1% więcej niż w marcu ub. roku). Przewozy ładunków transportem morskim w I kwartale br. wyniosły 1,4 mln ton (o 5,4% mniej niż w okresie styczeń marzec ub. roku). W marcu br. transportem morskim przewieziono blisko 0,5 mln ton ładunków (spadek w skali roku o 3,5%). W portach morskich od początku br. przeładowano 17,3 mln ton ładunków, tj. o 4,0% więcej niż w analogicznym okresie ub. roku. Wzrosły przeładunki ładunków masowych ciekłych o 13,7%, ładunków tocznych o 6,5%, ładunków masowych suchych o 1,1% oraz kontenerów o 0,1%. Zmniejszyły się natomiast przeładunki pozostałych ładunków drobnicowych (o 5,8%). W I kwartale br. wzrost przeładunków w skali roku obserwowano we wszystkich portach, tj.: Szczecin (o 11,7% do 2,2 mln ton), Gdynia (o 5,3% do 4,1 mln ton), Police (o 2,3% do 0,5 mln ton), Świnoujście (o 2,0% do 3,1 mln ton) oraz Gdańsk (o 1,6% do 7,4 mln ton). Środkami komunikacji publicznej w okresie styczeń marzec br. przewieziono 166,2 mln pasażerów, tj. o 5,3% mniej niż w I kwartale ub. roku. Spadek przewozów pasażerów obserwowano w transporcie samochodowym o 6,9% do 98,0 mln osób oraz w transporcie kolejowym o 3,1% do 66,4 mln pasażerów. Zwiększyły się natomiast przewozy pasażerów w transporcie lotniczym o 9,3% do 1,7 mln pasażerów.

Transport 45 % 20 15 10 WSKAŹNIKI OGÓLNEGO KLIMATU KONIUNKTURY W TRANSPORCIE I GOSPODARCE MAGAZYNOWEJ niewyrównany sezonowo wyrównany sezonowo 5 0-5 -10-15 -20-25 I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 W kwietniu br. wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w sekcji transport i gospodarka magazynowa oceniany jest pozytywnie, lepiej niż w poprzednim miesiącu. Pozytywne, wobec negatywnych przed miesiącem, są oceny bieżącego popytu. Korzystniejsze są przewidywania w tym obszarze. Mniej pesymistycznie niż w marcu br. oceniana jest bieżąca sprzedaż oraz sytuacja finansowa. Prognozy dotyczące sprzedaży są bardziej korzystne niż przed miesiącem. Po raz pierwszy od kwietnia 2014 r. zanotowano optymistyczne przewidywania dotyczące sytuacji finansowej. Przedsiębiorcy prognozują wzrost zatrudnienia i oczekują spowolnienia spadku cen usług transportowych.

46 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Łączność Tempo wzrostu sprzedaży usług w łączności w I kwartale br. było szybsze niż w poprzednich kwartałach. Sprzedaż usług w łączności ogółem 13 obejmująca wpływy za usługi pocztowe oraz za usługi telekomunikacyjne, w I kwartale br. była o 4,9% wyższa niż przed rokiem (wobec wzrostu o 2,4% w analogicznym okresie ub. roku i o 0,7% w IV kwartale ub. roku). Wzrosła zarówno sprzedaż usług pocztowych i kurierskich, jak i usług telekomunikacyjnych. W końcu marca br. liczba abonentów i użytkowników (usługi z przedpłatą) telefonii ruchomej ukształtowała się na poziomie 58,1 mln (w tym ok. 52% to użytkownicy) i była o 0,8% większa niż w końcu grudnia ub. roku oraz o 2,3% większa niż przed rokiem. Na 100 mieszkańców w końcu marca br. przypadało 150,8 abonentów i użytkowników (wobec 149,6 w końcu grudnia ub. roku oraz 147,4 przed rokiem). Utrzymał się spadek liczby telefonicznych łączy głównych 14, zapoczątkowany w 2005 r. W końcu marca br. ich liczba w sieci publicznej telefonii przewodowej wyniosła ok. 5,5 mln i była o ok. 1,7% mniejsza niż w końcu grudnia ub. roku. Na 100 mieszkańców przypadało 14,2 łączy głównych (w końcu ub. roku 14,5). Liczba łączy w dostępach ISDN 15 w końcu marca br. osiągnęła poziom ok. 798 tys. (w tym ok. 92% zainstalowano w miastach) i była o ok. 1,6% mniejsza niż w końcu ub. roku. 13 W cenach stałych; w jednostkach łączności o liczbie pracujących powyżej 9 osób. 14 Standardowe łącza główne (abonenci telefonii przewodowej) powiększone o liczbę łączy w dostępach ISDN. 15 ISDN telefoniczna sieć cyfrowa z integracją usług, umożliwiająca wykorzystanie tej samej sieci do transferu głosu, obrazu, faksów, danych.

Usługi biznesowe 47 Usługi biznesowe W I kwartale br. obserwowano wzrost obrotów 16 w większości badanych grupowań z obszaru usług biznesowych 17. Najwyższy wzrost obrotów w porównaniu z I kwartałem ub. roku notowano w pozostałej działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (o 32,8%, po spadku przed rokiem o 10,2%) oraz w działalności związanej z zatrudnieniem (o 31,5%, wobec wzrostu o 18,2% rok wcześniej). Znacząco wzrosły obroty w działalności usługowej w zakresie informacji (o 15,4%) oraz w działalności związanej z reklamą, badaniem rynku i opinii publicznej (o 11,0%). Relatywnie niewielki, choć szybszy niż przed rokiem, był wzrost obrotów w zakresie usług prawnych, rachunkowo-księgowych i doradztwa podatkowego; usług doradztwa związanego z zarządzaniem (5,4%). Wolniejsze niż w I kwartale ub. roku była dynamika obrotów m.in. w działalności związanej z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalności powiązanej (wzrost o 6,8%). Spadek obrotów notowano m.in. w działalności w zakresie architektury i inżynierii; badań i analiz technicznych (o 8,5%) oraz w działalności związanej z obsługą rynku nieruchomości (o 3,6%), podczas gdy rok wcześniej w tych obszarach obserwowano wzrost obrotów. 140 135 130 125 120 115 110 105 100 95 90 DYNAMIKA OBROTÓW W WYBRANYCH USŁUGACH BIZNESOWYCH (ceny bieżące) analogiczny okres roku poprzedniego=100 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. 2011 2012 2013 2014 2015 Działalność związana z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalność powiązana Usługi prawne, rachunkowo-księgowe i doradztwa podatkowego; usługi doradztwa związane z zarządzaniem Reklama, badanie rynku i opinii publicznej Działalność związana z zatrudnieniem Obsługa rynku nieruchomości 16 W cenach bieżących; w przedsiębiorstwach o liczbie pracujących powyżej 9 osób. 17 Usługi biznesowe to usługi związane z obsługą działalności gospodarczej. Badaniem objęto wybrane grupowania Polskiej Klasyfikacji Działalności PKD 2007: z sekcji Informacja i komunikacja działy: działalność wydawnicza, działalność związana z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalność powiązana, działalność usługowa w zakresie informacji; sekcję Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości; z sekcji Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna: dział działalność prawnicza, rachunkowo-księgowa i doradztwo podatkowe, grupę doradztwo związane z zarządzaniem oraz działy: działalność w zakresie architektury i inżynierii, badania i analizy techniczne; reklama, badanie rynku i opinii publicznej; pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna; z sekcji Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca działy: działalność związana z zatrudnieniem; działalność detektywistyczna i ochroniarska, grupę sprzątanie obiektów oraz dział działalność związana z administracyjną obsługą biura i pozostała działalność wspomagająca prowadzenie działalności gospodarczej.

48 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Bilans płatniczy Według wstępnych danych, saldo rachunku bieżącego bilansu płatniczego 18 w lutym br. wyniosło 116 mln EUR (wobec minus 651 mln EUR przed rokiem). Saldo obrotów towarowych ukształtowało się na poziomie 783 mln EUR (wobec minus 79 mln EUR w analogicznym okresie ub. roku), przy czym eksport zwiększył się o 10,7% do 13720 mln EUR, a import wzrósł o 3,7% do 12937 mln EUR. Saldo usług wyniosło 563 mln EUR i było niższe niż przed rokiem o 14 mln EUR. Wynikało ono z dodatnich sald: usług transportowych (333 mln EUR), podróży zagranicznych (86 mln EUR) oraz pozostałych usług (144 mln EUR). Przychody z tytułu eksportu usług ukształtowały się na poziomie 2520 mln EUR (wzrost o 2,6%), a rozchody z tytułu importu usług wyniosły 1957 mln EUR (tj. o 4,1% więcej). Ujemne saldo dochodów pierwotnych w lutym br. wyniosło 747 mln EUR i poprawiło się w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku o 41 mln EUR. Na wysokość salda dochodów pierwotnych w znacznym stopniu wpłynęło ujemne saldo dochodów z inwestycji (minus 1361 mln EUR), w ramach którego dochody uzyskane przez bezpośrednich inwestorów zagranicznych z tytułu ich zaangażowania kapitałowego w polskich podmiotach ukształtowały się na poziomie 1073 mln EUR. Saldo dochodów wtórnych w lutym br. było ujemne i wyniosło 483 mln EUR (wobec minus 361 mln EUR rok wcześniej), przy czym wartość przychodów zmniejszyła się o 202 mln EUR do 472 mln EUR, a wartość rozchodów spadła o 80 mln EUR do 955 mln EUR. Rachunek kapitałowy zamknął się dodatnim saldem w wysokości 2060 mln EUR (wobec 1143 mln EUR w lutym ub. roku), a kwoty przychodów i rozchodów ukształtowały się odpowiednio na poziomie 2151 mln EUR oraz 91 mln EUR (wobec 1180 mln EUR przychodów oraz 37 mln EUR rozchodów przed rokiem). Saldo rachunku finansowego bilansu płatniczego w lutym br. wyniosło 1006 mln EUR (wobec minus 443 mln EUR rok wcześniej). Saldo inwestycji zagranicznych w Polsce ukształtowało się na poziomie minus 1484 mln EUR, przy czym wartość pasywów inwestycji bezpośrednich wyniosła 1178 mln EUR. Polskie inwestycje za granicą (łącznie z oficjalnymi aktywami rezerwowymi) wyniosły 478 mln EUR, w tym saldo aktywów inwestycji bezpośrednich ukształtowało się na poziomie 759 mln EUR. Wzrost aktywów nastąpił głównie z tytułu instrumentów dłużnych (768 mln EUR). Na wielkość salda rachunku finansowego wpływały również inwestycje portfelowe, gdzie odnotowano zwiększenie wartości aktywów rezydentów o 894 mln EUR oraz napływ kapitału nierezydentów w kwocie 616 mln EUR. W pozostałych inwestycjach odnotowano zmniejszenie aktywów rezydentów w kwocie 615 mln EUR oraz odpływ kapitału nierezydentów w wysokości 3278 mln EUR. Saldo pochodnych instrumentów finansowych ukształtowało się na poziomie 5 mln EUR. Wartość oficjalnych aktywów rezerwowych w lutym br. zmniejszyła się o 1521 mln EUR do 86899 mln EUR. 18 Opracowano na podstawie danych Narodowego Banku Polskiego (NBP).

Bilans płatniczy 49 Bilans płatniczy kształtował się następująco: Wyszczególnienie II 2014 II 2015 III 2014 II 2015 a w mln EUR RACHUNEK BIEŻĄCY... -651 116-4067 Saldo obrotów towarowych... -79 783 1000 Eksport... 12397 13720 159444 Import... 12476 12937 158444 Saldo usług... 577 563 8124 Przychody... 2456 2520 35630 Rozchody... 1879 1957 27506 Saldo dochodów pierwotnych... -788-747 -12952 Przychody... 826 939 10814 Rozchody... 1614 1686 23766 Saldo dochodów wtórnych... -361-483 -239 Przychody... 674 472 5791 Rozchody... 1035 955 6030 RACHUNEK KAPITAŁOWY... 1143 2060 11225 Przychody... 1180 2151 12073 Rozchody... 37 91 848 RACHUNEK FINANSOWY... -443 1006 1378 Inwestycje bezpośrednie aktywa... 336 759 4640 Akcje i inne formy udziałów kapitałowych -198-9 2934 Instrumenty dłużne 534 768 1706 Inwestycje bezpośrednie pasywa... 676 1178 9509 Akcje i inne formy udziałów kapitałowych 831 862 6935 Instrumenty dłużne -155 316 2574 Inwestycje portfelowe aktywa... 299 894 4507 Udziałowe papiery wartościowe... 266 499 1824 Dłużne papiery wartościowe... 33 395 2683 Inwestycje portfelowe pasywa... 121 616 4364 Udziałowe papiery wartościowe... 129 53 2038 Dłużne papiery wartościowe... -8 563 2326 Pozostałe inwestycje aktywa... 821-615 2757 NBP... 0 0 0 Sektor rządowy... -1 9-5 Monetarne Instytucje Finansowe... 266-818 2043 Pozostałe sektory... 556 194 719 Pozostałe inwestycje pasywa... -1608-3278 -313 NBP... -919-2615 10 Sektor rządowy... 0-4 1385 Monetarne Instytucje Finansowe... -1276-745 462 Pozostałe sektory... 587 86-2170 Pochodne instrumenty finansowe... -118 5 215 Oficjalne aktywa rezerwowe... -2592-1521 2819 D. SALDO BŁĘDÓW I OPUSZCZEŃ... -935-1170 -5780 a Dane skumulowane są prezentowane krocząco w ujęciu 12 miesięcy.

50 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Handel zagraniczny W okresie styczeń luty br. w obrotach towarowych handlu zagranicznego (wyrażonego w złotych) notowano wzrost eksportu w skali roku, natomiast import obniżył się. W rezultacie obroty ogółem zamknęły się dodatnim saldem, wobec ujemnego w poprzednich latach. Wyższe niż przed rokiem były obroty z krajami rozwijającymi się oraz eksport do krajów rozwiniętych (w tym do krajów UE). Znaczny spadek wymiany nastąpił w przypadku krajów Europy Środkowo-Wschodniej. 16 000 15 000 14 000 13 000 12 000 11 000 10 000 9 000 8 000 7 000 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 0-1 000-2 000-3 000 mln EUR OBROTY HANDLU ZAGRANICZNEGO saldo eksport import I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II 2011 2012 2013 2014 2015 Eksport liczony w złotych zwiększył się w porównaniu z okresem styczeń luty ub. roku o 5,6% i wyniósł 115984,8 mln zł, a import obniżył się o 1,2% do 109447,2 mln zł. Wymiana zamknęła się dodatnim saldem w wysokości 6537,6 mln zł (przed rokiem minus 946,2 mln zł). Obroty liczone w euro zwiększyły się po stronie eksportu o 2,2% do 26887,3 mln EUR, a po stronie importu były niższe o 4,3% i wyniosły 25378,4 mln EUR. Dodatnie saldo osiągnęło wartość 1508,9 mln EUR (przed rokiem minus 225,7 mln EUR). Eksport w dolarach USA wyniósł 31927,2 mln USD i był niższy o 11,1%, a import 30154,2 mln USD, tj. o 16,7% niższy niż przed rokiem. Dodatnie saldo ukształtowało się na poziomie 1773,0 mln USD (w okresie styczeń luty ub. roku minus 305,3 mln USD). Eksport w cenach stałych w styczniu br. był wyższy niż przed rokiem o 2,8%, natomiast import obniżył się o 0,8%. Wolumen eksportu zwiększył się w obrotach z krajami UE o 6,5% i z krajami rozwijającymi się o 17,7%, natomiast zmniejszył się w wymianie z krajami Europy Środkowo-Wschodniej o 22,7%. Niższy był wolumen towarów sprowadzanych z krajów UE o 5,3% i z krajów Europy Środkowo-Wschodniej o 32,5%, natomiast z krajów rozwijających się wzrósł o 35,0%. Ceny transakcyjne (liczone w złotych) towarów eksportowanych obniżyły się w stosunku do stycznia ub. roku o 0,1%, a towarów importowanych spadły o 0,5%.

Handel zagraniczny 51 Wskaźnik terms of trade w styczniu br. w obrotach ogółem kształtował się na poziomie 100,4 (wobec 103,0 w styczniu ub. roku), w wymianie z krajami UE wyniósł 99,4 (wobec 100,4), a w obrotach z krajami Europy Środkowo-Wschodniej 101,9 (w analogicznym okresie ub. roku 103,5). Obroty towarowe handlu zagranicznego kształtowały się następująco: Wyszczególnienie w mln zł w mln EUR I II 2015 w mln USD I II 2014=100 I II 2014 I II 2015 zł EUR USD struktura w % EKSPORT... 115984,8 26887,3 31927,2 105,6 102,2 88,9 100,0 100,0 Kraje rozwinięte... 99847,8 23146,7 27507,4 107,1 103,6 90,2 84,9 86,1 w tym Unia Europejska. 92696,0 21489,1 25550,9 108,6 105,1 91,5 77,7 79,9 w tym strefa euro... 66727,6 15468,7 18391,3 109,4 105,8 92,2 55,6 57,5 Kraje rozwijające się... 10342,7 2397,4 2833,2 120,9 116,9 101,2 7,8 8,9 Kraje Europy Śr.-Wsch.... 5794,3 1343,2 1586,6 72,3 70,0 60,6 7,3 5,0 IMPORT a... 109447,2 25378,4 30154,2 98,8 95,7 83,3 100,0 100,0 Kraje rozwinięte... 71513,4 16579,5 19694,2 100,0 96,7 84,2 64,6 65,4 w tym Unia Europejska. 64567,9 14969,5 17788,4 99,5 96,3 83,8 58,6 59,0 w tym strefa euro... 51593,1 11961,7 14214,8 99,5 96,3 83,8 46,8 47,1 Kraje rozwijające się... 28706,4 6655,1 7892,6 120,8 116,9 101,6 21,5 26,2 Kraje Europy Śr.-Wsch.... 9227,4 2143,8 2567,4 59,8 58,0 50,9 13,9 8,4 SALDO... 6537,6 1508,9 1773,0 x x x x x Kraje rozwinięte... 28334,4 6567,2 7813,2 x x x x x w tym Unia Europejska. 28128,1 6519,6 7762,5 x x x x x w tym strefa euro... 15134,5 3507,0 4176,5 x x x x x Kraje rozwijające się... -18363,7-4257,7-5059,4 x x x x x Kraje Europy Śr.-Wsch.... -3433,1-800,6-980,8 x x x x x a Dane dot. importu w podziale na grupy krajów prezentowane są wg kraju pochodzenia. Dane dot. importu wg kraju wysyłki dostępne są w Informacji bieżącej o wynikach wstępnych Obroty handlu zagranicznego ogółem i wg krajów I II 2015 r. na stronie internetowej GUS: http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5466/1/31/1/obroty_handlu_za granicznego_ogolem_i_wedlug_krajow_i-ii_2015.pdf W strukturze geograficznej eksportu i importu wzrósł w porównaniu z okresem styczeń luty ub. roku udział krajów rozwiniętych (w tym krajów UE) oraz krajów rozwijających się, przy spadku znaczenia krajów Europy Środkowo-Wschodniej. STRUKTURA GEOGRAFICZNA OBROTÓW HANDLU ZAGRANICZNEGO w okresie styczeń luty 2015 r. eksport 79,9% (+2,2) 6,2% (-1,0) 8,9% (+1,1) 5,0% (-2,3) Zmiany do I-II 2014 r. (w p.proc.) import 59,0% (+0,4) 6,4% (+0,4) 26,2% (+4,7) 8,4% (-5,5) 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100% Unia Europejska Pozostałe kraje rozwinięte Kraje rozwijające się Kraje Europy Środkowo-Wschodniej