SZCZEGÓ OWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT KOD G ÓWNY CPV 45216121-8 Roboty budowlane w zakresie obiektów stra y po arnej

SZCZEGÓOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT KOD GÓWNY CPV 45216121-8 Roboty budowlane w zakresie obiektów stray poarnej Roboty z zakresie instalacji elektrycznych wewntrznych Roboty w zakresie przewodów instalacji elektrycznych Roboty w zakresie montau opraw, osprztu, urzdze i odbiorników instalacji elektrycznej Monta rozdzielnic elektrycznych Roboty z zakresie ochrony odgromowej Linie energetyczne kablowe Kod CPV 45310000-3 STE 01.01 TEMAT OPRACOWANIA: Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni Wrzenia, dz. nr geod. 75/7 INWESTOR: Komenda Powiatowa Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 62-300 Wrzenia, ul. Wrocawska 44 STWiOR STE 01.01 Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni

1. CZ OGÓLNA 3 2. WYMAGANIA DOTYCZCE WCIWOCI MATERIAÓW 8 3. WYMAGANIA DOTYCZCE SPRZTU 13 4.. WYMAGANIA DOTYCZCE TRANSPORTU 13 5. WYMAGANIA DOTYCZCE WYKONANIA ROBÓT 13 6. KONTROLA JAKOCI ROBÓT 20 7.. WYMAGANIA DOTYCZCE PRZEDMIARU I OBMIARU ROBÓT 21 8.. WYMAGANIA DOTYCZCE ODBIORU ROBÓT 21 9. PODSTAWA ROZLICZENIA ROBÓT 22 10. DOKUMENTY ODNIESIENIA 23 Najwaniejsze oznaczenia i skróty: ST - Specyfikacja Techniczna ITB - Instytut Techniki Budowlanej PZJ - Program Zabezpieczenia Jakoci Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 2

1. CZ OGÓLNA 1.1. Nazwa nadana zamówieniu przez zamawiajcego Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 1.2. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (ST) s wymagania dotyczce wykonania i odbioru robót zwizanych z ukadaniem i montaem elementów instalacji elektrycznej (ukadanie kabli i przewodów, monta osprztu, opraw, rozdzielnic elektrycznych), instalacji odgromowej i pocze wyrównawczych, linii kablowych w obiektach kubaturowych oraz obiektach budownictwa inynieryjnego. Specyfikacja nie obejmuje robót elektrycznych niskoprdowych. 1.3. Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna standardowa (ST) stanowi podstaw opracowania specyfikacji technicznej szczegóowej (SST), stosowanej jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w pkt. 1.2. Projektant sporzdzajcy dokumentacj projektow i odpowiednie szczegóowe specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych moe wprowadza do niniejszej standardowej specyfikacji zmiany, uzupenienia lub cilenia, odpowiednie dla przewidzianych projektem robót, uwzgldniajce wymagania Zamawiajcego oraz konkretne warunki realizacji robót, niezbdne do uzyskania wymaganego standardu i jakoci tych robót. Odstpstwa od wymaga podanych w niniejszej specyfikacji mog mie miejsce tylko w przypadkach prostych robót o niewielkim znaczeniu, dla których istnieje pewno, e podstawowe wymagania b spenione przy zastosowaniu metod wykonania wynikajcych z dowiadczenia oraz uznanych regu i zasad sztuki budowlanej. 1.4. Przedmiot i zakres robót objtych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji technicznej (ST) dotycz zasad wykonywania i odbioru robót zwizanych z: ukadaniem kabli i przewodów elektrycznych, w tym szynoprzewodów montowanych poza rozdzielnicami, montaem opraw, osprztu, urzdze i odbiorników energii elektrycznej, wraz z przygotowaniem poda i robotami towarzyszcymi, dla obiektów kubaturowych oraz obiektów budownictwa inynieryjnego. kompletacj wszystkich materiaów potrzebnych do wykonania podanych wyej prac, wykonaniem wszelkich robót pomocniczych w celu przygotowania poda (w szczególnoci roboty murarskie, lusarsko-spawalnicze monta elementów osprztu instalacyjnego itp.), eniem wszystkich materiaów w sposób i w miejscu zgodnym z dokumentacj techniczn wykonaniem oznakowania zgodnego z dokumentacj techniczn wszystkich elementów wyznaczonych w dokumentacji, eniem drutu stalowego (dla instalacji prowadzonych w rurkach lub kanaach zamknitych), uatwiajcego docelowe wciganie zaprojektowanych przewodów (np. dla sieci teleinformatycznych), wykonaniem oznakowania zgodnego z dokumentacj techniczn wszystkich wyznaczonych kabli i przewodów, przeprowadzeniem wymaganych prób i bada oraz potwierdzenie protokoami kwalifikujcymi montowany element instalacji elektrycznej. kompletacj wszystkich materiaów i urzdze potrzebnych do wykonania (prefabrykacji) rozdzielnicy, wykonaniem wszelkich robót pomocniczych potrzebnych do przygotowania obudowy rozdzielnicy (w szczególnoci roboty lusarsko-spawalnicze i malarskie) oraz montau wyposaenia rozdzielnicy, zamontowaniem wszystkich elementów, aparatów i urzdze rozdzielnicy w sposób i w miejscu zgodnym z dokumentacj techniczn dokonaniem wszelkich pocze instalacyjnych, szyn zbiorczych wewntrznych przy uyciu materiaów oraz rodków wg dokumentacji technicznej, wykonaniem wewntrznych pocze ochronnych oraz pocze ochronnych konstrukcji pomidzy poszczególnymi segmentami rozdzielnicy oraz z szyn uziemiaj obiektu, wykonaniem oznakowania zgodnego z dokumentacj techniczn wszystkich elementów rozdzielnicy zawartych w dokumentacji, przeprowadzeniem wymaganych prób i bada oraz potwierdzenie protokoami kwalifikujcymi prefabrykat do montau, jako element instalacji elektrycznej, opakowaniem i przygotowaniem do transportu na miejsce zamontowania, montaem rozdzielnicy w miejscu okrelonym w dokumentacji technicznej, przeprowadzeniem wymaganych prób, bada i pomiarów ze sporzdzeniem protokoów kwalifikujcych rozdzielnic (prefabrykat) do eksploatacji. wykonywaniem wszelkiego rodzaju uziemie montaem osprztu i urzdze piorunochronnych ukadaniem kabli w ziemi, w kanaach i tunelach, na mostach i pomostach kablowych oraz w budynkach, Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 3

montaem konstrukcji wsporczych do ukadania kabli, wraz z przygotowaniem poda i robotami towarzyszcymi, dla obiektów kubaturowych oraz obiektów budownictwa inynieryjnego. ST dotyczy wszystkich czynnoci majcych na celu wykonanie robót zwizanych z: kompletacj wszystkich materiaów potrzebnych do wykonania podanych wyej prac, wykonaniem wszelkich robót pomocniczych w celu przygotowania poda (w szczególnoci roboty murarskie, lusarsko-spawalnicze a take tzw. polepszania gruntu i pogrania elementów uziemie itp.), eniem wszystkich materiaów w sposób i w miejscu zgodnym z dokumentacj techniczn wykonaniem oznakowania zgodnego z dokumentacj techniczn wszystkich elementów wskazanych w dokumentacji, przeprowadzeniem wymaganych prób i bada oraz potwierdzenie protokoami kwalifikujcymi montowany element instalacji odgromowej, uziemienia lub pocze wyrównawczych. wykonaniem oznakowania zgodnego z dokumentacj techniczn wszystkich wyznaczonych kabli i linii, przeprowadzeniem wymaganych prób i bada oraz potwierdzenie protokoami kwalifikujcymi montowany element linii energetycznej do eksploatacji 1.5. Okrelenia podstawowe, definicje Okrelenia podane w niniejszej specyfikacji technicznej (ST) s zgodne z odpowiednimi normami oraz okreleniami podanymi w ST Wymagania ogólne Specyfikacja techniczna - dokument zawierajcy zespó cech wymaganych dla procesu wytwarzania lub dla samego wyrobu, w zakresie parametrów technicznych, jakoci, wymogów bezpieczestwa, wielkoci charakterystycznych a take co do nazewnictwa, symboliki, znaków i sposobów oznaczania, metod bada i prób oraz odbiorów i rozlicze. Aprobata techniczna - dokument stwierdzajcy przydatno dane wyrobu do okrelonego obszaru zastosowania. Zawiera ustalenia techniczne co do wymaga podstawowych wyrobu oraz metodyk bada dla potwierdzenia tych wymaga. Deklaracja zgodnoci - dokument w formie owiadczenia wydany przez producenta, stwierdzajcy zgodno z kryteriami okrelonymi odpowiednimi aktami prawnymi, normami, przepisami, wymogami lub specyfikacj techniczn dla danego materiau lub wyrobu. Certyfikat zgodnoci - dokument wydany przez upowanion jednostk badaj (certyfikuj), stwierdzajcy zgodno z kryteriami okrelonymi odpowiednimi aktami prawnymi, normami, przepisami, wymogami lub specyfikacj techniczn dla badanego materiau lub wyrobu. Cz czynna - przewód lub inny element przewodzcy, wchodzcy w skad instalacji elektrycznej lub urzdzenia, który w warunkach normalnej pracy instalacji elektrycznej moe by pod napiciem a nie spenia funkcji przewodu ochronnego (przewody ochronne PE i PEN nie s czci czynn). Poczenia wyrównawcze - elektryczne poczenie czci przewodzcych dostpnych lub obcych w celu wyrównania potencjau. Kable i przewody - materiay sce do dostarczania energii elektrycznej, sygnaów, impulsów elektrycznych w wybrane miejsce. Osprzt instalacyjny do kabli i przewodów - zespó materiaów dodatkowych, stosowanych przy ukadaniu przewodów, uatwiajcy ich monta oraz dotarcie w przypadku awarii, zabezpieczajcy przed uszkodzeniami, wytyczajcy trasy cigów równolegych przewodów itp. Grupy materiaów stanowicych osprzt instalacyjny do kabli i przewodów: przepusty kablowe i osony krawdzi, drabinki instalacyjne, koryta i korytka instalacyjne, kanay i listwy instalacyjne, rury instalacyjne, kanay podogowe, systemy mocujce, puszki elektroinstalacyjne, kocówki kablowe, zaciski i konektory, pozostay osprzt (oznaczniki przewodów, linki none i systemy nacigowe, dawice, zczki i szyny, zaciski ochronne itp.). Urzdzenia elektryczne - wszelkie urzdzenia i elementy instalacji elektrycznej przeznaczone do wytwarzania, przeksztacania, przesyania, rozdziau lub wykorzystania energii elektrycznej. Odbiorniki energii elektrycznej - urzdzenia przeznaczone do przetwarzania energii elektrycznej w inn form energii wiato, ciepo, energi mechaniczn itp.). Klasa ochronnoci - umowne oznaczenie, okrelajce moliwoci ochronne urzdzenia, ze wzgldu na jego cechy budowy, przy bezporednim dotyku. Oprawa owietleniowa ( elektryczna ) - kompletne urzdzenie sce do przymocowania i poczenia z instalacj elektryczn jednego lub kilku róde wiata, ochrony róde wiata przed wpywami zewntrznymi i ochrony rodowiska przed szkodliwym dziaaniem róda wiata a take do uzyskania odpowiednich parametrów wietlnych ( Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 4

brya fotometryczna, luminacja ), uatwia wciwe umiejscowienie i bezpieczn wymian róde wiata, tworzy estetyczne formy wymagane dla danego typu pomieszczenia. Elementami dodatkowymi s osony lub elementy ukierunkowania ródewiata w formie : klosza, odbnika, rastra, abauru. Stopie ochrony IP - okrelona w PN-EN 60529:2003, umowna miara ochrony przed dotykiem elementów instalacji elektrycznej oraz przed przedostaniem si cia staych, wnikaniem cieczy (szczególnie wody) i gazów, a któr zapewnia odpowiednia obudowa. Obwód instalacji elektrycznej - zespó elementów poczonych porednio lub bezporednio ze ródem energii elektrycznej za pomoc chronionego przed przeteniem wspólnym zabezpieczeniem, kompletu odpowiednio poczonych przewodów elektrycznych. W skad obwodu elektrycznego wchodz przewody pod napiciem, przewody ochronne oraz wszelkie urzdzenia zmieniajce parametry elektryczne obwodu, rozdzielcze, sterownicze i sygnalizacyjne, zwizane z danym punktem zasilania w energi (zabezpieczeniem). Przygotowanie poda - zespó czynnoci wykonywanych przed zamocowaniem osprztu instalacyjnego, urzdzenia elektrycznego, odbiornika energii elektrycznej, ukadaniem kabli i przewodów majcy na celu zapewnienie moliwoci ich zamocowania zgodnie z dokumentacj. Do prac przygotowawczych tu zalicza si nastpujce grupy czynnoci: Wiercenie wiercenie i przebijanie otworów przelotowych i nieprzelotowych, Kucie kucie bruzd i wnk, Osadzanie osadzanie koków w podu, w tym ich wstrzeliwanie, Montau monta uchwytów do rur i przewodów, Monta monta konstrukcji wsporczych do korytek, drabinek, instalacji wizkowych, szynoprzewodów, Monta monta korytek, drabinek, listew i rur instalacyjnych, Oczyszczenie oczyszczenie poda - przygotowanie do klejenia. Rozdzielnica elektryczna (tablica) - zespó aparatury odpowiednio dobranej i poczonej w bloki funkcjonalne (pola), cy do zasilania, zabezpieczania urzdze elektrycznych przed skutkami zwar i przeci, realizacji wyznaczonych zada danego pola oraz kontroli linii i obwodów instalacji elektrycznej. Aparatura, stanowica wraz z obudow (obudowami) rozdzielnic, w zalenoci od potrzeb moe spenia nastpujce funkcje: zmiany napicia instalacji, czeniowe, rozdzielcze, zabezpieczania, pomiarowo-kontrolne, sygnalizacyjne i alarmowe. Klasa ochronnoci - umowne oznaczenie, okrelajce moliwoci ochronne urzdzenia, ze wzgldu na jego cechy budowy, przy bezporednim dotyku. Stopie ochrony obudowy IP - okrelona w PN-EN 60529:2003, umowna miara ochrony przed dotykiem elementów wyposaenia rozdzielnicy oraz przed przedostaniem si cia staych, wnikaniem cieczy (szczególnie wody) i gazów, a któr zapewnia odpowiednia obudowa. Wyposaenie rozdzielnicy elektrycznej - zespó aparatury i systemów pocze wewntrznych potrzebnych do realizacji wszelkich celów wyznaczonych danej rozdzielnicy. Obwód instalacji elektrycznej - zespó elementów poczonych porednio lub bezporednio ze ródem energii elektrycznej za pomoc chronionego przed przeteniem wspólnym zabezpieczeniem, kompletu odpowiednio poczonych przewodów elektrycznych. W skad obwodu elektrycznego wchodz przewody pod napiciem, przewody ochronne oraz wszelkie urzdzenia zmieniajce parametry elektryczne obwodu, rozdzielcze, sterownicze i sygnalizacyjne, zwizane danym punktem zasilania w energi (zabezpieczeniem). Cz dostpna - przewodzca cz urzdzenia elektroenergetycznego lub innego przedmiotu, bca w zasigu rki ze stanowiska dostpnego (tj. takiego, na którym czowiek o przecitnej sprawnoci fizycznej moe si znale bez korzystania ze rodków pomocniczych np. drabiny, supoazów itp.), która podczas normalnej pracy nie jest pod napiciem, jednak moe si pod nim znale w momencie zakócenia (uszkodzenia lub niezamierzonej zmiany instalacji elektroenergetycznej, parametrów, charakterystyk lub ukadu pracy urzdzenia np. zwarcia, wyniesienia potencjau, uszkodzenia izolacji itp. ). Miejsce wydzielone - zamykana przestrze lub miejsce eksploatacji instalacji lub urzdze, do którego dostp posiadajjedynie osoby upowanione. Napicie dotykowe Ud (ródowe przy dotyku) - napicie pojawiajce si przy zwarciu doziemnym pomidzy przewodz czci która moe by (nie jest) dotknita przez czowieka a miejscem na ziemi, na którym znajduj si stopy. Osona izolacyjna - osona wykonana w celu uniemoliwienia dotknicia elementów w czci dostpnej, na których moe si pojawi niebezpieczne napicie np. na pancerzu metalowym kabla. Ziemia odniesienia - miejsce w którym prd uziemienia nie powoduje zauwaalnej rónicy potencjaów pomidzy dwoma dowolnymi punktami. Przewód uziemiajcy - przewodnik czcy uziemiany element z uziomem, umieszczony poza ziemi lub izolowany od ziemi i wody, jeli si w tym rodowisku znajduje. Sie skompensowana - sie elektroenergetyczna posiadajca co najmniej jeden punkt neutralny uziemiany poprzez opór indukcyjny (reaktancj kompensuj skadow pojemnociow jednofazowego prdu zwarcia z ziemi). Uziemienie - zespó rodków i urzdze scych poczeniu przewodzcej czci z ziemi poprzez odpowiedni instalacj. Moe wystpowa jako uziemienie: Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 5

ochronne (nie nalece do obwodu elektrycznego podczas normalnej pracy) lub robocze (nalece do obwodu elektrycznego, zapewniajce normaln prac). Uziemienie robocze mona wykona jako bezporednie lub otwarte (przy zastosowaniu bezpiecznika iskiernikowego), nie mona jego stosowa w obwodzie wtórnym transformatora lub przetwornicy separacyjnej oraz w obwodzie bardzo niskiego napicia bezpiecznego SELV {prd przemienny: do 50 V [12 V dla wody] i 15-100 Hz; prd stay 120 V [30 V dla wody]}. Uziom - przewodnik umieszczony w ziemi lub betonie o odpowiednio duej powierzchni styku w celu zapewnienia dobrego poczenia elektrycznego. Moe wystpowa jako: naturalny (wykonany w innym celu, a uywany do uziemienia), sztuczny (wykonany w celu uziemienia), sterujcy (wykonany w celu ksztatowania zadanego rozkadu potencjaów). Jako podstaw przyjmuje si wykorzystanie uziomów naturalnych, jednak w przypadku braku moliwoci lub nieopacalnoci ich zastosowania, wykonuje si uziomy sztuczne. Materiay stosowane na uziomy sztuczne: Stal ocynkowana na gorco oraz pokryta miedzi galwanicznie lub platerowana Mied goa a take pokryta cyn lub ocynkowana Zwody - górna cz urzdzenia piorunochronnego przeznaczona do przechwytywania uderzenia pioruna. Jako zwody, ze wzgldów ekonomicznych i zgodnie z zaleceniami normy, wykorzystuje si metalowe lub elbetowe elementy dachu (szczególnie te, które wystaj ponad dach). Rodzaje zwodów: Zwody naturalne - zewntrzne lub wewntrzne metalowe pokrycia i konstrukcje none dachów, a ich zastosowanie dotyczy wszystkich rodzajów ochrony obiektów (podstawowej, obostrzonej i specjalnej). Wykorzystanie elementów dachu jako zwody naturalne jest moliwe jeli spenione s dodatkowe warunki: o grubo blachy elementu musi by wiksza od 0,5 mm dla stali, cynku i miedzi oraz 1 mm dla aluminium o krople metalu wytopione przez piorun nie mog przedosta si do wntrza budynku, Zwody sztuczne - wykonywane w przypadku braku moliwoci zastosowania elementów dachu jako zwody naturalne, ze wzgldu na konstrukcj dachu lub koniecznoci spenienia warunków dodatkowych. Zwody montowane bezporednio na obiekcie okrela si jako nieizolowane, natomiast montowane obok lub nad obiektem nazywa si izolowanym. Rozrónia si zwody poziome (niskie, podwyszone i wysokie) i pionowe. Ochron odgromow z zastosowaniem zwodów poziomych niskich lub podwyszonych nazwano ochron klatkow natomiast z zastosowaniem zwodów pionowych lub poziomych wysokich nazwano ochron strefow. Ochrona strefowa wymaga takiego dobrania wysokoci montau zwodów, aby cay chroniony obiekt znalaz si w strefie ochronnej (wyznaczonej przez zwód i jego kt ochronny). Ochrona wewntrzna - zespó dzia i urzdze zapewniajcy bezpieczestwo i ochron przed skutkami wyadowa piorunowych, ludziom znajdujcym si w budynku. Realizowana jest poprzez: wykonanie ekwipotencjalizacji wszystkich urzdze i elementów metalowych, zachowanie odpowiednich odstpów izolacyjnych lub stosowanie dodatkowych rodków ochrony. Kabel elektroenergetyczny - odmiana przewodu, sca do przesyania energii elektrycznej. Kabel sygnalizacyjny - przewód wykorzystywany w obwodach sygnalizacyjnych, sterowniczych, kontrolnopomiarowych, zabezpieczajcych. Linia kablowa - kabel wieloowy lub wizka kabli jednoowych w ukadzie wielofazowym albo kilka kabli poczonych równolegle, które wraz z osprztem uone sana wspólnej trasie, czc zaciski dwóch urzdze elektroenergetycznych. Trasa kablowa - pas terenu lub przestrze, w której osi symetrii uono jedn lub wicej linii kablowych. Skrzyowanie - miejsce na trasie kabla, w którym rzuty poziome rónych linii kablowych pokrywaj si lub przecinaj. Zblienie - miejsce na trasie kabla, w którym odleg pomidzy rónymi liniami kablowymi, urzdzeniem podziemnym lub drog komunikacyjn jest mniejsza ni odleg dopuszczalna dla danych warunków ukadania bez stosowania przegród lub oson zabezpieczajcych i nie wystpuje skrzyowanie. Studzienka kablowa - przestrze podziemna przeznaczona do instalowania muf kablowych, uatwiajca przeciganie i czenie kabli prowadzonych pod ziemi oraz w kanaach, rurach, blokach betonowych itp.). Blok kablowy - osona otaczajca kabel; posiada otwory przeznaczone do wcigania kabli. Napicie znamionowe kabla Uo/U - napicie na jakie zbudowano i oznaczono kabel; przy czym Uo - napicie pomidzy a ziemi lub ekranem kabla, natomiast U -napicie midzyprzewodowe kabla. W kraju produkuje si kable elektroenergetyczne na napicia znamionowe: 0,6/1 kv, 3,6/6 kv, 6/10 kv, 8,7/15 kv, 12/20 kv, 18/30 kv, 23/40 kv; dla napicia 64/110 kv stosuje si kable olejowe, gazowe lub o izolacji polietylenowej. Ilo tych kabli moe wynosi od 1 do 5, natomiast przekroje znamionowe wg oferty producenta od 1 do 1000 mm 2 (praktycznie od 4 mm 2 ). Kable sygnalizacyjne produkowane s na napicia znamionowe: 0,6/1 kv - ilo od 2 do 75, przekroje znamionowe od (0,64) 0,75 do 10 mm 2. a robocza - izolowana a wykonana z miedzi lub aluminium: w kablu elektroenergetycznym, sy do przesyania Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 6

energii elektrycznej; w kablu sygnalizacyjnym sy do przesyania lub odcinania sygnau, impulsu itp. Jako cz przewodzca moe wystpowa drut o przekroju koowym, owalnym lub wycinek koa (sektorowe) lub linka, zona z wielu drutów o mniejszym przekroju. Ze wzgldu na due natenie pola elektrycznego na ostrych krawdziach ogranicza si stosowanie kabli z ami sektorowymi do napi znamionowych 0,6/1 kv i 3,6/6 kv i przekrojach powyej 16 mm 2. y wielodrutowe zapewniaj wiksz elastyczno kabla, s jednak drosze. Sploty poszczególnych wizek, zawierajcych po kilka splatane s we wspóosiowe warstwy w kierunkach przemiennych. Kable sygnalizacyjne posiadaj w swej budowie dodatkowo licznikow (brzow) i kierunkow (niebiesk) dla uatwienia rozpoznawania i liczenia kolejnych warstw kabla. a ochronna o - izolowana a w kablu elektroenergetycznym, oznaczona barw zielono- izolacji, bezwzgldnie wymagana przez okrelone rodki ochrony przeciwporaeniowej. czy metalowe czci przewodzce - dostpnego urzdzenia elektrycznego (które mog przypadkowo znale si pod napiciem), czci przewodzce obcych instalacji elektrycznych, gówn szyn (zacisk) uziemiajcy i uziemiony punkt neutralny. Stosowana w kablach na napicie od 0,6/1 kv, przy czym dla napi znamionowych do 12/20 kv przekrój y nie musi by identyczny z przekrojem roboczym kabla (np. dla y roboczej do 50 mm 2 - przekrój y ochronnej minimum 16 mm 2, natomiast powyej 95 mm 2 - minimum 50 mm 2 ). a powrotna (stara nazwa ochronna ) - wymagana bezwzgldnie dla kabli elektroenergetycznych o izolacji z tworzyw sztucznych na napicia znamionowe 3,6/6 kv i wysze. Wykonana zwykle jako warstwa metaliczna (druty lub tamy miedziane), wspóosiowa z przewodzcego ekranu niemetalicznego, znajdujcego si na izolacji y lub w rodku kabla. Sy przewodzeniu prdów zwarciowych i wyrównawczych (prdów zakóceniowych) w ukadzie wielofazowym. a probiercza p - izolowana a w kablu elektroenergetycznym, zwykle umieszczona w wielodrutowej yle roboczej; sy do pomiarów, sygnalizacji, obsugi urzdzenia elektrycznego. Stosowana gównie dla kabli jednoowych, aluminiowych o przekrojach znamionowych ponad 400 mm 2, w formie 1-2 o przekroju 1,5 lub 2,5 mm 2. a neutralna - izolowana a robocza, oznaczona kolorem niebieskim, w kablach czteroowych peni rol przewodu ochronno-neutralnego PEN. Przekrój uzaleniony od przekroju roboczego kabla, zwykle mniejszy np. dla przekrojów roboczych powyej 35 mm 2 moe wynosi 50% tego przekroju. Mufa kablowa - osprzt kablowy scy poczeniu odcinków kabla lub kabli. 1.6. Ogólne wymagania dotyczce robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jako ich wykonania oraz za zgodno z dokumentacj projektow specyfikacjami technicznymi i poleceniami Inspektora nadzoru. Ogólne wymagania dotyczce robót podano w ST Wymagania ogólne 1.7. Dokumentacja robót montaowych i prefabrykacyjnych Dokumentacj robót montaowych elementów instalacji elektrycznej stanowi: projekt budowlany i wykonawczy w zakresie wynikajcym z rozporzdzenia Ministra Infrastruktury z 02.09.2004 r. w sprawie szczegóowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-uytkowego (Dz. U. z 2004 r. Nr 202, poz. 2072 zmian Dz. U. z 2005 r. Nr 75, poz. 664), specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót (obligatoryjne w przypadku zamówie publicznych), sporzdzone zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 02.09.2004 r. w sprawie szczegóowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-uytkowego (Dz. U. z 2004 r. Nr 202, poz. 2072 zmian Dz. U. z 2005 r. Nr 75, poz. 664), dziennik budowy prowadzony zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie dziennika budowy, montau i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogoszenia zawierajcego dane dotyczce bezpieczestwa pracy i ochrony zdrowia (Dz. U. z 2002 r. Nr 108, poz. 953 z póniejszymi zmianami), dokumenty wiadczce o dopuszczeniu do obrotu i powszechnego lub jednostkowego zastosowania uytych wyrobów budowlanych, zgodnie z ustaw z 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 881), karty techniczne wyrobów lub zalecenia producentów dotyczce stosowania wyrobów, protokoy odbiorów czciowych, kocowych oraz robót zanikajcych i ulegajcych zakryciu z zaczonymi protokoami z bada kontrolnych, dokumentacja powykonawcza (zgodnie z art. 3, pkt 14 ustawy Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. - Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 z póniejszymi zmianami). Monta elementów instalacji elektrycznej naley wykonywa na podstawie dokumentacji projektowej i szczegóowej specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót montaowych, opracowanych dla konkretnego przedmiotu zamówienia. 1.8. Nazwy i kody: Grupy robót, klasy robót lub kategorie robót CPV 45310000-3 Roboty z zakresie instalacji elektrycznych wewntrznych CPV 45311100-1 Roboty w zakresie przewodów instalacji elektrycznych Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 7

CPV 45311200-2 Roboty w zakresie montau opraw, osprztu, urzdze i odbiorników instalacji elektrycznej. Monta rozdzielnic elektrycznych CPV 45312310-3 Roboty z zakresie ochrony odgromowej CPV 45315300-1 Linie energetyczne kablowe 2. WYMAGANIA DOTYCZCE WCIWOCI MATERIAÓW Wszelkie nazwy wasne produktów i materiaów przywoane w specyfikacji s ustaleniu podanego standardu wykonania i okrelenia wciwoci i wymogów technicznych zaonych w dokumentacji technicznej dla projektowanych rozwiza. Dopuszcza si zamieszczenie rozwiza w oparciu o produkty (wyroby) innych producentów pod warunkiem: speniania tych samych wciwoci technicznych, przedstawienia zamiennych rozwiza na pimie (dane techniczne, atesty, dopuszczenia do stosowania, uzyskanie akceptacji projektanta). 2.1. Ogólne wymagania dotyczce wciwoci materiaów Ogólne wymagania dotyczce wciwoci materiaów, ich pozyskiwania i skadowania podano w ST Wymagania ogólne Do wykonania i montau instalacji, urzdze elektrycznych i odbiorników energii elektrycznej w obiektach budowlanych naley stosowa przewody, kable, osprzt oraz aparatur i urzdzenia elektryczne posiadajce dopuszczenie do stosowania w budownictwie. Za dopuszczone do obrotu i stosowania uznaje si wyroby, dla których producent lub jego upowaniony przedstawiciel: dokona oceny zgodnoci z wymaganiami dokumentu odniesienia wedug okrelonego systemu oceny zgodnoci, wyda deklaracj zgodnoci z dokumentami odniesienia, takimi jak: zharmonizowane specyfikacje techniczne, normy opracowane przez Midzynarodow Komisj Elektrotechniczn (IEC) i wprowadzone do zbioru Polskich Norm, normy krajowe opracowane z uwzgldnieniem przepisów bezpieczestwa Midzynarodowej Komisji ds. Przepisów Dotyczcych Zatwierdzenia Sprztu Elektrycznego (CEE), aprobaty techniczne, oznakowa wyroby znakiem CE lub znakiem budowlanym B zgodnie z obowizujcymi przepisami, wyda deklaracj zgodnoci z uznanymi reguami sztuki budowlanej, dla wyrobu umieszczonego w okrelonym przez Komisj Europejsk wykazie wyrobów majcych niewielkie znaczenie dla zdrowia i bezpieczestwa, wyda owiadczenie, e zapewniono zgodno wyrobu budowlanego, dopuszczonego do jednostkowego zastosowania w obiekcie budowlanym, z indywidualn dokumentacj projektow sporzdzon przez projektanta obiektu lub z nim uzgodnion. Zastosowanie innych wyrobów, wyej nie wymienionych, jest moliwe pod warunkiem posiadania przez nie dopuszczenia do stosowania w budownictwie i uwzgldnienia ich w zatwierdzonym projekcie dotyczcym montau urzdze elektroenergetycznych w obiekcie budowlanym. 2.2. Szczegóowe wymagania dotyczce wciwoci materiaów Wszystkie materiay do wykonania instalacji elektrycznej powinny odpowiada wymaganiom zawartym w dokumentach odniesienia (normach, aprobatach technicznych). Jednoczenie praktyczne przykady zastosowania elementów linii kablowych, w tym urzdze elektroenergetycznych zawieraj opracowania typizacyjne - szczególnie albumy producentów lub specjalizujcych si w tym zakresie biur naukowo-badawczych i projektowych, które mog by wykorzystane w praktyce 2.2.1. Kable i przewody Zaleca si, aby kable energetyczne ukadane w budynkach posiaday izolacj wg wymogów dla rodzaju pomieszczenia i powok ochronn. Jako materiay przewodzce mona stosowa mied i aluminium, liczba : 1, 3, 4, 5. Napicia znamionowe dla linii kablowych: 0,6/1 kv, a przekroje : 16 do 1000 mm². Przewody instalacyjne naley stosowa izolowane lub z izolacj i powok ochronn do ukadania na stae, w osonach lub bez, klejonych do bezporednio do poda lub ukadanych na linkach nonych, a take natynkowo, wtynkowo lub pod tynkiem; ilo zaley od przeznaczenia danego rodzaju przewodu. Napicia znamionowe izolacji wynosz: 450/750V w zalenoci od wymogów, przekroje ukadanych przewodów mog wynosi (0,35) 0,4 do 240 mm², przy czym zasilanie energetyczne budynków wymaga stosowania przekroju minimalnego 1,5 mm². Jako materiay przewodzce mona stosowa mied i aluminium, przy czym dla przekroju do 10 mm² naley stosowa obowizkowo przewody miedziane. Przewody szynowe s do zasilania wewntrznych magistrali energetycznych, obsugujcych due rozdzielnice instalacyjne, odbiorniki wielkiej mocy lub ich grupy, obwody rozdzielcze dla duej liczby odbiorników zamontowanych w cigach np. zasilanie duej iloci silników lub opraw owietleniowych zamontowanych liniowo. Jako materiay przewodzce szynoprzewodów mona stosowa mied i aluminium (aluminium pokryte niklem i ocynowane); szynoprzewody mona montowa wykonane w obudowie o okrelonym stopniu ochrony IP lub bez Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 8

obudowy. 2.2.2. Osprzt instalacyjny do kabli i przewodów Przepusty kablowe i osony krawdzi - w przypadku podziau budynku na strefy poarowe, w miejscach przejcia kabli midzy strefami lub dla ochrony izolacji przewodów przy przejciach przez cianki konstrukcji wsporczych naley stosowa przepusty ochronne. Kable i przewody ukadane bezporednio na pododze naley chroni poprzez stosowanie oson (rury instalacyjne, listwy podogowe). Drabinki instalacyjne wykonane z perforowanych tam stalowych lub aluminiowych jako mocowane systemowo lub samonone stanowi osprzt rónych elementów instalacji elektrycznej. Pozwalaj na swobodne mocowanie nie tylko kabli i przewodów, ale take innego wyposaenia, dodatkowo atwo z nich budowa skomplikowane cigi drabinkowe. Koryta i korytka instalacyjne wykonane z perforowanych tam stalowych lub aluminiowych lub siatkowe oraz z tworzyw sztucznych w formie prostej lub grzebieniowej o szerokoci 50 do 600 mm. Wszystkie rodzaje koryt posiadaj bogate zestawy elementów dodatkowych, uatwiajcych ukadanie wg zaprojektowanych linii oraz zapewniajce utrudniony dostp do kabli i przewodów dla nieuprawnionych osób. Systemy koryt metalowych posiadaj czniki ukowe, umoliwiajce pynne ukadanie kabli sztywnych (np. o wikszych przekrojach ). Kanay i listwy instalacyjne wykonane z tworzyw sztucznych, blach stalowych albo aluminiowych lub jako kombinacja metal-tworzywo sztuczne, ze wzgldu na miejsce montau mog by cienne, przypodogowe, sufitowe, podogowe; odporne na temperatur otoczenia w zakresie od - 5 do + 60ºC. Wymiary kanaów i listew s zrónicowane w zalenoci od decyzji producenta, przewaaj paskie a ich szerokoci (10) 16 do 256 (300) mm, jednoczenie kanay o wikszej szerokoci posiadaj przegrody wewntrzne stae lub mocowane dla umoliwienia prowadzenia rónych rodzajów instalacji w cigach równolegych we wspólnym kanale lub listwie. Zasady instalowania równolegego rónych sieci przy wykorzystaniu kanaów i listew instalacyjnych naley przyj wg zalece producenta i zalece normy. Kanay pionowe o wymiarach - wysoko 176 do 2800 mm wystpuj w odmianie podstawowej i o podwyszonych wymaganiach estetycznych jako supki lub kolumny aktywacyjne. Osprzt kanaów i listew mona podzieli na dwie grupy: uatwiajcy prowadzenie instalacji oraz pokrywy i stanowicy wyposaenie uytkowe jak gniazda i przyciski instalacyjne silno- i aboprdowe, elementy sieci telefonicznych, transmisji danych oraz audio-video. Rury instalacyjne wraz z osprztem (rozgazienia, tuleje, czniki, uchwyty) wykonane z tworzyw sztucznych albo metalowe, gównie stalowe zasad jest uywanie materiaów o wytrzymaci elektrycznej powyej 2 kv, niepalnych lub trudnozapalnych, które nie podtrzymuj pomienia, a wydzielane przez rury w wysokiej temperaturze gazy nie s szkodliwe dla czowieka. Rurowe instalacje wntrzowe powinny by odporne na temperatur otoczenia w zakresie od - 5 do + 60ºC, a ze wzgldu na wytrzyma, wymagaj stosowania rur z tworzyw sztucznych lekkich i rednich. Jednoczenie podczenia silników i maszyn naraonych na uszkodzenia mechaniczne naley wykonywa przy uyciu rur stalowych. Dobór rednicy rur instalacyjnych zaley od przekroju poprzecznego kabli i przewodów wciganych oraz ich iloci wciganej do wspólnej rury instalacyjnej. Rury z tworzyw sztucznych mog by gadkie lub karbowane i jednoczenie gitkie lub sztywne; rednice typowych rur gadkich: od ø 16 do ø 63 mm (wiksze dla kabli o duych przekrojach wg potrzeb do 200 mm 2 ) natomiast rednice typowych rur karbowanych: od ø 16 do ø 54 mm. Rury stalowe czarne, malowane lub ocynkowane mog ø by gadkie lub karbowane - rednice typowych rur gadkich (sztyw nych): od ø 13 do 42 mm, rednice typowych rur karbowanych gitkich: od ø 7 do ø 48 mm i sztywnych od ø 16 do ø 50 mm. Dla estetycznego zamaskowania kabli i przewodów w instalacjach podogowych stosuje si gitkie osony kablowe - spiralne, wykonane z tamy lub karbowane rury z tworzyw sztucznych. 2.2.3. Systemy mocujce przewody, kable, instalacje wizkowe i osprzt Uchwyty do mocowania kabli i przewodów - klinowane w otworze z elementem trzymajcym staym lub zaciskowym, wbijane i mocowane do innych elementów np. paski zaciskowe lub uchwyty kablowe przykrcane; stosowane gównie z tworzyw sztucznych (niektóre elementy mog by wykonane take z metali). Uchwyty do rur instalacyjnych - wykonane z tworzyw i w typowielkociach takich jak rury instalacyjne - mocowanie rury poprzez wciskanie lub przykrcanie (otwarte lub zamykane). Puszki elektroinstalacyjne mog by standardowe i do cian pustych, s do montau gniazd i czników instalacyjnych, wystpuj jako czce, przelotowe, odgane lub podogowe i sufitowe. Wykonane s z materiaów o wytrzymaci elektrycznej powyej 2 kv, niepalnych lub trudnozapalnych, które nie podtrzymuj pomienia, a wydzielane w wysokiej temperaturze przez puszk gazy nie s szkodliwe dla czowieka, jednoczenie zapewniaj stopie ochrony minimalny IP 2X. Dobór typu puszki uzaleniony jest od systemu instalacyjnego. Ze wzgldu na system montau -wystpuj puszki natynkowe, podtynkowe, natynkowo - wtynkowe, podogowe. W zalenoci od przeznaczenia puszki musz spenia nastpuj ø ce wymagania co do ich wielkoci: puszka sprztowa ø 60 mm, sufitowa lub kocowa 60 mm lub 60x60 mm, rozgana lub przelotowa ø 70 mm lub 75 x 75 mm - dwu- trzy- lub czterowejciowa dla przewodów o przekroju y do 6 mm². Puszki elektroinstalacyjne do montau gniazd i czników instalacyjnych powinny by przystosowane do mocowania osprztu za pomoc pazurków i / lub wkrtów. Kocówki kablowe, zaciski i konektory wykonane z materiaów dobrze przewodzcych prd elektryczny jak aluminium, mied, mosidz, montowane poprzez zaciskanie, skrcanie lub lutowanie; ich zastosowanie uatwia podczanie i umoliwia wielokrotne odczanie i przyczanie przewodów do instalacji bez koniecznoci kadorazowego przygotowania koców przewodu oraz umoliwia systemowe izolowanie za pomoc oson izolacyjnych. Pozostay osprzt - uatwia monta i zwiksza bezpieczestwo obsugi; wyróni mona kilka grup materiaów: Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we 9 Wrzeni

oznaczniki przewodów, dawnice, zczki i szyny, zaciski ochronne itp. 2.2.4. Sprzt instalacyjny 2.2.4.1 czniki ogólnego przeznaczenia wykonane dla potrzeb instalacji podtynkowych, natynkowych i natynkowowtynkowych: czniki podtynkowe powinny by przystosowane do instalowania w puszkach ø 60 mm za pomoc wkrtów lub pazurków. czniki natynkowe i natynkowo-wtynkowe przygotowane s do instalowania bezporednio na podu (cianie) za pomoc wkrtów lub przyklejane. Zaciski do czenia przewodów winny umoliwia wprowadzenie przewodu o przekroju 1,02,5 mm 2. Obudowy czników powinny by wykonane z materiaów niepalnych lub niepodtrzymujcych pomienia. Podstawowe dane techniczne: o napicie znamionowe: 250V; 50 Hz, o prd znamionowy: do 10 A, o stopie ochrony w wykonaniu zwykym: minimum IP 2X, o stopie ochrony w wykonaniu szczelnym: minimum IP 44. 2.2.4.2. Gniazda wtykowe ogólnego przeznaczenia do montau w instalacjach podtynkowych, natynkowych i natynkowo-wtynkowych: Gniazda podtynkowe 1-fazowe powinny zosta wyposaone w styk ochronny i przystosowane do instalowania w puszkach ø 60 mm za pomoc wkrtów lub pazurków. Gniazda natynkowe i natynkowo-wtynkowe 1-fazowe powinny by wyposaone w styk ochronny i przystosowane do instalowania bezporedniego na podu za pomoc wkrtów lub przyklejane. Gniazda natynkowe 3-fazowe musz by przystosowane do 5-cio owych przewodów, w tym do podczenia styku ochronnego oraz neutralnego. Zaciski do po czenia przewodów winny umoliwia wprowadzenie przewodów o przekroju od 1,56,0 mm 2 w zalenoci od zainstalowanej mocy i rodzaju gniazda wtykowego. Obudowy gniazd naley wykona z materiaów niepalnych lub niepodtrzymujcych pomienia. Podstawowe dane techniczne gniazd: napicie znamionowe: 250V lub 250V/400V; 50 Hz, prd znamionowy: 10A, 16A dla gniazd 1-fazowych, prd znamionowy: 16A do 63A dla gniazd 3-fazowych, stopie ochrony w wykonaniu zwykym: minimum IP 2X, stopie ochrony w wykonaniu szczelnym: minimum IP 44. 2.2.5. Sprzt owietleniowy Monta opraw owietleniowych naley wykonywa na podstawie projektu owietlenia, zawierajcego co najmniej: dobór opraw i ródewiata, plan rozmieszczenia opraw, rysunki sposobu mocowania opraw, plan instalacji zasilajcej oprawy, obliczenie rozkadu natenia owietlenia oraz spadków napicia i obci, zasady konserwacji i eksploatacji instalacji owietleniowej. Oprawy owietleniowe naley dobiera z katalogów producentów, odpowiednio do potrzeb owietleniowych pomieszczenia i warunków rodowiskowych - wystpuj w czterech klasach ochronnoci przed poraeniem elektrycznym oznaczonych 0, I, II, III. Wypusty sufitowe i cienne powinny by przystosowane do instalowania opraw owietleniowych, przy czym przekrój przewodów uonych na stae nie moe by mniejszy od 1 mm 2 a napicie izolacji nie moe by mniejsze od 750 V jeli przewody ukadane s w rurkach stalowych lub otworach prefabrykowanych elementów budowlanych oraz 300 V w pozostaych przypadkach. 2.2.6. Obudowy rozdzielnic i aparatów Stanowi element pomocniczy przy budowie rozdzielnicy elektrycznej (samodzielnie nie s elementem instalacji elektrycznej); speniaj rol zabezpieczaj przed dotykiem elementów pod napiciem, s elementem czcym podzespoy rozdzielnicy, chroni przed przedostawaniem si do wewntrz cia obcych (stopie ochrony obudowy IP), poprzez monta wyposaenia dodatkowego umoliwiaj prawidowe funkcjonowanie rozdzielnicy w zmieniajcych si warunkach zewntrznych i przy rónym obcieniu, podnosz estetyk instalacji elektrycznych, umoliwiaj prawidowy monta. Naley przestrzega stosowania tylko takich zamienników obudów, które wymieniane s jako marka referencyjna. Wykonujcy prefabrykacj powinien sprawdzi czy poszczególne elementy obudowy (lub caa obudowa) posiadaj Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 10

certyfikat zgodnoci lub aprobat techniczn b nadan przez wytwórc deklaracj zgodnoci. Wymagania ogólne dotyczce pustych obudów rozdzielnic i sterownic niskonapiciowych podane s w PN-EN 50298:2004, PN-EN 62208:2005 (U). Podczas przygotowywania obudowy rozdzielnicy do wyposaania w zaprojektowane urzdzenia lub prefabrykaty skadowe, musz zosta zachowane wszelkie uwagi i wytyczne producenta obudowy dotyczce metod czenia obudów w zestawy, sposobu montowania lub usuwania cianek bocznych wg potrzeb, zastosowania zalecanych materiaów cznych i uszczelniajcych obudowy skadowe. Wszelkie zaczepy, ucha oraz wzmocnienia transportowe montowa zgodnie z instrukcj producenta obudów. Naley stosowa wszelkie zaprojektowane pomocnicze elementy systematyzujce porzdek wewntrz rozdzielnicy (uchwyty, prowadnice i koryta kablowe, maskownice, panele szczotkowe itp.) oraz stosowa odpowiednie zabezpieczanie elementów po obróbce mechanicznej (zaprawki). Listwy oraz linki uziemienia powinny wyrónia si odpowiednimi kolorami, zgodnie z PN-EN 60446:2004. 2.2.7. Wyposaenie wewntrzne rozdzielnic Skad zestawu elementów wewntrznych rozdzielnicy okrela projekt, jednoczenie wykonujcy prefabrykacj powinien sprawdzi czy wszystkie zaprojektowane elementy wyposaenia wewntrznego posiadaj nadany przez wytwórc certyfikat zgodnoci lub aprobat techniczn b deklaracj zgodnoci. Naley przestrzega stosowania tylko takich zamienników elementów wewntrznych rozdzielnicy, które wymieniane s jako marka referencyjna. Osprzt ten naley montowa do obudowy za pomoc: pyty montaowej lub pyty zabudowy, szyn lub belek nonych zunifikowanych lub zaprojektowanych, póek i szuflad. Poczenia wewntrzne elementów naley wykonywa za pomoc: szyn poprzez zaciski szynowe, szyn elastycznych, zacisków przyczeniowych lub przewodów. Przewody o przekroju y do 2,5 (4) mm 2 naley pocynowa, natomiast na przewody powyej 4 mm 2 naley montowa kocówki kablowe wg instrukcji producenta. Dla rozdzielnic teleinformatycznych naley uywa elementów przyczeniowych prefabrykowanych jak kable czteroparowe, krosowe, wiatowody krosowe, pigtaile i patchcordy o okrelonych dugociach. 2.2.8. Elementy mocujce rozdzielnice Wykonujcy monta rozdzielnicy lub kadego z jej segmentów powinien sprawdzi czy wszystkie zaprojektowane elementy mocujce posiadaj nadany przez wytwórc certyfikat zgodnoci lub aprobat techniczn b deklaracj zgodnoci. Podstawowe sposoby montau: zabetonowanie w podu lub cianie przygotowanych w obudowie kotew stalowych, osadzenie w podu przy uyciu koków kotwicych lub rozporowych (otwory do mocowania przygotowane w obudowie), przykrcenie za pomoc materiaów zcznych lub przyspawanie do przygotowanej konstrukcji wsporczej. 2.2.9. Zwody Zaleca si, aby wymiary elementów zastosowanych w ochronie odgromowej byy dobierane, w zalenoci od rodzaju materiau i wyrobu zgodnie z wytycznymi PN-86/E-05003.01. Jako materiay przewodzce mona stosowa stal ocynkowan cynk, mied i aluminium. Przy ukadaniu zwodów naley zachowywa minimalne odlegci od powierzchni dachu; dla zwodów poziomych niskich nie mniej ni 2 cm, dla zwodów poziomych podwyszonych nie mniej ni 40 cm. Instalacja powinna dodatkowo spenia warunek, aby dugo boku ptli nie przekraczaa: 20 m dla ochrony podstawowej, 15 m dla obiektów zagroonych poarem i 10 m dla obiektów zagroonych wybuchem. ty ochronne nieizolowanych zwodów pionowych i poziomych wysokich nie powinny przekracza: zewntrzne 45 i wewntrzne 60 dla ochrony podstawowej i obiektów zagroonych poarem, oraz zewntrzne 30 i wewntrzne 45 dla obiektów zagroonych wybuchem mieszanin par i/lub pyów z powietrzem (wyjtek stanowi obiekty o wysokoci do 10 m posiadajce niepalne dachy - wtedy stosujemy parametry podstawowe). Wszelkie wytyczne, w tym obliczenia i sposoby rozmieszczenia zwodów, dla ochrony obiektów zagroonych poarem lub wybuchem zawieraj PN-89/E-05003.03 Ochrona obostrzona i PN-92/E-05003.04 Ochrona specjalna. 2.2.10. Osprzt urzdze piorunochronnych Wsporniki do uchwytów bezrubowych do zatapiania w betonie do mocowania na erdzi elbetowej do przykrcania (pionowy i poziomy) do przyklejania Wsporniki do uchwytów bezrubowych Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 11

do przyspawania do przewodu okrego do mocowania na gsiorze do kotwienia (pionowy i poziomy) Zaciski do przykrcania przewodów napranych dwuprzelotowe do przewodu okrego czki Zaciski probiercze - cz przewody odprowadzajce z przewodami uziemiajcymi oraz uatwiaj dokonywanie pomiarów rezystancji instalacji lub jej elementów. Naley je wykona dla instalacji z uziomem sztucznym jako podstawowym lub uziomem dodatkowym, wykonanym dla zmniejszenia rezystancji uziomu naturalnego a mocowa na takiej wysokoci i w miejscu, aby posiaday atwy dostp z poziomu ziemi. Zaciski do uziemienia ekranów kabli 2.2.11. Uziomy Sztuczne - montowane, jeli rezystancja uziomu naturalnego jest zbyt dua; wtedy przy jego ukadaniu naley uwzgldni nastpujce zasady: Zalecane jest wykonanie uziomu otokowego, Uziomy poziome ukada na gbokoci nie mniejszej ni 0,6 m, Unika ukadania pod warstw nie przepuszczaj wody np. asfalt, glina, beton, ty pomidzy promieniami uziomu powinny by wiksze od 60, Miejsce ukadania powinno by oddalone co najmniej o 1,5 m od wejcia do budynku, przej dla pieszych oraz metalowych ogrodze, Najwysza cz uziomu pionowego powinna znajdowa si co najmniej na gbokoci 0,5 m przy dugoci ponad 2,5 m, Maksymalna dugo pojedynczego uziomu sztucznego powinna by mniejsza ni 35 m dla gruntów o rezystywnoci < 500 Qm i 60 m dla gruntów o rezystywnoci > 500 Qm. 2.2.12. Wewntrzny osprzt ochronny Poczenia wyrównawcze - najwaniejszym elementem jest szyna wyrównawcza, do której doczone s wszelkie urzdzenia i instalacje metalowe. Elementy czce urzdzenia i instalacje z szyn przedstawia. Poczenia wyrównawcze ochronnikowe - odgromniki zaworowe, iskierniki separacyjne lub systemy mieszane. Odstpy izolacyjne - ukadanie instalacji piorunochronnej w odpowiedniej odlegci od innych instalacji metalowych. Ograniczniki przepi - stanowi ochron urzdze kocowych aparatów i instalacji elektrycznych przed niedopuszczalnie wysokimi przepiciami i/lub przeznaczone do wyrównywania potencjaów. Istnieje moliwo ochrony centralnej dla caej instalacji elektrycznej wewntrznej lub wybranych elementów. 2.2.13. Kable elektroenergetyczne i sygnalizacyjne - rodzaje i ukady Izolacja - jako izolacj stosuje si papier, gum i tworzywa sztuczne. Izolacja papierowa wykonana jest z tam z papieru kablowego przesyconego syciwem elektroizolacyjnym, dla polepszenia asnoci dielektrycznych i utrudnienia procesu zawilgocenia izolacji. Syciwa mog byciekajce (dla kabli ukadanych standardowo) lub nieciekajce (dla kabli ukadanych przy duych rónicach poziomów) - kable te dodatkowo zabezpiecza powoka (pancerz oowiany). Powoka - chroni izolacj kabla przed czynnikami zewntrznymi, gównie wilgoci szkodliwymi zwizkami chemicznymi, podwysza take bezpieczestwo uytkowania kabla w okrelonym rodowisku. Stosuje si powoki metalowe: oowiane i aluminiowe oraz z tam stalowych lub z tworzyw sztucznych. Obecnie coraz szersze zastosowanie znajduj kable z powok z tworzyw sztucznych usieciowanych, o zwikszonej odpornoci na dziaanie ognia - klasa ich ognioodpornoci zawarta jest w symbolu kabla np. (N)HXH FE180/E90 0,6/1 kv. Wypenienie - materia izolacyjny, stosowany pomidzy ami kabla a powok w celu ograniczenia moliwoci jonizacji powietrza w przestrzeni wntrza kabla. Jako wypenienie stosuje si: papier, tworzywa sztuczne, materiay óknopochodne nasycone olejami. Pancerz - stosowany dla ochrony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, w formie drutów lub tam stalowych zabezpieczonych przed korozj np. ocynkowanych, nawinitych spiralnie na oson powoki kabla. Osona zewntrzna - (warstwa wytoczona lub zewntrzny obwój) chroni kabel przed szkodliwym wpywem czynników chemicznych i wilgoci. Osony wykonuje si z materiaów wóknopochodnych, pokrytych warstw polewy ochronnej lub z tworzyw sztucznych (polwinitu lub polietylenu). Oznaczenia kabli - w celu atwiejszego rozróniania i identyfikacji kabli opracowano krajowe systemy oznaczania kabli, rónice si midzy sob symbolik zwykle zbiene z zawartoci informacji o danym kablu np. polskie oznaczenie OWY 300/500V i odpowiednik wg symboliki DIN: H05VV-F. W opisie symbolami zawarte s najczciej dane na temat: materiau, typu izolacji, ochronnoci ogniowej (lub o rozprzestrzenianiu si ognia), typu powoki, izolacji, opancerzenia, rodzaju syciwa, typu specjalnych itp., za symbolem literowym umieszcza si symbol cyfrowy, zawierajcy dane o napiciu fazowym i midzyprzewodowym oraz na kocu symbolu ilo i przekrój. Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we 12 Wrzeni

2.2.14. Wsporniki i drabinki kablowe do ukadania kabli, midzy innymi, w tunelach i kanaach i produkowane s jako stalowe elementy z blachy o ugoci przewanie 2 lub 3 m. Jako materia na drabinki kablowe uywa si blach o zwikszonej odpornoci korozyjnej na powietrzu np. blachy stalowe ocynkowane o gruboci 0,5 do 1,0 mm. Istnieje szereg wzorów przekroju drabinek, najczciej jest to C lub U ; dodatkowo produkuje si szereg czników uatwiajcych prowadzenie linii kablowej wg PT. Drabinki ukada si na wspornikach lub mocuje bezporednio do poda, przy czym odleg pomidzy punktami podparcia powinna by mniejsza ni 3 m. Kable ukadane poziomo nie wymagaj mocowania, z wyjtkiem kabli jednoowych tworzcych jedn lini. Kable ukadane pionowo naley mocowa do drabinki przy yciu uchwytów indywidualnych, systemowych lub tam do mocowania kabli. 2.3. Warunki przyjcia na budow materiaów do robót montaowych i prefabrykacji rozdzielnic Wyroby do robót montaowych mog by przyjte na budow, jeli speniaj nastpujce warunki: zgodne z ich wyszczególnieniem i charakterystyk podan w dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej (szczegóowej) SST, wciwie oznakowane i opakowane, speniaj wymagane wciwoci wskazane odpowiednimi dokumentami odniesienia, producent dostarczy dokumenty wiadczce o dopuszczeniu do obrotu i powszechnego lub jednostkowego zastosowania, a w odniesieniu do fabrycznie przygotowanych prefabrykatów równie karty katalogowe wyrobów lub firmowe wytyczne stosowania wyrobów. Niedopuszczalne jest stosowanie do robót montaowych - wyrobów i materiaów nieznanego pochodzenia. Przyjcie materiaów i wyrobów na budow powinno by potwierdzone wpisem do dziennika budowy. 2.4. Warunki przechowywania materiaów do montau instalacji elektrycznych Wszystkie materiay pakowane powinny by przechowywane i magazynowane zgodnie z instrukcj producenta oraz wymaganiami odpowiednich norm. W szczególnoci kable i przewody naley przechowywa na bbnach (oznaczenie B ) lub w krkach (oznaczenie K ), koce przewodów producent zabezpiecza przed przedostawaniem si wilgoci do wewntrz i wyprowadza poza opakowanie dla uatwienia kontroli parametrów (ci, przekrój). Pozostay sprzt, osprzt i oprawy owietleniowe wraz z osprztem pomocniczym naley przechowywa w oryginalnych opakowaniach, kartonach, opakowaniach foliowych. Szczególnie naley chroni przed wpywami atmosferycznymi: deszczem, mrozem oraz zawilgoceniem. Pomieszczenie magazynowe do przechowywania wyrobów opakowanych powinno by suche i zabezpieczone przed zawilgoceniem. 3. WYMAGANIA DOTYCZCE SPRZTU 3.1. Ogólne wymagania dotyczce sprztu Ogólne wymagania dotyczce sprztu podano w ST Wymagania ogólne Prace mona wykonywa przy pomocy wszelkiego sprztu zaakceptowanego przez Inspektora nadzoru. Spawanie powinno odbywa si przy uyciu spawarek o parametrach wymaganych dla gruboci materiaów uytych na poszczególne elementy obudowy, dla czenia elementów miedzianych naley stosowa spawanie gazowe lub ukowe w osonie gazowej. 4.. WYMAGANIA DOTYCZCE TRANSPORTU 4.1. Ogólne wymagania dotyczce transportu Ogólne wymagania dotyczce transportu podano w ST Wymagania ogólne 4.2. Szczegóowe wymagania dotyczce transportu Podczas transportu materiaów ze skadu przyobiektowego na obiekt naley zachowa ostrono aby nie uszkodzi materiaów do montau. Minimalne temperatury dopuszczajce wykonywanie transportu wynosz dla bbnów: - 15 C i - 5 C dla krków, ze wzgldu na moliwo uszkodzenia izolacji. Naley stosowa dodatkowe opakowania w przypadku moliwoci uszkodze transportowych. Due rozdzielnice naley przygotowa do transportu dzielc na elementy o wadze umoliwiajcej atwe dostarczenie na miejsce zabudowywania. Stosowa opakowania w przypadku moliwoci uszkodze transportowych. 5. WYMAGANIA DOTYCZCE WYKONANIA ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w ST Wymagania ogólne Wykonawca jest odpowiedzialny za prowadzenie robót zgodnie z dokumentacj techniczn i umow oraz za jako zastosowanych materiaów i jako wykonanych robót. Roboty winny by wykonane zgodnie z projektem, wymaganiami SST oraz poleceniami inspektora nadzoru. Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 13

5.2. Szczegóowe zasady wykonania robót 5.2.1. Monta przewodów instalacji elektrycznych Zakres robót obejmuje: przemieszczenie w strefie montaowej, enie na miejscu montau wg projektu, wyznaczenie miejsca zainstalowania, trasowanie linii przebiegu instalacji i miejsc montau osprztu, roboty przygotowawcze o charakterze ogólnobudowlanym jak: kucie bruzd w podu, przekucia cian i stropów, osadzenie przepustów, zdejmowanie przykry kanaów instalacyjnych, wykonanie lepych otworów poprzez podkucie we wnce albo kucie rczne lub mechaniczne, wiercenie mechaniczne otworów w sufitach, cianach lub podach, osadzenie koków osadczych plastikowych oraz dybli, rub kotwicych lub wsporników, konsoli, wieszaków wraz z zabetonowaniem, monta na gotowym podu elementów osprztu instalacyjnego do montau kabli i przewodów (pkt 2.2.2.), uki z rur sztywnych naley wykonywa przy uyciu gotowych kolanek lub przez wyginanie rur w trakcie ich ukadania. Przy ksztatowaniu uku spaszczenie rury nie moe by wiksze ni 15% wewntrznej rednicy rury. Najmniejsze dopuszczalne promienie uku podane s w tablicy poniej. Najmniejsze dopuszczalne promienie uku rednica znamionowa rury (mm) 18 21 22 28 37 47 Promieuku (mm) 190 190 250 250 350 450 czenie rur naley wykona za pomoc przewidzianych do tego celu zczek (lub przez kielichowanie), puszki powinny by osadzone na takiej gbokoci, aby ich górna (zewntrzna) kraw po otynkowaniu ciany bya zrównana (zlicowana) z tynkiem, przed zainstalowaniem naley w puszce wyci wymagan liczb otworów dostosowanych do rednicy wprowadzanych rur, koniec rury powinien wchodzi do rodka puszki na gboko do 5 mm, wciganie do rur instalacyjnych i kanaów zakrytych drutu stalowego o rednicy 1,0 do 1,2 mm dla uatwienia wcigania kabli i przewodów wg dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej (szczegóowej) SST, ukadanie (monta) kabli i przewodów zgodne z ich wyszczególnieniem i charakterystyk podan w dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej (szczegóowej) SST. W przypadku atwoci wcigania kabli i przewodów, wciganie drutu prowadzcego, stalowego nie jest konieczne. Przewody musz by uone swobodnie i nie mog by naraone na nacigi i dodatkowe naprenia, oznakowanie zgodne wytycznymi z dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej (szczegóowej) SST lub normami (PN-EN 60446:2004 Zasady podstawowe i bezpieczestwa przy wspódziaaniu czowieka z maszyn oznaczanie i identyfikacja. Oznaczenia identyfikacyjne przewodów barwami albo cyframi, w przypadku braku takich wytycznych), roboty o charakterze ogólnobudowlanym po montau kabli i przewodów jak: zaprawianie bruzd, naprawa cian i stropów po przekuciach i osadzeniu przepustów, monta przykry kanaów instalacyjnych, przeprowadzenie prób i bada zgodnie z PN-IEC 60364-6-61:2000 oraz PN-E-04700:1998/Az1:2000. 5.2.2. Monta opraw owietleniowych i sprztu instalacyjnego, urzdze i odbiorników energii elektrycznej Te elementy instalacji montowa w kocowej fazie robót, aby unikn niepotrzebnych zniszcze i zabrudze. Oprawy do stropu montowa wkrtami zabezpieczonymi antykorozyjnie na kokach rozporowych plastikowych. Ta sama uwaga dotyczy sprztu instalacyjnego, urzdze i odbiorników energii elektrycznej montowanego na cianach. Przed zamocowaniem opraw naley sprawdzi ich dziaanie oraz prawidowo pocze. róda wiata i zaponniki do opraw naley zamontowa po cakowitym zainstalowaniu opraw. Naley zapewni równomierne obcienie faz linii zasilajcych przez odpowiednie przyczanie odbiorów 1-fazowych. Mocowanie puszek w cianach i gniazd wtykowych w puszkach powinno zapewnia niezbdn wytrzyma na wyciganie wtyczki i gniazda. Gniazda wtykowe i wyczniki naley instalowa w sposób nie kolidujcy z wyposaeniem pomieszczenia. W sanitariatach naley przestrzega zasady poprawnego rozmieszczania sprztu z uwzgldnieniem przestrzeni ochronnych. Poenie wyczników klawiszowych naley przyjmowa takie, aby w caym pomieszczeniu byo jednakowe. Gniazda wtykowe ze stykiem ochronnym naley instalowa w takim poeniu, aby styk ten wystpowa u góry. Przewody do gniazd wtykowych 2-biegunowych naley podcza w taki sposób, aby przewód fazowy dochodzi do Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 14

lewego bieguna, a przewód neutralny do prawego bieguna. Przewód ochronny bcy przewodu wieloowego powinien mie izolacj b kombinacj barwy zielonej i tej. Typy opraw, trasy przewodów oraz sposób ich prowadzenia wykona zgodnie z planami instalacji i schematami. 5.2.3. Instalacja pocze wyrównawczych Dla uziemienia urzdze i przewodów, na których nie wystpuje trwale potencja elektryczny, naley wykona instalacje pocze wyrównawczych. Instalacja ta skada si z poczenia wyrównawczego: gównego (gówna szyna wyrównawcza), miejscowego (dodatkowego - dla czci przewodzcych, jednoczenie dostpnych) i nieuziemionego. Elementem wyrównujcym potencjay jest przewód wyrównawczy. Poczenia wyrównawcze gówne i miejscowe naley wybra czc przewody ochronne z czciami przewodzcymi innych instalacji. Poczenia wyrównawcze gówne naley wykona na najniszej kondygnacji budynku tj.na parterze. Do gównej szyny uziemiajacej podczy rury ciepej i zimnej wody, centralnego ogrzewania itp., sprowadzajc je do wspólnego punktu - gównej szyny uziemiajcej. W przypadku niemonoci dokonania poczenia bezporedniego, pomidzy elementami metalowymi, naley stosowa iskierniki. Dla instalacji pocze wyrównawczych w rozdzielnicach zasilajcych zewntrzne obwody owietleniowe naley stosowa odgromniki zaworowe pomidzy przewodami fazowymi a uziemieniem instalacji piorunochronnej. 5.2.4. Prefabrykacja rozdzielnic elektrycznych Przeprowadzenie prefabrykacji rozdzielnicy dokonuje si w oparciu o projekt techniczny, uwzgldniajcy wymagania stawiane wyrobowi. Do najwaniejszych wymogów nale: stopie ochrony, ilo wolnego miejsca do montau, lokalizacja (rodzaj pomieszczenia) typ rozdzielnicy, dane dotyczce sieci zasilajcej, miejsce zasilania i odpywów oraz przekroje kabli, specyfikacja wyposaenia. W oparciu o powysze dane naley sporzdzi schemat ideowy, który zwykle jest zacznikiem do dokumentacji. Nastpnym etapem jest rozrysowanie widoku i wyposaenia rozdzielnicy w celu uzgodnienia planu z inspektorem nadzoru lub technologiem. Przy nieskomplikowanych rozdzielnicach etap ten mona pomin. Po skompletowaniu wszystkich potrzebnych wg specyfikacji elementów rozdzielnicy naley dokona mocowania i pocze aparatów i urzdze wg zalece producentów. Przy skomplikowanych ukadach wyposaenia naley sporzdzi kart technologiczn dla prefabrykacji, stanowi ona zacznik do protokóu zdawczego rozdzielnicy. Prefabrykacja rozdzielnicy elektrycznej powinna uwzgldnia wszelkie wytyczne projektanta co do wymaganych cech obudowy, a w szczególnoci: stopie ochronnoci, wymiary zewntrzne kadego elementu obudowy, typ rozdzielnicy ze wzgldu na sposób montau: wolnostojca, przycienna, nacienna, wnkowa typ rozdzielnicy ze wzgldu na napicie robocze: redniego napicia, niskiego napicia, saboprdowa, sposób zasilania i odpywu: od góry lub od dou, typ przyczenia do instalacji: pyty przepustowe, dawice, zaciski, przyczenie bezporednie, sposób mocowania wyposaenia w obudowie: pyty montaowe i osonowe, elementy dystansowe, szyny none zunifikowane lub zaprojektowane, opracowane wg wymaga normy PN-EN 60439-2:2004, rodzaj materiau i kolor elementów obudowy, sposób zabezpieczenia przed dostpem osób nieuprawnionych, opracowane wg wymaga normy PN-EN 60439-3:2004, kompletno montau wyposaenia dodatkowego, kompletno i prawidowo opisów oraz znaków wytypowanych dla danej rozdzielnicy; znaki znajdujce si wewntrz i na zewntrz rozdzielnicy, oznakowanie aparatury i okablowania w rozdzielnicy winno by wykonane w sposób czytelny najlepiej przy pomocy drukarki i nie powinno zakrywa danych technicznych aparatów i osprztu, w kadej rozdzielnicy (najlepiej w drzwiczkach) powinna znajdowa si kiesze przeznaczona na rysunek schematu rozdzielnicy. Ze wzgldu na funkcje jak speniaj mona wyróni rozdzielnice i sterownice. Oba typy tablic mog by wykonane jako: gówne, podrozdzielnice i rozdzielnice (sterownice) odbiorcze np. obwodowe, pitrowe lub wydzielone dla konkretnych instalacji. Ze wzgldu na sposób montau rozrónia si nastpujce typy: wolnostojce, przycienne, wiszce (nacienne), wnkowe. Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 15

Rozdzielnica (sterownica) musi spenia wymogi PN-EN 60439-1:2003 (zgodnej z midzynarodow IEC-439-1). Wymagane jest wiadectwo bada dla prefabrykowanej rozdzielnicy lub sterownicy, zgodne z ww. wymogami normy. Rozdzielnica (sterownica) przeznaczona do zainstalowania na terenach budów musi spenia wymogi norm PN-EN 60439-4:2004 oraz PN-EN 60439-4:2005(U). Rozdzielnica (sterownica) przeznaczona do zainstalowania w miejscach ogólnodostpnych musi spenia wymogi normy PN-EN 60439-5:2002. Rozdzielnica (sterownica) powinna by wyposaona w maskownic z tworzywa sztucznego, chroni przed skutkami napicia dotykowego, jeli wystpuje moliwo kontaktu bezporedniego z elementami pod napiciem. Wszystkie konstrukcje przycienne rozdzielnic (sterownic) powinny zapewnia dostp do kompletu elementów wykonawczych od frontu. Przy konstruowaniu rozdzielnicy (sterownicy) naley przewidzie rozwizanie pozwalajce na ewentualn rozbudow ukadu, bez koniecznoci zmiany systemu rozdzielnic (w przypadku, kiedy pozostawiona np. dwudziestoprocentowa rezerwa miejsca okae si niewystarczajca). Sposób rozmieszczenia montowanego wewntrz wyposaenia powinien uwzgldnia zasad jednorodnoci w ramach wydzielonego segmentu rozdzielnicy oraz równomiernoci rozkadu w ramach dysponowanej powierzchni. Rozdzielnice (sterownice) montowane poza pomieszczeniami ruchu elektrycznego powinny by wykonane minimum w II klasie ochronnoci. W pomieszczeniach rozdzielnic SN, NN i rozdzielnic pitrowych naley przewidzie dywaniki izolacyjne, stanowice standardowe ich wyposaenie. Na drzwiach rozdzielnicy (sterownicy) winien znajdowa si szyld z nazw rozdzielnicy zgodn z nazw rozdzielnicy ze schematu gównego zasilania budynku. Szyld winien by przymocowany w sposób trway. 5.2.5. Monta rozdzielnic elektrycznych Zakres robót obejmuje: przemieszczenie w strefie montaowej, rozpakowanie, ustawienie na miejscu montau wg projektu, wyznaczenie miejsca zainstalowania, trasowanie, wykonanie lepych otworów poprzez podkucie we wnce albo kucie rczne lub mechaniczne, wiercenie mechaniczne otworów w sufitach, cianach lub podach, osadzenie koków osadczych plastikowych oraz dybli, rub kotwicych lub wsporników wraz z zabetonowaniem, monta wraz z regulacj mechaniczn elementów odmontowanych na czas mocowania (drzwiczki, klamki, zamki, pokrywy), podczenie uziemienia, sprawdzenie prawidowoci usytuowania w pomieszczeniu, w szczególnoci zachowania minimalnych szerokoci przej i dróg ewakuacyjnych, sprawdzenie prawidowoci dziaania po zamontowaniu, przeprowadzenie prób i bada. Przy podczaniu rozdzielnicy do instalacji elektrycznej naley pamita aby wszystkie kable odpywowe wyposa w szyldy z adresami, warunek ten jest szczególnie wany przy duej iloci kabli odpywowych. 5.2.6. Monta instalacji piorunochronnej i uziemie Zakres robót obejmuje: przemieszczenie w strefie montaowej, enie na miejscu montau wg projektu, wyznaczenie miejsca zainstalowania, trasowanie linii przebiegu instalacji i miejsc montau osprztu, roboty przygotowawcze o charakterze ogólnobudowlanym jak: wykopy liniowe lub jamiste wraz z zasypaniem, wyprawki pokrycia dachu, kucie bruzd w podu, przekucia cian i stropów, osadzenie przepustów, zdejmowanie przykry kanaów instalacyjnych, wykonanie lepych otworów poprzez podkucie we wnce albo kucie rczne lub mechaniczne, wiercenie mechaniczne otworów w cianach, podach, lub sufitach osadzenie koków plastikowych oraz dybli, rub kotwicych lub wsporników, zacisków, zczek wraz z zabetonowaniem, monta na gotowym podu elementów osprztu instalacyjnego (jak 2.2.2.) do montau instalacji odgromowej, oznakowanie zgodne z wytycznymi z dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej (szczegóowej) SST lub normami (PN-EN 60446:2004 Zasady podstawowe i bezpieczestwa przy wspódziaaniu czowieka z maszyn oznaczanie i identyfikacja. Oznaczenia identyfikacyjne przewodów barwami albo cyframi), w przypadku braku takich wytycznych, roboty o charakterze ogólnobudowlanym po montau instalacji piorunochronnej i uziemie jak: zasypanie wykopów, Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 16

zaprawianie bruzd, naprawa cian i stropów po przekuciach i osadzeniu przepustów, monta przykry kanaów instalacyjnych, przeprowadzenie prób i bada zgodnie z PN-IEC 60364-6-61 oraz PN-E-04700:1998/ Az1:2000. 5.2.7. Instalacja pocze wyrównawczych Dla uziemienia urzdze i przewodów, na których nie wystpuje trwale potencja elek-tryczny, wykona instalacje pocze wyrównawczych. Instalacja skada si z poczenia wyrównawczego: gównego (gówna szyna wyrównawcza), miejscowego (dodatkowego - dla czci przewodzcych, jednoczenie dostpnych) i nieuziemionego. Elementem wyrównujcym potencjay jest przewód wyrównawczy. Wykona poczenia wyrównawcze gówne i miejscowe czce przewody ochronne z czciami przewodzcymi innych instalacji. Poczenia wyrównawcze gówne wykona na najniszej kondygnacji budynku tj. na parterze. Do gównej szyny uziemiajacej podczy rury ciepej i zimnej wody, centralnego ogrze-wania itp., sprowadzajc je do wspólnego punktu. W przypadku niemonoci dokonania poczenia bezporedniego, pomidzy elementami metalowymi, naley stosowa iskierniki. Dla instalacji pocze wyrównawczych w rozdzielnicach zasilajcych zewntrzne obwody owietleniowe naley stosowa odgromniki zaworowe pomidzy przewodami fazowymi a uziemieniem instalacji piorunochronnej. Przed przystpieniem do robót naley dokona przy udziale geodety trasowania przebiegu linii energetycznej, z zaznaczeniem np. palikami jej charakterystycznych punktów. 5.2. 8. Ukadanie kabli Przy ukadaniu kabli w ziemi zakres robót obejmuje: wyznaczenie trasy linii kablowej, wykonanie robót ziemnych, w tym staranne ubijanie warstwami przy zasypywaniu doów oraz wymian gruntu w przypadku nieodpowiedniego skadu gruntu rodzimego, nasypanie warstwy piasku na dno rowu kablowego, ukadanie kabli w rowach i wykopach, ukadanie kabli w rurach i blokach, uonych w ziemi, enie folii oznaczeniowej, zasypanie rowów i wykopów kablowych z rozplantowaniem lub wywiezieniem nadmiaru ziemi. Uwagi dodatkowe: Wytyczanie trasy linii kablowej powinien dokonywa uprawniony geodeta, lub za zgod inwestora - wykonawca robót, na podstawie projektu technicznego linii oraz map geodezyjnych. Przebieg trasy wyznaczaj wbijane w grunt paliki drewniane lub prty metalowe. Naley jednoczenie prowadzi tras kablow w taki sposób, aby zachowa odpowiednie odlegci od innych elementów znajdujcych si w ziemi, w okolicy trasy np. minimum 50 cm od fundamentów budynków i granicy pasa jezdni, 150 cm od rosncych drzew, itp. Szczegóowe wartoci odlegci kabli od innych elementów znajdujcych si w ziemi zawiera norma N SEP-E-004. W przypadku rozpoczynania prac ziemnych, dla robót prowadzonych w terenie zabudowanym lub dostatecznie nierozpoznanym, naley zwróci szczególn uwag aby nie uszkodzi istniejcego uzbrojenia. W tym celu, przy zachowaniu duej ostronoci, naley dokona przekopów próbnych na gboko wiksz od projektowanego dna wykopu i o dugoci okoo 2 m przez lini trasy kablowej, prostopadle do jej osi. Podobne obostrzenia dotycz wykopów prowadzonych przy istniejcych budynkach i budowlach. Szeroko rowu kablowego zaley od liczby i rodzaju kabli ukadanych równolegle, jednak nie powinna by mniejsza od: 30 cm dla gbokoci do 60 cm i 40 (50) cm w pozostaych przypadkach. boko minimalna ukadania, mierzona w osi kabla, zaley od rodzaju, przeznaczenia oraz napicia znamionowego kabla (ze wzgldu na warstw podsypki piaskowej oraz rednic kabla wykop jest kilkanacie centymetrów gbszy): 50 cm dla kabli ukadanych pod chodnikami i przeznaczonymi do zasilania owietlenia, zwizanego z ruchem drogowym, 70 cm dla pozostaych rodzajów i przeznacze kabli o napiciu do 1 kv, 80 cm dla kabli o napiciu do 15 kv, ukadanych poza terenami rolniczymi, 90 cm dla kabli o napiciu do 15 kv, ukadanych na terenach rolniczych, 100 cm dla kabli o napiciu powyej 15 kv. czne wykopy naley wykonywa z zachowaniem zasad bezpieczestwa. Linie kablowe pod drogami, ulicami, torami kolejowymi naley prowadzi w osonach otaczajcych (rury ochronne lub bloki kablowe), ukadanych w wykopach. W niektórych przypadkach mona dokona uenia oson bez koniecznoci rozbiórki drogi, toru lub ulicy, stosujc technologi podkopów i przecisków. Podkopy wykonuje si specjalnymi opatami, które posiadaj zmniejszon powierzchni robocz oraz wydone trzonki, w celu uatwienia kopania. Przeciski wykonuje si specjalnie do tego celu przystosowanymi urzdzeniami. Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 17

Ukadanie kabli w rowach i wykopach: Kabel naley u na dnie wykopu na podsypce piaskowej gruboci min. 10 cm -dopuszcza si pominicie podsypki dla gruntów piaszczystych. Linia ukadanego kabla powinna by falista, aby ilo uonego kabla bya wiksza o 1-3% od dugoci wykopu. Zasad jest ukadanie w jednym rowie kabli na jednym poziomie, przy czym odleg minimalna od kabli ssiednich zaley od napicia znamionowego i wynosi: 10 cm dla kabla do 1 kv i 25 cm dla kabla powyej 1 kv. Dla kabli ukadanych na terenie zakadu przemysowego dopuszcza si warstwowe ukadanie kabli, z zachowaniem odlegci 15 cm pomidzy warstwami i oddzieleniem warstw od siebie przegrodami np. z cegie lub bloczków betonowych. Dla uatwienia lub umoliwienia robót naprawczych naley przewidzie ukadanie kabli z zapasem, przy kadym elemencie, gdzie nastpuje poczenie lub podczenie kabla (mufy, zcza kablowego, stacji transformatorowej itp.), Stosuje si dwa sposoby ukadania kabli: o czny: przenoszenie lub przesuwanie kabla w rkach, przesuwanie kabla na rolkach o mechaniczny: przemieszczanie kabla, znajdujcego si na bbnie, woonym przez pojazd (traktor z przyczep lub skrzyniowy samochód ciarowy o napdzie terenowym, stojaki do bbnów), przy pomocy rolek napdzanych (skrzyniowy samochód ciarowy, wyposaony w cigark i urawik, zespó rolek i zasilanie ich napdów poprzez agregat prdotwórczy lub zestaw kabli przenonych, stojaki do bnów), przy pomocy cigarki (tzw. ucig czoowy) - podobny zestaw jak dla ukadania przy pomocy rolek napdzanych, dodatkowo komplet uchwytów na y i poczoch stalowych. W celu uniknicia uszkodze kabla wcigarka musi by wyposaona w ogranicznik siy cignicia, jej warto dopuszczaln wyznacza si w zalenoci od cakowitego przekroju kabla. Zasypanie nastpn warstw piaskow gruboci min. 10 cm i ubicie warstwy, a nastpnie gruntem rodzimym ubijanym warstwami gruboci do 15 cm (wikszo inwestorów wymaga wymiany gruntu wykopu na piasek), enie folii oznaczeniowej o gruboci powyej 0,5 mm i o szerokoci powyej 20 cm, przykrywajcej przysypany warstw piasku kabel. Kolory folii uywanych do oznacze wskazuj napicie znamionowe kabla: niebieska do 1 kv i czerwona powyej 1 kv. Ukadanie kabli w rurach i blokach umieszczonych w ziemi: Kable ukadane w miejscach, gdzie s szczególnie naraone na uszkodzenia, chroni si poprzez osony kablowe z rur kanalizacyjnych kamionkowych, PCV sztywnych lub gitkich, stalowych oraz jedno- lub wielootworowych blokach betonowych. Instalacje osonowe dsze ni 60 m lub posiadajce rozgazienia i zmiany kierunku prowadzenia linii kablowej wyposaa si w studnie kablowe. Studnie elbetowe s najpopularniejsze i posiadaj wymiary minimalne 800x800 mm, powinny posiada odwodnienie (kanalik) i zamykany waz lub przykrycie z pyty betonowej lub elbetowej, a take odpowietrznik dla umoliwienia odpywu ewentualnych gazów jakie mog si zebra w studzience. rednica otworu osony kabla powinna mie co najmniej 1,5 rednicy kabla, jednak nie mniej ni 50 mm. Zasad jest prowadzenie jednego kabla w danym otworze, jednak dopuszcza si odstpstwa od tej zasady w przypadku zestawu kabli jednoowych tworzcych wizk wielofazow zestawu kabli sygnalizacyjnych podczonych do jednego urzdzenia, zestawu kabli energetycznych i sygnalizacyjnych podczonych do jednego urzdzenia. Po wprowadzeniu kabla (lub kabli) do osony naley oba koce uszczelni, szczególnie kiedy nastpuje przejcie pomidzy odrbnymi strefami wydzielenia poarowego (stosuje si wtedy przepusty ogniowe lub specjalne materiay izolujce, w zalenoci od wymaganego stopnia ochrony poarowej). Wciganie kabli do rur mona wykonywa przy budowie nowych linii, niekiedy wystpuje konieczno wykonania oson kablowych na uonych wczeniej kablach lub ich odcinkach - wtedy stosuje si technologi z zastosowaniem rur osonowych dwudzielnych. Ukadanie kabli w kanaach i tunelach Kanay kablowe wykonuje si jako element przykrywany na caej dugoci pytami, prowadzony w pododze lub w ziemi a take w stropie lub w cianie budynku albo budowli. Szczególn form tej technologii ukadania kabli jest prowadzenie linii kablowej pod podog podniesion lub techniczn np. w korytach kablowych prefabrykowanych. Przykrycie kanau moe by zdejmowane cakowicie lub odcinkowo. Kanay nie s przystosowane do poruszania si obsugi w jego wntrzu, natomiast powinny by podzielone na odcinki poprzez wygrodzenia poarowe (grodzie). Grodzie naley wykonywa jeli dugo kanau przekracza 50 m, najprostsz grodzi moe by warstwa piasku o gruboci 1 m, obmurowana obustronnie ceg. Tunele kablowe pozwalaj na poruszanie si wewntrz obsugi. Wygrodzenia poarowe w formie cian ceramicznych lub pyt gipsowo-kartonowych izolowanych wewntrz materiaami ognioodpornymi z drzwiami przeazowymi, stosuje si co 100 m dugoci tunelu. Jeli strefy poarowe nie przekraczaj 50 m wystarczy otwór przeazowy (bez drzwi). Kanay i tunele kablowe powinny by budowane z materiaów niepalnych, maksymalnie ogranicza wnikanie wody i wilgoci do wntrza, posiada system odprowadzania wody ciekowej i kondensacyjnej oraz system przewietrzania, jednoczenie umoliwia swobodny dostp do kabli w czasie ich ukadania, kontroli lub wymiany. Wysoko minimalna tuneli wynosi 2 m, szeroko komunikacyjna nie mniej ni 80 cm. W kanaach i tunelach ukada Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 18

mona kable o powoce: owianej, aluminiowej z oson przeciwkorozyjn trudno paln lub bez niej, jeli rodowisko nie jest niszczce dla aluminium i powoka nie jest wykorzystywana jako a ochronna, z tworzyw sztucznych. Ukadanie kabli w kanaach i tunelach naley przeprowadzi z zachowaniem odpowiednich odlegci pomidzy kablami, innymi rurocigami, cianami i dnem. Wane jest zachowanie rozdziau w grupach napi znamionowych kabli i monta poszczególnych typów na wydzielonych wspornikach np. wspornik SN, koryto nn, kable sygnalizacyjne, itp. Wyjtek stanowi zestawy kabli jednoowych tworzcych wizk wielofazow zestawy kabli sygnalizacyjnych podczonych do jednego urzdzenia, zestawy kabli energetycznych i sygnalizacyjnych podczonych do jednego urzdzenia, stanowicych tory jednej linii wielofazowej i zasilajce instalacj owietleniow które mog si styka. Ukadanie kabli moe odbywa si sposobem rcznym lub mechanicznie. Do ukadania kabli s wsporniki lub drabinki kablowe sposoby mocowania kabli zawiera pkt. 2.1.4. Odlegci minimalne pomidzy siednimi mocowania kabli ukadanych na pochyciach wynosz od 40 do 150 cm, w zalenoci od kta ukadania i rodzaju kabla. Kable bez pancerza naley mocowa przy uyciu uchwytów z elastycznymi (mikkimi) wkadkami i szerokoci co najmniej równej rednicy zewntrznej kabla, aby zapobiec uszkodzeniom powok izolacyjnych. Ukadanie kabli w budynkach Wszelkie typy kabli z wyjtkiem, posiadajcych oson ochronn wóknist ukada si bezporednio na cianach lub sufitach, na konstrukcjach wsporczych osadzonych w elementach konstrukcyjnych budynku oraz kanaach - niektóre sposoby ukadania omówiono w pozycjach poprzednich. Szczególn uwag naley zwróci przy przejciach kabli przez ciany i stropy z zastosowaniem przepustów kablowych. Rura lub specjalny przepust powinny by zabetonowane lub wmurowane w otwór, oba koce uszczelnione materiaem niepalnym na dugoci 8 cm dla stropów i 10 cm dla cian. Dodatkowe zabezpieczenia wykonuje si w przypadkach szczególnych np. izolacja od cych oparów (pomieszczenia akumulatorowni) lub p-poarowa przy przejciu pomidzy wydzielonymi strefami ochrony poarowej i wewntrz stref. Dla pomieszcze zagroonych poarem lub wybuchem przepusty powinny by oddzielne dla kadego kabla, równie jednoowego. Skrzyowania kabli naley wykona w taki sposób, aby minimalne odlegci pomidzy kablami wynosiy: 5 cm dla kabli na napicie do 1 kv i 15 cm dla kabli na napicie powyej 1 kv. Odlegci minimalne od rurocigów podaje N SEP-E-004 i wynosz od 20 do 150 cm. Jeli nie mona speni warunków minimalnej odlegci, podanych w normie jw., naley bezwzgldnie prowadzi kable w rurach ochronnych. 5.2.9. Monta osprztu kablowego i oznaczanie linii kablowych Monta muf i gowic kablowych, Uwagi dodatkowe: Monta osprztu kablowego powinni wykonywa pracownicy dodatkowo przeszkoleni przez producenta lub organ uprawniony, w czasie tego samego dnia. Stosowany osprzt powinien by nowy, chyba e inwestor wyda pisemn zgod na ponowne zastosowanie osprztu pochodzcego z demontau. Osprzt powinien by montowany w miejscu docelowego uenia lub jeli to jest niemoliwe w najbliszym siedztwie np. obok rowu kablowego. Nie wolno wykonywa poczenia gowic kablowych na poziomie terenu, a nastpnie umieszcza je na wymaganej wysokoci, na supie. Nie wolno stosowa muf w miejscach zagroonych wybuchem, natomiast w miejscach ogólnodostpnych powinny znajdowa si w studzienkach kablowych np. na mostach. Przy montau zestawu muf na kablach jednoowych, tworzcych wizk, naley kolejne mufy montowa z przesuniciem odpowiadajcym dugoci mufy + min. 1 m. Oznaczanie linii kablowych. Uwagi dodatkowe: Oznaczniki kabli stosuje si w celu umoliwienia identyfikacji uonych i bcych pod napiciem kabli. Rozmieszczenie oznaczników powinno uatwia prace pracownikom dokonujcym rozpoznania i dlatego naley oznaczniki montowa: na kocach i ukach kabla, w ssiedztwie osprztu (mufy i gowice) oraz w miejscach charakterystycznych takich jak, skrzyowania, przepusty, zblienia, a take w prostych odcinkach linii kablowej onej w ziemi co 10 m, natomiast w kanaach, tunelach, pomostach co 20 m. Prawidowe oznaczenia kabla powinny zawiera nastpujce dane: o ytkownika, symbol i numer ewidencyjny linii kablowej, o rok uenia kabla, o symbol typu i przekrój kabla wg odpowiedniej normy, o znak fazy (przy kablach jednoowych), Znakowanie trasy kablowej W terenie nie zabudowanym oznacza si tras poprzez wkopanie wzd trasy supków betonowych z liter K oraz Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 19

nazw uytkownika i kierunkiem przebiegu. Miejsca oznakowania: pocztek i koniec trasy, skrzyowania, zblienia, zmiany kierunku oraz na odcinkach prostych co 100 m. Zaleca si podobnie oznacza miejsca montau muf z tym, e stosuje si wtedy oznaczenie literowe M. Miejsce zainstalowania muf mona take oznacza na budynkach lub innych trwaych elementach zabudowy przy pomocy tabliczek, zamocowanych na wysokoci 1,5 m nad poziomem terenu. 6. KONTROLA JAKOCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakoci robót Ogólne zasady kontroli jakoci robót podano w ST Wymagania ogólne Szczegóowy wykaz oraz zakres pomontaowych bada kabli i przewodów zawarty jest w PN-IEC 60364-6-61:2000 i PN-E-04700:1998/Az1:2000 Szczegóowy wykaz oraz zakres bada pomontaowych i kontrolnych instalacji piorunochronnych i uziemie zawarty jest w normach PN-IEC 61024-1-2:2002, PN-IEC 60364-6-61:2000 i PN-E-04700:1998/Az1:200Szczegóowy wykaz oraz zakres pomontaowych bada rozdzielnic zawarty jest w PN-EN 60439-1:2003 i PN-E-04700:1998/Az1:2000 Szczegóowy wykaz oraz zakres pomontaowych bada kabli i przewodów zawarty jest w PN-IEC 60364-6-61:2000 i PN-E-04700:1998/Az1:2000 6.2. Szczegóowe zasady kontroli jakoci robót Szczegóowe zasady kontroli jakoci robót polegaj na sprawdzeniu: zgodnoci dokumentacji powykonawczej z projektem i ze stanem faktycznym, zgodnoci pocze z podanymi w dokumentacji powykonawczej, stanu kanaów i listew kablowych, kabli i przewodów, osprztu instalacyjnego do kabli i przewodów, stanu i kompletnoci dokumentacji dotyczcej zastosowanych materiaów, sprawdzenie cici wszelkich przewodów wystpujcych w danej instalacji, poprawnoci wykonania i zabezpieczenia pocze rubowych instalacji elektrycznej potwierdzonych protokoem przez wykonawc montau, poprawnoci wykonania montau sprztu instalacyjnego, urzdze i odbiorników energii elektrycznej, poprawnoci zamontowania i dokonanej kompletacji opraw owietleniowych, pomiarach rezystancji izolacji, napisów informacyjno-ostrzegawczych, dziaania przyrzdów kontrolno-pomiarowych i rejestrujcych (liczniki energii elektrycznej), dziaania sygnalizacji stanu poenia czników, stanu i gotowoci ruchowej aparatury i napdów czników, stanu zewntrznego gowic kablowych, stanu kanaów kablowych, kabli i konstrukcji wsporczych, stanu ochrony przeciwporaeniowej, stanu urzdze wentylacyjnych - chodzenie rozdzielnicy, schematu stacji, rozdzielnicy lub sterownicy, stanu i kompletnoci dokumentacji eksploatacyjnej, sprawdzenie cici przewodów fazowych, neutralnych i ochronnych, poprawnoci wykonania pocze rubowych instalacji elektrycznej potwierdzonych protokoem przez wykonawc montau. poprawnoci wykonania i zabezpieczenia pocze rubowych instalacji piorunochronnych i uziemie, potwierdzonych protokoem przez wykonawc montau, pomiarach rezystancji instalacji lub jej elementów, zgodnie z zasadami przeprowadzania bada. Pomiar rezystancji uziemienia wykonuje si przy prdzie przemiennym np. metod techniczn przy uyciu woltomierza, którego wewntrzna impedancja musi wynosi minimum 200 Q/V (dla zasilania z sieci), oraz ródo prdu powinno by izolowane od sieci elektroenergetycznej np. przez transformator dwuuzwojeniowy. Rezystancja izolacji obwodów nie powinna by mniejsza ni 50 MQ. Rezystancja izolacji poszczególnych obwodów wraz z urzdzeniami nie powinna by mniejsza ni 20 MQ. Pomiaru naley dokona miernikiem rezystancji instalacji o napiciu 1 kv. Po wykonaniu ogldzin naley sporzdzi protokóy z przeprowadzonych bada zgodnie z wymogami zawartymi w normie PN-IEC 60364-6-61:2000. 6.3. Zasady postpowania z wadliwie wykonanymi robotami i materiaami Wszystkie materiay, urzdzenia i aparaty nie speniajce wymaga podanych w odpowiednich punktach specyfikacji, zostan odrzucone. Jeli materiay nie speniajce wymaga zostay wbudowane lub zastosowane, to na polecenie Inspektora nadzoru Wykonawca wymieni je na wciwe, na wasny koszt. Na pisemne wystpienie Wykonawcy Inspektor nadzoru moe uzna wad za niemaj zasadniczego wpywu na jako funkcjonowania instalacji i ustali zakres i wielko potrce za obnionjako. Budynek ochrony przeciwpoarowej Komendy Powiatowej i Jednostki Ratowniczo-Ganiczej Pastwowej Stray Poarnej we Wrzeni 20