INSTALACYJNE ROBOTY ELEKTROTECHNICZNE

Transkrypt

1 SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH INSTALACYJNE ROBOTY ELEKTROTECHNICZNE (Kod CPV ) LINIE ENERGETYCZNE KABLOWE (Kod CPV ) Oznaczenie kodu według Wspólnego Słownika Zamówie (CPV) Warszawa maj 2012

2 1. CZ OGÓLNA 1.1. Nazwa nadana zamówieniu przez zamawiajcego Popowodziowy remont budowli rozdzielczych na stopniu wodnym Opole 1.2. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (ST) s wymagania dotyczce wykonania i odbioru robót zwizanych z instalowaniem linii kablowych zasilajcych sygnalizatory wietlne luzie na rzece Odrze w Opolu Przedmiot i zakres robót objtych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji technicznej (ST) dotycz zasad wykonywania i odbioru robót zwizanych z: układaniem kabli w ziemi, w kanałach i tunelach, na mostach i pomostach kablowych oraz w budynkach, montaem muf i głowic kablowych, montaem konstrukcji wsporczych do układania kabli, wraz z transportem i składowaniem materiałów, trasowaniem linii i miejsc posadowienia fundamentów pod kontenery, robotami ziemnymi i fundamentowymi, przygotowaniem podłoa i robotami towarzyszcymi. ST dotyczy wszystkich czynnoci majcych na celu wykonanie robót zwizanych z: kompletacj materiałów potrzebnych do wykonania podanych wyej prac, wykonaniem wszelkich robót pomocniczych w celu przygotowania podłoa (w szczególnoci roboty ziemne, murarskie, lusarsko-spawalnicze, monta elementów osprztu instalacyjnego itp.), ułoeniem wszystkich materiałów w sposób i w miejscu zgodnym z dokumentacj techniczn, wykonaniem oznakowania zgodnego z dokumentacj techniczn wszystkich elementów wyznaczonych w dokumentacji, wykonaniem oznakowania zgodnego z dokumentacj techniczn wszystkich wyznaczonych kabli i linii, przeprowadzeniem wymaganych prób i bada oraz potwierdzenie protokołami kwalifikujcymi montowany element linii energetycznej do eksploatacji. Okrelenia podstawowe, definicje Okrelenia podane w niniejszej specyfikacji technicznej (ST) s zgodne z odpowiednimi normami oraz okreleniami podanymi w ST Wymagania ogólne Kod CPV , a take podanymi poniej: Kabel elektroenergetyczny odmiana przewodu, słuca do przesyłania energii elektrycznej. Kabel sygnalizacyjny przewód wykorzystywany w obwodach sygnalizacyjnych, sterowniczych, kontrolno-pomiarowych, zabezpieczajcych.

3 Linia kablowa kabel wieloyłowy lub wizka kabli jednoyłowych w układzie wielofazowym albo kilka kabli połczonych równolegle, które wraz z osprztem ułoone s na wspólnej trasie, łczc zaciski dwóch urzdze elektroenergetycznych. Trasa kablowa pas terenu lub przestrze, w której osi symetrii ułoono jedn lub wicej linii kablowych. Skrzyowanie miejsce na trasie kabla, w którym rzuty poziome rónych linii kablowych pokrywaj si lub przecinaj. Zblienie miejsce na trasie kabla, w którym odległo pomidzy rónymi liniami kablowymi, urzdzeniem podziemnym lub drog komunikacyjn jest mniejsza ni odległo dopuszczalna dla danych warunków układania bez stosowania przegród lub osłon zabezpieczajcych i nie wystpuje skrzyowanie. Studzienka kablowa przestrze podziemna przeznaczona do instalowania muf kablowych, ułatwiajca przeciganie i łczenie kabli prowadzonych pod ziemi oraz w kanałach, rurach, blokach betonowych itp.). Blok kablowy osłona otaczajca kabel; posiada otwory przeznaczone do wcigania kabli. Napicie znamionowe kabla Uo/U napicie na jakie zbudowano i oznaczono kabel; przy czym Uo napicie pomidzy ył a ziemi lub ekranem kabla, natomiast U napicie midzyprzewodowe kabla. W kraju produkuje si kable elektroenergetyczne na napicia znamionowe: 0,6/1 kv, 3,6/6 kv, 6/10 kv, 8,7/15 kv, 12/20 kv, 18/30 kv, 23/40 kv; dla napicia 64/110 kv stosuje si kable olejowe, gazowe lub o izolacji polietylenowej. Ilo ył tych kabli moe wynosi od 1 do 5, natomiast przekroje znamionowe wg oferty producenta od 1 do 1000 mm 2 (praktycznie od 4 mm 2 ). Kable sygnalizacyjne produkowane s na napicia znamionowe: 0,6/1 kv ilo ył od 2 do 75, przekroje znamionowe od (0,64) 0,75 do 10 mm 2. yła robocza izolowana yła wykonana z miedzi lub aluminium: w kablu elektroenergetycznym, słuy do przesyłania energii elektrycznej; w kablu sygnalizacyjnym słuy do przesyłania lub odcinania sygnału, impulsu itp. Jako cz przewodzca moe wystpowa drut o przekroju kołowym, owalnym lub wycinek koła (sektorowe) lub linka, złoona z wielu drutów o mniejszym przekroju. Ze wzgldu na due natenie pola elektrycznego na ostrych krawdziach ogranicza si stosowanie kabli z yłami sektorowymi do napi znamionowych 0,6/1 kv i 3,6/6 kv i przekrojach powyej 16 mm 2. yły wielodrutowe zapewniaj wiksz elastyczno kabla, s jednak drosze. Sploty poszczególnych wizek, zawierajcych po kilka ył splatane s we współosiowe warstwy w kierunkach przemiennych. Kable sygnalizacyjne posiadaj w swej budowie dodatkowo ył licznikow (brzow) i kierunkow (niebiesk) dla ułatwienia rozpoznawania i liczenia kolejnych warstw kabla. yła ochronna o izolowana yła w kablu elektroenergetycznym, oznaczona barw zielono-ółt izolacji, bezwzgldnie wymagana przez okrelone rodki ochrony przeciwporaeniowej. Łczy metalowe czci przewodzce dostpnego urzdzenia elektrycznego (które mog przypadkowo znale si pod napiciem), czci przewodzce obcych instalacji elektrycznych, główn szyn (zacisk) uziemiajcy i uziemiony punkt neutralny. Stosowana w kablach na napicie od 0,6/1 kv, przy czym dla napi znamionowych do 12/20 kv przekrój yły nie musi by identyczny z

4 przekrojem roboczym kabla (np. dla yły roboczej do 50 mm 2 przekrój yły ochronnej minimum 16 mm 2, natomiast powyej 95 mm 2 minimum 50 mm 2 ). yła powrotna (stara nazwa ochronna ) wymagana bezwzgldnie dla kabli elektroenergetycznych o izolacji z tworzyw sztucznych na napicia znamionowe 3,6/6 kv i wysze. Wykonana zwykle jako warstwa metaliczna (druty lub tamy miedziane), współosiowa z przewodzcego ekranu niemetalicznego, znajdujcego si na izolacji yły lub w rodku kabla. Słuy przewodzeniu prdów zwarciowych i wyrównawczych (prdów zakłóceniowych) w układzie wielofazowym. yła probiercza p izolowana yła w kablu elektroenergetycznym, zwykle umieszczona w wielodrutowej yle roboczej; słuy do pomiarów, sygnalizacji, obsługi urzdzenia elektrycznego. Stosowana głównie dla kabli jednoyłowych, aluminiowych o przekrojach znamionowych ponad 400 mm 2, w formie 1-2 ył o przekroju 1,5 lub 2,5 mm 2. yła neutralna izolowana yła robocza, oznaczona kolorem niebieskim, w kablach czteroyłowych pełni rol przewodu ochronno-neutralnego PEN. Przekrój uzaleniony od przekroju roboczego kabla, zwykle mniejszy np. dla przekrojów roboczych powyej 35 mm 2 moe wynosi 50% tego przekroju. Mufa kablowa osprzt kablowy słucy połczeniu odcinków kabla lub kabli. Głowica kablowa osprzt kablowy słucy wykonaniu zakocze kabli, ułatwiajcych ich podłczenie do innego elementu instalacji elektrycznej. Stacja transformatorowa kontenerowa wzłowy punkt sieci elektroenergetycznej, w którym odbywa si zmiana parametrów uytkowych sieci (napicie) oraz usytuowane s urzdzenia rozdzielcze energii elektrycznej, a cało urzdze zamontowanych jest w prefabrykowanym kontenerze, który posadowiony jest na gotowym lub zbudowanym indywidualnie fundamencie lub konstrukcji. Przygotowanie podłoa zespół czynnoci wykonywanych przed układaniem kabli majcych na celu zapewnienie moliwoci ich ułoenia zgodnie z dokumentacj; zalicza si tu nastpujce grupy czynnoci: wiercenie i przebijanie otworów przelotowych i nieprzelotowych, osadzanie kołków w podłou, w tym ich wstrzeliwanie, monta uchwytów do mocowania i układania kabli oraz monta powłok z tworzyw sztucznych lub metalowych, monta konstrukcji wsporczych i tuneli kablowych, odkrywanie i zakrywanie kanałów kablowych Ogólne wymagania dotyczce robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jako ich wykonania oraz za zgodno z dokumentacj projektow, specyfikacjami technicznymi i poleceniami Inspektora nadzoru. Ogólne wymagania dotyczce robót podano w ST Wymagania ogólne Kod CPV , pkt Dokumentacja robót montaowych Dokumentacj robót montaowych elementów instalacji elektrycznej stanowi:

5 projekt budowlany i wykonawczy w zakresie wynikajcym z rozporzdzenia Ministra Infrastruktury z r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-uytkowego (Dz. U. z 2004 r. Nr 202, poz ze zmianami Dz. U. z 2005 r. Nr 75, poz. 664), specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót (obligatoryjne w przypadku zamówie publicznych), sporzdzone zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Infrastruktury z dnia r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-uytkowego (Dz. U. z 2004 r. Nr 202, poz. 2072, zmiana Dz. U. z 2005 r. Nr 75, poz. 664), dziennik budowy prowadzony zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 26 czerwca 2002 r. w sprawie dziennika budowy, montau i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierajcego dane dotyczce bezpieczestwa pracy i ochrony zdrowia (Dz. U. z 2002 r. Nr 108, poz. 953 z póniejszymi zmianami), dokumenty wiadczce o dopuszczeniu do obrotu i powszechnego lub jednostkowego zastosowania uytych wyrobów budowlanych, zgodnie z ustaw z 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 881), karty techniczne wyrobów lub zalecenia producentów dotyczce stosowania wyrobów, protokoły odbiorów czciowych, kocowych oraz robót zanikajcych i ulegajcych zakryciu z załczonymi protokołami z bada kontrolnych, dokumentacja powykonawcza (zgodnie z art. 3, pkt 14 ustawy Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r. Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz z póniejszymi zmianami). Monta elementów instalacji kablowych linii energetycznych oraz transformatorów kontenerowych naley wykonywa na podstawie dokumentacji projektowej i szczegółowej specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót montaowych i instalacyjnych, opracowanych dla konkretnego przedmiotu zamówienia. 2. WYMAGANIA DOTYCZ CE WŁACIWOCI MATERIAŁÓW Wszelkie nazwy własne produktów i materiałów przywołane w specyfikacji słu ustaleniu podanego standardu wykonania i okrelenia właciwoci i wymogów technicznych załoonych w dokumentacji technicznej dla projektowanych rozwiza. Dopuszcza si zamieszczenie rozwiza w oparciu o produkty (wyroby) innych producentów pod warunkiem: spełniania tych samych właciwoci technicznych, przedstawienia zamiennych rozwiza na pimie (dane techniczne, atesty, dopuszczenia do stosowania, uzyskanie akceptacji projektanta) Ogólne wymagania dotyczce właciwoci materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano w ST Wymagania ogólne Kod CPV , pkt 2 Do wykonania i montau instalacji, urzdze elektrycznych i odbiorników energii elektrycznej w obiektach budowlanych naley stosowa kable, osprzt oraz aparatur i urzdzenia elektryczne posiadajce dopuszczenie do stosowania w budownictwie.

6 Za dopuszczone do obrotu i stosowania uznaje si wyroby, dla których producent lub jego upowaniony przedstawiciel: dokonał oceny zgodnoci z wymaganiami dokumentu odniesienia według okrelonego systemu oceny zgodnoci, wydał deklaracj zgodnoci z dokumentami odniesienia, takimi jak: zharmonizowane specyfikacje techniczne, normy opracowane przez Midzynarodow Komisj Elektrotechniczn (IEC) i wprowadzone do zbioru Polskich Norm, normy krajowe opracowane z uwzgldnieniem przepisów bezpieczestwa Midzynarodowej Komisji ds. Przepisów Dotyczcych Zatwierdzenia Sprztu Elektrycznego (CEE), aprobaty techniczne, oznakował wyroby znakiem CE lub znakiem budowlanym B zgodnie z obowizujcymi przepisami, wydał deklaracj zgodnoci z uznanymi regułami sztuki budowlanej, dla wyrobu umieszczonego w okrelonym przez Komisj Europejsk wykazie wyrobów majcych niewielkie znaczenie dla zdrowia i bezpieczestwa, wydał owiadczenie, e zapewniono zgodno wyrobu budowlanego, dopuszczonego do jednostkowego zastosowania w obiekcie budowlanym, z indywidualn dokumentacj projektow, sporzdzon przez projektanta obiektu lub z nim uzgodnion. Zastosowanie innych wyrobów, wyej nie wymienionych, jest moliwe pod warunkiem posiadania przez nie dopuszczenia do stosowania w budownictwie i uwzgldnienia ich w zatwierdzonym projekcie dotyczcym montau urzdze elektroenergetycznych w obiekcie budowlanym Rodzaje materiałów Wszystkie materiały do wykonania instalacji elektrycznej powinny odpowiada wymaganiom zawartym w dokumentach odniesienia (normach, aprobatach technicznych). Jednoczenie praktyczne przykłady zastosowania elementów linii kablowych, w tym urzdze elektroenergetycznych zawieraj opracowania typizacyjne szczególnie albumy producentów lub specjalizujcych si w tym zakresie biur naukowo-badawczych i projektowych, które mog by wykorzystane w praktyce Kable elektroenergetyczne i sygnalizacyjne rodzaje i układy a) Izolacja ył jako izolacj stosuje si papier, gum i tworzywa sztuczne. Izolacja papierowa wykonana jest z tam z papieru kablowego przesyconego syciwem elektroizolacyjnym, dla polepszenia własnoci dielektrycznych i utrudnienia procesu zawilgocenia izolacji. Syciwa mog by ciekajce (dla kabli układanych standardowo) lub nieciekajce (dla kabli układanych przy duych rónicach poziomów) kable te dodatkowo zabezpiecza powłoka (pancerz ołowiany). b) Powłoka chroni izolacj kabla przed czynnikami zewntrznymi, głównie wilgoci, szkodliwymi zwizkami chemicznymi, podwysza take bezpieczestwo uytkowania kabla w okrelonym rodowisku. Stosuje si powłoki metalowe: ołowiane i aluminiowe oraz z tam stalowych lub z tworzyw sztucznych. Obecnie coraz szersze zastosowanie znajduj kable z powłok z tworzyw sztucznych usieciowanych, o

7 zwikszonej odpornoci na działanie ognia klasa ich ognioodpornoci zawarta jest w symbolu kabla np. (N)HXH FE180/E90 0,6/1 kv. c) Wypełnienie materiał izolacyjny, stosowany pomidzy yłami kabla a powłok, w celu ograniczenia moliwoci jonizacji powietrza w przestrzeni wntrza kabla. Jako wypełnienie stosuje si: papier, tworzywa sztuczne, materiały włóknopochodne nasycone olejami. d) Pancerz stosowany dla ochrony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, w formie drutów lub tam stalowych zabezpieczonych przed korozj np. ocynkowanych, nawinitych spiralnie na osłon powłoki kabla. e) Osłona zewntrzna (warstwa wytłoczona lub zewntrzny obwój) chroni kabel przed szkodliwym wpływem czynników chemicznych i wilgoci. Osłony wykonuje si z materiałów włóknopochodnych, pokrytych warstw polewy ochronnej lub z tworzyw sztucznych (polwinitu lub polietylenu). f) Oznaczenia kabli w celu łatwiejszego rozróniania i identyfikacji kabli opracowano krajowe systemy oznaczania kabli, rónice si midzy sob symbolik, zwykle zbiene z zawartoci informacji o danym kablu np. polskie oznaczenie OWY 300/500V i odpowiednik wg symboliki DIN: H05VV-F. W opisie symbolami zawarte s najczciej dane na temat: materiału ył, typu izolacji, ochronnoci ogniowej (lub o rozprzestrzenianiu si ognia), typu powłoki, izolacji, opancerzenia, rodzaju syciwa, typu ył specjalnych itp., za symbolem literowym umieszcza si symbol cyfrowy, zawierajcy dane o napiciu fazowym i midzyprzewodowym oraz na kocu symbolu ilo i przekrój ył Wsporniki i drabinki kablowe Słu do układania kabli, midzy innymi, w tunelach i kanałach i produkowane s jako stalowe elementy z blachy o długoci przewanie 2 lub 3 m. Jako materiał na drabinki kablowe uywa si blach o zwikszonej odpornoci korozyjnej na powietrzu np. blachy stalowe ocynkowane o gruboci 0,5 do 1,0 mm. Istnieje szereg wzorów przekroju drabinek, najczciej jest to C lub U ; dodatkowo produkuje si szereg łczników ułatwiajcych prowadzenie linii kablowej wg PT. Drabinki układa si na wspornikach lub mocuje bezporednio do podłoa, przy czym odległo pomidzy punktami podparcia powinna by mniejsza ni 3 m. Kable układane poziomo nie wymagaj mocowania, z wyjtkiem kabli jednoyłowych tworzcych jedn lini. Kable układane pionowo naley mocowa do drabinki przy uyciu uchwytów indywidualnych, systemowych lub tam do mocowania kabli Warunki przyjcia na budow materiałów do robót montaowych linii energetycznych Wyroby do robót montaowych mog by przyjte na budow, jeli spełniaj nastpujce warunki: s zgodne z ich wyszczególnieniem i charakterystyk podan w dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej (szczegółowej) SST, s właciwie oznakowane i opakowane, spełniaj wymagane właciwoci wskazane odpowiednimi dokumentami odniesienia,

8 producent dostarczył dokumenty wiadczce o dopuszczeniu do obrotu i powszechnego lub jednostkowego zastosowania, a w odniesieniu do fabrycznie przygotowanych prefabrykatów równie karty katalogowe wyrobów lub firmowe wytyczne stosowania wyrobów, dostawa kabli o izolacji, powłoce lub osłonie z tworzyw sztucznych powinna odbywa si przy temperaturze wyszej ni 15 C, natomiast bbny z nawinitym kablem nie mog by zrzucane i przewracane na ich tarcze (na płask). Niedopuszczalne jest stosowanie do robót montaowych wyrobów i materiałów nieznanego pochodzenia. Przyjcie materiałów i wyrobów na budow powinno by potwierdzone wpisem do dziennikabudowy.warunki przechowywania materiałów do montau instalacji elektrycznych Wszystkie materiały pakowane powinny by przechowywane i magazynowane zgodnie z instrukcj producenta oraz wymaganiami odpowiednich norm. Kable naley przechowywa na bbnach lub jeli ilo kabla jest niewielka zwinite w tzw. ósemk. Koce kabli producent zabezpiecza przed przedostawaniem si wilgoci do wewntrz i wyprowadza poza opakowanie dla ułatwienia kontroli parametrów (cigło ył, przekrój), w przypadku gdy dokonuje si odcicia czci kabla naley zabezpieczy pozostajcy w magazynie odcinek zalutowan osłon ołowian lub kapturkiem, najlepiej termokurczliwym. W magazynie o mikkim podłou naley ułoy twarde podkłady pod tarcze bbna i zabezpieczy klinami przed samoczynnym toczeniem. Pozostały sprzt i osprzt podstawowy i pomocniczy naley przechowywa w oryginalnych opakowaniach, kartonach, opakowaniach foliowych itp. Szczególnie naley chroni przed wpływami atmosferycznym oraz zawilgoceniem. Pomieszczenie magazynowe do przechowywania wyrobów opakowanych powinno by suche i zabezpieczone przed zawilgoceniem. 3. WYMAGANIA DOTYCZ CE SPRZTU, MASZYN I NARZDZI 3.1. Ogólne wymagania dotyczce sprztu podano w ST Wymagania ogólne Kod CPV , pkt 3 Prace mona wykonywa przy pomocy wszelkiego sprztu zaakceptowanego przez Inspektora nadzoru. 4. WYMAGANIA DOTYCZ CE TRANSPORTU 4.1. Ogólne wymagania dotyczce transportu podano w ST Wymagania ogólne Kod CPV , pkt Transport materiałów Podczas transportu na budow ze składu przyobiektowego do miejsca wbudowania, naley zachowa ostrono aby nie uszkodzi materiałów do montau. Minimalne temperatury wykonywania transportu ze wzgldu na moliwo uszkodzenia izolacji, wynosz dla kabli nawinitych na bbny: 15 C oraz 5 C dla zwinitych w ósemk odcinków.

9 Stacje kontenerowe lub ich elementy konstrukcyjne naley przewozi zgodnie z instrukcjami i zaleceniami producenta. Stosowa dodatkowe opakowania materiałów w przypadku moliwoci uszkodze transportowych. 5. WYMAGANIA DOTYCZ CE WYKONANIA ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót podano w ST Wymagania ogólne Kod CPV , pkt 5 Wykonawca jest odpowiedzialny za prowadzenie robót zgodnie z dokumentacj techniczn i umow oraz za jako zastosowanych materiałów i jako wykonanych robót. Roboty winny by wykonane zgodnie z projektem, wymaganiami SST oraz poleceniami inspektora nadzoru. Przed przystpieniem do robót naley dokona przy udziale geodety trasowania przebiegu linii energetycznej, z zaznaczeniem np. palikami jej charakterystycznych punktów. Układanie kabli Przy układaniu kabli w ziemi zakres robót obejmuje: wyznaczenie trasy linii kablowej, wykonanie robót ziemnych, w tym staranne ubijanie warstwami przy zasypywaniu dołów oraz wymian gruntu w przypadku nieodpowiedniego składu gruntu rodzimego, nasypanie warstwy piasku na dno rowu kablowego, układanie kabli w rowach i wykopach, układanie kabli w rurach i blokach, ułoonych w ziemi, ułoenie folii oznaczeniowej, zasypanie rowów i wykopów kablowych z rozplantowaniem lub wywiezieniem nadmiaru ziemi. Uwagi dodatkowe: 1. Wytyczanie trasy linii kablowej powinien dokonywa uprawniony geodeta, lub za zgod inwestora wykonawca robót, na podstawie projektu technicznego linii oraz map geodezyjnych. Przebieg trasy wyznaczaj wbijane w grunt paliki drewniane lub prty metalowe. Naley jednoczenie prowadzi tras kablow w taki sposób, aby zachowa odpowiednie odległoci od innych elementów znajdujcych si w ziemi, w okolicy trasy np. minimum 50 cm od fundamentów budynków i granicy pasa jezdni, 150 cm od rosncych drzew, itp. Szczegółowe wartoci odległoci kabli od innych elementów znajdujcych si w ziemi zawiera norma N SEP-E Roboty ziemne: ze wzgldu na podobiestwo do wykopów wykonywanych przy robotach liniowy dla instalacji sanitarnych naley przyj zasady zawarte w ST Kod CPV pt.: Roboty ziemne przy wykonywaniu wykopów liniowych pod rurocigi w gruntach kat. I-IV. 3. W przypadku rozpoczynania prac ziemnych, dla robót prowadzonych w terenie zabudowanym lub dostatecznie nierozpoznanym, naley zwróci szczególn uwag aby nie uszkodzi istniejcego uzbrojenia. W tym celu, przy zachowaniu duej

10 ostronoci, naley dokona przekopów próbnych na głboko wiksz od projektowanego dna wykopu i o długoci około 2 m przez lini trasy kablowej, prostopadle do jej osi. Podobne obostrzenia dotycz wykopów prowadzonych przy istniejcych budynkach i budowlach. Szeroko rowu kablowego zaley od liczby i rodzaju kabli układanych równolegle, jednak nie powinna by mniejsza od: 30 cm dla głbokoci do 60 cm i 40 (50) cm w pozostałych przypadkach. Głboko minimalna układania, mierzona w osi kabla, zaley od rodzaju, przeznaczenia oraz napicia znamionowego kabla (ze wzgldu na warstw podsypki piaskowej oraz rednic kabla wykop jest kilkanacie centymetrów głbszy): 50 cm dla kabli układanych pod chodnikami i przeznaczonymi do zasilania owietlenia, zwizanego z ruchem drogowym, 70 cm dla pozostałych rodzajów i przeznacze kabli o napiciu do 1 kv, 80 cm dla kabli o napiciu do 15 kv, układanych poza terenami rolniczymi, 90 cm dla kabli o napiciu do 15 kv, układanych na terenach rolniczych, 100 cm dla kabli o napiciu powyej 15 kv. Rczne wykopy naley wykonywa z zachowaniem zasad bezpieczestwa i wg zalece jak w ST Roboty w zakresie przygotowania terenu pod budow i roboty ziemne kod CPV Linie kablowe pod drogami, ulicami, torami kolejowymi naley prowadzi w osłonach otaczajcych (rury ochronne lub bloki kablowe), układanych w wykopach. W niektórych przypadkach mona dokona ułoenia osłon bez koniecznoci rozbiórki drogi, toru lub ulicy, stosujc technologi podkopów i przecisków. Podkopy wykonuje si specjalnymi łopatami, które posiadaj zmniejszon powierzchni robocz oraz wydłuone trzonki, w celu ułatwienia kopania. Przeciski wykonuje si specjalnie do tego celu przystosowanymi urzdzeniami. 5. Układanie kabli w rowach i wykopach: Kabel naley ułoy na dnie wykopu na podsypce piaskowej gruboci min. 10 cm dopuszcza si pominicie podsypki dla gruntów piaszczystych. Linia układanego kabla powinna by falista, aby ilo ułoonego kabla była wiksza o 1-3% od długoci wykopu. Zasad jest układanie w jednym rowie kabli na jednym poziomie, przy czym odległo minimalna od kabli ssiednich zaley od napicia znamionowego i wynosi: 10 cm dla kabla do 1 kv i 25 cm dla kabla powyej 1 kv. Dla kabli układanych na terenie zakładu przemysłowego dopuszcza si warstwowe układanie kabli, z zachowaniem odległoci 15 cm pomidzy warstwami i oddzieleniem warstw od siebie przegrodami np. z cegieł lub bloczków betonowych. Dla ułatwienia lub umoliwienia robót naprawczych naley przewidzie układanie kabli z zapasem, przy kadym elemencie, gdzie nastpuje połczenie lub podłczenie kabla (mufy, złcza kablowego, stacji transformatorowej itp.), Stosuje si dwa sposoby układania kabli: rczny: a) przenoszenie lub przesuwanie kabla w rkach, b) przesuwanie kabla na rolkach mechaniczny:

11 a) przemieszczanie kabla, znajdujcego si na bbnie, woonym przez pojazd (traktor z przyczep lub skrzyniowy samochód ciarowy o napdzie terenowym, stojaki do bbnów), b) przy pomocy rolek napdzanych (skrzyniowy samochód ciarowy, wyposaony w cigark i urawik, zespół rolek i zasilanie ich napdów poprzez agregat prdotwórczy lub zestaw kabli przenonych, stojaki do bbnów), c) przy pomocy cigarki (tzw. ucig czołowy) podobny zestaw jak dla układania przy pomocy rolek napdzanych, dodatkowo komplet uchwytów na yły i poczoch stalowych. W celu uniknicia uszkodze kabla wcigarka musi by wyposaona w ogranicznik siły cignicia, jej warto dopuszczaln wyznacza si w zalenoci od całkowitego przekroju kabla. Zasypanie nastpn warstw piaskow gruboci min. 10 cm i ubicie warstwy, a nastpnie gruntem rodzimym ubijanym warstwami gruboci do 15 cm (wikszo inwestorów wymaga wymiany gruntu wykopu na piasek), Ułoenie folii oznaczeniowej o gruboci powyej 0,5 mm i o szerokoci powyej 20 cm, przykrywajcej przysypany warstw piasku kabel. Kolory folii uywanych do oznacze wskazuj napicie znamionowe kabla: niebieska do 1 kv i czerwona powyej 1 kv. 6. Układanie kabli w rurach i blokach umieszczonych w ziemi: Kable układane w miejscach, gdzie s szczególnie naraone na uszkodzenia, chroni si poprzez osłony kablowe z rur kanalizacyjnych kamionkowych, PCV sztywnych lub gitkich, stalowych oraz jedno- lub wielootworowych blokach betonowych. Instalacje osłonowe dłusze ni 60 m lub posiadajce rozgałzienia i zmiany kierunku prowadzenia linii kablowej wyposaa si w studnie kablowe. Studnie elbetowe s najpopularniejsze i posiadaj wymiary minimalne 800x800 mm, powinny posiada odwodnienie (kanalik) i zamykany właz lub przykrycie z płyty betonowej lub elbetowej, a take odpowietrznik dla umoliwienia odpływu ewentualnych gazów jakie mog si zebra w studzience. rednica otworu osłony kabla powinna mie co najmniej 1,5 rednicy kabla, jednak nie mniej ni 50 mm. Zasad jest prowadzenie jednego kabla w danym otworze, jednak dopuszcza si odstpstwa od tej zasady w przypadku zestawu kabli jednoyłowych tworzcych wizk wielofazow, zestawu kabli sygnalizacyjnych podłczonych do jednego urzdzenia, zestawu kabli energetycznych i sygnalizacyjnych podłczonych do jednego urzdzenia. Po wprowadzeniu kabla (lub kabli) do osłony naley oba koce uszczelni, szczególnie kiedy nastpuje przejcie pomidzy odrbnymi strefami wydzielenia poarowego (stosuje si wtedy przepusty ogniowe lub specjalne materiały izolujce, w zalenoci od wymaganego stopnia ochrony poarowej). Wciganie kabli do rur mona wykonywa przy budowie nowych linii, niekiedy wystpuje konieczno wykonania osłon kablowych na ułoonych wczeniej kablach lub ich odcinkach wtedy stosuje si technologi z zastosowaniem rur osłonowych dwudzielnych. 7. Układanie kabli w kanałach i tunelach Kanały kablowe wykonuje si jako element przykrywany na całej długoci płytami, prowadzony w podłodze lub w ziemi a take w stropie lub w cianie budynku albo budowli. Szczególn form tej technologii układania kabli jest prowadzenie linii kablowej pod podłog podniesion lub techniczn np. w korytach kablowych

12 prefabrykowanych. Przykrycie kanału moe by zdejmowane całkowicie lub odcinkowo. Kanały nie s przystosowane do poruszania si obsługi w jego wntrzu, natomiast powinny by podzielone na odcinki poprzez wygrodzenia poarowe (grodzie). Grodzie naley wykonywa jeli długo kanału przekracza 50 m, najprostsz grodzi moe by warstwa piasku o gruboci 1 m, obmurowana obustronnie cegł. Tunele kablowe pozwalaj na poruszanie si wewntrz obsługi. Wygrodzenia poarowe w formie cian ceramicznych lub płyt gipsowo-kartonowych izolowanych wewntrz materiałami ognioodpornymi z drzwiami przełazowymi, stosuje si co 100 m długoci tunelu. Jeli strefy poarowe nie przekraczaj 50 m wystarczy otwór przełazowy (bez drzwi). Kanały i tunele kablowe powinny by budowane z materiałów niepalnych, maksymalnie ogranicza wnikanie wody i wilgoci do wntrza, posiada system odprowadzania wody ciekowej i kondensacyjnej oraz system przewietrzania, jednoczenie umoliwia swobodny dostp do kabli w czasie ich układania, kontroli lub wymiany. Wysoko minimalna tuneli wynosi 2 m, szeroko komunikacyjna nie mniej ni 80 cm. W kanałach i tunelach układa mona kable o powłoce: ołowianej, aluminiowej z osłon przeciwkorozyjn trudno paln lub bez niej, jeli rodowisko nie jest niszczce dla aluminium i powłoka nie jest wykorzystywana jako yła ochronna, z tworzyw sztucznych. Układanie kabli w kanałach i tunelach naley przeprowadzi z zachowaniem odpowiednich odległoci pomidzy kablami, innymi rurocigami, cianami i dnem. Wane jest zachowanie rozdziału w grupach napi znamionowych kabli i monta poszczególnych typów na wydzielonych wspornikach np. wspornik SN, koryto nn, kable sygnalizacyjne, itp. Wyjtek stanowi zestawy kabli jednoyłowych tworzcych wizk wielofazow, zestawy kabli sygnalizacyjnych podłczonych do jednego urzdzenia, zestawy kabli energetycznych i sygnalizacyjnych podłczonych do jednego urzdzenia, stanowicych tory jednej linii wielofazowej i zasilajce instalacj owietleniow, które mog si styka. Układanie kabli moe odbywa si sposobem rcznym lub mechanicznie. Do układania kabli słu wsporniki lub drabinki kablowe sposoby mocowania kabli zawiera pkt Odległoci minimalne pomidzy ssiednimi mocowania kabli układanych na pochyłociach wynosz od 40 do 150 cm, w zalenoci od kta układania i rodzaju kabla. Kable bez pancerza naley mocowa przy uyciu uchwytów z elastycznymi (mikkimi) wkładkami i szerokoci co najmniej równej rednicy zewntrznej kabla, aby zapobiec uszkodzeniom powłok izolacyjnych. 8. Układanie kabli w budynkach Wszelkie typy kabli z wyjtkiem, posiadajcych osłon ochronn włóknist, układa si bezporednio na cianach lub sufitach, na konstrukcjach wsporczych osadzonych w elementach konstrukcyjnych budynku oraz kanałach niektóre sposoby układania omówiono w pozycjach poprzednich. Szczególn uwag naley zwróci przy przejciach kabli przez ciany i stropy z zastosowaniem przepustów kablowych. Rura lub specjalny przepust powinny by zabetonowane lub wmurowane w otwór, oba koce uszczelnione materiałem niepalnym na długoci 8 cm dla stropów i 10 cm dla cian. Dodatkowe

13 zabezpieczenia wykonuje si w przypadkach szczególnych np. izolacja od rcych oparów (pomieszczenia akumulatorowni) lub p-poarowa przy przejciu pomidzy wydzielonymi strefami ochrony poarowej i wewntrz stref. Dla pomieszcze zagroonych poarem lub wybuchem przepusty powinny by oddzielne dla kadego kabla, równie jednoyłowego. Skrzyowania kabli naley wykona w taki sposób, aby minimalne odległoci pomidzy kablami wynosiły: 5 cm dla kabli na napicie do 1 kv i 15 cm dla kabli na napicie powyej 1 kv. Odległoci minimalne od rurocigów podaje N SEP-E-004 i wynosz od 20 do 150 cm. Jeli nie mona spełni warunków minimalnej odległoci, podanych w normie jw., naley bezwzgldnie prowadzi kable w rurach ochronnych. 9. Układanie kabli na mostach, pomostach, budowlach wodnych (mola, nabrzea itp.) Podstawowym warunkiem jest zapewnienie zachowania właciwoci konstrukcyjnych budowli, na której układa si kable. Stosuje si kable o powłokach z tworzyw sztucznych lub metalowych oraz kable opancerzone drutami stalowymi. Przy układaniu kabla na mostach wymagana jest odporno na drgania, co osiga si poprzez dobór kabla lub konstrukcj osłon i kanałów, take wymagane jest uziemienie linii po obu stronach mostu. Szczegółowe metody układania kabli na mostach, pomostach budowlach wodnych dobiera si, uwzgldniajc miejscowe warunki Monta osprztu kablowego i oznaczanie linii kablowych Uwagi dodatkowe: 1. Oznaczniki kabli stosuje si w celu umoliwienia identyfikacji ułoonych i bdcych pod napiciem kabli. Rozmieszczenie oznaczników powinno ułatwia prace pracownikom dokonujcym rozpoznania i dlatego naley oznaczniki montowa: na kocach i łukach kabla, w ssiedztwie osprztu (mufy i głowice) oraz w miejscach charakterystycznych takich jak, skrzyowania, przepusty, zblienia, a take w prostych odcinkach linii kablowej ułoonej w ziemi co 10 m, natomiast w kanałach, tunelach, pomostach co 20 m. 2. Prawidłowe oznaczenia kabla powinny zawiera nastpujce dane: uytkownika, symbol i numer ewidencyjny linii kablowej, rok ułoenia kabla, symbol typu i przekrój kabla wg odpowiedniej normy, znak fazy (przy kablach jednoyłowych), 3. Znakowanie trasy kablowej W terenie nie zabudowanym oznacza si tras poprzez wkopanie wzdłu trasy słupków betonowych z liter K oraz nazw uytkownika i kierunkiem przebiegu. Miejsca oznakowania: pocztek i koniec trasy, skrzyowania, zblienia, zmiany kierunku oraz na odcinkach prostych co 100 m. Zaleca si podobnie oznacza miejsca montau muf z tym, e stosuje si wtedy oznaczenie literowe M. Miejsce zainstalowania muf mona take oznacza na budynkach lub innych trwałych elementach zabudowy przy pomocy tabliczek, zamocowanych na wysokoci 1,5 m nad poziomem terenu.

14 6. KONTROLA JAKOCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakoci robót podano w ST Wymagania ogólne Kod CPV pkt Szczegółowy wykaz oraz zakres pomontaowych bada kabli i przewodów zawarty jest w PN-IEC :2000 i PN-E-04700:1998/Az1: Ponadto naley wykona sprawdzenia odbiorcze składajce si z ogldzin czciowych i kocowych polegajcych na kontroli: zgodnoci dokumentacji powykonawczej z projektem i ze stanem faktycznym, jakoci i zgodnoci wykonania robót z ustalon w dokumentacji powykonawczej, normami, przepisami budowy oraz bhp, poprawnoci wykonania i zabezpieczenia połcze rubowych instalacji elektrycznej potwierdzonych protokołem przez wykonawc montau, pomiarach rezystancji uziemie i wszelkich innych wynikajcych z dokumentacji technicznej, norm, przepisów budowy i eksploatacji lub uzgodnie z Inwestorem. Po wykonaniu ogldzin naley sporzdzi protokoły z przeprowadzonych bada zgodnie z wymogami zawartymi w normie PN-IEC : Zasady postpowania z wadliwie wykonanymi robotami i materiałami Wszystkie materiały, urzdzenia i aparaty nie spełniajce wymaga podanych w odpowiednich punktach specyfikacji, zostan odrzucone. Jeli materiały nie spełniajce wymaga zostały wbudowane lub zastosowane, to na polecenie Inspektora nadzoru Wykonawca wymieni je na właciwe, na własny koszt. Na pisemne wystpienie Wykonawcy Inspektor nadzoru moe uzna wad za niemajc zasadniczego wpływu na jako funkcjonowania instalacji i ustali zakres i wielko potrce za obnion jako. 7. WYMAGANIA DOTYCZ CE PRZEDMIARU I OBMIARU ROBÓT 7.1. Ogólne zasady przedmiaru i obmiaru podano w ST Wymagania ogólne Kod CPV , pkt Szczegółowe zasady przedmiaru i obmiaru robót montaowych instalacji linii kablowych Obmiaru robót dokonuje si z natury (wykonanej roboty) przyjmujc jednostki miary odpowiadajce zawartym w dokumentacji i tak: dla konstrukcji wsporczych: szt., kpl., kg, t, dla kabli: km, m lub kpl., dla osprztu linii: szt., kpl., dla robót ziemnych: m lub m 3.

15 7.3. W specyfikacji technicznej szczegółowej dla robót montaowych budowy linii kablowej, opracowanej dla konkretnego przedmiotu zamówienia, mona ustali inne szczegółowe zasady przedmiaru i obmiaru przedmiotowych robót W szczególnoci mona przyj zasady podane w katalogach zawierajcych jednostkowe nakłady rzeczowe dla odpowiednich robót jak np. 1 km linii. 8. SPOSÓB ODBIORU ROBÓT 8.1. Ogólne zasady odbioru robót podano w ST Wymagania ogólne Kod CPV , pkt Warunki odbioru instalacji energetycznych i urzdze Odbiór midzyoperacyjny Odbiór midzyoperacyjny przeprowadzany jest po zakoczeniu danego etapu robót majcych wpływ na wykonanie dalszych prac. Odbiorowi takiemu mog podlega m.in.: kanały kablowe, bloki, rury osłonowe, monta koryt, drabinek, wsporników, podsypki i zasypki, stacje transformatorowe kontenerowe wraz z fundamentami Odbiór czciowy Naley przeprowadzi badanie pomontaowe czciowe robót zanikajcych oraz elementów urzdze, które ulegaj zakryciu (np. wszelkie roboty zanikajce), uniemoliwiajc ocen prawidłowoci ich wykonania po całkowitym ukoczeniu prac. Podczas odbioru naley sprawdzi prawidłowo montau oraz zgodno z obowizujcymi przepisami i projektem: wydzielonych instalacji np. instalacja uziemiajca, wykonanie wykopów, jako i prawidłowo wykonania fundamentów Odbiór kocowy Badania pomontaowe jako techniczne sprawdzenie jakoci wykonanych robót naley przeprowadzi po zakoczeniu robót elektrycznych przed przekazaniem uytkownikowi całoci linii elektroenergetycznych. Parametry bada oraz sposób przeprowadzenia bada s okrelone w normach PN- IEC :2000 i PN-E-04700:1998/Az1:2000. Wyniki bada trzeba zamieci w protokole odbioru kocowego. 9. PODSTAWA ROZLICZENIA ROBÓT 9.1. Ogólne ustalenia dotyczce podstawy rozliczenia robót podano w ST Wymagania ogólne Kod CPV , pkt Zasady rozliczenia i płatnoci

16 Rozliczenie robót montaowych linii i instalacji elektroenergetycznych moe by dokonane jednorazowo po wykonaniu pełnego zakresu robót i ich kocowym odbiorze lub etapami okrelonymi w umowie, po dokonaniu odbiorów czciowych robót. Ostateczne rozliczenie umowy pomidzy zamawiajcym a wykonawc nastpuje po dokonaniu odbioru pogwarancyjnego. Podstaw rozliczenia oraz płatnoci wykonanego i odebranego zakresu robót stanowi warto tych robót obliczona na podstawie: okrelonych w dokumentach umownych (ofercie) cen jednostkowych i iloci robót zaakceptowanych przez zamawiajcego lub ustalonej w umowie kwoty ryczałtowej za okrelony zakres robót. Ceny jednostkowe wykonania robót instalacji elektroenergetycznych lub kwoty ryczałtowe obejmujce roboty ww. uwzgldniaj: przygotowanie stanowiska roboczego, dostarczenie do stanowiska roboczego materiałów, narzdzi i sprztu, obsług sprztu nie posiadajcego etatowej obsługi, ustawienie i przestawienie drabin oraz lekkich rusztowa przestawnych umoliwiajcych wykonanie robót na wysokoci do 4 m (jeli taka konieczno wystpuje), usunicie wad i usterek oraz naprawienie uszkodze powstałych w czasie robót, uporzdkowanie miejsca wykonywania robót, usunicie pozostałoci, resztek i odpadów materiałów w sposób podany w specyfikacji technicznej szczegółowej, likwidacj stanowiska roboczego. W kwotach ryczałtowych ujte s równie koszty montau, demontau i pracy rusztowa niezbdnych do wykonania robót na wysokoci do 4 m od poziomu terenu. Przy rozliczaniu robót według uzgodnionych cen jednostkowych koszty niezbdnych rusztowa mog by uwzgldnione w tych cenach lub stanowi podstaw oddzielnej płatnoci. Sposób rozliczenia kosztów montau, demontau i pracy rusztowa koniecznych do wykonywania robót na wysokoci powyej 4 m, naley ustali w postanowieniach pkt. 9 specyfikacji technicznej (szczegółowej) SST robót w zakresie robót instalacji elektroenergetycznych opracowanych dla realizowanego przedmiotu zamówienia. 10. DOKUMENTY ODNIESIENIA Normy PN-IEC 60050(604):1999 Midzynarodowy słownik terminologiczny elektryki Wytwarzanie, przesyłanie i rozdzielanie energii elektrycznej Eksploatacja. PN-EN 60298:2000 Rozdzielnice prdu przemiennego w osłonach metalowych na napicia znamionowe powyej 1 kv do 52 kv włcznie. PN-EN 60298:2000/A11:2002 (U)

17 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Sprawdzanie Sprawdzanie odbiorcze. PN-E-04700:1998 Urzdzenia i układy elektryczne w obiektach elektroenergetycznych. Wytyczne przeprowadzania pomontaowych bada odbiorczych. PN-E-04700:1998/Az1:2000 Urzdzenia i układy elektryczne w obiektach elektroenergetycznych Wytyczne przeprowadzania pomontaowych bada odbiorczych. N SEP-E-0004 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa. PN-90/E Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Osprzt do kabli o napiciu znamionowym nie przekraczajcym 30 kv. Postanowienia ogólne. PN-90/E Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Osprzt do kabli o napiciu znamionowym nie przekraczajcym 30 kv. Połczenia i zakoczenia ył. PN-90/E Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Osprzt do kabli o napiciu znamionowym nie przekraczajcym 30 kv. Mufy przelotowe na napicie nie przekraczajce 0,6/1 kv. PN-HD 605 S1:2002 (U) Kable elektroenergetyczne. Dodatkowe metody bada. PN-HD 605 S1:2002/A3:2003 (U) Kable elektroenergetyczne. Dodatkowe metody bada (Zmiana A3). PN-HD 621 S1:2003 (U) Kable elektroenergetyczne redniego napicia o izolacji papierowej przesyconej Inne dokumenty, instrukcje i przepisy Inne dokumenty i instrukcje Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano-montaowych (cz V) Wydanie 2 Warszawa, Wydawnictwo Akcydensowe 1981 r. Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych. Wymagania ogólne. Kod CPV Wydanie II, OWEOB Promocja 2005 r. Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych. Roboty w zakresie instalacji elektrycznych wewntrznych Kod CPV Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych. Roboty w zakresie przygotowania terenu pod budow i roboty ziemne Kod CPV Albumy ENERGOPROJEKT Pozna z lat Poradnik montera elektryka WNT Warszawa 1997 r. Katalogi i karty materiałowe producentów. Ustawy

18 Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 881). Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz z pón. zmianami). Rozporzdzenia Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalnouytkowego (Dz. U. z 2004 r. Nr 202, poz. 2072, zmiana Dz. U. z 2005 r. Nr 75, poz. 664). Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia r. w sprawie dziennika budowy, montau i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierajcego dane dotyczce bezpieczestwa pracy i ochrony zdrowia (Dz. U. z 2002 r. Nr 108, poz. 953 z póniejszymi zmianami). Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodnoci wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. z 2004 r. Nr 198, poz. 2041). Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z 11 sierpnia 2004 r. w sprawie systemów oceny zgodnoci, wymaga, jakie powinny spełnia notyfikowane jednostki uczestniczce w ocenie zgodnoci oraz sposobu oznaczenia wyrobów budowlanych oznakowania CE (Dz. U. Nr 195, poz. 2011).