Relacje polityczne Polski z RFN Witold Jankowiak

Podobne dokumenty
Atrakcyjność niemieckiego rynku dla polskich przedsiębiorców. Jan Masalski. Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Berlinie.

Instytucjonalne wsparcie polskich przedsiębiorców na rynku niemieckim: działalność i oferta ZAB

Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski

Atrakcyjność niemieckiego rynku dla polskich przedsiębiorców. Jan Masalski. Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Berlinie.

Gospodarka światowa w Mateusz Knez kl. 2A

Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo-Handlowa jako partner niemieckich inwestorów w Polsce

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0341/1. Poprawka. Gianluca Buonanno w imieniu grupy ENF

Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów

EUROPEJSKIE PRIORYTETY W ZAKRESIE ENERGII

MAŁOPOLSKO-PODKARPACKI KLASTER CZYSTEJ ENERGII. Temat seminarium: Skutki wprowadzenia dyrektywy 3x20 dla gospodarki Polski i wybranych krajów UE

Gospodarka niskoemisyjna

Kto i gdzie inwestuje :45:17

Zadania Komisji Europejskiej w kontekście realizacji założeń pakietu klimatycznoenergetycznego

Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej?

Surowce energetyczne a energia odnawialna

APAKIET ENERGETYCZNY I INNE REGULACJE PRAWNE ŚWIATOWE TENDENCJE

Światowa polityka klimatyczna

VII Polsko-Hiszpańskie Forum Energii Odnawialnej

MACIEJ M. SOKOŁOWSKI WPIA UW. Interesariusze polityki klimatycznej UE - przegląd wybranych polityk państwowych

Kolokwium zaliczeniowe Informatyczne Podstawy Projektowania 1

Cel prezentacji: Przedstawienie Unii Europejskiej jako instytucji i jej wpływu na gospodarki wewnątrz sojuszu oraz relacji z krajami spoza UE.

System handlu emisjami a dywersyfikacja źródeł energii jako wyzwanie dla państw członkowskich Unii Europejskiej. Polski, Czech i Niemiec

Bezpieczeństwo energetyczne Europy w perspektywie globalnej

Zapotrzebowanie krajowego sektora energetycznego na surowce energetyczne stan obecny i perspektywy do 2050 r.

Wykaz przedmiotów i modułów, które umożliwiają studentom powracającym z programów ERASMUS i MOST realizację kierunkowych efektów kształcenia

Spis treści: WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP

Załącznik nr 3 do zarządzenia nr 12 Rektora UJ z 15 lutego 2012 r. Plan studiów na kierunku: Stosunki międzynarodowe (studia stacjonarne, I stopnia)

VIII FORUM ENERGETYCZNE

Zmiany międzynarodowych przepływów towarów i usług polskiego sektora rolno-żywnościowego

RYNEK FINANSOWY W POLSCE - WYBRANE PROBLEMY

Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Uwarunkowania historyczne, polityczne i ekonomiczne stosunków UE-Rosja. 1.Rosyjskie zasoby surowców energetycznych oraz zarys historyczny odkryć

Bezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe

PRZECIWDZIAŁANIE I ADAPTACJA DO ZMIAN KLIMATU

CZY JESTEŚMY WSPARCIEM DLA UNIJNEJ POLITYKI KLIMATYCZNEJ? LEGISLACJA KRAJOWA

Rodzaj zajęć dydaktycznych*

Bezpieczeństwo energetyczne

Rodzaj zajęć dydaktycznych*

Ocena dążeń Rosji i konfliktu rosyjsko-gruzińskiego

POLITYKA EKOINNOWACYJNA UNII EUROPEJSKIEJ

Nośniki energii w 2014 roku. Węgiel w fazie schyłkowej, atom trzyma się dobrze

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0409/11. Poprawka. Angelo Ciocca w imieniu grupy ENF

VII Polsko-Hiszpańskie Forum Energii Odnawialnej października 2013, Warszawa, Lublin

Rynek surowców strategicznych w Unii Europejskiej na przykładzie węgla kamiennego.

Wyzwania w rozwoju gospodarczym Polski : jaka rola JST i spółek komunalnych? Witold M.Orłowski

Handel zagraniczny Polski w 2012 roku

Zmiany klimatu ATMOTERM S.A. Gdański Obszar Metropolitalny Dla rozwoju infrastruktury i środowiska

Wykorzystanie węgla kamiennego. Warszawa, 18 grudnia 2013

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku. Warszawa, sierpień 2014 r.

Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego

Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko Warszawa, 20 marca 2015 r.

ZOBOWIĄZANIA POLSKI DOTYCZĄCE OCHRONY KLIMATU. Prof. dr hab. inż. Maciej Nowicki

Polityka klimatyczna UE praktyczne aspekty jej realizacji w krajach członkowskich poprzez ograniczenie zuŝycia energii

IDEA MAPY DROGOWEJ 2050 DLA POLSKI

Atrakcyjność inwestycyjna Europy 2013

PROGRAM STUDIÓW KIERUNEK: STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE, I stopień (licencjackie)

Rodzaj zajęć dydaktycznych*

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego

PARLAMENT EUROPEJSKI

EUROPEJSKIE FORUM NOWYCH IDEI 2014

Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn /448

Atrakcyjność inwestycyjna Europy 2013

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku założenia i perspektywy rozwoju sektora gazowego w Polsce

KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO WĘGLA NA RYNKU SUROWCÓW ENERGETYCZNYCH

Gospodarki krajów wschodzących po kryzysie. 14/03/2011 Jakub Janus

Rolnictwo i Obszary Wiejskie 5 lat po akcesji Polski do Unii Europejskiej- najważniejsze wnioski z pierwszego dnia konferencji

Znaczenie gazu łupkowego dla Polski i Lubelszczyzny Aspekty ekonomiczne i społeczne. Dr Stanisław Cios Ministerstwo Spraw Zagranicznych

Alternatywne podejście do energetyki - wymiar społeczny

POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH

Daniel BORSUCKI DYREKTOR Zespołu Zarządzania Mediami KHW S.A. Katowice

Efektywność energetyczna jako temat ważny politycznie (cz.1)

Strategia Rozwoju ENERGOPROJEKT-KATOWICE SA NA LATA Aktualizacja na dzień: e p k. c o m. p l

Efektywność zużycia energii

NOWA TOŻSAMOŚĆ NIEMIEC I ROSJI W STOSUNKACH MIĘDZYNARODOWYCH

Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego

Strategiczne kierunki działań Województwa Opolskiego dla obszarów wiejskichna lata

Gospodarcza mapa świata w XXI wieku. Najważniejsze trendy współczesnej gospodarki światowej GOSPODARKA ŚWIATOWA

Fundusze ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 w latach

Akademia Młodego Ekonomisty

3. Rezerwy i zasoby kopalnych surowców energetycznych

Otwarty Świat. Atrakcyjność Inwestycyjna Europy Raport Ernst & Young 2008

SUMA GODZIN SUMA GODZIN 356

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Produkcji. Notatka Informacyjna. Efektywność wykorzystania energii w latach

Nadszedł czas, aby pokazać Państwu wyniki naszej pracy nad Programem Niskowęglowego Rozwoju Powiatu Starogardzkiego.

Kierunki polskich bezpośrednich inwestycji zagranicznych

Lokalną Grupę Działania. Debata realizowana w ramach projektu. wdrażanego przez

Polskie 10 lat w Unii

Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.

Eltis+najważniejszy portal internetowy dotyczący mobilności w Europie

ELEKTROENERGETYKA W POLSCE 2011 WYNIKI WYZWANIA ZIELONA GÓRA 18 LISTOPADA wybrane z uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych!

Współpraca ze wschodnimi partnerami Polski jak działać pomimo trudnej sytuacji politycznej

Pakiet Klimatyczno- Energetyczny i 7. Program Badań i Technologii UE

EUROPEJSKIE FORUM NOWYCH IDEI 2013

SYNERGIE OCHRONY KLIMATU I OCHRONY CZYSTOŚCI POWIETRZA

Dr Agnieszka Nitszke IE ćw. 2016/17 (12) POLITYKA ENERGETYCZNA UE

CZY KONSENSUS W POLITYCE ENERGETYCZNO-KLIMATYCZNEJ JEST NIEZBĘDNY DO DZIAŁANIA?

Kraków, 8 maja 2015 r.

Komitet Górnictwa Polskiej Akademii Nauk Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie 11 czerwca 2012 r. otwarta debata pt.:

PODSUMOWANIE SEZONU LAT TURYSTYKI W UNII EUROPEJSKIEJ

Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Józefowa. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

Transkrypt:

Relacje polityczne Polski z RFN Witold Jankowiak 7 października 2015 r.

Pytania na początek 1. Imię, Szkoła, profil klasy 2. Studia? 3. Czego nie lubię robić 4. Co najchętniej robię w wolnym czasie 5. Jedno z moich marzeń... 4. Co przyjemnego mi się ostatnio przydarzyło

Spis treści 1. Polska, czyli... 2. Historia polityka historyczna, dziedzictwo 3. Relacje gospodarcze 4. Energia 5. Rola Niemiec w Europie 6. Geopolityka 7. Militaria 8. Mniejszości 9. Polska polityka względem Niemiec 10. Źródła informacji

... Polska, czyli...

Polska, czyli......duże państwo europejskie....kraj bardzo wysoko rozwinięty (wg ONZ)....od 26 lat państwo niepodległe i niezależne....29 miejsce na świecie pod względem PKB....35 miejsce w Human Development Index.......państwo z poważnymi problemami wewnętrznymi....państwo II ligi politycznej w Europie....a jednak: niezbyt innowacyjna gospodarka....państwo uzależnione od rosyjskich dostaw ropy i gazu....państwo, z którego za pracą wyjeżdżają młodzi ludzie....

Historia polityka historyczna a. Dziedzictwo trudnej historii czy problematyczne? b. Spuścizna: wypędzenia, zadośćuczynienia c. Pojęcie narodu; naród polski - naród niemiecki

Po II wojnie Światowej z terytorium Polski zostało przesiedlonych ok. 14 milionów Niemców. Polityka historyczna

Polityka historyczna Po dziś dzień interpretacja wysiedleń budzi spory. Powstaje np. Centrum przeciwko wpędzeniom, inicjatywę firmuje Erika Steinbach. W polityce historycznej pojawiło się nawet pojęcie Holokaust wypędzenia. Co więcej, przedwojenni właściciele gruntów na terenie polski starają się o zwrot majątku, np. sprawa pani Agnes Trawny i eksmisji rodziny Moskalików i Głowackich z domu w miejscowości Narty.

Historia polityka historyczna a. Dziedzictwo trudnej historii czy problematyczne? b. Spuścizna: wypędzenia, zadośćuczynienia c. Pojęcie narodu; naród polski - naród niemiecki https://www.youtube.com/watch?v=i37tz4dqdvk https://www.youtube.com/watch?v=9h4hg-zuv8k

Gospodarcze relacje z Niemcami a. Pozycja gospodarcza Niemiec w Europie i na świecie b. Relacje gospodarcze PL-RFN c. Strefa euro idea, korzyści, zagrożenia

Gospodarcze relacje z Niemcami pozycja państwo PKB w bilionach dolarów 1 USA 17,42 2 Chiny 10,36 3 Japonia 4,77 4 Niemcy 3,52 5 Francja 2,9 6 Wielka Brytania 2,84 7 Brazylia 2,24 8 Włochy 2,12 9 Rosja 2,05 10 Indie 2,04 24 Polska 0,55 https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2195rank.html

Gospodarcze relacje z Niemcami pozycja państwo PKB w bilionach dolarów (parytet siły nabywczej) 1 Chiny 17,63 2 USA 17,46 3 Indie 7,27 4 Japonia 4,80 5 Niemcy 3,62 6 Rosja 3,56 7 Brazylia 3,07 8 Francja 2,58 9 Indonezja 2,55 10 Wielka Brytania 2,43 25 Polska 0,94 https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2001rank.html

Gospodarcze relacje z Niemcami Światowe PKB w podziale na kraje Inne - 36,22% USA - 19,31% Chiny - 15,4% Indie - 5,84% Japonia - 5,4% Niemcy - 3,72% Rosja - 2,94% Brazylia - 2,79% Wielka Brytania - 2,75% Francja - 2,62% Włochy - 2,08% Polska - 0,94%

Gospodarcze relacje z Niemcami Niemcy są głównym partnerem gospodarczym Polski.

Gospodarcze relacje z Niemcami

Gospodarcze relacje z Niemcami Do największych polskich inwestorów w RFN zaliczają się: PKN Orlen S.A. zakup sieci stacji benzynowych inwestycja: 350 mln EUR (2003/ 2011), Comarch S.A.: utworzenie centrum kompetencyjnego w Dreźnie 9 mln EUR, przejęcie firmy SoftM Software und Beratung GmbH 11,2 mln EUR (2008), Sanplast Sp. z o.o. Hoesch Design 20 mln EUR (2005), CIECH S.A. zakup Sodawerk Staßfurt GmbH 120 mln EUR (2007), Ergis Eurofilms S.A. - MKF-Folien GmbH und Schimanski GmbH 27,4 mln EUR (2007), Odratrans S.A. przejęcie firmy Deutsche Binnenredeerei 20 mln EUR (2007), Asseco Germany AG przejęcie firm: A+P AG 11,5 mln EUR (2007), Matrix24 AG 26,2 mln EUR (2008), update4u Software AG 4,8 mln EUR (2008), KOPEX S.A. Hansen Sicherheitstechnik AG 26,3 mln EUR (2007), Decora S.A. EWIFOAM E. Wicklein GmbH 4,4 mln EUR (2007), ZA Tarnów S.A. przejęcie firmy Unylon Polymers GmbH 4 mln EUR (2010), Boryszew S.A. YMOS GmbH 9,8 mln EUR (2012).

Gospodarcze relacje z Niemcami Rodzaje przyczyn powstania strefy euro Ekonomiczne Ułatwienie wymiany handlowej między państwami Europy, co sprawi, że kolejna wojna między Niemcami a Francją będzie nieopłacalna. Polityczne Osłabienie Niemiec poprzez likwidację marki niemieckiej. Ideologiczne Nadrzędnym celem jest wykształcenie tożsamości europejskiej i utrwalenie silnego poczucia współodpowiedzialności za rozwój Europy jako całości. P. Gajewski [w:] Mechanizmy funkcjonowania strefy euro, NBP Warszawa 2009, s. 173 Strefa euro jest projektem politycznym, a nie ekonomicznym. https://www.youtube.com/watch?v=gpvyclfai6u

Gospodarcze relacje z Niemcami

Gospodarcze relacje z Niemcami

Gospodarcze relacje z Niemcami

Energia a. Hipoteza globalnego ocieplenia b. Niemiecka polityka energetyczna c. Unia energetyczna d. Globalna polityka energetyczna

Relacje z Niemcami - klimat

Hipoteza globalnego ocieplenia: Międzyrządowego Zespołu do spraw Zmian Klimatu (IPCC) Większość obserwowanego wzrostu średniej temperatury globalnej od połowy XX wieku spowodowana jest najprawdopodobniej antropogenicznym wzrostem koncentracji gazów cieplarnianych.

Hipoteza globalnego ocieplenia: stanowisko Polskiej Akademii Nauk Od dwunastu tysięcy lat Ziemia znajduje się w kolejnej fazie cyklicznego ocieplenia i jest w pobliżu jego maksymalnego natężenia. W ciągu ostatnich 400 tysięcy lat jeszcze bez udziału człowieka zawartość CO 2 w powietrzu, jak tego dowodzą rdzenie lodowe z Antarktydy, już czterokrotnie była podobna, a nawet wyższa od wartości obecnej. Obecnemu ociepleniu towarzyszy wzrost zawartości gazów cieplarnianych w atmosferze: wśród nich dominuje para wodna, a w mniejszych ilościach występuje m.in. dwutlenek węgla, metan, tlenki azotu i ozon. (...) Należy bezwzględnie zachować daleko idącą powściągliwość w przypisywaniu człowiekowi wyłącznej, czy choćby tylko dominującej, odpowiedzialności za zwiększoną emisję gazów cieplarnianych, gdyż prawdziwość takiego twierdzenia nie została udowodniona. Podejmowanie radykalnych i ogromnie kosztownych działań gospodarczych zmierzających do ograniczenia emisji jedynie wybranych gazów cieplarnianych, w sytuacji braku wielostronnej analizy zachodzących zmian klimatu, może doprowadzić do zupełnie innych skutków niż oczekiwane.

Unijna polityka klimatyczna: Pakiet klimatyczno-energetyczny Wymogi do 2020 roku (3 x 20%): zmniejszenie do 2020 roku emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 20%, w porównaniu do 1990 roku zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych do 20% całkowitego zużycia energii finalnej zwiększenie efektywności energetycznej o 20% Roadmap 2050: redukcja emisji gazów cieplarnianych o 80%-95% w 2050 roku (w stosunku do roku 1990); zerowa emisyjność sektora elektroenergetycznego

Unijna polityka klimatyczna: Konsekwencje wdrożenia pakietu klimatycznego dla polskiej gospodarki: 1) Spadek PKB o 5% do roku 2020 i 10-12% w latach 2030 2050 w porównaniu do scenariuszy bez polityki klimatycznej; 2) Spadek zatrudnienia (800 tys. pracowników), 3) Zagrożenie emigracji energochłonnego przemysłu z Polski i z Europy, 4) Wzrost kosztów wytwarzania energii o 12-30 mld zł rocznie w okresie 2030 2050, 5) Wzrost kosztów energii w budżetach gospodarstw domowych o ok. 60%, 6) Ogromny wzrost nakładów inwestycyjnych o 330 360 mld zł w okresie do roku 2050 (np. dekarbonizacja czy OZE), 7) Niejednoznaczny wpływ na środowisko i zdrowie mieszkańców (korzystne efekty przeplatają się z efektami niekorzystnymi), 8) Wzrost kosztów zakupu uprawnień emisyjnych od 11 mld zł w roku 2020 do 40-67 mld zł rocznie w latach 2030 2050 9) Konieczność rezygnacji z węgla na rzecz np. gazu ziemnego. https://www.youtube.com/watch?v=kmoo1bcp5yi

Stanowisko Polski Wskazuje się również, że nowe zobowiązania klimatyczne można zaakceptować tylko wtedy, gdy porozumienie w zakresie ograniczenia emisji CO2 będzie miało charakter globalny. Warto podkreślić, że UE jest odpowiedzialna jedynie za niecałe 11% światowej emisji CO 2.

Energia a. Hipoteza globalnego ocieplenia b. Niemiecka polityka energetyczna c. Unia energetyczna d. Globalna polityka energetyczna

Energia

Energia

Energia

32

Rola Niemiec w Europie Niemcy zbyt wielkie dla Europy, zbyt małe, aby rządzić światem.

Rola Niemiec w Europie Republika Federalna Niemiec to najsilniejsza gospodarka wśród państw członkowskich Unii Europejskiej. Ma również największą w Europie siłę polityczną. Kanclerz Niemiec ma najmocniejszą pozycję wśród europejskich polityków. W czasie kryzysu, to właśnie Niemcy nadawały ton polityce antykryzysowej oraz związanym z nią reformom Unii Europejskiej. Centralizacja władzy w Europie [wzmocnienie zarządzania gospodarczego w UE] to pomysł niemiecki.

Rola Niemiec w Europie włoski : pożyczać i inwestować (potrzebny finansowy rozruch w postaci interwencji państwa, np. inwestycji publicznych) brytyjski : zlikwidować UE i euro (powrót do pierwotnej idei wspólnego runku, ale bez waluty euro, instytucji i prawa UE) federacyjny : wzmożona kontrola (unia fiskalna, unia bankowa) niemiecki : oszczędzać (uzdrowienie podstaw finansów państw kosztem chwilowego zastoju gospodarczego) http://www.kursy.rodm-torun.pl/mod/resource/view.php?id=499 http://www.polskieradio.pl/42/259/artykul/800268,dwupakprzyjety-komisja-europejska-moze-wetowac-budzety

Geopolityka a. Rewizja globalnego układu sił i wpływów b. Relacje Niemiec z Rosją c. Niemcy i Polska wobec wojny w Ukrainie

Geopolityka 37

Geopolityka

Geopolityka

Rosyjska polityka imperialna: Ukraina Prezydent Putin chce odzyskać polityczne wpływy Rosji na Ukrainie i uczynić ją państwem od Rosji zależnym.

Jak Rosja prowadzi politykę zagraniczną

Geopolityka

Geopolityka

Militaria a.stan i rola NATO; b.siły Zbrojne RP a (niemiecki) przemysł zbrojeniowy https://www.youtube.com/watch?v=rfozyu_s4ue

Militaria

Mniejszości a. Mniejszość niemiecka w Polsce a. Polacy w Niemczech

Polska polityka względem Niemiec a. Wystąpienie min. R. Sikorskiego w Berlinie (28 listopada 2011 roku) b. Priorytety polskiej polityki zagranicznej c. Czego możemy się od Niemców nauczyć? (pomoc rozwojowa)

Polska polityka względem Niemiec Co, jako minister spraw zagranicznych Polski, uważam za największe zagrożenie dla bezpieczeństwa i dobrobytu Europy dziś, w dniu 28 listopada 2011 roku? Nie jest to terroryzm, nie są to Talibowie, i już na pewno nie są to niemieckie czołgi. Nie są to nawet rosyjskie rakiety, którymi groził Prezydent Miedwiediew, mówiąc, że rozmieści je na granicy Unii Europejskiej. Największym zagrożeniem dla bezpieczeństwa i dobrobytu Polski byłby upadek strefy euro. I domagam się od Niemiec tego, abyście dla dobra Waszego i naszego pomogli tej strefie euro przetrwać i prosperować. Dobrze wiecie, że nikt inny nie jest w stanie tego zrobić. Zapewne jestem pierwszym w historii ministrem spraw zagranicznych Polski, który to powie: Mniej zaczynam się obawiać się niemieckiej potęgi niż niemieckiej bezczynności. Niemcy stały się niezbędnym narodem Europy. Nie możecie sobie pozwolić na porażkę przywództwa. Nie możecie dominować, lecz macie przewodzić reformom. Jeżeli włączycie nas w proces podejmowania decyzji, możecie liczyć na wsparcie ze strony Polski.

Polska polityka względem Niemiec Silna Polska w silnej unii politycznej: Budowanie Unii konkurencyjnej, solidarnej i otwartej oraz bezpiecznej; ponoszenie współodpowiedzialności za przyszłość integracji europejskiej w interakcji z troską o poszanowanie interesów Polski przez pozostałych członków; konstruktywne uczestnictwo w procesie decyzyjnym UE na rzecz sukcesu zarówno Polski na arenie europejskiej, jak i UE na arenie globalnej. Polską wizję zjednoczonej Europy można scharakteryzować za pomocą trzech haseł: konkurencyjność, solidarność, otwartość.

Źródła informacji Ośrodek Studiów Wschodnich Polski Instytut Spraw Międzynarodowych Ministerstwo Gospodarki Informator Ekonomiczny MSZ Instytut Spraw Publicznych Instytut Zachodni Narodowe Centrum Studiów Strategicznych Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego The World Factbook Stratfor Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej

Źródła informacji

Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej Fosa Staromiejska 30/3, Toruń www.rodm-torun.pl Zadanie dofinansowane ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych