Rachunek zysków i strat
Pojęcia Wydatek rozchód środków pieniężnych w formie gotówkowej (z kasy) lub bezgotówkowej (z rachunku bankowego), który likwiduje zobowiązania. Nakład celowe zużycie zasobów w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Koszt wyrażone wartościowo niezbędne dla uzyskania określonego efektu użytecznego zużycie zasobów jednostki.
Koszt a wydatek Nie każdy wydatek jest, bądź musi być stać się kosztem, i nie każdy koszt wcześniej lub później jest wydatkiem, np. Zakup i przyjęcie materiałów do magazynu: wydatek, kosztem będzie zużycie zakupionych materiałów, Zużycie materiałów, za które zapłata nastąpi w terminie późniejszym, to tylko koszt, wydatkiem będzie zapłata za materiały, Zapłata podatku dochodowego jest wydatkiem, który nigdy nie będzie kosztem, Amortyzacja jest tylko kosztem, który nigdzie nie będzie wydatkiem.
Podział kosztów
Konta kosztów To konta niebilansowe wynikowe. Salda tych kont na koniec roku obrotowego przenoszone są na stronę Wn konta wynik finansowy. W wyniku tego rozliczenia nie wykazują one sald. Funkcjonują podobnie jak konta balansowe aktywów. Wn KONTA KOSZTÓW Ma Ewidencja poniesionych kosztów Obrót Wn = Zmniejszenia kosztów (korekta kosztów) Przeksięgowania sald na koniec roku obrotowego na konta wynik finansowy Obrót Ma
Układ gromadzenia kosztów działalności operacyjnej Układ rodzajowy 4 Koszty proste, niedające się rozłożyć na elementy składowe Amortyzacja, Zużycie materiałów i energii, Usługi obce, Podatki i opłaty, Wynagrodzenia, Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia, Pozostałe koszty rodzajowe Układ funkcjonalny 5 (podmiotowy) Rozlicza się koszty zgrupowane wcześniej w układzie rodzajowym W przedsiębiorstwie przemysłowym lub usługowym konto Koszty działalności podstawowej W przedsiębiorstwie handlowym konto Koszty handlowe Informuje o charakterze i wysokości poniesionego kosztu. Informuje o miejscu poniesionego kosztu.
Konta przychodów To konta niebilansowe wynikowe. Salda tych kont na koniec roku obrotowego przenoszone są na stronę Ma konta wynik finansowy. W wyniku tego rozliczenia nie wykazują one sald. Funkcjonują podobnie jak konta balansowe pasywów. Wn KONTA PRZYCHODÓW Ma Zmniejszenie przychodów Przeksięgowania sald na koniec roku obrotowego na konta wynik finansowy Ewidencja osiągniętych przychodów Obrót Wn = Obrót Ma
Wynik finansowy Wyrażony w mierniku pieniężnym efekt działalności jednostki gospodarczej osiągnięty za dany okres. WF może być: Dodatni czyli nazywa się go zyskiem Ujemny - czyli nazywa się go stratą Dodatni wynik finansowy: Zysk brutto (WF brutto) Zysk netto (WF netto) Wn UJEMNE ELEMENTY Poniesione koszty uzyskania przychodów Straty nadzwyczajne Podatek dochodowy Wynik finansowy Ma DODATNIE ELEMENTY Uzyskane przychody Zyski nadzwyczajne Obrót WN < obrotów Ma => zysk Obrót WN > obrotów Ma => starta
Operacje wynikowe Wywierają wpływ na końcowe rezultaty działalności jednostki, czyli WF: Powodują stanu majątku oraz przychodu ( zysku), a tym samym kapitałów własnych, Powodują (zużycie) majątku oraz powstanie kosztu, ( zysku), a tym samym kapitałów własnych.
Przychody i zyski Uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów albo zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposób niż wniesienie wkładów przez udziałowców lub właścicieli.
Koszty i straty Uprawdopodobnione w okresie sprawozdawczym zmniejszenia korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż pobranie środków przez udziałowców lub właścicieli.
Rachunek zysków i strat Rachunek zysków i strat informuje o strukturze wyniku finansowego netto oraz o źródłach jego powstawania. Pozwala ustalić 5 kategorii wyniku finansowego: Wynik ze sprzedaży, Wynik z działalności operacyjnej, Wynik z działalności gospodarczej, Wynik brutto, Wynik netto WF w bilansie postać syntetyczna WF w RZiS postać rozwinięta
Rachunek zysków i strat Koszty działalności operacyjnej Pozostałe koszty operacyjne Koszty finansowe Straty nadzwyczajne Obciążenia podatkowe WYNIK FINANSOWY ZE SPRZEDAŻY WYNIK FINANSOWY Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ WYNIK FINANSOWY Z DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ WYNIK FINANSOWY BRUTTO WYNIK FINANSOWY NETTO Przychody ze sprzedaży Pozostałe przychody operacyjne Przychody finansowe Zyski nadzwyczajne
RZiS jako efekt działalności gospodarczej Podstawowym źródłem powstania wyniku finansowego są przychody operacyjne (ze sprzedaży produktów wyrobów gotowych, robót i usług, towarów w detalu i w hurcie, ewentualnie materiałów). Realizowanie przychodów wymaga poniesienia odpowiednich kosztów operacyjnych, niezbędnych do ich osiągnięcia, odpowiednio (koszt wytworzenia sprzedanych produktów, koszty zarządu i koszty sprzedaży, wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu i poniesionych tzw. koszty handlowe, ewentualnie wartość sprzedanych materiałów w cenach zakupu).
RZiS jako efekt działalności gospodarczej Koszt wytworzenia poniesione w ciągu okresu według rodzaju dotyczą: Produktów sprzedanych, Produktów niesprzedanych, ale zakończonych, Produkcji niezakończonej. Przychody ze sprzedaży dotyczą zaś tylko produktów sprzedanych, dlatego koszty przyjęte do wyliczania WF muszą być skorygowane i doprowadzone do porównywalności: Produkty wytworzone w poprzednim okresie, a sprzedane w okresie bieżącym nie mają odpowiednika w kosztach okresu i dlatego muszą być do nich dodane zmniejszenia stanu produktu (-), Koszty wytworzenia produktów, które zostały zakończone w danym okresie, ale nie zostały sprzedane oraz koszty produkcji niezakończonej nie mają odpowiednika w przychodach ze sprzedaży, więc muszą być odejmowane od sumy kosztów okresu zwiększenia stanu produktu (+).
Koszt własny RZiS wariant kalkulacyjny Koszty przedstawia się w podziale na: Koszty wytworzenia sprzedanych produktów, Koszty sprzedaży, Koszty ogólnego zarządu, Wartość sprzedanych towarów i materiałów.
RZiS wariant kalkulacyjny Wn Wynik finansowy 860 Ma KOSZT WŁASNY SPRZEDAŻY WARTOŚĆ SPRZEDANYCH MATERIAŁÓW I TOWARÓW W CENACH NABYCIA (ZAKUPU) POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE KOSZTY FINANSOWE STRATY NADZWYCZAJNE PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY PRODUKTÓW PRZYCHODY ZE SPRZDAŻY MATERIAŁÓW I TOWARÓW POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE PRZYCHODY FINANSOWE ZYSKI NADZWYCZAJNE OBOWIĄZKOWE OBCIĄŻENIA WYNIKU FINANSOWEGO
RZiS wariant kalkulacyjny Działalność operacyjna A. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów, w tym: I. Przychody netto ze sprzedaży produktów II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów, w tym: I. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów C. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (A-B) D. Koszty sprzedaży E. Koszty ogólnego zarządu F. Zysk (strata) ze sprzedaży (C-D-E)
RZiS wariant porównawczy Koszty działalności operacyjnej przedstawia się w przekroju rodzajowym, tj: Amortyzacja, Zużycie materiałów i energii, Usługi obce, Podatki i opłaty, Wynagrodzenia, Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia, Pozostałe koszty rodzajowe, Wartość sprzedanych towarów i materiałów.
RZiS wariant porównawczy Wn Wynik finansowy 860 Ma KOSZTY WEDŁUG RODZAJU WARTOŚĆ SPRZEDANYCH MATERIAŁÓW I TOWARÓW W CENACH NABYCIA (ZAKUPU) POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE KOSZTY FINANSOWE STRATY NADZWYCZAJNE PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY PRODUKTÓW ZMIANA STANU PRODUKTÓW PRZYCHODY ZE SPRZDAŻY MATERIAŁÓW I TOWARÓW POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE PRZYCHODY FINANSOWE ZYSKI NADZWYCZAJNE OBOWIĄZKOWE OBCIĄŻENIA WYNIKU FINANSOWEGO
RZiS wariant porównawczy Działalność operacyjna A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi I. Przychody netto ze sprzedaży produktów II. Zmiana stanu produktów (zwiększenie wartość dodatnia (zmniejszenie wartość ujemna) III Koszt wytworzenia świadczeń na własne potrzeby jednostki IV. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów B. Koszty działalności operacyjnej I. Koszty w układzie rodzajowym 1) Amortyzacja 2) Zużycie materiałów i energii 3) Usługi obce 4) Podatki i opłaty 5) Wynagrodzenia 6) Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 7) Pozostałe koszty rodzajowe II. Koszt sprzedanych towarów i materiałów C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A-B)
RZiS porównanie wariantów Wariant kalkulacyjny Działalność operacyjna (zestawienie kosztów dotyczących danego okresu niezależnie kiedy zostały poniesione) Wariant porównawczy Działalność operacyjna (zestawienie kosztów poniesionych w danym okresie niezależnie czy tego okresu dotyczą i skorygowane o zmianę stanu produktów) Przychody ze sprzedaży produktów Przychody ze sprzedaży produktów Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów Koszty wytworzenia sprzedanych produktów Koszt sprzedanych towarów i materiałów, Zmiana stanu produktów(+/-) Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów Koszty okresy według rodzaju (amortyzacja, zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia, składki inne świadczenia, pozostałe koszty rodzajowe) Koszty sprzedaży Wartość sprzedanych towarów i materiałów Koszty ogólnego zarządu
Pozostałe koszty i przychody operacyjne Nie stanowią zasadniczego przedmiotu działalności jednostki, ale są jej pośrednim skutkiem. Cechuje je znaczna różnorodność szczegółowych tytułów ich powstania, obejmują między innymi: działalność socjalną, zbycie ŚT, ŚT w budowie, WNiP, nieruchomości oraz WNiP zaliczanych do inwestycji, utworzenie i rozwiązanie rezerw (wyłączając rezerwy związane z operacjami finansowymi), odszkodowania, kary, grzywny, nieodpłatne przekazanie lub otrzymanie aktywów (włączając darowizny środków pieniężnych), odpisy aktualizujące wartość aktywów (wyłączając odpisy obciążające koszty wytworzenia sprzedanych produktów lub towarów, koszty sprzedaży lub koszty finansowe), odpisanie należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych i nieściągalnych (za wyjątkiem nal. i zob. o charakterze publicznoprawnym nieobciążających kosztów), koszty postępowania spornego i egzekucyjnego.
Pozostałe koszty i przychody operacyjne Pozostałe przychody operacyjne I. Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych II. Dotacje III. Inne koszty operacyjne Pozostałe koszty operacyjne I. Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych II. Aktualizacja wartości aktywów trwałych III. Inne koszty operacyjne
Koszty i przychody finansowe Przychody finansowe to kwoty należne z tytułu przeprowadzonych przez jednostkę operacji finansowych, natomiast koszty finansowe stanowią poniesione w danym okresie koszty operacji finansowych, przeprowadzonych przez daną jednostkę. Według ustawy o rachunkowości przychody i koszty finansowe to przede wszystkim: dywidendy i udziały w zyskach przychody i koszty z tytułu odsetek, prowizji, dyskonta weksli i czeków przychody ze zbycia i wartość sprzedanych inwestycji odpisy z tytułu zwrotu lub zmniejszenia wartości inwestycji dodatnie i ujemne różnice kursowe
Koszty i przychody finansowe G. Przychody finansowe I. Dywidenda i udziały w zyskach a) od jednostek powiązanych b) od pozostałych jednostek II. Odsetki a) od jednostek powiązanych b) od pozostałych jednostek III. Zysk ze zbycia inwestycji IV. Aktualizacja wartości inwestycji V. Inne H. Koszty finansowe I. Odsetki a) dla jednostek powiązanych b) dla pozostałych jednostek II. Strata ze zbycia inwestycji III. Aktualizacja wartości inwestycji IV. Inne
Straty i zyski nadzwyczajne Powstają na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia (zdarzenia losowe, zaniechanie lub zawieszenie działalności), poza działalnością operacyjną jednostki i niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia. Skutki zdarzeń losowych: odszkodowanie uzyskane od ubezpieczycieli z tytułu szkód losowych, przychody ze sprzedaży pozostałości po szkodach losowych, koszty usuwania skutków zdarzeń losowych.