TEMAT: Nierówności społeczne 6. 6. Główne obszary nierówności społecznych: płeć; władza; wykształcenie; prestiż i szacunek; uprzedzenia i dyskryminacje; bogactwa materialne. 7. Charakterystyka nierówności społecznych: a) płeć: różnice socjokulturowe, a nie biologiczne, określające, co jest odpowiednie dla kobiety a co dla mężczyzny 7 ; faworyzowanie mężczyzn, którzy w większym stopniu gromadzą władzę, bogactwo i prestiż; podział pracy kobiety zajmują się dziećmi i gospodarstwem domowym, mężczyźni pracą zarobkową; zróżnicowane poglądy na temat każdej płci przekonanie na temat natury, zdolności i wspólnych celów kobiet; odczuwanie przez mężczyzn zagrożenia ich dominacji. b) władza: nierówności w sferze wpływów, obowiązków, praw, podziału pracy i płacy pomiędzy rządzącymi a rządzonymi. 6 W socjologii pojawia się termin STRATYFIKACJA KLASOWA oznaczająca sytuację, w której poszczególnym członkom społeczeństwa nierówno przydzielane są wartościowe dobra: władza, pieniądze, prestiż itp. Na tym tle, pomiędzy ludźmi uwidaczniają się różnice kulturowe i organizacyjne. 7 Obecnie, na skutek wysokiej aktywności kobiet w życiu politycznym i zawodowym zmieniają się relacje pomiędzy płciami. Coraz więcej kobiet edukuje się i kończy studia zdominowane przez mężczyzn np. zarządzanie i organizacja, informatyka, inżynieria, kierunki wojskowe itp.
c) wykształcenie: niewykwalifikowany i wykwalifikowany pracownik różnią się charakterem wykonywanej pracy i ilością otrzymywanych dóbr. d) prestiż i szacunek: różne poszanowanie osób, niekoniecznie w oparciu o miernik ekonomiczny; nierówność prestiżu może wynikać z użyteczności lub poczucia sprawiedliwości działania określonego człowieka np. lekarz i sprzątaczka, czy też cech osobowości (np. charyzma). e) uprzedzenia i dyskryminacja: podział ludzi według np. koloru skóry wyższość rasy białej, wyznania wyższość chrześcijaństwa; stereotyp w odniesieniu do grup społecznych i etnicznych (Polak, Włoch, Anglik Żyd), zawodowych (lekarz, prawnik, sprzątaczka), klasowych (robotnik, inteligent); dyskryminacje ubogich narodowości (Rumuni); uprzedzenia i dyskryminacja podsycane przez poczucie zagrożenia ekonomicznego, politycznego, społecznego, militarnego 8. f) bogactwa materialne: dystans pomiędzy krajami zamożnymi a ubogimi pod względem poziomu rozwoju gospodarczego i dobrobytu narodów; zróżnicowany stanu majątkowego ludności: bogaty i biedny. 3. Przeciwdziałanie nierównościom społecznym: powszechna tolerancja; ograniczenie dyskryminacji, negatywnych stereotypów i uprzedzeń; 8 Dyskryminacja Żydów podczas II wojny światowej, obecnie zagrożenie terrorystyczne płynące z Iraku, wykorzystane przez Prezydenta USA W. Buscha.
wyrównanie szans życiowych poziomu dochodów kobiet w stosunku do dochodów mężczyzn; socjalizacja; podatki o charakterze progresywnym (rosnące wraz z dochodami).
FOLIOGRAMY Nierówności społeczne.
PROBLEMY SPOŁECZNO-EKONOMICZNE WSPÓŁCZESNEGO ŚWIATA NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNE Obszary nierówności społecznych Prestiż i szacunek Władza Wykształcenie Finanse Użyteczność społeczna Cechy osobowości Wpływy Obowiązki Prawa Praca Płaca Charakter pracy Wysokość zarobków OBSZARY NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNYCH Uprzedzenia i dyskryminacja Płeć Bogactwa materialne Rasa ludzi Stereotyp Pochodzenie Różnice kulturowe Faworyzowanie mężczyzn Podział pracy Odmienność poglądów Podział gospodarczy świata Stan majątkowy ludności
PROBLEMY SPOŁECZNO-EKONOMICZNE WSPÓŁCZESNEGO ŚWIATA NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNE Diagnoza społeczna w Polsce KLASA SPOŁECZNA GOSPODARSTW DOMOWYCH w mln w % MIESIĘCZNY DOCHÓD GOSPODARSTW DOMOWYCH* (NETTO) NAJNIŻSZA 0,5 4 do 600 zł NIŻSZA 2,2 16,5 do 900 zł ŚREDNIA NIŻSZA 5,6 42 do 2 500 zł ŚREDNIA WŁAŚCIWA 3,5 26 do 7 500 zł ŚREDNIA WYŻSZA 1,3 10 do 15 000 zł WYŻSZA 0,2 1,5 30 000 i powyżej NAJWYŻSZA kilka, kilkanaście tysięcy? I próg podatkowy 90 % Polaków II próg podatkowy 09 % Polaków III próg podatkowy 01 % Polaków * statystyczne gospodarstwo domowe to 3,1 osoby. Źródło: Polityka nr 21, 22.05.2004 r., Diagnoza społeczna 2003.? nieznany
PROBLEMY SPOŁECZNO-EKONOMICZNE WSPÓŁCZESNEGO ŚWIATA NIERÓWNOŚCI SPOŁECZNE Przeciwdziałanie nierównościom społecznym PRZECIWDZIAŁANIE NIERÓWNOŚCIOM SPOŁECZNYM Tolerancja Walka z dyskryminacją, stereotypami i uprzedzeniami Równe szanse życiowe dla kobiet i mężczyzn Socjalizacja Progresywne podatki