przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe karmelkowy zakątek numer konsultacji: K10 temat: ogród przedszkolny miejsce: ul. Porucznika Wąchały 7, Kraków inwestor: Punkt Przedszkolny Karmelkowy Zakątek Centrum Rodzinki Sp. z o.o. etap: wstępna koncepcja opracowanie: pracownia k. architektura dla dzieci ul. Kalwaryjska 64/10 30-504 Kraków +48 795 57 75 57 biuro@pracowniak.pl autor opracowania: architektura krajobrazu: Agnieszka Kalińska, Magdalena Kolasa, Magdalena Kruk prowadzący projekt: architektura krajobrazu: mgr inż. Anna Komorowska architektura: mgr inż. arch. Michał Rokita data: kwiecień 2014
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 1 1/ ZAŁOŻENIA PROJEKTOWE/ OPIS KONCEPCJI 1.1/ o projekcie: Wstępna koncepcja zagospodarowania ogrodu przedszkolnego została przygotowana w ramach konsultacji architektoniczno-krajobrazowych, będących jednym z elementów programu Przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach, realizowanego przez Dziecięcą Akademię Przyrody Kumak w 2014 r. Koncepcja została opracowana na podstawie materiałów nadesłanych przez przedszkole ankiety i sugestii dzieci oraz dokumentacji fotograficznej i wstępnej inwentaryzacji terenu. Prezentowane rozwiązania należy traktować jako luźne sugestie, które pozwolą na podjęcie pierwszych prac w ogrodzie, a nie dokładne wytyczne. Uzupełnieniem są zdjęcia, które mogą stać się inspiracją do dalszych działań. 1.2/ podział funkcjonalny: Projekt zakłada podzielenie istniejącego terenu na sześć stref pełniących różne funkcje: strefa wejściowa (reprezentacyjna), strefa zabaw, łąka, ogród warzywny z sadem, zielone klasy oraz taras. Strefa zabaw została celowo odsunięta od klas na wolnym powietrzu tak, aby poszczególne grupy użytkujące ogródek nie przeszkadzały sobie nawzajem. Ogród warzywny i łąka stanowią przejście pomiędzy dwoma wspomnianymi wcześniej strefami, będąc jednocześnie ogródkiem o charakterze dydaktycznym, który może być swobodnie użytkowany przez dzieci. Miejsce to jest ponadto najdogodniejsze do posadzenia krzewów i drzew owocowych zarówno ze względów przestrzennych jak i najlepszego nasłonecznienia. Dodatkową atrakcją jest ścieżka bosych stóp łącząca strefę zabaw z ogródkiem warzywnym. Projekt strefy wejściowej obejmuje głównie uzupełnienie grupy drzew iglastych o niższe rośliny, tak, aby stworzyć siedlisko nawiązujące charakterem do leśnego biotopu. Tak skomponowany ogródek będzie pełnił zarówno funkcje reprezentacyjne, jak i edukacyjne. Proponowane rośliny to gwiazdnica długolistna Stellaria longifolia i siódmaczek leśny Trientalis europaea. Strefa zabaw została przewidziana w miejscu stosunkowo ocienionym, w znacznym odsunięciu od klas na wolnym powietrzu. Proponujemy, aby teren został pozostawiony jako wolna przestrzeń, dając tym samym możliwość na poprowadzenie zajęć ruchowych. Ogrodzenie i ściany budynku mogą posłużyć do wprowadzenia edukacyjnych i interaktywnych zabawek. Mogą to być zarówno sprzęty zamówione z katalogu, jak i zrobione własnoręcznie przez dzieci i opiekunów w czasie zajęć plastycznych. Przewidzieliśmy tu również niewielką formę rzeźby labiryntu składającego się z kolorowych słupków o różnej wysokości, których ilość stopniowo wzrasta wraz ze zbliżaniem się do środka labiryntu. Słupki, wyposażone w haczyki, uzupełnione tkaninami, sznurkami, wstążkami, i innymi elementami, mogą pełnić różnorakie funkcje. Na planie zaznaczono również obszar, który można ewentualnie wykorzystać do stworzenia niewielkiego placu zabaw z urządzeniami typowymi. posiadają certyfikat lub deklarację zgodności z normą PN- -EN 1176. Niektóre zabawki dostępne na rynku przeznaczone są tylko do użytku domowego i obowiązuje je inna norma. Po drugie zabawki muszą być montowane według instrukcji i z zachowaniem stref wolnych od upadku, których zakres powinien przedstawić producent. Strefy te zajmują nieraz bardzo wiele przestrzeni, dlatego należy wziąć to pod uwagę przy decyzji o ilości kupowanego sprzętu. Nie uwzględnienie stref wolnych przy lokalizacji zabawek w ogrodzie powoduje, że pełna odpowiedzialność za ewentualne wypadki spada na właścicieli terenu. Łąka kwietna realizuje ideę zapoznawania dzieci z otaczającą ich przyrodą. Szczególnie wprowadza ich w świat owadów, dzięki przewidzianym w tym miejscu domkom dla owadów. Przejście przez łąkę możliwe jest po ścieżce bosych stóp, która zwiększa doznania dotykowe u dzieci. Głównym celem sadu i ogródka warzywnego jest edukacja o właściwościach i uprawie ziemi sianu, podlewaniu roślin, zbieraniu owoców, warzyw. Ma być więc to forma ogrodu sensorycznego, pozwalająca dzieciom na zdrowy i pełen rozwój. Zaprojektowaliśmy tu łącznie cztery grządki poprzedzielane dwoma krzyżującymi się ze sobą ścieżkami, które mają na celu ułatwienie uprawy ogródka. W narożniku tej strefy zlokalizowany jest również kompostownik i zbiornik na wodę, przesłonięte krzewami oraz drzewami owocowymi. Projekt zielonych klas opiera się na kilku słupach, pomiędzy którymi rozwieszane są różne materiały edukacyjne w ramach zajęć lub prace dzieci (tymczasowa galeria). Istnieje też możliwość rozwieszania materiałów o zróżnicowanej fakturze płócien, szarego papieru, folii, które służyć mogą jako specyficzne sztalugi. Ponadto pomiędzy kilkoma słupami można rozwiesić kolorowe wstążki, przez które dzieci mogą przechodzić do kolejnych wnętrz. Założyliśmy, że część siedzisk będzie wykonana z drewna pomalowanego na kolory pasujące do elewacji budynku, druga zaś cześć stanowić będzie siedziska dostawiane, plastikowe. Celem użycia zróżnicowanych materiałów jest zwrócenie uwagi dzieci na różną masę, formę i fakturę tych materiałów. Na końcu strefy, w pobliżu garażu, zaprojektowaliśmy tablice do rysowania kredą oddzielone grupą krzewów z rodziny dereniowatych (Cornus sp.) o ciekawych, kolorowych pędach. Pod niewielkim zadaszeniem przy garażu przewidzieliśmy siedzisko składające się z sześciennych kostek-puf, które mogą być dowolnie przestawiane przez dzieci. Taras będzie służył głównie odpoczynkowi, ale dzięki dużej ilości poduszek siedzisk oraz małemu stolikowi można tam bez problemu przeprowadzić zajęcia dydaktyczne. Natomiast dzięki zawieszonym kolorowym płachtom, dzieci mogą korzystać z tego miejsca nawet w upalne dni, gdyż będą całkowicie odsłonięte od słońca. By wzmocnić specyficzny klimat tej przestrzeni usytuowaliśmy wzdłuż dłuższej barierki tarasu prostokątną skrzynię z kaktusami oraz innymi egzotycznymi roślinami. UWAGA! Przy zakupie urządzeń na plac zabaw należy zwrócić uwagę na dwie rzeczy. Po pierwsze czy zabawki
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 2 2/ SCHEMATY/ PODZIAŁ FUNKCJONALNY ogród użytkowy łąka kwietna taras strefa zabaw swobodnych strefa edukacyjna strefa zabaw swobodnych lub z wykorzystaniem gotowych elementów strefa wejściowa i reprezentacyjna
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 3 3/ ZAGOSPODAROWANIE TERENU/ RZUT kompostownik/ zbiornik na deszczówkę krzew do usunięcia warzywnik krzewy owocowe taras pagórek domki dla ptaków łąka kwietna ścieżka bosych stóp rzeźba labirynt wielofunkcyjne słupki wododrom i inne zabawki na ogrodzeniu plac zabaw bezpieczna nawierzchnia, np. piasek tablice siedziska leśny biotop
przyrodnicze azyle w miejskich przedszkolach / konsultacje architektoniczno-krajobrazowe / k01 / strona 4 4/ INSPIRACJE/ FOTOGRAFIE OBRAZUJĄCE IDEĘ Wodo- lub kulodrom DIY źródło: lilsugar.com/outdoor-activities-kids-summer-30688762 Wstążki źródło: cakeslikesaparty.com/2011/06/27/first-birthday-party-beach-theme Dywaniki i poduchy na tarasie źródło: dobranocpchlynanoc.blogspot.com/2011/12/mieszkamy-z-dzieciakami-wmaroko.html Rzeźba Jacoba Dahlgrena źródło: pinterest.com/pin/564146290793626247 Egzotyczne rośliny na tarasie źródło: dobranocpchlynanoc.blogspot.com/2011/12/mieszkamy-z-dzieciakami-wmaroko.html