Leksykon prawa gospodarczego publicznego 100 podstawowych pojęć

Leksykon prawa gospodarczego publicznego 100 podstawowych pojęć

W sprzedaży z tej serii: red. E. Bagińska LEKSYKON PRAWA CYWILNEGO CZĘŚĆ OGÓLNA red. K. Zeidler, P. Rybiński LEKSYKON RETORYKI PRAWNICZEJ red. Jakub Stelina LEKSYKON PRAWA PRACY. 100 PODSTAWOWYCH POJĘĆ, 2 wydanie red. A. Powałowski LEKSYKON PRAWA KONKURENCJI red. A. Powałowski LEKSYKON PRAWA OCHRONY KONSUMENTÓW red. K. Zeidler LEKSYKON PRAWA OCHRONY ZABYTKÓW www.sklep.beck.pl

Leksykon prawa gospodarczego publicznego 2. wydanie uzupełnione i zmienione Pod redakcją dr. hab. Andrzeja Powałowskiego Wydawnictwo C.H. Beck Warszawa 2011

Autorzy leksykonu: Andrzej Powałowski [A.P.], Tomasz Bąkowski [T.B.], Krzysztof Biernat [K.B.], Sławomir Koroluk [S.K.], Kruczalak-Jankowska [K.J.], Leszek Mering [L.M.], Paweł Mierzejewski [P.M.], Justyna Nawrot [J.N.], Maciej Nyka [M.N.], Diana Trzcińska [D.T.], Krystyna Klenowska [K.K.], Alicja Klimas [A.K.], Alicja Powałowska Ilis [Al.P.]. Redakcja: Joanna Ablewicz Projekt okładki: Robert Rogiński Wydawnictwo C.H. Beck 2009 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: ERJOT STUDIO Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN 978-83-255-2737-2 ISBN e-book 978-83-255-2738-9

SPIS TREŚCI Słowo wstępne.................................... IX Wykaz skrótów.................................... XI AGENCJE RZĄDOWE.............................. 1 BEZPIECZEŃSTWO PRODUKTÓW PRODUKT BEZPIECZNY.................................. 4 CENTRALNA EWIDENCJA I INFORMACJA O DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ............... 8 CENTRALNA INFORMACJA KRS.................... 12 CERTYFIKACJA................................... 16 CIĄGŁOŚĆ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ......... 19 CZYN NIEUCZCIWEJ KONKURENCJI................ 20 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA.................... 25 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA FUNDACJI.......... 28 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO................. 33 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA OSÓB ZAGRANICZNYCH.............................. 37 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA SKARBU PAŃSTWA... 41 DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA STOWARZYSZEŃ.... 43 DZIAŁALNOŚĆ NORMALIZACYJNA................. 45 DZIAŁALNOŚĆ ROLNICZA......................... 48 FIRMA.......................................... 50 FUNKCJA OCHRONNA PAŃSTWA................... 56 INFORMACJE GOSPODARCZE..................... 59 INTERES PUBLICZNY............................. 65 IZBY GOSPODARCZE............................. 71 JEDNOSTKA BADAWCZO-ROZWOJOWA............. 74 KOMERCJALIZACJA............................... 78 KONCENTRACJA W GOSPODARCE.................. 82 KONCESJA...................................... 87 KONTROLA W GOSPODARCE...................... 90 KSZTAŁTOWANIE USTROJU ROLNEGO.............. 94 KWALIFIKACJE PRZEDSIĘBIORCÓW................ 96 V

SPIS TREŚCI LICENCJA....................................... 100 LIKWIDACJA PRZEDSIĘBIORCY..................... 102 MAŁY PRZEDSIĘBIORCA.......................... 106 MIEJSCE WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ................................ 110 MIKROPRZEDSIĘBIORCA......................... 112 MONITOR SĄDOWY I GOSPODARCZY............... 115 NADZÓR W GOSPODARCE........................ 117 NACJONALIZACJA................................ 119 NARODOWE FUNDUSZE INWESTYCYJNE............ 121 NUMER IDENTYFIKACYJNY PODATNIKA............. 123 OCHRONA KONKURENCJI........................ 126 OCHRONA KONSUMENTÓW...................... 132 ODDZIAŁ PRZEDSIĘBIORCY ZAGRANICZNEGO...... 138 ODPOWIEDZIALNOŚĆ PODMIOTÓW ZBIOROWYCH................................. 142 ORGANY ADMINISTRACJI GOSPODARCZEJ.......... 147 PARTNERSTWO PUBLICZNO-PRYWATNE............ 150 PODEJMOWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.... 156 POLITYKA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA............ 158 POLSKA KLASYFIKACJA DZIAŁALNOŚCI............. 162 POLSKA KLASYFIKACJA WYROBÓW I USŁUG......... 163 POMOC PUBLICZNA.............................. 164 POSTĘPOWANIE ANTYMONOPOLOWE.............. 169 POSTĘPOWANIE NAPRAWCZE..................... 177 PRAKTYKI OGRANICZAJĄCE KONKURENCJĘ........ 181 PRAWO GOSPODARCZE PUBLICZNE................ 189 PRYWATYZACJA BEZPOŚREDNIA................... 193 PRYWATYZACJA KAPITAŁOWA...................... 198 PRZEDSIĘBIORCA................................ 203 PRZEDSIĘBIORCA JEDNOSTKA ORGANIZACYJNA NIEMAJĄCA OSOBOWOŚCI PRAWNEJ.............. 206 PRZEDSIĘBIORCA OSOBA FIZYCZNA.............. 210 PRZEDSIĘBIORCY OSOBY PRAWNE............... 213 PRZEDSIĘBIORCA ZAGRANICZNY.................. 218 PRZEDSIĘBIORCA ZAJMUJĄCY POZYCJĘ DOMINUJĄCĄ.................................. 219 VI

SPIS TREŚCI PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE................ 221 PRZEDSTAWICIELSTWO PRZEDSIĘBIORCY ZAGRANICZNEGO.............................. 225 PUNKT KONTAKTOWY............................ 228 REGLAMENTACJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ... 230 REGON......................................... 233 REGULACJA CEN................................. 237 REGULOWANA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA...... 241 REJESTR DŁUŻNIKÓW NIEWYPŁACALNYCH......... 244 REJESTR PRZEDSIĘBIORCÓW...................... 249 RZEMIOSŁO.................................... 252 SAMORZĄD GOSPODARCZY....................... 257 SAMORZĄD RZEMIOSŁA.......................... 260 SAMORZĄD ZAWODOWY.......................... 264 SAMOZATRUDNIENIE............................. 269 SEKTOROWOŚĆ GOSPODARKI.................... 271 SEKTORY INFRASTRUKTURALNE.................. 273 SŁUSZNE INTERESY KONSUMENTÓW.............. 276 SOLIDARNOŚĆ, DIALOG I WSPÓŁPRACA Z PARTNERAMI SPOŁECZNYMI................... 278 SPECJALNA STREFA EKONOMICZNA............... 282 SPOŁECZNA GOSPODARKA RYNKOWA.............. 287 SPÓŁKA SKARBU PAŃSTWA....................... 291 ŚREDNI PRZEDSIĘBIORCA........................ 302 UPADŁOŚĆ PRZEDSIĘBIORCY...................... 306 UWŁASZCZENIE................................. 315 WOLNOŚĆ GOSPODARCZA........................ 316 WSPÓLNIK SPÓŁKI CYWILNEJ..................... 321 WYKONYWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.... 324 WYWŁASZCZENIE................................ 326 ZAKAZ PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ............................... 333 ZAKOŃCZENIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ..... 336 ZAMÓWIENIA PUBLICZNE........................ 337 ZAROBKOWOŚĆ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.... 343 ZASADA JAWNOŚCI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ................................ 345 VII

SPIS TREŚCI ZASADA KONKURENCJI........................... 346 ZASADA RÓWNOŚCI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ................................ 349 ZAWIESZENIE WYKONYWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ................................ 351 ZEZWOLENIE................................... 353 ZGODA......................................... 356 ZORGANIZOWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ................................ 357 ZRZESZENIA PRZEDSIĘBIORCÓW................. 359 Indeks........................................... 363

SŁOWO WSTĘPNE Niniejszy Leksykon ma w założeniu stanowić przede wszyst kim kompendium wiedzy dotyczącej szeroko pojmo wa nego funkcjonowania gospodarki w aspekcie praw nym, roli poszczególnych podmiotów działalności gospodarczej i środków wpływu państwa na gospodarkę. For muła 100 haseł ogranicza wprawdzie przedmiot rozważań, jednak w ramach zakreślonych granic tema tycznych podjęta została próba odniesienia się do naj waż niejszych jak się wydaje zagadnień i instytucji z za kresu Prawa gospodarczego publicznego. Nie zabrakło także odniesień do szeregu kwestii szczegółowych zwią zanych z innymi dziedzinami, w tym prawem konstytucyjnym, cywilnym i administracyjnym. W treści haseł zawarte zostały informacje o podstawach prawnych omawianych instytucji, wskazane zostały i skomentowane najistotniejsze przepisy, zaprezentowano także w wielu przypadkach poglądy doktryny oraz orzecznictwo. Tam, gdzie niezbędne było teoretyczne ujęcie omawianego zagadnienia, Autorzy poszczególnych haseł zaprezentowali własne poglądy dotyczące konkretnych kwestii i ustalili sekwencję wywodu. IX

SŁOWO WSTĘPNE Leksykon przeznaczony jest przede wszystkim dla studentów prawa i administracji, choć podane w nim informacje mogą być przydatne również wszystkim tym, którym wiedza o gospodarce w ujęciu prawnym jest potrzebna, a więc prawnikom i ekonomistom praktykom, w tym pracownikom administracji publicznej i przedsiębiorcom. Leksykon nie jest w stanie zastąpić podręcznika akademickiego oraz komentarza tekstów prawnych, choć niewątpliwie może być źródłem pozyskania podstawowych informacji o instytucjach, podmiotach, regułach i środkach działania określonych Prawem gospodarczym publicznym. Prezentowane, drugie wydanie Leksykonu obejmuje stan prawny na dzień 30 kwietnia 2011 r. Prof. UG dr hab. Andrzej Powałowski Gdańsk, maj 2011 r. X

WYKAZ SKRÓTÓW 1. Akty prawa krajowego DziałUbezpU.... ustawa z 22.5.2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66 ze zm.) FundU.......... ustawa z 6.4.1984 r. o fundacjach (t.j. Dz.U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203 ze zm.) GospKomU...... ustawa z 20.12.1996 r. o gospodarce komunalnej (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 45, poz. 236 ) GospNierRolU... ustawa z 19.10.1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1700 ze zm.) KC............. ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KK............ ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) Konstytucja RP... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) KPA............ ustawa z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) KPC........... ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) KPK........... ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) KRSU.......... ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186 ze zm.) KSH........... ustawa z 15.9.2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) MSiGU........ ustawa z 22.12.1995 r. o wydawaniu Monitora Sądowego i Gospodarczego (Dz.U. Nr 6, poz. 42 ze zm.) XI

WYKAZ SKRÓTÓW OdpZbiorU...... ustawa z 22.10.2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz.U. Nr 197, poz. 1661 ze zm.) PodDochPrawFizU. ustawa z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) PodDochPrawU... ustawa z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.) PrBank......... ustawa z 29.8.1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) PrGosp......... ustawa z 14.11. 2003 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.) PrPrywM........ ustawa z 12.11.1965 r. Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. Nr 46, poz. 290 ze zm.) PrStow......... ustawa z 7.4.1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.) PrUpadNaprU.... ustawa z 28.2.2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361 ze zm.) RachunkU...... ustawa z 28.9.1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, ze zm.) RegUrzędSądPowR. rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 23.2.2007 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. Nr 38, poz. 249 ze zm.) RzemU......... ustawa z 22.3.1989 r. o rzemiośle (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 979 ze zm.) SamGminU...... ustawa z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) SamPowU....... ustawa z 5.6.1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.) SDGU......... ustawa z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 ze zm.) SDGUWpr...... ustawa z 2.7.2004 r. Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1808 ze zm.) XII

WYKAZ SKRÓTÓW UbezSpołRo..... ustawa z 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.) ZNKU......... ustawa z 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.) 2. Czasopisma Dz.U........... Dziennik Ustaw KPPubl......... Kwartalnik Prawa Publicznego MoP........... Monitor Prawniczy MSiG.......... Monitor Sądowy i Gospodarczy OSNCAPiUS.... Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych OTK-A......... Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego Seria-A PiA............ Prawo i Administracja PiP............ Państwo i Prawo POA........... Przegląd Orzecznictwa Podatkowego PPH........... Przegląd Prawa Handlowego PrPod.......... Przegląd Podatkowy Pr. Gosp........ Przegląd Gospodarczy Pr. Sąd......... Przegląd Sądowy Pr. Sp.......... Prawo Spółek PUG........... Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego Rej............. Rejent RPEiS......... Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny SIA............ Studia Iuidica Agraria SP............ Studia Prawnicze Zb. Orz......... Zbiór Orzecznictwa 3. Inne skróty art............. artykuł CEIDG......... Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej EDG........... Ewidencja Działalności Gospodarczej ETS........... Europejski Trybunał Sprawiedliwości XIII

WYKAZ SKRÓTÓW itd............. i tak dalej KIG........... Krajowa Izba Gospodarcza KRS........... Krajowy Rejestr Sądowy m.in............ między innymi nast............ następna (-e, -y) NFI........... Narodowy Fundusz Inwestycyjny niepubl......... niepublikowana (-e, -y) NIP........... Numer Identyfikacji Podatkowej Nr............ numer NSA........... Naczelny Sąd Administracyjny PKD........... Polska Kwalifikacja Działalności pkt............ punkt PN EN....... norma europejska dla Polski poz............ pozycja pt............. pod tytułem r.............. rok RM............ Rada Ministrów RP............ Rzeczpospolita Polska s.............. strona SA............ Sąd Administracyjny t.j............. tekst jednolity TfUE........... Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej TUE........... Traktat o Unii Europejskiej TWE.......... Traktat Ustanawiający Wspólnotę Europejską tzw............ tak zwany uchwała (7) SN... uchwała Sądu Najwyższego skład 7 sędziów UE............ Unia Europejska UOKiK......... Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ust............. ustęp w.............. wiek WSA........... Wojewódzki Sąd Administracyjny wyr............ wyrok ze zm........... ze zmianami zob............ zobacz z o.o........... z ograniczoną odpowiedzialnością XIV

AGENCJE RZĄDOWE Agencje rządowe to podmioty zaliczane do systemu administracji publicznej ze względu na realizację zadań o charakterze publicznym. Z uwagi na sposób wykonywania tych zadań (zazwyczaj zarząd majątkiem publicznym, podejmowanie czynności cywilnoprawnych, których przedmiotem jest mienie publiczne) agencje rządowe posiadają osobowość prawną, nadawaną z mocy ustawy powołującej do życia daną agencję. Nie oznacza to bynajmniej, że agencje rządowe realizują swoje zadania wyłącznie za pomocą tzw. działań niewładczych. Można bowiem wskazać również na przykłady kompetencji o charakterze władczym, na podstawie których agencje rządowe (organy tych agencji) załatwiają sprawy w drodze decyzji administracyjnych (np. w sprawach przekazywania przez Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych w trwały zarząd nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa państwowym jednostkom organizacyjnym oraz jednostkom organizacyjnym samorządu województwa nieposiadającym osobowości prawnej czy też udzielania pomocy finansowej na przygotowanie wniosku o rejestrację nazw i oznaczeń geograficznych w drodze 1

AGENCJE RZĄDOWE decyzji Prezesa Agen cji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa). Agencje rządowe nie są traktowane jako stricte organy administracji rządowej, chociaż wiążą je z administracją rządową ścisłe relacje, do których należy zaliczyć przede wszystkim nadzór. Nadzór nad agencją rządową sprawuje właściwy minister kierujący działem administracji, którego zakres działania obejmuje sprawy realizowane przez daną agencję. Agencje rządowe jako osoby prawne działają przez swoje organy. Są nimi zwykle: prezes agencji, jako organ wykonawczy i zarządzający (kierujący), oraz rada nadzorcza. Prezes agencji rządowej jest powoływany i odwoływany przez Prezesa RM. Powołanie następuje na wniosek ministra właściwego ze względu na przedmiot działania agencji. W wielu przypadkach przedstawienie wniosku o powołanie prezesa agencji rządowej następuje po uprzednim porozumieniu z innym ministrem wskazanym w przepisach ustawy. Prezes agencji rządowej kieruje agencją i reprezentuje ją na zewnątrz. Członków rad nadzorczych powołuje właściwy rzeczowo minister zazwyczaj spośród osób piastujących określone funkcje w administracji publicznej, które określone są szczegółowo w przepisach ustawowych. Do zadań rady nadzorczej należy przede wszystkim sprawowanie stałego nadzoru nad działalnością agencji w szczególności w sferze gospodarki finansowej. Niektóre z agencji posiadają swoje oddziały terenowe. Podstawy prawne organizacji i funkcjonowania agencji rządowych znajdują się w przepisach właściwych ustaw powołujących daną agencję oraz w statucie nadawanym agencji w drodze rozporządzenia przez właściwego rzeczowo ministra. Do działających w obowiązującym porządku prawnym agencji rządowych należy zaliczyć: 1) Agencję Mienia Wojskowego (ustawa z 30.5.1996 r. o gos podarowaniu niektórymi składnikami mienia 2

AGENCJE RZĄDOWE Skarbu Państwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego, t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 163, poz. 1711 ze zm.), 2) Agencję Nieruchomości Rolnych (ustawa z 19.10.1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skar bu Państwa, t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1700 ze zm.), 3) Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ustawa z 9.6.2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, t.j. Dz.U. Nr 98, poz. 634 ze zm.), 4) Agencję Rezerw Materiałowych (ustawa z 30.5.1996 r. o rezerwach państwowych, t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 229, poz. 1496), 5) Agencję Rynku Rolnego (ustawa z 11.3.2004 r. o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych, t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1702 ze zm.), 6) Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (ustawa z 9.11.2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 42, poz. 275 ze zm.), 7) Polską Agencję Żeglugi Powietrznej (ustawa z 8.12.2006 r. o Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, Dz.U. Nr 249, poz. 1829 ze zm.), 8) Wojskową Agencję Mieszkaniową (ustawa z 22.6.1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 206, poz. 1367 ze zm.). Zgodnie z przepisem art. 92 ust.1 ustawy z 27.08.2009 r. Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz. 1241 ze zm.), z dniem 1.1.2012 r. wyżej wymienione agencje, oprócz Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, stają się agencjami wykonawczymi w rozumieniu ustawy z 27.8.2009 r. o finansach publicznych. Według zaś art. 18 ostatniej z powołanych ustaw, agencja wykonawcza jest państwową osobą prawną tworzoną na podstawie odrębnej ustawy w celu realizacji zadań państwa. Agencje wykonawcze prowadzą swoją gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie o finansach publicznych. 3

BEZPIECZEŃSTWO PRODUKTÓW... Należy zaznaczyć, że nie zawsze podmiot realizujący zadania publiczne mający w swej ustawowej nazwie słowo agencja jest agencją rządową w podanym wyżej znaczeniu. Przykładem tego jest Państwowa Agencja Atomistyki, która jest urzędem administracji rządowej, a ściślej aparatem pomocniczym centralnego organu administracji rządowej, jakim jest Prezes Państwowej Agencji Atomistyki. Literatura: M. Banaś, Rola agencji państwowych w systemie podmiotów administracyjnych na przykładzie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Ius et Administratio 2006, Nr 2; J. Ciechanowicz-McLean, A. Powałowski, Prawo gospodarcze publiczne. Zarys wykładu, Warszawa 2003; A. Doliwa, Ustawowe powiernictwo wykonywania własności państwowej na przykładzie Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, SP 2003, Nr 1; J. Jeziorski, Agencje rządowe, Warszawa 1996; J. Niczyporuk, Agencje rządowe, [w:] J. Stelmasiak, J. Szreniawski, Prawo administracyjne ustrojowe. Podmioty administracji publicznej, Bydgoszcz 2002; J. Niczyporuk, Rządowe agencje gospodarcze, [w:] Administracja i prawo administracyjne u progu trzeciego tysiąclecia. Konferencja naukowa katedr prawa i postępowania administracyjnego, Łódź 2000; D. Pelc, Agencje państwowe jako organy administracji publicznej, Prawo 1999, Nr 267. [T.B.] BEZPIECZEŃSTWO PRODUKTÓW PRODUKT BEZPIECZNY Produkt bezpieczny to taki produkt, który w zwykłych lub innych (ale dających się w sposób uzasadniony przewidzieć) warunkach jego używania, z uwzględnieniem czasu korzystania z produktu oraz w zależności od rodzaju produktu, sposobu uruchomienia oraz wymogów instalacji i konserwacji, nie stwarza żadnego zagrożenia dla konsumentów lub stwarza znikome zagrożenie, dające się pogodzić z jego zwykłym używaniem 4

BEZPIECZEŃSTWO PRODUKTÓW... i uwzględniające wysoki poziom wymagań dotyczących ochrony zdrowia i życia ludzkiego. Jeśli produkt nie spełnia owych wymagań, nie jest produktem bezpiecznym. Aktami regulującymi bezpieczeństwo produktów są: ustawa z 12.12.2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz.U. Nr 229, poz. 2275 ze zm.) oraz dyrektywa 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 3.12.2001 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów (Dz.Urz. UE L z 2002 r. Nr 11, poz. 4, wyd. spec. Dz.Urz. UE. WS rozdz. 15, t. 6, s. 447). Bezpieczeństwo produktu odnosi się do każdej rzeczy ruchomej (nowej lub używanej, naprawionej lub regenerowanej) przeznaczonej do użytku konsumentów lub co do której istnieje prawdopodobieństwo, że może być używana przez konsumentów, nawet jeżeli nie jest dla nich przeznaczona, dostarczona lub udostępniona przez producenta lub dystrybutora (zarówno odpłatnie, jak i nieodpłatnie), w tym również w ramach świadczenia usługi (z wyjątkiem antyków oraz rzeczy wymagających naprawy lub regeneracji przed użyciem, o czym konsument został powiadomiony). Producentem produktu jest zarówno wytwórca produktu, jak i podmiot podający się za wytwórcę, podmiot, który naprawia lub regeneruje produkt, przedstawiciel wytwórcy produktu, względnie importer produktu oraz przedsiębiorca uczestniczący w dowolnym etapie procesu dostarczania lub udostępniania produktu, jeżeli działanie to może wpłynąć na właściwości produktu związane z bezpieczeństwem. Producent jest zobowiązany wprowadzać na rynek wyłącznie produkty bezpieczne. Przy ocenie bezpieczeństwa produktu uwzględnia się cechy i właściwości produktu (w tym jego skład, opakowanie, instrukcję montażu i uruchomienia, instrukcję instalacji i konserwacji); oddziaływanie na inne produkty, jeżeli można w sposób uzasadniony przewidzieć, że będzie używany łącznie z innymi produktami; wygląd produktu, jego oznakowanie, ostrzeżenia i instrukcje dotyczące jego użytkowania 5

BEZPIECZEŃSTWO PRODUKTÓW... i postępowania z produktem zużytym oraz wszelkie inne udostępniane konsumentowi wskazówki lub informacje dotyczące produktu, a także kategorie konsumentów narażonych na niebezpieczeństwo w związku z używaniem produktu, w szczególności dzieci i osoby starsze. Dla stwierdzenia, że produkt nie jest bezpieczny, nie wystarcza możliwość osiągnięcia wyższego poziomu bezpieczeństwa lub dostępność innych produktów stwarzających mniejsze zagrożenie dla konsumentów. Dokonując oceny, czy produkt stwarza poważne zagrożenie (czyli wymagające natychmiastowych działań naruszenie wymagań bezpieczeństwa), uwzględnia się skutki używania produktu (zarówno bezpośrednie, jak i odsunięte w czasie), w tym stopień i prawdopodobieństwo utraty zdrowia lub życia konsumentów, stopień narażenia poszczególnych kategorii konsumentów oraz możliwość prawidłowej oceny ryzyka przez konsumentów i możliwości jego uniknięcia. W zakresie bezpieczeństwa produktów formułowane są szczegółowe wymagania wynikające z krajowych norm czy przepisów. Przykładowo wymagania te formułuje rozporządzenie Rady Ministrów z 6.4.2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i znakowania produktów włókienniczych (Dz.U. Nr 81, poz. 743 ze zm.), rozporządzenie Rady Ministrów z 6.4.2004 r. w sprawie dodatkowych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i znakowania produktów, które stwarzają zagrożenie dla konsumentów przez to, że ich wygląd wskazuje na inne niż rzeczywiste przeznaczenie (Dz.U. Nr 71, poz. 644) czy rozporządzenie Rady Ministrów z 19.10.2004 r. w sprawie dodatkowych wymagań dotyczących znakowania obuwia przeznaczonego do sprzedaży konsumentom (Dz.U. Nr 240, poz. 2409). Przyjmuje się, że produkt spełniający wymagania wynikające z norm jest produktem bezpiecznym w zakresie wymagań objętych tymi normami. Prezes Polskiego Komitetu Normalizacyjnego ogłasza dwa razy w roku numery i tytuły Polskich Norm, będących 6