iszy IV/2011 ISSN 1509-5436 czasopismo niesłyszących i nie tylko... Krystian Foltyniewicz 4 w programie TVN MAM TALENT Projekt Sztuka Bez Barier 16 przez Prezentacja prac uczestników projektu realizowanego Oddział Zachodniopomorski PZG Wywiad z dr. Pawłem Rutkowskim 24 Wydziału kierownikiem Pracowni Lingwistyki Migowej Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego GŁUSI W KULTURZE KULTURA OTWARTA NA GŁUCHYCH NASZE SPRAWY KĄCIK DLA RODZICÓW I DZIECI
Kajetana Maciejska-Roczan prezes ZG PZG Drodzy Czytelnicy! Zprzyjemnością oddajemy w Państwa ręce, już ostatni w tym roku, numer naszego kwartalnika dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wydarzenie artystyczne priorytet 5 Czasopisma. W bieżącym numerze zapraszamy do przeczytania wywiadu z Krystianem Foltyniewiczem, niesłyszącym tancerzem uczestniczącym w programie Mam talent. Przedstawiamy również relację ze spektaklu będącego uwieńczeniem warsztatów teatralnych z udziałem głuchych aktorów w Muzeum w Wilanowie. Na łamach naszego kwartalnika publikujemy wywiad z Zarządem Polskiej Sekcji Młodzieży Głuchej, organizatorem obozu artystycznego pt. Podróż w głąb siebie. Informujmy również o realizowanym przez Uniwersytet Warszawski projekcie opracowywania korpusu polskiego języka migowego. Na łamach naszego czasopisma prezentujemy nagrodzone prace w konkursie Magiczna Europa II. Rodziców wychowujących dzieci z wadami słuchu informujemy o przysługujących im prawach. Życzymy miłej lektury! Prezes Polskiego Związku Głuchych Kajetana Maciejska-Roczan iszy Kwartalnik Świat Ciszy w 2011 r. jest dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wydawca: Polski Związek Głuchych Zarząd Główny ul. Białostocka 4, 03-741 Warszawa www.swiatciszy.pl, www.pzg.org.pl Redaktor naczelna: Kajetana Maciejska-Roczan Zespół redakcji: Pracownicy, wolontariusze i przyjaciele PZG Grafika i DTP: Michał Jaromin - www.creativy.com Materiałów redakcyjnych wydawnictwo nie wysyła do autoryzacji. Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych oraz zastrzega sobie prawo do skracania i adjustacji tekstów, a także zmiany tytułów. Wszelkie prawa zastrzeżone. Przedruk materiałów lub ich część tylko za pisemną zgodą redakcji. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń. Artykuły te nie muszą odzwierciedlać poglądów wydawnictwa. Wszelkie prawa zastrzeżone przez ŚWIAT CISZY. 2 iszy IV/2011
Krystian Foltyniewicz w programie TVN MAM TALENT 4 Obóz artystyczny 6 PSMG Projekt Sztuka Bez Barier 16 Wywiad z dr. Pawłem Rutkowskim 24 GŁUSI W KULTURZE 4 Krystian Foltyniewicz w programie TVN MAM TALENT 6 Obóz artystyczny PSMG 10 Międzynarodowy Dzień Głuchych w Opolu 11 7 Europejski Festiwal Sztuki i Kultury Głuchych 2012 w Estonii 12 Zwycięzcy konkursu Magiczna Europa II 14 Jubileuszowy rok Teatru-3" PZG 16 Projekt Sztuka Bez Barier - Doradztwo, Zawód, Poradnictwo KULTURA OTWARTA NA GŁUCHYCH - KRAJ 19 Okulary w kinach dla niesłyszących 20 Teatr Głuchych w Muzeum w Wilanowie KULTURA OTWARTA NA GŁUCHYCH - ŚWIAT 21 Deaffest 2012 - przegląd filmow Głuchych 21 Hamill z napisami dla niesłyszących 21 Switched At Brith Kolejne odcinki serialu z niesłyszącymi aktorami 22 Teatr i restauracja z językiem migowym w Izraelu 22 Francuski film Ludzie Boga z napisami dla niesyszących 23 Centrum kultury Głuchych 23 300 Rocznica Abbé de L Épée 23 Lady Gaga zainspirowana językiem migowym NASZE SPRAWY 24 Wywiad z dr. Pawłem Rutkowskim 26 Projekt Spółdzielnia socjalna szansą dla osób niesłyszących 26 Projekt GESTU w Austrii 26 International DEAF POLONIA Wrocław 2012 KĄCIK DLA RODZICÓW I DZIECI 27 Turnusy wczesnego wspomagania rozwoju dziecka niesłyszącego 28 Prawa dziecka niesłyszącego w Polsce - II część ulgi podatkowe, pies przewodnik, tłumacz w muzeum 29 Katalog szkół wersja on-line 30 Jesienny obraz IV/2011 iszy 3
GŁUSI W KULTURZE Małgorzata Bezubik Krystian Foltyniewicz W PROGRAMIE TVN MAM TALENT 4 iszy IV/2011
GŁUSI W KULTURZE Jakie są Pana zainteresowania artystyczne? Jestem zafascynowany stylem Moonwalk, którego twórcą jest Michael Jackson. Oprócz tańca projektuję i szyję sobie kostiumy. Tworzę również choreografię. Zajmuję się także malarstwem i rysuję. Czy jest Pan osobą niesłyszacą? Tak, mam ok. 80% utraty słuchu. Skąd pomysł na występ w programie Mam Talent? Od dzieciństwa moim marzeniem był taniec, którego uczę się od 1993 r. Do udziału w programie Mam Talent namówił mnie mój kolega. Jak wyglądała współpraca z ekipą programu Mam talent? Ekipa programu Mam talent bardzo życzliwe mnie przyjęła. Bardzo pozytywnie zareagowali na to, że jestem osobą niesłyszącą. Jak opracowuje Pan choreografię do swoich tańców? Najpierw próbuję wsłuchać się w dźwięki utworu muzycznego. W tym celu najpierw nakładam słuchawki, a następnie układam choreografię obserwując ruchy ciała w lustrze. Jakie ma Pan plany związane z działalnością artystyczną na przyszłość? Przede wszystkim plany związane z twórczością taneczną, będącą moją życiową pasją, którą chcę się dzielić z innymi ludźmi. Życzymy powodzenia w realizacji artystycznych pasji! Wywiad przeprowadziła Halina Kierach IV/2011 iszy 5
GŁUSI W KULTURZE Obóz artystyczny PSMG 6 iszy IV/2011
GŁUSI W KULTURZE Ashton Jean-Pierre IV/2011 iszy 7
GŁUSI W KULTURZE Jak narodził się pomysł na obóz artystyczny (II obóz PSMG)? Pomysł na obóz artystyczny pojawił się podczas Walnego Zgromadzenia Delegatów PSMG, które odbyło się dwa lata temu. Nowo wybrany Zarząd PSMG przyjmował od delegatów różne postulaty dotyczące działalności tej kadencji. Jednym z takich postulatów była właśnie organizacja obozu artystycznego. PSMG ma na celu zrealizować możliwie jak najwięcej postulatów z Walnego Zgromadzenia, toteż postanowiło zorganizować taki obóz dla młodzieży głuchej. Jaki był program obozu? Pierwszego dnia był czas dla uczestników na zapoznanie się ze sobą. W tym celu zorganizowaliśmy różne zabawy integracyjne na przełamanie lodów. W kolejnych dniach najważniejszym punktem programu obozu były wykłady i warsztaty z czterech dziedzin sztuki: malarstwa, fotografii, poezji i teatru oraz pantomimy. Warsztaty malarskie były dla uczestników nietypowe i nowoczesne. Podczas nich wykorzystywano różnorodne ciekawe materiały potrzebne do stworzenia malarskiego kolażu i rzeźby miejskiej. Również warsztaty fotograficzne były prawdziwie artystyczne, uczestnicy mieli okazję spróbować wyrazić siebie poprzez aparat fotograficzny. Niektórzy uczestnicy byli modelami podczas plenerów fotograficznych. Z kolei warsztaty z teatru i poezji były dla większości uczestników nowym i ciekawym doświadczeniem. Dzięki warsztatom uczestnicy nie tylko nauczyli się pokazywać pantomimę, ale także poznawać dzięki niej swoje ciało. Odbył się także mały konkurs na najciekawsze dzieło malarskie. Osoby wyróżnione otrzymały nagrody. Jednego dnia wieczorem był mini wykład - relacja z uczestnictwa sekretarz PSMG Agnieszki Grzymskiej na V obozie WFDYS (Światowej Federacji Sekcji Młodzieży Głuchej). Uczestnicy byli zaciekawieni tym, iż takie obozy odbywają się na świecie. Był również wieczór, podczas którego wyświetlane były filmy z poezją i o teatrze głuchych. Ciekawą i nietypową atrakcją były warsztaty z filcowania, które odbyły się w Centrum Terapii Zajęciowej. Uczestnicy mieli możliwość wykreowania z filcu biżuterii: bransolet, kolczyków i innych ozdób. Jednak nie chcieliśmy, aby cały czas obozu był wypełniony zajęciami. Dlatego też odbyła się wycieczka do pięknego Starego Miasta Wrocławia. Zorganizowaliśmy również poszukiwanie krasnoludków. Uczestnicy mieli za zadanie ich znaleźć jak najwięcej korzystając z pomocy mapy. Znalezione krasnoludki uwieczniali na zdjęciach. To była ciekawa i nietypowa atrakcja obozu. Ponadto odbywały się także różnorodne warsztaty rozrywkowe, podczas których grupy uczestników zmierzały się z rozwiązywaniem na czas sudoku, wykreślanek i oznaczaniem mapy Polski. Ostatniego dnia, podczas ceremonii zamknięcia obozu, uczestnicy zaprezentowali przedstawienie z wykorzystaniem poezji i pantomimy obrazujące różne dziedziny sportu. To było piękne zobaczyć całokształt ich pracy podczas obozu artystycznego. Po przedstawieniu uczestnicy czuli się spełnieni, gdyż zobaczyli, że udało im się zaprezento- 8 iszy IV/2011
GŁUSI W KULTURZE wać piękną sztukę. Miłą niespodzianką był pokaz poezji migowej przez Rafaela Evitana Grombelkę oraz pantomimy i również poezji przez Iwonę Cichosz. Był to wspaniały prezent dla uczestników i Zarządu. To był wspaniały prezent. Wieczorem odbyła się pożegnalna impreza do białego rana. Podsumowując: program obozu był wypełniony wieloma atrakcyjnymi zajęciami, które motywowały uczestników do różnorodnej aktywności zarówno fizycznej, jak i umysłowej. Kto prowadził zajęcia artystyczne? Na naszym obozie byli głusi artyści zarówno z Polski jak i zagranicy. Zaprosiliśmy ich po to, aby poprowadzili warsztaty i wykłady z czterech dziedzin sztuki: malarstwa, fotografii, poezji i teatru oraz pantomimy. Zajęcia z malarstwa poprowadziła Agnieszka Kołodziejczak z Łodzi. Z fotografii Ashton Jean Pierre z Anglii. Poezji i teatru Rafael - Evitan Grombelka z Niemiec oraz z pantomimy Iwona Cichosz z Gdańska. Wszyscy nasi artyści mają ogromne doświadczenie, wiedzę i umiejętność przekazu młodzieży idei obozu podróży w głąb siebie. Nasi głusi artyści byli dla nas i uczestników jakby światłem na drodze w nocy ich światło pozwoliło młodym głuchym zobaczyć ich własną artystyczną duszę, ich własne możliwości, ich własne umiejętności. Dotyczy to również młodych artystów, którzy odkryli swoją pasję, lecz chcieli poznać inne możliwości sposobu wyrażania siebie. Ile osób wzięło udział w obozie? W sumie w obozie wzięło udział 16 osób, z czego byli to uczestnicy, Zarząd PSMG, Koordynator Regionalny oraz nasi artyści wykładowcy. Jednak im mniej osób tym łatwiej i mocniej można było się zintegrować. Jakie były wrażenia uczestników Obozu? Jakie zainteresowania odkryli niektórzy z nich? Wrażenia uczestników były różne, ale wszystkie pozytywne. Wszyscy byli zadowoleni z udziału w tym obozie. Niektórzy wspominali, że na początku obca im była poezja w PJM, a pod koniec obozu potrafili ją stworzyć i przedstawić publiczności. Ponadto zdobyli oni inne cenne umiejętności. Nauczyli się robić wspaniałe fotografie, tworzyć rzeźbę miejską, a także wyrażać siebie poprzez malarstwo. Jeden z uczestników przyznał na początku, iż nie jest żadnym artystą i nie potrafi zrobić zdjęcia z ciekawym ujęciem. Pod koniec udało mu się zrobić piękne zdjęcia, a także pięknie zamigał poezję w PJM wraz z pantomimą. Zatem cieszymy się, że ten obóz sprawił, że młodzież wyruszyła w podróż w głąb siebie i odkryła nowe pasje, umiejętności. Ten obóz był również korzystny dla młodych artystów, którzy pragną wciąż odkrywać w sobie coś nowego i nieznanego. Również pozytywne jest to, iż nasi artyści pokazali młodzieży, jak mogą wyrazić swoje uczucia, emocje, myśli i wyobraźnię. Z tego młodzież bardzo się cieszyła. Artyści byli bardzo oddani podczas swoich wykładów i warsztatów, starali się przekazać wiedzę uczestnikom, dzięki czemu byli oni bardzo usatysfakcjonowani. wywiad przeprowadziła Małgorzata Bezubik IV/2011 iszy 9
GŁUSI W KULTURZE Iwona Błaszczyk Międzynarodowy Dzień Głuchych Polski Związek Głuchych Oddział Opolski zorganizował obchody Międzynarodowego Dnia Głuchego 2011 we współpracy z Miejską Biblioteką Publiczną w Opolu i Teatrem Zapadnia z Młodzieżowego Domu Kultury. Impreza odbyła się 24 września i została sfinansowana ze środków Prezydenta Miasta Opola w ramach realizacji projektu Przełamujemy ciszę, który miał na celu przełamanie ciszy społecznej panującej wokół problemów osób głuchych. Obchody święta zostały podzielone na dwie części: pierwsza odbyła się w Miejskiej Bibliotece Publicznej. Uroczystego otwarcia obchodów dokonali prezes oddziału, pan Jarosław Duszak i wiceprezes, pan Ryszard Kula. Po krótkiej części oficjalnej zwiedziliśmy najnowocześniejszą bibliotekę na Opolszczyźnie. Zapoznaliśmy się ze zbiorami książkowymi, czytelnią, galerią i mediateką. W jednej z sal zorganizowaliśmy wystawę prac plastycznych i fotografii osób niesłyszących, członków naszego stowarzyszenia. Swoją twórczość zaprezentowali: Agata Szczepańska, Izabela Skowronek, Artur Nonckiewicz i Alfred Polok. Kolejnym punktem programu był pokaz filmu poruszającego tematykę szeroko pojętej Kultury Głuchych. Spotkanie w bibliotece miało charakter otwarty dla wszystkich mieszkańców Opola. Każdy zainteresowany mógł zapoznać się z twórczością osób niesłyszących i poznać ich środowisko. Druga część spotkania odbyła się w sali widowiskowej Młodzieżowego Domu Kultury, w której obejrzeliśmy występ artystyczny Teatru Ruchu Zapadnia. Zakończenie obchodów miało miejsce w odnowionej przez niesłyszących siedzibie Opolskiego Oddziału Polskiego Związku Głuchych w Opolu przy ul. 1 Maja 21. w Opolu 10 iszy IV/2011
GŁUSI W KULTURZE 7 Europejski Festiwal Sztuki i Kultury Głuchych 2012 w Estonii 7 Europejski Festiwal Sztuki i Kultury Głuchych odbędzie się 5-12 sierpnia 2012 r. w Tallinie, w Estonii. Poszukujemy występów z różnych gatunków artystycznych włącznie z sztukami teatralnymi, poezją, komedią, tańcem i sztukami artystycznymi. Preferujemy artystów cieszących się pozytywnym wizerunkiem Głuchoty (niedyskryminujące innych Głuchych), m.in. z różnych aspektów kultury i historii Głuchych. Występ może być oparty na literaturze i powinien trwać ok. 20-24 minuty. Proponujemy wykorzystanie w swoim występie International Sign (pol. Międzynarodowy Język Migowy), tak aby występ był zrozumiały dla wszystkich. DVD oraz aplikację należy wysłać do 6 lutego 2012 r.. Kto w tym czasie (do 6 lutego) wyśle te materiały, będzie zwolniony z opłaty rejestracyjnej. Po 6 marca opłata rejestracyjna (formularz rejestracyjny z dołączoną płytą DVD) będzie wynosić 50 EUR, zaś od 6 kwietnia 100 EURO. Koszt udziału wynosi 10 EURO za osobę i będzie trzeba go uiścić po skończeniu. Prosimy o wysłanie DVD i formularza rejestracyjnego pod następujący adres: Festival Eesti Kurtide Liit Nõmme tee 2 13426 Tallinn Estonia Estoński Związek Głuchych prosi o wysłanie DVD. Estoński Związek Głuchych prosi o wysłanie DVD. Chcemy zorganizować artystyczną wystawę podczas festiwalu. Jeśli znają Państwo Głuchych artystów proszę o wysłanie do nas imienia i nazwiska proponowanej osoby oraz kontaktu do niej. Tiit Papp, chairman (ead@ead.ee, fax: (+372) 6 552 510) Kadri Hein, project co-ordinator (kadri.hein@ead.ee) Estonian Association of the Deaf (www.ead.ee) Informacja o kosztach: organizator zapewnia zakwaterowanie oraz posiłki (7 śniadań i 1 ciepły posiłek przez 5 dni) dla pięciu osób i uroczystą kolację dla jednej osoby (lidera grupy). Koszty transportu (samolot, pociąg, autobus, samochód) są pokrywane przez uczestników. Szczegółowe informacje zostaną wysłane po dokonaniu rekrutacji uczestników. tłumaczenie: Małgorzata Bezubik IV/2011 iszy 11
GŁUSI W KULTURZE Zwycięzcy konkursu Magicz W kategorii zdjęcie zwycięzcy wybrani zostali w internetowym głosowaniu 2-15.11.2011. Katarzyna Sobczak - zdjęcie: Bezpieczna noc - 24% głosów Klaudia Talarek - zdjęcie: Biało Czerwoni nad Wisłą - 19% głosów Marek Olędzki - zdjęcie: Nad jeziorem - 16% głosów W kategorii esej przyznane zostały dwa równorzędne wyróżnienia dla Uczniów Liceum Ogólnokształcącego nr 38 w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Słabowidzących nr 8 w Warszawie. Zdobyli je: Mariusz Drohomiecki - 18 lat, Warszawa oraz Karol Irla - 18 lat, Warszawa. Nagrodą w konkursie jest wycieczka do Brukseli. Bezpieczna noc Katarzyna Sobczak Uczennica Liceum Profilowanego w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Głuchych w Warszawie, lat 19, Siedlce Przygoda Mateusz Borowski Uczeń Gimnazjum w Instytucie Głuchoniemych w Warszawie, lat 16, Bydgoszcz Biało Czerwoni nad Wisłą Klaudia Talarek Uczennica Liceum Profilowanego w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Głuchych w Warszawie, lat 18, Warszawa Nad jeziorem Marek Olędzk Uczeń Technikum Kucharskiego w Instytucie Głuchoniemych w Warszawie, lat 18, Otwock 12 iszy IV/2011
GŁUSI W KULTURZE na Europa II Moje miasto Lublin Barbara Kołtun Uczennica Liceum Profilowanego w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Głuchych w Warszawie, lat 19, Wilkołaz Gdzieś na wsi Adam Gerasik Uczeń Technikum Uzupełniającego w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Głuchych w Warszawie, lat 19, Cieszyn Moda rowerów Miłosz Szarłat Uczeń Liceum Profilowanego w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Głuchych w Warszawie, lat 19, Kutno Awaryjne lądowanie Marlena Sutersk Przysposobienie do Pracy w Instytucie Głuchoniemych w Warszawie, lat 18, Warszawa Kolor kamienia Norbert Harasimiuk Uczeń LO w Instytucie Głuchoniemych w Warszawie, lat 20, Górki IV/2011 iszy 13
GŁUSI W KULTURZE Jubileuszowy rok Hubert Bartłomiejski Teatru-3 PZG Jubileusz 40-lecia działalności Teatru-3 PZG, stał się okazją do podróży w przeszłość. Trzydziesta pierwsza premiera, tym razem spektaklu pt. Fotoplastikon odbyła się 28 listopada 2010 roku. Zawarta jest w niej historia Teatru-3 w formie wyświetlanych zdjęć i filmów oraz występów na żywo. Na scenie występują aktorzy z różnych okresów jego działalności, a pozostali są również obecni na ekranie. Historia Teatru-3 zaczęła się w 1970 roku. W początkowym okresie występy były realizowane w konwencji etiud pantomimicznych. Niesłyszącym mimom, którzy występowali w pierwszym dziesięcioleciu i którzy utrzymują do dziś kontakt ze swoim teatrem, zaproponowano udział w jubileuszowym przedstawieniu. W trakcie projekcji archiwalnych zdjęć na ekranie, na scenie pokazują oni 12 etiud. Występy i projekcje oglądają zarówno widzowie-aktorzy, którzy zajęli miejsca w zaaranżowanym na scenie pomieszczeniu fotoplastikonu oraz widzowie zebrani na widowni. Występ rozpoczął Operator - Olgierd Koczorowski sprawdzający najpierw urządzenia i salę projekcyjną, a następnie wpuszczający pierwszych widzów: Izabelę Sasek, Grażynę i Dariusza Kasperowiczów, którzy zajęli miejsca przy wizjerach. Pierwsze dwie etiudy pt. Mim i Ptak wykonał Bronisław Stankiewicz, ukazując podstawowe elementy pantomimy i teatru ruchu. W drugiej, w roli Myśliwego wystąpił również Wojciech Zawodny. W etiudach pt. Rzeźba i Ławeczka wystąpili: Janina Zakrzewska, Arkadiusz Pałtyński i Zbigniew Maruszczak. Melancholijny powrót do historii polskiej motoryzacji, gdy po drogach jeździły samochody o nazwie Syrena z charakterystyczną budową karoserii oraz z, przynajmniej w pierwszych modelach, odwrotnie otwieranymi drzwiami, przedstawili w etiudzie pt. Samochód Andrzej Szyłowicz i Zbigniew Maruszczak. Kolejne etiudy takie, jak: Parasol, Szyba, Uczucie, Pojedynek, Ciężarowiec, Schody do nieba oraz Malarz i Operacja były okazją do indywidualnych popisów mimów. Po pierwszej części, wypełnionej projekcją zdjęć i etiudami pantomimicznymi, kolejną zilustrowano fragmentami filmów. Były to kilku minutowe zapisy programów: Tratwa Meduzy w reż. Zygmunta Zdanowicza, tryptyku- Między życiem a śmiercią, Dwa oblicza i Słów inne poczęcie oraz Black & White w reż. Arkadiusza Buszko i Piotra Ratajczaka, a następnie fragmenty programów: Striptiz w reż. Herberta Gantschachera oraz Mutacje, Człowiek i dwa światy, Przelewickie opowieści i Baśniowy wieczór reż. Huberta Bartłomiejskiego. Podczas projekcji Tratwy Meduzy mim, Zbigniew Maruszczak zagrał końcową scenę ostatniego rozbitka zmagającego się ze sztormem, samotnością i beznadzieją. W trakcie filmu z programu pt. Mutacje na scenie Szczepan Pieścik jeszcze raz wcielił się w postać Dyktatora, który podczas sprowokowanych zawirowań społecznych, zmienia jedynie stronę wierzchniego ubrania, pozostając u władzy. Tryptyk Między życiem a śmiercią, Dwa oblicza i Słów inne poczęcie, przedstawiono fragmentami filmowymi oraz z wejściem Kobiety-Inspektorki Agaty Kaczmarczyk i Reprezentantów Różnych Osobowości Arkadiusza Pałatyńskiego, Adama Sapritonowa i Jerzego Tyszki. W przedstawieniu pt. Striptiz, Pan nr 1 Arkadiusz Kołota i Pan nr 2 Adam Sapritonow odtworzyli wyrwane z kontekstu sceny dialogu, prowadzone w języku migowym. Film z programu Przelewickie opowieści z akcją wśród bajecznych plenerów Ogrodu Dendrologicznego M Zemlik M Zemlik H. Bartłomiejski 14 iszy IV/2011
GŁUSI W KULTURZE M Zemlik M Zemlik w Przelewicach, na scenie dopełniły postaci wędrującej Augusty Alicja Foryś i upiększającego świat, Jaroszka Agata Kaczmarczyk. Baśniowy wieczór, oprócz projekcji scen filmowanych w uroczych zakątkach Szczecina, był okazją do pokazania tańca Breakdance w wykonaniu niesłyszącego wykonawcy, Pawła Molędy. Ostatnia scena pochodziła z programu Black and White. Na filmie pokazano fragmenty pochodzące z występu premierowego ukazującego podróż bohaterów po różnych krainach, a całość zakończyła scena wejścia postaci w mechanicznym teatrzyku do rodzinnej fotografii. Po błysku flesza, punktowe światło wyłoniło z grupy Arkadiusza Pałatyńskiego, który w języku migowym przedstawił tekst z dramatu Bohaterowie i maski Być albo nie być oto jest pytanie, a następnie w pełnym świetle pozostali aktorzy migając dodali Teatr-3 to my Po zakończeniu części artystycznej rolę gospodarza wieczoru przejął prezes Oddziału Zachodniopomorskiego PZG Jerzy Kałużny, przedstawiając obecnych na sali zaproszonych gości, m.in.: Prezydenta Miasta Szczecin Piotra Krzystka, Przewodniczącego Rady Miasta Szczecin - Bazylego Barana, Wiceprzewodniczącego Rady Miasta Szczecin Jana Stopyrę, przedstawicielki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Annę Rąbel i Marzennę Marciniuk. Na sali byli również obecni członkowie rodziny wieloletniego reżysera Teatru-3 Zygmunta Zdanowicza, który odszedł 26 października w okresie przygotowań do premiery, a którego pamięć wszyscy uczcili minutą ciszy. Następnie mimowie Janina Zakrzewska i Bronisław Stankiewicz zostali odznaczeni medalami Za zasługi dla Miasta Szczecina. Odznakami Polskiego Związku Głuchych zostali uhonorowani złotą Arkadiusz Pałatyński i kierownik artystyczny Teatru-3 - Hubert Bartłomiejski, srebrnymi Grażyna Kasperowicz, Izabela Sasek, Szczepan Pieścik, Jerzy Tyszko i Piotr Nowak. Dyplomy z rąk Prezydenta Miasta Szczecin otrzymali: Adela Dymna, Józef Dymny, Elżbieta Modlińska, Zbigniew Maruszczak, Andrzej Surówka, Szczepan Pieścik, Arkadiusz Pałatyński oraz Hubert Bartłomiejski. Następnie H. Bartłomiejski podziękował wszystkim, którzy przyczynili się do największego sukcesu Teatru-3, czym jest niewątpliwie dotrwanie do jubileuszu i dalsza chęć do działania. Prezydent Piotr Krzystek oprócz gratulacji, wyraził nadzieję, że jeszcze przez wiele następnych lat Teatr-3 i jego zespół będą popularyzowały kulturę i pantomimę, budując w ten sposób coraz mocniejsze więzy między ludźmi słyszącymi i niesłyszącymi. Słowa tego przesłania towarzyszy mimom Teatru -3 w kolejnych poczynaniach. Wypracowana przez czterdzieści lat pozycja zobowiązuje. Każdy kolejny występ jest traktowany z dużym zaangażowaniem. Możliwość zaprezentowania się widzom ze środowiska, jak i szerokiej publiczności słyszącej podczas występów na miejskich festynach, małych i dużych imprezach jest również okazją do pokonania własnych słabości. Ostatni występ miał miejsce podczas VIII Spotkań Artystycznych Osób Niepełnosprawnych organizowanych przez Koło Terenowe Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem w Goleniowie. Mimowie Jerzy Tyszko i Bronisław Stankiewicz przedstawili dwa mimodramy, jeden oparty na klasycznej pantomimie, drugi tragikomiczny, angażujący do udziału publiczność. Do końca roku Teatr-3 ma zaplanowany w listopadzie występ na zaproszenie Niemiecko Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz kultury i Integracji - Deutsch Polnischer Verein für Kultur Und Integration e.v.w Pasewalku. Pod koniec listopada w Domu Kultury PZG Kontakty odbędzie się trzydziesta druga premiera pt. Klik! Lubię to. Teatr -3 nie poddaje się trudnościom i chce nadal być reprezentantem kultury Głuchych. M Zemlik M Zemlik M Zemlik IV/2011 iszy 15
GŁUSI W KULTURZE Sztuka Projekt Doradztwo, Zawód, Poradnictwo Bez Barier Prezentujemy prace uczestników projektu pn. Sztuka Bez Barier Doradztwo, Zawód, Poradnictwo realizowanego przez Oddział Zachodniopomorski Polskiego Związku Głuchych. Zdjęcia zostały opublikowane w Kurierze Szczecińskim. Prace uczestników zostały wystawione w Centrum Handlowo-Rozrywkowym Galaxy. 16 iszy IV/2011
GŁUSI W KULTURZE Zawodnik Aldona Ratajczak urodziła się w Barlinku. Mieszka i pracuje w Gorzowie Wlkp. Tam ukończyła Studium Turystyczne. Ale pracowała w wielu zawodach. Przez kilka lat zajmowało ją malarstwo. Miała nawet własną wystawę w Myśliborzu. Pracowała też w internetowej telewizji dla niesłyszących. Obecnie jej pasją jest fotografia. Swoją przyszłość wiąże właśnie z tym zawodem. Najchętniej fotograf uje sport. Portret dziecka Agata Kaczmarczyk studiuje na drugim roku pedagogikę artystyczną na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Kaliszu. Od kilku lat pasjonuje się m.in. fotografią. Lubi pracę w ruchu i wśród ludzi. Dlatego najchętniej wykonuje zdjęcia reporterskie i portretowe. Ale równie dobrze czuje się w tematyce krajobrazowej oraz makro. W przyszłości chce zawodowo, zająć się fotografią! filmowaniem. Teatr Letni Olgierd Koczorowski pochodzi z Wrocławia, ale od wielu lat mieszka i pracuje w Szczecinie. Fotografuje od siódmego roku życia. Ulubione tematy to portret, architektura i pejzaż. Swoje fotografie I filmy prezentował na kilkunastu wystawach indywidualnych i zbiorowych, zdobywając wiele nagród i wyróżnień. Motyl Arkadiusz Bazak mieszka i pracuje we Wrocławiu. Tam też ukończył zawodową szkolę poligraficzną oraz studia licencjackie na kierunku pedagogika specjalna. Zawsze jednak marzył o studiach aktorskich. Z powodu wady słuchu planów tych nie zrealizował. Za to nie było to przeszkodą w uprawianiu aktorstwa. Założył teatr Deaf Poland, który łączy w sobie pantomimę, taniec, poezję i śpiew. Lubi wiązać ze sobą różnorodne kierunki sztuki. Martwa natura Przemysław Zacharkiewicz jest absolwentem technikum gastronomicznego, ale pasjonuje się fotografią, informatyką, grafiką komputerową i literaturą. Ukończył też 3-letni kurs komputerowy. Jego ulubione tematy fotograficzne to: krajobraz, portret oraz martwa natura. Mieszka w Świnoujściu. Kasia Adam Sapritonow mieszka i pracuje w Szczecinie. Od lat zawodowo zajmuje się drukiem i grafiką komputerową. Te umiejętności wykorzystuje też w fotografii. Lubi fotografować ludzi i przebywać wśród nich. Jednym z jego ważniejszych projektów jest dokument fotograficzny z festiwalu Woodstock w Kostrzynie. Chętnie wykonuje sesje portretowe oraz dokumentuje zdarzenia teatralne. Sam jest aktorem Teatru 3 w Szczecinie. IV/2011 iszy 17
GŁUSI W KULTURZE Zabawa Katarzyna Stąpór urodziła się w Skwierzynie koło Gorzowa Wielkopolskiego, a dorastała w Żarach. Obecnie mieszka we Wrocławiu. Tam ukończyła liceum profilowane w Ośrodku dla Niesłyszących, a także Policealne Studium Fotograficzne. Pasjonuje ją fotografowanie, rysowanie, poznawanie świata. Uwielbia też teatr. Kontrast Dariusz Kosztowny pochodzi z Sikorza na Mazowszu. W Warszawie skończył policealną szkolę o kierunku grafiki komputerowej. Od 2008 roku studiuje informatykę w Szkole Wyższej im. Pawia Włodkowica w Płocku. Jego pasją jest fotografia. Wciąż poszukuje ciekawych tematów i motywów. Ułatwia mu to jego zamiłowanie do podróży i częstych zmian miejsc. Linie Mariusz Zemlik urodził się w Szczecinie. Tam też mieszka. Zawodowo zajmuje się montażem elementów precyzyjnych i kontrolą ich jakości. Ale jego pozazawodową pasją jest fotografia. Lubi wykorzystywać możliwości, jakie daje fotografia cyfrowa. Ułatwia mu to biegła znajomość programów graficznych. Lubi fotografować krajobraz, ale też chętnie wykonuje zdjęcia reporterskie. Na pajęczynie Łukasz Gryczyński urodził się w Choszcznie i tam mieszka. Ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową oraz Liceum przy Specjalnym Ośrodku Szkolno- Wychowawczym w Szczecinie. Pracował przez kilka lat w zakładzie introligatorskim w Szczecinie. Jego największą pasją stała się jednak fotografia. W trakcie warsztatów fotograficznych (w ramach projektu Sztuka bez Barier ) zrobił setki zdjęć o różnorodnej tematyce. Porażka Stanisław Pazur mieszka w Wałczu. Na co dzień pomaga osobom niesłyszącym jako tłumacz języka migowego. Porozumiewanie się obrazami uważa za atrakcyjną formę wyrażania emocji. Na zdjęciach zapisuje nie tylko ważne momenty życia swojej rodziny i najbliższych. Cały czas szuka też nowych tematów. Na jeziorze Celina Puźniak urodziła się w Dębnie Lubuskim. Mieszka w Krześnicy - wiosce położonej niedaleko Dębna. Gimnazjum, liceum oraz policealne studium na kierunku terapeuty zajęciowego ukończyła w Szczecinie. Najlepiej czuje się blisko natury. To ona jest ulubionym tematem jej zdjęć. Fotografią zainteresowała się kilka lat temu. Ciągle stara się podnosić swoją wiedzę i umiejętności w tej dziedzinie. 18 iszy IV/2011
KULTURA OTWARTA NA GŁUCHYCH - KRAJ Okulary Szymon Adamus w kinach dla niesłyszących Wpolskich kinach przeważają produkcje zagraniczne z napisami, więc osoby niesłyszące nie mają problemu z ich obejrzeniem. Ale co jeśli zechcą obejrzeć polski film? Sony chce im pomóc dzięki specjalnym okularom wyświetlającym napisy. Duża część widzów nie lubi chodzić na filmy z napisami ( ) Niestety warunki ekonomiczne tego przemysłu oznaczają, że to (seanse z napisami w piątkowe wieczory przyp. Szymon) zbyt duży wydatek powiedział w wywiadzie dla BBC Phil Clapp z angielskiego stowarzyszenia kin. Rozwiązanie tego problemu może być banalnie proste. Jeśli napisów nie można wyświetlić na ekranie, bo popularność seansu spadnie, to można je pokazać na okularach. Nad takim rozwiązaniem pracuje firma Sony. Napisy są wyświetlane na szkłach okularów japońskiego producenta w taki sposób, by wydawały się stykać z ekranem. Podobno wygląda to tak jakby były na niego nałożone. Okulary mają pojawić się w kinach w przyszłym roku. Ale również brane są pod uwagę inne możliwości. Ot chociażby zamiana rozmowy na tekst w czasie rzeczywistym czy wyświetlanie na szkłach informacji z nawigacji satelitarnych. A może sprawdzanie statusu na Facebooku? Jesteśmy o kolejny krok bliżej ekranów w soczewkach kontaktowych zacierających granicę między tym co rzeczywiste, a tym co wirtualne. źródło: www.wykop.pl/ramka/857523/ okulary-z-napisami-dla-osob- -nieslyszacych/ IV/2011 iszy 19
KULTURA OTWARTA NA GŁUCHYCH - KRAJ Monika Buraczyńska Teatr Głuchych w Muzeum w Wilanowie 1 października 2011 r. miała miejsce premiera etiudy Czym jest miłość? w wykonaniu niesłyszącej młodzieży uczestniczącej w warsztatach pantomimy organizowanych przez Muzeum Pałac w Wilanowie i Teatr MIMO. Tego dnia również dwa przedstawienia Kot w butach i Pan Pasek i wydra były symultanicznie tłumaczone na język migowy Wramach obchodów Jubileuszu 10-lecia Królewskiego Teatru na wilanowskiej scenie zaprezentowali się uczestnicy warsztatów pantomimy organizowanych przez Muzeum Pałac w Wilanowie we współpracy z Teatrem MIMO. Od wiosny tego roku pod kierunkiem Bartłomieja Ostapczuka i Olgi Domańskiej grupa niesłyszącej młodzieży uczyła się technik pantomimy, dzięki którym mogła zaprezentować własną etiudę. Już 1 X na scenie Teatru Królewskiego w Muzeum Pałacu w Wilanowie miała miejsce oficjalna premiera etiudy Czym jest miłość będącej efektem tych warsztatów. Etiuda miała swoją prapremierę w Teatrze na Woli podczas tegorocznego XI Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Mimu. Związani z Muzeum Pałacem w Wilanowie głusi prezentowali swoje umiejętności na Wieczorze Współczesnej Pantomimy pośród profesjonalnych mimów z Polski i zagranicy, co dobitnie świadczy o poziomie, jaki udało im się uzyskać podczas kilku miesięcy ciężkiej pracy. Etiuda nawiązuje do konwencji teatru dworskiego i pokazuje w lekki i zabawny sposób sytuację dość niecodzienną, a zarazem jednak bardzo życiową i codzienną właśnie, gdy mężczyzna nie radzi sobie z nadmiarem kobiet przez siebie uwiedzionych. Choć w tej pracy najważniejsza była nauka teatru pantomimy i dobra zabawa, to młodym niesłyszącym aktorom udało się osiągnąć świetne efekty artystyczne, które mogła podziwiać publiczność zarówno festiwalowa, jak i wilanowska. Teatr staje się dostępny także dla niesłyszących! Dziękujemy niesłyszącym uczestnikom warsztatów za świetny występ, za ich pracę i zapał, dzięki którym stali się aktorami pantomimy! Dziękujemy głuchym, ich rodzinom, przyjaciołom i znajomym, którzy nas wspierali i dzięki którym warsztaty teatralne zaowocowały takimi efektami. Dziękujemy współorganizatorom prowadzącym warsztaty Bartłomiejowi Ostapczukowi i Oldze Domańskiej, których wiara i entuzjazm sprawiły, że mogliśmy uczestniczyć w tym niezwykłym przedstawieniu. O kolejnych występach niesłyszącej młodzieży będziemy informować wkrótce. Czym jest miłość?" premiera odbyła się 1 października 2011 r., Teatr Królewski Muzeum Pałacu w Wilanowie Występili: Monika Celińska, Justyna Cieślak, Kazimierz Kicke Prowadzenie warsztatów, scenariusz i reżyseria: Olga Domańska, Bartłomiej Ostapczuk Zdjęcia za uprzejmą zgodą Muzeum w Wilanowie 20 iszy IV/2011