Rosyjski rynek dodatków do żywności 2011-10-12 13:54:30

Rosyjski rynek dodatków do żywności 2011-10-12 13:54:30

2 Rosyjski rynek dodatków do żywności przekroczył wartość 1,5 mld USD i cechuje się dalszym stabilnym wzrostem. Obecnie na rynku dominuje głownie produkcja z importu, chociaż rodzimi producenci również z powodzeniem znajdują tu swoje miejsce, tym bardziej, że chłonność rynku jest dużo większa niż podaż - zwłaszcza w segmencie produktów innowacyjnych o skomplikowanej strukturze. opr. Piotr Masajło Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Moskwie Rosyjski rynek dodatków do żywności przekroczył wartość 1,5 mld USD i cechuje się dalszym stabilnym wzrostem. Obecnie na rynku dominuje głownie produkcja z importu, chociaż rodzimi producenci również z powodzeniem znajdują tu swoje miejsce, tym bardziej, że chłonność rynku jest dużo większa niż podaż - zwłaszcza w segmencie produktów innowacyjnych o skomplikowanej strukturze. Pod pojęciem dodatków spożywczych należy rozumieć środki pochodzenia roślinnego, zwierzęcego - mikrobiologicznego lub mineralnego, które używane są przy produkcji artykułów żywnościowych i obecne w nich podczas konsumpcji w pierwotnej lub przetworzonej postaci. Charakterystyczną cechą współczesnych dodatków spożywczych jest złożona struktura ich składu, tzn. występowanie w produkcie mieszanki różnego rodzaju substancji chemicznych. Głównymi odbiorcami dodatków są następujące sektory przemysłu spożywczego: piekarstwo, ciastkarstwo, przemysł mleczny, mięsny i wytwórnie koncentratów. Oprócz tego duże ilości dodatków kupowane są przez producentów lodów oraz różnego rodzaju napojów. Stabilny wzrost produkcji spożywczej na świecie stwarza środowisko dla rozwoju i wzrostu produkcji dodatków do żywności, którego tempo rozwoju już dziś znacząco wyprzedza wzrost produkcji artykułów spożywczych. Szacuje się, że w roku 2010 globalna wartość segmentu artykułów spożywczych przekroczy 31 mld USD. Rosyjski rynek artykułów spożywczych również nie pozostaje w tyle. W zeszłym roku jego wartość szacowana była na ponad 250 mld USD i wg prognoz agencji marketingowej Kachalov i Kolegi" ogólna wartość sprzedaży artykułów żywnościowych w latach 2010-2012 powinna osiągnąć 305-400 mld USD. W ślad za wzrostem produkcji spożywczej dynamicznie rośnie też rynek dodatków do żywności. Wg szacunków Związku Producentów Dodatków Spożywczych w FR roczne obroty rosyjskiego rynku dodatków oceniane są obecnie na 1,5-1,8 mld USD. Przedstawiciel związku zaznacza jednak, że największe grupy sprzedawanych tu dodatków produkowane są w Rosji w śladowych ilościach lub produkcja taka praktycznie nie istnieje. Sytuacja ta ma też swoje podłoże historyczne - w ZSRR dodatków spożywczych praktycznie nie znano (z wyjątkiem gałki muszkatołowej i kardamonu). We współczesnej Rosji produkuje się tu głównie dodatki niewymagające zaawansowanych technologii i skomplikowanego procesu technologicznego. Krajowi producenci skutecznie produkują syntetyczne i identyczne z naturalnymi aromaty, natomiast aromaty naturalne produkowane są w niewielkich ilościach, gdyż proces ich wytworzenia jest bardziej skomplikowany. Słabo rozwinięta rodzima branża, w tym zacofanie technologiczne, skromny asortyment ograniczający się głównie do najprostszych dodatków - wszystko to doprowadziło do

3 ekspansji na rynku firm z zagranicy. W rezultacie dziś w Rosji dominuje głównie produkcja z importu, udział której szacowany jest na 88-90% w wyrażeniu wartościowym. Najważniejszymi graczami na rynku dodatków do żywności są duże koncerny z UE i USA, które w odróżnieniu od rosyjskich firm posiadają tradycje, bogate doświadczenie i zaawansowane technologie. W Rosji coraz aktywniej zaczynają też oferować swoje, atrakcyjne cenowo, produkty firm z Chin. Eksperci twierdzą, że dominujący w sektorze import hamuje rozwój rodzimej branży, chociaż w ostatnim czasie zaobserwowano pojawienie się kilku efektywnie i z sukcesami działających rosyjskich firm. Producentów i firmy działające w branży można podzielić na dwie podstawowe grupy: firmy należące do pierwszej z nich - charakteryzują się produkcją wyłącznie dodatków do żywności, druga grupa - produkuje również artykuły nieprzeznaczone dla przemysłu spożywczego, są to dodatki do żywności produkowane jako rozszerzenie asortymentu. Wg ekspertów obecnie na terytorium Rosji w produkcję i dystrybucję przedmiotowego asortymentu zaangażowanych jest ponad 400 firm. Większość z nich skupiona jest na wytwarzaniu jednego określonego rodzaju produkcji, chociaż są też producenci posiadający w swej gamie szeroki asortyment, np. konserwanty, koncentraty, barwniki. Cała gama produkcji dodatków do żywności wytwarzana jest obecnie jedynie przez wiodące światowe koncerny, np: Donico. W każdym segmencie dodatków do żywności występują firmy, czasem nawet państwa, które uzyskały pozycję lidera, np. na rynku emulgatorów dominują firmy z Danii (Danisco i Palsgaard) i Holandii (Kerry Bio- Science), w dodatkach słodzących prym wiodą formy z Chin, następnie Francja, Niemcy, Japonia i Wielka Brytania - wszystkie z podobnym udziałem 11-14%. Na rynku konserwantów dominują Niemcy i Finowie. Obecnie nie zaobserwowano ostrej konkurencji między działającymi w Rosji producentami dodatków spożywczych. Każda firma zajmuje się swoim asortymentem i stara się nie wypuszczać zajętego segmentu rynku: jedne firmy zajmują się np. wyłącznie segmentem produkcji mięsnej, inne mleczarstwem i ciastkarstwem lub napojami. Jednak eksperci nie wykluczają, że z każdym rokiem konkurencja będzie narastać. Na rynku panuje tendencja postępującej specjalizacji graczy. Producent po wybraniu określonego sektora, np. aromatów - stara się wytwarzać ich całą gamę. Inna tendencja - baczniejsze zwrócenie uwagi na jakość, przede wszystkim ze strony producentów żywności, którzy są głównym odbiorcą dodatków i to ich produkcja poddawana jest ocenie konsumentów. Przemysł spożywczy, starając się sprostać coraz wyższym oczekiwaniom odnośnie jakości żywności i napojów stawianych przez konsumentów - coraz bardziej poszerza asortyment: na rynku pojawiają się nowe, odpowiadające oczekiwaniom konsumentów produkty - niskokaloryczne, z wydłużonym okresem przechowywania, natychmiast gotowe do spożycia dania itp. Dla producentów dodatków do żywności oznacza to wzrost zapotrzebowania na ich produkcję, zwłaszcza tą innowacyjną o złożonej strukturze: mieszanki barwników, dodatków słodzących, emulgatorów i konserwantów. Rosyjski rynek dodatków, który idzie drogą tendencji światowych posiada również swoje własne cechy wyróżniające. Przykładem może tu być znacznie wolniej rosnący zbyt na produkty z dodatkami poprawiającymi właściwości i skład surowca (w porównaniu do krajów USA i UE). Główną przyczyna takiego stanu jest niski poziom dochodów statystycznego Rosjanina. Dlatego wg prognoz ekspertów w najbliższym czasie rynek dodatków z wyższej półki - wzmacniających smak i aromat, zamienników tłuszczy itp. będzie rósł wolniej niż rynek tradycyjnych aromatów i konserwantów. Moda na zdrową i dietetyczną żywność dopiero do Rosji dociera. Chociaż rynek dodatków w Rosji został już dawno sformowany, to daleko mu jeszcze do pełnego nasycenia, a bariery wejścia na rynek przez nowych graczy nie są wygórowane. Dodatkową zachętą jest fakt, że rynek dodatków do żywności zawsze charakteryzowała wysoka rentowność i dochodowość. Wszystko to sprzyja działającym już tu firmom, jak również początkującym. Producenci, którzy zmodernizowali swoją produkcję zaczynają koncentrować się nie na konkurencji cenowej, ale na zainteresowaniu rynku własnym produktem, który najlepiej będzie pasował do dalszej rosyjskiej technologii wytwarzania żywności. Proponowane są towary wysokojakościowe w przystępnych cenach. Na przykład wyjście

4 na rynek aromatów (przez rosyjskiego producenta), który szybko nasycił się produktami z importu nie sprawia obecnie problemu, jeśli jakość oferowanego towaru nie ustępuje importowanemu, a jest on nieznacznie tańszy - średnio o kilkadziesiąt USD/kg. Szacuje się, że w tym segmencie pracuje obecnie ponad 20 firm z udziałem rosyjskich producentów na poziomie 30-40%. Jednak statystyka może mylić. Do krajowej produkcji zaliczane przez ekspertów są też przedsiębiorstwa, które otworzone zostały w Rosji przez zagranicznych producentów branży. Z uwzględnieniem tego faktu można sądzić, że produkcja dodatków spożywczych w statystykach FR będzie nadal rosła. Ocenia się, że w najbliższych latach będzie to wzrost w wyrażeniu wartościowym 17-20%, a faktycznym 7-10%. Największe wystawy w Moskwie, gdzie swoje stoiska posiadają producenci dodatków do żywności: Ø Пищевые ингредиенты, добавки и пряности" - XII Międzynarodowa Wystawa w Moskwie, 24-27 listopad 2009. www.ingred.ru Ø Агропродмаш" - XIV Międzynarodowa Wystawa w Moskwie, 12-16 października 2009. www.agroprodmash-expo.ru Źródła: www.eda-life.ru pisma branżowe prasa codzienna

5