Przegląd planów działań opracowanych w ramach europejskich projektów dotyczących ochrony przeciwpożarowej lasu. EUFOFINET Mgr inż. Bartłomiej Kołakowski Samodzielna Pracownia Ochrony Przeciwpożarowej Lasu IBL 1
Struktura polskiego Planu Działania 1. Krótka charakterystyka projektu EUFOFINET 2. Spójność Planu Działania z innymi Programami Operacyjnymi 3. Dobre praktyki do przejęcia - Kryteria wyboru Dobrych Praktyk - Opis Dobrych Praktyk do przejęcia 4. Aktualna sytuacja w Polsce 5. Program szkoleń 6. Budżet 7. Ocena wdrożenia Planu Działania 2
2. Spójność Planu Działania z innymi Programami Operacyjnymi Główny cel Planu Działania to podniesienie stopnia wyszkolenia załóg samochodów patrolowo-gaśniczych, poprzez opracowanie i wdrożenie jednolitego systemu specjalistycznych szkoleń dla załóg lekkich samochodów patrolowo-gaśniczych pracujących w strukturach PGL Lasy Państwowe. W konsekwencji wpłynie to na wzrost efektywności działań ratowniczych a także podniesie bezpieczeństwo pracy. Nazwa Infrastruktura i Środowisko Ministerstwo Rozwoju Regionalnego Instytucja zarządzająca Departament Koordynacji Programów Infrastrukturalnych Czas trwania 2007-2013 Wkład unijny: 27,913,683,774 Budżet całkowity Wkład krajowy: 9,651,611,419 Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska Fundusz Oś priorytetowa 3: Spójności 3
3. Kryteria wyboru Dobrych Praktyk Łatwość adaptacji do już istniejącego systemu w PGL Lasy Państwowe (nadzorującego ok. 80% powierzchni lasów w Polsce) Spodziewane, wymierne efekty przedsięwzięcia przekładające się na wzrost poziomu wyszkolenia załóg lekkich samochodów patrolowo-gaśniczych i pełnomocników nadleśniczych Relacja pracochłonności i nakładów finansowych do zamierzonego czasu przeznaczonego na wdrożenie Planu Działania Zgodność założonych celów realizacji Planu Działania z faktycznymi potrzebami zgłaszanymi przez pracowników PGL LP 4 By ONF
3. Opis Dobrych Praktyk do przejęcia GP1 : Intervention techniques for wildland fires ONF, France System interwencyjnych patroli naziemnych : szkolenia dla załóg Cel: Naziemne patrolowanie terenu i szybka interwencja w sytuacjach zagrożenia pożarami lasów Opis: Patrole naziemne we Francji są przede wszystkim wykorzystywane do wykrywania pożarów w terenie oraz do szybkiego reagowania w sytuacjach kryzysowych. Do patrolowania używane są lekkie samochody terenowe, uzbrojone w sprzęt gaśniczy z zapasem 600-800 litrów wody. Załogę stanowią dwie osoby specjalnie przeszkolone. Średnio podczas sezonu palnego może być uruchomionych ok. 200 takich patroli. Takie podział sprawia, że patrole są w stanie dotrzeć na miejsce pożaru średnio w 10 min od wyruszenia z bazy, co w praktyce przekłada się na obszar od 1000 do 5000 ha dla jednego wozu patrolowego, w zależności od warunków terenowych. Na swoim obszarze działania załoga patrolu ma wolną rękę w wyborze trasy, pozostając w stałym kontakcie radiowym z bazą. Czas pracy załogi patrolu mieści się w godzinach 11.00-22.00 w zależności od potrzeb może być wydłużany lub skracany. 5
3. Opis Dobrych Praktyk do przejęcia Struktura szkolenia załóg patroli interwencyjnych we Francji Osoby stanowiące załogi patroli interwencyjnych przechodzą 3 dniowe szkolenie oraz każdorazowo 1-2 dniowe przed rozpoczęciem sezonu zagrożenia pożarowego Program szkolenia skupia się na: podstawowych zadaniach patroli naziemnych, technikach użycia sprzętu gaśniczego, nawigacyjnego i łącznościowego, charakterystyce przebiegu pożarów lasów oraz na szeroko pojętym aspekcie bezpieczeństwa Duży nacisk podczas szkolenia kładziony jest na techniki jazdy samochodem z dużym obciążeniem i wysoko położonym środkiem ciężkości (zbiorniki są zabezpieczone przed przesuwaniem i mają dzielone komory) By ONF 6
4. Aktualna sytuacja w Polsce Straż Pożarna w Polsce jest prawnie zobligowana do gaszenia każdego typu pożaru, w tym lasu Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe posiada sprzęt i środki służące do szybkiego reagowania i gaszenia pożarów lasów w początkowej fazie rozwoju Współpraca między tymi jednostkami jest kluczowa w przeprowadzaniu akcji ratowniczogaśniczych na terenach leśnych 7
4. Aktualna sytuacja w Polsce W Polsce brak jednolitego programu szkoleń dla załóg samochodów patrolowo gaśniczych przez co nie ma gwarancji ze do działań ratowniczo gaśniczych kierowani będą odpowiednio przeszkoleni pracownicy Często angażowane są nieodpowiednie, nieprzydatne w trudno-dostępnym terenie ciężkie samochody pożarnicze do gaszenia małych pożarów lasu (ponad 90% pożarów las w Polsce jest poniżej 1 ha) 8
4. Aktualna sytuacja w Polsce Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 22 marca 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów nadleśnictwa muszą na swoim terenie zorganizować bazy sprzętu do gaszenia pożarów lasu. W bazach tych powinien znajdować się między innymi samochód patrolowo-gaśniczy 9
4. Aktualna sytuacja w Polsce L.p. RDLP Samochody pożarnicze lekkie Średnie i ciężkie Razem 1. Białystok 30 1 31 2. Gdańsk 16 16 3. Katowice 31 31 4. Kraków 2 2 5. Krosno 6 6 6. Lublin 17 1 18 7. Łódź 15 15 8. Olsztyn 30 2 32 9. Piła 20 20 10. Poznań 33 1 34 11. Radom 23 23 12. Szczecin 35 5 40 13. Szczecinek 27 27 14. Toruń 25 6 31 15. Warszawa 17 17 16. Wrocław 32 32 17. Zielona Góra 20 20 Ogółem LP 379 16 395 10
5. Program szkoleń Cel: Opracowanie jednolitych programów szkoleń dla pracowników obsługujących lekkie samochody patrolowo-gaśnicze oraz dla pełnomocników nadleśniczych, opracowanie materiałów szkoleniowych, przeszkolenie instruktorów wraz z przygotowaniem terenowych ośrodków szkoleniowych do prowadzenia takich szkoleń Ramowy program szkoleń Środki i techniki gaszenia w zależności od rodzaju pożaru lasu Posługiwanie się sprzętem radiowym i nawigacyjnym (czytanie map i obsługa urządzeń GPS) Szkolenie z zasad posługiwania sprzętem mechanicznym i jazdy w trudnym terenie Bezpieczeństwo pracy Techniki ratownictwa przedmedycznego 11
6. Założenia Czas realizacji Planu Działania Lata 2013-2015 Zadania Opracowanie programów szkoleń i materiałów, przygotowanie grupy instruktorów (w tym wizyta szkoleniowa u partnera francuskiego) Źródło finansowania Środki Unii Europejskiej lub programy finansowane przez UE PGL Lasy Państwowe Rezultat Opracowanie szczegółowego programu szkoleń dla załóg obsługujących lekkie samochody patrolowo-gaśnicze oraz dla pełnomocników nadleśniczych, przygotowanie instruktorów i przeprowadzenie specjalistycznych szkoleń Szacowana liczba osób do przeszkolenia 4000 ( kontynuacja w miarę wzrostu zapotrzebowania wynikającego z rotacji pracowników) 12
7. Ocena wdrożenia Planu Działania Wskaźniki oceny efektywności przeprowadzonych szkoleń Liczba osób z udokumentowanym ukończeniem szkolenia, Opracowane jednolite materiały szkoleniowe, Zwiększenie liczby ugaszonych pożarów w początkowej fazie rozwoju i w ten sposób zmniejszeniem kosztów akcji gaśniczych z wykorzystaniem ciężkich samochodów gaśniczych oraz kosztownych samolotów i śmigłowców, Wzrost efektywności patroli naziemnych wyrażającej się większym udziałem w wykrywanie pożarów lasów, krótszym czasem reagowania na zaistniałe zagrożenie, Poprawienie bezpieczeństwa załóg poprzez minimalizację szkód i wypadków podczas dojazdu na powierzchnię pożaru oraz przy bezpośredniej akcji ratowniczej, Zwiększenie sprawności i pracowników oddelegowanych do obsługi samochodów patrolowych, poprzez krótszy czas przygotowania samochodu do wyjazdu oraz rozpoczęcia akcji gaszenia 13