WPŁYW POŻARÓW NA LASY - POLSKA 2014 ROK

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WPŁYW POŻARÓW NA LASY - POLSKA 2014 ROK"

Adrian Makowski
5 lat temu
Przeglądów:

WPŁYW POŻARÓW NA LASY - POLSKA 2014 ROK Józef Piwnicki i Ryszard Szczygieł 1. Zagrożenie pożarowe w sezonie 2014 r. Sezonowość występowania pożarów lasu związana jest ściśle z warunkami pogodowymi.

1 WPŁYW POŻARÓW NA LASY - POLSKA 2014 ROK Józef Piwnicki i Ryszard Szczygieł 1. Zagrożenie pożarowe w sezonie 2014 r. Sezonowość występowania pożarów lasu związana jest ściśle z warunkami pogodowymi. Na rycinach 1-5 przedstawiono kształtowanie się temperatur powietrza, opadów atmosferycznych, wilgotności ściółki sosnowej, wilgotności względnej powietrza i ogólnokrajowego stopnia zagrożenia pożarowego lasu (OSZPL) oraz podano liczbę powstałych pożarów w sezonie palności w roku Średnie miesięczne temperatury powietrza w 2014 r. w sezonie palności, na obszarze całego kraju, były zbliżone do średnich wieloletnich z lat Wynosiły one o godz ,6 C (średnia wieloletnia 16,0 C), a o godz ,4 C (średnia wieloletnia 21,0 C). W kwietniu temperatury powietrza były wyższe od średniej miesięcznej wieloletniej o 1,6 C, zarówno o godz. 9.00, jak i 13.00, i wyniosły one odpowiednio 10,7 C i 16,2 C. Maj i czerwiec były nieco chłodniejszymi miesiącami w porównaniu do danych wieloletnich. Średnia temperatura w maju o godz wyniosła 15,1 C, a o godz ,7 C, natomiast w czerwcu odpowiednio: 18,3 C i 21,9 C. Najwyższe temperatury powietrza w 2014 r. obserwowano w lipcu i wyniosły one o godz ,0 C, a o godz aż 27,8 C. Temperatury te były wyższe o około 2,0 C od średnich z dziesięciolecia. W sierpniu w porównaniu z lipcem nastąpił znaczny spadek temperatur wynoszący około 4,5 C w obu terminach obserwacji. Dalszy spadek temperatury powietrza nastąpił we wrześniu, gdyż rano średnia miesięczna wyniosła 14,2 C, a po południu 20,6 C. Były to jednak temperatury wyższe o około 1,3 C od średnich wieloletnich dla tego miesiąca. Rycina 1. Temperatura powietrza i liczba pożarów lasu w sezonie pożarowym 2014 r. Średnia miesięczna wielkość opadów atmosferycznych w sezonie palności 2014 r. wyniosła 2,1 mm (podobnie jak w latach ) i była niższa o 0,6 mm od średniej z lat Opady występowały prawie codziennie przez cały sezon palności, ale nie miały intensywnego charakteru. W kwietniu średni dobowy opad był na poziomie lat ubiegłych, gdyż wyniósł 1,4 mm, by w maju wzrosnąć dwukrotnie do najwyższego w sezonie poziomu 2,8 mm/dobę. 18 maja odnotowano największy dobowy opad, wynoszący 10,7 mm. W czerwcu średni dobowy opad zmalał do 1,9 mm i był zdecydowanie niższy jak w latach , gdy wyniósł on 3,2-3,4 mm. W deszczowym lipcu i sierpniu średni opad wzrósł do około 2,5 mm/dobę. Najbardziej intensywny dobowy opad w tych

miesiącach wyniósł w dniu 14 sierpnia 11,4 mm. We wrześniu średni dobowy opad zbliżył się do poziomu kwietniowego i wyniósł 1,7 mm. Rycina 2.

Pierwsze pomiary wilgotności ściółki rozpoczęto w niektórych strefach prognostycznych już 3 marca, ale we wszystkich dopiero od 17 marca.

00 i 27% o godz. 13.00. Najmniejsze średnie wilgotności ściółki były w czerwcu i lipcu. O godz. 9.00 osiągnęły wartość 29-30%, a o godz. 13.00 poziom 22-25%.

Wilgotność ściółki i liczba pożarów lasu w sezonie pożarowym 2014 r.

2 miesiącach wyniósł w dniu 14 sierpnia 11,4 mm. We wrześniu średni dobowy opad zbliżył się do poziomu kwietniowego i wyniósł 1,7 mm. Rycina 2. Wielkość opadu atmosferycznego i liczba pożarów lasu w sezonie pożarowym 2014 r. Pierwsze pomiary wilgotności ściółki rozpoczęto w niektórych strefach prognostycznych już 3 marca, ale we wszystkich dopiero od 17 marca. Średnie miesięczne wartości wilgotności ściółki w 2014 r. w sezonie palności były, jak i w poprzednich latach, zbliżone do średnich wieloletnich. Wyniosły one 33% o godz i 27% o godz Najmniejsze średnie wilgotności ściółki były w czerwcu i lipcu. O godz osiągnęły wartość 29-30%, a o godz poziom 22-25%. Najwyższe miesięczne wilgotności ściółki wystąpiły w sierpniu i wrześniu, kiedy rano wyniosły one 36%, a popołudniu zawierały się w wąskich granicach 29-31%. Rycina 3. Wilgotność ściółki i liczba pożarów lasu w sezonie pożarowym 2014 r. Wartości wilgotności względnej powietrza nie odbiegały od średnich wieloletnich, wynosząc w sezonie 2014 r. 77% o godz i 57% o godz Średnie wilgotności względne powietrza w kwietniu, maju i czerwcu były także zbliżone do średniej rocznej w obu terminach obserwacji i zawierały się w przedziałach 70-77% (godz. 9.00) oraz 55-58% (godz ). W lipcu wilgotność względna powietrza spadła do najniższego poziomu i wyniosła 69% o godz oraz 50% o godz. 2

13.00. W kolejnych dwóch miesiącach nastąpił wzrost wartości względnej powietrza, by osiągnąć maksymalne średnie wartości miesięczne we wrześniu, które wyniosły o godz. 9.00 89%, a ogodz.13.00 63%.

charakteryzowało przeciętne zagrożenie pożarowe lasów, gdyż ogólnokrajowy stopień zagrożenia pożarowego (OSZPL) wyniósł dla obszaru całego kraju 1,5, podczas gdy średnia wieloletnia wynosiła 1,6.

9.00) i 1,2 (godz. 13.00). Procentowy udział występowania 3. stopnia zagrożenia pożarowego dla sezonu palności był na poziomie 21% i był niższy od średniego udziału wieloletniego.

3 W kolejnych dwóch miesiącach nastąpił wzrost wartości względnej powietrza, by osiągnąć maksymalne średnie wartości miesięczne we wrześniu, które wyniosły o godz %, a ogodz %. Rycina 4. Wilgotność względna powietrza i liczba pożarów lasu w sezonie pożarowym 2014 r. Sezon palności w 2014 r. charakteryzowało przeciętne zagrożenie pożarowe lasów, gdyż ogólnokrajowy stopień zagrożenia pożarowego (OSZPL) wyniósł dla obszaru całego kraju 1,5, podczas gdy średnia wieloletnia wynosiła 1,6. Tylko w dwóch miesiącach OSZPL był wyższy od średniej rocznej. W czerwcu o godz wyniósł on 1,8 i 1,6 o godz , by w lipcu osiągnąć roczne maksimum 2,0 o godz i 1,9 o godz Najniższe zagrożenie pożarowe było we wrześniu, kiedy OSZPL wyniósł 0,8 (godz. 9.00) i 1,2 (godz ). Procentowy udział występowania 3. stopnia zagrożenia pożarowego dla sezonu palności był na poziomie 21% i był niższy od średniego udziału wieloletniego. Największy jego udział, wynoszący 38% dla obu terminów obserwacji odnotowano w lipcu, najmniejszy zaś we wrześniu w przedziale 4-8%. Rycina 5. Ogólnokrajowy stopień zagrożenia pożarowego lasu i liczba pożarów lasu w sezonie pożarowym 2014 r. 3

2. Występowanie pożarów i spalona powierzchnia lasów W roku 2014 powstało 5 245 pożarów (3 603 lasów i 1 642 innych powierzchni naturalnych), o 322 więcej niż w 2013 roku (4 883), a spaleniu uległo 2

4 2. Występowanie pożarów i spalona powierzchnia lasów W roku 2014 powstało pożarów (3 603 lasów i innych powierzchni naturalnych), o 322 więcej niż w 2013 roku (4 883), a spaleniu uległo ha (1 957 ha lasów i 734 ha innych powierzchni naturalnych), o ha więcej niż w roku ubiegłym (1 289 ha) tabela 1 i rycina 8. Najbardziej palnym miesiącem był marzec (20,7% pożarów, tj ), następnie kwiecień (16,8%), lipiec (15,9%) i czerwiec (11,2%) rycina 6. Najmniej pożarów w sezonie palności powstało we wrześniu (6%) i sierpniu (8,1%). W sezonie palności (kwiecień-wrzesień) powstało 67,8% pożarów. Rycina 6. Występowanie pożarów lasu w Polsce w poszczególnych miesiącach w latach Najwięcej pożarów, podobnie jak w ubiegłym roku, było na terenie województwa mazowieckiego ( % ogólnej liczby) ryciny Najmniej pożarów wystąpiło w województwie małopolskim (120) i opolskim (155). Największe powierzchnie spalone lasów odnotowano w następujących województwach: - mazowieckie (450 ha), - dolnośląskie (415 ha), - warmińsko-mazurskim (320 ha). Najmniejsza powierzchnia spalona lasów była w województwie lubuskim (31 ha) i zachodniopomorskim (43 ha). Małe pożary lasu, tj. o powierzchni mniejszej i równej 1 ha, stanowiły 93% wszystkich pożarów lasu w 2014 r. (ryc. 7), z powierzchnią spaloną wynoszącą 26,2%. Pożary średnie, tj. o wielkości powyżej 1 ha i mniejszej od 10 ha, stanowiły 37,8% powierzchni spalonej, których liczba wynosiła tylko 6,6%. Ponadto w 2014 r. było 19 pożarów dużych (23,8% powierzchni spalonej) i 2 bardzo duże (12,2% powierzchni spalonej). 4

5 Rycina 7. Rozkład liczby pożarów według wielkości powierzchni spalonej w Polsce w latach Rycina 8. Ogólna liczba pożarów lasu i powierzchnia spalona w Polsce w latach

Rycina 9. Liczba pożarów lasu i powierzchnia spalona w poszczególnych województwach w Polsce w 2014 r. Rycina 10.

Dane o pożarach lasu w Polsce w okresie 2007-2014 Rok Liczba pożarów Spalona powierzchnia (ha) Lasy Inne naturalne Razem Lasy

5 633 3 529 9 162 2 524,58 1 875,90 4 400,48 2010 2 975 1 705 4 680 1 358,26 767,98 2 126,24 2011 5 126 3 046 8 172 1 526,11

6 Rycina 9. Liczba pożarów lasu i powierzchnia spalona w poszczególnych województwach w Polsce w 2014 r. Rycina 10. Liczba pożarów lasu i powierzchnia spalona w poszczególnych województwach w Polsce w 2013 r Tabela 1. Dane o pożarach lasu w Polsce w okresie Rok Liczba pożarów Spalona powierzchnia (ha) Lasy Inne naturalne Razem Lasy Inne naturalne Razem , , , , , , , , , ,26 767, , , , , , , , ,42 478, , ,90 733, ,45 6

Rycina 11. Rozkład występowania pożarów lasu w poszczególnych województwach w latach 2013-2014 3.

7 Rycina 11. Rozkład występowania pożarów lasu w poszczególnych województwach w latach Sprzęt do gaszenia pożarów i kampanie informacyjne Lasy Państwowe dysponowały sprzętem w postaci: 27 samolotów gaśniczych i 7 śmigłowców (gasiły one 419 pożarów lasu oraz 160 zagrożeń pożarowych dla lasu, dokonując zrzuty środków gaśniczych), 365 lekkimi samochodami patrolowo-gaśniczymi, 13 samochodami średnimi i ciężkimi, 253 motopompami. Sprzętem naziemnym Lasów Państwowych ugaszono 5% wszystkich pożarów, a pozostałe gasiły jednostki Państwowej Straży Pożarnej i ochotnicze straże. W 2014 roku w ramach działań informacyjnych i propagandowych zrealizowano: ponad 10 tys. pogadanek w szkołach, na koloniach i obozach, zorganizowano 332 konkursy poświęcone ochronie przeciwpożarowej lasu, przekazano ponad 700 komunikatów o zagrożeniu pożarowym i zasadach bezpiecznego zachowania się w lesie w środkach masowego przekazu, rozpowszechniono ponad 122 tysiące plakatów, ulotek informacyjnych, kalendarzy dotyczących pożarów lasu, wystawiono ponad 5 tysięcy tablic informacyjnych. 4. Przyczyny pożarów Główną przyczyną pożarów lasu była działalność człowieka, w tym podpalenia stanowiły prawie połowę wśród nich (40,25%), następnie zaniedbania (29,49%) i wypadki (7,11%), natomiast nieznane przyczyny stanowiły 22,12% (ryc. 12). 7

Rycina 12. Rozkład liczby pożarów według przyczyny ich powstawania w Polsce w latach 2013-2014 5.

8 Rycina 12. Rozkład liczby pożarów według przyczyny ich powstawania w Polsce w latach Profilaktyka przeciwpożarowa Na obszarach leśnych zarządzanych przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe prowadzono prace przeciwdziałające możliwości powstania i rozprzestrzeniania się pożarów, odnawiając 5,6 tys. km pasów przeciwpożarowych, zakładając 35,3 km nowych pasów oraz uporządkowano las na powierzchni około 21,8 tys. ha, zmniejszając ilość łatwopalnej biomasy. W skład systemu obserwacyjnego LP wchodziło: 664 dostrzegalne przeciwpożarowe, w tym 242 (36,4%) wyposażonych w kamery telewizyjne, 6 samolotów patrolowych, 369 lekkich samochodów patrolowych, z których 365 było wyposażonych w moduły gaśnicze. Efektywność wykrywania pożarów w LP przez dostrzegalnie przeciwpożarowe wyniosła 30,5%, samoloty wykryły 1,2% pożarów, a osoby postronne 60,8%. Pozostałe 7,5% pożarów wykryły patrole przeciwpożarowe. Sieć łączności i alarmowania w Lasach Państwowych stanowiło: radiotelefonów, w tym bazowe, przewoźne i nasobnych oraz 113 przemienników na pasmo PSP. Zaopatrzenie w wodę dla celów gaśniczych zapewniało punktów poboru wody, w tym ponad 4,5 tys. naturalnych i ponad 2,7 tys. sztucznych. Ponadto wodę zapewniało ponad 4,7 tys. hydrantów zlokalizowanych w sąsiedztwie lasów. Koszty ochrony przeciwpożarowej Lasów Państwowych w 2014 r. wynosiły 78,5 mln zł. Krajowy System Informacji o Pożarach lasów dostępny jest pod adresem natomiast mapy zagrożenia pożarowego, aktualizowane codziennie od marca do końca września (o godz. 9:00 i 13:00) pod adresem 8

Podobne dokumenty

WPŁYW POŻARÓW NA LASY - POLSKA 2013 ROK

Temperatura powietrza [ o C] WPŁYW POŻARÓW NA LASY - POLSKA 213 ROK Józef Piwnicki i Ryszard Szczygieł 1. Zagrożenie pożarowe w sezonie 213 r. Sezonowość występowania pożarów lasu związana jest ściśle