Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna w Zawierciu ul. Parkowa 2 42-400 Zawiercie tel./fax 32 67 223 83 e-mail: poradniapsychped@wp.pl PPP.D.0111.0005.2016.BG Cel procedury: PROCEDURY PORADNI PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ W ZAWIERCIU DOTYCZĄCE: PRZYJMOWANIA, DIAGNOZOWANIA I OPNIOWANIA UCZNIÓW W KIERUNKU SPECYFICZNYCH TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ DYSLEKSJA, DYSORTGRAFIA, DYSGRAFIA. 1. Ujednolicenie kierunków pracy diagnostycznej specjalistów poradni w celu wydania opinii o dysleksji, dysgrafii i dysortografii. 2. Informacja dla nauczycieli, rodziców i uczniów o warunkach uzyskania opinii w przypadku występowania dysleksji rozwojowej. 3. Wykluczenie innych niż specyficzne trudności w uczeniu się przyczyn niepowodzeń w nauce czytania i pisania (nieskorygowana wada wzroku, wada słuchu, upośledzenie umysłowe, zaniedbanie środowiskowe). Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego 2013r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz.U.,z 2013r., poz.199); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2013r., poz. 532); Ustawa z dn.20 luty 2015r o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 16 marca 2015r.,Poz. 357,Art. 3.pkt 18a.). Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych Dz. U. z 2015, poz. 843. Założenia ogólne: 1. Diagnozowanie dysleksji jest procesem długotrwałym (badanie wstępne, terapia, badanie kontrolne). 2. Diagnoza dysleksji rozwojowej powinna być przeprowadzona w okresie I i II etapu edukacyjnego. 3. W okresie klas I-III szkoły podstawowej, nie stwierdzamy występowania dysleksji a jedynie ryzyko dysleksji i występowanie deficytów rozwojowych utrudniających naukę czytania i pisania.
4. Badanie kontrolne przeprowadza się po okresie rocznej lub 2 - letniej udokumentowanej pracy z uczniem. 5. Nie diagnozujemy dysleksji i dysortografii bez udokumentowania pracy terapeutycznej tj. zajęć na terenie szkoły /zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, zajęcia korekcyjno-kompensacyjne/ jak również pracy w domu /praca samokształceniowa pod kierunkiem rodziców/ lub zajęcia w poradni oparciu o instruktaż specjalisty. 5.1. Analiza pracy samokształceniowej ucznia zawiera analizę stopnia realizacji zaleconych ćwiczeń udokumentowanych wpisem w kartę indywidualną ucznia. 5.2. Dokumentacja z pracy terapeutycznej prowadzonej na terenie szkoły powinna zawierać informację o czasie trwania, przebiegu i uzyskanych efektach przez ucznia. PROCEDURA PRZYJMOWANIA UCZNIÓW NA BADANIA W KIERUNKU SPECYFICZNYCH TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ 1. Zgłoszenie na wstępne badanie diagnostyczne dokonują rodzice/ prawni opiekunowie lub pełnoletni uczniowie na obowiązującym formularzu wniosku. 2. Badanie kontrolne przeprowadza się po okresie rocznej lub 2- letniej udokumentowanej pracy z uczniem. Zgłoszenia dokonują rodzice/ prawni opiekunowie lub pełnoletni uczniowie na obowiązującym formularzu wniosku. Do wniosku należy dołączyć: - opinię od nauczyciela nauczania zintegrowanego (uczniowie I poziomu edukacyjnego), nauczyciela polonisty (uczniowie II etapu edukacyjnego) / zawierającą inf. o trudnościach i jego mocnych stronach, informację o niepowodzeniach szkolnych oraz poziomie osiągnięć ucznia / - załącznik Nr 1 lub Nr 2, - informację o stanie zdrowia (badanie wzroku, słuchu), - co najmniej 2 sprawdziany ortograficzne ucznia (dyktanda, wypracowania), sprawdzian znajomości zasad pisowni, - zeszyty i prace klasowe bieżące i z wcześniejszych lat nauki, - dokumentację pracy prowadzonej z uczniem w szkole i na terenie domu w przypadku badania kontrolnego, - opinię wcześniej wydaną przez poradnię. PROCEDURY OPINIOWANIA UCZNIÓW W KIERUNKU SPECYFICZNYCH TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ I. Założenia ogólne: 1. Opinia poradni psychologiczno pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się może być wydana uczniowi nie wcześniej niż po ukończeniu III klasy szkoły podstawowej i nie później niż do ukończenia szkoły podstawowej. 2. Opinia może być również wydana uczniowi gimnazjum i szkoły ponadpodstawowej na wniosek dyrektora szkoły skierowany do poradni psychologiczno pedagogicznej, po uzyskaniu pozytywnej opinii rady pedagogicznej szkoły, do której uczeń uczęszcza. 3. Opinia zawierająca diagnozę: o specyficznych trudnościach w uczeniu się jest ważna od momentu jej wydania do ukończenia edukacji szkolnej i upoważnia do: - objęcia ucznia pomocą psychologiczno pedagogiczną na terenie szkoły,
- dostosowanie wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia ze specyficznymi trudnościami w nauce języka polskiego, - dostosowania warunków sprawdzianu i egzaminu (w tym maturalnego) zgodnie z zasadami zawartymi w komunikacie Centralnej Komisji Edukacyjnej. 4. Opinia po pierwszym badaniu diagnostycznym powinna zawierać informację o terminie badania kontrolnego. II. Szczegółowe kryteria postępowania diagnostycznego w przypadku dysleksji, dysgrafii dysortografii. Postępowanie diagnostyczne oraz zastosowane narzędzia diagnostyczne powinny być dobrane do hipotez postawionych na podstawie wniosku o przebadanie i z wstępnej orientacji w problemie. 1.Wstępna orientacja w problemie, zebranie dostępnych dokumentów: opinia szkoły, co najmniej 2 sprawdziany ortograficzne ucznia (dyktanda, wypracowania), sprawdzian znajomości zasad pisowni, zeszyty i prace klasowe bieżące i z wcześniejszych lat nauki, dokumentacja z pracy terapeutycznej, opinia wydana na podstawie poprzednich badań, ksero świadectw szkolnych. 2.Wywiad z rodzicami wczesny rozwój dziecka ze szczególnym uwzględnieniem sprawności motorycznej, mowy, rozwoju emocjonalno-społecznego, stan zdrowia dziecka (wyniki badań wzroku i słuchu, wady narządów ruchu, poważne schorzenia), dane o sytuacji rodzinnej, stosunek rodziców do problemów w uczeniu się, przebieg nauki szkolnej (frekwencja, sukcesy, niepowodzenia). i w 3.Rozmowa kierowana z uczniem kwestionariusz dla ucznia, stosunek do problemów w uczeniu się, zainteresowania, zamiłowania. 4. Badanie psychologiczne (spośród niżej podanych dokonuje się wyboru biorąc pod uwagę problemy, wiek dziecka itp.): ocena rozwoju poznawczego, ogólnej sprawności intelektualnej ucznia: o Skala Inteligencji D. Wechslera dla Dzieci (WISC - R) o Skala Inteligencji D. Wechslera dla Dorosłych (WAIS - R) o Skala IDS o Test Matryc Kolorowych Ravena (TMK) o Test Matryc Ravena w wersji Standard (TMS) + Test Językowy "Leksykon" o ocena funkcjonowania Bateria testów APIS-P. Bateria Testów APIS-Z ocena percepcji wzrokowej o Test Bender- Koppitz o Test Figury Złożonej Rey Osterrietha (TFZ) o Test Rozwoju Percepcji Wzrokowej (TRPW, M. Frosting) o Test Pamięci Wzrokowej (A. L. Benton) emocjonalno - społecznego
o w zależności od problemu diagnostycznego 5. Badanie pedagogiczne: analiza wytworów ucznia (zeszyty, rysunki itp.) ocena umiejętności czytania o Seria testów Czytania i Pisania dla klas I - III szkoły podstawowej (T. Straburzyńska i T. Śliwińska) o Test czytania cichego dla klas I- III, M. Grzywak - Kaczyńska o Test cichego czytania dla uczniów klas IV- VI, E. Karpiński, B. Radtke o Test czytania głośnego klas IV- VI, M. Sobolewskiej o Test do badania tempa czytania, Konopnicki ocena umiejętności pisania: o Seria testów czytania i pisania dla klas I - III szkoły podstawowej (T. Straburzyńska, T. Śliwińska) o Wybór tekstów do pisania ze słuchu dla klas IV - VI szkoły podstawowej (M. Sobolewska) o Znormalizowane sprawdziany znajomości zasad ortograficznych dla uczniów klas II VI Szkół Podstawowych, E. Karpińska, B. Radtke o metody przeznaczone do diagnozy specyficznych trudności w uczeniu się Skala Ryzyka Dysleksji (SRD, M. Bogdanowicz) Pomoce do badań pedagogicznych uczniów szkół ponadpodstawowych ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu (J. Mickiewicz) Próby pisania ze słuchu, z pamięci i przepisywania. Kwestionariusz objawów ryzyka dysleksji i ryzyka dysgrafii uczniów klas IV-VI. ocena percepcji słuchowej: o Skala Umiejętności Fonologicznych (Skala F, wg B. Zakrzewskiej) o Skala Pomiaru Percepcji Słuchowej Słów (Wersja A. J. Kostrzewski) o Próby I. Styczek (analiza, synteza słuchowa, różnicowanie słuchowe) o Sprawdzian umiejętności analizy i syntezy słuchowej, J. Wyczesany o Test szybkiego nazywania, A. Jaworska, A. Matczak o Test kompetencji fonologicznych, M. Bogdanowicz badanie lateralizacji: o Próby do badania dominacji lateralnej (R. Zazzo, N. Galifret - Granjon) uzupełnione o dane z wywiadu i obserwację. Kontrolne badanie pedagogiczne przeprowadza się w oparciu o Baterie Diagnozy Dysleksji odpowiednie do wieku ucznia: Test dekodowania dla klas I, M. Szczerbińska, O. Pelc-Pękała Bateria metod diagnozy przyczyn niepowodzeń szkolnych uczniów 5-6 lat: Bateria -5-6 Bateria metod diagnozy przyczyn niepowodzeń szkolnych u dzieci 8-letnich: Bateria -8 Bateria metod diagnozy przyczyn niepowodzeń szkolnych uczniów klas IV- VI: Bateria -10-12 Bateria metod diagnozy przyczyn niepowodzeń szkolnych uczniów gimnazjum: Bateria - Gim. Diagnoza dysleksji uczniów klas III szkoły podstawowej, A. Jaworska, A. Matczak, J. Stańczak
Diagnoza dysleksji uczniów klas V szkoły podstawowej, A. Jaworska, A. Matczak, J. Stańczak 6. Badanie logopedyczne o ocena poprawności artykulacyjnej, kompetencje językowe o test KKDM o test słownikowy III. Przebieg badań: - Analiza dokumentów zebranych przed badaniami. - Wywiad z rodzicami. - Rozmowa z uczniem. - Badanie psychologiczne. - Badania pedagogiczne. - Badanie logopedyczne w przypadku występowania problemów artykulacyjnych. - Omówienie wyników badań i porada dla rodziców dotycząca form pomocy dziecku. IV. Opracowanie opinii. 1.Pracownicy dokonujący diagnozy w kierunku specyficznych trudności w uczeniu się, są zobowiązania do opracowania diagnozy (psychologicznej, pedagogicznej, logopedycznej) w terminie siedmiu dni od daty ukończenia badania. 2. Pracownik odpowiedzialny za opracowanie opinii jest zobowiązany do jej przedstawienia sprawdzenia w terminie 7 dni przed upływem obowiązujących 30 dni od dnia złożenia wniosku rodzica ucznia/ prawnego opiekuna dziecka/pełnoletniego ucznia/ w sekretariacie. prze 3. Opinia o specyficznych trudnościach w uczeniu się powinna zawierać: - Pieczęć poradni - Miejscowość i datę - Oznaczenie poradni: PPP 4341-1.2 - W sprawie: o specyficznych trudnościach w uczeniu się. - Podstawy prawne - Dane osobowe ucznia (imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenie, adres zamieszkania, szkołę, klasę, adres szkoły) - Określenie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dziecka oraz opis mechanizmów wyjaśniających funkcjonowanie dziecka w odniesieniu do problemu zgłaszanego we wniosku o wydanie opinii: problem zgłoszony we wniosku rodziców o wydanie opinii, opis udzielonych dotychczas form pomocy w szkole i w domu i jej efektów, opis funkcjonowania poznawczego ucznia, opis stwierdzonych mechanizmów, dysharmonii i zaburzeń rozwojowych, które są przyczyną występowania trudności w nauce czytania i pisania, opis umiejętności szkolnych, opis mechanizmów funkcjonowania (w odniesieniu do problemu zgłaszanego we
wniosku o wydanie opinii). - Stanowisko poradni, w sprawie której dotyczy opinia oraz jego szczegółowe uzasadnienie - Wskazania dla nauczycieli dotyczące pracy z dzieckiem - Wskazania dla rodziców dotyczące pracy z dzieckiem, które powinni stosować w celu rozwiązania zgłaszanego problemu - Imię i nazwisko osoby składającej wniosek o wydanie opinii - Imiona i nazwiska specjalistów, którzy sporządzili opinię - Pieczątkę i podpis dyrektora Opinia jest dokumentem kończącym proces diagnostyczny. PROCEDURY WYDAWANIA OPINII O SPECYFICZNYCH TRUDNOŚCIACH W UCZENIU SIĘ 1. Poradnia wydaje opinię na pisemny wniosek rodzica/ prawnego opiekuna dziecka /pełnoletniego ucznia / w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia złożenia wnioski w sekretariacie, a w szczególnych przypadkach w terminie nie dłuższym niż 60 dni. 2. Wypełniony wniosek wraz z uzasadnieniem składa rodzic /prawny opiekun dziecka/ pełnoletni uczeń/ w sekretariacie. 3. Jeżeli, ze względu na konieczność przedstawienia zalecanych badań lekarskich (badanie słuchu i wzroku) nie jest możliwe wydanie opinii w terminie 30 dni, opinię wydaje się w ciągu 7 dni od dnia dostarczenia brakujących do wydania opinii zaświadczeń lekarskich przez rodzica/ prawnego opiekuna/ pełnoletniego ucznia/. 4. Opinię redagują osoby prowadzące diagnozę po uprzedniej konsultacji i wspólnym wypracowaniu stanowiska. Diagnoza badań usługowych zostaje wykonana w terminie 7 dni. 5. Opinię przekazuje pracownik odpowiedzialny za jej zredagowanie do sprawdzenia w terminie najdalej 7 dni przed upływem ostatecznej daty terminu jej wydania. 6. Dyrektor Poradni lub osoba przez niego upoważniona przekazuje sprawdzoną opinię do zarejestrowania do sekretariatu. 7. Wydrukowaną opinię podpisują specjaliści opracowujący opinię. 8. Podpisaną przez specjalistów opinię podpisuje dyrektor Poradni lub osoba przez niego upoważniona. 9. Opinię (jeden egzemplarz) odbiera rodzic/ prawny opiekun dziecka/ pełnoletni uczeń/ lub osoba upoważniona przez rodzica /prawnego opiekuna dziecka/pełnoletniego ucznia/ w sekretariacie. 10. Rodzic /prawny opiekun/ pełnoletni uczeń/ może otrzymać na pisemny wniosek odpis opinii.
Procedura jest zgodna z Rozporządzeniem MEN z dnia 1 lutego 2013r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz.U. z 2013r., poz.199). Procedury zostały zaktualizowane i wprowadzone wraz z załącznikami PPP.D.0111.0005.2016, Zarządzenie 17/2015/2016 z dn.08.04.2016