KURS KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY KWALIFIKOWANA PIERWSZA POMOC STANY ZAGROŻENIA ZDROWIA LUB ŻYCIA OPRACOWANIE: mgr Dorota Ladowska mgr Sławomir Nawrot Gorzów Wlkp. 2010r. 1 2 ZADŁAWIENIE Jeżeli poszkodowany ma objawy częściowej niedrożności dróg oddechowych: (może mówić, kaszleć, oddychać) Zachęcaj go do kaszlu i nie rób nic więcej 3 4 Jeżeli poszkodowany ma objawy całkowitej niedrożności: (nie może mówić, kaszleć, oddychać, sinieje) Zastosuj do 5 uderzeń w okolicę międzyłopatkową na przemian z 5 uciśnięciami nadbrzusza 5 6
Jeżeli poszkodowany straci przytomność: Bezpiecznie ułóż go na ziemi Natychmiast wezwij fachową pomoc Rozpocznij reanimację OMDLENIE 7 8 OMDLENIE przejściowe upośledzenie przepływu krwi w mózgu - Utrata przytomności (do 30 s) - Blada, zimna, wilgotna skóra - Przyspieszony oddech OMDLENIE - Świeże powietrze - Pozycja leżąca z nogami uniesionymi do góry - Kontrola parametrów życiowych - Sercowo-naczyniowe - Silny bodziec psychiczny - Duszne pomieszczenia - Skupiska ludzi pozostających w pozycji stojącej - Nagła zmiana pozycji z leżącej na stojącą 9 10 BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ PRZYCZYNY BÓLU W KLATCE PIERSIOWEJ: - Zawał mięśnia sercowego - Choroby płuc - Bóle mięśniowe - Refluks żołądkowy 11 12
ZAWAŁ MIĘŚNIA SERCOWEGO - Silny ból w okolicy zamostkowej, często promieniujący do ramion, przedniej części szyi, żuchwy, zębów, pleców, nadbrzusza lub ramion - Duszność - Lęk przed śmiercią - Nudności, wymioty - Zwiększona potliwość ZAWAŁ MIĘŚNIA SERCOWEGO - Unieruchom poszkodowanego - Zapewnij mu spokój - Zapewnij dostęp świeżego powietrza - Stale monitoruj funkcje życiowe chorego, aż do czasu przyjazdu ambulansu - Jeśli wiesz lub chory mówi Ci, że choruje na serce i ma przy sobie nitroglicerynę w spray u lub tabletkach, pomóż mu ją zażyć - Jeśli chory przestanie oddychać natychmiast podejmij czynności resuscytacyjne 13 14 SERCE UDAR MÓZGU 15 16 UDAR MÓZGU ROZRÓŻNIAMY UDARY MÓZGU: - Krwotoczne (wylew) - Niedokrwienne ( zawał mózgu ) UDAR MÓZGU - Objawy ogniskowe (osłabienie kończyn, zaburzenia czucia, opadnięty kącik ust, zaburzenia mowy, niedowład połowiczy w zależności od rodzaju udaru i jego rozległości) - Zaburzenia świadomości - Ból i zawroty głowy 17 18
UDAR MÓZGU - Stałe monitorowanie funkcji życiowych do czasu przyjazdu ambulansu - Jeśli chory nie oddycha, podjąć czynności resuscytacyjne CUKRZYCA 19 20 HIPOGLIKEMIA obniżony poziom glukozy we krwi - Silne uczucie głodu - Zlewne poty - Osłabienie - Niepokój - Nudności - Tachykardia - Poszerzenie źrenic - Zaburzenia widzenia - Senność śpiączka - Zaburzenia oddychania i krążenia NZK HIPERGLIKEMIA podwyższony poziom glukozy we krwi - Nadmierne pragnienie - Suchość w ustach - Wzmożone oddawanie moczu - Mdłości - Zapach acetonu z ust - Senność śpiączka - Zaburzenia oddychania i krążenia NZK 21 22 DRGAWKI DRGAWKI - mózgowe (padaczka) - gorączkowe - uraz, niedotlenienie - Ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej chroniąc go przed urazami (głowę) - Sprawdź czy nie nastąpiły dodatkowe urazy - Czekaj aż ustąpią drgawki i wezwij pomoc 23 24
DUSZNOŚĆ DUSZNOŚĆ DUSZNOŚĆ uczucie braku powietrza: Duszność może wystąpić jako objaw zaburzeń czynności układów: - oddechowego - krążenia - nerwowego 25 26 DUSZNOŚĆ ATAK ASTMY - Choroba o podłożu alergicznym reakcja na alergen w postaci obkurczenia oskrzeli - Alergenem może być wszystko - Duszność spoczynkowa (+ często kaszel) - Bladość powłok skórnych lub sinica - Wdech świszczący, wydech utrudniony - Intensywne pocenie się - Może uczucie ucisku w klatce piersiowej - Zaburzenia świadomości, skrajne zmęczenie DUSZNOŚĆ ATAK ASTMY - Ułóż poszkodowanego w pozycji siedzącej - Uchyl okno w pomieszczeniu - Uspokój chorego - Dowiedz się czy chory ma przy sobie odpowiednie leki (inhalatory) - Monitoruj funkcje życiowe do czasu przyjazdu ambulansu - W razie konieczności podejmij czynności reanimacyjne - Lęk przed śmiercią 27 28 DEFINICJE TONIĘCIE Tonięcie proces, w wyniku którego pierwotnie dochodzi do zaburzeń oddechowych spowodowanych podtopieniem lub zanurzeniem w cieczy Podtopienie tonięcia przeżycie przez pacjenta epizodu Zanurzenie termin oznacza, że poszkodowany jest otoczony przez wodę lub inną ciecz Tonięcie = zanurzenie w cieczy górnych dróg oddechowych 29 30
POSTĘPOWANIE Pamiętaj o bezpieczeństwie własnym Jeśli to możliwe należy przeprowadzać akcję ratunkową bez wchodzenia do wody Jeśli wejście do wody jest konieczne, należy wziąć ze sobą przedmiot unoszący się na wodzie Tonącego należy wydobyć z wody jak najszybciej, a czynności resuscytacyjne rozpocząć tak szybko jak to możliwe Przy wydobywaniu osoby z wody starać się zminimalizować ruchy zginania i prostowania szyi 31 POSTĘPOWANIE Stabilizacja kręgosłupa szyjnego wskazana tylko gdy stwierdzamy cechy ciężkiego urazu lub wywiad wskazuje na możliwość jego wystąpienia (np. skoki do wody na głowę, zjazdy ze zjeżdżalni, zatrucie alkoholem) Poszkodowanego w miarę możliwości wydobywać w pozycji horyzontalnej Po wydobyciu tonącego nad powierzchnię wody i udrożnieniu dróg oddechowych nie stwierdza się oddechu należy przez minutę prowadzić sztuczne oddychanie (zalecane: usta - usta-nos) Jeśli można dopłynąć z poszkodowanym do brzegu w czasie krótszym niż 5 min. należy kontynuować sztuczne oddychanie kierując się do brzegu 32 POSTĘPOWANIE Jeżeli czas ten przekracza 5 min. powinno się wykonywać oddechy ratownicze przez kolejną minutę, a następnie tak szybko jak to możliwe dopłynąć do brzegu bez kolejnych prób wentylacji Nie ma potrzeby oczyszczania dróg oddechowych z zaaspirowanej wody (wskazanie do szybkiej intubacji) Po wydobyciu poszkodowanego na brzeg ponowna ocena wg schematu ABC i podjęcie czynności resuscytacyjnych Próby uciskania klatki piersiowej we wodzie nie będą skuteczne!! Walcz z rozwijającą się hipotermią!! 33 HIPOTERMIA 34 HIPOTERMIA HIPOTERMIA Hipotermię rozpoznajemy, gdy temperatura głęboka ciała spadnie poniżej 35 C hipotermia łagodna (35-32 C) hipotermia umiarkowana (32-30 C) hipotermia ciężka - głęboka (<30 C) Może wystąpić u osób ze sprawnym mechanizmem termoregulacji przy narażeniu na niską temperaturę (osoby młode) lub u osób z upośledzonym mechanizmem termoregulacji (małe dzieci, osoby starsze) nawet w niezbyt chłodnym otoczeniu Pomiaru temperatury głębokiej można dokonać: w przełyku na błonie bębenkowej w pęcherzu moczowym w odbytnicy *Ta sama technika pomiaru w trakcie całej resuscytacji oraz ogrzewania 35 36
Hipotermia chroni centralny układ nerwowy (mózg) oraz ważne dla życia narządy w przypadku niedotlenienia Przy temperaturze głebokiej 18 C mózg może tolerować zatrzymanie krążenia trwające do 10 razy dłużej niż przy temperaturze właściwej HIPOTERMIA - Ułożenie w ciepłym osłoniętym od wiatru i zimna otoczeniu - Zdjęcie wychłodzonych (przemoczonych) ubrań - Okrycie poszkodowanego ciepłymi kocami, śpiworami, itp. - Ciepłe napoje do picia - Ciepłe okłady na głowę oraz kark - Osoby nieprzytomne oddychające należy ułożyć w pozycji bocznej ustalonej - Zastosowanie folii życia Nie powinno się podejmować decyzji o zaprzestaniu procedur ratujących życie u pacjenta w hipotermii do momentu ogrzania go!! 37 W przypadku zatrzymania krążenia rozpoczęcie ogrzewania pacjenta nie może opóźnić podjęcia czynności resuscytacyjnych!! 38 UDAR CIEPLNY UDAR CIEPLNY - Przegrzanie organizmu nagromadzenie się zbyt dużej ilości ciepła w organizmie oraz zaburzenie ośrodka termoregulacji (zdolności naturalnego ochładzania się ciała) - Działanie słonecznego promieniowania ultrafioletowego, przebywanie w gorącej, dusznej i wilgotnej atmosferze, nadmierny wysiłek fizyczny 39 - Ogólne osłabienie organizmu (wyczerpanie) - Gorączka (powyżej 39 C) - Dreszcze - Sucha, gorąca, zaczerwieniona skóra (brak pocenia się) - Oparzenia skóry I lub II stopnia - Przyspieszone tętno - Bóle i zawroty głowy, nudności - Zaburzenia świadomości utrata przytomności 40 UDAR CIEPLNY - Ułożenie w pozycji półsiedzącej w zacienionym miejscu zapewniającym dostęp świeżego powietrza - Chłodne napoje do picia - Zimne okłady na głowę oraz kark - Chłodna kąpiel - Osoby nieprzytomne oddychające należy ułożyć w pozycji bocznej ustalonej - Zastosowanie folii życia ZATRUCIA 41 42
ZATRUCIA DROGI WPROWADZENIA TRUCIZNY: - Doustna - Inhalacyjna - Przez skórę - Wstrzyknięcie - Przypadkowe spożycie - Zamierzone nadużycie w celu odurzenia - Przypadkowe narażenia - Próby samobójcze 43 ZATRUCIA - OBJAWY OBJAWY SĄ ZALEŻNE OD RODZAJU I ILOŚCI ZAABSORBOWANEJ SUBSTANCJI Niektóre objawy nasuwające podejrzenie zatrucia: - Nagła zmiana stopnia świadomości lub zachowania, na przykład niezwykła senność, rozdrażnienie, splątanie lub pobudzenie - Nagła zmiana rytmu oddychania lub czynności serca - Podejrzane plamy na ubraniu - Oparzenia lub osmolenie na wargach lub w jamie ustnej - Dziwny zapach skóry i oddechu - Nagły atak nudności, wymiotów lub bólów brzucha - Nagłe zaburzenia chodu, niezborność ruchów - Drgawki - Utrata przytomności 44 ZATRUCIA - POSTĘPOWANIE Twoje bezpieczeństwo! Natychmiast zadzwoń po karetkę pogotowia Stosuj się do poleceń dyspozytora medycznego Monitoruj funkcje życiowe i w razie potrzeby, zastosuj czynności resuscytacyjne Zanotuj godzinę spożycia trucizny Zabezpiecz opakowania, wymiociny po spożytej substancji 45 UŻĄDLENIA, UKĄSZENIA, UGRYZIENIA - Użądlenia - delikatnie pęsetą usunąć żądło - Ukąszenia - zapewnij taką pozycję, by miejsce ukąszenia znajdowało się poniżej poziomu serca - Ugryzienia suchy, jałowy opatrunek - Uciskaj ranę tylko przy dużych krwotokach - Obmyj miejsce wodą i mydłem - Możesz zrobić okład z lodu - Jeśli poszkodowany ma przepisane leki pierwszej pomocy na uczulenie, pomóż mu je zażyć - Uwaga na reakcje alergiczne (obrzęk języka, krtani, duszność; rozwijający się wstrząs) - Monitoruj funkcje życiowe i w razie konieczności zastosuj czynności resuscytacyjne - Jeśli jest to możliwe, zabezpiecz sprawcę użądlenia, ukąszenia lub ugryzienia 46 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ MEDYCZNE CENTRUM SZKOLENIOWE ul. Gen. Andersa 8e/10 66-400 Gorzów Wlkp. www.ratownictwo-mcs.pl biuro@ratownictwo-mcs.pl 47