Analiza sytuacji na rynku pracy osób do 30 roku życia Opracowanie: Powiatowy Urząd Pracy w Słubicach Słubice 2011 1
Wstęp W niniejszym opracowaniu dokonano charakterystyki sytuacji na lokalnym rynku pracy powiatu słubickiego. Podjęto próbę wskazania przyczyn bezrobocia osób młodych, z grupy wiekowej do 30 roku życia, jak również wskazania kierunku działań jakie powinny być podjęte w celu poprawy szans na zatrudnienie osób nieaktywnych zawodowo. Zjawisko bezrobocia to jeden z najpoważniejszych problemów społecznych XXI wieku. Jest rezultatem ekonomicznych, politycznych oraz społecznych uwarunkowań. Bezrobocie ma ogromny wpływ na standard życia jednostki. Powoduje niejednokrotnie zaburzenia we wszystkich ważnych sferach życia człowieka. Bezrobotni poniżej 25 roku życia to obok bezrobotnych w wieku powyżej 50 roku życia, długotrwale bezrobotnych czy niepełnosprawnych, osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Z danych napływających z polskiego rynku pracy wynika, że pomimo posiadanego wykształcenia i kwalifikacji, ta grupa osób napotyka na szczególne trudności podczas procesu wejścia na rynek pracy i uzyskania zatrudnienia. Umiejętności młodych uzyskane w procesie edukacji mają istotny wpływ na ich pozycję na rynku pracy. Niestety zauważalnym jest problem braku dopasowania kierunków kształcenia na poziomie wyższym oraz ofert pracy i oferowanych stanowisk. Zjawisko nadwyżki wielu modnych kierunków takich jak psychologia, stosunki międzynarodowe czy turystyka, uwydatnia zdecydowane niedobory specjalistów o wykształceniu technicznym i zawodowym. Wysokie bezrobocie wśród młodzieży jest konsekwencją systemu edukacji, ukierunkowanego na zdobywanie wiedzy teoretycznej. Polscy absolwenci to niejednokrotnie, według oceny pracodawców, osoby nieprzygotowane do świadczenia pracy. Brak im przygotowania praktycznego. Jeszcze trudniejszy start ma młodzież z terenów wiejskich. Pomimo znacznego polepszenia warunków kształcenia mieszkańców wsi, dystans dzielący wieś i miasto w zakresie edukacji jest nadal znaczący. Nieustanny wzrost oczekiwań ze strony pracodawców wobec pracowników a także konkurencja na rynku pracy mają ogromny wpływ na sytuację oraz perspektywy zawodowe młodych Polaków. W konkursie o dobrą pracę coraz mniej szans mają osoby młode, posiadające niskie wykształcenie lub brak kwalifikacji. Młodzi to potencjał społeczeństwa a ich praca to także zabezpieczenie dla starszych. 2
Obowiązujący w Polsce I filar to tradycyjny system emerytalno- rentowy, zwany systemem repartacyjnym czy systemem umowy pokoleniowej. Polega on na tym, że osoby pracujące płacą składki, a z nich państwowy zakład ubezpieczeń na bieżąco wypłaca emerytury tym, którzy już zakończyli pracę. Składki nie są inwestowane i nie pracują jak kapitał, czyli nie jest możliwe ich pomnażanie z korzyścią dla następnych pokoleń. Nowoczesne społeczeństwo charakteryzuje się wzrostem długości życia z jednej strony i zmniejszaniem się wskaźnika urodzin z drugiej. Aktywizacja zawodowa tej grupy wiekowej powinna być zatem sprawą priorytetową. Warto więc pokusić się o wzmożone działania mające na celu ułatwienie młodym osobom wejście na rynek pracy oraz zniwelowanie lub uniknięcie wykluczenia społecznego, spowodowanego brakiem aktywności zawodowej. II. Analiza sytuacji na rynku pracy osób do 30 roku życia 1. Dane statystyczne Powiatowego Urzędu Pracy w Słubicach. Z ogólnej liczby 3063 osób zarejestrowanych na dzień 22.02.2011r. w Powiatowym Urzędzie Pracy, bezrobotni oraz poszukujący pracy do 30 roku życia to grupa licząca 1102 osoby co stanowi 35,98 % ogółu zarejestrowanych. W podziale na gminy sytuacja przedstawia się następująco: - w gminie Słubice- 444 osoby do 30 roku życia, które stanowią 40% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych z grupy wiekowej do 30 lat, - w gminie Górzyca- 94 osoby do 30 roku życia, które stanowią 8,53% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych z grupy wiekowej do 30 lat, - w gminie Cybinka- 192 osoby do 30 roku życia. które stanowią 17,42% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych z grupy wiekowej do 30 lat, - w gminie Rzepin 244 osoby do 30 roku życia, które stanowią 22,14%, ogółu zarejestrowanych bezrobotnych z grupy wiekowej do 30 lat, - w gminie Ośno Lubuskie 128 osób do 30 roku życia, które stanowią 11,62% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych z grupy wiekowej do 30 lat. 3
Wykres 6. Struktura bezrobotnych do 30-go roku życia w poszczególnych gminach powiatu słubickiego. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych systemu komputerowego SYRIUSZ, na dzień 22.02.2011r. W ewidencji osób bezrobotnych grupa osób do 30 roku życia, bez doświadczenia zawodowego to 497 osób, które stanowią 45,09% osób z badanej grupy wiekowej oraz 16,22% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. W podziale na gminy powiatu sytuacja przedstawia się następująco: - w gminie Słubice- 179 osób do 30 roku życia, które stanowią 36% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych z grupy wiekowej do 30 lat, bez doświadczenia zawodowego, - w gminie Górzyca- 52 osoby do 30 roku życia, które stanowią 10% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych z grupy wiekowej do 30 lat, bez doświadczenia zawodowego, - w gminie Cybinka- 93 osoby do 30 roku życia, które stanowią 19% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych z grupy wiekowej do 30 lat, bez doświadczenia zawodowego, - w gminie Rzepin 121 osób do 30 roku życia, które stanowią 24% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych z grupy wiekowej do 30 lat, bez doświadczenia zawodowego, - w gminie Ośno Lubuskie 52 osoby do 30 roku życia, które stanowią 10% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych z grupy wiekowej do 30 lat, bez doświadczenia Zawodowego. 4
Wykres 7. Struktura bezrobotnych do 30-go roku życia, bez doświadczenia zawodowego w poszczególnych gminach powiatu słubickiego. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych systemu komputerowego SYRIUSZ, na dzień 22.02.2011r. Osoby do 30 roku życia, bez kwalifikacji zawodowych to grupa 458 osób, stanowiąca 41,56% badanej grupy wiekowej oraz 14,95 % ogółu zarejestrowanych osób. W podziale na gminy powiatu sytuacja przedstawia się następująco: - w gminie Słubice- 189 osób do 30 roku życia, które stanowią 41% ogółu zarejestrowanych z grupy wiekowej do 30 lat, bez kwalifikacji zawodowych, - w gminie Górzyca- 32 osoby do 30 roku życia, które stanowią 7% ogółu zarejestrowanych z grupy wiekowej do 30 lat, bez kwalifikacji zawodowych, - w gminie Cybinka- 80 osób do 30 roku życia, które stanowią 18% ogółu zarejestrowanych z grupy wiekowej do 30 lat, bez kwalifikacji zawodowych, - w gminie Rzepin 110 osób do 30 roku życia, które stanowią 24% ogółu zarejestrowanych z grupy wiekowej do 30 lat, bez kwalifikacji zawodowych, - w gminie Ośno Lubuskie 47 osób do 30 roku życia, które stanowią 10% ogółu zarejestrowanych z grupy wiekowej do 30 lat, bez kwalifikacji zawodowych. Struktura osób do 30 roku życia, zarejestrowanych w PUP Słubice, bez kwalifikacji zawodowych w poszczególnych gminach powiatu słubickiego zobrazowana jest na wykresie 8. 5
Wykres 8. Struktura bezrobotnych do 30-go roku życia, bez kwalifikacji zawodowych w poszczególnych gminach powiatu słubickiego. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych systemu komputerowego SYRIUSZ, na dzień 22.02.2011r. Osoby długotrwale bezrobotne, do 30 roku życia to grupa 291 osób, stanowiąca 26,40% osób badanej grupy wiekowej oraz 9,5% ogółu zarejestrowanych osób. W podziale na gminy powiatu sytuacja przedstawia się następująco i zobrazowana jest na wykresie 9: - w gminie Słubice- 107 osób do 30 roku życia, które stanowią 37% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych z grupy wiekowej do 30 lat, długotrwale bezrobotnych, - w gminie Górzyca- 33 osoby do 30 roku życia, które stanowią 11% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych z grupy wiekowej do 30 lat, długotrwale bezrobotnych, - w gminie Cybinka- 61 osób do 30 roku życia, które stanowią 21% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych z grupy wiekowej do 30 lat, długotrwale bezrobotnych, - w gminie Rzepin 57 osób do 30 roku życia, które stanowią 20% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych z grupy wiekowej do 30 lat, długotrwale bezrobotnych, - w gminie Ośno Lubuskie 33 osoby do 30 roku życia, które stanowią 11% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych z grupy wiekowej do 30 lat, długotrwale bezrobotnych. 6
Wykres 9. Struktura długotrwale bezrobotnych do 30-go roku życia w poszczególnych gminach.. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych systemu komputerowego SYRIUSZ, na dzień 22.02.2011r. Struktura grupy 1102 osób do 30 roku życia, według płci przedstawia się następująco i zobrazowana została na wykresie 10: - kobiety- 646 osób, które stanowią 59% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych z grupy wiekowej do 30 roku życia, - mężczyźni- 456 osób, którzy stanowią 41% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych z grupy wiekowej do 30 roku życia. Wykres 10. Struktura osób bezrobotnych do 30 roku życia według płci. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych systemu komputerowego SYRIUSZ, na dzień 22.02.2011r. Kobiety do 30 roku życia, stanowią grupę 646 osób i stanowią 58,62% badanej grypy wiekowej oraz 21,09% ogółu zarejestrowanych osób. W podziale na gminy powiatu sytuacja przedstawia się następująco i zobrazowana jest na wykresie 11: 7
- w gminie Słubice- 236 kobiet, które stanowią 37% ogólnej liczby zarejestrowanych kobiet z grupy wiekowej do 30 roku życia, - w gminie Górzyca- 61 kobiet, które stanowią 9%, - w gminie Cybinka- 123 kobiety, które stanowią 19%, - w gminie Rzepin 146 kobiet, które stanowią 23%, - w gminie Ośno Lubuskie 80 kobiet, które stanowią 12%. Mężczyźni do 30 roku życia, to grupa 456 osób, stanowiąca 41,37% badanej grupy wiekowej oraz 14,88% ogółu bezrobotnych. W podziale na gminy powiatu sytuacja przedstawia się następująco i zobrazowana została na wykresie 12: - w gminie Słubice- 208 mężczyzn, którzy stanowią 46% ogółu zarejestrowanych mężczyzn w wieku do 30 roku życia, - w gminie Górzyca- 33 mężczyzn, którzy stanowią 7%, - w gminie Cybinka- 69 mężczyzn, którzy stanowią 15%, - w gminie Rzepin 98 mężczyzn, którzy stanowią 21%, - w gminie Ośno Lubuskie 48 mężczyzn, którzy stanowią 11%. Wykres 11. Struktura bezrobotnych kobiet do 30-go roku życia w poszczególnych gminach. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych systemu komputerowego SYRIUSZ, na dzień 22.02.2011r.. 8
Wykres 12. Struktura bezrobotnych mężczyzn do 30-go roku życia w poszczególnych gminach. Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych statystycznych systemu komputerowego SYRIUSZ, na dzień 22.02.2011r. Analiza danych statystycznych wskazuje, że osoby bezrobotne w wieku do 30 roku życia, to grupa licząca 1102 osoby stanowiące 35,98% ogółu zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Słubicach osób. Wśród nich aż 45,09 % to osoby bez doświadczenia zawodowego, stanowiące 16,22% ogółu wszystkich zarejestrowanych. Kolejna, liczną grupą, są osoby do 30-go roku życia bez kwalifikacji zawodowych. Stanowią one 41,56% omawianej grupy wiekowej. Z kolei osoby długotrwale bezrobotne do 30-go roku życia to 291 osób, stanowiących 26,40% analizowanej grupy wiekowej oraz 9,5% ogółu zarejestrowanych w PUP Słubice osób. Jak wynika z danych liczbowych wielu młodych, pozostających bez zatrudnienia nie posiada kwalifikacji zawodowych, wymaganych na rynku pracy. Osoby do 30-go roku życia, przede wszystkim z racji wieku, nie mogą wykazać się posiadaniem bogatego doświadczenia zawodowego. Analizowana grupa wiekowa stanowi wysoki odsetek osób bez zatrudnienia, wobec których Powiatowy Urząd Pracy w Słubicach winie skierować działania aktywizujące, pozwalające uzyskać doświadczenie oraz uzyskać lub uzupełnić posiadane kwalifikacje zawodowe. 9
2. Wyniki badań ankietowych przeprowadzonych przez Powiatowy Urzad Pracy w Słubicach na respondentach z grupy wiekowej do 30 roku życia W celu identyfikacji potrzeb zawodowych osób bezrobotnych przeprowadzono badania ankietowe, mające na celu zdiagnozowanie potrzeb zawodowych klientów PUP Słubice w wieku od 18 do 30 lat. Badanie ankietowe pozwoliło poznać oczekiwania zawodowe respondentów, proponowane przez ankietowanych formy wsparcia mające na celu zwiększenie szans na podjęcie zatrudnienia oraz bariery utrudniające podjęcie zatrudnienia. W ogólnej liczbie 54 osób bezrobotnych biorących udział w badaniu ankietowym najwięcej opinii uzyskano od kobiet, które stanowiły 61% ogółu respondentów. Osoby bezrobotne scharakteryzowano pod względem wykształcenia. Największa ich liczba posiadała wykształcenie gimnazjalne i poniżej (15 osób) lub średnie ogólnokształcące (14 osób). Wykształcenie zasadnicze zawodowe posiadało 12 osób, średnie zawodowe/policealne 5, wyższe zawodowe (licencjat) 3 oraz wyższe magisterskie 5 osób. Charakterystykę pod względem struktury zamieszkania oraz okresu pozostawiania w ewidencji PUP przedstawiają wykresy 13 i 14. Wykres 13. Struktura respondentów według miejsca zamieszkania. Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety przeprowadzonej przez PUP Słubice. 10
Wykres 14. Struktura respondentów według okresu pozostawania w ewidencji PUP Słubice Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety przeprowadzonej przez PUP Słubice. Poproszono ankietowanych o wskazanie spośród dostępnych trzech kategorii okres pozostawania w ewidencji osób bezrobotnych PUP Słubice. Największa liczba respondentów mieści się w pierwszej kategorii: pozostawanie w ewidencji w okresie do 6 miesięcy, stanowiącej 50 %. Przeważająca liczba respondentów objętych badaniem ankietowym zamieszkuje miasto Słubice: 31 osób, co stanowi 57%. Wśród form wsparcia, mających na celu doprowadzić do zmiany obecnej sytuacji zawodowej osób bezrobotnych największe zainteresowanie wzbudza możliwość nabycia dodatkowych uprawnień poprzez ukończenie szkoleń zawodowych (46 osób, w tym 70 % stanowiły kobiety) oraz odbycie stażu zawodowego u pracodawcy (39 osób, w tym 67 % stanowiły kobiety). Spośród wszystkich osób objętych badaniem ankietowym, wyrażających zainteresowanie ukończeniem szkolenia zawodowego, zainteresowanie tą formą wsparcia wykazało 54% ankietowanych. Kierunki szkoleń, którymi zainteresowane są osoby objęte badaniem przedstawia wykres 15. 11
Wykres 15.Kierunki szkoleń, którymi zainteresowane są osoby objęte badaniem Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety przeprowadzonej przez PUP Słubice. Jak wskazują dane przedstawione powyżej największym zainteresowaniem cieszą się kierunki szkoleń, jak opiekunka dziecięca (17%), kosmetyczka (13%), kasjer/sprzedawca (13%) czy kurs językowy (13%), które dają konkretne uprawnienia do pojęcia pracy na terenie Powiatu Słubickiego. Wynika to zapewne z nastawienia pracodawców na współpracę z Niemcami. Równie duże zainteresowanie odnotowano w przypadku możliwości nabycia doświadczenia zawodowego przez uczestnictwo w stażach zawodowych: 72% ankietowanych. Wykaz stanowisk, w których ankietowani najchętniej chcieliby odbyć staż zawodowy przedstawia wykres 16. Z poniższych danych wynika, że największym zainteresowaniem cieszą się te stanowiska, które przygotowują respondentów do wykonywania pracy w zawodach: pracownik biurowy, opiekunka dziecięca oraz kasjer/sprzedawca (po 16% respondentów). 12
Wykres 16. Wykaz stanowisk, w których ankietowani chcieliby odbyć staż zawodowy. Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety przeprowadzonej przez PUP Słubice. Dużym zainteresowaniem ankietowanych cieszy się także możliwość podjęcia przez osoby bezrobotne przygotowania zawodowego dorosłych. Zainteresowanie tą formą wsparcia wyraziło 54% respondentów, głównie w zawodach: pracownik biurowy, handlowiec, fryzjer, kosmetyczka i stolarz. W odpowiedzi na pytanie: Czy chciałby/aby Pan/i skorzystać z dotacji na podjęcie działalności gospodarczej?, 48% respondentów wyraziło zainteresowanie tą formą wsparcia, w tym 65% stanowiły kobiety. Diagnozując potrzeby zawodowe osób bezrobotnych w powiecie słubickim podjęto także próbę uzyskania opinii w zakresie wskazania form wsparcia mających na celu zwiększenie podjęcia zatrudnienia oraz barier utrudniających podjęcie zatrudnienia. Respondentom pozostawiono dowolność w kwestii odpowiedzi na te pytania. Z uzyskanych opinii wynika, że czynnikami, które najbardziej utrudniają podjęcie zatrudnienia są: brak dojazdu, małe doświadczenie zawodowe bądź jego brak, niewielka ilość opowiadających kwalifikacjom respondentów ofert pracy oraz brak możliwości zapewnienia opieki nad dziećmi. Strukturę wymienionych barier prezentuje wykres 17. 13
Wykres 17.Główne bariery w podjęciu zatrudnienia. Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety przeprowadzonej przez PUP Słubice. Mieszkańcy terenów wiejskich często nie podejmują aktywności zawodowej, tłumacząc się brakiem dojazdu. Konieczność dojazdu do zakładu pracy niejednokrotnie wydłuża czas pozostawania poza miejscem zamieszkania oraz w znaczący sposób pomniejsza uzyskiwane wynagrodzenie, a te czynniki powodują niechęć do podejmowania zatrudnienia. Osoby w tej kategorii wiekowej często jako barierę utrudniającą im podjęcie zatrudnienia wskazują brak doświadczenia czy kwalifikacji zawodowych. Jest to specyficzna grupa osób bezrobotnych, należą do niej głównie absolwenci. Pracodawcy są bardzo wymagający i pomimo posiadania przez osobę bezrobotną wykształcenia, poszukują osób doświadczonych. Często jedyną szansą na zdobycie przez te osoby doświadczenia są staże zawodowe, a przygotowanie zawodowe dorosłych umożliwia tej kategorii klientów PUP Słubice uzyskanie nowych kwalifikacji. Grupę osób, którą trudno zaktywizować stanowią osoby wychowujące małoletnie dzieci. Długi okres pozostawania bez zatrudnienia związany z wychowywaniem dzieci utrudnia tej grupie klientów podjęcie decyzji o zatrudnieniu, a tym samym powoduje postawę niechęci i bezcelowości korzystania z dostępnych form wsparcia. Zapewnienie opieki nad dzieckiem niejednokrotnie stanowi barierę, której te osoby nie mogą 14
przezwyciężyć. Warto zaznaczyć, że część osób objętych badaniem wskazywało więcej niż jedną barierę utrudniającą podjęcie zatrudnienia, ponadto 23 ankietowanych nie wskazało czynników utrudniających im podjęcie aktywności zawodowej. Podobna sytuacja miała miejsce w odniesieniu do pytania dotyczącego innych form pomocy wspierających osoby bezrobotne, lecz na nie odpowiedzi nie udzieliło aż 38 respondentów. Inne formy pomocy ze strony urzędu, które nie zostały w ankiecie poruszone, a respondenci chcieliby z nich korzystać przedstawia wykres 18. Wykres 18. Inne formy pomocy. Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety przeprowadzonej przez PUP Słubice. Najczęściej wymienianymi przez respondentów formami innej pomocy była refundacja kosztów nauki, kursy językowe oraz refundacja kosztów opieki nad dziećmi (po 13%). Spośród ankietowanych 31% osób bezrobotnych ponadto wymieniło szkolenia zawodowe oraz dotacje na podjęcie działalności gospodarczej, te formy pomocy zostały umieszczone na diagramie jako podkategoria inne formy pomocy. Natomiast 6% badanych zadeklarowało, że nie oczekuje żadnej innej formy pomocy ze strony urzędu pracy, które nie zostały do tej pory jeszcze wymienione, a z których chciałyby skorzystać. 15
III. Wnioski. Dane statystyczne, raporty oraz opinie ekspertów dotyczące sytuacji na rynku pracy osób z omawianej grupy wiekowej wskazują, iż koniecznym jest ich aktywizacja oraz wzmożenie działań mających na celu ułatwienie wejścia tych osób na rynek pracy i podjęcia czynnego życia zawodowego. Analizy rynku pracy alarmują, że coraz większa liczba ludzi młodych ma problemy z podjęciem zatrudnienia. Czynnikiem podstawowym, mającym bezpośredni wpływ na te trudna sytuacje jest przede wszystkim brak doświadczenia zawodowego i niedostosowanie uzyskanego w toku edukacji zawodu do aktualnego zapotrzebowania na rynku pracy oraz do oczekiwań pracodawców. Ustalenie właściwej ścieżki rozwoju zawodowego i dostosowanie form aktywizacji do indywidualnych potrzeb osoby bezrobotnej, winno być wsparte działaniami ukierunkowanymi na uzupełnienie lub uzyskanie poszukiwanych na rynku pracy kwalifikacji zawodowych. Obecnie coraz większe znaczenie na rynku pracy ma doświadczenie zawodowe, które niejednokrotnie determinuje przychylność pracodawcy wobec potencjalnego pracownika. Działania wspierające rozwój zawodowy młodych osób, wkraczających na rynek pracy powinny zatem uwzględniać potrzebę uzyskania przez debiutantów tak wymaganego przez pracodawców doświadczenia. Biorąc pod uwagę rozmiar i ciężar gatunkowy problemu, warto pokusić się o wzmożone działania, mające na celu ułatwienie młodym osobom wejście na bardzo wymagający rynek pracy oraz zniwelowanie lub choćby złagodzenie skutków wykluczenia społecznego, powodowanego brakiem aktywności zawodowej. Według stanu na 22.02.2011r. w rejestrze bezrobotnych Powiatowego Urzędu Pracy w Słubicach pozostawały 1102 osoby w wieku do 30 roku życia. Osoby młode stanowiły 35,98% % ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Wśród omawianej grupy wiekowej zdecydowanie przeważały kobiety, stanowiące 59% grupy osób do 30-go roku życia. Biorąc pod uwagę wcześniejsze uprawnienia emerytalne kobiet niż mężczyzn, przewaga ta jest znacząca i świadczy o zdecydowanie niższej aktywności zawodowej młodych kobiet. 16
Największą grupę stanowią osoby młode, bez doświadczenia zawodowego- 45,09% z badanej grupy wiekowej. Jest to logiczna konsekwencja młodego wieku i trudności w znalezieniu zatrudnienia na rynku pracy. Duża grupa, stanowiąca 41,56% analizowanej grupy nie posiada żadnych kwalifikacji zawodowych. I w tym przypadku przyczyny mogą analogiczne. Budującym jest fakt, iż młodzi ludzie stosunkowo w niewielkim odsetku tj. 26,40% grupy wiekowej oraz 9,5% ogółu zarejestrowanych osób, pozostają bez zatrudnienia w okresie powyżej 12 miesięcy. Reasumując, analiza wskazuje, że omawiana grupa wiekowa posiada deficyt w kwalifikacjach zawodowych oraz w doświadczeniu zawodowym. Szkolenia i kursy zawodowe, w kierunkach wykazywanych jako zawody deficytowe, wobec których istnieje zainteresowanie ze strony pracodawców, z całą pewnością pozwolą osobom młodym uzyskać lub uzupełnić kwalifikacje zawodowe. To one stanowią ważny element, decydujący często o tym, która z aplikujących o pracę osób uzyska zatrudnienie. Staże zawodowe to skuteczna forma pomocy wobec osób wykazujących deficyt w doświadczeniu zawodowym. Refundowane stanowiska pracy to silny bodziec dla pracodawcy, by dać szanse młodym, ambitnym choć jeszcze niedoświadczonym pracownikom. Wiedza, poparta praktyką to mocne podstawy dobrej pracy ale nie można zapomnieć także o kreatywności, zaangażowaniu czy ogromnej chęci zdobycia nowej wiedzy. Te cechy to hasła sztandarowe większości młodych osób, dla których brak zatrudnienia to życiowy problem. Dostosowanie form wsparcia do potrzeb i oczekiwań indywidualnego klienta urzędu z pewnością korzystnie wpłynie na poziom aktywności zawodowej a tym samym pozwoli uzyskać doświadczenie i kwalifikacje, tak ważne i pożądane no rynku pracy. 17