Co zamiast kredytu? Alternatywne źródła finansowania LEASING dr Robert Staniszewski Dyrektor Departamentu Marketingu i Polityki SprzedaŜy Pekao Leasing Sp. z o.o. Warszawa, 29 kwietnia 2009 r.
Program Rynek leasingu Umowa leasingu definicja, otoczenie prawne Rodzaje umów leasingu Leasing elastyczna forma finansowania Podstawowe atuty leasingu Co moŝe być przedmiotem leasingu 2
Program cd. Do kogo kierowana jest oferta leasingowa Koszt leasingu Leasing a kredyt wybór formy finansowania Leasing w ramach funduszy UE Perspektywy rozwoju rynku leasingu w Polsce 3
Udział leasingu w inwestycjach w latach 2000-2007 20,0 19,0 18,0 17,3 17,0 16,0 14,0 12,0 10,0 11,9 12,5 13,0 10,0 14,8 15,1 12,0 12,4 13,8 8,0 6,0 6,8 6,3 7,6 4,0 2,0 0,0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Polska EU 4 Źródło: Związek Polskiego Leasingu
Łączna wartość rynku leasingu w Polsce w latach 1997-2008 (netto w mld zł) 35 30 25 Ruchomości Nieruchomości 33,1 20 15 10 5 0 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Wzrost rynku o 1 proc. 5 Źródło: Związek Polskiego Leasingu
Struktura rynku leasingu nieruchomości w 2007 oraz 2008 roku 3,05 mld 3,27 mld 2% 8% 4% 5% 34% 46% 23% 27% 17% Obiekty handlowe i usługowe Budynki przemysłowe Obiekty biurowe Hotele i obiekty rekreacyjne Inne 34% 6 Źródło: Związek Polskiego Leasingu
Struktura rynku leasingu ruchomości w 2007 i 2008 2007 29,6 mld 2008 29,8 mld 2% 2% 1% 2% 2% 1% 30% 33% 65% 62% Pojazdy Maszyny i urządzenia IT Samoloty, statki, kolej Inne 7 Źródło: Związek Polskiego Leasingu
Pojęcie leasingu: definicja Leasing - to oddanie rzeczy (środka trwałego lub nieruchomości), do uŝytkowania w zamian za określone płatności. Od dnia 9 XII 2000 r. jest to umowa nazwana, zdefiniowana w Kodeksie Cywilnym. Otoczenie prawne (róŝne ujęcia leasingu): Kodeks cywilny Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych Ustawa o podatku od towarów i usług Ustawa o rachunkowości 8
Specyfika leasingu Dostawca Leasing charakteryzują stosunki trójstronne, w tym sensie Ŝe w świetle prawa występują w nim trzy strony: Środki trwałe (np. maszyny, środki transportu, nieruchomości) Płatność za zakupione aktywa Finansujący (leasingodawca) Korzystający (leasingobiorca) Dostawca Finansujący (firma leasingowa) Aktywa przekazane w ramach umowy leasingu Raty leasingowe Korzystający (Klient) 9
Podstawowe wartości charakteryzujące umowę leasingu Rodzaj umowy (finansowy/ operacyjny) Wartość przedmiotu umowy Waluta w jakiej wyraŝane są płatności Opłata wstępna (inicjalna) NaleŜne raty miesięczne - ustalone harmonogramem Wartość końcowa (wykup) przy leasingu operacyjnym ustalona przepisami podatkowymi 10
Rodzaje umów leasingu Podstawowy podział: leasing tzw. operacyjny, leasing tzw. finansowy (kapitałowy). Inne podziały: leasing zwrotny, leasing denominowany w walucie, leasing bezpośredni i pośredni. Inne określenia leasingu to najczęściej nazwy handlowe tworzone przez firmy świadczące usługi leasingowe. 11
Cechy charakteryzujące leasing operacyjny i finansowy Cel umowy Okres trwania umowy Leasing operacyjny uŝywanie środka trwałego bądź jego uŝywanie i zakup ze względów podatkowych zazwyczaj okres ten jest krótszy niŝ okres amortyzacji podatkowej (jednak nie krótszy niŝ 40% tzw. normatywnego okresu amortyzacji środków trwałych bądź 10 lat - w przypadku nieruchomości) Leasing finansowy uŝywanie i zakup środka trwałego brak ograniczeń prawnych w tym zakresie - okres ten moŝe być w pełni dowolny, choć w praktyce często jest on zbliŝony do okresu amortyzacji Podatek dochodowy odpisów amortyzacyjnych od przedmiotu umowy dokonuje finansujący; czynsz leasingowy, opłaty wstępne i inne wydatki związane z uŝywaniem przedmiotu umowy są kosztem uzyskania korzystającego odpisów amortyzacyjnych od przedmiotu umowy dokonuje korzystający; kosztem uzyskania przychodów korzystającego jest element odsetkowy kaŝdej z rat leasingowych Ustawa o rachunkowości VAT przedmiot umowy leasingu zaliczany jest do środków trwałych finansującego (jednak kryteria podziału na leasing operacyjny i finansowy są w tym przypadku zupełnie inne od kryteriów stosowanych dla potrzeb podatkowych) leasing traktowany jako usługa; podatek VAT naliczany jest od kaŝdej raty leasingowej i podlega odliczeniu przez korzystającego pod warunkiem uŝywania przedmiotu dla potrzeb działalności opodatkowanej VAT (z pewnymi ograniczeniami) 12 przedmiot umowy leasingu zaliczany jest do środków trwałych korzystającego (jednak kryteria podziału na leasing operacyjny i finansowy są w tym przypadku zupełnie inne od kryteriów stosowanych dla potrzeb podatkowych) w większości przypadków leasing traktowany jako dostawa towarów; podatek VAT naliczany jest z góry" z chwilą wydania przedmiotu umowy; VAT podlega odliczeniu przez korzystającego pod warunkiem uŝywania przedmiotu dla potrzeb działalności opodatkowanej VAT (z pewnymi ograniczeniami) Źródło: Związek Polskiego Leasingu
Leasing elastyczna forma finansowania korzystania i zakupu środków trwałych Elastyczne kształtowanie wysokości rat leasingowych Elastyczne kształtowanie wysokości opłaty wstępnej Elastyczne kształtowanie wartości wykupu przedmiotu umowy Elastyczne kształtowanie okresu trwania umowy leasingu 13
Podstawowe atuty leasingu Korzyści podatkowe tzw. tarcza podatkowa Łagodniejsze niŝ przy kredycie bankowym wymagania dotyczące kondycji finansowej inwestora Zmienny okres trwania umowy leasingu RozłoŜenie w czasie konieczności zapłaty podatku VAT w przypadku leasingu operacyjnego 14
Dodatkowe korzyści Rabaty firmy leasingowe posiadają atrakcyjne upusty cenowe na wybrane środki trwałe, mogą równieŝ wesprzeć Klienta podczas negocjacji cenowych z dostawcami środków trwałych, z którymi mają bardzo dobre relacje biznesowe. Wsparcie sprzedaŝy w tzw. programach vendorskich. Firmy leasingowe proponują dostawcom i importerom trwałych dóbr uŝytkowych współpracę w oparciu o tego typu programy. Uwolnienie zamroŝonych środków w przypadku leasingu zwrotnego. Usługi dodatkowe takie jak m.in. kompleksowe pakiety ubezpieczeniowe. 15
Co moŝe być przedmiotem leasingu? Przedmiotem finansowania poprzez leasing mogą być wszystkie dobra inwestycyjne, określane w rachunkowości jako środki trwałe, a takŝe nieruchomości. Najczęściej są to: środki transportu, maszyny i urządzenia, sprzęt biurowy, linie technologiczne. 16
Do kogo kierowana jest oferta leasingowa? Przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, w tym spółki cywilne. Przedsiębiorcy posiadający osobowość prawną. Jednostki organizacyjne nie będące osobami prawnymi posiadające zdolność prawną, w tym spółki: jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo akcyjna. 17
Koszt leasingu Koszt leasingu jest zwykle określany jako suma opłat leasingowych w odniesieniu do wartości przedmiotu umowy. Na sumę tą składają się: opłata wstępna (ustalana przez klienta w porozumieniu z firmą leasingową), opłata administracyjna (manipulacyjna), miesięczne raty leasingowe, wartość końcowa (tzw. wykup). Koszt leasingu zazwyczaj nie zawiera opłat z tytułu: ubezpieczenia środka trwałego, rejestracji środka transportu, podatków, etc. 18
Leasing a kredyt wybór formy finansowania 1/3 Optymalizacja podatkowa Leasing Bezpośrednie obniŝenie podstawy opodatkowania dla potrzeb podatku dochodowego o pełną wysokość rat leasingowych. Kredyt Kosztem uzyskania przychodu są jedynie odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej środka trwałego oraz odsetki od kredytu. Procedura obsługi klienta Okres prowadzenia działalności gospodarczej Struktura rat Usługi dodatkowe Uproszczona procedura akceptacji klientów (podstawowym zabezpieczeniem umowy jest przedmiot leasingu). DuŜo szybsze podjęcie decyzji o przyznaniu finansowania. Prowadzenie działalności juŝ od 3 6 miesięcy. Dostosowanie struktury rat do indywidualnych potrzeb Klienta poprzez określenie: wysokości opłaty wstępnej, ceny wykupu i poszczególnych rat. Istnieje moŝliwość ustalenia wysokości rat na róŝnych poziomach tzw. raty sezonowe. Korzystniejsze warunki zakupu i uŝytkowania Kompleksowe pakiety ubezpieczeniowe Usługi dodatkowe np. zarządzanie flotą Karty paliwowe PrzedłuŜony serwis przedmiotu oraz jego gwarancja 19 Procedura standardowa. Prowadzenie działalności od co najmniej 12 miesięcy. Istnieje moŝliwość ustalenia wysokości rat na róŝnych poziomach tzw. raty sezonowe Rachunki bieŝące Karty kredytowe Ubezpieczenia Źródło: Związek Polskiego Leasingu
Leasing a kredyt wybór formy finansowania 2/3 Zabezpieczenia Standardowo weksel. Leasing Kredyt Ustanowienie zabezpieczeń na rzecz banku: standardowo hipoteka bądź zastaw. Wymagane dokumenty Przeniesienie praw i obowiązków na inny podmiot Opodatkowanie podatkiem VAT Dokumenty potwierdzające przychód przedsiębiorcy w ubiegłych okresach. Dokumenty rejestrowe. Cesja umowy leasingu Leasing operacyjny zawsze podlega opodatkowaniem VAT według stawki standardowej (22%), niezaleŝnie od tego czy przedmiot jest nowy czy uŝywany. Podatek ten w niektórych przypadkach moŝe podwyŝszać koszty związane z uŝywaniem środka trwałego. Korzystniejszym rozwiązaniem dla podmiotów dysponujących ograniczonym prawem do odliczenia podatku VAT moŝe okazać się leasing finansowy (traktowany na równi z dostawą 20 towarów). Zaświadczenie z ZUS Zaświadczenie z US. Dokumenty potwierdzające przychód przedsiębiorcy w ubiegłych okresach. Dokumenty rejestrowe. Biznes plan. SprzedaŜ rzeczy bądź nieruchomości obarczonej hipoteką bankową SprzedaŜ środka trwałego połączona z przeniesieniem obowiązków związanych ze spłatą kredytu zaciągniętego na jego nabycie. Podatek VAT naliczany jak w przypadku dostawy towarów. Źródło: Związek Polskiego Leasingu
Leasing a kredyt wybór formy finansowania 3/3 Rozwiązanie umowy przed jej końcem Leasing Jeśli rozwiązanie umowy nastąpi przed upływem okresu odpowiadającego co najmniej 40% normatywnej amortyzacji środka trwałego (lub przed upływem 10 lat jeśli przedmiotem umowy są nieruchomości), a przyczyną skrócenia umowy będzie chęć nabycia środka trwałego - finansujący musi sprzedać środek trwały po cenie rynkowej, a więc bez uwzględnienia dokonanych uprzednio przez korzystającego spłat. Kredyt Prowizja rekompensacyjna. Prawo własności Właścicielem przedmiotu leasingu jest finansujący. W przypadku leasingu finansowego prawo własności przechodzi na klienta wraz z zapłatą ostatniej raty. W przypadku leasingu operacyjnego klient moŝe, ale nie musi nabyć przedmiot po zakończeniu umowy. Wartość tzw. wykupu znana jest klientowi w momencie podpisywania umowy leasingu i jest w niej zagwarantowana. W trakcie umowy ustanowiony na rzecz banku zastaw rejestrowy lub hipoteka, co moŝe wiązać się z poniesieniem dodatkowych kosztów i długotrwałą procedurą 21 Źródło: Związek Polskiego Leasingu
Case study: finansowanie samochodu osobowego poprzez leasing operacyjny oraz kredyt/ gotówkę Podatek dochodowy Leasing operacyjny W przypadku umowy zawartej na 24 miesiące przedsiębiorca moŝe obniŝyć podstawę opodatkowania o poszczególne raty leasingowe, które łącznie mogą odpowiadać wartości początkowej przedmiotu umowy. Kredyt lub gotówka Koszt podatkowy to tylko odpisy amortyzacyjne dokonywane od wartości początkowej przedmiotu umowy oraz części odsetkowa poszczególnych rat kredytowych. Pełne odpisanie wartości początkowej samochodu trwać będzie 5 lat, niezaleŝnie od okresu, na jaki została zawarta umowa kredytowa. VAT Korzystający stopniowo spłaca wartość początkową samochodu, podatek VAT rozłoŝony jest w czasie tzn. doliczany jest na bieŝąco do kaŝdej raty leasingowej. Konieczność zapłaty podatku VAT od pełnej wartości samochodu z góry. PodwyŜszenie odliczenia podatku naliczonego VAT Przedsiębiorcy przysługuje prawo do odliczenia 60% podatku naliczonego VAT, nie więcej niŝ 6 tys. złotych w związku z uŝywaniem samochodu. W związku z nabyciem samochodu po upływie okresu trwania umowy leasingu przedsiębiorcy przysługuje nowy limit odliczenia. Przedsiębiorcy przysługuje prawo do odliczenia 60% podatku naliczonego VAT, nie więcej niŝ 6 tys. złotych w związku z uŝywaniem samochodu. 22 Źródło: Związek Polskiego Leasingu
Leasing jako forma współfinansowania inwestycji w ramach funduszy UE W ramach funduszy unijnych dostępny jest leasing finansowy, operacyjny i zwrotny. Refundacja kosztów faktycznie poniesionych skierowana jest na rzecz i wypłacana jest leasingobiorcy. Kosztem kwalifikowanym do współfinansowania jest część raty leasingowej związanej ze spłatą kapitału leasingowanego aktywa. Dowodem faktycznego poniesienia wydatku opłacenie raty leasingowej. jest dokument potwierdzający Kosztem niekwalifikowanym do współfinansowania są: podatek, marŝa finansującego, koszty ogólne, opłaty ubezpieczeniowe. Maksymalna kwota wydatków kwalifikowanych nie moŝe przekroczyć rynkowej wartości aktywa będącego przedmiotem leasingu. 23
Nowe wytyczne Ministerstwa Rozwoju Regionalnego dotyczące leasingu Dzięki dokonanym przez MRR zmianom przepisów wydatki z tytułu leasingu będzie moŝna jednorazowo zrefundować (wypłacić dotację z góry po odbiorze środka trwałego), a nie jak dotychczas jedynie w ratach i to w czasie ograniczonym okresem budŝetowym. Wypłata dotacji nastąpi w oparciu o cenę zakupu przedmiotu, a niej jak dotychczas w oparciu o raty spłacane przez beneficjenta. Wymagane jest podpisanie przez przedsiębiorcę umowy z firmą leasingową, w której upowaŝni ją do ponoszenia w jego imieniu wydatków kwalifikowanych. Umowa z firmą leasingową powinna być dołączona do wniosku o dotację. Poszczególne urzędy zarządzające dystrybucją środków unijnych muszą wydać przepisy szczegółowe oraz dostosować dokumentację. Z informacji uzyskanych przez Związek Polskiego Leasingu wynika,ŝe nowy sposób wypłaty dotacji będzie stosowany w jednym programie: Infrastruktura i Środowisko. 24 vide: Krajowe wytyczne dotyczące kwalifikowania wydatków w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności
Perspektywy rozwoju rynku leasingu w Polsce Słabnące tempo nakładów inwestycyjnych w polskiej gospodarce będzie miało wpływ takŝe na rynek leasingu w Polsce w 2009 roku. Leasing ze względu na specyfikę produktu powinien zwiększać swój udział w finansowaniu inwestycji w Polsce. Pozytywnym impulsem dla rynku leasingu powinny by projekty inwestycyjne, współfinansowane funduszami unijnymi. Dzięki dokonanym przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zmianom przepisów (vide: Krajowe wytyczne dotyczące kwalifikowania wydatków w ramach funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności) wydatki z tytułu leasingu będzie moŝna jednorazowo zrefundować, a nie jak dotychczas jedynie w ratach i to w czasie ograniczonym okresem budŝetowym. 25
Podsumowanie Wielu przedsiębiorców zaliczanych do małych i średnich przedsiębiorstw wskazuje na leasing, jako optymalną formę finansowania. Leasing to: korzyści podatkowe, elastyczność umowy leasingu, zdecydowanie krótsze i prostsze procedury związane z zawarciem umowy, szereg usług dodatkowych takich jak np. ubezpieczenia pakietowe, zarządzanie flotą, etc., moŝliwość wykorzystania w ramach funduszy UE. 26
Zapraszamy do współpracy Pekao Leasing Sp. z o.o. ul. Puławska 182 02-670 Warszawa tel.: (22) 548 21 00 fax: (22) 548 21 10 e-mail: info@pekaoleasing.com.pl internet: http://www.pekaoleasing.com.pl 27