USTAWA PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Z KOMENTARZEM DO ZMIAN OBOWIĄZUJĄCYCH OD 19 PAŹDZIERNIKA 2014 R.
Ustawa Prawo zamówień publicznych z komentarzem do zmian obowiązujących od 19 października 2014 r.
Autorzy komentarzy: Agata Hryc-Ląd art. 131e, 138c, art. 142, art. 154, art. 190, art. 198ea praktyk z wieloletnim doświadczeniem w dziedzinie zamówień publicznych, członek ogólnopolskiego Stowarzyszenia Konsultantów Zamówień Publicznych oraz główny specjalista w dużej instytucji zamawiającej, jest doradcą i autorką komentarzy oraz publikacji poświęconych problematyce związanej z prawem zamówień publicznych Andrzela Gawrońska-Baran art. 36b, art. 46, art. 67, art. 90, art. 91 wiceprezes Urzędu Zamówień Publicznych w latach 2007 2008, obecnie dyrektor departamentu zamówień publicznych w dużej instytucji zamawiającej, doktor nauk prawnych z kilkunastoletnim doświadczeniem w dziedzinie zamówień publicznych, specjalizujący się również w kwestiach legislacyjnych, autorka licznych profesjonalnych publikacji poświęconych problematyce zamówień publicznych. Dominika Perkowska art. 5a, art. 8 ust. 3, art. 24, art. 26, art. 29, art. 36 prawnik z wieloletnią praktyką w dziedzinie zamówień publicznych, była m.in. zastępcą naczelnika wydziału zamówień publicznych w dużej instytucji zamawiającej, obecnie jest głównym specjalistą ds. zamówień publicznych w firmie wykonawczej Redaktor prowadzący Klaudyna Saja-Żwirkowska Wydawca Katarzyna Czech Korekta Zespół Projekt okładki Ireneusz Gawliński ISBN 978-83-269-3428-5 Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o., Warszawa 2014 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10 e-mail: zamowieniapubliczne@wip.pl Skład i łamanie: Dariusz Ziach Druk: MDruk Publikacja Ustawa Prawo zamówień publicznych z komentarzem do zmian obowiązujących od 19 października 2014 r. chroniona jest prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w książce bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Niniejsza publikacja została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów. Zaproponowane w niej wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji Ustawa Prawo zamówień publicznych z komentarzem do zmian obowiązujących od 19 października 2014 r. wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków. Informujemy, że Państwa dane osobowe będą przetwarzane przez Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, przy ul. Łotewskiej 9A w celu realizacji niniejszego zamówienia oraz do celów marketingowych przesyłania materiałów promocyjnych dotyczących innych produktów i usług. Mają Państwo prawo do wglądu oraz poprawiania swoich danych, a także do wyrażenia sprzeciwu wobec ich przetwarzania do celów promocyjnych. Podanie danych jest dobrowolne. Zapewniamy, że Państwa dane nie będą przekazywane bez Państwa wiedzy i zgody innym podmiotom.
Spis treści Wstęp... 5 Ustawa Prawo zamówień publicznych z komentarzami ekspertów... 7 DZIAŁ I. Przepisy ogólne... 7 Rozdział 1. Przedmiot regulacji... 7 Art. 1 6a... 7 Rozdział 2. Zasady udzielania zamówień... 21 Art. 7 10... 21 Rozdział 3. Ogłoszenia... 24 Art. 11 13... 24 DZIAŁ II. Postępowanie o udzielenie zamówienia... 27 Rozdział 1. Zamawiający i wykonawcy... 27 Art. 14 28... 27 Rozdział 2. Przygotowanie postępowania... 41 Art. 29 38... 41 Rozdział 3. Tryby udzielania zamówień... 52 Art.39 81... 52 Rozdział 4. Wybór najkorzystniejszej oferty... 73 Art. 82 95... 73 Rozdział 5. Dokumentowanie postępowania... 88 Art. 96 98... 88 DZIAŁ III. Przepisy szczególne... 89 Rozdział 1. Umowy ramowe... 89 Art. 99 101... 89 Rozdział 2. Dynamiczny system zakupów... 90 Art. 102 109... 90 Rozdział 3. Konkurs... 93 Art. 110 127... 93 Rozdział 4. Udzielenie i wykonywanie koncesji na roboty budowlane... 98 Art. 128 131... 98 Rozdział 4a Zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa... 99 Art. 131a 131w... 99 Rozdział 5. Zamówienia sektorowe... 112 Art. 132 138f... 112 DZIAŁ IV. Umowy w sprawach zamówień publicznych... 121 Art. 139 151a... 121 3
DZIAŁ V. Prezes Urzędu Zamówień Publicznych... 131 Rozdział 1. Zakres działania... 131 Art. 152 156... 131 Rozdział 2. Rada Zamówień Publicznych... 136 Art. 157 160... 136 Rozdział 3. Kontrola udzielania zamówień... 137 Art. 161 171a... 137 Rozdział 4. Krajowa Izba Odwoławcza... 141 Art. 172 176a... 141 DZIAŁ VI. Środki ochrony prawnej... 147 Rozdział 1. Przepisy wspólne... 147 Art. 179... 147 Rozdział 2. Odwołanie... 147 Art. 180 198... 147 Rozdział 3. Skarga do sądu... 158 Art. 198a 198g... 158 DZIAŁ VII. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy... 160 Art. 199 203... 160 DZIAŁ VIII. Zmiany w przepisach obowiązujących... 161 Art. 204 219... 161 DZIAŁ IX. Przepisy przejściowe i końcowe... 164 Art. 220 227... 164 Indeks rzeczowy... 166 4
Wstęp Uchwalona 29 sierpnia 2014 r. nowelizacja ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2014 r. poz. 1232) jest zmianą długo oczekiwaną. Nowelizacja, która weszła w życie 19 października 2014 r., służy przede wszystkim popularyzacji pozacenowych kryteriów oceny ofert, eliminowaniu rażąco niskiej ceny z ofert, zmniejszeniu ilości zastrzeganych informacji przez wykonawców jako tajemnica przedsiębiorstwa. Inne zmiany dotyczą m.in.: odformalizowania postępowania na usługi niepriorytetowe o wartości poniżej progów unijnych; fakultatywnej przesłanki wykluczenia wykonawcy dotyczącej zawinionych i poważnych naruszeń obowiązków zawodowych; powoływania się przez wykonawców na zasoby podmiotów trzecich; zatrzymania wadium. Nowelizacja wprowadza nowe obowiązki zarówno dla zamawiających, jak i wykonawców. Jednak jak to zwykle bywa, pojawiły się trudności w interpretacji najnowszych przepisów ustawy Pzp. Dlatego pomocna może się okazać Ustawa Prawo zamówień publicznych z komentarzem do zmian obowiązujących od 19 października 2014 r.. W tej publikacji nasi eksperci w komentarzach pod znowelizowanymi artykułami omawiają skutki zmian. Artykuły te zostały wyróżniono pogrubieniem, dzięki czemu można je łatwo odnaleźć w treści ustawy. A całość jest przydatnym narzędziem w codziennej pracy specjalisty ds. zamówień publicznych. Z poważaniem Klaudyna Saja-Żwirkowska redaktor prowadzący 5
Wykaz skrótów art.... artykuł BIP... Biuletynu Informacji Publicznej BZP... Biuletyn Zamówień Publicznych Dz.U.... Dziennik Ustaw Dz.U. UE... Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej kc... ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.). KIO... Krajowa Izba Odwoławcza kodeks pracy... ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141 ze zm.) prezezs UZP... Prezes Urzędu Zamówień Publicznych Pzp... Prawo zamówień publicznych rozporządzenie prezesa Rady Ministrów w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane... rozporządzenia prezesa Rady Ministrów z 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz.U. poz. 231) siwz... specyfikacja istotnych warunków zamówienia UZP... Urząd Zamówień Publicznych 6
Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych 1 (tekst jednolity) DZIAŁ I Przepisy ogólne Rozdział 1 Przedmiot regulacji Art. 1. [Zakres regulacji] Ustawa określa zasady i tryb udzielania zamówień publicznych, środki ochrony prawnej, kontrolę udzielania zamówień publicznych oraz organy właściwe w sprawach uregulowanych w ustawie. Art. 2. [Definicje] Ilekroć w ustawie jest mowa o: 1) cenie należy przez to rozumieć cenę w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz. U. poz. 915); 1a) cyklu życia produktu należy przez to rozumieć wszelkie możliwe kolejne fazy istnienia danego produktu, to jest: badanie, rozwój, projektowanie przemysłowe, produkcję, naprawę, modernizację, zmianę, utrzymanie, logistykę, szkolenie, testowanie, wycofanie i usuwanie; 2) dostawach należy przez to rozumieć nabywanie rzeczy, praw oraz innych dóbr, w szczególności na podstawie umowy sprzedaży, dostawy, najmu, dzierżawy oraz leasingu; 2a) dynamicznym systemie zakupów należy przez to rozumieć ograniczony w czasie elektroniczny proces udzielania zamówień publicznych, których przedmiotem są dostawy powszechnie dostępne nabywane na podstawie umowy sprzedaży lub usługi powszechnie dostępne; 3) kierowniku zamawiającego należy przez to rozumieć osobę lub organ, który zgodnie z obowiązującymi przepisami, statutem lub umową jest uprawniony do zarządzania zamawiającym, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez zamawiającego; 4) (uchylony) 5) najkorzystniejszej ofercie należy przez to rozumieć ofertę, która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego, albo ofertę z najniższą ceną, a w przypadku zamówień publicznych w zakresie działalności twórczej lub naukowej, których przedmiotu 1 W ustawie pogrubioną czcionką wyróżniono zmiany wprowadzone ustawą z 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz.U. poz. 1232), która weszła w życie 19 października 2014 r. 7
nie można z góry opisać w sposób jednoznaczny i wyczerpujący ofertę, która przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego; 5a) newralgicznych robotach budowlanych należy przez to rozumieć roboty budowlane do celów bezpieczeństwa, które wiążą się z korzystaniem z informacji niejawnych, wymagają ich wykorzystania lub je zawierają; 5b) newralgicznym sprzęcie należy przez to rozumieć sprzęt do celów bezpieczeństwa, który wiąże się z korzystaniem z informacji niejawnych, wymaga ich wykorzystania lub je zawiera; 5c) newralgicznych usługach należy przez to rozumieć usługi do celów bezpieczeństwa, które wiążą się z korzystaniem z informacji niejawnych, wymagają ich wykorzystania lub je zawierają; 5d) obiekcie budowlanym należy przez to rozumieć wynik całości robót budowlanych w zakresie budownictwa lub inżynierii lądowej i wodnej, który może samoistnie spełniać funkcję gospodarczą lub techniczną; 6) ofercie częściowej należy przez to rozumieć ofertę przewidującą, zgodnie z treścią specyfikacji istotnych warunków zamówienia, wykonanie części zamówienia publicznego; 7) ofercie wariantowej należy przez to rozumieć ofertę przewidującą, zgodnie z warunkami określonymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, odmienny niż określony przez zamawiającego sposób wykonania zamówienia publicznego; 7a) postępowaniu o udzielenie zamówienia należy przez to rozumieć postępowanie wszczynane w drodze publicznego ogłoszenia o zamówieniu lub przesłania zaproszenia do składania ofert albo przesłania zaproszenia do negocjacji w celu dokonania wyboru oferty wykonawcy, z którym zostanie zawarta umowa w sprawie zamówienia publicznego, lub w przypadku trybu zamówienia z wolnej ręki wynegocjowania postanowień takiej umowy; 8) robotach budowlanych należy przez to rozumieć wykonanie albo zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 2c lub obiektu budowlanego, a także realizację obiektu budowlanego, za pomocą dowolnych środków, zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego; 8a) sprzęcie wojskowym należy przez to rozumieć wyposażenie specjalnie zaprojektowane lub zaadaptowane do potrzeb wojskowych i przeznaczone do użycia jako broń, amunicja lub materiały wojenne; 8b) sytuacji kryzysowej należy przez to rozumieć: a) wojnę, b) konflikt zbrojny, c) jakąkolwiek sytuację, w której wystąpiła lub nieuchronnie wystąpi szkoda, wyraźnie przekraczająca swoim rozmiarem szkody występujące w życiu codziennym oraz narażająca życie i zdrowie wielu osób lub mająca poważne następstwa dla dóbr materialnych, lub wymagająca podjęcia działań w celu dostarczenia ludności środków niezbędnych do przeżycia; 8
9) środkach publicznych należy przez to rozumieć środki publiczne w rozumieniu przepisów o finansach publicznych; 9a) umowie ramowej należy przez to rozumieć umowę zawartą między zamawiającym a jednym lub większą liczbą wykonawców, której celem jest ustalenie warunków dotyczących zamówień publicznych, jakie mogą zostać udzielone w danym okresie, w szczególności cen i, jeżeli zachodzi taka potrzeba, przewidywanych ilości; 9b) umowie o podwykonawstwo należy przez to rozumieć umowę w formie pisemnej o charakterze odpłatnym, której przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane stanowiące część zamówienia publicznego, zawartą między wybranym przez zamawiającego wykonawcą a innym podmiotem (podwykonawcą), a w przypadku zamówień publicznych na roboty budowlane także między podwykonawcą a dalszym podwykonawcą lub między dalszymi podwykonawcami; 10) usługach należy przez to rozumieć wszelkie świadczenia, których przedmiotem nie są roboty budowlane lub dostawy, a są usługami określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 2a lub art. 2b; 11) wykonawcy należy przez to rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, która ubiega się o udzielenie zamówienia publicznego, złożyła ofertę lub zawarła umowę w sprawie zamówienia publicznego; 11a) zakupach cywilnych należy przez to rozumieć zamówienia inne niż zamówienia, o których mowa w art. 131a ust. 1, które obejmują zamówienia na dostawy niewojskowe, roboty budowlane lub usługi do celów logistycznych; 12) zamawiającym należy przez to rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej obowiązaną do stosowania ustawy; 13) zamówieniach publicznych należy przez to rozumieć umowy odpłatne zawierane między zamawiającym a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane. Art. 2a. [Wykaz usług o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym] Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wykaz usług o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym, z uwzględnieniem postanowień dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi oraz dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynującej procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych. Art. 2b. [Wykaz usług o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym] Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wykaz usług o charakterze priorytetowym i niepriorytetowym, z uwzględnieniem postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/81/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania niektórych zamówień na roboty budowlane, dostawy i usługi 9