dr Włodzimierz Berdychowski Budownictwo Świadectwo energetyczne szkolenie i egzamin
Copyright 2011 Dashöfer Holding Ltd. & Wydawnictwo Verlag Dashofer Sp. z o.o. Wydawnictwo Verlag Dashofer Sp. z o.o. al. Krakowska 271, 02-133 Warszawa tel.: (22) 559 36 00, 559 36 66, faks: (22) 829 27 00, 829 27 27 Opracowanie edytorskie: Jolanta Stypu³kowska Sk³ad: KAMIL Kamil Eisenbart Wszelkie prawa zastrze one, prawo do tytu³u i licencji jest w³asnoœci¹ Dashöfer Holding Ltd. Kopiowanie, przedrukowywanie i rozpowszechnianie ca³oœci lub fragmentów niniejszej publikacji, równie na noœnikach magnetycznych i elektronicznych, bez zgody Wydawcy zabronione. Ze wzglêdu na sta³e zmiany w polskim prawie oraz niejednolite interpretacje przepisów, Wydawnictwo nie ponosi odpowiedzialnoœci za zamieszczone informacje.
SPIS TREŒCI SPIS TREŒCI 1. Zasady szkolenia 1.1. Audytor 1.2. Szkolenia oraz zasady egzaminu dla osób ubiegaj¹cych siê o uprawnienie do sporz¹dzania œwiadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego oraz czêœci budynku, stanowi¹cej samodzieln¹ ca³oœæ techniczno- -u ytkow¹ 1.3. Sposób przeprowadzania oraz zakres programowy szkoleñ 1.4. Postêpowanie egzaminacyjne oraz zakres programowy egzaminu 1.5. Warunki i wysokoœæ odp³atnoœci za szkolenie i postêpowanie egzaminacyjne 1.6. Zakres programowy szkolenia dla osób ubiegaj¹cych siê o uprawnienie do sporz¹dzania œwiadectwa charakterystyki energetycznej 1.7. Egzamin 1.8. Wykaz uczelni 1.9. Informacja dla absolwentów studiów podyplomowych równorzêdnych z odbyciem szkolenia oraz z³o eniem z wynikiem pozytywnym egzaminu, o którym mowa w art. 5 ust. 11 Ustawy z dnia 3
SPIS TREŒCI 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z póÿn. zm.) 2. Pytania egzaminacyjne 2.1. Przyk³adowe pytania egzaminacyjne dla osób ubiegaj¹cych siê o uprawnienia do sporz¹dzania œwiadectw energetycznych 3. Najczêœciej zadawane pytania 3.1. Pytania ogólne 3.2. Œwiadectwa energetyczne 4. Wzory œwiadectw charakterystyki energetycznej 4
WYKAZ PIKTOGRAMÓW WYKAZ PIKTOGRAMÓW definicje, pojêcia dokument, formularz podstawa prawna klasyfikacja, podzia³ N normy problem 5
WYKAZ PIKTOGRAMÓW przyk³ad terminy uwaga zasady 6
1. ZASADY SZKOLENIA 1.1. AUDYTOR Jak wynika z dyrektywy, kraje cz³onkowskie powinny zadbaæ o to, eby certyfikaty budynków, opisy zalecanych prac i inspekcja kot³ów i systemów klimatyzacji by³y przeprowadzane w sposób niezale ny przez wykwalifikowanych/lub akredytowanych ekspertów, którzy dzia³aj¹ jako niezale - ne firmy lub s¹ zatrudnieni przez instytucje pañstwowe albo prywatne. W myœl postanowieñ Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane (Dz.U. z 2009 r. Nr 161, poz. 1279), œwiadectwo charakterystyki energetycznej budynku mo e sporz¹dziæ osoba, która: posiada pe³n¹ zdolnoœæ do czynnoœci prawnych, ukoñczy³a, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wy szym, co najmniej studia magisterskie albo studia in ynierskie na kierunkach: architektura, budownictwo, in ynieria œrodowiska, energetyka lub pokrewnych, osoba sporz¹dzaj¹ca œwiadectwo charakterystyki energetycznej nie by³a karana za przestêpstwo przeciwko mieniu, wiarygodnoœci dokumentów, obroto- 7
wi gospodarczemu, obrotowi pieniêdzmi i papierami wartoœciowymi lub za przestêpstwo skarbowe, posiada uprawnienia budowlane do projektowania w specjalnoœci architektonicznej, konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej albo odby³a szkolenie i z³o y³a z wynikiem pozytywnym egzamin przed ministrem w³aœciwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej. Za równorzêdne z odbyciem szkolenia oraz z³o eniem z wynikiem pozytywnym egzaminu uznaje siê ukoñczenie nie mniej ni rocznych studiów podyplomowych na kierunkach: architektura, budownictwo, in ynieria œrodowiska, energetyka lub pokrewne w zakresie audytu energetycznego na potrzeby termomodernizacji oraz oceny energetycznej budynków. Obywatel pañstwa cz³onkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub pañstwa cz³onkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, mo e dokonywaæ oceny charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego lub czêœci budynku stanowi¹cej samodzieln¹ ca³oœæ techniczno-u ytkow¹ i sporz¹dzaæ œwiadectwo charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego lub czêœci budynku stanowi¹cej samodzieln¹ ca³oœæ techniczno-u ytkow¹ po uznaniu kwalifikacji nabytych w tych pañstwach, zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w pañstwach cz³onkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. Nr 63, poz. 394). 8
Zatem do sporz¹dzania œwiadectw uprawniona bêdzie automatycznie, zgodnie z ustaw¹, grupa osób posiadaj¹cych uprawnienia budowlane do projektowania. Do tego dojdzie grupa osób, które przeszkol¹ siê i zdadz¹ egzamin. Ponadto w II po³owie 2009 r. zakoñczy siê pierwsza edycja studiów podyplomowych (na uczelniach z zatwierdzonym przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy szego programem) uprawniaj¹cych do sporz¹dzania œwiadectw charakterystyki energetycznej. Tabela 1.1/1. Wymagania, jakie musz¹ spe³niæ osoby ubiegaj¹ce siê o uprawnienia do sporz¹dzania œwiadectw charakterystyki energetycznej Posiadanie pe nej zdolno ci do czynno ci prawnych Niekaralno za przest pstwa przeciwko mieniu, wiarygodno ci dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieni dzmi i papierami warto ciowymi lub za przest pstwo skarbowe Uko czenie studiów magisterskich lub in ynierskich w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wy szym Uko czenie szkolenia Zdanie egzaminu Uko czenie, co najmniej rocznych, studiów podyplomowych na kierunkach: Architektura Budownictwo In ynieria rodowiska Energetyka Lub pokrewne, w zakresie audytu energetycznego na potrzeby termomodernizacji oraz oceny energetycznej budynków. Posiadanie uprawnie budowlanych do projektowania w specjalno ci: Architektonicznej Konstrukcyjnobudowlanej Instalacyjnej : 9
1.2. SZKOLENIA ORAZ ZASADY EGZAMINU DLA OSÓB UBIEGAJ CYCH SIÊ O UPRAWNIENIE DO SPORZ DZANIA ŒWIADECTWA CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ BUDYNKU, LOKALU MIESZKALNEGO ORAZ CZÊŒCI BUDYNKU STANOWI CEJ SAMODZIELN CA OŒÆ TECHNICZNO-U YTKOW Rozporz¹dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 21 stycznia 2008 r. (Dz.U. z 2008 r. Nr 17, poz. 104) reguluje zasady przeprowadzania szkolenia oraz egzaminu dla osób ubiegaj¹cych siê o uprawnienie do sporz¹dzania œwiadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego oraz czêœci budynku stanowi¹cej samodzieln¹ ca³oœæ techniczno-u ytkow¹. Œwiadectwo charakterystyki energetycznej budynku mo e sporz¹dzaæ osoba, która: posiada pe³n¹ zdolnoœæ do czynnoœci prawnych, œwiadectwo charakterystyki energetycznej ukoñczy³a, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wy szym, co najmniej studia magisterskie albo studia in ynierskie na kierunkach: architektura, budownictwo, in ynieria œrodowiska, energetyka lub pokrewnych, nie by³a karana za przestêpstwo przeciwko mieniu, wiarygodnoœci dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniêdzmi i papierami wartoœciowymi lub za przestêpstwa skarbowe, 10
posiada uprawnienia budowlane do projektowania w specjalnoœci architektonicznej, konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej, odby³a szkolenie i z³o y³a z wynikiem pozytywnym egzamin przed ministrem w³aœciwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej. Osoba posiadaj¹ca uprawnienia budowlane do projektowania w specjalnoœci architektonicznej, konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej z mocy ustawy posiada uprawnienia do sporz¹dzania œwiadectw charakterystyki energetycznej. uprawnienia budowlane Posiadanie uprawnieñ budowlanych do kierowania budow¹ nie zwalnia z obowi¹zku odbycia szkolenia oraz z³o enia egzaminu przez osobê ubiegaj¹c¹ siê o uprawnienia do sporz¹dzania œwiadectwa charakterystyki energetycznej budynków. Drug¹ mo - liwoœci¹ jest ukoñczenie odpowiednich studiów podyplomowych. Ponadto œwiadectwa charakterystyki energetycznej bêd¹ mog³y sporz¹dziæ osoby, które ukoñcz¹ szkolenie i z³o ¹ z wynikiem pozytywnym egzaminy przed ministrem w³aœciwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej. Za równorzêdne ze zdaniem egzaminu uznaje siê ukoñczenie nie mniej ni rocznych studiów podyplomowych na kierunkach: architektura, budownictwo, in ynieria œrodowiska, energetyka lub pokrewne w zakresie audytu energetycznego na potrzeby termomodernizacji oraz oceny energetycznej budynków. 11
Zainteresowani znajd¹ osoby uprawnione do sporz¹dzania œwiadectw energetycznych wœród posiadaj¹cych uprawnienia budowlane do projektowania w specjalnoœci architektonicznej, konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej. Osoby uprawnione najczêœciej nale ¹ do izb samorz¹du zawodowego i do stowarzyszeñ naukowo-technicznych. osoby uprawnione do sporz¹dzania œwiadectw energetycznych Specjalistê, który sporz¹dza œwiadectwa charakterystyki energetycznej, mo na odnaleÿæ w ten sam sposób, jak projektanta, przy zachowaniu tych samych podstawowych zasad. Istotnym elementem pozyskiwania wiedzy o rynku osób œwiadcz¹cych te us³ugi bêdzie informacja o wykonywaniu okreœlonych us³ug zamieszczana, przez samych uprawnionych, w og³oszeniach oraz na stronach internetowych. UWAGA! Osoba sporz¹dzaj¹ca œwiadectwa charakterystyki energetycznej budynków nie musi byæ cz³onkiem izby samorz¹du zawodowego. Ustawa nie okreœla obowi¹zku cz³onkostwa w izbie. Sporz¹dzanie œwiadectw charakterystyki energetycznej nie jest wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Osoba posiadaj¹ca uprawnienia budowlane do projektowania w specjalnoœci architektonicznej, konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej jest uprawniona do sporz¹dzania œwiadectw charakterystyki energetycznej z mocy ustawy. Minister w³aœciwy do spraw budownictwa, gospodarki prze- 12
strzennej i mieszkaniowej nie ma podstaw prawnych do prowadzenia rejestru osób, które z tytu³u posiadanych uprawnieñ budowlanych posiadaj¹ uprawnienia do sporz¹dzania œwiadectw charakterystyki energetycznej. wpis do rejestru O wpis do rejestru mo na ubiegaæ siê po ukoñczeniu studiów podyplomowych na kierunku: architektura, budownictwo, in ynieria œrodowiska, energetyka lub pokrewne, w zakresie audytu energetycznego na potrzeby termomodernizacji oraz oceny energetycznej budynków, których program zosta³ zatwierdzony przez ministra w³aœciwego do spraw szkolnictwa wy szego i zaopiniowany przez ministra w³aœciwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej lub po uzyskaniu uprawnieñ w wyniku poddania siê szkoleniu i z³o enia z wynikiem pozytywnym egzaminu przed ministrem w³aœciwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej. 13
1.3. SPOSÓB PRZEPROWADZANIA ORAZ ZAKRES PROGRAMOWY SZKOLEÑ Szkolenie powinno sk³adaæ siê z czêœci teoretycznej oraz praktycznej. Czas trwania szkolenia nie mo e byæ krótszy ni 50 godzin, przy czym czêœæ praktyczna szkolenia powinna trwaæ nie mniej ni 8 godzin. Czêœæ teoretyczna sk³ada siê z wyk³adów o tematyce zgodnej z zakresem programowym, okreœlonym w za³¹czniku do odnoœnego rozporz¹dzenia. Czêœæ praktyczna sk³ada siê z æwiczeñ praktycznych, maj¹cych na celu nabycie umiejêtnoœci sporz¹dzania œwiadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego oraz czêœci budynku stanowi¹cej samodzieln¹ ca³oœæ techniczno- -u ytkow¹, zwanego dalej œwiadectwem charakterystyki energetycznej. czêœæ teoretyczna czêœæ praktyczna Szkolenia powinny byæ przeprowadzane przy u yciu odpowiednich œrodków dydaktycznych, w szczególnoœci sprzêtu komputerowego wraz z oprogramowaniem komputerowym pozwalaj¹cym na wykonywanie obliczeñ w³aœciwych dla sporz¹dzenia œwiadectwa charakterystyki energetycznej. 14
Szkolenie powinno koñczyæ siê samodzielnym sporz¹dzeniem œwiadectwa charakterystyki energetycznej i ocen¹ poprawnoœci jego wykonania, w szczególnoœci pod k¹tem zgodnoœci z przepisami dotycz¹cymi metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub czêœci budynku stanowi¹cej samodzieln¹ ca- ³oœæ techniczno-u ytkow¹ oraz sposobu sporz¹dzania i wzoru œwiadectw ich charakterystyki energetycznej. zaœwiadczenie o ukoñczeniu szkolenia Osobie, która ukoñczy³a szkolenie, wydaje siê zaœwiadczenie o jego ukoñczeniu, zgodnie ze wzorem okreœlonym w odnoœnym rozporz¹dzeniu. 15