Mikroprzedsiębiorczość w Polsce Analizabarier rozwoju i dostępu do finansowania* Bd Badanie Fundacji jikronenberga przy Citi Handlowy we współpracy merytorycznej Microfinance Centre *cytowanie bez ograniczeń pod warunkiem podania źródła: Mikroprzedsiębiorczość w Polsce badanie zrealizowane przez Pentor Research International na zlecenie Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowy przy współpracy merytorycznej Microfinance Centre.
Metodologia Badanie wykonane na repezentatywnej próbie 500 mikroprzedsiębiorców wywiady telefoniczne wspomagane komputerowo CATI realizacja w terenie i analiza Pentor Research International
Charakterystyka mikroprzedsiębiorstw najwięcej mikroprzedsiębiorstw działa w branży usługowej i zatrudnia 1 osobę 43% 36% 40% 29% 21% 23% 8% Usługi Handel Produkcja 0 1 2 do 4 5 do 9
Przyczyny rozpoczęcia działalności gospodarczej Potrzeba niezależności, bycia na swoim 29% Dobry ypomysł na biznes 10% Samorealizacja 45% Chęć wykorzystania własnej wiedzy 6% Brak innych możliwości zarabiania na życie 22% Względy finansowe 30% Potrzeba wyższych zarobków 8% Przejąłem(ęłam) przedsiębiorstwo rodzinne 16% Dziedziczenie 16% firmy założone po 2003 roku
Bariery rozpoczęcia działalności gospodarczej Praw no-adm inistracyjne 59% Trudności ze znalezieniem odpowiednich pracowników 26% Duża konkurencja 23% Finansowe (mała płynność lub brak pieniędzy na inwestycje) 22% Zbyt, trudności ze sprzedażą 9% Żadne 15% firmy założone po 2003 roku
Finansowanie rozpoczęcia działalności gospodarczej 80% mikroprzedsiębiorstw korzysta z własnych środków przy rozpoczęciu działalności Mikrofirmy korzystające z kredytu bankowego charakteryzują się: wyższym poziomem rocznych obrotów działalnością ą w branży produkcyjnej ji handlowej Własne oszczędności 79% Kredyt bankowy 18% Oszczędności rodziny lub przyjaciół 15% Bezzwrotna pożyczka/dotacja 2% Kredyt z innego prywatnego przedsiębiorstwa (partnera biznesowego) 2%
Obecne korzystanie z pomocy zewnętrznej Uczestnictwo w szkoleniach, kursach na temat prowadzenia biznesu 10% Preferencyjne kredyty 8% Pomoc w zakresie rozliczeń podatkowych 5% Pomoc prawna 2% Poręczenia pożyczek 2% Żadne 76%
Korzystanie z pożyczek i kredytów 70% mikrofirm nigdy nie korzystało z kredytów/ pożyczek tylko 21% korzysta obecnie głównym źródłem kredytów i pożyczek są banki W przeszłości Bank 90% 9% 20% W przeszłości i obecnie Fundusz pożyczkowy 5% 70% 1% Obecnie Firma leasingowa 2% Nigdy SKOK 1%
Przyczyny niekorzystania z kredytów/pożyczek SAMOWYKLUCZENIE Niechęć do zadłużania się 36% Brak potrzeby dodatkowych funduszy 35% Brak zaufania do instutucji kredytowych Korzystanie z innych źródeł funduszy 7% 6% CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE Brak zdolności kredytowej 11% Biurokracja 3% Wysokie oprocentowanie 1%
Korzystanie z funduszu poręczeniowego ę i leasingu fundusz poręczeniowy W 1% przeszłości W 7% przeszłości leasing W przeszłości i 2% W obecnie przeszłości i 7% obecnie Obecnie 1% Obecnie 0% Nigdy 96% Nigdy 86%
Spodziewane bariery w ciągu najbliższych 12 miesięcy CZYNNIKI MAKROEKONOMICZNE Prawno-administracyjne 44% Kryzys, obecna sytuacja gospodarcza 3% CZYNNIKI MEZOEKONOMICZNE Duża konkurencja 44% Zbyt, trudności ze sprzedażą 41% CZYNNIKI MIKROEKONOMICZNE Finansowe 22% Trudności ze znalezieniem odpowiednich pracowników 16%
Potrzebne formy wsparcia Ułatwienia podatkowe 75% Dofinansowywanie zakupu sprzętu, licencji 53% Doradztwo prawne 39% Tworzenie zrzeszeń branżowych 39% Doradztwo podatkowe 37% Szkolenia informatyczne 31% Szkolenia z prowadzenia firmy 26% Szkolenia z tworzenia biznesplanów 20% Poręczenia 15% Ułatwienia w pozyskiwaniu środków UE 4%
Segmentacja mikrofirm segmenty wydzielone na podstawie postaw wobec prowadzenia działalności gospodarczej Rozczarowani 15% Apatyczni 22% Profesjonaliści 63%
Profesjonaliści Przedsiębiorcy ę z powołania wolą ą prowadzić własną ą firmę ę niż być zatrudnieni Mikroprzedsiębiorstwa kładące nacisk na rozwój lub usatysfakcjonowane obecnym stanem rzeczy Wierzą, że zdolności biznesowe mogą minimalizować ryzyko (prowadzenie przedsiębiorstwa jest raczej skomplikowane, ale niejest ryzykowne) Silna motywacja do prowadzenia własnej działalności gospodarczej (daje poczucie satysfakcji oraz bezpieczeństwa, umożliwialepszezarobki, lepsze zarobki, przysparza szacunku innych ludzi) Firmyzałożone między 1993 a 2000 rokiem, zatrudniające1 osobę, relatywnie częściej firmy działające w branży usług, na rynku lokalnym lub krajowym Relatywnie częściej wykształcenie wyższe właściciela / osoby zarządzającej
Profesjonaliści Dobrze oceniają obecną kondycję mikroprzedsiębiorstwa, częściej niż pozostałe segmenty deklarują, że zatrudnienie, obroty oraz zyski wzrosły lub pozostały na tym samym poziomie w porównaniu do sytuacji sprzed dwóch lat Optymistycznie zapatrują się na przyszłość Częściej korzystają z własnych oszczędności, również przy zakładaniu firmy Korzystając z kredytu częściej przeznaczają go na rozwój przedsiębiorstwa Deklarują potrzebę tworzenia zrzeszeń oraz dostępu do szkoleń
Apatyczni Przedsiębiorcy z przymusu Brak motywacji do prowadzenia własnej działalności gospodarczej nie daje im to poczucia satysfakcji ani bezpieczeństwa. Nie wierzą w stworzenie możliwości lepszych zarobków ani zdobycia szacunku innych osób Dominujepodejście fatalistyczne przedsiębiorstwa niekładą naciskuna rozwój firmy, bo według ich deklaracji i tak zbankrutują Segment nieświadomych większość uważa, że prowadzenie własnej działalności gospodarczej nie jest skomplikowane, ale dostrzega ryzyko Firmy założone w latach 1989 1990, niezatrudniające pracowników, relatywnie częściej działające w handlu, na rynku lokalnym lub krajowym Relatywnie częściej wykształcenie właściciela / osoby zarządzającej poniżej wyższego
Apatyczni Źle oceniają obecną kondycję mikroprzedsiębiorstwa, częściej niż profesjonaliści deklarują spadki obrotów i zysków w porównaniu do sytuacji sprzed dwóch lat Mniej optymistycznie zapatrują się na przyszłość spodziewają się dalszych spadków Upatrują zagrożeń w trudnościach ze sprzedażą produktów i usług Oczekują wsparcia w zakresie podatków Częściej korzystają z kredytu, aby firma mogła przetrwać
Rozczarowani Nie mają preferencji co do formy zatrudnienia Brak motywacji do prowadzenia własnej działalności gospodarczej w opinii rozczarowanych nie daje ona poczucia bezpieczeństwa, możliwości lepszych zarobków ani nie przysparza szacunku innych ludzi. Nie mają określonej wizji co do rozwoju przedsiębiorstwa Uważają, że prowadzenie działalności gospodarczej jest skomplikowane oraz ryzykowne Firmy założone przed rokiem 1990, zatrudniające powyżej 2 pracowników, relatywnie częściej działające w branży transportowej i magazynowej, na rynku europejskim i krajowym Relatywnie częściej wykształcenie właściciela / osoby zarządzającej poniżej wyższego
Rozczarowani Źle oceniają obecną kondycję mikroprzedsiębiorstwa, częściej niż profesjonaliści deklarują spadki obrotów i zysków w porównaniu do sytuacji sprzed dwóch lat Mniej optymistycznie zapatrują się na przyszłość spodziewają się dalszych spadków Dostrzegają bariery natury finansowej (mała płynność finansowa, brak pieniędzy na inwestycje) Bardziej niż pozostałe segmenty potrzebują ułatwień podatkowych, dofinansowania zakupów, doradztwa Nie uznają zaciągania kredytów Cześciejkorzystają z usług funduszy pożyczkowych niż banków oraz z kredytów preferencyjnych Korzystają z kredytu, aby firma mogła przetrwać
Wielkość sektora mikrofirm Liczba aktywnych przedsiębiorstw dibi mikro: 1.713.194 194 profesjonaliści: 1.079.312 mikrofirm apatyczni: 376.903 rozczarowani: 256.980 Liczba nowo tworzonych w ciągu roku: 300,000 liczba likwidowanych w ciąguroku: 250.000 000 wskaźnik przeżycia: 66%