RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 198469 (21) Numer zgłoszenia: 350573 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 29.02.2000 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 29.02.2000, PCT/EP00/01685 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: 21.09.2000, WO00/56078 PCT Gazette nr 38/00 (51) Int.Cl. H01Q 1/14 (2006.01) H01R 13/73 (2006.01) (54) Zacisk uniwersalny do trzymania listew przyłączeniowych w teletechnice, technice sterowniczej, technice energetycznej i technice danych (30) Pierwszeństwo: 17.03.1999,DE,19913097.3 (43) Zgłoszenie ogłoszono: 30.12.2002 BUP 27/02 (73) Uprawniony z patentu: ADC GmbH,Berlin,DE (72) Twórca(y) wynalazku: Hubert Hinkel,Meissen,DE Christa Taybl,Berlin,DE Ines Zühlke,Liega,DE (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.06.2008 WUP 06/08 (74) Pełnomocnik: Niewieczerzał Jan, POLSERVICE, Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o. PL 198469 B1 (57) 1. Zacisk uniwersalny (2) do trzymania listew przyłączeniowych (1) w teletechnice, technice sterowniczej, technice energetycznej w technice danych, z korpusem (3) z elementami (25) do przyjmowania elementów konstrukcyjnych (26) i z elementami mocującymi (27) do ustalenia na elemencie nośnym (11), znamienny tym, że korpus (3) obejmuje otwór (4) jako element (25) do przyjmowania elementów konstrukcyjnych (26) w postaci drążków montażowych (5), a przez otwór (4) przechodzi co najmniej jedna szczelina (7), która służy jako element (25) do przyjmowania elementów konstrukcyjnych (26) w postaci szyn montażowych (8).
2 PL 198 469 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest zacisk uniwersalny według części przedznamiennej zastrzeżenia patentowego 1. Zacisk uniwersalny tego rodzaju jest już znany z europejskiego opisu patentowego nr EP-A-0 304 393 i służy do wytwarzania pewnego odstępu okrągłych prętów montażowych od części korpusu, przy czym w tym celu pręty montażowe wciska się zatrzaskowo w parę umieszczonych na górnej stronie języczków zaciskowych. Wprawdzie zacisk uniwersalny można nasadzać zatrzaskowo na różne części korpusu, takie jak na przykład szyny nośne, to jednak zacisk uniwersalny nie nadaje się do przyjmowania albo okrągłych prętów montażowych albo prostych szyn montażowych. Dalszy uniwersalny zacisk jest już znany z niemieckiego opisu patentowego nr DE 37 28 368 C1. Przy tym listwy przyłączeniowe nasadza się zatrzaskowo za pomocą uformowanych elementów zatrzaskowych na rozmieszczone równolegle względem siebie drążki montażowe, które są mocno ustalone na różnych elementach nośnych za pomocą różnych elementów łącznikowych. Niedogodność polega tu na dużych nakładach techniczno-konstrukcyjnych na różne elementy nośne i mocujące. Z niemieckiego opisu patentowego nr DE 23 15 485 A1 jest już znane nasadzanie zatrzaskowe listew przyłączeniowych na szyny montażowe, które tworzą boczną ściankę U-kształtnego korytka montażowego. Niedogodność polega na wysokich nakładach konstrukcyjno-technicznych na wytwarzanie korytek montażowych, gdy muszą być nasadzane zatrzaskowo listwy przyłączeniowe o różnych długościach, wskutek czego muszą być trzymane na składzie korytka montażowe o różnej szerokości. Stąd u podstaw wynalazku leży zadanie opracowania zacisku uniwersalnego tego rodzaju, który można wytwarzać w sposób technicznie prosty, zmienny, dający się stosować do przyjmowania różnych elementów konstrukcyjnych i łatwo montować. Rozwiązanie tego zadania wynika z cech znamiennych zastrzeżenia patentowego 1. Zgodnie z wynalazkiem jako urządzenie do trzymania listew przyłączeniowych stosuje się zacisk uniwersalny, który jest wyposażony w otwór do przyjmowania drążka montażowego, co najmniej w jedną szczelinę przechodzącą przez otwór z boku osi otworu do przyjmowania szyny montażowej oraz w elementy mocujące do trzymania na elementach nośnych. Zaciski uniwersalne stosuje się z reguły parami, tak że dwie pary zacisków uniwersalnych przyjmują w swoich otworach względnie w przechodzących przez nie szczelinach dwa równoległe drążki względnie szyny montażowe. Przy tym równoległe drążki i ewentualnie szyny montażowe służą do trzymania listew przyłączeniowych, które są na nich w znany sposób nasadzone zatrzaskowo, co jest znane z niemieckich opisów patentowych nr DE 23 15 485 A1 i DE 37 28 368 C1. W dalszym rozwiązaniu wynalazku przewiduje się dwie równoległe i rozmieszczone względem siebie w pewnym odstępie szczeliny w celu umożliwienia rozmieszczenia szyn montażowych do przyjmowania w różnych odstępach listew montażowych o różnej długości. Jako elementy mocujące do trzymania zacisków uniwersalnych na elementach nośnych służą albo dwa sprężynujące haki zazębiające, które są umieszczone pod korpusem podstawy, albo dwa sztywne przykręcane kołnierze, które są umieszczone naprzeciwległych czołowych stronach korpusu zacisku uniwersalnego. Elementy nośne są wyposażone na długości drążków albo szyn montażowych w dwa umieszczone w pewnym odstępie, równoległe rzędy otworów w kształcie szczelin, a także w kształcie krzyżyka. Wreszcie w dalszym rozwiązaniu wynalazku na korpusie obejmującym otwór do przyjmowania szyny montażowej jest umieszczona U-kształtna część do przyjmowania listew przyłączeniowych według normy DIN, która na wewnętrznej stronie tylnej ścianki jest wyposażona w półokrągły mostek. Na zewnętrznej stronie tylnej ścianki U-kształtnej części przyjmującej i wewnątrz zewnętrznej ścianki półokrągłego mostka jest wykonana szczelina do wsuwania szyny montażowej. Wynalazek będzie wyjaśniony bliżej w dalszym tekście za pomocą zacisku uniwersalnego przedstawionego bliżej na rysunkach oraz za pomocą kilku przykładów zastosowania. Na rysunkach: Figura 1 przedstawia zacisk uniwersalny w widoku perspektywicznym z przodu, Figura 2 - zacisk uniwersalny w widoku perspektywicznym z tyłu, Figura 3 - w widoku perspektywicznym układ czterech zacisków uniwersalnych trzymających dwa drążki montażowe i jedną listwę przyłączeniową, Figura 4 - w widoku z góry płytę nośną i kilka umocowanych na niej drążków montażowych ustalonych za pomocą zacisków uniwersalnych, Figura 5 - w widoku perspektywicznym układ czterech zacisków uniwersalnych trzymających dwie szyny montażowe i jedną krótką listwę przyłączeniową,
PL 198 469 B1 3 Figura 6 - w widoku perspektywicznym układ czterech zacisków uniwersalnych trzymających dwie szyny montażowe i jedną długą listwę przyłączeniową, Figura 7 - w widoku perspektywicznym układ z fig. 5 albo 6 z innymi szynami montażowymi, Figura 8 - w widoku z góry układ z fig. 7 na elemencie nośnym, a Figura 9 - w widoku perspektywicznym dwa zaciski uniwersalne trzymające listwę przyłączeniową według normy DIN. Urządzenie do trzymania listew przyłączeniowych 1 w teletechnice, technice sterowniczej, technice energetycznej i technice danych, stanowi zacisk uniwersalny 2 z tworzywa sztucznego, który jest przedstawiony na fig. 1 i 2 w widoku z przodu i w widoku z tyłu. Korpus 3 zacisku uniwersalnego 2 obejmuje otwory 4 umieszczone od strony przedniej i tylnej, jako elementy 25 do przyjmowania elementów konstrukcyjnych 26 w postaci drążka montażowego 5, przy czym otwory 4 w środkowym wzdłużnym obszarze korpusu 3 są odsunięte od siebie przez mostkowo obiegającą ściankę działową 6. Na przedniej i tylnej stronie korpusu 3 przez otwory 4 przechodzą szczeliny 7, które są umieszczone równolegle i w pewnym odstępie względem siebie po obydwóch stronach wzdłużnej osi otworów 4 i które służą jako elementy 25 do przyjmowania elementów konstrukcyjnych 26 w postaci szyn montażowych 8. Część korpusu 3, pozostała pomiędzy równoległymi szczelinami 7, która poprzez środkową ściankę działową 6 jest połączona z korpusem 3, tworzy na przedniej i tylnej stronie uniwersalnego zacisku 2 dwa zazębiające haki 10, które są wykonane wystająco, sprężynująco, kątowo i zatrzaskowo poniżej korpusu podstawy 9 zacisku uniwersalnego 2 i które służą jako elementy mocujące 27 do trzymania zacisku uniwersalnego 2 na elementach nośnych 11. Korpus podstawy 9 obejmuje na swoich naprzeciwległych stronach czołowych, prostopadle do osi zacisku uniwersalnego 2 biegnącej przez otwory 4 w płaszczyźnie korpusu podstawowy 9, rozciągające się sztywne przykręcane kołnierze 12 z otworami 13 do elementów śrubowych. We wzdłużnej środkowej płaszczyźnie centralnej, wewnętrznej, mostkowej ścianki działowej 6, mostki zewnętrzne 14 rozmieszczone na zewnętrznej stronie korpusu 3 usztywniają zacisk uniwersalny 2 i tworzą usztywnienie pomiędzy korpusem podstawy 9 i korpusem 3 obejmującym otwory 4. Promieniowo do obwodowego obszaru korpusu 3 obejmującego otwory 4 rozciąga się U- kształtna część 16 do przyjmowania listew przyłączeniowych 17 według normy DIN, która na wewnętrznej stronie tylnej ścianki 18 jest wyposażona w półokrągły mostek 19, który służy do zatrzaskowego nasadzenia na nim listwy przyłączeniowej 17 według normy DIN. Na zewnętrznej stronie tylnej ścianki 18 U-kształtnej części przyjmującej 16 i wewnątrz półokrągłego mostka 19 jest wykonana szczelina 21 do wsuwania szyny montażowej 8. Jak widać na fig. 3, pomiędzy dwoma uniwersalnymi zaciskami 2 skierowanymi do siebie swoimi przednimi stronami można wsuwać okrągłe pręty montażowe 5, jako elementy przyjmujące 25, w dwa naprzeciwległe otwory 4 obydwóch zacisków uniwersalnych 2, przy czym na tak trzymanych równolegle, służących jako elementy konstrukcyjne 25 do trzymania, okrągłych prętach montażowych 5 są nasadzone zatrzaskowe listwy przyłączeniowe 1 swoimi, znajdującymi się na dolnej stronie elementami zatrzaskowymi 22. Wsuwając dalsze pręty montażowe w przedstawione swobodnie na fig. 3 otwory 4 na zewnętrznych stronach zacisków uniwersalnych i mocując poprzez znajdujące się na stronie końcowej, nie pokazane dalsze zaciski uniwersalne 2 można otrzymać układ następujących po sobie kilku prętów montażowych 5. Nie pokazane na fig. 3 haki zazębiające 10 czterech zacisków uniwersalnych 2 mogą być usunięte albo, jak pokazano na fig. 4, zazębione w płytowych, metalowych elementach nośnych 11. W tym celu elementy nośne 11 są wyposażone w szczelinowe albo krzyżykowe otwory 23, które są rozmieszczone w dwóch równoległych, znajdujących się w pewnym odstępie od siebie rzędach, i w które wchodzą haki zazębiające 10. Sztywne, przykręcane kołnierze 12 można przymocować do elementu nośnego 11 za pomocą przechodzących przez otwory 23 elementów śrubowych. Średni odstęp równoległych drążków montażowych 5 odpowiada przy tym dokładnie modułowi rastra listew przyłączeniowych 1. Jak przedstawiono na fig. 5, w leżącą w danym przypadku wewnątrz szczelinę 7 dwóch zacisków uniwersalnych 2, rozmieszczonych równolegle względem siebie i leżących swoimi przednimi stronami naprzeciw siebie, można wtykać dwie szyny montażowe 8, na których języczki 24 są nasadzone listwy przyłączeniowe 1. W rozwiązaniu według fig. 5 nasadzona jest krótka listwa przyłączeniowa 1. W rozwiązaniu według fig. 6 jest nasadzona dłuższa listwa przyłączeniowa 1. W tym celu szyny montażowe 8 są wetknięte w danym przypadku w leżące na zewnątrz szczeliny 7 danych zacisków uniwersalnych. W rozwiązaniu według fig. 7 szyny montażowe 8 obejmują zamiast języczków 24
4 PL 198 469 B1 przechodzące mostki zazębiające 15, na które są nasadzone zatrzaskowo listwy przyłączeniowe 1 ze szczelinowymi wycięciami zazębiającymi 20. Na fig. 8 przedstawiono w widoku z góry wielokrotny układ według fig. 7, przy czym zaciski uniwersalne 2 trzymające równolegle szyny montażowe 8 wchodzą zatrzaskowo w szczelinowe albo krzyżykowe otwory 23 płytowego elementu nośnego 11 za pomocą haków zazębiających 10 albo są przykręcone za pomocą przykręcanych kołnierzy 12. Przy tym po lewej stronie są przedstawione dwie szyny montażowe 8 z małym odstępem dla krótkich listew przyłączeniowych 1, a po prawej stronie są przedstawione dwie szyny montażowe 8 z dużym odstępem dla długich listew przyłączeniowych 1. W nie przedstawiony bliżej sposób dwa mostki o przekroju prostokątnym wystają poza dolną stronę korpusu podstawy 9 we wzdłużnej środkowej płaszczyźnie zacisku uniwersalnego 2, z przesunięciem prostokątnym względem sprężynujących haków zazębiających 10. Te mostki wchodzą w szczelinowe albo krzyżykowe otwory 23 płytowego elementu nośnego 11 i służą jako zabezpieczenie zacisku uniwersalnego 2 przed skręceniem. Na figurze 9 przedstawiono dwa stojące naprzeciw siebie swoimi przednimi stronami, w pewnym odstępie od siebie, uniwersalne zaciski 2, w których U-kształtne części przyjmujące 16 jest wetknięta listwa przyłączeniowa według normy DIN, która ma na stronach czołowych zaokrąglenie odpowiadające mostkowi 19 na tylnej ściance 18 części przyjmującej 16. Zacisk uniwersalny 2 jest zmiennym elementem mocującym względnie nośnym do przyjmowania różnych profilów montażowych, takich jak okrągłe drążki montażowe 5 i płaskie szyny montażowe 8, i jest mocowany do wyboru albo za pomocą haków zazębiających 10 względnie przykręcanych kołnierzy 12 na płytowym elemencie nośnym 11. Zastosowanie zacisku uniwersalnego 2 wynika z jego zmienności geometrii profilów i z rodzajów mocowania dla uniwersalnych zastosowań w technice łączności, sterowania, energii i technice danych względnie jako uchwytu najróżniejszych mechanicznych i elektrycznych elementów wbudowanych w obudowach do bezpośredniego albo pośredniego przyjmowania wymienionych składowych części konstrukcyjnych. Podstawowa zasada zacisku uniwersalnego 2 polega na tym, że dwa albo więcej uniwersalnych zacisków 2 przyjmuje poprzez mocowania zatrzaskowe albo śrubowe w postaci haków zazębiających 10 względnie przykręcanych kołnierzy 12 element montażowy o różnej geometrii profila, taki jak drążek montażowy 5 albo szyna montażowa 8, przez ich wsuwanie w odpowiedni obszar do przyjmowania zacisku uniwersalnego 2. Korpus 3 tworzący główkowy element zacisku uniwersalnego 2 jest ukształtowany w taki sposób, że przez zastosowanie zacisku uniwersalnego 2 uchwycić można zwłaszcza listwy przyłączeniowe 17 według normy DIN względnie geometrię o podobnej konstrukcji pomiędzy przednimi stronami uniwersalnych zacisków 2. Naprzeciwległych tylnych stronach uniwersalnych zacisków 2 znajdują się szczeliny, w które można wsuwać szyny montażowe 8, na przykład o grubości 1,5 mm. Korpus 3 tworzący środkową część zacisku uniwersalnego 2 służy jako zmienne gniazdo dla okrągłych drążków montażowych 5 o średnicy na przykład 12 mm do przyjmowania listew przyłączeniowych 1 i części składowych z włókna szklanego. Szczeliny 7 rozmieszczone po obydwóch stronach środkowej osi otworów 4 umożliwiają przyjmowanie szyn montażowych 8 o grubości na przykład 1 mm, a zwłaszcza do przyjmowania listew przyłączeniowych 1. Dzięki wielokrotnemu układowi szczelin 7 możliwe są w związku ze zmiennym umocowaniem różne kombinacje odstępów szyn montażowych 8. Korpus podstawy 9 tworzący część stopową uniwersalnego zacisku 2 jest tak ukształtowany, że uniwersalny zacisk 2 można nasadzić zatrzaskowo za pomocą haków zazębiających 10 na płaską, metalową płytę nośną 11. Dzięki krzyżykowemu ukształtowaniu otworów przyjmujących 23 zapewnia się zabezpieczenie położenia i przed skręceniem uniwersalnego zacisku 2. Połączenie zatrzaskowe jest ponownie rozłączne. Po obydwóch stronach korpusu podstawy 9 są umieszczone przykręcane kołnierze 5 do umocowania uniwersalnego zacisku 2 za pomocą śrub albo podobnych elementów mocujących. W ten sposób jest możliwe umocowanie uniwersalnego zacisku 2 na różnych elementach nośnych 11. Zastrzeżenia patentowe 1. Zacisk uniwersalny (2) do trzymania listew przyłączeniowych (1) w teletechnice, technice sterowniczej, technice energetycznej i w technice danych, z korpusem (3) z elementami (25) do przyjmowania elementów konstrukcyjnych (26) i z elementami mocującymi (27) do ustalenia na elemencie nośnym (11), znamienny tym, że korpus (3) obejmuje otwór (4) jako element (25) do przyjmowania elementów konstrukcyjnych (26) w postaci drążków montażowych (5), a przez otwór (4) przechodzi co
PL 198 469 B1 5 najmniej jedna szczelina (7), która służy jako element (25) do przyjmowania elementów konstrukcyjnych (26) w postaci szyn montażowych (8). 2. Zacisk według zastrz. 1, znamienny tym, że szczelina (7) przechodzi przez otwór (4) z boku osi otworu. 3. Zacisk według zastrz. 1, albo 2, znamienny tym, że przewiduje się po jednej szczelinie (7), równolegle i w pewnym odstępie względem siebie, po obydwóch stronach osi otworu (4). 4. Zacisk według jednego z zastrz. 1, do 3, znamienny tym, że korpus (3) ma umieszczone na przedniej i tylnej stronie otwory (4), przez które na przedniej i tylnej stronie przechodzą szczeliny (7). 5. Zacisk według jednego z zastrz. 1, do 4, znamienny tym, że jako element mocujący (27) do trzymania na elementach nośnych (11) są umieszczone dwa sprężynujące haki zazębiające (10) poniżej dolnej strony korpusu podstawy (9). 6. Zacisk według jednego z zastrz. 1, do 5, znamienny tym, że jako element mocujący (27) do trzymania na elementach nośnych (11) są umieszczone dwa sztywne przykręcane kołnierze (12) na naprzeciwległych czołowych stronach korpusu podstawy (9). 7. Zacisk według jednego z zastrz. 1, do 6, znamienny tym, że elementy nośne (11) są wyposażone w równoległe szeregi prostych i ewentualnie krzyżykowych otworów (23) do przyjmowania elementów mocujących (27, 10, 21). 8. Zacisk według jednego z zastrz. 1, do 7, znamienny tym, że na korpusie (3) jest umieszczona promieniowo U-kształtna część (16) do przyjmowania listew przyłączeniowych (17) według normy DIN, która na wewnętrznej stronie swojej tylnej ścianki (18) jest wyposażona w półokrągły mostek (19). 9. Zacisk według zastrz. 8, znamienny tym, że na zewnętrznej stronie tylnej ścianki (18) U- -kształtnej części przyjmującej (16) i wewnątrz półokrągłego mostka (19) jest wykonana szczelina (21) do wsuwania szyny montażowej (8). 10. Zacisk według jednego z zastrz. 1, do 9, znamienne tym, że korpus (3) jest wykonany z tworzywa sztucznego. 11. Zacisk według jednego z zastrz. 1, do 10, znamienny tym, że korpus (3) jest wykonany z otworem (4) do przyjmowania pręta montażowego (5), ze szczelinami (7), przechodzącymi przez otwór (4) po każdej stronie osi otworu, do przyjmowania szyny montażowej (8), z dwoma sprężynującymi zazębiającymi hakami (10) pod dolną stroną korpusu podstawy (9) i z dwoma sztywnymi przykręcanymi kołnierzami (12) na czołowych stronach korpusu podstawy (9) do umocowania na elemencie nośnym (11).
6 PL 198 469 B1 Rysunki
PL 198 469 B1 7
8 PL 198 469 B1
PL 198 469 B1 9
10 PL 198 469 B1 Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.