UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI

UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI ZESZYTY NAUKOWE NR 493 FINANSE. RYNKI FINANSOWE. UBEZPIECZENIA NR 9 RACHUNKOWOŚĆ W ZARZĄDZANIU JEDNOWTKAMI GOWPODARCZYMI SZCZECIN 2008

Publikacja została wydrukowana zgodnie z materiałami dostarczonymi przez Autorów. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść, formę i styl publikacji. Rada Programowa prof. zw. dr hab. Teresa Kiziukiewicz, prof. zw. dr hab. Kazimierz Sawicki, prof. zw. dr hab. Ksenia Czubakowska, dr oec. prof. Inta Bruna, prof. dr hab. Kazimiera Winiarska, dr hab. prof. US Waldemar Gos, dr hab. prof. US Maria Hass-Symotiuk Recenzent prof. zw. dr hab. Sławomir Sojak Redaktor naukowy prof. zw. dr hab. Teresa Kiziukiewicz Skład i korekta techniczna Marek Rublewski Copyright by Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2008 ISSN 1640-6818 ISSN 1733-2842 WYDAWNICTWO NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO Wydanie I. Ark. druk. 35,5. Format B5. USPol 56/2008

SPIS TREŚCI Wprowadzenie... 7 1. MELANIA BĄK: Wartości niematerialne i prawne zakres przedmiotowy w świetle wybranych aspektów prawnych... 9 2. GRZEGORZ BUCIOR: Zasady budżetowe Wspólnoty Europejskiej... 19 3. ANNA BUCZKOWSKA: Polityka bilansowa a cele jednostki gospodarczej... 29 4. KSENIA CZUBAKOWSKA: Metoda konsolidacji proporcjonalnej i metoda praw własności po zmianach w ustawie o rachunkowości... 39 5. ANNA DYHDALEWICZ: Strategia przedsiębiorstwa handlowego a zbilansowana karta wyników... 51 6. MONIKA FOREMNA-PILARSKA: Koszty jakości w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa... 61 7. BARBARA GIERUSZ, TERESA MARTYNIUK: Jakość informacji sprawozdawczych w świetle społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstwa... 71 8. RENATA GMIŃSKA: Instrumentarium rachunkowości zarządczej wybrane zagadnienia... 83 9. WALDEMAR GOS: Ujmowanie przychodów w świetle Międzynarodowego Standardu Rachunkowości 18 Przychody... 91 10. MARIA HASS-SYMOTIUK: Procedury medyczne jako przedmiot kalkulacji kosztów w zakładzie opieki zdrowotnej... 103 11. STANISŁAW HOŃKO: Kryteria ujmowania i zasady ujawniania przychodów według załącznika do MSR 18 Przychody... 117 12. BEATA IWASIECZKO, DOMINIKA MARKIEWICZ-RUDNICKA: Ujawnianie kapitału własnego a ład korporacyjny... 127 13. MAGDALENA JANOWICZ: Uwagi na temat zmian Międzynarodowego Standardu Sprawozdawczości Finansowej 3 Połączenia jednostek gospodarczych... 137

4 Spis treści 14. ELŻBIETA JAWORSKA: Rachunkowość na potrzeby formułowania i realizacji strategii zrównoważonego wzrostu... 147 15. MARCIN KACZMAREK: Metody amortyzacji w małych i średnich przedsiębiorstwach w badaniach ankietowych... 159 16. MONIKA KACZURAK-KOZAK: Wybrane aspekty polityki rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych... 171 17. TERESA KIZIUKIEWICZ: Nowelizacja ustawy o rachunkowości w zakresie sprawozdań finansowych jednostek... 179 18. GRAŻYNA KLAMECKA-ROSZKOWSKA: Ryzyko działalności gospodarczej i koszty z nim związane... 193 19. JOANNA KOGUT: Nowelizacja prawa bilansowego i jej skutki dla jednostek gospodarczych... 203 20. ROBERT KOWALAK: Benchmarking w tworzeniu systemu mierników strategicznej karty wyników... 217 21. WOJCIECH KRAWIEC, DAMIAN KUBIAK: Kalkulacja cen usług zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków... 227 22. ANNA KUZIOR, MAŁGORZATA RÓWIŃSKA: Wycena pozycji bilansowych wyrażonych w walutach obcych... 235 23. PRZEMYSŁAW ŁAGODZKI: Obowiązki sprawozdawcze w zakresie sporządzania rachunku przepływów pieniężnych według MSR 41 Rolnictwo i ustawy o rachunkowości... 243 24. IWONA MAJCHRZAK: Dostosowanie zakładowego planu kont przedsiębiorstw energetycznych do potrzeb podsystemu rachunku kosztów ochrony środowiska... 251 25. GRAŻYNA MICHALCZUK: Niedoszacowane aktywa źródłem wartości firmy... 261 26. TERESA MIKULSKA: Tendencje w zakresie budżetowania kosztów... 269 27. BOŻENA NADOLNA: Geneza i uwarunkowania kosztów utraconych korzyści w procesie podejmowania decyzji operacyjnych... 277 28. MARIA NIEPLOWICZ: Rola ośrodków odpowiedzialności za koszty w publicznym zakładzie opieki zdrowotnej... 291 29. BARTŁOMIEJ NITA: Kryteria oceny i doboru systemu zarządzania dokonaniami przedsiębiorstwa... 299 30. MARTA NOWAK: Optymalizacja podatku dochodowego od osób prawnych jako kryterium doboru działań marketingowych... 311 31. PIOTR OLEKSYK: Sprawozdawczość bankowej grupy kapitałowej... 323

Spis treści 5 32. TERESA ORZESZKO: Funkcje rezerw bankowych na straty kredytowe... 331 33. ALEKSANDRA PASZKIEWICZ: Wycena marki w raporcie rocznym firmy Rolta... 339 34. KATARZYNA PIOTROWSKA: Prace badawczo rozwojowe a sprawozdanie zarządu z działalności... 351 35. AGNIESZKA PIRÓG: Predykcja zagrożenia upadłością jako element systemu kontroli finansowej przedsiębiorstwa... 361 36. MICHAŁ POSZWA: Możliwości minimalizacji obciążenia podatkowego przedsiębiorstwa... 369 37. EWA RADAWIECKA: Identyfikacja marki i metody jej wyceny... 377 38. MARZENA REMLEIN: Polityka rachunkowości grupy kapitałowej... 387 39. BOŻENA RUDNICKA: Rozliczenia międzyokresowe przychodów a zasady ostrożności oraz współmierności kosztów i przychodów... 397 40. MARTA RUTKIEWICZ: Podstawowe zadania rachunkowości budżetowej... 405 41. MARZENA RYDZEWSKA-WŁODARCZYK: Odpowiedzialność kierownika jednostki sektora finansów publicznych w zakresie kontroli finansowej... 413 42. TERESA SADOWSKA: Wykorzystanie rachunku kosztów działań w budżetowaniu zadaniowym w gminach... 427 43. ZOFIA SAWICKA-KLUŹNIAK: Sprawozdanie finansowe jednostki sektora MŚP... 441 44. KAZIMIERZ SAWICKI: Niektóre zagadnienia wspólnej odpowiedzialności członków organów spółki kapitałowej za rachunkowość... 453 45. MARTA STĘPIEŃ: Założenia modelu rachunku ochrony środowiska w rachunkowości jednostki gospodarczej aspekty zarządcze... 463 46. KAMILA SYNAK: Rola rachunkowości w zaspokajaniu informacyjnych potrzeb użytkowników... 473 47. ARLETA SZADZIEWSKA: Identyfikacja i pomiar kosztów środowiskowych w przedsiębiorstwie... 483 48. ŁUKASZ SZYDEŁKO: Rozliczenia wewnętrzne między ośrodkami odpowiedzialności w przedsiębiorstwach zorientowanych procesowo.. 501 49. JADWIGA WAWER-BERNAT: Metody wyceny rzeczowych aktywów trwałych według krajowych i międzynarodowych regulacji rachunkowości... 509

6 Spis treści 50. WOJCIECH WDOWIAK: Ilościowe i jakościowe mierniki analizy progowej... 519 51. KAZIMIERA WINIARSKA: O potrzebie wprowadzenia przedmiotu rachunkowość podatkowa do programu studiów ekonomicznych... 531 52. ANNA ZBARASZEWSKA: Przepływy pieniężne w zarządzaniu kapitałem pracującym... 541 53. JOANNA ZUCHEWICZ: Etyka i wartości zawodowe księgowego w teorii i praktyce... 551 54. ANNA ZYSNARSKA: Rachunkowość w zarządzaniu polskim sektorem budżetowym... 561

MELANIA BĄK Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE ZAKRES PRZEDMIOTOWY W ŚWIETLE WYBRANYCH ASPEKTÓW PRAWNYCH Wartości niematerialne i prawne stanowią ten składnik majątku jednostki gospodarczej, który nie jest w pełni ujawniany. W artykule przedstawiono zakres przedmiotowy tej części wartości niematerialnych i prawnych, która podlega wycenie i prezentacji. Przeanalizowano zakres przedmiotowy wartości niematerialnych i prawych w aspekcie prawa bilansowego, podatkowego i Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. IMMATERIAL AND LEGAL VALUES OBJECTIVE RANGE IN THE LIGHT OF CHOSEN LEGAL ASPECTS Immaterial and legal values make up this component of property of the enterprise which is not fully disclosed. The paper presents objective range of the immaterial and legal values which can be subject of pricing and presentation. The article introduce immaterial and legal values in the context of balance and tax low and International Accounting Standards.

GRZEGORZ BUCIOR Uniwersytet Gdański ZASADY BUDŻETOWE WSPÓLNOTY EUROPEJSKIEJ Szczególny charakter finansowania działalności UE wynika z faktu, że kraje członkowskie przekazały na jej rzecz w całości lub w części niektóre poprzednio realizowane przez siebie funkcje. Realizacja tych zadań w ramach UE wymaga solidarnego finansowania, które możliwe jest dzieki budżetowi. Gospodarka budżetowa UE prowadzona jest zgodnie z ogólnymi zasadami legalności, prawidłowości oraz należytego zarządzania finansami. Istnieje pewna zbieżność zasad odnoszących się do krajowych zasad budżetowych i gospodarki wspólnotowej. Zbieżność ta jest ograniczona ze względu na odmienność budżetu UE w stosunku do budżetów krajowych. Wynika to nie tylko z ograniczonego zakresu zadań, jakie są realizowane z budżetu wspólnotowego, w stosunku do zadań realizowanych w ramach budżetów krajowych, ale także na przykład ze sposobu podejścia do deficytu budżetowego czy ze specyficznej procedury tworzenia budżetu. PRINCIPLES OF EU BUDGET The paper describes the main and detailed budgetary principles which organs of European Community follow during budget process. The significant aim of the paper is to show how the rules appropriate to EU budget procedure are applied in country-

members of EU and how the principles should impact on the national public finance systems.

ANNA BUCZKOWSKA Uniwersytet Szczeciński POLITYKA BILANSOWA A CELE JEDNOSTKI GOSPODARCZEJ Jednostka, która podejmuje działalność gospodarczą w warunkach wolnego rynku powinna ustalić swoje cele, środki i metody ich osiągnięcia. Podstawowym zadaniem każdej jednostki powinno być zapewnienie warunków sprzyjających jej długotrwałej działalności i rozwojowi. Stąd też chcąc osiągnąć z góry ustalone cele, jednostka gospodarcza musi prowadzić właściwą politykę w dziedzinie zaopatrzenia, produkcji, sprzedaży, inwestycji, gospodarki finansowej. Wiąże się to z odpowiednim stosowaniem polityki bilansowej. W artykule przedstawiono wpływ polityki bilansowej na realizację celów przedsiębiorstwa. THE BALLANCE POLITICS AND AIMS OF ECONOMIC UNIT The economic unit which undertakes the economic activity in the conditions of the free market should establish one s aims, means, and the methods of their achievement. The assurance of favourable conditions for its long-lasting activity and development should be the basic task of every economic unit. Therefore, wanting to reach settled purposes, the economic unit has to lead the proper politics in the field of supply,

production, sale, investment, the financial economy. This joins with suitable applying the balance politics. In the article was introduced the influence of the balance politics on the realization of the aims of the enterprise.

KSENIA CZUBAKOWSKA Uniwersytet Szczeciński METODA KONSOLIDACJI PROPORCJONALNEJ I METODA PRAW WŁASNOŚCI PO ZMIANACH W USTAWIE O RACHUNKOWOŚCI Kolejna zmiana ustawy o rachunkowości precyzuje nazewnictwo i rodzaje powiązań pomiędzy jednostkami grupy kapitałowej, określa jej skład oraz wprowadza zmiany do metod sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych. Zmiany metody konsolidacji proporcjonalnej polegają na dokładniejszym wyznaczeniu podmiotów biorących udział w konsolidacji oraz dostosowaniu terminologii charakterystycznej dla powiązań jednostek w grupie kapitałowej. Przy metodzie praw własności podkreślono znaczenie wyceny udziałów w jednostkach podporządkowanych i ich wykazanie w odpowiednich pozycjach bilansu. Zmiany w zakresie sporządzania sprawozdań finansowych grupy kapitałowej mają zastosowanie do sprawozdań za rok obrotowy rozpoczynający się w 2009 roku. THE PROPORTIONAL CONSOLIDATION METHOD AND THE EQUITY METHOD AFTER THE CHANGES MADE TO THE ACCOUNTING ACT Another change of the Accounting Act specify the names and types of the interrelation between parts of a group, defines its composition, and introduces changes to the methods of preparing consolidated financial statements. The changes of the

proportional consolidation method consist in the more precise designation of entities taking part in the consolidation and the adjustment of the terminology specific for the interrelation of the entities within the group. As for the equity method, the importance of valuation of the interests on a subsidiary undertaking was emphasised as well as their presentation in the correct balance sheet items. The changes related to preparing the consolidated financial statements will be applied to the financial statements prepared for the accounting year starting in 2009.

ANNA DYHDALEWICZ Politechnika Białostocka STRATEGIA PRZEDSIĘBIORSTWA HANDLOWEGO A ZBILANSOWANA KARTA WYNIKÓW Zbilansowana karta wyników jest nowoczesnym narzędziem wykorzystywanym do strategicznego zarządzania przedsiębiorstwem. Zawiera ona najważniejsze parametry efektywności przedsiębiorstwa zagregowane w czterech perspektywach: finansowej, klienta, procesów wewnętrznych oraz rozwoju i wiedzy. Odpowiednio skonstruowany system pomiaru wyników, dostosowany do specyfiki działalności przedsiębiorstwa handlowego może być narzędziem pomocnym przy realizowaniu obranej w nim strategii oraz narzędziem rzeczywistej poprawy efektywności działalności i zwiększenia konkurencyjności. STRATEGY OF TRADING ENTERPRISES VS. BALANCED SCORECARD A Balanced Scorecard is a modern tool used in strategic management of the enterprise. It includes the most important parameters of the enterprise effectiveness aggregated in four perspectives: financial, of the client, internal processes, development and knowledge. A suitably constructed system of measuring the results, adjusted to specific activity of a trading enterprise, may be a suitable tool helpful with realization of chosen strategy and a tool of actual improvement of activity effectiveness and increase of the competitiveness.

MONIKA FOREMNA-PILARSKA Politechnika Koszalińska KOSZTY JAKOŚCI W SYSTEMIE INFORMACYJNYM PRZEDSIĘBIORSTWA TRESZCZENIE W artykule we wstępie postawiono pytanie: Jaką rolę i znaczenie dla systemu informacyjnego przedsiębiorstwa stanowi informacja o kosztach jakości? W treści autorka starała się udowodnić znaczenie i potrzebę wyodrębnienia kosztów jakości. Podkreślała jak ważne są informacje o kosztach jakości w procesie podejmowania decyzji. Przedstawiła graficznie i omówiła modele: rachunku kosztów jakości w przedsiębiorstwie oraz rachunku kosztów jakości w zarządzaniu kosztami przedsiębiorstwa. W zakończeniu udzieliła ostatecznej odpowiedzi na zadane pytanie o znaczenie kosztów jakości w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa. QUALITY-RELATED COSTS IN A COMPANY S INFORMATION SYSTEM The question raised in the introduction of the article was as follows: What is the role and significance of the data on quality-related costs for a company s information system. The author attempted to prove the significance and necessity of distinguishing the quality-related costs. The author highlighted the importance of data on qualityrelated costs in the decision-making process. The following models were discussed and graphically-presented: the company s quality-related cost account as well as quality-

related costs in the company s cost management. The conclusive part of the article provides a final answer to the question on the importance of the quality-related costs in the company s information system.

BARBARA GIERUSZ TERESA MARTYNIUK Uniwersytet Gdański JAKOŚĆ INFORMACJI SPRAWOZDAWCZYCH W ŚWIETLE SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA W gospodarce globalnej bardzo ważnym elementem staje się jakość i wiarygodność informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym. Ocena rocznego sprawozdania finansowego, jego prawidłowości, rzetelności i jasności dla społecznej odpowiedzialności powinna stać się regułą a nie obowiązkiem tyko dla ograniczonej grupy przedsiębiorstw. Obiektywizm i wierne przedstawienie stanu rzeczywistości uznane jest za konieczne cechy wiarygodnego odpowiedzialnego społecznie systemu rachunkowości. Zaprezentowany w sprawozdaniu wizerunek przedsiębiorstwa nie może być sprzeczny z nadrzędną zasadą rachunkowości, jaką jest pokazanie obrazu jednostki w sposób możliwie najbardziej rzetelny i prawdziwy. W referacie wskazano jakie cechy jakościowe powinno mieć sprawozdanie finansowe w aspekcie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstwa (CRS). THE INFORMATION S QUALITY WITHIN THE COMPANIES SOCIAL RESPONSIBILITY In the global economy the quality of the financial statements is very important. The appraisal of the annual financial statements within the companies social

responsibility should be obligatory to all enterprises, not just for a limited group of them. The true and fair financial dates presentation is the element of the proper social responsible accounting system. The article defines the characteristics of the financial statement according to the companies social responsibility.

RENATA GMIŃSKA Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku INSTRUMENTARIUM RACHUNKOWOŚCI ZARZĄDCZEJ WYBRANE ZAGADNIENIA Referat ukazuje wpływ nowych podejść i teorii zarządzania na rozwój metod rachunkowości zarządczej. Przedstawia klasyfikację metod z punktu widzenia różnych kryteriów. MANAGEMENT ACCOUNTING METHODS - SELECT PROBLEMS The article shows the influence of the new management approaches and theories on the development of the management accounting methods. It presents methods classification with different criterions point of view.

WALDEMAR GOS Uniwersytet Szczeciński UJMOWANIE PRZYCHODÓW W ŚWIETLE MIĘDZYNARODOWEGO STANDARDU RACHUNKOWOŚCI 18 PRZYCHODY W opracowaniu przedstawia się istotę, klasyfikację, zasady ujmowania i wyceny przychodów zgodnie Międzynarodowym Standardem Rachunkowości Nr 18. RECOGNITION OF REVENUES IN THE LIGHT OF THE INTERNATIONAL ACCOUNTING STANDARD NO. 18 The paper presents the essence, the classification, rules of recognition and measurement of revenues according to the International Accounting Standard No. 18.

MARIA HASS-SYMOTIUK Uniwersytet Szczeciński PROCEDURY MEDYCZNE JAKO PRZEDMIOT KALKULACJI KOSZTÓW W ZAKŁADZIE OPIEKI ZDROWOTNEJ Zmiana systemu finansowania opieki zdrowotnej oraz rosnąca konkurencja na rynku usług medycznych stawiają nowe wyzwania przed menedżerami zakładów opieki zdrowotnej.. Dotyczą one w szczególności poprawy efektywności wykorzystania zasobów będących w ich dyspozycji. Wiąże się to z koniecznością ciągłego monitorowania, analizowania i kontroli kosztów usług medycznych. W artykule przedstawiono kalkulację kosztów jednostkowych procedur medycznych jako narzędzie sterowania kosztami. Szczególną uwagę zwrócono na istotę i rodzaje procedur medycznych, wymagania dotyczące zastosowania kalkulacji kosztów procedur medycznych w zakładzie opieki zdrowotnej, zasady ustalania kosztów jednostkowych oraz korzyści zeń wynikające. MEDICAL PROCEDURES AS AN OBJECT OF COST CALCULATION IN THE MEDICAL ESTABLISHMENT The changes of financing system of health care and the growing competition between medical establishments oblige their managers to look for the new tools of cost management. In present conditions the medical establishments require continuous monitoring, analyzing and controlling of their medical services costs. One of the main tools of cost management is the cost calculation of the medical procedures.

The article presents the cost calculation technique that allows to allocate resource costs to medical procedures and could afford appropriate information about the costs of medical services delivered to the patients. The article deals with the essence and types of medical procedures, the requirements determining application of presented calculation technique to the medical establishments, its advantages and the principles of establishing the unit costs.

STANISŁAW HOŃKO Uniwersytet Szczeciński KRYTERIA UJMOWANIA I ZASADY UJAWNIANIA PRZYCHODÓW WEDŁUG ZAŁĄCZNIKA DO MSR 18 PRZYCHODY Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na zasady ujmowania i ujawniania przychodów w świetle MSR 18. W załączniku do standardu przedstawiono analizę przypadków wraz z wyjaśnieniem zasad ujmowania przychodów. THE RECOGNITION CRYTERIA AND RULES OF DISCLOSURE REVENUE UNDER APPENDIX TO IAS 18 REVENUES The purpose of the article is to draw attention to a rules of recognition and disclosure revenues in IAS 18. Analysis of examples is presented in appendix to standard with explanation of rules of disclosure revenues.

BEATA IWASIECZKO DOMINIKA MARKIEWICZ-RUDNICKA Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu UJAWNIANIE KAPITAŁU WŁASNEGO A ŁAD KORPORACYJNY Celem artykułu jest wskazanie na fakt, że: stosowanie zasad ładu korporacyjnego wymaga dodatkowych ujawnień w sprawozdaniu finansowym - co do kapitału własnego (np. wycena aktywów i pasywów ustalanie np. wartości godziwej, ocena kosztu kapitału itp.) a także ujawnień informacji związanych z uzyskiwaniem, alokacją i zarządzaniem kapitałami. DISCLOSURE OF INFORMATION OF OWNERS EQUITY VERSUS CORPORATE GOVERNANCE The purpose of the article is to indicate that the systems of corporate governance determine more discloses of owners equity (for example parameters of valuation of assets and liabilities fair value, cost of capital) and discloses of information of alocation, management of capitals.

MAGDALENA JANOWICZ Uniwersytet Szczeciński UWAGI NA TEMAT ZMIAN MIĘDZYNARODOWEGO STANDARDU SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ 3 POŁĄCZENIA JEDNOSTEK GOSPODARCZYCH 10 stycznia 2008 Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości zakończył prace nad nową wersją MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych. Niniejszy artykuł prezentuje tło prac na projektem oraz podstawowe zmiany wprowadzone nową wersją standardu. COMMENTS ONT THE REVISED INTERNATIONAL FINANCIAL ACCOUNTING STANDARD 3 BUSINES COMBINATION On January 10, 2008 the International Accounting Standard Board finished its work on the revised IFRS 3 Business Combination. The paper presents the background of the work on the project and main changes that were made in the revised standard.

ELŻBIETA JAWORSKA Akademia Rolnicza w Szczecinie RACHUNKOWOŚĆ NA POTRZEBY FORMUŁOWANIA I REALIZACJI STRATEGII ZRÓWNOWAŻONEGO WZROSTU Wzrost i rozwój przedsiębiorstwa nie mogą być konsekwencją nieprzemyślanych działań, lecz rezultatem starannie przygotowanych strategii, zawierających plany długoterminowych zamierzeń przekładanych następnie na działania taktyczne i operacyjne. Strategia zrównoważonego wzrostu przedsiębiorstwa opiera się na przenikaniu się oraz wzajemnej zależności i spójności między tempem wzrostu a możliwościami operacyjnymi jednostki. Proces formułowania i realizacji strategii wspiera rachunkowość, którą można wykorzystać w obszarze planowania, kontroli i analizy zrównoważonego wzrostu przedsiębiorstwa. ACCOUNTING FOR NEEDS OF FORMULARIZATION AND REALIZATION OF SUSTAINABLE CORPORATE GROWTH Corporate growth and development can not be the consequence of unconsidered operations, but they should be the result of carefully prepared strategies, which contain the plans of long term purposes translated into tactical and operational actions. The strategy of sustainable corporate growth is based on the interpenetration and the interrelationship and the cohesion between the rate of growth and operating possibilities of the enterprise. The process of formularization and realization of strategy is supported

by the accounting, which can be used in the area of the planning, control and analysis of the sustainable corporate growth.

MARCIN KACZMAREK Uniwersytet Szczeciński METODY AMORTYZACJI W MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTWACH W BADANIACH ANKIETOWYCH Głównym celem tej pracy jest odpowiedź na pytanie, co wpływa na wybór metody amortyzacji środków trwałych w małych i średnich podmiotach gospodarczych. W artykule dokonano przeglądu metod amortyzacji według wytycznych międzynarodowych, prawa bilansowego oraz podatkowego. Zaprezentowano wyniki badań ankietowych, w których kierownicy jednostek wskazywali najczęściej wybierane metody amortyzacji środków trwałych. Przedstawiono również uzasadnienie wyboru metod odpisów amortyzacyjnych. THE PROBLEM OF CHOICE OF DEPRECIATION METHODS BY THE MANAGERS IN SMALL AND MEDIUM FIRMS The main aim of this work is to answer the question what influences the choice of the given method of depreciation in small and medium firms. The article gives the review of methods according to the international directives, balance and tax law. It also presents the findings of questionnaire research in which the managers pointed the most frequently chosen methods of depreciation of capital assets. Finally, the article presents the grounds for the choice of depreciation deductions methods.

MONIKA KACZURAK-KOZAK Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Sulechowie WYBRANE ASPEKTY POLITYKI RACHUNKOWOŚCI JEDNOSTEK SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH Ustawa o rachunkowości zobowiązuje wszystkie jednostki do posiadania dokumentacji opisującej przyjętą politykę rachunkowości. W jednostkach sektora finansów publicznych jej opracowanie wymaga uwzględnienia nie tylko zasad wynikających z ustawy. Konieczne jest również dostosowanie ich do szczególnych zasad rachunkowości budżetowej, wynikających ze specyfiki funkcjonowania sektora finansów publicznych. SELECTED ASPECTS OF ACCOUNTING POLICY FOR THE PUBLIC SECTOR UNITS The Act of Accounting obliges all entities to possess documentation describing settled accounting policy. In respect of the public sector units in the process of preparing such documentation some additional rules apart from ones coming from the Act need to be taken into consideration. What is also essential is to adjust them to particular budgetary accounting rules, resulting from the public sector specific.

TERESA KIZIUKIEWICZ Uniwersytet Szczeciński NOWELIZACJA USTAWY O RACHUNKOWOŚCI W ZAKRESIE SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH JEDNOSTEK Wzrost i rozwój przedsiębiorstwa nie mogą być konsekwencją nieprzemyślanych działań, lecz rezultatem starannie przygotowanych strategii, zawierających plany długoterminowych zamierzeń przekładanych następnie na działania taktyczne i operacyjne. Strategia zrównoważonego wzrostu przedsiębiorstwa opiera się na przenikaniu się oraz wzajemnej zależności i spójności między tempem wzrostu a możliwościami operacyjnymi jednostki. Proces formułowania i realizacji strategii wspiera rachunkowość, którą można wykorzystać w obszarze planowania, kontroli i analizy zrównoważonego wzrostu przedsiębiorstwa. W artykule zostały przedstawione podstawowe zmiany w ustawie o rachunkowości dotyczące sprawozdań finansowych jednostek. Dokonane nowelizacje zostały ujęte w następujące grupy zagadnieniowe: a) zmiany w zakresie sporządzania i zatwierdzania sprawozdania finansowego, b) nowa interpretacja błędu lat poprzednich, c) sprawozdanie finansowe oddziału przedsiębiorcy zagranicznego, d) wpływ zmian na niektóre elementy sprawozdania finansowego, e) rozszerzenie zakresu sprawozdania z działalności.

FINANCIAL STATEMENTS OF ENTITIES ACCORDING TO THE AMENDMENT TO THE ACCOUNTING ACT Corporate growth and development can not be the consequence of unconsidered operations, but they should be the result of carefully prepared strategies, which contain the plans of long term purposes translated into tactical and operational actions. The strategy of sustainable corporate growth is based on the interpenetration and the interrelationship and the cohesion between the rate of growth and operating possibilities of the enterprise. The process of formularization and realization of strategy is supported by the accounting, which can be used in the area of the planning, control and analysis of the sustainable corporate growth. The paper describes the basic changes, which concearn financial statements of entities, introduced into the Accounting Act. The paper presents following amendments: a) the changes in preparation and approval of finanacial statement, b) new interpretation of the error of previous years, c) the financial statement of a foreign entrepreneur s branch, d) the influence of changes on some elements of a financial statement, e) the increase in scope of the director s report.

GRAŻYNA KLAMECKA-ROSZKOWSKA Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Białymstoku RYZYKO DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ I KOSZTY Z NIM ZWIĄZANE W artykule przedstawiono pojęcie ryzyka, jego rodzaje i elementy systemu zarządzania ryzykiem w działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Szczególną uwagę zwrócono na koszty występujące w procesie zarządzania ryzykiem, tj.: koszty działań zapobiegawczych mających na celu minimalizację ryzyka oraz koszty będące skutkiem zakłóceń w realizacji celów przedsiębiorstwa. THE RISK OF BUSINESS ACTIVITY AND THE COSTS INVOLVED IN IT The author presents the notion of risk, its types and elements of the risk management system in business activities of an enterprise with special emphasis on the costs incurred in the process of risk management, i.e.: costs connected with preventive activities aimed at minimizing the risk and costs incurred due to disruption in the realization of the enterprise's targets.

JOANNA KOGUT Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu NOWELIZACJA PRAWA BILANSOWEGO I JEJ SKUTKI DLA JEDNOSTEK GOSPODARCZYCH Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości jest to obszerny akt prawny zawierający 86 artykułów ujętych w jedenastu rozdziałach. Obecna zmiana ustawy o rachunkowości, ma na celu przede wszystkim uwzględnienie w polskich przepisach unormowań dyrektywy 2006/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. Ponadto celem nowelizacji ustawy jest również dostosowanie niektórych jej przepisów do aktualnych realiów gospodarczych oraz unormowań innych ustaw (np. ustaw o podatkach dochodowych), a także dalsze udoskonalanie i ułatwienie jej stosowania przez mniejsze jednostki. THE AMENDMENT OF BALANCE LAW AND ITS CONSEQUENCES FOR ECONOMIC ENTITIES The Act of 29^th September 1994 on accountancy it is an elaborate, legal document consisting of 86 Articles, presented in eleven Sections. The change in the Accountancy Act aims mainly at including into Polish law the regulations resulting from 2006/46/WE Directive by the European Parliament and the Counsel of Europe, dated 14 June 2006. Additionally the objective of introducing amendments to the Act is to adjust some of its clauses to the present, real economic situation and regulations of

other Acts (eg. Acts on Income Taxes), as well as providing further improvements and simplifications in its application by smaller units.

ROBERT KOWALAK Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu BENCHMARKING W TWORZENIU SYSTEMU MIERNIKÓW STRATEGICZNEJ KARTY WYNIKÓW Artykuł poświęcony jest wykorzystaniu benchmarkingu przy doborze mierników i ich wartości docelowych do Strategicznej Karty Wyników. Zaprezentowano w nim ogólną ideę wykorzystania benchmarkingu zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Przedstawiono również przykład obrazujący możliwości osiągania wartości lidera, pozwalające na uzyskanie przewagi konkurencyjnej. BENCHMARKING IN CREATING SYSTEM OF MEASURES OF BALANCED SCORECARD This article presents using of benchmarking to the selection of measures and their target values to Balanced Scorecard. There is also a general idea of using presented both internal, and external benchmarking. An example presents possibilities of achieving value of the leader, letting for getting the competitive advantage.

WOJCIECH KRAWIEC, DAMIAN KUBIAK Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu KALKULACJA CEN USŁUG ZBIOROWEGO ZAOPATRZENIA W WODĘ I ODPROWADZANIA ŚCIEKÓW Kalkulacja wysokości cen za usługi zbiorowego zaopatrzeni w wodę i odprowadzania ścieków dokonywana jest na podstawie przychodów niezbędnych. Przedsiębiorstwa mogą stosować taryfy wieloczłonowe zawierające oprócz kosztów dostarczenia wody i odprowadzenia ścieków także opłaty abonamentowe. Kalkulacja cen i opłat odbywa się na podstawie współczynników alokacji na wyodrębnione grupy odbiorców. CALCULATION OF PRICES OF SERVICES OF THE COLLECTIVE WATER SUPPLY (DELIVER) AND COLLECTIVE CARRYING SEWERS Introducing the way to the calculation of prices of services of the collective water supply and collective accompanying sewers on the basis of existing regulations of the law is a purpose of this article.

ANNA KUZIOR MAŁGORZATA RÓWIŃSKA Akademia Ekonomiczna w Katowicach WYCENA POZYCJI BILANSOWYCH WYRAŻONYCH W WALUTACH OBCYCH Artykuł prezentuje zasady bilansowego i podatkowego podejścia do ustalania i ujmowania różnic kursowych. Z punktu widzenia prawa bilansowego zasady te są identyczne dla wszystkich jednostek gospodarczych. Prawo podatkowe wyodrębnia dwie metody rozliczania różnic kursowych. Jedna z nich jest zbieżna z rozwiązaniami prawa bilansowego, druga jest specyficzna dla regulacji podatkowych i uznaje wyłącznie różnice zrealizowane. Zastosowanie metody bilansowej dla celów podatkowych możliwe jest tylko w przypadku jednostek, których sprawozdanie finansowe podlega badaniu. Stosowanie metody podatkowej może skutkować koniecznością ustalania podatku odroczonego. MEASUREMENT OF FOREIGN CURRENCY ASSETS AND LIABILITIES Article presents rules of accounting and tax attempt to calculation and treatment of exchange differences. From the accounting point of view that rules are the same for all companies. Tax law indicates two methods of recognitions of exchange differences. The first method coincides with accounting solutions, the second one is unique to tax regulations and it does not accept exchange differences which are reported at balance

sheet date. Implementation of accounting method of exchange differences treatment for tax purposes is possible only for companies which financial statement is audited. Application of unique tax method can cause a need for deferred tax calculation.

PRZEMYSŁAW ŁAGODZKI Akademia Rolnicza w Szczecinie OBOWIĄZKI SPRAWOZDAWCZE W ZAKRESIE SPORZĄDZANIA RACHUNKU PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH WEDŁUG MSR 41 ROLNICTWO I USTAWY O RACHUNKOWOŚCI TRESZCZENIE W artykule przedstawiono obowiązki sprawozdawcze jednostek gospodarczych w zakresie sporządzania rachunku przepływów pieniężnych według MSR 41 Rolnictwo i Ustawy o rachunkowości. Rozwiązania przyjęte w obu regulacjach bazują na konstrukcji sprawozdania zawartej w MSR 7. W związku z tym struktura sprawozdania oraz metody jego sporządzania są identyczne. Różnice wynikają natomiast, z możliwości wyboru metody sporządzania sprawozdania, której wybór pozostawiono w polskim rozwiązaniu kierownikowi jednostki gospodarczej. DUTIES ACCOUNTING WITHIN THE SCOPE DRAFTING CASH FLOW STATEMENT TO MSR 41 AS WELL STATUTES OF ACCOUNTS This articulatory presents duties accounting denomination economical within the scope drafting cash flow statement to MSR 41 as well Statutes of accounts. Dissolution entertainment based to frame transactions content on MSR 7. In this context economy transactions and ways and means thereof drafting are identical. Margin yield whereas, ex vistas constituent ways and means drafting transactions, that trade-off stayed on polish dissolution the person in charge a firm.

IWONA MAJCHRZAK Akademia Rolnicza w Szczecinie DOSTOSOWANIE ZAKŁADOWEGO PLANU KONT PRZEDSIĘBIORSTW ENERGETYCZNYCH DO POTRZEB PODSYSTEMU RACHUNKU KOSZTÓW OCHRONY ŚRODOWISKA Wdrożenie podsystemu rachunku kosztów ochrony środowiska dla przedsiębiorstw energetycznych wymaga odpowiedniego ujęcia w ewidencji księgowej wewnętrznych oraz zewnętrznych kosztów ochrony środowiska. W tym celu są konieczne zmiany w zakładowym planie kont oraz określenie ekokont umożliwiających prowadzenie ewidencji pozabilansowej ujemnych oddziaływań środowiskowych. Propozycję rozwiązań w tym zakresie zawiera niniejszy artykuł. ADAPTING THE FACTORY CHART OF ACCOUNTS OF POWER PLANTS TO THE NEEDS OF THE SUBSYSTEM OF THE ENVIRONMENTAL PROTECTION ACCOUNT Introducing the subsystem of the environmental protection account for the power plants requires an appropriate presentation in the register of the internal and external costs of environmental protection. Making the changes in the factory chart of accounts and determining the eco-accounts, which will enable keeping the off-balance of the

harmful environmental influences, are necessary to do that. This article contains the proposal of answers to this scope.

GRAŻYNA MICHALCZUK Uniwersytet w Białymstoku NIEDOSZACOWANE AKTYWA ŹRÓDŁEM WARTOŚCI FIRMY Istotne znaczenie w zarządzaniu współczesnym przedsiębiorstwem ma możliwość generowania wewnętrznie wytworzonej wartości firmy. Pojawia się zatem uzasadniona konieczność poznania i zidentyfikowania czynników ją tworzących. Niewątpliwie źródło wartości firmy tkwi w niedoszacowanych aktywach, co jest zdeterminowane zarówno obowiązującymi uregulowaniami zawartymi w standardach rachunkowości, jak i szczegółowymi rozwiązaniami w przyjętej polityce rachunkowości. UNDERESTIMATED ASSETS AS SOURCE OF COMPANY VALUE Significant importance in a modern firm management is a possibility to form internally created company s value. Thus, a justified necessity appears to find and identify factors creating it. Definitely the source of a company s value lies in underestimated assets, what depends on binding regulations in accounting standards as well as particular solutions of applied accounting policy.

TERESA MIKULSKA Uniwersytet w Białymstoku TENDENCJE W ZAKRESIE BUDŻETOWANIA KOSZTÓW Zmiany zachodzące w otoczeniu przedsiębiorstw wymagają również rozważenia charakteru usprawnień w procesie budżetowania. Prace nad modyfikacjami procesu budżetowania dotyczyć powinny zarówno metod i środków działania, jak i funkcji, jakie powinien pełnić ten proces. Budżetowanie nie zastąpi jednak wszystkich narzędzi rachunkowości zarządczej, dlatego też nowoczesne narzędzia zarządzania powinny raczej uzupełniać proces budżetowania, a nie stanowić dla niego alternatywy. TRENDS OF COST BUDGETING Changes which take place in enterprises surroundings also require consideration of the character of streamlining in the process of budgeting. Work on modification of the budgeting process should refer both to methods and means of activities and functions that this process should involve. Yet, budgeting will not replace all the tools of management accountancy. Therefore, modern instruments of management should rather supplement the budgeting process instead of being an alternative to the problem.

BOŻENA NADOLNA Akademia Rolnicza w Szczecinie GENEZA I UWARUNKOWANIA KOSZTÓW UTRACONYCH KORZYŚCI W PROCESIE PODEJMOWANIA DECYZJI OPERACYJNYCH Koncepcja kosztów utraconych korzyści stanowi podstawową kategorię ekonomiczną kosztów. Koszty te reprezentują utracone potencjalne korzyści z najlepszego przebiegu działań. Celem artykułu jest przedstawienie genezy kosztów utraconych korzyści w procesie decyzyjnym. Dodatkowo jest tutaj zaprezentowana ich istota i rola w procesie podejmowania decyzji operacyjnych. W artykule również zidentyfikowano czynniki determinujące powstanie kosztów utraconych korzyści. THE ORIGIN AND CONDITIONALITY OF THE OPPORTUNITY COST IN OPERACIONAL DECISIONS MAKING The concept of opportunity cost fundamental to the economist s view of cost. This cost is represented by the foregone potential benefit from the best rejected action. The paper is presented the genesis of opportunity cost in operational decisions process. Additionally is here determining the essence of the opportunity cost in accounting theory. In paper identify also the factors determining of the opportunity cost.

MARIA NIEPLOWICZ Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu ROLA OŚRODKÓW ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA KOSZTY W PUBLICZNYM ZAKŁADZIE OPIEKI ZDROWOTNEJ W artykule wskazano ośrodki odpowiedzialności wyodrębniane w przedsiębiorstwach oraz omówiono ośrodki odpowiedzialności za koszty w publicznym zakładzie opieki zdrowotnej. THE ROLE OF COST CENTERS IN PUBLIC HEALTH CARE UNITS The article presents the responsibility centres in enterprises and shows the role of cost centers in Public Health Care Units.

BARTŁOMIEJ NITA Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu KRYTERIA OCENY I DOBORU SYSTEMU ZARZĄDZANIA DOKONANIAMI PRZEDSIĘBIORSTWA Artykuł dotyczy problemów oceny i wyboru systemów zarządzania dokonaniami przedsiębiorstwa. W pierwszej części wyjaśniono bardzo zwięźle istotę zarządzania dokonaniami, podając przy tym autorską definicję tego podejścia do zarządzania. Następnie zaprezentowano przegląd opinii różnych autorów na to zagadnienie i na tej podstawie zaproponowano oryginalny zbiór kryteriów, który można wykorzystać na potrzeby oceny i doboru systemów zarządzania dokonaniami. EVALUATION AND SELECTION CRITERIA OF CORPORATE PERFORMANCE MANAGEMENT SYSTEM The paper deals with the problems of the evaluation and selection of corporate performance management systems. In the first part of the article the essence of corporate performance management was depicted very briefly including the author s own definition of this approach to management. Next the overview of different opinions on the subject was presented and on this basis the original set of criteria used for evaluation and selection of performance management system was proposed.

MARTA NOWAK Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu OPTYMALIZACJA PODATKU DOCHODOWEGO OD OSÓB PRAWNYCH JAKO KRYTERIUM DOBORU DZIAŁAŃ MARKETINGOWYCH Tematyka artykułu ogniskuje się na zastosowaniu optymalizacji podatku dochodowego od osób prawnych jako kryterium doboru działań marketingowych. Podstawowymi kierunkami tej optymalizacji są: minimalizacja obciążenia podatkiem dochodowym od osób prawnych oraz minimalizacja ryzyka podatkowego. Minimalizacja obciążenia jest możliwa poprzez dobór takich działań, których koszty według prawa podatkowego są uznawane za koszty uzyskania przychodu. Minimalizacja ryzyka podatkowego polega na minimalizacji możliwości zakwestionowania tych kosztów jako kosztów uzyskania przychodu. CORPORATE INCOME TAX OPTIMIZATION AS A CRITERION OF MARKETING ACTIONS SELECTION The article topic focuses on the usage of the optimization of corporate tax as a marketing actions selection criterion. The basic two direction of this optimization are: minimization of the income tax charge and minimization of the tax risk. The charge minimization is possible by choosing such marketing activities which costs are recognized as the costs of revenues. Minimizing of the tax risk consists of the minimizing of possibility of questioning of those costs as revenue costs.

PIOTR OLEKSYK Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu SPRAWOZDAWCZOŚĆ BANKOWEJ GRUPY KAPITAŁOWEJ Celem artykułu się sygnalizacja problemu stosowania MSR/MSSF przy sporządzaniu sprawozdania finansowego bankowych grup kapitałowych notowanych na rynkach regulowanych. Ograniczenie ryzyka operacyjnego lub kapitałowego, pozyskanie nowych rynków, zakup nowych podmiotów gospodarczych to główne przesłanki tworzenia grup kapitałowych. Różnorodność podmiotów znajdujących się w strukturze rodzi pewne problemy związane tworzeniem skonsolidowanego sprawozdania bankowej grupy kapitałowej. W artykule zostały wskazane najczęstsze błędy i problemy związane z tworzeniem skonsolidowanego sprawozdania banku. FINANCIAL REPORTING OF BANK CONGLOMERATE The specificity of the bank activity is standing financial reporting much bigger tied requirements with supplying information about financial safety comparatively with the industry, service or commercial activity. The risk and the uncertainty are the main reason for such a state of things in the bank activity. This paper is the attempt to underline the problem of implementation of IAS/IFRS into accounting of Polish bank conglomerates.

TERESA ORZESZKO Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu FUNKCJE REZERW BANKOWYCH NA STRATY KREDYTOWE Bankowe rezerwy na straty kredytowe są niejednorodną, skomplikowaną oraz wielofunkcyjną kategorią ekonomiczną i dlatego mogą być postrzegane z różnych perspektyw i z rozmaitych punktów widzenia. W literaturze ekonomicznej brakuje opracowań, które omawiałyby wspomniane rezerwy kompleksowo i wszechstronnie. Autorka w przedkładanym artykule podejmuje próbę wypełnienia tej luki poprzez omówienie funkcji bankowych rezerw na straty kredytowe w sposób wyczerpujący i usystematyzowany. Z badań przeprowadzonych przez autorkę wynika, że bankowe rezerwy na straty kredytowe pełnią jednocześnie wiele różnych funkcji zarówno makroekonomicznych (stabilizacyjna, regulacyjna), jak i mikroekonomicznych (bilansowa, wyceny, kapitałowa, limitująca, wynikowa, podatkowa, buforowa, finansowa, informacyjna, sprawozdawcza, analityczna, menedżerska, rozliczeniowa). FUNCTIONS OF BANK LOAN LOSS RESERVES Bank loan loss reserves constitute a heterogeneous, complex and multifunctional economic category, therefore they can be analyzed from different perspectives and various points of view. Professional literature lacks studies discussing the mentioned

above reserves from all angles and in every respect. In the hereby article the author undertakes an attempt to fill up such gap by discussing the functions of bank loan loss reserves in a comprehensive and systematized way. On the basis of research conducted by the author it is clear that bank loan loss reserves perform a lot of different functions at the same time, not only macroeconomic (stabilizing, regulating), but also microeconomic (balance, evaluation, capital, limiting, outcome, tax, buffer, financial, informative, reporting, analytical, managerial, accounting) functions.

ALEKSANDRA PASZKIEWICZ Uniwersytet Gdański WYCENA MARKI W RAPORCIE ROCZNYM FIRMY ROLTA TRESZCZENIE Raport roczny powinien zawierać wszystkie znaczące informacje, które umożliwią przeprowadzenie właściwej oceny dokonań podmiotu i zarysują perspektywy jego rozwoju. Jednocześnie zwraca się też uwagę, iż obecnie to zasoby niematerialne są powszechnie uznawane za główne źródło generowania wartości przedsiębiorstwa. Niniejszy artykuł omawia fragment raportu rocznego firmy Rolta, który prezentuje wycenę marki przedsiębiorstwa. BRAND VALUATION IN ROLTA ANNUAL REPORT An annual report should present all the significant information which is helpful in evaluating the entity's financial position, operating performance and the future prospects. Also, the importance of intangible assets has greatly increased in the last two decades. The aim of this article is to present brand valuation in Rolta annual report.

KATARZYNA PIOTROWSKA Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu PRACE BADAWCZO ROZWOJOWE A SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI częściej realizują w ramach swojej działalności prace badawczo rozwojowe. Jednostki te są zobligowane przepisami prawa do ujawniania informacji w tym zakresie. Zatem celem artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie: co jest źródłem informacji o realizowanych pracach badawczo rozwojowych zgodnie przepisami prawa? RESEARCHES AND DEVELOPMENT WORKS AND MANAGEMENT ACTIVITIES REPORT Business organizations more and more frequently perform researches and development works within their day-to-day operations. In the face of situation described above organizations are obliged by law to present information on R&D area. The main purpose of this article is an attempt to answer the following question: what is a source of information for researches and development works in accordance with balance law rules?

AGNIESZKA PIRÓG Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej PREDYKCJA ZAGROŻENIA UPADŁOŚCIĄ JAKO ELEMENT SYSTEMU KONTROLI FINANSOWEJ PRZEDSIĘBIORSTWA Postępujący proces globalizacji, któremu towarzyszy potrzeba ukazania dobrego wizerunku firmy z uwagi na ostrą konkurencję, zarówno na rynkach krajowych i międzynarodowych, spowodował wzrost zainteresowania wiarygodnością informacji generowanych przez przedsiębiorstwa w sprawozdaniach finansowych. Kluczem do zapewnienia właściwej jakości informacji prezentowanych przez jednostki jest sprawnie funkcjonujący system kontroli. Celem opracowania jest wskazanie roli weryfikacji zasady kontynuacji działania w systemie kontroli finansowej i w tworzeniu podstaw do sporządzenia sprawozdania finansowego, które przedstawiałoby rzetelny i prawidłowy obraz przedsiębiorstwa. BANKRUPTCY THREAT FORECAST AS THE PART OF THE COMPANY FINANCIAL CONTROL SYSTEM Increasing globalization process, associated with the need to project the positive image of the company resulting from the strong competition on local and well as international markets, caused an increased interest in credibility of information provided by the companies in their financial reports. The key to ensure the proper quality of information presented by the units is the effective control system.

The aim of this study is to indicate the importance of verification of the principle of going concern in the financial control system and in creation of basis for financial report, which would present credible and correct company image.

MICHAŁ POSZWA Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu MOŻLIWOŚCI MINIMALIZACJI OBCIĄŻENIA PODATKOWEGO PRZEDSIĘBIORSTWA Zarządzanie podatkami może być realizowane wyłącznie pod warunkiem istnienia swobody w realizacji obowiązku podatkowego. Przepisy podatkowe pozostawiają podatnikowi pewien zakres swobody. W procedurze zarządzania należy zatem przede wszystkim zidentyfikować dostępne podatkowe prawa wyboru, a następnie dokonać oceny opłacalności ich zastosowania w określonej sytuacji przedsiębiorstwa. CAPABILITY OF TAX MANAGEMENT IN BUSINESS In Polish law there are different rules of taxing. Different status in taxes of personal partnerships and capital companies is very controversial. Moreover the different taxing of personal partnerships and capital companies causes the necessity of deciding which form is more profitable for the taxpayer. Setting the cost-effectiveness is very difficult and demands using profit calculation. The final decision about form of business activity is very risky.

EWA RADAWIECKA Politechnika Koszalińska IDENTYFIKACJA MARKI I METODY JEJ WYCENY Marka to składnik wartości niematerialnych i prawnych, który nie jest jeszcze powszechnie identyfikowany i prezentowany w bilansie jednostek gospodarczych. Problemem jest brak tradycji i trudności związane z wyceną tej wartości niematerialnej. Obecnie stosuje się metody oparte na podejściu kosztowym, porównawczym i dochodowym, które bazują na metodach służących wycenie wartości materialnych składników majątkowych przedsiębiorstwa. Zarządzanie marką daje duże, wymierne korzyści, które dostarczają wartości ich posiadaczom w postaci wzrostu sprzedaży, zwiększenia wyniku finansowego firmy, czerpania korzyści w wyniku posiadania określonego wizerunku czy kapitału reputacji. IDENTIFICATION VALUATION AND METHODS OF BRAND The brand is a component of intangible and legal assets, which is not as yet commonly identified and presented in the balance sheets of economic entities. The problem is, however, lack of tradition and difficulties connected with the valuation of this intangible value. At presents, methods are applied which are based on the cost, comparative and income approaches, which are connected with methods of valuation of the company s tangible assets.