Sektor ICT w Polsce i na Śląsku Jacek Kotra Dyrektor Parku Naukowo-Technologicznego Technopark Gliwice Sp. z o.o. Dr Rafał Żelazny Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
Źródło: Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2010-2014, GUS, Warszawa, 2014, s. 17. Sektor ICT obejmuje: 1. przedsiębiorstwa, które zajmują się produkcją, gdzie produkowane przez nie dobra pozwalają na elektroniczne przetwarzanie informacji i komunikację (łącznie z transmisją i wyświetlaniem) 2. przedsiębiorstwa, które zajmują się usługami, gdzie świadczone usługi pozwalają na elektroniczne przetwarzanie informacji i komunikację
Kanały wpływu sektora ICT na wzrost gospodarczy produkcja towarów i świadczenie usług ICT wzrost wydajności produkcji w sektorach wykorzystujących ICT prowadzący do wzrostu TFP wzrost wydajności produkcji w sektorze ICT prowadzący do wzrostu TFP wykorzystanie ICT jako nakładu do produkcji innych towarów i usług
Składowe sektora ICT w ujęciu PKD 2007 Produkcja ICT Grupa Sekcja Nazwa grupowania Klasa Nazwa grupowania 26.1 C 26.2 C 26.3 C 26.4 C Produkcja elektronicznych elementów i obwodów drukowanych Produkcja komputerów i urządzeń peryferyjnych Produkcja sprzętu (tele)komunikacyjnego Produkcja elektronicznego sprzętu powszechnego użytku 26.11 Produkcja elementów elektronicznych 26.12 Produkcja elektronicznych obwodów drukowanych 26.20 Produkcja komputerów i urządzeń peryferyjnych 26.30 Produkcja sprzętu telekomunikacyjnego 26.40 Produkcja elektronicznego sprzętu powszechnego użytku 26.8 C Produkcja magnetycznych i optycznych niezapisanych nośników informacji 26.80 Produkcja magnetycznych i optycznych niezapisanych nośników informacji Źródło: Społeczeństwo informacyjne w liczbach 2014, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, Departament społeczeństwa informacyjnego, Warszawa 2014, s. 11-12 OECD Guide to Measuring Information Society 2011, s. 159, Paris 2011; Eurostat, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/web/table/description.jsp
Składowe sektora ICT w ujęciu PKD 2007 Sprzedaż hurtowa ICT Grupa Sekcja Nazwa grupowania Klasa Nazwa grupowania 46.5 G Sprzedaż hurtowa narzędzi technologii informacyjnej i komunikacyjnej 46.51 Sprzedaż hurtowa komputerów, urządzeń peryferyjnych i oprogramowania 46.52 Sprzedaż hurtowa sprzętu elektronicznego i telekomunikacyjnego oraz części do niego Źródło: Społeczeństwo informacyjne w liczbach 2014, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, Departament społeczeństwa informacyjnego, Warszawa 2014, s. 11-12 OECD Guide to Measuring Information Society 2011, s. 159, Paris 2011; Eurostat, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/web/table/description.jsp
Składowe sektora ICT w ujęciu PKD 2007 usługi ICT Grupa 58.2 J Sek cja Nazwa grupowania Klasa Nazwa grupowania Działalność wydawnicza w zakresie oprogramowania 58.21 Działalność wydawnicza w zakresie gier komputerowych 58.29 Działalność wydawnicza w zakresie pozostałego oprogramowania 61.1 J 61.2 J Działalność w zakresie telekomunikacji przewodowej Działalność w zakresie telekomunikacji bezprzewodowej, z wyłączeniem telekomunikacji satelitarnej 61.10 Działalność w zakresie telekomunikacji przewodowej 61.20 Działalność w zakresie telekomunikacji bezprzewodowej, z wyłączeniem telekomunikacji satelitarnej 61.3 J Działalność w zakresie telekomunikacji satelitarnej 61.30 Działalność w zakresie telekomunikacji satelitarnej 61.9 J Działalność w zakresie pozostałej telekomunikacji 61.90 Działalność w zakresie pozostałej telekomunikacji 62.0 J 63.1 J 95.1 S Działalność związana z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalność powiązana Przetwarzanie danych; zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność; działalność portali internetowych Naprawa i konserwacja komputerów i sprzętu komunikacyjnego 62.01 Działalność związana z oprogramowaniem 62.02 Działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki 62.03 Działalność związana z zarządzaniem urządzeniami informatycznymi 62.09 Pozostała działalność usługowa w zakresie technologii informatycznych i komputerowych 63.11 Przetwarzanie danych; zarządzanie stronami internetowymi (hosting) i podobna działalność 63.12 Działalność portali internetowych 95.11 Naprawa i konserwacja komputerów i urządzeń peryferyjnych 95.12 Naprawa i konserwacja sprzętu telekomunikacyjnego
Międzynarodowy standard ujęcia składowych sektora ICT został zastosowany w konstrukcji smart indexu dla inteligentnych specjalizacji woj. śląskiego
Sektor ICT statystyka publiczna a rzeczywistość brak danych o mikrofirmach i województwach Źródło: Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2010-2014, GUS, Warszawa, 2014, s. 20.
Źródło: Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2010-2014, GUS, Warszawa, 2014, s. 21.
Źródło: Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2010-2014, GUS, Warszawa, 2014, s. 21.
Wskaźnik rentowności sprzedaży wyrażony w procentach stosunek zysku ze sprzedaży do przychodów ze sprzedaży Źródło: Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2010-2014, GUS, Warszawa, 2014, s. 24.
Wydajność liczona jako wartość przychodów netto za sprzedaży przypadająca na jednego zatrudnionego Źródło: Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2010-2014, GUS, Warszawa, 2014, s. 23.
3,15% - wartość dodana sektora ICT w PKB w Polsce w 2012r. wg Eurostatu (3,33% wg OECD) 5% - udział sektora ICT w PKB w Polsce wg Ministerstwa Gospodarki wg prognozy MG do 2020r. ten udział ma wynosić 9% 15%
Wartość dodana sektora ICT i jego składowych, OECD 2013 % 12 10 8 6 4 2 0 Computer, electronic and optical products Software publishing Telecommunications IT and other information services Korea Japan Źródło: OECD Digital Economy Outlook 2015, s. 87. Ireland Sweden Hungary United States Czech Republic Finland United Kingdom OECD Estonia Slovak Republic Germany Luxembourg Netherlands Switzerland France Slovenia Denmark Spain PL 3,33% Canada Italy Belgium Austria Portugal Poland Norway Greece Iceland Mexico Telekomunikacja 1,41% Usługi informatyczne 1,40% Produkcja 0,44% Oprogramowanie 0,08%
Zatrudnienie w sektorze ICT i jego składowych, % całkowitego zatrudnienia, OECD 2013 % 6 Computer, electronic and optical products Software publishing Telecommunications IT and other information services 0,1 1,1 0,2 0,1 0,2 0,0 0,2 4,9 0,0 1,0 0,1 0,1 14,4 0,1 1,2 0,0 0,1 0,7 0,5 0,2 1,7 0,6 0,1 0,3 0,1 0,4 0,1 0,1 0,4 5 4 3 2 1 0 Ireland Korea Źródło: OECD Digital Economy Outlook 2015, s. 89. Hungary Finland Switzerland Luxembourg Sweden United States Estonia United Kingdom Czech Republic Denmark OECD Slovak Republic Germany Slovenia Norway Millions, 2013 PL 2,21% ok. 300 tys. France Canada Netherlands Japan Italy Austria Poland Belgium Spain Greece Portugal Mexico Usługi informatyczne 1,02% Telekomunikacja 0,63% Produkcja 0,52% Oprogramowanie 0,04%
Źródło: Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2010-2014, GUS, Warszawa, 2014, s. 27.
Źródło: Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2010-2014, GUS, Warszawa, 2014, s. 28.
Źródło: Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2010-2014, GUS, Warszawa, 2014, s. 28.
Badanie ankietowe 121 ekspertów z sektora ICT Źródło: Raport: Potencjał wzrostu sektora ICT w Polsce w perspektywie do 10 lat, Ministerstwo Gospodarki, s. 6.
Badanie ankietowe 121 ekspertów z sektora ICT Źródło: Raport: Potencjał wzrostu sektora ICT w Polsce w perspektywie do 10 lat, Ministerstwo Gospodarki, s. 6.
Badanie ankietowe 121 ekspertów z sektora ICT Źródło: Raport: Potencjał wzrostu sektora ICT w Polsce w perspektywie do 10 lat, Ministerstwo Gospodarki, s. 16.
62.01 62.02 95.11 62.09 63.11 63.12 61.10 61.20 46.51 62.03 46.52 58.29 26.20 95.12 61.90 26.11 26.40 26.12 26.30 58.21 61.30 26.80 754 732 704 639 572 311 288 287 2307 282 1962 240 1608 229 1813 219 1315 184 794 96 548 69 326 63 556 50 435 46 239 20 29 4 3612 1196 7126 8260 5916 7729 4209 2539 2400 3084 12638 32 859 Liczba firm w sektorze ICT w woj. śląskim i w Polsce według przeważającego rodzaju działalności na poziomie klas PKD 2007 (stan na 30 czerwca 2014r.) Sektor ICT woj. śląskie Suma = 10 597 (uwzględnieniem mikroprzedsiębiorstw) ok. 3% ogółu przedsiębiorstw 0 3000 6000 9000 12000 15000 18000 21000 24000 27000 30000 33000 woj. śląskie Polska Źródło: opracowanie własne na podstawie http://www.rynkometr.pl; odczyt 20.01.2015r.
Wybrane firmy z sektora ICT w woj. śląskim
10 najważniejszych czynników wpływajacych na wykorzystanie ICT przez przedsiębiorstwa z woj. śląskiego Nr Krytyczny czynnik sukcesu lb średnia min max Odchylenie standardowe Współczynnik zmienności 1. Korzyści ekonomiczne dla firmy wynikające z zastosowania ICT 259 4.37 2 5 0.70 16% 2. Sytuacja finansowa firmy 260 4.28 2 5 0.80 19% 3. Bezpieczeństwo informacji w firmie 260 4.25 1 5 0.90 21% 4. Kompetencje pracowników w zakresie ICT 258 4.24 2 5 0.74 17% 5. Zadowolenie klientów z e-produktów i/lub e-usług oferowanych przez firmę 259 4.24 1 5 0.80 19% 6. Jakość oprogramowania front-office i back-office 259 4.22 1 5 0.78 18% 7. Intensywność konkurencji na rynku ICT 258 4.21 1 5 0.81 19% 8. Zaangażowanie kierownictwa w zarządzanie ICT w firmie 261 4.18 2 5 0.75 18% 9. Świadomość managementu odnośnie potencjału ICT 261 4.17 2 5 0.77 18% 10. Integracja systemów informatycznych w firmie 256 4.16 1 5 0.77 19% Źródło: R. Żelazny: Model of information society measurement framework and selected outcomes, Economics&Sociology, in print.
Kapitał Ludzki dla sektora ICT na Śląsku: Liczba studentów absolwentów w obszarze technologicznym ICT Studenci Absolwenci Polska Śląskie Polska Śląskie Niepubliczne Niepu- Niepu- Niepu- Rok Publiczne Publiczne bliczne Publiczne bliczne Publiczne bliczne 2009 49 439 30 458 5 411 3 769 9 038 6 167 1 227 774 2010 47 548 25 171 4 959 3116 9 575 5 614 1 155 754 2011 47 883 22 088 5 195 2 475 10 162 4 905 1 232 638 2012 52 102 19 993 5 170 2 137 10 577 4 244 1 162 506 2013 51 751 18 816 5 297 1 829 9 917 3 808 917 461 Źródło: Raport Roczny Obserwatorium Specjalistycznego ICT za rok 2014
liczba studentów/absolwentów Kapitał Ludzki dla sektora ICT na Śląsku: Studenci i absolwenci kierunków informatycznych w Województwie Śląskim 14000 12000 10000 8000 6000 Studenci ICT Absolwenci ICT 4000 2000 0 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 2014 Rok Źródło: Raport Roczny Obserwatorium Specjalistycznego ICT za rok 2014
Potencjał sektora ICT na Śląsku: Liczba oraz wartość projektów w obszarze ICT realizowanych w 2014 roku. Program Programy Narodowego Centrum Nauki Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2007-2013 Liczba proje któw 2 Rodzaj projektów Badania podstawowe realizowane przez jednostki naukowe z województwa śląskiego w obszarze ICT Łączna kwota dofinansowani a (zł) 1 625 000,00 261 Projekty w obszarze ICT 569 858 853,61 27 63 Projekty w obszarze infrastruktury społeczeństwa informacyjnego Projekty w obszarze rozwoju elektronicznych usług publicznych 218 469 693,00 298 480 878,00 Źródło: Raport Roczny Obserwatorium Specjalistycznego ICT za rok 2014
Wartość dofinansowania w zł Potencjał sektora ICT na Śląsku: Wartość dofinansowania projektów związanych z technologiami informacyjno komunikacyjnymi w ramach PO IG których realizacja rozpoczęła się w 2014 r. w realizowanych przez podmioty z poszczególnych miast. 100 000 000 90 000 000 80 000 000 70 000 000 60 000 000 50 000 000 40 000 000 30 000 000 20 000 000 10 000 000 0 Źródło: Raport Roczny Obserwatorium Specjalistycznego ICT za rok 2014
Potencjał sektora ICT na Śląsku: Poziom nakładów na B+R w danym obszarze technologicznym Rok POLSKA [tys zł] ŚLĄSKIE [tys zł] 2010 612 345,00 6 390,40 2011 1 034 303,90 18 277,4 0 2012 1 257 234,70 63 414,70 2013 1 485 867,00 61 982,00 Źródło: Raport Roczny Obserwatorium Specjalistycznego ICT za rok 2014
Potencjał sektora ICT na Śląsku: Poziom nakładów na B+R w danym obszarze technologicznym Źródło: Raport Roczny Obserwatorium Specjalistycznego ICT za rok 2014
Klastry ICT w województwie Śląskim: Lp. Nazwa klastra 1 HubClub - Śląski Klaster Multimedialny Koordynator instytucjonalny Rok założenia Status Fundacja INNOVARE 2012 aktywny 2 Śląski Klaster ICT Centrum Naukowo-Przemysłowe ICT, Katowice 2012 aktywny 3 Śląski Klaster IT Stowarzyszenie Rytm Śląska 2012 aktywny 4 e-południe Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego e-południe 2007 aktywny Źródło: Raport Roczny Obserwatorium Specjalistycznego ICT za rok 2014
Trendy w obszarze ICT: Społeczeństwo informacyjne Eksploracja danych E-edukacja Telemedycyna Smart Cities E-usługi Internet of things Źródło: Raport Roczny Obserwatorium Specjalistycznego ICT za rok 2014
Rekomendacje dla rozwoju obszaru ICT: Kreować i wzmacniać rozwiązania kooperacyjne między podmiotami sektora ICT a sferą B+R+I Wspierać sektor szkolnictwa wyższego w zakresie rozwoju oferty edukacyjnej dotyczącej ICT w celu niwelowania luki podażowej na regionalnym rynku pracy
Rekomendacje dla rozwoju obszaru ICT: Finansować konwersję tradycyjnie świadczonych usług (publicznych i komercyjnych) na usługi świadczone droga elektroniczną. Finansować oraz wspierać instytucjonalnie dalszy rozwój infrastruktury w województwie w celu zapewnienia powszechnego dostępu do usług świadczonych drogą elektroniczną oraz stymulowania rozwoju przedsiębiorczości.
Rekomendacje dla rozwoju obszaru ICT: Zwiększać świadomość podmiotów gospodarczych sektora ICT na temat potencjalnych możliwości wynikających z polityki rozwoju regionu prowadzonej w zakresie inteligentnej specjalizacji ICT Zwiększać kompetencje cyfrowe mieszkańców województwa oraz świadomości dotyczącą E-administracji
Rekomendacje dla rozwoju obszaru ICT: Finansować strat-upy w obszarze ICT Organizować stałe coroczne wydarzenie poświęcone tematyce ICT oraz promującej kulturę start-ups ICT
Sieć Regionalnych Obserwatoriów Specjalistycznych Projekt realizowany w ramach Poddziałania 8.1.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki w Województwie Śląskim współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego. Lider projektu: Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Partnerzy projektu: Główny Instytut Górnictwa w Katowicach Obserwatorium Technologie dla Ochrony Środowiska Park Naukowo-Technologiczny Technopark w Gliwicach Obserwatorium Technologie ICT Konsorcjum w składzie: Górnośląska Agencja Przedsiębiorczości i Rozwoju Sp. z o.o.; Instytut Techniki i Aparatury Medycznej w Zabrzu; Fundacja Rozwoju Kardiochirurgii im. Zbigniewa Religi - Obserwatorium Technologie dla Medycyny Park Naukowo-Technologiczny Euro-Centrum w Katowicach Obserwatorium Technologie dla Energetyki
Misja Obserwatorium ICT 4 x i informacja inspiracja integracja inkubacja
Działania Obserwatorium: Stworzenie "smart indexu" dla inteligentnych specjalizacji Scouting technologiczny dla Jednostek Samorządu Terytorialnego Audyty perspektyw rozwoju innowacji i kooperacji w JST Audyty technologiczno-innowacyjne ukierunkowane na tworzenie polityki rozwoju i adaptacyjności przedsiębiorstw Ekspertyzy oraz raporty tematyczne Szkolenia, panele dyskusyjne
Narzędzia wspierające Obserwatorium ICT: Fundusz zalążkowy- Akcelerator Technologiczny Gliwice Centrum Kompetencyjne Rozwoju Modeli Biznesowych Inkubator Technologiczny dla firm ICT Audyt innowacji i kreatywności dla MŚP Współpraca z Instytutem Fraunhofera (MOEZ) w obszarze wsparcia ekspansji firm na rynki zagraniczne Szkolenia i doradztwo biznesowe
Organizatorzy www.ris.slaskie.pl Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Jacek Kotra Park Naukowo-Technologiczny TECHNOPARK Gliwice Sp. z o.o. Jacek.kotra@technopark.gliwice.pl Rafał Żelazny Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach rafal.zelazny@ue.katowice.pl