P O L S K A N O R M A

PROJEKT ROBOCZY P O L S K A N O R M A P o l s k i K o m i t e t N o r m a l i z a c y j n y ICS 93.080.20 PN-EN 13108-6 maj 2007 Wprowadza EN 13108-6:2006, IDT Zastępuje PN-EN 13108-6:2006 (U) Mieszanki mineralno-asfaltowe - Wymagania Część 6: Asfalt lany Norma Europejska EN 13108-6:2006 ma status Polskiej Normy Copyright by PKN, Warszawa 2007 nr ref. PN-EN 13108-6:2006 Wszelkie prawa autorskie zastrzeŝone. śadna część niniejszej normy nie moŝe być zwielokrotniana jakąkolwiek techniką bez pisemnej zgody Prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego

2 (Z) PN-EN 13108-2:2006 Przedmowa krajowa Niniejsza norma została przygotowana przez KT nr 212 ds. Budowy i Utrzymania Dróg i zatwierdzona przez Prezesa PKN dzień, miesiąc, rok. Jest tłumaczeniem - bez jakichkolwiek zmian - angielskiej wersji Normy Europejskiej EN 13108-6:2006. W zakresie tekstu Normy Europejskiej wprowadzono odsyłacze krajowe oznaczone od N1) do N ). Niniejsza norma zastępuje PN-EN 13108-6:2006 (U). Odpowiedniki krajowe norm i dokumentów powołanych w niniejszej normie moŝna znaleźć w katalogu Polskich Norm, Część VI. Oryginały norm i dokumentów powołanych, które nie mają odpowiedników krajowych, są dostępne w Ośrodku Informacji Normalizacyjnej PKN. W sprawach merytorycznych dotyczących treści normy moŝna zwracać się do właściwego Komitetu Technicznego PKN, kontakt: www.pkn.pl

NORMA EUROPEJSKA EN 13108-6 EUROPEAN STANDARD NORME EUROPÉENNE EUROPÄISCHE NORM maj 2006 ICS 93.080.020 (Z) Wersja polska Mieszanki mineralno-asfaltowe - Wymagania Część 6: Asfalt lany Mélanges bitumineux - Spécifications des matériaux - Partie 6: Asphalt coulé routier Bituminous mixtures - Material specifications - Part 6: Mastic Asphalt Asphaltmischgut - Mischgutanforderungen - Teil 6: Gussasphalt Niniejsza norma jest polską wersją Normy Europejskiej EN 13108-6:2006. Została ona przetłumaczona przez Polski Komitet Normalizacyjny i ma ten sam status co wersje oryginalne. Niniejsza Norma Europejska została przyjęta przez CEN 12 października 2005 r. Zgodnie z Przepisami wewnętrznymi CEN/CENELEC członkowie CEN są zobowiązani do nadania Normie Europejskiej statusu normy krajowej bez wprowadzania jakichkolwiek zmian. Aktualne wykazy norm krajowych, łącznie z ich danymi bibliograficznymi, moŝna otrzymać na zamówienie w Centrum Zarządzania lub w krajowych jednostkach normalizacyjnych będących członkami CEN. Niniejsza Norma Europejska istnieje w trzech oficjalnych wersjach (angielskiej, francuskiej i niemieckiej). Wersja w kaŝdym innym języku, przetłumaczona na odpowiedzialność danego członka CEN na jego własny język i notyfikowana w Centrum Zarządzania, ma ten sam status co wersje oficjalne. Członkami CEN są krajowe jednostki normalizacyjne następujących państw: Austrii, Belgii, Cypru, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Islandii, Litwy, Luksemburga, Łotwy, Malty, Niemiec, Norwegii, Polski, Portugalii, Republiki Czeskiej, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Szwecji, Węgier, Włoch i Zjednoczonego Królestwa. CEN Europejski Komitet Normalizacyjny European Committee for Standardization Comité Européen de Normalisation Europäisches Komitee für Normung Centrum Zarządzania: rue de Stassart, 36 B-1050 Brussels 2006 CEN All rights of exploitation in any form and by any means reserved worldwide for CEN national Members. nr ref. EN 13108-6:2006: E

Spis treści stronica Przedmowa... 4 Przedmowa... 4 Wprowadzenie... 5 1 Zakres normy... 6 2 Powołania normatywne... 6 3 Terminy i definicje, symbole i skróty... 7 3.1 Terminy i definicje... 7 3.2 Symbole i skróty... 8 4 Wymagania wobec materiałów składowych... 8 4.1 Postanowienia ogólne... 8 4.2 Lepiszcze... 8 4.3 Kruszywo... 9 4.4 Destrukt asfaltowy... 10 4.5 Dodatki... 10 5 Wymagania wobec mieszanki... 10 5.1 Postanowienia ogólne... 10 5.2 Skład, uziarnienie, zawartość lepiszcza i dodatki... 10 5.3 Pokrycie lepiszczem i jednorodność... 13 5.4 Odporność na ścieranie przez opony okolcowane... 13 5.5 Reakcja na ogień... 14 5.6 Odporność na paliwo lotnicze... 14 5.7 Odporność na środki odladzające na lotniskach... 14 5.8 Temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej... 15 5.9 Twardość (Odporność na deformacje trwałe)... 15 5.10 Trwałość... 17 6 Ocena zgodności... 18 7 Identyfikacja... 18 Załącznik A... 19 A.1 Postanowienia ogólne... 19 2

A.2 Obliczenia penetracji lepiszcza w mieszance...19 A.3 Obliczenia temperatury mięknienia lepiszcza w mieszance...19 Załącznik ZA...21 ZA.1 Zakres i odpowiednie właściwości...21 ZA.2 Procedura(y) potwierdzania zgodności asfaltu lanego...23 ZA.2.1 System(y) potwierdzania zgodności...23 Tablica ZA.2 System(y) potwierdzania zgodności...23 Tablica ZA.3 (a- w oryg.) - Podział zadań oceny zgodności asfaltu lanego objętego systemem 2+...24 ZA.2.2 Certyfikat WE ) i deklaracja zgodności...25 ZA.3 Oznakowanie CE i etykietowanie...26 3

Przedmowa Niniejsza Norma Europejska (EN 13108-6:2006) została opracowana przez Komitet Techniczny CEN/TC 227 "Materiały drogowe N1), którego sekretariat prowadzony jest przez DIN. Niniejsza Norma Europejska powinna uzyskać status normy krajowej, przez opublikowanie identycznego tekstu lub uznanie, najpóźniej do listopada 2006 r., a normy krajowe sprzeczne z daną normą powinny być wycofane najpóźniej do stycznia 2008 r. Niniejsza Norma Europejska została przygotowana na podstawie mandatu otrzymanego przez CEN od Komisji Europejskiej oraz Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu i wspiera niezbędne wymagania Dyrektyw Unii Europejskiej. Załącznik informacyjny ZA, będący integralną częścią niniejszej Normy Europejskiej, przedstawia zaleŝność pomiędzy Normą a Dyrektywami EU. Niniejsza Norma Europejska jest jedną z serii norm przedstawionych poniŝej: EN 13108-1, Bituminous mixtures Material specifications Part 1: Asphalt Concrete. EN 13108-2, Bituminous mixtures Material specifications Part 2: Asphalt Concrete for very thin layers. EN 13108-3, Bituminous mixtures Material specifications Part 3: Soft Asphalt. EN 13108-4, Bituminous mixtures Material specifications Part 4: Hot Rolled Asphalt. EN 13108-5, Bituminous mixtures Material specifications Part 5: Stone Mastic Asphalt. EN 13108-6, Bituminous mixtures Material specifications Part 6: Mastic Asphalt. EN 13108-7, Bituminous mixtures Material specifications Part 7: Porous Asphalt. EN 13108-8, Bituminous mixtures Material specifications Part 8: Reclaimed asphalt. EN 13108-20, Bituminous mixtures Material specifications Part 20: Type Testing. EN 13108-21, Bituminous mixtures Material specifications Part 21: Factory Production Control. Niniejsza Norma Europejska nie zastępuje Ŝadnej istniejącej Normy Europejskiej. Zgodnie z Przepisami wewnętrznymi CEN/CENELEC do wprowadzenia niniejszej Normy Europejskiej są zobowiązane krajowe jednostki normalizacyjne następujących państw: Austrii, Belgii, Cypru, Danii, Estonii, Finlandii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Islandii, Litwy, Luksemburga, Łotwy, Malty, Niemiec, Norwegii, Polski, Portugalii, Republiki Czeskiej, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Szwecji, Węgier, Włoch i Zjednoczonego Królestwa. N1) Odsyłacz krajowy: CEN/TC 227 Road Materials. 4

Wprowadzenie Głównym celem niniejszej normy jest określenie właściwości funkcjonalnych mieszanek mineralnoasfaltowych. Jednak, poniewaŝ tradycyjnie specyfikacje na asfalt lany oparte były na empirycznym opracowywaniu recept w połączeniu z dodatkowymi wymaganiami funkcjonalnymi oraz poniewaŝ nie ma wystarczających doświadczeń z badaniami funkcjonalnymi asfaltu lanego, niniejsza Norma Europejska w tym momencie określa jedynie wymagania empiryczne. Asfalt lany jest przeznaczony przede wszystkim do warstw ścieralnych oraz moŝe być równieŝ zastosowany do warstw wiąŝących. Asfalt lany jest równieŝ przeznaczony do warstw ochronnych i pośrednich na mostach, w tunelach i powierzchniach szorstkich. Uwaga: Wymagania odnośnie asfaltu lanego do celów izolacji wodoszczelnych w konstrukcjach i inŝynierii lądowej jest określona przez CEN/TC 314 Asfalt lany do izolacji. 5

1 Zakres normy Niniejsza Norma Europejska określa wymagania wobec mieszanek mineralno-asfaltowych typu asfalt lany przeznaczonych do zastosowania na drogach, lotniskach i innych powierzchniach obciąŝonych ruchem. UWAGA: Specyfikacja mieszanki opracowana na podstawie niniejszej Normy Europejskiej moŝe być stosowana zarówno do deklaracji zgodności mieszanki o znanych wymaganiach, jak i poznania jakie te wymagania są. Niniejsza Norma Europejska zawiera wymagania dotyczące wyboru materiałów składowych. Jest ona przeznaczona do stosowania łącznie z normami EN 13108-20 i EN 13108-21. Asfalt lany z lepiszczami modyfikowanymi chemicznie nie objętymi normą EN 14023 nie są objęte niniejszą Normą Europejską. 2 Powołania normatywne Do stosowania niniejszego dokumentu są niezbędne podane niŝej dokumenty powołane. W przypadku powołań datowanych ma zastosowanie wyłącznie wydanie cytowane. W przypadku powołań niedatowanych stosuje się ostatnie wydanie dokumentu powołanego (łącznie ze zmianami). EN 1097-6, Tests for mechanical and physical properties of aggregates Part 6: Determination of particle density and water absorption EN 1426, Bitumen and bituminous binders Determination of needle penetration EN 1427, Bitumen and bituminous binders Determination of softening point Ring and ball method EN 12591, Bitumen and bituminous binders Specifications for paving grade bitumens EN 12697-3, Bituminous mixtures Test methods for hot mix asphalt Part 3: Bitumen recovery: Rotary evaporator EN 12697-4, Bituminous mixtures Test methods for hot mix asphalt Part 4: Bitumen recovery: Fractionating column EN 12697-13, Bituminous mixtures Test methods for hot mix asphalt Part 13: Temperature measurement EN 13043, Aggregates for bituminous mixtures and surface treatments for roads, airfields and other trafficked areas EN 13108-4:2005, Bituminous mixtures Material specifications Part 4: Hot Rolled Asphalt EN 13108-8, Bituminous mixtures Material specifications Part 8: Reclaimed asphalt EN 13108-20:2005, Bituminous mixtures Material specifications Part 20: Type Testing EN 13108-21:2005, Bituminous mixtures Material specifications Part 21: Factory Production Control EN 13501-1, Fire classification of construction products and building elements Part 1: Classification using test data from reaction to fire tests pren 13924, Bitumen and bituminous binders Specifications for hard paving grade bitumens EN 14023, Bitumen and bituminous binders - Framework specification for polymer modified bitumens 6

ISO 565, Test sieves Metal wire cloth, perforated metal plate and electroformed sheet Nominal sizes of openings. 3 Terminy i definicje, symbole i skróty 3.1 Terminy i definicje W niniejszej Normie Europejskiej stosuje się następujące terminy i definicje: 3.1.1 nawierzchnia konstrukcja składająca się z jednej lub kilku warstw słuŝących do przejmowania i rozkładania obciąŝeń od ruchu na podłoŝe 3.1.2 warstwa technologiczna konstrukcyjny element nawierzchni układany w pojedynczej operacji 3.1.3 warstwa element konstrukcji zbudowany z jednego materiału. Warstwa konstrukcyjna moŝe składać się z jednej lub wielu warstw technologicznych 3.1.4 warstwa ścieralna górna warstwa nawierzchnia, będąca w bezpośrednim kontakcie z ruchem 3.1.5 warstwa wiąŝąca warstwa nawierzchni pomiędzy warstwą ścieralną a podbudową. 3.1.6 warstwa wyrównawcza warstwa o zmiennej grubości ułoŝona na istniejącej warstwie, w celu uzyskania odpowiedniego profilu potrzebnego do połoŝenia kolejnej warstwy o wymaganej grubości 3.1.7 podbudowa główny element konstrukcyjny nawierzchni. Podbudowa moŝe być połoŝona w jednej lub kilku warstwach określanych jako podbudowa górna, dolna itd. 3.1.8 asfalt lany mieszanka mineralno-asfaltowa bez wolnych przestrzeni z asfaltem jako lepiszczem, w której objętość wypełniacza i lepiszcza przewyŝsza objętość pozostałych wolnych przestrzeni w mieszance 3.1.9 skład mieszanki (recepta) skład mieszanki mineralno-asfaltowej, podany jako skład docelowy UWAGA: Skład docelowy moŝe być podany na dwa sposoby, patrz (3.1.10 i 3.1.11) 3.1.10 wejściowy skład mieszanki przedstawienie składu mieszanki zawierającego materiały składowe, krzywą uziarnienia i procentową zawartość lepiszcza w stosunku do mieszanki mineralno-asfaltowej UWAGA Zazwyczaj będzie to wynik walidacji projektu laboratoryjnego mieszanki. 7

3.1.11 wyjściowy skład mieszanki przedstawienie składu mieszanki zawierające materiały składowe, uśrednione wyniki uziarnienia oraz zawartości lepiszcza rozpuszczalnego oznaczone laboratoryjnie UWAGA Zazwyczaj będzie to wynik walidacji produkcji. 3.1.12 dodatek materiał, który moŝe być dodawany do mieszanki w małych ilościach, np. polimery w celu poprawy cech mechanicznych tej mieszanki, jej urabialności lub koloru 3.2 Symbole i skróty MA D asfalt lany wymiar górnego sita mieszanki mineralnej, w milimetrach (mm) 4 Wymagania wobec materiałów składowych 4.1 Postanowienia ogólne NaleŜy uŝywać materiałów składowych o ustalonej przydatności. Ustalenie przydatności powinno wynikać z jednego lub więcej następujących dokumentów: - Normy Europejskiej, - Europejskiej Aprobaty Technicznej, - specyfikacji na materiały opartych na potwierdzonych pozytywnych zastosowaniach. Wykaz powinien być dostarczony w celu udowodnienia przydatności. Wykaz moŝe być oparty na badaniach w połączeniu z wykazem z praktyki. UWAGA: W europejskim przemyśle asfaltowym powszechną praktyką jest stosowanie dodatków takich jak nieorganiczne lub organiczne włókna, pigmenty, parafiny itd., które nie są objęte Normami Europejskimi lub Europejskimi Aprobatami Technicznymi. Niniejsza norma dopuszcza stosowanie takich materiałów. 4.2 Lepiszcze 4.2.1 Postanowienia ogólne Lepiszczem powinien być asfalt drogowy, asfalt modyfikowany lub twardy asfalt drogowy. Asfalt drogowy powinien spełniać wymagania normy EN 12591. Asfalt modyfikowany powinien spełniać wymagania normy EN 14023, a asfalt drogowy twardy wymagania normy EN 13924. Asfalt naturalny moŝe być dodawany jeŝeli spełnia wymagania podane w normie EN 13108-4:2005 Załącznik B. 4.2.2 Wybór lepiszcza Rodzaj asfaltu drogowego, typ i rodzaj asfaltu modyfikowanego oraz ilość i kategoria asfaltu naturalnego powinny być określone. W przypadku asfaltu drogowego jego rodzaj powinien być wybrany pomiędzy 20/30 a 70/100 włącznie, a w przypadku asfaltu twardego pomiędzy 10/20 a 15/25. 8

UWAGA 1: Z uwagi na szeroką zmienność warunków klimatycznych, obciąŝenia ruchem i uŝytych materiałów itd. koniecznym moŝe być wybranie określonych lepiszczy na poziomie regionalnym. JeŜeli do poprawy właściwości nie uwzględnionych w specyfikacjach empirycznych uŝywa się asfaltu modyfikowanego, to naleŝy przeprowadzić dodatkowe sprawdzenie. Sprawdzenie to powinno być przeprowadzone poprzez badanie według norm z serii EN 12697, tak aby sprawdzić, czy ten asfalt modyfikowany jest odpowiedni do poprawienia poŝądanych cech funkcjonalnych. Sprawdzenie moŝe być oparte na wcześniejszych badaniach. UWAGA 2 Norma EN 14023 jest normą klasyfikacyjną i słuŝy do charakterystyki asfaltu modyfikowanego. Specyfikacje na asfalty modyfikowane nie są specyfikacjami funkcjonalnymi i nie jest moŝliwe łączenie tych specyfikacji ze specyfikacjami empirycznymi do asfaltów drogowych do pokazania zachowania funkcjonalnego. Wymagane sprawdzenie byłoby Badaniem Typu na podobnej mieszance zawierającej asfalt modyfikowany pokazujące spełnienie odpowiedniego wymagania. MoŜe być wybrany rodzaj asfaltu drogowego, typ i rodzaj asfaltu modyfikowanego oraz ilość i kategoria asfaltu naturalnego. 4.2.3 Warstwy ścieralne z destruktem asfaltowym JeŜeli uŝywa się destruktu asfaltowego w ilości większej niŝ 10 % całkowitej masy mieszanki mineralnoasfaltowej, w której uŝyto tylko asfalt drogowy oraz jeŝeli dodane do mieszanki lepiszcze jest asfaltem drogowym i wybrano rodzaj asfaltu, to asfalt ten powinien spełniać poniŝsze wymaganie. - Penetracja lub temperatura mięknienia lepiszcza w uzyskanej mieszance obliczona na podstawie penetracji lub temperatury mięknienia dodanego lepiszcza i lepiszcza odzyskanego z destruktu asfaltowego powinny spełniać wymagania penetracji i temperatury mięknienia określonego rodzaju lepiszcza. Obliczenie powinno być przeprowadzone zgodnie z załącznikiem A. NaleŜy wybrać wymaganie wobec penetracji lub temperatury mięknienia. 4.3 Kruszywo 4.3.1 Kruszywo grube Kruszywo grube powinno być zgodne z EN 13043 stosownie do planowanego zastosowania. 4.3.2 Kruszywo drobne Kruszywo drobne powinno być zgodne z EN 13043 stosownie do planowanego zastosowania. 4.3.3 Kruszywo o ciągłym uziarnieniu Kruszywo o ciągłym uziarnieniu powinno być zgodna z EN 13043 stosownie do planowanego zastosowania. 4.3.4 Wypełniacz dodany Wypełniacz powinien być zgodny z EN 13043 stosownie do planowanego zastosowania. Ilość dodanego wypełniacza moŝe być określona. Uwaga 1 Wypełniacze obejmują równieŝ takie materiały jak cement i wapno hydratyzowane Uwaga 2 WyraŜenie stosownie do planowanego zastosowania w punktach 4.3.1-4.3.4 oznacza, Ŝe wybór wymagań i określonej kategorii zaleŝy od wielu czynników. Czynniki te obejmują natęŝenie ruchu, warunki klimatyczne, konstrukcję warstwy, w której uŝywana jest dana mieszanka oraz względy ekonomiczne. 9

4.4 Destrukt asfaltowy Zastosowanie i ilość destruktu asfaltowego oraz typ mieszanki, z której destrukt był lub będzie pozyskany powinny być określone. Właściwości destruktu asfaltowego deklarowane według EN 13108-8 powinny być zgodne z wymaganiami określonymi stosownie do planowanego zastosowania. UWAGA WyraŜenie stosownie do planowanego zastosowania oznacza, Ŝe wybór wymagań i określonej kategorii zaleŝy od wielu czynników. Czynniki te będą obejmowały natęŝenie ruchu, warunki klimatyczne, konstrukcję warstwy, w której uŝywana jest dana mieszanka oraz względy ekonomiczne. Wymiar górnego sita D kruszywa w destrukcje asfaltowym nie powinien przekroczyć wymiaru górnego sita D mieszanki. Właściwości kruszywa z destruktu asfaltowego powinny spełniać wymagania określone wobec kruszywa w mieszance. 4.5 Dodatki Rodzaj i właściwości wszystkich dodatków powinny być zadeklarowane i powinny być zgodne z specyfikacjami wymaganymi w punkcie 4.1. 5 Wymagania wobec mieszanki 5.1 Postanowienia ogólne Skład mieszanki powinien być ustalony i udokumentowany. Mieszanka o docelowym składzie powinna spełniać wybrane wymagania. JeŜeli stosuje się destrukt asfaltowy z mieszanek, w których uŝyto asfalt modyfikowany i/lub dodatek modyfikujący, i/lub mieszanka sama w sobie zawiera asfalt modyfikowany lub modyfikator, to ilość destruktu nie powinna przekroczyć, jeŝeli nie ustalono inaczej pomiędzy zamawiającym a producentem, 10 % masy całkowitej mieszanki do warstwy ścieralnej, natomiast do warstwy wyrównawczej, wiąŝącej i podbudowy nie powinna być większa niŝ 20 % masy całkowitej. Jakiekolwiek uzgodnienia pomiędzy zamawiającym a producentem nie mogą być niezgodne z wymaganiami przepisów krajowych. 5.2 Skład, uziarnienie, zawartość lepiszcza i dodatki 5.2.1 Skład W docelowym składzie MMA uziarnienie powinno być zgodne z punktem 5.2.2. W docelowym składzie MMA zawartość lepiszcza powinna być zgodna z punktem 5.2.3. W docelowym składzie MMA zawartość dodatków powinna być zgodna z punktem 5.2.4. Uziarnienie powinno być wyraŝone w procentach masy w stosunku do całego kruszywa, stosując sita naleŝące do zestawu podstawowego sit plus zestaw 1 lub zestawu podstawowego plus zestaw 2 wg EN 13043. Zawartość lepiszcza i dodatków powinna być wyraŝona w procentach masy całej mieszanki. Procent kruszywa przechodzącego przez sita, za wyjątkiem sita 0,063 mm, powinien być wyraŝony z dokładnością do 1 %. Zawartość lepiszcza, procent kruszywa przechodzącego przez sito 0,063 mm i zawartość kaŝdego z dodatków powinny być wyraŝone z dokładnością do 0,1 %. 5.2.2 Uziarnienie Wymagania wobec uziarnienia powinny być wyraŝone w pojęciu maksymalnych i minimalnych procentowanych ilości kruszywa przechodzącego przez sita 1,4 D, D, 2 mm, charakterystycznego sita 10

kruszywa grubego, i sita 0,063 mm. Kombinacja wymiarów sit z zestawu 1 i zestawu 2 nie jest dopuszczalna. Wymagania odnośnie uziarnienia składu docelowego powinny być wyraŝone jako krzywe graniczne wartości maksymalnych i minimalnych ilości kruszywa przechodzącego przez 1,4 D, D, 2 mm i 0,063 mm. Dodatkowo wymagania wobec krzywej uziarnienia mogą zawierać procentową ilość kruszywa przechodzącego przez jedno opcjonalne sito pomiędzy D i 2 mm i jedno opcjonalne sito drobne pomiędzy 2 mm a 0,063 mm. Docelowy skład mieszanki powinien mieścić się pomiędzy krzywymi uziarnienia. Wymiar sita D i sita pomiędzy D i 2 mm naleŝy wybrać z następujących sit: - zestaw podstawowy plus zestaw 1: 4 mm, 5,6 mm, 8 mm, 11,2 mm, 16 mm, 22,4 mm, - zestaw podstawowy plus zestaw 2: 4 mm, 6,3 mm, 8 mm, 10 mm, 12,5 mm, 14 mm, 16 mm, 20 mm. Opcjonalne sito drobne powinno być wybrane z następujących sit: 1 mm, 0,5 mm, 0,25 mm i 0,125 mm. Tablica 1 lub 2 określa granice uziarnienia SMA. Tablica 1 Ogólne granice docelowego składu zastaw sit podstawowych plus zestaw 1 D 4 5 (5,6) 8 11 (11,2) 16 Sito mm Przechodzi %, m/m 1,4 D a 100 100 100 100 100 D 90 do 100 90 do 100 90 do 100 90 do 100 90 do 100 2 50 do 80 45 do 70 45 do 70 40 do 70 35 do 60 0,063 20,0 do 45,0 20,0 do 40,0 20,0 do 40,0 18,0 do 35,0 18,0 do 28,0 a JeŜeli wymiar sita obliczony jako 1,4 D nie jest dokładną liczbą z serii ISO 565/R20, to naleŝy wybrać następne najbliŝsze sito z zestawu. Komentarz [MM1]: błąd w oryginale odsyłacz krajowy powinno być asfaltu lanego 11

Tablica 2 Ogólne granice docelowego składu zastaw sit podstawowych plus zestaw 2 D 4 6 (6,3) 8 10 12 (12,5) 14 16 Sito mm Przechodzi %, m/m 1,4 D a 100 100 100 100 100 100 100 D 90 do 100 90 do 100 90 do 100 90 do 100 90 do 100 90 do 100 90 do 100 2 50 do 80 45 do 70 45 do 70 40 do 70 40 do 70 35 do 55 35 do 55 0,063 20,0 do 45,0 20,0 do 40,0 20,0 do 40,0 18,0 do 35,0 18,0 do 35,0 18,0 do 28,0 18,0 do 28,0 a JeŜeli wymiar sita obliczony jako 1,4 D nie jest dokładną liczbą w zestawie podstawowym plus zestaw 1, to naleŝy wybrać następne najbliŝsze sito z zestawu. Tablica 3 określa przedział wymaganych krzywych granicznych uziarnienia. Przedział pomiędzy wartościami maksymalnymi i minimalnymi krzywych granicznych uziarnienia powinny być wybrane jako pojedyncze wartości pomiędzy danymi krzywymi granicznymi (włączając obie) z tablicy 3. Tablica 3 Przedziały pomiędzy wartościami minimalnymi i maksymalnymi wybranych krzywych granicznych uziarnienia Sito Zakres, % m/m mm Najmniejszy zakres Najszerszy zakres Charakterystyczne sito kruszywa grubego 10 25 Opcjonalnie sito dodatkowe pomiędzy D a 2 10 25 2 5 15 Charakterystyczne sito kruszywa drobnego 4 15 0,063 2,0 8,0 5.2.3 Zawartość lepiszcza Minimalna zawartość lepiszcza w składzie docelowym powinna być wybrana z kategorii podanych w tablicy 4. Wymagania zawartości lepiszcza powinny być skorygowane przez współczynnik 2,650 α = ρ d (1) w którym: ρ d gęstość ziaren kruszywa, w megagramach na metr sześcienny (Mg/m 3 ), określona zgodnie z normą EN 1097-6. Uwaga: Zawartość lepiszcza obejmuje równieŝ lepiszcze w destrukcje asfaltowym i asfalt naturalny, jeŝeli są stosowane. 12

Tablica 4 Minimalna zawartość lepiszcza, B min Minimalna zawartość lepiszcza, % Kategoria B min 6,0 B min6,0 6,2 B min6,2 6,5 B min6,5 6,8 B min6,8 7,0 B min7,0 7,5 B min7,5 8,0 B min8,0 8,5 B min8,5 9,0 B min9,0 9,5 B min9,5 5.2.4 Dodatki Wymagania wobec dodatków powinny określać ich rodzaj i ilość. 5.3 Pokrycie lepiszczem i jednorodność Po procesie mieszania składników mieszanki, kruszywo powinno być jednorodne w wyglądzie, całkowicie pokryte lepiszczem, bez Ŝadnych oznak zbrylenia drobnego kruszywa. 5.4 Odporność na ścieranie przez opony okolcowane Odporność na ścieranie przez opony okolcowane próbek powinna być wybrana z kategorii według tablicy 5. Odporność na ścieranie przez opony okolcowane powinna zostać określona zgodnie z EN 13108-20:2005, D.4. 13

5.5 Reakcja na ogień Tablica 5 Maksymalna odporność na ścieranie, Abr A Maksymalna odporność na ścieranie, ml Kategoria Abr A 20 Abr A20 24 Abr A24 28 Abr A28 32 Abr A32 36 Abr A36 40 Abr A40 45 Abr A45 50 Abr A50 55 Abr A55 60 Abr A60 wymagań Abr NR JeŜeli producent deklaruje Euroklasę reakcji na ogień (np. jeŝeli podlega to odpowiednim przepisom) asfalt lany powinien być badany i klasyfikowany zgodnie z EN 13501-1. 5.6 Odporność na paliwo lotnicze Odporność na paliwo lotnicze próbek powinna być wybrana z kategorii dobra, średnia, słaba lub bez wymagań. Odporność na paliwo lotnicze powinna zostać określona zgodnie z EN 13108-20:2005, D.11. 5.7 Odporność na środki odladzające na lotniskach Odporność na środki odladzające próbek powinna być określona poprzez wybór kategorii z tablicy 6. Odporność na środki odladzające powinna zostać określona zgodnie z EN 13108-20:2005, D.12. 14

Tablica 6 Pozostała wytrzymałość, β Minimalna pozostała wytrzymałość, % Kategoria β 100 β 100 85 β 85 70 β 70 55 β 55 wymagań β NR 5.8 Temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej JeŜeli stosowany jest asfalt drogowy, to temperatura mieszanki mierzona zgodnie z EN 12697-13 powinna mieścić się w granicach podanych w tablicy 7. Maksymalna temperatura dotyczy kaŝdego miejsca na wytwórni, a temperatura minimalna dotyczy mieszanki dostarczanej na budowę. Tablica 7 Graniczne temperatury mieszanki (zwykły) asfalt drogowy Temperatura ºC 20/30 210 do 250 30/45, 35/50, 40/60 200 do 240 50/70 i 70/100 190 do 230 JeŜeli stosowany jest asfalt modyfikowany lub asfalt twardy lub dodatki, to mogą być stosowane inne odpowiednie temperatury. Powinno być to udokumentowane i zadeklarowane jako część przepisowego oznakowania. 5.9 Twardość (Odporność na deformacje trwałe) Twardość próbek przygotowanych zgodnie z EN 13108-20:2005, 6.5, powinna być określona poprzez wybór kategorii w tablicy 8 do tablicy11. Twardość powinna zostać określona zgodnie z EN 13108-20:2005, D.14. 15

Tablica 8 Minimalne zagłębienie trzpienia, I min Minimalne zagłębienie, mm Kategoria, I min 1,0 I min1,0 1,5 I min1,5 2,0 I min2,0 2,5 I min2,5 3,0 I min3,0 wymagań I minnr Tablica 9 Maksymalne zagłębienie trzpienia, I max Maksymalne zagłębienie, mm Kategoria, I max 3,0 I max3,0 3,5 I max3,5 4,0 I max4,0 5,0 I max5,0 6,0 I max6,0 7,0 I max7,0 8,0 I max8,0 9,0 I max9,0 10,0 I max10,0 11,0 I max11,0 13,0 I max13,0 15,0 I max15,0 Brak wymagań I maxnr UWAGA 1 Tablice 8 i 9 odnoszą się do metod badań podanych w normach EN 12697-20 i EN 12697-21. Badania te nie prowadzą do porównywalnych wyników. 16

Tablica 10 Maksymalny przyrost po 30 min, I nc Maksymalne zagłębienie, mm Kategoria, I nc 0,3 I nc0,3 0,4 I nc0,4 0,5 I nc0,5 0,6 I nc0,6 0,8 I nc0,8 wymagań I ncnr UWAGA 2 Warunki badania zgodnie z normą EN 12697-20 5.10 Trwałość Tablica 11 Maksymalne dynamiczne zagłębieniea, I dyn Maksymalne dynamiczne zagłębienie, mm Kategoria, I dyn 1 I dyn1 1,5 I dyn1,5 2,0 I dyn2 2,5 I dyn2,5 3,0 I dyn3 3,5 I dyn3,5 4,0 I dyn4 4,5 I dyn4,5 wymagań I dynnr a mieszanki o D 11 i zagłębieniu 2,5 w przypadku badania zgodnie z EN 12697-20 Asfalt lany produkowany zgodnie z wymaganiami niniejszej Normy Europejskiej moŝe być uwaŝany za trwały w rozsądnym okresie eksploatacyjnym. UWAGA Rozsądny okres eksploatacyjny, w kontekście niniejszej Normy Europejskiej, jest okresem, podczas którego właściwości wykonanych robót utrzymają się na poziomie zgodnym z właściwościami deklarowanymi. 17

6 Ocena zgodności Zgodność asfaltu lanego z wymaganiami niniejszej Normy Europejskiej i z podanymi wartościami (włączając klasy) powinna być wykazana przez: - Wstępne Badanie Typu zgodnie z EN 13108-20. Metoda przygotowania próbki powinna być wybrana z EN 13108-20:2005, 6.5.2, 6.5.3a lub 6.5.3b. - Zakładową Kontrolę Produkcji prowadzoną przez producenta włączając ocenę wyrobu zgodnie z EN 13108-21. Do celów Badania Typu, mieszanki asfaltu lanego mogą być podzielone na grupy jak opisano w normie EN 13108-20:2005, jeŝeli uwaŝa się, Ŝe wybrana właściwość lub właściwości jest lub są wspólnymi właściwościami mieszanek tej grupy. 7 Identyfikacja Dokument dostawy powinien zawierać co najmniej następujące informacje odnośnie identyfikacji: - producent i wytwórnia; - kod identyfikacyjny mieszanki; - oznaczenie mieszanki; MA D lepiszcze w którym: MA D lepiszcze oznacza asfalt lany, oznacza maksymalną wielkość ziarna, oznacza symbol uŝytego lepiszcza Przykład: MA 11 30/45 Asfalt lany o uziarnieniu do 11 mm z asfaltem o penetracji 30/45 - w jaki sposób uzyskać informacje wykazujące zgodność mieszanki z niniejszą Normą Europejską; - informacje na temat zgodności z 5.6 i 5.7, gdy mieszanka jest przeznaczona na nawierzchnie lotniskowe. - informacje na temat zastosowanych dodatków (patrz 4.5). UWAGA Informacje dotyczące wymaganego oznakowania towarzyszą wyrobowi (odnośnie oznakowania CE i etykietowania patrz ZA.3), natomiast właściwości, które nie są częścią wymaganego oznakowania, na przykład specjalne wymagania wobec nawierzchni lotniskowych, mogą być udostępnione w inny sposób np. pozostawione na wytwórni jeŝeli uzgodniono to z klientem. 18

Załącznik A (normatywny) Obliczenia penetracji lub temperatury mięknienia lepiszcza w mieszance z destruktem asfaltowym A.1 Postanowienia ogólne Niniejsze obliczenia powinny być zastosowane tylko wtedy, jeŝeli w destrukcie asfaltowym uŝyty był asfalt drogowy i taki asfalt będzie uŝyty równieŝ jako lepiszcze dodane. A.2 Obliczenia penetracji lepiszcza w mieszance NaleŜy zastosować następujące równanie: a lg pen1 + b lg pen2 = ( a + b) lg pen mix (A.1) w którym pen mix pen 1 pen 2 jest obliczoną penetracją lepiszcza w mieszance zawierającej destrukt asfaltowy; jest penetracją lepiszcza odzyskanego z destruktu asfaltowego; jest penetracją lepiszcza dodanego; a i b są proporcjami wagowymi lepiszcza w destrukcie asfaltowym (a) i dodanego lepiszcza (b) w mieszance; a+b=1 PRZYKŁAD pen 1 = 20; pen 2 = 90; a = 0,25 i b = 0,75 0,25 lg 20 + 0,75 lg 90 = lg pen mix lg pen mix = 1,790 94; zatem pen mix = 62 Odzysk lepiszcza z mieszanek do badań powinien być przeprowadzony zgodnie z EN 12697-3 lub EN 12697-4. Penetracja dodanego lepiszcza i lepiszcza odzyskanego powinny być określone zgodnie z EN 1426. A.3 Obliczenia temperatury mięknienia lepiszcza w mieszance NaleŜy zastosować następujące równanie: T = a T + b T R& Bmix R& B1 R& B2 (A.2) w którym asfaltowy; T R&Bmix T R&B1 jest obliczoną temperaturą mięknienia lepiszcza w mieszance zawierającej destrukt jest temperaturą mięknienia lepiszcza odzyskanego z destruktu asfaltowego; 19

T R&B2 jest temperaturą mięknienia lepiszcza dodanego; a i b są proporcjami wagowymi lepiszcza w destrukcie asfaltowym (a) i dodanego lepiszcza (b) w mieszance; a+b=1 PRZYKŁAD T R&B1 = 62ºC; T R&B2 = 48ºC; a = 0,25 i b = 0,75 T R&Bmix = 0,25 x 62 + 0,75 x 48 = 51,5ºC Temperatury mięknienia dodanego lepiszcza i lepiszcza odzyskanego powinny być określone zgodnie z EN 1427. 20

Załącznik ZA (informacyjny) Rozdziały niniejszej Normy Europejskiej dotyczące zasadniczych wymagań lub innych postanowień dyrektyw UE o wyrobach budowlanych ZA.1 Zakres i odpowiednie właściwości Niniejsza Norma Europejska została przygotowana na podstawie mandatu M/124 Drogowe Wyroby Budowlane, który CEN otrzymał od Komisji Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu. Rozdziały niniejszej Normy Europejskiej przedstawione w tym załączniku spełniają wymagania mandatu udzielonego na podstawie dyrektywy EU o Wyrobach budowlanych (89/106/EWG). Zgodność z tymi rozdziałami świadczy o przydatności betonu asfaltowego objętego tym załącznikiem do zamierzonego zastosowania; naleŝy powołać się na informacje towarzyszące oznakowaniu CE. OSTRZEśENIE - Inne wymagania i inne dyrektywy UE, nie wpływające na przydatność do przewidywanych zastosowań, mogą być stosowane do asfaltu lanego w zakresie niniejszej Normy Europejskiej. UWAGA 1 Oprócz rozdziałów odnoszących się do substancji niebezpiecznych wymienionych w niniejszej normie, mogą istnieć inne wymagania z tego zakresu odpowiednie do wyrobu (np. wprowadzone prawodawstwo europejskie i krajowe, przepisy i postanowienia administracyjne). W celu zapewnienia zgodności z wymaganiami dyrektywy UE Wyroby budowlane, wymagania te naleŝy takŝe uwzględnić tam, gdzie ma to zastosowanie. UWAGA 2 Informacyjna baza danych o europejskich i krajowych wymaganiach dotyczących substancji niebezpiecznych jest dostępna na stronie internetowej EUROPA (dostępna przez http://europa.eu.int/comm/enterprise/construction/internal/dangsub/dangmain.htm). Niniejszy załącznik ustala warunki oznakowania CE asfaltu lanego przeznaczonego do zastosowań wskazanych w tablicy ZA.1 i pokazuje odpowiednie związane rozdziały: Zakres niniejszego załącznika jest określony w tablicy ZA.1. Komentarz [WB2]: odsyłacz krajowy 21

Tablica ZA.1 Odpowiednie rozdziały dotyczące podstawowych właściwości Wyrób: Asfalt lany zgodny z zakresem niniejszej Normy Europejskiej Przeznaczenie: Do warstw ścieralnych, wiąŝących dróg i innych powierzchni obciąŝonych ruchem, niezaleŝnie czy podlegają przepisom reakcji na ogień. Podstawowe właściwości Rozdziały zawierające wymagania w tej Poziomy lub innej Normie(ach) Europejskiej i/lub klasy (Europejskich) Uwagi Przyczepność lepiszcza do kruszywa 5.2.3 Zawartość lepiszcza 5.8 Temperatura mieszanki Kategorie Wartości graniczne Sztywność Odporność na deformacje trwałe Odporność na zmęczenie Szorstkość Odporność na ścieranie 5.2.2 Uziarnienie 5.2.3 Zawartość lepiszcza 5.8 Temperatura mieszanki 5.9 Twardość 5.2.2 Uziarnienie 5.2.3 Zawartość lepiszcza 5.8 Temperatura mieszanki 5.9 Twardość 5.2.2 Uziarnienie 5.2.3 Zawartość lepiszcza 5.2.2 Uziarnienie Wartości % Kategorie Wartości graniczne Kategorie Wartości % Kategorie Wartości graniczne Kategorie Wartości % Wartości graniczne Wartości % Kategorie 5.8 Temperatura mieszanki 5.4 Odporność na ścieranie przez opony okolcowane Kategorie Reakcja na ogień 5.5 Reakcja na ogień Euroklasy Pochłanianie hałasu 5.2.2 Uziarnienie 5.2.3 Zawartość lepiszcza Substancje niebezpieczne Patrz uwaga powyŝej Trwałość powyŝszych właściwości ze względu na starzenie, warunki atmosferyczne, utlenianie, zuŝycie, wykruszanie grysów, substancje chemiczne, ścieranie przez opony okolcowane, obmycie z lepiszcza, odpowiednio Wszystkie wymienione powyŝej właściwości są powiązane z trwałością UWAGA Producent moŝe deklarować wartości rzeczywiste oraz lub zamiast kategorii lub wartości granicznych Wartości % Kategorie Substancja x mniej niŝ y ppm patrz powyŝej W celu spełnienia podstawowych właściwości, powinna zostać spełniona kombinacja wymagań. Nie wszystkie wymagania mogą być jednak łączone. Wymagania dotyczące niektórych właściwości nie mają zastosowania w krajach członkowskich, w których nie ma unormowanych wymagań dotyczących tych właściwości odnośnie zamierzonego zastosowania wyrobu. W takim przypadku, producent dostarczający swoje wyroby na rynek w tych krajach nie jest zobowiązany do określenia lub deklarowania zachowania się wyrobów z uwzględnieniem tych właściwości i w informacji towarzyszącej znakowaniu CE (patrz ZA.3). moŝe być uŝyta opcja Właściwość nieoznaczana (NPD N2) ). Opcja NPD nie moŝe być jednak stosowana, jeŝeli dana właściwość osiąga wartość graniczną. N2) Odsyłacz krajowy: Skrót NPD pochodzi z języka angielskiego od no performance determined 22

ZA.2 Procedura(y) potwierdzania zgodności asfaltu lanego ZA.2.1 System(y) potwierdzania zgodności System potwierdzania zgodności asfaltu lanego według tablicy ZA.1, jest podany w tablicy ZA.2, do przewidzianych tam celów zastosowań i odnośnego(ych) poziomu(ów) i klasy/klas. To odpowiada decyzji Komisji 98/601/WE, jak podano w Mandacie Drogowe materiały budowlane, załącznik 3. Tablica ZA.2 System(y) potwierdzania zgodności Wyrób(y) Przeznaczenie(a) Poziom(y) lub klasa(y) (reakcja na ogień) Mieszanki mineralnoasfaltowe Drogi i inne powierzchnie obciąŝone ruchem System(y) potwierdzania zgodności 2+ do zastosowań poddanych wymaganiom co do reakcji na ogień (A fl, B fl, C fl) a -------- (A fl, B fl, C fl) b -------- A fl, D fl, E fl, F fl lub CWFT d a Materiały, których właściwości przeciwpoŝarowe są podatne na zmiany podczas produkcji (ogólnie, te poddane modyfikacji chemicznej, np. środki opóźniające zapłon, lub gdzie zmiany w składzie mogą prowadzić do zmian we właściwościach przeciwpoŝarowych) b Materiały, których właściwości przeciwpoŝarowe nie są podatne na zmiany podczas procesu produkcji). c Materiały klasy A zgodnie z Decyzją 96/603 nie wymagają badań przeciwpoŝarowych. d Klasyfikowane wg CWFT N3) bez dalszych badań (na podstawie opublikowanej Decyzji Komisji). e System 1: Patrz CPD N4) załącznik III.2.(i), bez badań auditowych próbek. f System 3: Patrz CPD załącznik III.2.(ii), Druga moŝliwość. g System 4: Patrz CPD załącznik III.2.(iii), Trzecia moŝliwość. 1 e 3 f 4 g Komentarz [WB3]: odsyłacz wyjaśniający Komentarz [WB4]: odsyłacz jak w 13043 n11 Podstawą potwierdzania zgodności betonu asfaltowego N5) według tablicy ZA.1 powinna być ocena zgodności procedur wymienionych w tablicy ZA.3, wynikająca z rozdziałów tej lub innych Norm Europejskich. N3) Odsyłacz krajowy: Classification without further testing (CWFT) klasyfikacja bez dalszych badań N4) Odsyłacz krajowy: Construction Product Directive (CPD) Dyrektywa Wyroby budowlane N5) Odsyłacz krajowy: Błąd oryginału powinno być asfaltu lanego 23

Tablica ZA.3 (a- w oryg.) - Podział zadań oceny zgodności asfaltu lanego objętego systemem 2+ Zadania producenta Zadania jednostki notyfikowanej Zadanie Zakładowa Kontrola Produkcji (ZKP N6) ) Wstępne Badanie Typu Wstępne Badanie Typu wykonane przez notyfikowane laboratorium Certyfikacja ZKP na podstawie Wstępnej inspekcji wytwórni i ZKP Treść zadania Parametry związane z właściwościami z tablicy ZA.1 Wszystkie właściwości z tablicy ZA.1 Reakcja na ogień (tylko w przypadku stref objętych przepisami ogniowymi) Parametry związane z wszystkimi odpowiednimi właściwościami z tablicy ZA.1 Normy i rozdziały do zastosowania przy ocenie zgodności EN 13108-21 EN 13108-20 5.5 EN 13108-21:2006 załącznik B Zadania podlegające odpowiedzial ności producenta Tablica ZA.3b Podział zadań oceny zgodności asfaltu lanego objętego systemem 1 Zadanie Treść zadania Ocena zgodności zastosowania Zakładowa Kontrola Produkcji Parametry związane z (ZKP) właściwościami z tablicy ZA.1 EN 13108-21 Badania próbek pobranych na Wszystkie właściwości z tablicy wytwórni ZA.1 EN 13108-20 Wstępne Badanie Typu wykonane przez producenta Wszystkie właściwości z tablicy ZA.1 oprócz reakcji na ogień EN 13108-20 Zadania podlegające odpowiedzial ności jednostki certyfikującej wyrób Wstępne Badanie Typu Reakcja na ogień 5.2.7 Wstępna inspekcja wytwórni i ZKP Ciągły nadzór, ocena i akceptacja ZKP Parametry związane z właściwościami z tablicy ZA.1 Parametry związane z wszystkimi odpowiednimi właściwościami z tablicy ZA.1 EN 13108-21:2006 załącznik B EN 13108-21:2006 załącznik B N6) Odsyłacz krajowy: W oryginale skrót FPC od Factory Production Control 24

ZA.2.2 Certyfikat WE N7) i deklaracja zgodności (W przypadku wyrobu u objętego systemem 1): JeŜeli zgodność z warunkami niniejszego załącznika jest osiągnięta, jednostka certyfikująca powinna wystawić certyfikat zgodności (certyfikat zgodności WE), który upowaŝnia producenta do umieszczenia znaku CE. Certyfikat powinien zawierać: - nazwę, adres i numer identyfikacyjny jednostki certyfikującej; - nazwę i adres producenta lub jego przedstawiciela ustanowionego w EOG N8) oraz miejsce produkcji; Komentarz [WB5]: wyjaśnien ie w odnośniku - opis wyrobu (typ, oznaczenie, zastosowanie,...); - warunki, którym odpowiada wyrób (tzn. załącznik ZA do niniejszej normy); - szczególne warunki odpowiednie do zastosowania wyrobu (np. postanowienia dotyczące stosowania w określonych warunkach); - numer certyfikatu; - warunki i okres waŝności certyfikatu, jeŝeli dotyczy; - nazwisko, stanowisko osoby upowaŝnionej do podpisania tego certyfikatu. Ponadto producent powinien przygotować deklarację zgodności (deklarację zgodności WE) zawierającą: - nazwę i adres producenta lub jego przedstawiciela ustanowionego w EOG; - nazwę i adres jednostki certyfikującej; - opis wyrobu (typ, oznaczenie, zastosowanie,...) i kopię informacji towarzyszącej oznakowaniu CE; - warunki, którym odpowiada wyrób (tzn. załącznik ZA do niniejszej normy); - szczególne warunki odpowiednie do zastosowania wyrobu (np. postanowienia dotyczące stosowania w określonych warunkach); - numer dołączonego certyfikatu WE; - nazwisko, stanowisko osoby upowaŝnionej do podpisania deklaracji w imieniu producenta lub jego upowaŝnionego przedstawiciela. (W przypadku wyrobów objętych systemem 2+): JeŜeli zgodność z warunkami tego załącznika jest osiągnięta, i z chwilą, gdy jednostka notyfikująca wystawiła certyfikat wspomniany poniŝej, producent lub jego przedstawiciel ustanowiony w EOG powinien przygotować i zachować deklarację zgodności, która upowaŝnia producenta do umieszczenia znaku CE. Deklaracja powinna zawierać: - nazwę i adres producenta lub jego przedstawiciela ustanowionego w EOG oraz miejsce produkcji; - opis wyrobu (typ, oznaczenie, zastosowanie,...) i kopię informacji towarzyszącej oznakowaniu CE; - warunki, którym odpowiada wyrób (tzn. załącznik ZA do niniejszej normy); - szczególne warunki odpowiednie do zastosowania wyrobu (np. postanowienia dotyczące stosowania w określonych warunkach); - numer dołączonego certyfikatu Zakładowej Kontroli Produkcji; N7 Odsyłacz krajowy: W oryginale skrót EC od European Community - Wspólnota Europejska N8 ) Odsyłacz krajowy: W oryginale skrót EEA od European Economic Area (Europejski Obszar Gospodarczy) 25

- nazwisko, stanowisko osoby upowaŝnionej do podpisania deklaracji w imieniu producenta lub jego upowaŝnionego przedstawiciela. Do deklaracji powinien być dołączony certyfikat Zakładowej Kontroli Produkcji, wydany przez notyfikowaną jednostkę, który powinien zawierać, oprócz informacji powyŝej, co następuje: - nazwę i adres jednostki notyfikowanej; - numer certyfikatu Zakładowej Kontroli Produkcji; - warunki i okres waŝności certyfikatu, jeŝeli dotyczy; - nazwisko, stanowisko osoby upowaŝnionej do podpisania certyfikatu. PowyŜej wymienione deklaracja i certyfikat powinny być przedstawione w języku urzędowym lub językach państw członkowskich, w których wyrób ma być zastosowany. ZA.3 Oznakowanie CE i etykietowanie Producent lub jego upowaŝniony przedstawiciel zgłoszony w EOG jest odpowiedzialny za umieszczenie oznakowania CE. Symbol CE powinien być zgodny z dyrektywą 93/68/WE i być wykazany w dołączonych dokumentach handlowych (np. liście przewozowym). Do oznakowania symbolem CE powinny być dołączone następujące informacje: - numer identyfikacyjny jednostki certyfikującej, - nazwa lub znak identyfikujący oraz zarejestrowany adres producenta; - dwie ostatnie cyfry roku, w którym oznakowanie zostało umieszczone; - numer certyfikatu zgodności WE lub certyfikatu Zakładowej Kontroli Produkcji (jeŝeli dotyczy); - odniesienie do niniejszej Normy Europejskiej; - opis wyrobu: nazwa ogólna, materiał, wymiary,.. i przewidywane zastosowanie; - informacje na temat istotnych cech wymienionych w tablicy ZA.1 przedstawionych jako: - wartości deklarowane i, gdy jest to konieczne, poziom lub klasa do zadeklarowania dla kaŝdej podstawowej właściwości jak wskazano w uwagach do tablicy ZA.1; - lub alternatywnie, tylko normowe oznaczenie(a) lub w połączeniu z deklarowanymi wartościami jak powyŝej, oraz; - właściwość nie oznaczana dla właściwości, dla których jest to zasadne. Opcja właściwość nie oznaczana (NPD) nie moŝe być uŝyta jeŝeli wymagania wobec tej właściwości podawane są jako wartości graniczne. Poza tym, opcja NPD moŝe być uŝyta wtedy i tam, gdzie cecha, dla danego planowanego zastosowania, nie jest objęta wymaganiami określonymi w przepisach docelowego Kraju Członkowskiego. Rysunek ZA.1 przedstawia przykład informacji do umieszczenia na wyrobie, etykiecie, opakowaniu, i/lub dokumentach handlowych. UWAGA 1 Niniejszy przykład jest oparty na załoŝeniu, Ŝe producenta jest zobowiązany umieścić w informacjach dotyczących oznakowania CE te wymagania, które są uŝywane w krajowych przepisach w kraju przeznaczenia. 26

Oznaczenie znaku zgodności, składające się z symbolu CE podanego w dyrektywie 93/68/EWG. 01234 AnyCo Ltd, PO Box 21, B-1050 06 01234-CPD-00234 EN 13108-6 Asfalt lany do nawierzchni dróg i innych powierzchni obciąŝonych ruchem MA 11 30/45 Warstwa ścieralna Wytwórnia Europejska MO3 Wymagania ogólne + wymagania empiryczne Uziarnienie (przechodzi przez): sito 16 mm 100% sito 11,2 mm 96,0% sito 8 mm 75,0% sito 5,6 mm 55,0% Zawartość asfaltu B min7,0 (7,0%) Odporność na ścieranie przez opony okolcowane* (40ml) Reakcja na ogień Euroklasa Cfl** Temperatura mieszanki Twardość* ) minimalna maksymalna Wzrost twardości* ) Niebezpieczne substancje: * Warunki badań wybrane zgodnie z EN13108-20. Abr A40 200-240ºC I min2,5 (2,5mm) I max3,5 (3,5mm) I nc0,3 (0,3mm) NPD Numer identyfikacyjny jednostki certyfikującej Nazwa lub znak identyfikacyjny oraz zarejestrowany adres producenta Dwie ostatnie cyfry roku w którym oznakowanie zostało umieszczone Numer certyfikatu Numer Normy Europejskiej Opis wyrobu Oznaczenie normowe Nazwa wytwórni Kod identyfikacyjny mieszanki i informacje o ustalonych właściwościach, które powinny być zgodne z tablicą ZA.1, producent moŝe jednak zadeklarować aktualne wyniki funkcjonalne oprócz kategorii lub klasy określonej w niniejszej Normie Europejskiej Rysunek ZA.1a Przykład informacji towarzyszącej oznakowaniu C Oprócz informacji dotyczących wymienionych powyŝej substancji niebezpiecznych, zaleca się, aby do wyrobu była dołączona, wtedy i tam gdzie jest to wymagane, dokumentacja w odpowiedniej formie, zawierająca wszelkie przepisy dotyczące niebezpiecznych substancji, dla których niezbędne jest spełnienie wymagań, łącznie z informacjami podanymi w tych przepisach. 27

Oznaczenie zgodności CE, składające się z symbolu CE podanego w dyrektywie 93/68/EWG. 01234 AnyCo Ltd, PO Box 21, B-1050 06 01234-CPD-00234 EN 13108-6 Asfalt lany do nawierzchni dróg i innych powierzchni obciąŝonych ruchem MA 11 10/20 Wytwórnia Europejska M03 Numer identyfikacyjny jednostki certyfikującej Nazwa lub znak identyfikacyjny oraz zarejestrowany adres producenta Dwie ostatnie cyfry roku w którym oznakowanie zostało umieszczone Numer certyfikatu zgodności Numer Normy Europejskiej Opis wyrobu Oznaczenie normowe Nazwa wytwórni Kod identyfikacyjny mieszanki Rysunek ZA.1b Skrócone oznakowanie CE do świadectwa dostawy 28