Projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej w ramach programu Uczenie się przez całe życie. Niniejszy materiał odzwierciedla jedynie stanowisko autora i Komisja Europejska ani Narodowa Agencja nie ponoszą odpowiedzialności za umieszczoną w nim zawartość oraz za sposób wykorzystania zawartych w nim informacji. PODRĘCZNIK DO METODY COLLABORATIVE BLENDED LEARNING VER. 1 KONSORCJUM PROJEKTU: WWW.WEBQUESTS.EU
Konsorcjum projektu: Fundacja Obserwatorium Zarządzania (FOZ), Polska Pontydysgu, Wielka Brytania EMMERCE EEIG, Szwecja Nowoczesna Firma (NF), Polska Autor: Maria Perifanou Współpraca: Marta Eichstaedt Graham Attwell Anna Jaruga Strona internetowa projektu: WWW.WEBQUESTS.EU Projekt WebQuest for HRM został sfinansowany przy wsparciu Komisji Europejskiej w ramach programu Uczenie się przez całe życie Leonardo da Vinci. NUMER PROJEKTU: 2010-1-PL1-LEO05-11466 2 WWW.WEBQUESTS.EU
SPIS TREŚCI 1. PRZEDMOWA... 4 2. WPROWADZENIE... 6 3. CZYM JEST WEBQUEST 2.0... 8 3.1 Defi nicja Webquest 2.0... 8 3.2 Struktura Webquest 2.0... 8 4. PLATFORMY DO TWORZENIA WEBQUESTÓW 2.0... 11 4.1 Platformy wiki... 11 4.2 Platformy blogowe... 14 4.3 Platformy społecznościowe... 17 5. NARZĘDZIA WEB 2.0 WARTE STOSOWANIA W WEBQUESTACH 2.0... 21 5.1 Tworzenie materiałów szkoleniowych... 21 5.1.1 Prezentacje i inne dokumenty... 21 5.1.2 Nagrywanie głosu... 22 5.1.3 Screencast... 23 5.2 Serwisy do udostępniania materiałów szkoleniowych... 24 5.2.1 Udostępnianie plików wideo... 24 5.2.2 Udostępnianie prezentacji... 26 5.2.3 Serwisy zakładek społecznościowych... 27 5.2.4 Udostępnianie zdjęć... 28 5.3 Współpraca...30 5.3.1 Wirtualne pokoje... 30 6. SZKOLENIE: PRZYGOTOWANIE SCENARIUSZA WEBQUESTU 2.0... 33 6.1 Przygotowanie scenariusza Webquestu 2.0: krok pierwszy... 33 6.2 Przygotowanie scenariusza Webquestu 2.0: krok drugi... 35 6.3 Przygotowanie scenariusza Webquestu 2.0: krok trzeci... 36 7. ETAPY PRZYGOTOWANIA SCENARIUSZA WEBQUESTU 2.0... 39 7.1 Przygotowanie Webquestu 2.0: projekt 7 kręgów uczenia się... 39 7.2 Etap dzielenia się efektami pracy w trakcie Webquestu 2.0 ze społecznością trenerów.... 57 8. EWALUACJA SCENARIUSZA WEBQUESTU 2.0... 59 8.1 Kryteria oceny Webquestu 2.0... 59 8.2 Sposoby użycia listy kryteriów oceny Webquestu 2.0... 60 9. SŁOWNICZEK...61 10. BIBLIOGRAFIA... 67 3 WWW.WEBQUESTS.EU
1. PRZEDMOWA Szybki rozwój technologii przekazywania informacji i komunikowania się otwiera nowe możliwości edukacyjne, jakie dawniej trudno byłoby sobie wyobrazić, w tym w szkoleniach i nauce w miejscu pracy. Narzędzia Web 2.0, takie jak blogi, wiki, podcasty, kanały RSS, social bookmarking (zakładki społecznościowe) czy wideokonferencje to jedne z najpopularniejszych środków komunikacji i wymiany informacji we współczesnym społeczeństwie, wykorzystywane do tworzenia bogatszego środowiska uczenia się. Internet w epoce Web 2.0 jest środowiskiem skoncentrowanym wokół użytkownika, społecznym, spersonalizowanym, interaktywnym i wymagającym aktywnego uczestnictwa. Użytkownik Internetu jest jego centralnym elementem, który tworzy treści i wymienia się nimi z innymi internautami (Liu et al., 2009). Wyzwaniem jest wykorzystanie nowych możliwości technologicznych w edukacji w najbardziej efektywny sposób, tak aby stworzyć skuteczne, złożone, autentyczne środowisko uczenia się i nauczania. Środowisko Web 2.0 wspiera trenerów w projektowaniu i rozwijaniu treści oraz generowaniu materiałów szkoleniowych dla uczestników szkoleń i udostępnianiu ich innym. Technologia wspierana przez innowacyjne podejście do edukacji może wzbogacić proces uczenia się i nauczania. Partnerstwo Niniejszy podręcznik został opracowany przez partnerów projektu Webquest for HRM z trzech krajów (Polski, Wielkiej Brytanii, Szwecji). Projekt Webquest for HRM jest częściowo fi nansowany przez program Komisji Europejskiej Leonardo da Vinci. Jego celem jest nauczenie trenerów, jak tworzyć i opracowywać materiały do szkoleń e-learningowych z wykorzystaniem Webquestu 2.0 w zakresie Zarządzania Zasobami Ludzkimi w małych i średnich przedsiębiorstwach (MŚP). Naszym celem jest również zwiększenie świadomości na temat wykorzystania technologii w szkoleniach stacjonarnych, prowadzonych metodą blended learning oraz poprzez kursy on-line, po to aby ugruntować kulturę innowacyjności w MŚP. Celem niniejszego podręcznika jest wprowadzenie trenerów w zasady tworzenia 4 WWW.WEBQUESTS.EU
O dokumencie praktycznych, innowacyjnych szkoleń z wykorzystaniem Webquestów 2.0, z zakresu Zarządzania Zasobami Ludzkimi w małych i średnich przedsiębiorstwach. Pierwsze Webquesty (Web 1.0) oparte były na serii pytań zachęcających uczestników do poszukiwań i odkrywania nowych znaczeń oraz uzyskania głębszego zrozumienia zagadnienia przy pomocy narzędzi i zasobów internetowych. Choć Webquesty od pewnego czasu są stosowane w szkołach i na uczelniach, naszym celem było zaadaptowanie narzędzia jakim jest Webquest 2.0 do potrzeb uczestników szkoleń z małych i średnich przedsiębiorstw. Nauczanie poprzez poszukiwanie odpowiedzi na pytania odbywa się w społecznościowym, interaktywnym, otwartym środowisku uczenia się (w kontakcie bezpośrednim i/lub on-line), przy użyciu narzędzi Web 2.0 i łączy naukę poprzez pracę w grupie z nauką samodzielną. Choć podręcznik dostosowano do potrzeb trenerów z dziedziny ZZL oraz dla szkół trenerów, mogą skorzystać z niego również pracownicy wsparcia ICT oraz menadżerowie ZZL. Celem niniejszego podręcznika jest wsparcie trenerów w ich rozwoju oraz zachęcenie do wykorzystywania Internetu oraz interaktywnych materiałów dostępnych online w czasie szkoleń prowadzonych w małych i średnich przedsiębiorstwach. Podręcznik zapewnia zarówno wsparcie praktyczne dla trenerów, którzy chcą zbierać praktyczne doświadczenia, jak i pomoc i informacje dla trenerów, którzy chcą po prostu poznać jedno z narzędzi e-learningu. Mamy nadzieję, że lektura podręcznika będzie przyjemna, a przede wszystkim, że znajdzie on praktyczne zastosowanie w Twojej pracy szkoleniowej. Jesteśmy otwarci na wszelkie sugestie i informacje o tym, jak możemy udoskonalić podręcznik. 5 WWW.WEBQUESTS.EU
2. WPROWADZENIE Grupa docelowa Niniejszy podręcznik napisano dla trenerów, którzy chcieliby dowiedzieć się więcej o e-learningu oraz eksperymentować z opracowywaniem materiałów e- learningowych i z nowymi technologiami w pracy szkoleniowej. Przeznaczony jest przede wszystkim dla trenerów działających w MŚP, choć oczywiście może okazać się przydatny również dla osób pracujących dla innych klientów. Cel podręcznika Choć nowe technologie znajdują szerokie zastosowanie w nauczaniu w instytucjach edukacyjnych i w wielu dużych fi rmach, ich wykorzystanie w MŚP było dotąd ograniczone. Po części, jak sądzimy, jest to spowodowane brakiem infrastruktury i dostępnych materiałów, a po części - ograniczonym doświadczeniem i zaufaniem wielu trenerów do wykorzystania narzędzi IT w nauczaniu. Niniejszy podręcznik ma zapewniać pomoc w obu tych dziedzinach. Narzędzia informatyczne, które opisujemy, są dostępne cenowo dla trenerów i MŚP i służą do opracowania materiałów szkoleniowych dostosowanych do potrzeb pracowników. Podręcznik opisuje metodykę prowadzenia szkoleń za pomocą Webquestu 2.0 i narzędzia, które pomagają prowadzić takie zajęcia, zarówno w formie szkoleń stacjonarnych, blended learningu oraz szkoleń on-line. Podręcznik składa się z siedmiu głównych rozdziałów wraz z Przedmową, Wprowadzeniem, Słowniczkiem i Bibliografi ą. W pierwszym rozdziale czytelnicy zapoznają się z podstawowymi pojęciami dotyczącymi Webquestu 2.0. Kolejny rozdział zawiera praktyczną prezentację platform i narzędzi Web 2.0 przydatnych przy opracowywaniu i przygotowywaniu scenariuszy szkoleniowych w ramach Webquestów 2.0. Dalej następuje opis etapów opracowywania scenariusza Webquestu 2.0. Na zakończenie przedstawiono różne podstawy pedagogiczne, które pomogą trenerom w przygotowaniu i wdrożeniu Webquestu 2.0. 6 WWW.WEBQUESTS.EU
Podsumowując, jest to zarówno informator, jak i podręcznik praktyczny 1. Niektórzy trenerzy wykorzystają podręcznik do pogłębienia wiedzy o Webquestach 2.0 oraz e-learningu, inni zaangażują się w opracowywanie Webquestów 2.0 i materiałów szkoleniowych. Aby korzystać z podręcznika, nie trzeba być specjalistą od IT i Webquestów 2.0! Mamy nadzieję, że lektura podręcznika będzie przyjemna i okaże się przydatna w Twojej pracy. 1 Trenerom zainteresowanym teorią związaną z niniejszym podręcznikiem polecamy następującą stronę projektu http://pl.webquests.eu/o-projekcie/rezultaty/metodyka-2/ gdzie można przeczytać i/lub pobrać dokument Collaborative Blended Learning Methodology (CBLM). 7 WWW.WEBQUESTS.EU
3. CZYM JEST WEBQUEST 2.0 CELE NAUCZANIA Po lekturze niniejszego rozdziału będziesz w stanie: Zdefi niować, czym jest Webquest 2.0 Krótko opisać strukturę Webquestu 2.0-7 kręgów uczenia się 3.1 DEFINICJA WEBQUEST 2.0 Czym jest Webquest? Nazwa webquest składa się z dwóch części: a) web, czyli sieć, oznacza, że sieć WWW używana jest jako podstawowy zasób w stosowaniu, analizowaniu, syntezowaniu i ocenianiu informacji, natomiast b) quest, czyli poszukiwanie, oznacza, że w ramach webquestu postawione zostaje pytanie, które zachęca uczących się do poszukiwania nowych znaczeń i głębszego zrozumienia (Pelliccione & Craggs, 2007). Webquest 2.0 charakteryzuje się wykorzystaniem narzędzi Web 2.0 i oparty jest o udoskonalony schemat, dostosowany do potrzeb trenerów. Webquest 2.0 to działanie zorientowane na poszukiwania, które odbywa się zasadniczo w społecznym, interaktywnym i otwartym środowisku uczenia się, wspieranym przez Web 2.0, gdzie uczestnik może decydować o własnej ścieżce nauki poprzez wybór narzędzi Web 2.0 i zasobów on-line, potrzebnych do uzyskania końcowego rezultatu Webquestu 2.0 (Perifanou, 2011). 3.2 STRUKTURA WEBQUEST 2.0 Struktura Webquest 2.0 Struktura Webquestu 2.0, jak pisaliśmy powyżej, osadzona jest w środowisku wykorzystującym narzędzia Web 2.0 i podzielona jest na siedem etapów, nazywanych kręgami uczenia się. Sześć z nich jest skierowanych do uczestników szkolenia, natomiast ostatni - do trenerów. Etapy Webquestu 2.0: 1. Rozgrzewka/Przygotowanie: Celem pierwszego Kręgu Uczenia się jest a) wprowadzenie uczestników do tematu szkolenia w kontekście wykorzystania 8 WWW.WEBQUESTS.EU
Webquestu 2.0; b) zbadanie potrzeb uczestników szkoleń i poziomu ich wiedzy; c) stworzenie przyjaznego środowiska uczenia opartego o współpracę. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Wstęp: Drugi etap Webquestu 2.0 ma na celu przedstawienie uczestnikom a) kontekstu Webquestu 2.0 oraz b) tematu i celu Webquestu 2.0. Zadanie (indywidualne/grupowe): Na tym etapie uczestnicy uzyskują informacje związane z indywidualnymi i grupowymi zadaniami, które wykonają w ramach Webquestu 2.0. Otrzymują również materiały, które pomogą im w realizacji tych zadań. Proces: W ramach Procesu dostarczane są uczestnikom instrukcje krok po kroku, które wspierają proces uczenia się i realizację zadań Webquestu 2.0. Ewaluacja otwarta i zamknięta: Tu zdefi niowane są strategie ewaluacji pracy uczestników Webquestu 2.0. Uczestnicy znajdą tu instrukcje dotyczące etapów i rodzajów ewaluacji. Proponujemy wykorzystanie dwóch typów ewaluacji: zamkniętą i otwartą. Ewaluacja zamknięta dotyczy informacji zwrotnych od uczestników projektu Webquest 2.0, natomiast ewaluacja otwarta dotyczy oceny na szerszym forum, w gronie osób, które nie były uczestnikami danego szkolenia. Uczestnicy są na tym etapie informowani, jakie narzędzia Web 2.0 mogą wykorzystać do stworzenia formularzy oceny. Wnioski: Ten etap Webquestu 2.0 polega na podsumowaniu wszystkich zrealizowanych prac. Ostateczne rezultaty powinny zostać powiązane z początkowymi celami nauki i ich ewaluacją. Poradnik trenera: Poradnik trenera zawiera informacje dla trenerów pomagające prowadzić szkolenie metodą Webquestu 2.0 oraz pomocne przy ponownym wykorzystaniu scenariusza Webquestu 2.0. ZADANIA Praca w grupie: Określ mocne i słabe strony poszczególnych etapów Webquestu 2.0 Kręgi Uczenia się - czy sądzisz, że zaproponowana struktura byłaby pomocna w twoim szkoleniu? 9 WWW.WEBQUESTS.EU
ŹRÓDŁA I LITERATURA PRZEDMIOTU Dodge, B., 1995a. Some thoughts about Webquests. Pozyskano ze strony: http://webquest.sdsu.edu/about_webquests.html Dodge, B., 2001. The WebQuest Page. Pozyskano ze strony Wydziału Technologii Edukacyjnej Uniwersytetu Stanowego w San Diego, http://webquest.sdsu.edu Pelliccione, D. L., & Craggs, G. J., 2007. WebQuests: an online learning strategy to promote cooperative learning and higher-level thinking. Praca przedstawiona na Konferencji AARE, 2007. Perifanou M., 2011. Web 2.0 - New era of Internet tools in learning and teaching Italian as a foreign language - WebQuest 2.0 activities & CBLmodel. Proposals of blended learning. Nieopublikowana praca doktorska, Uniwersytet w Atenach. 10 WWW.WEBQUESTS.EU
4. PLATFORMY DO TWORZENIA WEBQUESTÓW 2.0 CELE NAUCZANIA Po lekturze niniejszego rozdziału będziesz w stanie: Wymienić platformy, które można wykorzystać do stworzenia struktury i zawartości Webquestu 2.0. Krótko wyjaśnić, jak można zastosować te platformy w praktyce. 4.1 PLATFORMY WIKI Czym jest platforma wiki? PLATFORMA WIKI: Platforma wiki to narzędzie autorskie do tworzenia treści (np. szkoleniowych) w Internecie bez potrzeby nauki języka HTML. Dwie najbardziej popularne platformy wiki dostępne na zasadzie SaaS (Software as a Service, czyli oprogramowanie dostępne w chmurze ) to: Pbworks 2 oraz Wikispaces 3. Platformę wiki można wykorzystać do utrwalania wiedzy, udostępniania plików i zarządzania projektami. Automatycznie rejestrowane są na niej wszystkie zmiany zawartości, a informacje o nich docierają do uczestników szkolenia i trenera. Dzięki temu wszyscy mają bieżące informacje. Istnieje również wiele serwisów udostępniających wiki na zasadzie chmury, co oznacza, że nie ma potrzeby pobierania i instalowania oprogramowania, ani utrzymywania własnego serwera. Platformę wiki można dostosować do swoich potrzeb, zarówno pod względem wyglądu, jak i nawigacji. DLACZEGO warto ją wykorzystać do opracowania Webquestu 2.0? 1. 2. Łatwość użycia: Prosty i intuicyjny interfejs użytkownika poprowadzi trenera i uczestników szkolenia do wszystkich potrzebnych zasobów. Bogaty edytor tekstu: niektóre platformy wiki oferują zaawansowane funkcjonalności multimedialne i bogaty edytor teksu. Dzięki temu zapewniają możliwość opracowania bardziej kreatywnego i autentycznego scenariusza Webquestu 2.0. 2 www.pbworks.com 3 www.wikispaces.com 11 WWW.WEBQUESTS.EU
3. Współpraca przy tworzeniu treści: Uczestnicy mogą wspólnie pracować nad tą samą udostępnioną stroną wiki (choć w danym czasie tylko jedna osoba może edytować treść). 4. Śledzenie historii: Nic nie zostaje utracone. Możesz znaleźć każdy załadowany plik i każdą wersję opublikowanego tekstu, łącznie z informacją o tym, kiedy był edytowany i przez kogo. W ten sposób możesz śledzić pracę wszystkich uczestników szkolenia. 5. Organizacja plików i stron: Możesz organizować wszystkie pliki i strony według swoich potrzeb. 6. Dostęp dla użytkowników: Możesz przyznawać różne uprawnienia i dostęp do stron poszczególnym użytkownikom, a także nadać swojej wiki status dostępnej dla posiadaczy hasła lub otwartej. Możesz także pracować z uczestnikami szkolenia w zamkniętym środowisku i otworzyć je po zakończeniu pracy. 7. Brak ograniczeń czasowych i miejscowych: Możesz korzystać z platformy w każdym miejscu. Uczestnicy szkolenia mogą mieć do niej dostęp z komputera, telefonu i tabletu, w dowolnym czasie. 8. Komunikacja asynchroniczna/synchroniczna: Użytkownicy mogą wymieniać wiadomości prywatnie, zostawiać komentarze, a nawet wchodzić na czat. 9. Oprogramowanie otwarte (open source): Istnieje wiele bezpłatnych i otwartych platform wiki, które można skonfi gurować według własnych potrzeb. 10. Łatwość rozpowszechniania prac: Jako trener możesz opracować wiele scenariuszy Webquestów 2.0 i dzielić się nimi w swoim kręgu zawodowym. 11. Tanie rozwiązanie: Platformy wiki typu open source można za darmo zainstalować na serwerze. Hosting platform wiki posiadających podstawowe funkcje dla podmiotów edukacyjnych jest często darmowy. Dodatkowe funkcje bądź licencje do zastosowań komercyjnych są zazwyczaj płatne. JAK wykorzystać ją do opracowania Webquestu 2.0? Przeczytaj uważnie umowę licencyjną. Zarejestruj się, w razie potrzeby dokonaj miesięcznej opłaty i zaloguj się na platformie. Dostosuj platformę wiki do swoich potrzeb: Umieść swoje elementy grafi czne i nawigacyjne, aby stworzyć pasek boczny (sidebar) lub menu nawigacyjne. Pomogą one w dostępie i nawigacji po stronach wiki. W razie potrzeby zabezpiecz platformę hasłem i udostępniaj ją jedynie uczestnikom swojego Webquestu 2.0. Później możesz zawsze udostępnić ją publicznie. 12 WWW.WEBQUESTS.EU
Warto skopiować na główną stronę wiki formularz informacyjny (patrz strona 33) i dodać linki do podstron, na których umieścisz treść każdego z etapów Webquestu 2.0. Następnie możesz przystąpić do pracy nad kolejnymi etapami scenariusza Webquestu 2.0. Na jednej platformie wiki możesz zamieścić linki do różnych scenariuszy Webquestów 2.0. Jeżeli postanowisz pracować z uczestnikami szkolenia przede wszystkim on-line: Stwórz stronę dla każdej grupy oraz osobną stronę dla każdego członka grupy wraz z linkami do strony grupowej. Na tych stronach możesz umieszczać zadania i polecenia i poprosić członków każdej grupy o wzajemną pomoc lub ocenę swoich prac. W razie potrzeby zorganizuj dla uczestników sesje on-line na żywo, poprzez czat, konferencję audio lub wideo, bądź w wirtualnym pokoju (opis narzędzi w rozdziale 5). Zachęcaj uczestników do korzystania z dodatkowych narzędzi wymienionych w rozdziale 5, służących do przygotowywania prezentacji i do współpracy. Większość działań na platformie wiki nie wymaga znajomości HTML. Ważne porady Nie zapomnij zapewnić uczestników, że będziesz wspierać ich w trakcie szkolenia on-line i w kontaktach bezpośrednich. Wielu dostawców platform wiki oferuje darmowe webinary, na których możesz nauczyć się korzystać z danej platformy wiki. ZADANIA Praca w grupie: Zapraszamy do odwiedzenia strony 4 projektu Webquest for HRM i zapoznania się z przykładami Webquestów 2.0. Platforma wiki wykorzystana we wszystkich przykładach działa w oparciu o PBWorks 5. Po zapoznaniu się z podręcznikiem użytkownika 6, przeanalizuj przykłady i stwórz własny scenariusz Webquestu 2.0 na platformie wiki, zaczynając od opracowania strony informacyjnej. 4 http://pl.webquests.eu/web-quest/przyklady/ 5 http://pbworks.com/ 6 http://usermanual.pbworks.com/w/page/11632089/home 13 WWW.WEBQUESTS.EU
ŹRÓDŁA I LITERATURA PRZEDMIOTU PBworks: www.pbworks.com Podręcznik użytkownika PBworks: http://usermanual.pbworks.com/w/ page/11632089/home Webinary PBworks http://pbworks.com/webinars Graeme, D., 2006. Wikis in Education. Na www.tools for Education. Pozyskano ze strony: http://m.fastfi nd.com/wwwtools/magazines.cfm?rid=25242 Wikispaces: http://www.wikispaces.com Wsparcie Wikispaces :http://help.wikispaces.com/ Webinary Wikispaces: http://wikiwebinars.wikispaces.com/ 4.2 PLATFORMY BLOGOWE Czym jest platforma blogowa? Blog to strona internetowa z wpisami umieszczanymi w porządku chronologicznym. Blogi można wykorzystywać do szeregu celów, od wspólnej czy też refl eksyjnej nauki on-line po komunikację wewnątrzfi rmową. Blogi są często wykorzystywane przez ekspertów w fi rmach do dzielenia się wiedzą. Dwie z najpopularniejszych platform blogowych dostępnych na zasadzie SaaS ( w chmurze ) to Blogger 7 i Wordpress 8. Najbardziej popularne platformy blogowe mają następujące cechy: 1. Łatwość użycia i uniwersalność: Z blogów może korzystać każdy - od zupełnego nowicjusza po zaawansowanego programistę. Blogi mogą być wykorzystywane jako platforma do stworzenia dowolnej strony, w tym prowadzenia portfolio on-line (Chapman, 2009). 2. Bogaty interfejs: Większość blogów ma bogaty edytor tekstu umożliwiający umieszczanie na stronach bloga treści multimedialnych. 3. Możliwość rozszerzenia: Społeczność blogerów zapewnia wiele wtyczek służących do rozszerzania funkcjonalności strony. 4. Platforma typu open source: Bezpłatna instalacja i użytkowanie. 7 www.blogger.com 8 www.wordpress.com 14 WWW.WEBQUESTS.EU
DLACZEGO warto ją wykorzystać do opracowania Webquestu 2.0? Poniżej umieściliśmy niektóre argumenty przemawiające za wykorzystaniem platformy blogowej do Webquestów 2.0: 1. Łatwa w użytkowaniu platforma z bogatym edytorem tekstowym: Trenerzy i uczestnicy szkoleń mogą łatwo tworzyć bogate treści, w tym multimedialne. 2. Wielu autorów: Blogi mogą mieć wielu użytkowników. 3. Niski koszt: Dostępne jest darmowe oprogramowanie blogowe typu open source, które można zainstalować na serwerze, oraz darmowe usługi hostingowe (choć te zwykle zawierają reklamy). 4. Szczegółowa kontrola dostępu: Pozwala określić różne poziomy dostępu do bloga. W ten sposób możesz pozwolić innym trenerom i/lub uczestnikom na dodawanie treści do twojego bloga, a także łatwo sprawdzić, co jest publikowane on-line i przez kogo. Możesz otrzymywać powiadomienia o aktualizacjach poprzez email lub RSS. Możesz również nadać blogowi status otwartego lub zamkniętego dla szerszego grona odbiorców. 5. Brak ograniczeń czasowych i miejscowych: Możesz korzystać z platformy w każdym miejscu. Uczestnicy szkolenia mogą mieć do niej dostęp z komputera, telefonu i tabletu, w dowolnym czasie. 6. Organizacja treści: Możesz organizować pracę przy pomocy kategorii i tagów. 7. Blogroll: Możesz stworzyć listę ulubionych blogów i zastosować aplikację RSS, aby czytelnicy bloga otrzymywali powiadomienia o aktualizacjach. 8. Komentarze: Możesz w łatwy sposób zapoczątkować dialog z uczestnikami dzięki funkcji komentarzy do publikowanych postów. 9. Komunikacja wewnętrzna: Niektóre usługi blogowe pozwalają na przesyłanie wiadomości użytkownikom poprzez wewnętrzną pocztę mailową lub powiadomienia. JAK wykorzystać blogi do opracowania Webquestu 2.0? Zarejestruj swoje konto i zaloguj się. Wybierz szablon odpowiedni dla Webquestu 2.0. Zalecamy wybór tematu prostego szablonu, który można dostosowywać i który pozwala na stworzenie indywidualnego menu, nagłówka, tła i dodania potrzebnych widgetów. Dostosuj blog do swoich potrzeb: W razie potrzeby zabezpiecz platformę hasłem i udostępnij ją jedynie uczestnikom twojego Webquestu 2.0. Później zawsze możesz ją udostępnić publicznie. 15 WWW.WEBQUESTS.EU
Ważne porady: Scenariusz Webquest 2.0: Możesz stworzyć stronę informacyjną (główną) jako stronę główną bloga i dodać podstrony, które będą odpowiadały każdemu kręgowi uczenia się. Uczestnicy pracują on-line: Jeżeli uczestnicy pracują na platformie on-line w sposób asynchroniczny, możesz także: stworzyć podstrony dla każdej grupy, na których uczestnicy zamieszczą swoje prace i będą dodawali swoje komentarze jako informacje zwrotne dla ciebie lub dla reszty grupy. zorganizować dla uczestników sesje on-line na żywo, poprzez czat, konferencję audio lub wideo, bądź w wirtualnym pokoju (opis narzędzi w rozdziale 5). Zachęcaj uczestników do korzystania z dodatkowych narzędzi wymienionych w rozdziale 5, służących do przygotowywania prezentacji i do współpracy. Większość działań na platformie blogowej nie wymaga znajomości HTML. Baza danych Webquest 2.0: Stwórz listę scenariuszy Webquestów 2.0 i załóż osobny blog dla każdego Webquestu 2.0. Nie zapomnij zapewnić uczestników, że będziesz wspierać ich w trakcie szkolenia on-line i w kontaktach bezpośrednich. Wielu dostawców platform blogowych oferuje darmowe webinary, na których możesz nauczyć się korzystać z platformy. ZADANIA Praca w grupie dla 2 lub 3 uczestników szkolenia: Zapraszamy do obejrzenia 8- minutowego fi lmu szkoleniowego 9 oraz zapoznania się z samouczkiem Getting started with Wordpress (Początki z Wordpress) 10. Odwiedź stronę internetową Wordpress.com 11, zarejestruj się i sprawdź swoją skrzynkę e-mail w celu aktywacji konta oraz zakończ rejestrację poprzez wypełnienie i zapisanie formularza profi lu. Zaloguj się i zacznij korzystać z WordPress.com tworząc scenariusz Webquestu 2.0! Skopiuj i wklej wzór strony informacyjnej na stronę główną nowego bloga, po czym rozpocznij współpracę z uczestnikami szkolenia! 9 http://www.youtube.com/watch?v=h1imndt0fc8 10 http://codex.wordpress.org/getting_started_with_wordpress 11 http://wordpress.com/ 16 WWW.WEBQUESTS.EU
ŹRÓDŁA I LITERATURA PRZEDMIOTU Wordpress: http://pl.wordpress.org Początki z Wordpress: http://pl.forums.wordpress.org Chapman C., 2009. Ultimate Guide To Using WordPress For A Portfolio. Smashing Magazine, kwiecień 2009. Pozyskano ze strony: http://www.smashingmagazine.com/2009/04/29/ultimate-guide-to-usingwordpress-for-a-portfolio/. Blogger: www.blogger.com Blogger - Podręcznik dla początkującego: http://support.google.com/blogger/?hl=pl 4.3 PLATFORMY SPOŁECZNOŚCIOWE Czym są platformy społecznościowe? Idea społeczności nie jest nową koncepcją. Nowe jest jednak przeniesienie jej do świata on-line. W sieci oferowane są różnorodne platformy, które wspierają budowanie internetowych społeczności. Niektóre z popularnych platform społecznościowych to: Grouply 12, Ning 13 i Mixxt 14. Platformy społecznościowe pozwalają tworzyć społeczności on-line i łączą najlepsze cechy znane z sieci społecznościowych i grup on-line. Grupy dają możliwość interaktywnej pracy, udostępniania mediów oraz oferują nowoczesną grafi kę i usability znane z takich serwisów jak Facebook. Można umieszczać tam ciekawe dyskusje, korzystać z popularnych programów mailowych oraz poznawać ludzi. Tradycyjną platformą systemową dla grup on-line jest na przykład Yahoo! Groups. Na wielu platformach możesz stworzyć nową grupę społecznościową bądź dołączyć do już istniejącej i nawiązać kontakt z osobami, które podzielają twoje zainteresowania i pasje. 12 www.grouply.com 13 www.ning.com 14 www.mixxt.com 17 WWW.WEBQUESTS.EU
DLACZEGO warto wykorzystać ją do opracowania Webquestu 2.0? Najbardziej popularne platformy społecznościowe mają następujące cechy: 1. Interfejs przyjazny dla użytkownika: Bardzo łatwo można stworzyć grupę, dostosować interfejs lub dołączyć do grupy. 2. Personalizacja strony poprzez udostępnianie mediów: Ty oraz każdy uczestnik szkolenia możecie stworzyć własną stronę profi lową oraz zapisywać na niej pliki w różnych formatach (teksty, fi lmy, zdjęcia, itd.), aktualizować statusy, prowadzić blog i dzielić się wszystkimi materiałami i informacjami ze znajomymi i członkami grupy, którzy mogą przeglądać treści i dodawać komentarze. W ramach dodatkowego abonamentu niektóre platformy dają możliwość pracy w GoogleDocs. 3. Pulpit administracyjny: Jako trener możesz stworzyć nowe strony dedykowane dla każdej swojej grupy szkoleniowej i komunikować się ze wszystkimi uczestnikami przy pomocy tylko jednej platformy. Możesz w jednym miejscu weryfi kować i zatwierdzać członków oraz wiadomości dla wszystkich prowadzonych grup. 4. Zaawansowana prywatność strony: Masz możliwość nadawania uprawnień uczestnikom szkoleń do odwiedzania określonych lub wszystkich stron na platformie. Decyzja zależeć będzie każdorazowo od prowadzonego szkolenia. 5. Kompleksowy interfejs mailowy: Wszystkie treści można publikować i otrzymywać drogą mailową, co ułatwia komunikację, a ta z kolei wspiera współpracę w czasie szkolenia. 6. Powiadomienia o podejmowanych działaniach: Pozwalają automatycznie dzielić się aktualizacjami profi lu ze znajomymi i członkami grupy. 7. Analiza grupy: Jako trener możesz chcieć porównać pracę w różnych grupach szkoleniowych. Tabele i wykresy z wykazem najbardziej aktywnych uczestników, najbardziej popularnych tematów oraz aktywności uczestników pozwolą ci uzyskać przydatne informacje o pracy grupy. 8. Poznanie członków społeczności: Dostawcy platform społecznościowych ułatwiają kontakt z innymi grupami. Łatwo więc znajdziesz ciekawe grupy zawodowe, które dzielą z wami zainteresowania. To świetna okazja, by poprosić o informacje zwrotne, jeśli opublikujesz swoje Webquesty 2.0. 18 WWW.WEBQUESTS.EU
9. Wsparcie: Możesz znaleźć przydatne instrukcje w wielu językach o tym, jak dostosować platformę i z niej korzystać. 10. Koszt: Niektóre platformy oferują darmowe usługi, inne wymagają niewysokich opłat licencyjnych. Dodatkowe usługi nie są drogie, a bywają bardzo przydatne. Wśród nich warto wymienić możliwość tworzenia dodatkowych stron www w ramach grupy, zaawansowane narzędzia dostosowania strony, zaawansowane aplikacje, możliwość usunięcia reklam lub wstawienia własnych reklam, określenie własnego adresu URL, itd. JAK używać platform społecznościowych do opracowania Webquestu 2.0? Jako trener możesz tworzyć Webquesty 2.0 przy użyciu różnych formatów (dokumenty Word, prezentacje PowerPoint, fi lmy, itd.) i zapisywać je na platformie społecznościowej. Platformy społecznościowe umożliwiają tworzenie więcej niż jednego Webquestu 2.0 w jednym miejscu. Możesz także stworzyć blog. Jeżeli postanowisz pracować z uczestnikami on-line, możesz skorzystać z narzędzi komunikacji synchronicznej i asynchronicznej oferowanych przez platformę oraz wspólnych miejsc udostępniania dokumentów i plików, takich jak GoogleDocs, które pozwalają uczestnikom na jednoczesną edycję tekstu. Zachęcaj uczestników do korzystania z dodatkowych narzędzi wymienionych w rozdziale 5, służących do przygotowywania prezentacji i do współpracy. Większość działań na platformie społecznościowej nie wymaga znajomości HTML. Stworzony przez ciebie Webquest 2.0 można wykorzystywać jako źródło wiedzy w twojej organizacji lub sieci oraz rozpowszechnić go poprzez narzędzie Web 2.0, które najlepiej spełnia twoje potrzeby. 19 WWW.WEBQUESTS.EU
ZADANIA Praca indywidualna/w grupie: Poproś uczestników szkolenia, by odwiedzili stronę www.mixxt.com lub www.ning.com oraz dowiedzieli się więcej o tym, jak wykorzystać te platformy do pracy w grupie. Poproś, by założyli konto w wybranym serwisie, zarejestrowali się i stworzyli swój profi l. Kolejnym krokiem jest stworzenie własnych grup oraz przesłanie zaproszeń do osób, które mają zostać członkami grupy. W tym celu można skorzystać również z aplikacji webmail. Zadaniem uczestników jest umieszczenie swojego Webquestu 2.0 na blogu, a następnie poproszenie znajomych o informacje zwrotne. Zachęć uczestników do kreatywnego podejścia i wypróbowania nowych aplikacji! ŹRÓDŁA I LITERATURA PRZEDMIOTU Grouply: http://grouply.com/ Grouply tours: http://blog.grouply.com/product/ Ning: www.ning.com Ning - Podręcznik dla początkującego: http://creators.ning.com/getstarted Mixxt: www.mixxt.com 20 WWW.WEBQUESTS.EU