Opinia do projektu z dnia 27.04.2015 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób Dziękujemy za możliwość wzięcia udziału w uzgodnieniach projektu ustawy i poniżej przedstawiamy opinię Stowarzyszenia Centrum Cen Transferowych do projektu z dnia 27.04.2015 r. ustawy o. Rozumiemy konieczność dostosowania polskich przepisów do regulacji międzynarodowych, a także istotne kłopoty administracyjne związane z dotychczasowymi przepisami dotyczącymi dokumentacji transakcji zawieranych między podmiotami powiązanymi. Wnosimy jednak o taką implementację regulacji międzynarodowych, która będzie dostosowana do rynku polskiego i możliwości polskich podatników, a także nie będzie się wiązała ze zbytnimi obciążeniami polskich podatników ciężarami wypełniania obowiązków przewidzianych w przepisach oraz kosztami tych działań (zgodnie z BEPS Action Plan Action 13). 1) Objęcie obowiązkiem dokumentacyjnym transakcji transgranicznych Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy, wprowadzenie zmian do przepisów nakładających obowiązek sporządzania dokumentacji pomiędzy podmiotami powiązanymi ma na celu implementację: - Kodeksu postępowania w zakresie dokumentacji transakcji z podmiotami powiązanymi w Unii Europejskiej (dalej: kodeks postępowania lub rekomendacja UE) - Wyników działań OECD w ramach BEPS Action Plan Action 13 (dalej: rekomendacje OECD), w związku z wnioskami z kontroli przeprowadzonej przez Prezesa Najwyższej Izby Kontroli (wskazanymi na str. 2 uzasadnienia projektu ustawy). Pragniemy wnieść zastrzeżenia do sposobu implementacji dokumentów UE i OECD. W kodeksie postępowania UE oraz wytycznych OECD dla dokumentacji nie ma odniesienia do objęcia wymogami dokumentacyjnymi transakcji krajowych. Dokumenty te odnoszą się do transakcji transgranicznych. W Kodeksie postepowania wskazano: - kodeks postępowania zawarty w niniejszej rezolucji stanowi dla państw członkowskich i podatników pożyteczny instrument w zakresie wdrożenia znormalizowanej i częściowo scentralizowanej dokumentacji cen transferowych w Unii Europejskiej, mający na celu uproszczenie wymogów związanych z dokumentacją cen transferowych dotyczących działalności transgranicznej; - jednostka zależna nie musi dostarczać informacji na temat wszystkich relacji i transakcji transgranicznych pomiędzy przedsiębiorstwami stowarzyszonymi w ramach grupy PWN, lecz jedynie na temat relacji i transakcji dotyczących danej jednostki zależnej. Strona 1
W dokumentach OECD wskazano, iż zasada cen rynkowych dotyczy art. 9 konwencji modelowej OECD, który odnosi się do relacji międzynarodowych pomiędzy podmiotami powiązanymi z 2 umawiających się państw. Oznacza to, że rekomendacje OECD i UE wyrażone w oficjalnych dokumentach dotyczą obowiązków dokumentacyjnych, które powinny dotyczyć wyłącznie transakcji i zdarzeń transgranicznych. Jednakże, dla celów polskich przepisów w projekcie ustawy, obowiązki dokumentacyjne zostały odniesione zarówno powiązań międzynarodowych (art. 11 ust. 1 CIT), jak i powiązań krajowych (art. 11 ust. 4 CIT). Wnosimy zatem o zmiany w proponowanych przepisach art. 9a ust. 1 poprzez usunięcie odniesienia do art. 11 ust. 4 CIT. Uważamy, że dla transakcji krajowych, które de facto nie wiążą się z ryzykiem erozji podstawy opodatkowania i przesuwania zysków, nie należy wprowadzać takich samych wymogów dokumentacyjnych oraz wymogów raportowania, jak w przypadku transakcji zagranicznych. Wnosimy o prawidłową implementację rekomendacji UE i OECD w odniesieniu do transakcji transgranicznych, dla których może wystąpić ryzyko erozji podstawy opodatkowania i przesuwania zysków. Optujemy za zniesieniem wymogów dokumentacyjnych w relacjach krajowych lub ich ograniczeniem do minimum z równoległym doprecyzowaniem, iż w przypadku transakcji zawieranych między członkami podatkowej grupy kapitałowej nie istnieje konieczność sporządzania dokumentacji podatkowej, wobec brzmienia art. 11 ust. 8 CIT (proponujemy dodanie ust. 3e do art. 9a w tym zakresie). Zapewni to spójność regulacji oraz prawidłową implementację rekomendacji UE i OECD. Wnosimy o doprecyzowanie, na których podmiotach ciąży obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej dla transakcji zawieranych przez członków podatkowej grupy kapitałowej z podmiotami powiązanymi nienależącymi do grupy. 2) Ciężar dowodu Proponowane przepisy zmieniają zdecydowanie ciężar dowodu, jeśli chodzi o transakcje z podmiotami powiązanymi. W proponowanym art. 9a ust. 2b pkt 2 lit. b) CIT wskazano, że dokumentacja będzie musiała zawierać opis zgodności warunków transakcji oraz innych zdarzeń [ ] ustalonych z podmiotami powiązanymi z warunkami, które ustaliłyby między sobą podmioty niezależne. Pragniemy podkreślić, że taki wymóg nie występuje w rekomendacjach UE i OECD. Ocena warunków transakcji z podmiotami powiązanymi jest elementem postępowania prowadzonego w trybie art. 11 CIT. W postępowaniu wymiarowym, organy podatkowe dokonują oceny warunków między podmiotami powiązanymi w stosunku do warunków, które ustaliłyby między sobą podmioty niezależne. W rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 10 września 2009 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób prawnych w drodze oszacowania oraz sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania osób prawnych w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych, w 3 ust. 1 wskazano, iż organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej określają w drodze oszacowania dochód podmiotu powiązanego w wysokości, jaką ustaliłyby między sobą niezależne podmioty. Strona 2
W 6 ust. 1 ww rozporządzenia nałożono na organy podatkowe obowiązek przeprowadzenia analizy porównywalności transakcji ( Określenie dochodu podmiotu powiązanego w drodze oszacowania poprzedza przeprowadzenie przez organy podatkowe i organy kontroli skarbowej analizy warunków ustalonych pomiędzy podmiotami powiązanymi oraz badanie zgodności tych warunków z warunkami, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, lub warunkami, które ustaliłby dany podmiot z podmiotem niezależnym w porównywalnych okolicznościach sprawy, zwanej dalej analizą porównywalności. ). Z regulacji tych wynika, że to organy podatkowe muszą przeprowadzić ocenę zgodności warunków transakcji oraz innych zdarzeń ustalonych z podmiotami powiązanymi z warunkami, które ustaliłyby między sobą podmioty niezależne. W rekomendacjach OECD wskazano, że w skład dokumentacji lokalnej wchodzi analiza porównywalności oraz analiza funkcjonalna podatnika i przedsiębiorstw powiązanych, ale nie oznacza to dokonania oceny warunków, które ustaliłyby między sobą podmioty niezależne. Analiza porównywalności dokonana przez podatnika w stosunku do jego transakcji z podmiotem powiązanym powinna oznaczać oznaczenie wszystkich czynników porównywalności, które powinny być wzięte pod uwagę przez organy podatkowe, przy ocenie zgodności warunków tych transakcji z warunkami, które ustaliłyby między sobą podmioty niezależne. Czynniki porównywalności wymienione w wytycznych OECD obejmują cechy charakterystyczne dóbr i usług, funkcje, ryzyka i aktywa, warunki kontraktowe, warunki ekonomiczne, strategię gospodarczą. Rekomendacje UE i OECD nie zobowiązują podatników do dokonywania porównań z warunkami, które ustaliłyby między sobą podmioty niezależne, co leży zawsze po stronie administracji podatkowej. W związku z powyższym, niezasadnym jest wymaganie od podatników przedstawienia w dokumentacji podatkowej opisu zgodności warunków transakcji oraz innych zdarzeń [ ] ustalonych z podmiotami powiązanymi z warunkami, które ustaliłyby między sobą podmioty niezależne. Stanowi to nieuzasadnione przesunięcie ciężaru dowodu z administracji podatkowej na podatników. Zwracamy uwagę na ogólne zasady prawa podatkowego, które mają zostać wyrażone w Ordynacji podatkowej: - nakaz wyważania interesów stron stosunku podatkowoprawnego (zapewnienia równowagi pomiędzy interesem publicznym oraz interesem podatnika), - zasadę proporcjonalności, tożsamej z zakazem nadmiernej ingerencji w sferę praw i wolności jednostki (podatnika). Wyrażamy obawę, że proponowane przepisy wprowadzające przesunięcie ciężaru dowodu z organów podatkowych na podatników stoją w sprzeczności z ww. zasadami. W związku z tym, wnosimy o usunięcie art. 9a ust. 2b pkt 2 lit. b) CIT lub zmianę zapisu na opis warunków oraz innych zdarzeń, o których mowa w lit. a), ustalonych z podmiotami powiązanymi. 3) Materialność transakcji Zgodnie z rekomendacjami OECD, dokumentacja lokalna (określona w art. 9a ust. 2b CIT) powinna odnosić się do materialnych transakcji podatnika (pkt 16 Guidance on transfer pricing documentation and country- by- country reporting ). Wskazuje się także, że nie wszystkie transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi są wystarczająco istotne, by wymagać pełnej dokumentacji Strona 3
lokalnej (pkt 32). Rekomendacje OECD podkreślają, że w interesie administracji podatkowej jest uzyskanie najważniejszych informacji, a nie nakładanie obowiązków administracyjnych w stosunku do nieistotnych transakcji. Wymogi dokumentacyjne powinny zawierać limity materialności określone w stosunku do przychodów lub kosztów albo określone w wartościach absolutnych. Brak progu istotności (w wartościach absolutnych lub względnych) w proponowanym art. 9a CIT w stosunku do transakcji i zdarzeń, które podlegają obowiązkowi dokumentacyjnemu w praktyce będzie oznaczał dokumentowanie wszystkich zdarzeń gospodarczych, nawet tych nieistotnych z perspektywy generowanych obrotów. Jest to niezgodne z rekomendacjami UE i OECD. W związku z powyższym, proponujemy by w art. 9a ust. 2b pkt 2 CIT, wyrażenie opis transakcji zmienić na opis istotnych transakcji oraz wyrażenie innych zdarzeń na innych istotnych zdarzeń w celu zachowania prawidłowej implementacji rekomendacji OECD i UE. Przepis art. 9a ust. 2b pkt 2 lit. a) CIT zawiera odniesienie do transakcji dokonywanych z podmiotami powiązanymi oraz innych zdarzeń mających istotny wpływ na wysokość dochodu (straty) wnosimy o doprecyzowanie, w jaki sposób należy podejść do ustalenia, które transakcje/zdarzenia mają istotny wpływ na wynik finansowy. Proponujemy odniesienie się do procentowych lub kwotowych granic (np. 5% przychodu albo kosztu, nie mniej niż równowartość 100 000 euro). Dzięki temu będzie jasne, jaki poziom jest uznawany za istotny, a podatnicy, jak i organy skarbowe, będą mogli skupić się na właściwym udokumentowaniu lub analizowaniu głównych, istotnych kwotowo transakcji. 4) Dokumentacja dla innych zdarzeń ujętych w księgach rachunkowych W art. 9a ust. 1 CIT Ustawodawca proponuje rozszerzenie zakresu dokumentacji na inne zdarzenia ujęte w księgach rachunkowych, których warunki zostały ustalone (lub narzucone) z podmiotami powiązanymi. W grupach kapitałowych mogą wystąpić operacje księgowe wynikające z polityk grupowych (np. metoda wyceny różnic kursowych lub zawiązywania rezerw), jednakże takie operacje księgowe nie mają znaczenia jeśli chodzi o wycenę transakcji z podmiotami powiązanymi. W zakresie w jakim tego typu zdarzenia/księgowania mają wpływ na wycenę transakcji (np. bazę kosztową przy ustalaniu cen z podmiotami powiązanymi) będą one przedmiotem dokumentacji dot. takich właśnie transakcji. W naszej ocenie zbędne jest odrębne odwołanie w proponowanym przepisie do takich innych zdarzeń ujętych w księgach; a jeżeli nie można zrezygnować z tego odwołania, należy ograniczyć ich krąg do zdarzeń mających wpływ na ustalenie podstawy opodatkowania u podatnika poprzez wpływ na ustalenie cen między podmiotami powiązanymi. 5) Zakres dokumentacji przedmiot art. 9a ust. 2b CIT dokumentacja lokalna Pkt 1 lit. c) konieczne jest doprecyzowanie jaki okres należy przyjąć dla przedstawienia opisu przeniesień między podmiotami powiązanymi istotnych ekonomicznie funkcji lub aktywów, lub ryzyk, mających wpływ na dochód (stratę) obecnie odniesienie do roku podatkowego lub lat poprzednich Strona 4
Pkt 1 lit. d) zwracamy uwagę, że kodeks postępowania nie przewiduje przedstawiania opisu otoczenia konkurencyjnego w dokumentacji lokalnej. Rozumiemy, że zostało to wykazane w rekomendacjach OECD, jednakże chcemy zgłosić obawy dotyczące ujawniania tajemnic przedsiębiorstwa oraz informacji wrażliwych dla prowadzenia działalności gospodarczej. Pkt 2 uwagi przedstawione w pkt 3 pisma Pkt 2 lit. a) uwagi przedstawione w pkt 3 pisma Pkt 2 lit. e) dokumentacja podatkowa powinna zawierać jedynie zwykłe kopie istotnych dokumentów lub wskazanie listy takich dokumentów; oryginały lub kopie przysięgłe dokumentów mogą być przedmiotem odrębnych żądań kontrolujących, w razie potrzeby ich przedstawienia jako materiału dowodowego. Oryginały często są przechowywane w innym miejscu przez inne osoby lub funkcje w ramach przedsiębiorstwa niż osoby odpowiedzialne za przygotowanie dokumentacji. Proponujemy następującą zmianę w obecnym brzmieniu punktu e) kopie lub lista dokumentów mających istotny wpływ na transakcje (...) w tym opis przyjętych w umowie zasad dotyczących praw wspólników (...). Pkt 2 lit. b) uwagi przedstawione w pkt 2 pisma Pkt 2 lit. g) słowo dochodów powinno zostać zastąpione słowem wynagrodzenia lub ceny. W metodach podatkowych nie ustalany jest bowiem dochód ale cena (podobnie w kodeksie postępowania UE) lub rynkowa wartość przedmiotu transakcji. Szacowanie dochodów odbywa się przez organy podatkowe, natomiast podatnicy określają, co do zasady, cenę transakcyjną. Wnosimy również o doprecyzowanie, czy podatnik jest obowiązany do wskazania podatkowych metod ustalania cen. Pkt 2 lit. h) powinien zostać usunięty, ponieważ jego zakres pokrywa się z zakresem lit. g) tej regulacji. Pkt 2 lit. i) uwagi przedstawione w pkt 7 pisma, w przypadku uchylania lit. h) zmiana odniesienia na lit. g) Mamy wątpliwość, czy limit 10 mln EUR wskazany na końcu art. 9a ust. 2b pkt 2 odnosi się do całego punktu 2 czy też wyłącznie do litery i). Pkt 3 mamy wątpliwość w zakresie zasadności załączenia do dokumentacji podatkowej informacji finansowych podatnika uzupełnionych sprawozdaniem finansowym, skoro na podstawie odrębnych przepisów podatnicy przedkładają sprawozdanie finansowe do właściwego urzędu skarbowego. Strona 5
6) Zakres dokumentacji przedmiot art. 9a ust. 2c CIT dokumentacja grupowa Wnosimy o doprecyzowanie w art. 9a ust. 2c, że sporządzenie dokumentacji w zakresie dokumentacji grupowej spoczywa na jednostce dominującej, zaś obowiązek jej dołączenia do dokumentacji lokalnej spoczywa na danym podatniku, członku grupy podmiotów powiązanych. W szczególności, w przypadku, gdy dokumentacja grupowa jest sporządzana przez zagraniczny podmiot dominujący, szczegółowy zakres takiej dokumentacji (np. poziom szczegółowości, materialności, itp.) może różnić się od zakresu wskazanego w ust. 2c. Taka dokumentacja może też dotyczyć określonego segmentu działalności grupy (linii produktowej), do której należy spółka zależna w Polsce, ze wskazaniem jedynie bardzo ogólnego opisu całej grupy. Może to prowadzić do sporów z organami dot. kompletności dostarczonej dokumentacji. Proponujemy zatem następującą zmianę w art. 9a ust. 2c CIT Dokumentacja podatkowa, o której mowa w ust. 2b, powinna również zawierać informacje o grupie podmiotów powiązanych lub jej segmencie biznesowym, w skład której wchodzi podatnik, o którym mowa w ust. 1, mające istotny wpływ na działalność takiej grupy lub segmentu biznesowego i obejmujące w szczególności:. Wnosimy o uwzględnienie możliwości wypełnienia wymogów przez polskie podmioty zależne grup zagranicznych, w sytuacji, gdy kraj jednostki dominującej nie przewiduje sporządzenia dokumentacji grupowej. Zwracamy uwagę, że w przypadku grup zagranicznych może działać kilkaset spółek, które są powiązane. Przygotowanie struktury organizacyjnej dla tak skomplikowanych grup może by trudne. W związku z tym wnosimy o przedstawianie relacji z udziałowcami oraz głównymi podmiotami będącymi stroną transakcji/zdarzeń realizowanych przez podmiot polski. W art. 9a ust. 2c pkt 5) CIT przewidziano, iż dokumentacja zawierająca informacje o grupie podmiotów powiązanych powinna zawierać opis posiadanych, tworzonych, rozwijanych i wykorzystywanych w działalności gospodarczej przez grupę wartości niematerialnych. Ustawa wprowadza pojęcie wartości niematerialnych, które nie zostało zdefiniowane. Nie jest jasne w tej sytuacji, czy należy odnieść się do regulacji dla celów sprawozdawczości finansowej lub rachunkowości lub podatkowej definicji wartości niematerialnych i prawnych. Nie widzimy zasadności przedstawiania opisu wszystkich posiadanych, tworzonych, rozwijanych i wykorzystywanych w działalności gospodarczej przez grupę wartości niematerialnych ponieważ wymóg ten nie odnosi się do transakcji zawieranych z podmiotami powiązanymi. 7) Analiza danych porównawczych W proponowanym art. 9a ust. 2b pkt 2 lit. i) CIT wskazano, że dokumentacja będzie musiała zawierać opis analizy danych porównawczych wykorzystanych do kalkulacji rozliczeń wraz z podaniem źródła danych, w szczególności z wykorzystaniem informacji o podmiotach mających siedzibę lub zarząd na terytorium RP. Kodeks postępowania UE przewiduje w tym zakresie, iż dokumentacja lokalna będzie zawierała odpowiednie informacje na temat wewnętrznych lub zewnętrznych elementów porównawczych, jeżeli są dostępne. Podobnie, rekomendacje OECD odnoszą się do dostępności danych Strona 6
porównawczych (a list and description of selected comparable uncontrolled transactions (interna lor external), if any). Oznacza to, że nie ma nałożonego obowiązku sporządzania analizy danych porównawczych wyłącznie dla celów dokumentacji cen transferowych. Jednocześnie, w kodeksie postępowania UE wskazano, iż Państwa członkowskie powinny dokonywać oceny krajowych lub zagranicznych elementów porównawczych z uwzględnieniem poszczególnych faktów i okoliczności danego przypadku. Na przykład, elementy porównawcze znalezione w ogólnoeuropejskich bazach danych nie powinny być automatycznie odrzucane. Wykorzystanie elementów porównawczych pochodzących z innych krajów nie powinno samo w sobie narażać podatnika na sankcje za nieprzestrzeganie wymogów. W tej sytuacji niezrozumiałym jest zaznaczenie w proponowanym art. 9a ust. 2b pkt 2 lit. i) CIT preferencji dla informacji o danych porównawczych/podmiotach mających siedzibę lub zarząd na terytorium RP. Pragniemy podkreślić, że analizy danych porównawczych powinny być przedstawiane jedynie dla istotnych transakcji, a nie dla wszystkich transakcji zawieranych z podmiotami powiązanymi. Analizy danych rynkowych, podobnie jak wymogi dokumentacyjne, powinny dotyczyć tylko relacji międzynarodowych nie powinny mieć zastosowania do powiązań krajowych. Jednocześnie, wymogi dokumentacyjne powinny iść w parze z ułatwieniami oraz wprowadzaniem przez administrację podatkową bezpiecznych rozwiązań safeharbors (np. brak obowiązku sporządzania benchmarków dla usług o niskiej wartości dodanej zgodnie z regulacjami OECD i wskazanie zakresu narzutu na kosztach, który może zostać zastosowany przy tego typu usługach, wskazanie przypadków, w których można nie doliczać narzutu na kosztach). Wnosimy o usunięcie lit. i) z przepisu art. 9a ust. 2b pkt 2 CIT lub alternatywnie uzależnienie przedstawienia analizy danych porównawczych od dostępności tych danych, a także odniesienie analiz danych porównawczych do istotnych międzynarodowych transakcji, bez preferencji dla informacji o danych porównawczych/podmiotach mających siedzibę lub zarząd na terytorium RP. 8) Język dokumentacji Ważne jest by zagwarantować, że podatnik może przedkładać organowi dokumenty w ramach dokumentacji podatkowej w językach oryginalnych (bez konieczności ich tłumaczenia). Tłumaczenie powinno być wykonywane tylko na żądanie organów podatkowych. Podejście takie wynika zarówno z rekomendacji OECD, jak i rekomendacji UE. 9) Limit powiązań kapitałowych Doceniamy uwzględnienie przez Ministerstwo Finansów postulatu w tym zakresie złożonego przez Centrum Cen Transferowych wraz z Business Centre Club w piśmie z dnia 10 lutego 2015 r. Obecna propozycja zmian w ustawach o podatkach dochodowych przewiduje ustalenie limitu udziału kapitałowego dla podmiotów powiązanych w wysokości 20% udziałów. Pragniemy zwrócić uwagę, że w dniu 1.01.2015 r. weszły w życie regulacje dot. opodatkowania zagranicznych spółek kontrolowanych. Regulacje te m.in. przewidują, że dla uznania zagranicznej spółki za spółkę kontrolowaną konieczne jest spełnienie warunku posiadania nieprzerwanie przez okres nie krótszy Strona 7
niż 30 dni, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 25% udziałów w kapitale lub 25% praw głosu w organach kontrolnych lub stanowiących lub 25% udziałów związanych z prawem do uczestniczenia w zyskach. Jednocześnie, dla potrzeb rozpoznania podmiotów powiązanych w relacjach krajowych i zagranicznych, zgodnie z art. 11 ust. 5a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i art. 25 ust. 5a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, posiadanie udziału w kapitale innego podmiotu oznacza sytuację, w której dany podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada w kapitale innego podmiotu udział nie mniejszy niż 5%. Należy podkreślić, że posiadanie udziału w wysokości 20% nie oznacza sprawowania kontroli nad podmiotem. Inwestycje na poziomie poniżej 25% udziału w kapitale (prawa głosu) należy uznać za inwestycje portfelowe nie wiążące się z udziałem w bieżącym zarządzie/bieżącej kontroli podmiotu. Podobnie jest to rozpoznawane dla celów sprawozdawczości finansowej, zgodnie z międzynarodowymi i krajowymi standardami w tym zakresie. W związku z powyższym wnosimy o podniesienie limitu powiązań dla celów cen transferowych do poziomu 25%. Pragniemy podkreślić, że przepisy dotyczące cen transferowych obejmują powiązania bezpośrednie i pośrednie, zatem zaproponowana zmiana nie wiąże się z ryzykiem, iż na rynku nastąpi takie rozdzielenie udziałów w ramach grup kapitałowych i obecnie funkcjonujących relacji biznesowych, by posiadane udziały stanowiły poniżej 25% kapitałów/głosów. Ze względu na fakt, iż przepis dotyczy także powiązań pośrednich, to ustalenie powiązań w ramach grup kapitałowych będzie uwzględniało również te powiązania. Wprowadzenie proponowanego rozwiązania zapewni następujące korzyści: wyeliminowanie niepewności w zakresie ustalenia powiązań poprzez inwestorów portfelowych (posiadających poniżej 25% udziałów, np. poprzez fundusze inwestycyjne); koncentrację działań administracji podatkowej na faktycznych powiązaniach związanych z wykonywaniem faktycznej kontroli, dla których należy dokonać weryfikacji czy w wyniku powiązań zostały ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty; spójność regulacji w obszarze ustaw o podatkach dochodowych w zakresie zagranicznej spółki kontrolowanej i podmiotów powiązanych; zmniejszenie obciążeń dla podatników w zakresie dokumentowania transakcji z podmiotami powiązanymi. 10) Termin sporządzania dokumentacji podatkowej art. 9a ust. 2e CIT Biorąc pod uwagę szczególnie krótki (w porównaniu do większości innych krajów) termin na złożenie zeznania podatkowego (3 miesiące po końcu roku) oraz rozbieżność z terminem do złożenia sprawozdania finansowego (6 miesięcy po końcu roku) wnosimy o wydłużenie terminu sporządzenia dokumentacji podatkowej. Można rozważyć w szczególności przedłużenie tego terminu do jednego roku od końca roku podatkowego albo do terminu złożenia zeznania rocznego za kolejny rok podatkowy, w którym to zeznaniu będzie można potwierdzić fakt sporządzenia dokumentacji podatkowej za poprzedni rok podatkowy. Strona 8
11) Termin przedkładania dokumentacji podatkowej Ustawa nakłada obowiązek przedkładania dokumentacji podatkowej w terminie 7 dni od dnia doręczenia żądania dokumentacji przez organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej. Analiza uregulowań obowiązujących w innych krajach w zakresie dokumentacji podatkowej wskazuje, że termin określony dla polskich podatników jest rażąco krótki. W szczególności, polskie organy podatkowe stosują praktykę, w której w trakcie postępowania kontrolnego występują z żądaniem dokumentacji podatkowej nie wskazując transakcji, których ma dotyczyć dokumentacja. W sytuacji podmiotów o dużych obrotach, należących do grup kapitałowych, w praktyce występują tysiące transakcji zawieranych z podmiotami powiązanymi (krajowymi i zagranicznymi). Termin 7- dniowy na przedłożenie całości dokumentacji podatkowej (sporządzanej na bieżąco) jest rażąco krótki, ponieważ wymagane informacje są bardzo szczegółowe i wiążą się z weryfikacją dużej ilości dokumentów źródłowych. Z tego względu należy postulować o wydłużenie terminu na przedłożenie dokumentacji podatkowej do 30 dni. Należy w tym zakresie wskazać, że kodeks postępowania zakłada, że dokumentacja podatkowa powinna być składana w rozsądnym terminie w zależności od stopnia złożoności transakcji. Jednocześnie, organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej powinny wskazywać do jakich transakcji należy przedłożyć dokumentację podatkową. 12) Oświadczenie o sporządzeniu kompletnej dokumentacji W kodeksie postępowania UE przewidziano, iż w przypadku gdy państwo członkowskie wymaga od podatnika przedłożenia informacji na temat cen transferowych wraz z jego zeznaniem podatkowym, informacje te nie powinny wykraczać poza krótki kwestionariusz lub odpowiedni formularz oceny ryzyka. Rozumiemy, że temu celowi służy dyspozycja art. 27 ust. 5 CIT. W art. 9a ust. 2e CIT przewidziano, że dokumentację lokalną sporządza się nie później niż do dnia złożenia zeznania podatkowego za dany rok podatkowy. W art. 27 ust. 11 CIT uwzględniono, że wraz z zeznaniem podatkowym składane jest oświadczenie o sporządzeniu kompletnej dokumentacji podpisane przez członka zarządu podmiotu krajowego. Naszą wątpliwość budzi zgodność treści oświadczenia, o którym mowa w art. 27 ust. 1 CIT z zasadą określoności przepisów prawa, która jest wywodzona z zasady demokratycznego państwa prawnego wyrażonej w Konstytucji RP. W naszej ocenie, stwierdzenie, że została sporządzona kompletna dokumentacja jest stwierdzeniem ocennym, a przez to nie jest precyzyjne i jasne. Kompletność dokumentacji może być bowiem zweryfikowana na gruncie postępowania podatkowego, decyzji administracyjnej i sądowej kontroli tej decyzji. Z punktu widzenia podatnika niemożliwym jest dokonanie oceny, czy dokumentacja podatkowa jest kompletna, jednocześnie dokonanie takiej oceny może nie być w interesie podatnika. Podatnik może ocenić, że był zobowiązany do sporządzenia dokumentacji, zgodnie z regulacjami podatkowymi, jednak ocena kompletności dokumentacji nie należy do podatnika, ale do organu administracji podatkowej. Pragniemy podkreślić, że oświadczenie w proponowanej treści, jeśli będzie składane pod rygorem odpowiedzialności karnej (art. 233 kodeksu karnego) będzie naruszało zasadę zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa. Strona 9
Wątpliwość budzi nie tylko treść oświadczenia, ale także zasadność jego składania. Chcemy przypomnieć, że w zeznaniu rocznym CIT- 8 o wysokości dochodu osiągniętego przez podatnika w poz. 21 podatnik składa oświadczenie, że był obowiązany do sporządzenia dokumentacji, o której mowa w art. 9a ust. 1 ustawy. W tej sytuacji nie jest zasadnym ponowne składanie oświadczenia o treści niemożliwej do weryfikacji w momencie złożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 27 ust. 11 CIT, a która dotyczy tego samego obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej. Nie rozumiemy także celowości wprowadzenia przepisu art. 27 ust. 11 CIT. W uzasadnieniu do ustawy wskazano, że wiarygodne potwierdzenie kompletności sporządzonej dokumentacji podatkowej możliwe jest wyłącznie z poziomu zarządu podmiotu krajowego. Uważamy, że to stwierdzenie nie wyjaśnia celu wprowadzenia obowiązku składania oświadczenia dotyczącego kompletności dokumentacji w kontekście oświadczenia zawartego w zeznaniu CIT- 8, mimo, że zgadzamy się z oceną kompetencji kadry zarządzającej. Wnosimy o usunięcie proponowanego przepisu art. 27 ust. 11 CIT, biorąc pod uwagę przedstawione powyżej argumenty, a także nakaz zapewnienia równowagi między interesem publicznym a interesem podatnika. W przypadku, gdyby proponowany przepis nie został usunięty, co jednak liczymy nie będzie miało miejsca, wnosimy o doprecyzowanie, że wskazany obowiązek złożenia oświadczenia ciąży na wszystkich członkach podatkowej grupy kapitałowej, a nie wyłącznie na podmiocie reprezentującym tę grupę. Uważamy jednocześnie, że termin złożenia ww. oświadczenia powinien zostać wydłużony odpowiednio do terminu sporządzenia dokumentacji podatkowej. 13) Sprawozdanie zgodnie z art. 27 ust. 8 CIT Wnosimy o doprecyzowanie, że sprawozdanie dotyczy jedynie podmiotu dominującego oraz podmiotów zagranicznych objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym (podmioty krajowe nie objęte zakresem sprawozdania). 14) Vacatio legis Wnosimy o wydłużenie okresu vacatio legis dla wprowadzenia zmian w przepisach od dokumentacji, by efektywnie podatnicy mieli rok na przygotowanie do tych zmian (konieczność wprowadzenia nowych procedur, opracowania wzorów dokumentacji, opracowania analiz danych porównawczych). 15) Klauzula antyabuzywna art. 22c Proponowany art. 22c nie zawiera w swojej treści użytego w dyrektywie 2014/48/UE zwrotu w zakresie, który zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy (str. 7) ma służyć zoptymalizowaniu stosowania klauzuli i jednocześnie gwarantować jej proporcjonalność. Art. 22c ust. 2 mógłby przyjąć następujące brzmienie: 2. Dla celów ust. 1 uznaje się, iż umowa, transakcja lub inna czynność prawna nie odzwierciedla rzeczywistości gospodarczej w zakresie, w jakim nie jest dokonywana z Strona 10
uzasadnionych przyczyn ekonomicznych. Dalsza część tego ustępu zawierająca przykłady transakcji wydaje się zbędna i powoduje, iż proponowany przepis staje się niezrozumiały. Miejscem bardziej właściwym dla wskazania ew. przykładów agresywnego planowania podatkowego, które mogą stać się przedmiotem analizy na gruncie takiej klauzuli jest uzasadnienie do projektu ustawy. 16) Pozostałe uwagi Wnosimy o zniesienie obowiązku składania informacji ORD- U dla wszystkich podmiotów, a nie tylko tych o przychodach/kosztach powyżej 10 mln zł (celem powinna być likwidacja tego obowiązku i zastąpienie go uproszczonym sprawozdaniem w sprawie transakcji z podmiotami powiązanymi, o który mowa w art. 27 ust. 5). Zwracamy uwagę, że występuje sprzeczność pomiędzy nowym art. 9a ust. 1b CIT (limit 2 mln euro przychodów lub kosztów spółki niebędącej osobą prawną) oraz dotychczasowym i pozostawionym bez zmian art. 9a ust. 2a CIT (limit 50 tys. euro dla łącznej wartości wkładów w przypadku umowy spółki niebędącej osobą prawną). Jednocześnie, istnieje wątpliwość interpretacyjna dot. art. 9a ust. 3 w kontekście odwołania do treści art. 9a ust. 1-1b CIT, czy limit 2 mln euro przychodów lub kosztów ma również zastosowanie do transakcji zawieranych z podmiotami z tzw. rajów podatkowych. W zakresie art. 9a ust. 3 oraz art. 27 ust. 5 zgłaszamy wątpliwość dotyczącą możliwości ustalenia, czy płatność jest dokonywana pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. W praktyce, podatnik ma możliwość jedynie weryfikacji bezpośredniego odbiorcy płatności, nie istnieje jednak możliwość weryfikacji, czy pośrednio płatność jest dokonywana na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. Proponujemy usunięcie odniesienia do dokonywania zapłaty pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. Uwagi redakcyjne: - W art. 9a ust. 1 CIT dodanie słowa w przed wyrażeniem roku podatkowym - w art. 9a ust. 2g CIT słowo sporządzający należy zmienić na sporządzającego, zaś słowo którym na której - w art. 9a ust. 2f CIT zastąpienie słowa znaczenie słowem znacznie - w art. 27 ust. 10 zamiast odniesienia do ust. 5 powinno być odniesienie do ust. 8 Warszawa, 13 maja 2015 r. Strona 11