ul. Świętokrzyska 12 Warszawa Przez

Transkrypt

1 Warszawa, r. Ministerstwo Finansów Departament Rachunkowości i Rewizji Finansowej ul. Świętokrzyska 12 Warszawa Przez Dot. Uwagi do projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały (COM(2016) 198 final). Szanowni Państwo, w odpowiedzi na Państwa pismo z dnia r. (przekazane drogą elektroniczną), uprzejmie dziękujemy za możliwość przekazania opinii na potrzeby sporządzenia stanowiska Rządu do projektu Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały. Poniżej przekazujemy uwagi Centrum Cen Transferowych opracowane we współpracy z Business Centre Club do przekazanego projektu. Mamy nadzieję, że zgłoszone uwagi będą przydatne w toku prac nad dyrektywą w ramach grupy roboczej Rady UE ds. prawa spółek. Z wyrazami szacunku Sylwia Rzymkowska Karolina Puczyńska-Łada Zbigniew Sznitowski Sebastian Wawrzak

2 Uwagi do projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji o podatku dochodowym przez niektóre jednostki i oddziały (COM(2016) 198 final; dalej: Projekt Dyrektywy). Zasadność dokonywania ujawnień informacji o podatku dochodowym w UE Rozumiejąc ideę zwiększenia transparentności w odniesieniu do informacji nt. podatków płaconych przez korporacje, jednocześnie zgłaszamy zastrzeżenia co do faktycznej przydatności takich ujawnień dla szerokiej opinii publicznej. W sytuacji, gdy kraje członkowskie objęte zostały koniecznością automatycznej wymiany raportów Country-by-Country (dalej: CbC) w ramach mechanizmów wymiany pomiędzy administracjami podatkowymi, to administracje podatkowe krajów członkowskich powinny dbać o właściwe wykorzystanie informacji zawartych w raportach CbC. To administracje podatkowe, a nie opinia publiczna, są odpowiedzialne za pobór podatków oraz wykonywanie władczych kompetencji Państwa w obszarze zobowiązań podatkowych, postępowań podatkowych, kontroli podatkowych, czynności sprawdzających. Administracja podatkowa działa na podstawie przepisów prawa, co ma umocowanie w Konstytucji RP, a także jest objęta regulacjami dot. tajemnicy skarbowej. Administracja podatkowa, realizując zadania w zakresie należności publiczno-prawnych podatników, jest również zobowiązana do przestrzegania praw podatników, w tym zasady legalizmu, zakazu nadużywania prawa, zasady zaufania, wyważenia interesu podatnika i interesu publicznego, zakazu nadmiernej ingerencji w sferę praw i wolności jednostki. Administracja podatkowa zapewnia zatem w wystarczającym stopniu zadania w zakresie ochrony interesu publicznego i w tym celu nie jest koniecznym, by na przedsiębiorstwa został nałożony dodatkowy obowiązek ujawnień informacji dotyczących nie tylko podatku dochodowego, ale także kluczowych parametrów opisujących działalność grup wielonarodowych wskazanych w Projekcie Dyrektywy. W sytuacji, gdy istotne informacje finansowe są ujawniane w sprawozdaniach finansowych, np. dotyczące sporów podatkowych, informacji nt. transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi, kolejne ujawnienia publiczne w obszarze podatków nie będą wnosiły dodatkowej istotnej informacji dla uczestników rynku. Jednocześnie, ujawnienia publiczne w zakresie wskazanym w dyrektywie mogą zostać błędnie zinterpretowane przez opinię publiczną, która nie musi znać szczegółów rozliczeń podatkowych korporacji, szczegółów dotyczących umów, z których wynikają skutki podatkowe, a często także zasad mających zastosowanie do opodatkowania dochodów przedsiębiorstw działających w skali międzynarodowej. Przykładowo porównanie wysokości płaconych podatków przez różne przedsiębiorstwa może być krzywdzące dla niektórych z nich i oznaczać trudne do oszacowania straty wizerunkowe, mimo, że ich rozliczenia mogą nie zostać zakwestionowane przez żadną z administracji podatkowych. Taka sytuacja wynika, z faktu, iż przedsiębiorstwa działające w różnych sektorach gospodarki cechują się różną zyskownością, co przekłada się na wysokość płaconych podatków.

3 Uważamy zatem, że ujawnienia zaproponowane w Projekcie Dyrektywy nie spełnią zakładanej roli, a jedynie mogą wywołać nieporozumienia. Nieporozumienia i informacje, które będą pojawiać się w domenie publicznej na podstawie projektowanych ujawnień, nie będą co do zasady komentowane przez administracje podatkowe będące związane regulacjami tajemnicy skarbowej. Administracja podatkowa nie będzie odnosić się nawet do błędnych informacji wysnutych na podstawie projektowanych ujawnień przez co będzie dawać domniemanie prawdziwości błędnych informacji właśnie ze względu na konieczność przestrzegania tajemnicy skarbowej. Sytuacja taka będzie wpływać negatywnie na pozycję przedsiębiorstw w Unii Europejskiej. Jednostronna transparentność narzucona w UE może oznaczać faktyczne osłabienie pozycji konkurencyjnej największych europejskich przedsiębiorstw w porównaniu do pozycji przedsiębiorstw pozaeuropejskich. Jednocześnie głoszoną tezę w Projekcie Dyrektywy jakoby samo płacenie podatków przyczyniało się do zwiększenia dobrobytu należy uznać za mocno kontrowersyjną. Nie mniej istotne wydaje się właściwe wykorzystanie pobranych środków. Podatek, co do zasady nie jest świadczeniem ekwiwalentnym. Proporcjonalność dyrektywy Wbrew ocenie zawartej w uzasadnieniu dyrektywy, dyrektywa nie spełnia zasad proporcjonalności. Międzynarodowe porozumienie wypracowane przez G-20 i OECD w ramach działania 13 w ramach projektu BEPS zakłada przedkładanie raportów CbC do administracji podatkowych i wymianę tych raportów między administracjami podatkowymi. Przejrzystość publiczna w tym przypadku nie stanowi wystarczającego uzasadnienia dla ograniczania wolności gospodarczych, ani ujawniania informacji, które są objęte tajemnicą skarbową (generalnie bowiem kwoty zapłaconych podatków wpłacone w poszczególnych krajach wynikają ze złożonych deklaracji podatkowych, które są objęte tajemnicą skarbową). Potwierdza to także twierdzenie zawarte w części 3 tiret drugie uzasadnienia (Konsultacje), wskazujące, że większość przedsiębiorstw uznała, że wprowadzenie na szczeblu UE przyjętego przez G-20 i OECD planu działania, zgodnie z którym przedsiębiorstwa zobowiązane są do przedstawiania jedynie organom podatkowym sprawozdań w podziale na kraje, jest wystarczające. Nie znajdujemy uzasadnienia dla twierdzenia, że proponowana dyrektywa nie będzie miała wpływu na konkurencyjność UE, a przeciwnie uważamy, że będzie miała negatywny wpływ na konkurencyjność grup europejskich. Jednocześnie, zdecydowanie będzie ona wiązała się z dodatkowym niepotrzebnym obciążeniem administracyjnym dla przedsiębiorstw. Każdy bowiem dodatkowy obowiązek administracyjny obciążający jedynie wybraną grupę przedsiębiorstw wpływa negatywnie na ich konkurencyjność względem pozostałych podmiotów. Skoro do tej pory rynek i opinia publiczna nie wyciągali wniosków z informacji dostępnych w rejestrach przedsiębiorstw w państwach członkowskich w zakresie wskazanym przez dyrektywę, oznacza to, że albo nie wszystkie informacje które zostały objęte dyrektywą są już faktycznie szeroko

4 dostępne albo Projekt Dyrektywy nie spełni zakładanej roli (por. pkt 3 uzasadnienia, tiret czwarte (ocena skutków), ostatni akapit). Zakres przedmiotowy dyrektywy Wbrew zaproponowanemu tytułowi aktu prawnego, jego treść nakłada obowiązek ujawnień informacji dotyczących nie tylko podatku dochodowego, ale także kluczowych parametrów opisujących działalność grup wielonarodowych wskazanych w projekcie dyrektywy, obejmujących opis charakteru działalności, liczbę zatrudnionych, obrót netto (w tym z jednostkami powiązanymi), zyski przed odliczeniem podatku, kwotę podatku dochodowego należnego w danym kraju z tytułu zysków wygenerowanych w bieżącym roku, faktyczne płatności dokonane na rzecz skarbu danego kraju w tym roku oraz kwotę zakumulowanych zysków. W pkt (8) dyrektywy zostało wskazane, że sprawozdanie powinno zawierać krótki opis charakteru działalności i że taki opis może się opierać na klasyfikacji określonej w tabeli 2 w rozdziale V załącznik III wytycznych OECD w sprawie dokumentacji dotyczącej cen transferowych. Oznacza to, że tabela 2 raportu CbC przedkładanego dla administracji podatkowych określonego przez OECD będzie stanowiła tylko punkt wyjścia dla ujawnień przewidzianych dyrektywą i że będzie musiała zostać uzupełniona o dodatkowy opis. Praktyczne problemy może stwarzać podanie liczby pracowników zgodnie z art. 48c pkt 2 lit. b Projektu Dyrektywy z uwagi na to, iż nie koniecznie we wszystkich jurysdykcjach podatkowych przepisy dotyczące rachunkowości nakładają obowiązek podania liczby pracowników. Ponadto, nie wiadomo jaką użyteczność z punktu widzenia płacenia podatków taka informacja miałaby mieć zastosowanie. Nie jest zrozumiały zapis art. 48c pkt 3 akapit ostatni, iż informacji o jakiejkolwiek szczególnej działalności nie można przedstawić równocześnie w odniesieniu do więcej niż jednej jurysdykcji podatkowej. Obawiamy się, że takie arbitralne ograniczenie oderwane jest od realiów gospodarczych i może powodować brak rzetelności informacji zawartych w raporcie. Chcemy także podkreślić, że tabela 2 raportu CbC według wzoru OECD zawiera możliwość wielokrotnego wyboru (co potwierdza również specyfikacja dla formatu xml raportu CbC opublikowana przez OECD). Sprawozdanie przewidziane Projektem Dyrektywy powinno obejmować także ogólny opis zawierający wyjaśnienia w przypadku znacznych rozbieżności na poziomie grupy między kwotami naliczonych podatków a kwotami podatków zapłaconych, z uwzględnieniem odpowiednich kwot dotyczących poprzednich lat obrotowych, co również nie wynika z raportu OECD. W raporcie CbC składanym do administracji podatkowych według wzoru OECD grupy kapitałowe będą mogły składać dodatkowe informacje w tabeli 3, o ile uznają, że są one niezbędne dla lub ułatwiające zrozumienie obowiązkowych informacji przedstawionych w sprawozdaniu. Zgodnie z art. 48b pkt 1 zmienianej dyrektywy, państwa członkowskie wymagają corocznego sporządzania i publikowania sprawozdań zawierających informacje na temat podatku dochodowego.

5 Rozumiemy, że sprawozdanie będzie obejmować obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego, którego podatnikiem jest jednostka, i płatności z nim zrównanych, na podstawie odrębnych przepisów. Regulacja ta w naszej ocenie wymaga wskazania jakie podatki i płatności z nimi zrównane podlegają ujawnieniom w odniesieniu do państw członkowskich, a także państw umieszczonych we wspólnym unijnym wykazie jurysdykcji podatkowych. W tym obszarze konieczne jest doprecyzowanie czy podatki od wydobycia oparte w swej kalkulacji na dochodzie będą również wchodziły do raportowania. Istotne będzie również w jakiej jurysdykcji należy zaraportować podatki dochodowe pobrane u źródła. Zakres podmiotowy Zapis art. 48b pkt 1 zmienianej dyrektywy jak również od jednostek podlegających przepisom ich prawa krajowego, które nie są jednostkami powiązanymi i których obrót netto przekracza EUR nie jest jasny i wymaga doprecyzowania jeśli chodzi o zdefiniowanie jednostek zobowiązanych do przekazywania sprawozdania zawierającego informacje na temat podatku dochodowego. Zgodnie z art. 48b pkt 3 zmienianej dyrektywy, Państwa członkowskie nakładają wymogi ujawnień na średnie i duże jednostki zależne, o których mowa w art. 3 ust. 3 i 4, podlegające przepisom ich prawa krajowego i kontrolowanych przez jednostkę dominującą najwyższego szczebla posiadającą skonsolidowany obrót netto przekraczający EUR, która nie podlega przepisom prawa danego państwa członkowskiego. Oznacza to, że wymogi ujawnień będą dotyczyły również średnich spółek, mających centrale poza UE, tj. spółek zatrudniających powyżej 50 pracowników oraz o przychodach lub aktywach przekraczających 10 mln EUR. Jest to limit bardzo niski i de facto będzie idotyczył większej liczby przedsiębiorstw niż opisana w uzasadnieniu do dyrektywy. W tej sytuacji wskazane byłoby, by jednostki zależne również miały narzucony limit obrotów odpowiadający limitowi dla jednostek dominujących. Niezależna kontrola nad realizacją ujawnień W pkt (11) dyrektywy zostało wskazane, że biegli rewidenci lub firmy audytorskie powinny kontrolować, czy sprawozdanie zawierające informacje na temat podatku dochodowego zostało przedłożone i przedstawione zgodnie z wymogami niniejszej dyrektywy i udostępnione na odpowiedniej stronie internetowej jednostki lub jednostki powiązanej. Zaproponowane brzmienie nie jest jasne jeśli chodzi o obowiązki audytora w szczególności nie jest jasne, czy audytor będzie również potwierdzał zgodność informacji zawartych w ujawnianych raportach CbC. ***

6 Podsumowując, uważamy, że wprowadzenie projektowanej dyrektywy nie jest korzystne dla europejskiego rynku oraz przedsiębiorstw na nim działających. Uzasadnienie projektu dyrektywy nie potwierdza celowości i proporcjonalności rozwiązań zaproponowanych w dyrektywie. Mamy nadzieję, że zgłoszone uwagi będą przydatne w toku prac nad dyrektywą w ramach grupy roboczej Rady UE ds. prawa spółek. Warszawa, r.