Programy nauczania: Klasy pierwsze: WYMAGANIA EDUKACYJNE I PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA FIZYKA poziom podstawowy i rozszerzony L. Lehman, W. Polesiuk Po prostu Fizyka Kształcenie w zakresie podstawowym. Podręcznik do szkół ponadgimnazjalnych. WSiP W-wa 2012 Nr dopuszczenia 515/2012 Klasy drugie i grupy międzyoddziałowe: G. Kornaś Ciekawi świata 1 Kształcenie w zakresie rozszerzonym. Podręcznik dla szkół ponadgimnazjlnych. Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON 2012 Nr dopuszczenia 519/1/2012 Klasy trzecie i grupy międzyoddziałowe: G. Kornaś Ciekawi świata 2 Kształcenie w zakresie rozszerzonym. Podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych. Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON 2013 Nr dopuszczenia 593/2/2013 I. Wymagania edukacyjne nauczania fizyki w klasach pierwszych, drugiej, trzecich i grupach międzyoddziałowych. W zakresie podstawowym: 1. Poznanie i rozumienie najważniejszych praw fizyki rządzących mikro- i makroświatem. 2. Umiejętność opisywania zjawisk z zastosowaniem poznanych praw. 3. Rozwijanie świadomości roli fizyki wśród innych nauk przyrodniczych. 4. Dostrzeganie znaczenia fizyki dla techniki, medycyny, ekologii. 5. Przygotowanie do krytycznego odbioru informacji, odważnego podejmowania dyskusji i formułowania opinii. 6. Dostrzeganie roli eksperymentu w nauce oraz znaczenia matematyki w rozwiązywaniu problemów fizycznych. 7. Rozbudzenie zainteresowania tajemnicami przyrody. W zakresie rozszerzonym, ponadto 1. Rozwijanie umiejętności stosowania matematyki w budowaniu modeli i rozwiązywaniu problemów fizycznych. 2. Poznanie ograniczeń dla stosowanych modeli i przybliżeń. 3. Kształtowanie umiejętności planowania, przeprowadzania i analizowania wyników eksperymentów fizycznych. 4. Kształtowanie umiejętności samodzielnego dostrzegania praw fizyki w zjawiskach zachodzących w przyrodzie, oraz w działaniu urządzeń technicznych. 5. Stosowanie poprawnej terminologii i metodologii w samodzielnych wypowiedziach. 1
6. Nabycie wiedzy i umiejętności niezbędnych do zdania matury z fizyki na poziomie rozszerzonym i dalszego kształcenia na kierunkach przyrodniczych i technicznych. II. Ocenie podlegać będą wiadomości i umiejętności: 1. Znajomość omówionych praw fizyki, także w ich postaci matematycznej. 2. Umiejętność opisu zjawisk fizycznych, znajomość wielkości fizycznych stosowanych przy opisie zjawisk. 3. Umiejętność rozwiązywania zadań i problemów teoretycznych. 4. Stosowanie matematyki w fizyce: przekształcanie wzorów i wyrażeń algebraicznych, odczytywanie danych z wykresów, tworzenie i analizowanie wykresów. 5. Posługiwanie się schematami, rysunkami, tabelami. 6. Korzystanie z różnych źródeł informacji. 7. Umiejętność przeprowadzania obserwacji i ich poprawny opis z zastosowaniem stosownej terminologii. 8. Umiejętność planowania, wykonywania i opracowywania pomiarów. 9. Każda dodatkowa aktywność ucznia prowadząca do zdobycia nowych wiadomości i umiejętności, np. udział w konkursach i projektach naukowych III. Cele oceniania: 1. Wdrażanie do systematycznej pracy i samooceny. 2. Określenie stopnia opanowania wiedzy teoretycznej i praktycznej. 3. Wspieranie szkolnej kariery uczniów i ich motywowanie. 4. Stymulowanie rozwoju zarówno uczniów najzdolniejszych, jak i mających trudności w nauce. 5. Dostarczanie rodzicom i uczniom informacji o poziomie osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie oraz indywidualnych potrzebach. 6. Dostarczenie nauczycielom informacji o poziomie osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie. 7. Ustalenie oceny śródrocznej i rocznej. IV. Ogólne kryteria oceny wiedzy i umiejętności uczniów: Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnił następujące warunki: spełnił wymagania na ocenę bardzo dobrą oraz wykazał się wiedzą wykraczającą poza program nauczania, samodzielnie rozwija swoje zainteresowania, brał udział w Olimpiady Fizycznej lub innym konkursie o podobnej randze. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnił wymagania na ocenę dobrą, a ponadto jeśli realizuje program w zakresie podstawowym, to: potrafi rozwiązywać zadania o podwyższonym stopniu trudności wymagające zastosowania i przekształcania więcej niż dwóch wzorów, potrafi analizować problemy teoretyczne przeprowadzając rozumowanie przyczynowoskutkowe, 2
zna wyprowadzenia wzorów, planuje i przeprowadza doświadczenie fizyczne, wykonuje prawidłowo wykresy i stosuje rachunek niepewności pomiarowych jeśli realizuje program w zakresie rozszerzonym, to: potrafi rozwiązywać zadania o podwyższonym stopniu trudności: nietypowe, lub wymagające znajomości różnych działów fizyki, potrafi rozwiązywać problemy teoretyczne przeprowadzając rozumowanie przyczynowo-skutkowe, stosując właściwą metodologię i terminologię, zna wyprowadzenia wzorów, potrafi samodzielnie stosować wiedzę matematyczną w fizyce, potrafi zastosować uzyskaną wiedzę do opisu urządzeń technicznych i zjawisk nieomawianych przez nauczyciela. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnił wymagania na ocenę dostateczną, a ponadto, jeśli realizuje program w zakresie podstawowym, to: potrafi rozwiązywać niektóre zadania o podwyższonym stopniu trudności wymagające przekształcenia dwóch lub więcej wzorów, potrafi analizować wybrane problemy teoretyczne przeprowadzając rozumowanie przyczynowo-skutkowe, zna wyprowadzenia niektórych wzorów, potrafi wyszukiwać i interpretować informacje jeśli realizuje program w zakresie rozszerzonym, to: potrafi rozwiązywać niektóre zadania o podwyższonym stopniu trudności: nietypowe, lub wymagające znajomości różnych działów fizyki, potrafi rozwiązywać niektóre problemy teoretyczne przeprowadzając rozumowanie przyczynowo-skutkowe, zna schematy wyprowadzeń wzorów, ma świadomość ograniczeń dla stosowanych modeli i przybliżeń, potrafi szacować niepewności pomiarów prostych i wybranych pomiarów złożonych, potrafi wyszukiwać informacje, krytycznie je analizować. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności przewidziane odpowiednią podstawą programową, co pozwala mu na: wykazanie się znajomością wielkości fizycznych, ich symboli i jednostek, wykazanie się znajomością wzorów i praw fizyki, opis zjawisk fizycznych, rozwiązywanie typowych zadań (dla danej podstawy programowej), przedstawianie związków między wielkościami fizycznymi na wykresie i korzystanie z wykresów, wykazanie się znajomością przykładów zastosowań poznanych praw fizyki w przyrodzie i technice. 3
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który ma braki w opanowaniu treści zawartych w odpowiedniej podstawie programowej, ale braki te nie umożliwiają dalszego kształcenia oraz potrafi: samodzielnie lub z niewielką pomocą nauczyciela rozwiązywać zadania o niewielkim stopniu trudności, przedstawiać związki między wielkościami fizycznymi na wykresach, znać przynajmniej niektóre przykłady zastosowań poznanych praw fizyki w przyrodzie i technice. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności wynikających z programu nauczania oraz: nie radzi sobie ze zrozumieniem najprostszych pojęć i zjawisk, nie potrafi nawet przy pomocy nauczyciela rozwiązywać prostych zadań, nie wykazuje chęci współpracy w celu uzupełnienia braków oraz nabycia podstawowej wiedzy i umiejętności. V. Formy aktywności ucznia podlegające ocenie: 1. Forma aktywności - odpowiedź ustna: a) zakres - trzy ostatnie tematy, znajomość praw, wzorów, wielkości fizycznych, poprawność użytej terminologii, rozumienie omawianych praw i zjawisk, umiejętność zauważania związków przyczynowo-skutkowych. 2. Forma aktywności - kartkówka: a) czas trwania - do 20 minut, b) zakres - do trzech ostatnich tematów, c) zasady przeprowadzania - zapowiedź i zapis w dzienniku lekcyjnym, d) kryteria oceny - poprawność odpowiedzi. 3. Forma aktywności - zadanie domowe a) zakres ostatnia lekcja, poprawność merytoryczna rozwiązania, znajomość praw fizyki i zjawisk dotyczących zadania, w przypadku zadań teoretycznych stopień wyczerpania tematu. 4. Forma aktywności - praca w grupach a) zakres trzy ostatnie tematy oraz instrukcja dotycząca bieżącego zagadnienia, 4
poprawność merytoryczna rozwiązania, lub/i zgodność postępowania z udzieloną instrukcją, stopień zaangażowania w pracę grupy, stopień wykorzystanie wiadomości i umiejętności, kreatywność. 5. Forma aktywności test, sprawdzian: a) czas trwania - od 20 minut do 45 minut, b) zakres - przerabiany dział lub powtarzany dział w klasie maturalnej, c) zasady przeprowadzenia - zapowiedź i zapis w dzienniku lekcyjnym, d) kryteria oceny - poprawność odpowiedzi, metoda rozwiązania, poprawność użytej terminologii i zasad rozwiązywania zadań, 6. Inne formy aktywności podlegające ocenie: a) udział ucznia w lekcji - ocena lub plus, b) udział w olimpiadach, konkursach i projektach, c) przygotowanie prezentacji, referatów, doświadczeń pokazowych itp. 7. Formy pisemne oceniane będą wg skali: a) prace typu maturalnego 91% - 100% celujący 80% - 90% bardzo dobry 65% - 79% dobry 50% - 64% dostateczny 30% - 49% dopuszczający 0% - 29% niedostateczny b) prace klasowe, sprawdziany, testy z bieżącego materiału 91% - 100% bardzo dobry 75% - 90% dobry 55% - 74% dostateczny 41% - 54% dopuszczający 0% - 40% niedostateczny oraz zadanie dodatkowe o podwyższonym stopniu trudności na ocenę celującą. 8. Uczeń ma możliwość jednorazowej poprawy oceny niedostatecznej w semestrze - termin poprawy wyznacza nauczyciel. 5