S-2.431.1.22.2015.IJ-B

S-2.431.1.22.2015.IJ-B Protokół kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Ośrodku Adopcyjnym Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej w dniach 2-3 lipca 2015 r. Adres kontrolowanej jednostki: Ośrodek Adopcyjny Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej ul. Mickiewicza 3, 70-384 Szczecin Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów Wydziału Spraw Społecznych Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie w składzie: Ilona Jackiewicz-Bara starszy inspektor wojewódzki legitymacja służbowa nr 22/2014 osoba kierująca zespołem, Hanna Krzywonos inspektor wojewódzki legitymacja służbowa numer 41/2014, na podstawie upoważnienia Wojewody Zachodniopomorskiego nr 42/2015 z dnia 24 czerwca 2015 r. Akta kontroli str. 1-9 Zakres kontroli: Sposób realizacji zadań nałożonych na ośrodek adopcyjny przepisami ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332), a w szczególności zagadnienia dotyczące: 1) prowadzenia spraw związanych z procedurami przysposobienia, 2) przygotowywania osób zgłaszających gotowość przysposobienia dziecka, 3) prowadzenie szkoleń dla osób zgłaszających gotowość przysposobienia dziecka, 4) promowania idei adopcji, w tym poszukiwania kandydatów do przysposobienia oraz współpraca ośrodka adopcyjnego ze środowiskiem lokalnym, 5) kwalifikacji zatrudnionych osób, 6) wspierania psychologiczno-pedagogicznego kandydatów do przysposobienia dziecka oraz osób, które przysposobiły dziecko, 7) zapewnienia pomocy psychologicznej kobietom w ciąży oraz pacjentkom oddziałów ginekologiczno-położniczych, które sygnalizują zamiar pozostawienia dziecka bezpośrednio po urodzeniu, 8) prowadzenia szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz wydawania świadectw ukończenia tych szkoleń, 9) udziału w posiedzeniach w sprawie oceny sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej. Kontrolą objęto okres od 01 stycznia 2014 r. do 2 lipca 2015 r. Wyjaśnień udzielały: Pani Sylwia Flanc-Kowalewska dyrektor Ośrodka Adopcyjnego Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej, Pani Liliana Brulińska pedagog Ośrodka Adopcyjnego Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej. 1

Ustalenia kontroli: Ustaleń dokonano w oparciu o informacje przekazane przez dyrektora i pedagoga Ośrodka Adopcyjnego Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej w Szczecinie oraz analizę losowo wybranej dokumentacji dzieci zgłoszonych do przysposobienia, osób zgłaszających gotowość przysposobienia dziecka. Ośrodek Adopcyjny Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Archidiecezji Szczecińsko -Kamieńskiej działa na zlecenie Samorządu Województwa Zachodniopomorskiego - umowa nr ROPS/6/2014 zawarta 04 lutego 2014 r. na okres od 02. stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2018 r. Organem prowadzącym Ośrodek jest Stowarzyszenie Rodzin Katolickich Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej. Ośrodek działa 7 dni w tygodniu od poniedziałku do niedzieli, według potrzeb, tygodniowy wymiar czasu pracy wynosi powyżej 40 godzin. Dyrektorem Ośrodka jest Pani Sylwia Flanc-Kowalewska, w okresie objętym kontrolą nie było zmian na stanowisku dyrektora. Ośrodek dysponuje pomieszczeniami przeznaczonymi do badań psychologicznych i pedagogicznych dzieci zgłoszonych do przysposobienia i osób zgłaszających gotowość przysposobienia dziecka zapewniającymi anonimowość klientom oraz salą przeznaczoną do celów szkoleniowych. Akta kontroli str. 10-11 W kontrolowanym okresie Ośrodek wydał 48 opinii kwalifikacyjnych dla kandydatów do przysposobienia dziecka pozostających w związkach małżeńskich. Do przysposobienia zakwalifikowano 48 dzieci, w stosunku do 48 złożono wniosek o przysposobienie do sądu. Pięćdziesięcioro pięcioro dzieci zostało przysposobionych w przysposobieniu krajowym a 6 w przysposobieniu zagranicznym. Akta kontroli str. 12-13 1. Prowadzenie spraw związanych z procedurami przysposobienia. Zgodnie z art. 164 ust. 1-6 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w przypadku powzięcia informacji, o dziecku uzasadniającej zakwalifikowanie dziecka do przysposobienia, ośrodek adopcyjny niezwłocznie: 1) występuje do organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka umieszczonego w instytucjonalnej pieczy zastępczej oraz dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego o przekazanie, w terminie 7 dni, opinii oraz dokumentacji, o których mowa w art. 139a ustawy, chyba że posiada te opinie oraz dokumentację, 2) sporządza informację o sytuacji prawnej, rodzinnej i zdrowotnej dziecka, zwaną dalej kartą dziecka, której integralną część stanowi metryka prowadzenia sprawy. W przypadku gdy ośrodek adopcyjny nie może sporządzić karty dziecka, gdyż nie posiada informacji o sytuacji prawnej dziecka, w terminie 3 dni roboczych od powzięcia informacji, o dziecku uzasadniającą zakwalifikowanie dziecka do przysposobienia, występuje do właściwego dla siebie miejscowo ośrodka adopcyjnego prowadzącego wojewódzki bank danych o ustalenie sytuacji prawnej dziecka. W terminie 30 dni od dnia sporządzenia karty dziecka ośrodek adopcyjny na podstawie opinii, o których mowa w art. 139a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy, dokonuje kwalifikacji dziecka do przysposobienia krajowego, sporządza dokument potwierdzający zakwalifikowanie dziecka do przysposobienia krajowego oraz rozpoczyna poszukiwanie kandydata do przysposobienia dziecka. W przypadku niepozyskania kandydata do przysposobienia dziecka ośrodek adopcyjny odpowiedzialny za kwalifikację dziecka do przysposobienia krajowego przesyła do 2

właściwego dla siebie miejscowo ośrodka adopcyjnego prowadzącego wojewódzki bank danych: dokument potwierdzający zakwalifikowanie dziecka do przysposobienia krajowego, kartę dziecka, opinie i dokumentację, o których mowa w art. 139a ustawy - zwane dalej dokumentacją kwalifikacyjną. Zgodnie z art.166 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej kwalifikacja dziecka do przysposobienia krajowego obejmuje: 1) diagnozę psychologiczną dziecka, 2) określenie specyfiki potrzeb dziecka w kontekście prawidłowego doboru rodziny, 3) dokonywaną przez psychologa ocenę stopnia możliwości nawiązania przez dziecko więzi emocjonalnej w nowej rodzinie, 4) ustalenie sytuacji prawnej rodzeństwa dziecka, 5) dokonywaną przez psychologa analizę aktualnych więzi dziecka z bliskimi mu osobami, 6) analizę całościowej sytuacji dziecka w celu zbadania, czy przysposobienie leży w jego najlepszym interesie, dokonywaną na podstawie opinii, o których mowa w art. 139a ust. 1 pkt 1, 2, 4 i 5 ustawy. Prowadzenie spraw związanych z procedurami przysposobienia skontrolowano na podstawie analizy dwóch losowo wybranych przypadków dzieci zakwalifikowanych do przysposobienia: 360 i 368. Akta sprawy 360 Dziecko urodzone w 2010 r., zostało zgłoszone do Ośrodka 13 listopada 2014 r. przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w... Do zgłoszenia nie było dołączonych opinii, o których mowa w art. 139a ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W dokumentacji brak było potwierdzenia wysłania przez Ośrodek do organizatora rodzinnej pieczy zastępczej prośby o przekazanie, w terminie 7 dni, opinii. Dyrektor Ośrodka oświadczył, że na dzień kontroli opinie gromadzone były już zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Kartę dziecka sporządzono 03 grudnia 2014 r., (na podstawie informacji zawartych w karcie zgłoszenia oraz po uzupełnieniu dokumentacji dot. sytuacji prawnej dziecka). W tym samym dniu dla dziecka sporządzona została diagnoza pedagogiczna i psychologiczna. W celu zakwalifikowania dziecka do przysposobienia oraz sporządzenia dla niego diagnozy, podjęto współpracę z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w.. oraz rodziną zastępczą, pod opieką której przebywało dziecko. Kwalifikacji do przysposobienia dokonano w dniu 04 grudnia 2014 r., co potwierdzono dokumentem sporządzonym tego samego dnia. W dniu 15 grudnia 2014 r. zaproponowano dziecko kandydatom, pierwszy kontakt miał miejsce w dniu 30 grudnia 2014 r. Nie było konieczności zgłaszania dziecka do wojewódzkiego banku danych. W dniu 07 stycznia 2015 r. kandydaci złożyli do sądu wniosek o jego przysposobienie, a 16 stycznia 2015 r. sąd wydał postanowienie o tymczasowym umieszczeniu małoletniego u kandydatów (na czas trwania postępowania). Tego samego dnia dziecko trafiło do domu kandydatów. Akta kontroli str. 14-17 Akta sprawy 368 Dziecko urodzone w 2014 r. Ośrodek Adopcyjny SRK w Szczecinie został poinformowany telefonicznie przez pracownika Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w, że po urodzeniu dziecko zostało pozostawione w szpitalu. Umieszczone zostało 03 października 2014 r. w rodzinie zastępczej niezawodowej w trybie nagłym. W dniu 22 października 2014 r. pracownicy Ośrodka udali się w miejsce zamieszkania rodziny zastępczej. Po przeprowadzonej rozmowie rodzina zastępcza nie uzyskała pozytywnej wstępnej oceny Ośrodka. W notatce służbowej zapisano, że okoliczności związane 3

z zaangażowaniem emocjonalnym rodziny zastępczej budziły duże wątpliwości. Ośrodek adopcyjny pismem z dnia 14 listopada 2014 r. poinformował Sąd Rodzinny w.. (pismo do wiadomości Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w ), o wątpliwościach odnośnie motywacji rodziny zastępczej względem dziecka, prosząc o wgląd w jego sytuację. Formalnie Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w. zgłosiło dziecko do Ośrodka Adopcyjnego Stowarzyszenia Rodzin Katolickich w Szczecinie 5 stycznia 2015 r. W piśmie przewodnim zapisano, że rodzina zastępcza deklaruje chęć przysposobienia dziecka. Do zgłoszenia nie było dołączonych opinii, o których mowa w art. 139a ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W dokumentacji brak było potwierdzenia wysłania przez Ośrodek do organizatora rodzinnej pieczy zastępczej prośby o przekazanie, w terminie 7 dni opinii. Dyrektor Ośrodka oświadczył, że na dzień kontroli opinie gromadzone były już zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Zgodnie z art. 170 ustawy, w przypadku gdy gotowość do przysposobienia dziecka zgłoszą rodzina zastępcza lub prowadzący rodzinny dom dziecka, w których dziecko jest umieszczone ośrodek adopcyjny nie wszczyna postępowania w zakresie poszukiwania kandydatów do przysposobienia dziecka, a wszczęte zawiesza. Wszczęcie lub podjęcie postępowania adopcyjnego następuje, jeżeli rodzina zastępcza nie uzyska pozytywnej wstępnej oceny ośrodka adopcyjnego. Z uwagi na to, że rodzina zastępcza nie uzyskała pozytywnej wstępnej oceny Ośrodka, w dniu 7 stycznia 2015 r. sporządzona została karta dziecka. Dnia 8 stycznia 2015 r. Ośrodek zakwalifikował dziecko do przysposobienia. Z uwagi na brak opinii o których mowa w art. 139a ustawy, kwalifikacji dokonano na podstawie informacji zawartych w karcie zgłoszenia dziecka. W dniu 9 stycznia 2015 r. zaproponowano dziecko kandydatom, pierwszy kontakt miał miejsce 16 stycznia 2015 r. na terenie zamieszkania rodziny zastępczej. Nie było konieczności zgłaszania dziecka do wojewódzkiego banku danych. Dnia 14 stycznia 2015 r. kandydaci złożyli do sądu wniosek o przysposobienie i ustalenie styczności. Sąd postanowieniem z dnia 13 kwietnia 2015 r. ustanowił styczność osobistą. Rodzina zastępcza w której umieszczone było dziecko, odwołała się od postanowienia sądu z uwagi na fakt wyrażenia przez nich woli przysposobienia postępowanie było w toku. Akta kontroli str. 18-35 2. Przygotowywanie osób zgłaszających gotowość przysposobienia dziecka. Zgodnie z art. 172 ust. 1, 2 i 5 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej kandydaci do przysposobienia dziecka są obowiązani posiadać świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez ośrodek adopcyjny. Obowiązek ten nie dotyczy kandydatów do przysposobienia: spokrewnionych albo spowinowaconych z dzieckiem lub którzy wcześniej przysposobili rodzeństwo dziecka, lub sprawujących nad dzieckiem rodzinną pieczę zastępczą, z wyjątkiem osób lub małżonków, niespełniających warunków dotyczących rodzin zastępczych w zakresie niezbędnych szkoleń, którym sąd powierzył tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie art. 109 2 pkt 5 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Przed skierowaniem kandydata do przysposobienia dziecka na szkolenie ośrodek adopcyjny dokonuje jego wstępnej oceny, z uwzględnieniem: kwalifikacji osobistych, o których mowa w art. 114 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, motywacji do podjęcia się wychowywania dziecka, wywiadu adopcyjnego. Zgodnie z art. 170 ust 1 i 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w przypadku gdy gotowość do przysposobienia dziecka zgłoszą: osoby spokrewnione lub spowinowacone z dzieckiem, rodzina zastępcza lub prowadzący rodzinny dom dziecka, w których dziecko jest umieszczone lub osoby, które już przysposobiły brata lub siostrę małoletniego - ośrodek adopcyjny nie wszczyna postępowania w zakresie poszukiwania 4

kandydatów do przysposobienia dziecka, o którym mowa w art. 164 ust. 5-9 i 15 ustawy, a wszczęte zawiesza. Wszczęcie lub podjęcie postępowania, o którym mowa w art. 164 ustawy, następuje, jeżeli osoby, o których mowa w ust. 1, nie uzyskają pozytywnej wstępnej oceny ośrodka adopcyjnego. Zgodnie z art. 169 ustawy ośrodek adopcyjny umożliwia kontakt z dzieckiem oraz udostępnia o nim informacje kandydatom do przysposobienia dziecka po ukończeniu przez kandydata do przysposobienia dziecka szkolenia i otrzymaniu pozytywnej opinii kwalifikacyjnej oraz zakwalifikowaniu dziecka do przysposobienia, chyba że przysposobienie następuje między członkami rodziny. Prowadzenie spraw związanych z przygotowywaniem osób zgłaszających gotowość przysposobienia dziecka skontrolowano na podstawie analizy dwóch losowo wybranych przypadków: 29/2013/KW i 25/2013/KW. Akta sprawy 29/2013/KW Kandydaci urodzeni w 1976 r. kobieta i 1977 r. mężczyzna, zgłosili się do Ośrodka 05 czerwca 2013 r. Badanie pedagogiczne kandydatów stanowiło element wywiadu adopcyjnego a prowadzone było metodami: rozmowy kierowanej, obserwacji i analizy dokumentów. Badania psychologiczne kandydatów przeprowadzono w dniach 23, 30 i 31 października 2013 r. metodami: kwestionariusz CISS, Inwentarz Osobowości NEO-FFI, Kwestionariusz Postaw Rodzicielskich M. Ziemskiej. Opinię psychologiczną sporządzono 4 listopada 2013 r. Ośrodek zgromadził wszystkie niezbędne informacje dotyczące kandydatów. Zostali oni przeszkoleni przez Ośrodek w wymiarze 41 godzin w terminie od 9 listopada 2013 r. do 15 grudnia 2013 r., na podstawie programu Wspólna szansa zatwierdzonego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej decyzją nr 8/2012/RA. Kandydaci zostali zakwalifikowani na rodzinę adopcyjną 31 grudnia 2013 r. Zaświadczenia kwalifikacyjne otrzymali tego samego dnia. W dniu 15 grudnia 2014 r. zaproponowano im dziecko w wieku 5 lat, przebywające w rodzinie zastępczej. Pierwszy kontakt odbył się 30 grudnia 2014 r. w miejscu zamieszkania rodziny, w obecności pracowników Ośrodka i opiekunów dziecka. Kolejne kontakty odbyły się w miejscu pobytu dziecka w obecności rodziny zastępczej. Decyzja kandydatów dotycząca podjęcia się opieki nad dzieckiem wraz z uzasadnieniem, zawarta była we wniosku o przysposobienie z dnia 7 stycznia 2015 r., skierowanym do sądu. Pracownicy Ośrodka udzielili kandydatom pomocy w przygotowaniu wniosku do sądu i zgromadzeniu odpowiednich dokumentów. Diagnoza Ośrodka o możliwości zaspokojenia przez tę rodzinę potrzeb dziecka zawarta została w piśmie z dnia 07 stycznia 2015 r. skierowanym do sądu. Kandydaci złożyli do sądu wniosek o przysposobienie dziecka w dniu 7 stycznia 2015 r. Sąd w dniu 16 stycznia 2015 r. postanowieniem sygnatura akt. III RNsm 11/15 postanowił tymczasowo na czas postępowania powierzyć wnioskodawcom wykonywanie pieczy nad dzieckiem. W tym samym dniu dziecko umieszczone zostało w rodzinie. Ośrodek Adopcyjny udzielał rodzinie pomocy w postaci konsultacji prawnej oraz rozmów. Sporządzone zostało sprawozdanie z nadzoru nad przebiegiem osobistej styczności. Akta kontroli str. 36-37 Akta sprawy 25/2013/KW Kandydaci urodzeni w 1977 r. kobieta i 1972 r. mężczyzna, zgłosili się do Ośrodka 12 kwietnia 2013 r. Badanie pedagogiczne stanowiło element wywiadu adopcyjnego a prowadzone było metodami: rozmowy kierowanej, obserwacji i analizy dokumentów. Badania psychologiczne przeprowadzono w dniach 10 maja i 9 listopada 2013 r., 5

metodami: Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej PKIE, test ACL, kwestionariusz CISS, Inwentarz Osobowości NEO-FFI, Kwestionariusz KSP w wersji dla kobiet i dla mężczyzn. Diagnozę psychologiczną sporządzono 23 grudnia 2013 r. Ośrodek zgromadził wszystkie niezbędne informacje dotyczące kandydatów. Zostali oni przeszkoleni przez Ośrodek w wymiarze 41 godzin w terminie od 9 listopada 2013 r. do 15 grudnia 2013 r., na podstawie programu Wspólna szansa zatwierdzonego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej decyzją nr 8/2012/RA. Kandydaci zostali zakwalifikowani na rodzinę adopcyjną 31 grudnia 2013 r. Zaświadczenia kwalifikacyjne otrzymali tego samego dnia. W dniu 9 stycznia 2015 r. zaproponowano im dziecko poniżej 1 roku życia, przebywające w rodzinie zastępczej. Pierwszy kontakt odbył się 16 stycznia 2015 r. w miejscu zamieszkania dziecka, w obecności pracowników Ośrodka, przedstawiciela organizatora rodzinnej pieczy zastępczej i opiekunów dziecka. Kolejne 2 kontakty odbyły się w miejscu pobytu dziecka w obecności rodziny zastępczej. Decyzja kandydatów dotycząca podjęcia się opieki nad dzieckiem wraz z uzasadnieniem zawarte były we wniosku o przysposobienie z dnia 14 stycznia 2015 r. skierowanym do sądu. Pracownicy Ośrodka udzielili kandydatom pomocy w przygotowaniu wniosku i zgromadzeniu odpowiednich dokumentów. Diagnoza Ośrodka o możliwości zaspokojenia przez tę rodzinę potrzeb dziecka została sporządzona na posiedzeniu zespołu kwalifikacyjnego w dniu 8 stycznia 2015 r. i dołączona została do pisma z dnia 9 stycznia 2015 r. skierowanego do sądu. Dnia 14 stycznia 2015 r. kandydaci złożyli do sądu wniosek o przysposobienie dziecka i ustalenie styczności. Sąd postanowieniem z dnia 13 kwietnia 2015 r. ustanowił styczność osobistą. Z uwagi na to, że rodzina zastępcza, w której umieszczone było dziecko odwołała się od postanowienia sądu oraz fakt wyrażenia przez nich woli przysposobienia dziecka postanowienie o styczności zostało uchylone. Postępowanie było w toku. Akta kontroli str. 38-41 3. Prowadzenie szkoleń dla osób zgłaszających gotowość przysposobienia dziecka. Zgodnie z art. 172 ust. 3 i 4 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej program szkolenia kandydatów do przysposobienia dziecka zatwierdza, na okres pięciu lat, minister właściwy do spraw rodziny, na wniosek podmiotu prowadzącego szkolenie. Zatwierdzenie lub odmowa zatwierdzenia programu szkolenia, następuje w drodze decyzji. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2011 r. w sprawie szkolenia dla kandydatów do przysposobienia dziecka 3-4 szkolenie jest prowadzone w formie zapewniającej aktywny udział uczestników. Liczba godzin szkolenia nie może być mniejsza niż 35 godzin dydaktycznych, w tym 5 godzin szkolenia z zakresu określonego w 2 ust. 1 pkt 2. Szkolenie jest prowadzone przez osoby posiadające co najmniej 3-letnie udokumentowane doświadczenie w prowadzeniu szkoleń z zakresu problematyki odpowiadającej tematycznie zagadnieniom, z których szkolenie jest prowadzone, lub 3-letni staż pracy w prowadzeniu procedur przysposobienia oraz ukończone jednolite studia magisterskie lub studia drugiego stopnia z zakresu problematyki odpowiadającej tematycznie zagadnieniom, z których jest prowadzone szkolenie. Szkolenie, w zakresie, o którym mowa w punktach 1, 5, 7 i 11 2 ust. 1 rozporządzenia może być prowadzone również przez osoby posiadające ukończone jednolite studia magisterskie lub studia drugiego stopnia z zakresu problematyki odpowiadającej tematycznie zagadnieniom, z których jest prowadzone szkolenie. Ośrodek prowadził szkolenia dla osób zgłaszających gotowość przysposobienia dziecka na podstawie programu Wspólna szansa zatwierdzonego przez Ministra Pracy i Polityki 6

Społecznej decyzją nr 8/2012/RA z dnia 12 kwietnia 2012 r. Szkolenia prowadzone były w wymiarze 41 godzin, w tym 18 godzin warsztatów z zakresu wzmacniania prawidłowej motywacji kandydatów do przysposobienia dziecka. W kontrolowanym okresie Ośrodek przeprowadził 4 szkolenia, w których uczestniczyły 52 osoby. Wydano 48 opinii kwalifikacyjnych dla kandydatów do przysposobienia dziecka. W Ośrodku szkolenia dla kandydatów prowadzone były przez 2 osoby, które spełniały wymogi kwalifikacyjne do prowadzenia całego szkolenia. Do prowadzenia wybranych modułów szkolenia angażowano wolontariuszy (lekarz, położna). Akta kontroli str. 42-45 4. Promowane idei adopcji, w tym poszukiwanie kandydatów do przysposobienia oraz współpraca ośrodka adopcyjnego ze środowiskiem lokalnym. Zgodnie z art. 155 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej ośrodek adopcyjny współpracuje ze środowiskiem lokalnym, w szczególności z innymi podmiotami właściwymi w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej, sądami i ich organami pomocniczymi, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi, a także kościołami i związkami wyznaniowymi oraz organizacjami społecznymi. Do zadań ośrodka adopcyjnego zgodnie z art. 156 ust. 1 pkt 1a ustawy należy, w szczególności promowanie idei adopcji, w tym poszukiwanie kandydatów do przysposobienia dziecka. Współpraca Ośrodka ze środowiskiem lokalnym w kontrolowanym okresie obejmowała spotkania z przedstawicielami: miejskiego ośrodka pomocy rodzinie, organizatorów rodzinnej pieczy zastępczej oraz powiatowych centrów pomocy rodzinie w celu przygotowywania rodzin zastępczych i dzieci do adopcji oraz poszerzania wiedzy o działalności Ośrodka. Zorganizowano i przeprowadzono ogólnokrajową konferencję pn.: Miłość-Rodzina-Adopcja, w której udział wzięli m.in przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego, Urzędu Miasta Szczecin, Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Szczecinie, Rzecznika Praw Dziecka, a także przedstawiciele jednostek pomocy społecznej, sądów, placówek oświatowych, wychowawczych, szpitali, przedstawiciele środowiska rodzicielstwa zastępczego, przedstawiciele ośrodków adopcyjnych, rodziny adopcyjne oraz organizacje pozarządowe. Opracowano publikację naukową pt. Losy życiowe kobiet oddających dzieci do adopcji, która jest wynikiem analizy losów życiowych kobiet oddających dzieci do adopcji poprzez Ośrodek Adopcyjny Stowarzyszenia Rodzin Katolickich w Szczecinie. Pozycja objęta była patronatem honorowym Rzecznika Praw Dziecka oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego. Nagrano reportaże opowiadające o doświadczeniach rodzin adopcyjnych przyspasabiających dzieci w Ośrodku Adopcyjnym SRK celem emisji cyklu reportaży opartych na przeżyciach i doświadczeniach osób, które adoptowały dzieci było pozyskanie rodzin adopcyjnych, także dla przewlekle chorych dzieci zgłoszonych do adopcji. Nagrano reportaż na temat chorych dzieci poszukujących rodzin adopcyjnych przybliżono historię i sylwetkę 8. letniego Adriana, chorego na mukowiscydozę reportaż emitowano w TVN 24. Przeprowadzono warsztaty dla dziadków pt. Jestem/zostanę Dziadkiem, Babcią adopcyjną. Warsztaty miały na celu m.in. uświadomienie i przygotowanie najbliższej rodziny na przyjęcie adoptowanego dziecka. Zorganizowano grupę wsparcia dla rodzin adopcyjnych. Nagrano reportaż o działalności ośrodka adopcyjnego w ramach promocji idei adopcji emisja Polskie Radio Szczecin grudzień 2014. Rozpoczęto nagrania cyklu reportaży o procedurze adopcyjnej w ramach promocji idei adopcji emisja Polskie Radio 7

Szczecin czerwiec-grudzień 2015. Nagranie dwóch materiałów, pierwszy temat: motywacja do adopcji emisja 28 czerwca 2015 r. Nagranie reportażu Polskie Radio Szczecin wywiad z samotnym rodzicem adopcyjnym intymna droga do adopcji z komentarzem ośrodka adopcyjnego SRK, jako prowadzącego kandydata. Nagranie reportażu Polskie Radio Szczecin wywiad z matką biologiczną oddającą dziecko do adopcji z komentarzem Ośrodka Adopcyjnego SRK, jako prowadzącego matki biologiczne. W dniu 20 czerwca 2015 r. zorganizowano Dzień Otwarty Ośrodka Adopcyjnego. Akta kontroli str. 46-52 5. Kwalifikacje zatrudnionych osób. Zgodnie z art. 158 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej dyrektorem ośrodka adopcyjnego może być osoba, która: 1) posiada tytuł zawodowy magistra na kierunku psychologia, socjologia, pedagogika, nauki o rodzinie lub prawo, 2) posiada co najmniej 3-letni staż pracy w instytucji zajmującej się pracą z dziećmi lub rodziną, 3) nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest jej zawieszona ani ograniczona, 4) wypełnia obowiązek alimentacyjny - w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do niej wynika z tytułu egzekucyjnego, 5) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. Zgodnie z art. 159 ust. 1 ustawy osobą pracującą w ośrodku adopcyjnym, zajmującą się prowadzeniem procedur przysposobienia lub przygotowaniem osób zgłaszających gotowość do przysposobienia dziecka może być osoba, która: 1) posiada tytuł zawodowy magistra lub tytuł równorzędny: a) na kierunku psychologia, pedagogika, nauki o rodzinie lub prawo, albo b) na dowolnym kierunku, uzupełniony studiami podyplomowymi w zakresie psychologii, pedagogiki lub nauk o rodzinie, 2) posiada co najmniej roczny staż pracy z dziećmi w instytucjach, których zakres działania obejmuje opiekę nad dzieckiem lub pracę z rodziną, 3) nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest jej zawieszona ani ograniczona, 4) wypełnia obowiązek alimentacyjny - w przypadku gdy taki obowiązek w stosunku do niej wynika z tytułu egzekucyjnego, 5) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe. W Ośrodku zatrudnionych było 11 osób w tym: dyrektor, psycholog i psycholog/trener szkoleniowiec, 2 pedagogów i pedagog/terapeuta, 2 trenerów szkoleniowców, pracownik administracyjny, 2 pracowników ds. zespołów. Jeden z pracowników ds. zespołów posiadał wykształcenie średnie techniczne oraz szkolenie na rodzinę zastępczą PRIDE, a drugi wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku politologia oraz ukończone szkolenie na rodzinę zastępczą PRIDE. Zgodnie z wyjaśnieniami dyrektora Ośrodka nie zajmowali się oni prowadzeniem procedur przysposobienia ani przygotowaniem osób zgłaszających gotowość do przysposobienia dziecka. Pozostali pracownicy zajmujący się prowadzeniem procedur przysposobienia lub przygotowaniem osób zgłaszających gotowość do przysposobienia posiadali kwalifikacje adekwatne do zajmowanych stanowisk i zgodne z wymogami określonymi w obowiązujących przepisach, tj. ustawie o wspieraniu 8

rodziny i systemie pieczy zastępczej. Ośrodek współpracował z 2 wolontariuszami na podstawie porozumień o wykonywaniu świadczeń woluntarystycznych. Akta kontroli str. 53-54 6. Udzielanie wsparcia psychologiczno - pedagogicznego kandydatom do przysposobienia dziecka oraz osobom, które przysposobiły dziecko. Zgodnie z art. art. 160 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej ośrodek adopcyjny współpracuje z kandydatami do przysposobienia dziecka w zakresie opieki nad dzieckiem i jego wychowania, w szczególności w dziedzinach: diagnoza pedagogiczna i psychologiczna dzieci i rodzin, problemy wychowawcze w rodzinie, problemy związane z rozwojem dziecka. Ośrodek adopcyjny wspiera osoby, które przysposobiły dziecko, w wykonywaniu przez nie funkcji opiekuńczo-wychowawczych przez: pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i opiekuńczych, poradnictwo i terapię, w tym terapię rodzinną, pomoc pedagogiczną i psychologiczną, pomoc prawną w zakresie prawa rodzinnego. Pomocy i poradnictwa, udziela się na wniosek. W okresie objętym kontrolą Ośrodek udzielił wsparcia kandydatom na rodziny przysposabiające 333 razy, osobom przysposabiającym nie pozostającym w związku małżeńskim 12 razy, rodzinom naturalnym 111 razy oraz osobom, które przysposobiły dziecko 129 razy. Akta kontroli str. 12-13 7. Zapewnianie pomocy psychologicznej kobietom w ciąży oraz pacjentkom oddziałów ginekologiczno-położniczych, które sygnalizują zamiar pozostawienia dziecka bezpośrednio po urodzeniu. Do zadań ośrodka adopcyjnego zgodnie z art. 156 ust.1 pkt 12 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej należy, w szczególności zapewnienie pomocy psychologicznej kobietom w ciąży oraz pacjentkom oddziałów ginekologiczno-położniczych, które sygnalizują zamiar pozostawienia dziecka bezpośrednio po urodzeniu. W okresie objętym kontrolą Ośrodek 123 razy udzielił pomocy psychologicznej kobietom w ciąży oraz pacjentkom oddziałów ginekologiczno-położniczych, które sygnalizowały zamiar pozostawienia dziecka bezpośrednio po urodzeniu. Akta kontroli str. 12-13 8. Prowadzenie szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz wydawanie świadectw ukończenia tych szkoleń. Zgodnie z art. 44 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub do prowadzenia rodzinnego domu dziecka są obowiązani posiadać świadectwo ukończenia szkolenia organizowanego przez organizatora rodzinnej pieczy zastępczej lub prowadzonego przez ośrodek adopcyjny. Program szkolenia, o którym mowa w ust. 1, zatwierdza, na okres 5 lat, na wniosek podmiotu prowadzącego szkolenie, minister właściwy do spraw rodziny. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2011 r. w sprawie szkoleń dla kandydatów do sprawowania pieczy zastępczej w 1 określa liczbę godzin i zakres programowy szkoleń dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej zawodowej, rodziny zastępczej niezawodowej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka oraz na dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego. 9

Ośrodek prowadził szkolenia dla kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka na podstawie programu Przyjazny Dom, zatwierdzonego przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej decyzją nr 8/2013/RZ z dnia 19 czerwca 2013 r. Szkolenia prowadzono w wymiarze 60 godzin dydaktycznych lub 70 godzin w przypadku kandydatów na rodzinę zastępczą o charakterze pogotowia rodzinnego. W kontrolowanym okresie do Ośrodka zgłosiło się 57 kandydatów skierowanych do odbycia szkolenia, przeprowadzono 4 szkolenia, przeszkolono 44 osoby. Akta kontroli str. 55 9. Udział w posiedzeniach w sprawie oceny sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej. Zgodnie z art. art. 130 ust 1. pkt 5 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oceny sytuacji dziecka organizator rodzinnej pieczy zastępczej dokonuje na posiedzeniu z udziałem przedstawiciela ośrodka adopcyjnego. Zgodnie z art. art. 137 ust 1. pkt 6 ustawy w skład zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka wchodzi przedstawiciel ośrodka adopcyjnego. Udział przedstawicieli Ośrodka w posiedzeniach w sprawie oceny sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej poddano szczegółowej kontroli w okresie od 2 stycznia do 30 kwietnia 2015 r. W tym czasie do Ośrodka wpłynęły zaproszenia do udziału w 24 posiedzeniach dotyczących oceny sytuacji 196 dzieci przebywających w pieczy zastępczej. Pracownicy Ośrodka uczestniczyli w ocenie sytuacji 194 dzieci, co stanowi 99% przypadków. Dyrektor Ośrodka wyjaśnił, że w przypadku 1 z 24 posiedzeń, w którym pracownicy nie brali udziału, decyzją Zarządu Stowarzyszenia Rodzin Katolickich ośrodek adopcyjny był nieczynny (3 kwietnia 2015 r. Wielki Piątek). W posiedzeniach zespołów uczestniczyło 2 przedstawicieli Ośrodka, którzy zatrudnieni byli na stanowiskach pracowników ds. zespołów. Zgodnie z wyjaśnieniami dyrektora Ośrodka nie zajmowali się oni prowadzeniem procedur przysposobienia. Pouczono dyrektora, że kierując się dobrem dzieci osoby uczestniczące w posiedzeniach oceniających zasadność ich pobytu w pieczy zastępczej, powinny posiadać wiedzę o dzieciach zgłoszonych do przysposobienia poprzez udział w prowadzonej przez ośrodek adopcyjny procedurze. Dyrektor Ośrodka zobowiązał się, że w posiedzeniach organizowanych przez organizatorów rodzinnej pieczy zastępczej oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze będą brać udział przedstawiciele Ośrodka posiadający wiedzę na temat dzieci, których dokonywana będzie ocena. Akta kontroli str. 56-59 Dyrektora Ośrodka Adopcyjnego Stowarzyszenia Rodzin Katolickich w Szczecinie pouczono o tym, że: kwalifikację dziecka do przysposobienia krajowego, należy sporządzać na podstawie opinii, o których mowa w art. 139a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej a w przypadku ich braku niezwłocznie występować do organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka umieszczonego w instytucjonalnej pieczy zastępczej oraz dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego o przekazanie opinii, w terminie 7 dni. Dokonano wpisu w książce kontroli pod pozycją 6. Przedstawicielowi kontrolowanej jednostki, po zapoznaniu z treścią protokołu, przysługują następujące uprawnienia: 10

1. Przed podpisaniem protokołu kontroli kontrolowany może zgłosić umotywowane zastrzeżenia na piśmie, co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania do podpisu. 2. Prawo odmowy podpisania protokołu powinno być poprzedzone złożeniem pisemnych przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkody do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Protokół sporządzono 23 lipca 2015 r. w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: - Ośrodek Adopcyjny Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Archidiecezji Szczecińsko -Kamieńskiej w Szczecinie egzemplarz nr 1 - a/a egzemplarz nr 2 kierownik jednostki kontrolowanej: kontrolujący: pieczątka i podpis pieczątka i podpis Szczecin, dnia...2015 r. Protokół otrzymałam dnia...2015 r. pieczątka i podpis pieczątka i podpis kierownika kontrolowanej jednostki 11