Projekt Akademia Zarządzania Muzeum, pilotażowa wersja programu Modernizacja muzeów

Projekt Akademia Zarządzania Muzeum, pilotażowa wersja programu Modernizacja muzeów Budżet: 2 mln zł Instytucja realizująca: Muzeum Pałac w Wilanowie Notatka z działań w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2011 r. Od 1 stycznia do 8 marca 2011 r. w ramach projektu Akademia Zarządzania Muzeum prowadzono prace przygotowawcze do uruchomienia programu: w porozumieniu między reprezentantami instytucji realizującej, tj. Muzeum Pałacem w Wilanowie, a przedstawicielami Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Departamentu Mecenatu Państwa, Departamentu Dziedzictwa i Departamentu Finansowego opracowano dokumenty (regulamin programu, regulamin zespołu sterującego, formularz wniosku), wstępny harmonogram i kosztorys programu oraz list intencyjny z zaproszeniem do udziału w programie. 8 marca 2011 r. została podjęta oficjalna decyzja ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego w sprawie przyznania Muzeum Pałacowi w Wilanowie środków finansowych na realizację projektu. Program został uruchomiony i jest realizowany w ramach dotacji podmiotowej. Na realizację przyznano 2 mln zł zamiast planowanej pierwotnie kwoty 3 mln zł. W związku z tym zrezygnowano z modułu dotyczącego zakupu utworów autorskich opracowań z zakresu zarządzania muzeami, powstałych w wyniku staży i stypendiów w ubiegłych latach. (Pomysł jest możliwy do realizacji w innej formie organizacyjnej przez Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów oraz inkorporowaną do niego redakcję Muzealnictwa ). Program Akademia Zarządzania Muzeum jest realizowany w zakresie konkursu stwarzającego możliwość skorzystania przez muzea rejestrowane w 2011 r. z trwających do miesiąca staży dla ich pracowników w krajowych i zagranicznych instytucjach muzealnych oraz związanego z tym pakietu profesjonalnych szkoleń: (oferujących uznane międzynarodowo certyfikaty) dla kadry zarządzającej i członków zespołów zadaniowych w metodyce PRINCE2, a także dla trenerów personelu pierwszego kontaktu z publicznością muzealną w ramach założeń europejskiego programu szkoleniowego ECHOCAST. 8 marca 2011 r. odbyło się też pierwsze, robocze posiedzenie zespołu sterującego, na którym ustalono harmonogramu programu i wybrano osobę rekomendowaną na przewodniczącego zespołu sterującego (dra Dariusza Sobkowicza, zastępcę dyrektora Instytutu Adama Mickiewicza), kandydaturę tę zespół sterujący zaakceptował w głosowaniu w trybie obiegowym, które zakończyło się 23 marca 2011 r. 9 marca 2011 r. oficjalnie ogłoszono program, rozesłano imienne zaproszenia do wzięcia udziału w projekcie do dyrektorów instytucji wpisanych do Państwowego Rejestru Muzeów (wyłączając instytucję realizującą: 105 muzeów). Rozpoczęto oficjalną akcję informującą o programie: m.in. stworzono podstronę Akademii Zarządzania Muzeum w ramach portalu Muzeum Pałacu w Wilanowie (www.wilanow palac.pl/azm), notatkę prasową dla Polskiej Agencji Prasowej, kierownik projektu Piotr Górajec udzielił wywiadu dla Radia Kolor na temat programu, przygotowano ulotki informujące o projekcie na konferencję zorganizowaną przez pt. Muzeum a zabytek odbywającą się w dniach 31 marca 2011 r. 2 kwietnia 2011 r. w ramach posiedzenia Polskiego Komitetu Narodowego ICOM, udzielano odpowiedzi na zapytania telefoniczne od zainteresowanych instytucji. W okresie od 8 marca do 20 marca 2011 r. dokonano analizy rynku przed przetargiem na szkolenia z zarządzania projektami w metodyce PRINCE2, przygotowano też następujące dokumenty: opis przedmiotu zamówienia, formularz umowy z firmą szkoleniową, wzór umowy z ekspertami oceniającymi merytorycznie wnioski, kartę oceny wniosku. 1

28 marca 2011 r. wysłano notatkę do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego informującą o postępach we wdrażaniu programu, wraz z rekomendacją doktora Dariusza Sobkowicza na przewodniczącego zespołu sterującego. Rozesłano też imienne listy do organizatorów potencjalnych beneficjentów programu Akademia Zarządzania Muzeum informujące o programie, wraz z opracowaniem wyników ankiety dotyczącej doskonalenia zawodowego muzealników w latach 2004 2010, autorstwa Adama Grabińskiego z Muzeum Pałacu w Wilanowie. 5 kwietnia 2011 r. do biura programu wpłynął pierwszy wniosek (przesłany faksem) o uczestnictwo w programie złożony przez Muzeum w Łowiczu. 20 kwietnia 2011 r. upłynął termin składania wniosków w pilotażowej edycji programu Akademia Zarządzania Muzeum. Do biura programu wpłynęły 44 wnioski z 33 muzeów rejestrowanych, wszystkie wnioski przeszły ocenę formalną pozytywnie. Wśród staży zgłoszonych w konkursie znalazło się 19 propozycji wyjazdów do muzeów w Polsce (43% wszystkich wniosków) i 25 propozycji wyjazdów zagranicznych (57% wszystkich wniosków). Wśród propozycji wyjazdów zagranicznych znalazło się: 11 do Wielkiej Brytanii (44% propozycji staży zagranicznych), 5 do Niemiec (20%), 2 do USA (8%) i po 1 (4%) do: Belgii, Grecji, Holandii, na Litwę, Maltę, do Rosji i Włoch. Wśród 33 muzeów wnioskodawców znalazło się 29 instytucji, których organizatorami są jednostki samorządu terytorialnego. Wszystkie złożone w konkursie wnioski przeszły ocenę formalną pozytywnie. Lista zgłoszonych wniosków Lp. Muzeum wnioskodawca Numer wniosku Data wpłynięcia 1 Muzeum w Łowiczu 1/AZM/2011 5.04.2011 r. 2 Muzeum Śląska Opolskiego 2/AZM/2011 18.04.2011 r. 3 Muzeum Okręgowe w Rzeszowie 3/AZM/2011 18.04.2011 r. 4 Ziemi Przemyskiej 4/AZM/2011 19.04.2011 r. 5 Muzeum Lubuskie 5/AZM/2011 19.04.2011 r. 6 Muzeum Archeologiczno Historyczne w Głogowie 6/AZM/2011 19.04.2011 r. 7 Muzeum Archeologiczno Historyczne w Głogowie 7/AZM/2011 19.04.2011 r. 8 Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie 8/AZM/2011 19.04.2011 r. 9 Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie 9/AZM/2011 19.04.2011 r. 10 Muzeum Zamkowe w Malborku 10/AZM/2011 19.04.2011 r. 11 Muzeum Zamkowe w Malborku 11/AZM/2011 19.04.2011 r. 12 Muzeum Wojska Polskiego 12/AZM/2011 20.04.2011 r. 13 Muzeum Wojska Polskiego 13/AZM/2011 20.04.2011 r. 14 Zamek Królewski na Wawelu Państwowe Zbiory Sztuki 14/AZM/2011 20.04.2011 r. 15 Muzeum Okręgowe w Toruniu 15/AZM/2011 20.04.2011 r. 16 Muzeum Okręgowe w Toruniu 16/AZM/2011 20.04.2011 r. 17 Muzeum Okręgowe w Toruniu 17/AZM/2011 20.04.2011 r. 18 18/AZM/2011 20.04.2011 r. 19 19/AZM/2011 20.04.2011 r. 20 Muzeum w Wałbrzychu 20/AZM/2011 20.04.2011 r. 21 Muzeum w Grudziądzu 21/AZM/2011 20.04.2011 r. 22 Muzeum Podlaskie w Białymstoku 22/AZM/2011 20.04.2011 r. 23 Muzeum Podlaskie w Białymstoku 23/AZM/2011 20.04.2011 r. 24 Muzeum Podlaskie w Białymstoku 24/AZM/2011 20.04.2011 r. 2

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego 25/AZM/2011 25 w Bydgoszczy 20.04.2011 r. 26 w Kielcach 26/AZM/2011 20.04.2011 r. 27 w Kielcach 27/AZM/2011 20.04.2011 r. 28 w Gdańsku 28/AZM/2011 20.04.2011 r. 29 Muzeum Ziemi Kłodzkiej w Kłodzku 29/AZM/2011 20.04.2011 r. 30 Muzeum Zamkowe w Pszczynie 30/AZM/2011 20.04.2011 r. Muzeum Łazienki Królewskie Zespół 31/AZM/2011 31 Pałacowo Ogrodowy w Warszawie 20.04.2011 r. Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy 32/AZM/2011 32 Górnej 20.04.2011 r. Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko Pomorskiej 33/AZM/2011 33 w Wejherowie 20.04.2011 r. 34 Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym 34/AZM/2011 20.04.2011 r. 35 w Poznaniu 35/AZM/2011 20.04.2011 r. 36 Muzeum Lotnictwa Polskiego 36/AZM/2011 20.04.2011 r. 37 Muzeum Kolejnictwa w Warszawie 37/AZM/2011 20.04.2011 r. 38 Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie 38/AZM/2011 20.04.2011 r. 39 Zamek Królewski w Warszawie 39/AZM/2011 20.04.2011 r. 40 Muzeum Okręgowe w Lesznie 40/AZM/2011 20.04.2011 r. 41 w Warszawie 41/AZM/2011 20.04.2011 r. 42 w Warszawie 42/AZM/2011 20.04.2011 r. 43 Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie 43/AZM/2011 20.04.2011 r. 44 Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie 44/AZM/2011 20.04.2011 r. 21 kwietnia 2011 r. rozpoczął się etap oceny merytorycznej wniosków. 16 maja 2011 r. Zespół sterujący programu Akademia Zarządzania Muzeum na podstawie ocen niezależnych ekspertów, ze względu na bardzo wysoki poziom wniosków, podjął decyzję o podniesieniu progu punktowego dla wniosków zakwalifikowanych do realizacji z 60 do 72 punktów (średnia ocen ekspertów). Zespół sterujący postanowił także wyróżnić te wnioski, w których położono szczególny nacisk na podnoszenie kwalifikacji w zakresie zarządzania i wykazano wyraźną potrzebę zmian zarówno wśród wniosków zakwalifikowanych do realizacji, jak i tych niezakwalifikowanych. Tym muzeom postanowiono przyznać możliwość uczestnictwa w szkoleniach z CAF (Common Assessment Framework) Wspólnej Metody Oceny. Ważnym elementem wpływającym na ocenę wniosków przez powołany w tym celu zespół ekspertów był dobór osób skierowanych przez dane muzeum do uczestnictwa w programie. Jest to zgodne z założeniami programu, którego jednym z efektów ma być wyłonienie potencjalnych liderów mogących w przyszłości mieć wpływ na przebieg zmian w polskim środowisku muzealnym. Ostatecznie do realizacji w ramach programu skierowanych zostało 29 wniosków stażowych. 28 z nich otrzymało możliwość wzięcia udziału w pełnym zakresie programu stażu, szkoleniach z zarządzania projektami realizowanych w metodyce PRINCE2 oraz szkoleniach dla trenerów personelu pierwszego kontaktu z publicznością muzealną według materiałów szkoleniowych ECHOCAST. Wniosek złożony przez w Gdańsku, przedstawiający program stażu w Muzeum Sztuki w Łodzi, został przyznany decyzją Zespołu Sterującego warunkowo, bez pakietu dodatkowych szkoleń. Spośród zakwalifikowanych do realizacji wniosków 11 dotyczy staży krajowych, 18 staży zagranicznych. 3

Zespół sterujący zalecił również przeprowadzenie z poszczególnymi muzeami negocjacji kosztów zakupu staży. W wyniku podjętych przez biuro programu negocjacji część kosztów została zredukowana, co korzystnie wpłynęło na kształt kosztów całego projektu na tym etapie jego realizacji. Zgodnie z drugim zaleceniem zespołu sterującego podjęto również przygotowania do uruchomienia bloga umożliwiającego stażystom programu dzielenie się zdobywanymi wiedzą i doświadczeniem (ProgramAZM.wordpress.com). Lista wniosków zakwalifikowanych do realizacji w programie Numer wniosku 36/AZM/2011 Muzeum wnioskodawca Muzeum Lotnictwa Polskiego Kraj stażu USA Muzeum goszczące stażystę The Smithsonian Air and Space Museum, Washington Średnia ocena punktowa 98,667 23/AZM/2011 Muzeum Podlaskie w Białymstoku 97 12/AZM/2011 Muzeum Wojska Polskiego 7/AZM/2011 19/AZM/2011 31/AZM/2011 39/AZM/2011 Muzeum Archeologiczno Historyczne w Głogowie Muzeum Łazienki Królewskie Zamek Królewski w Warszawie Royal Air Force Museum, Hendon The Museum of Archeology and Anthropology In Cambridge National Museums Scotland, Edinburgh 96,667 96,333 96,333 Museum of London 95,667 Muzeum Pałac w Wilanowie 95,333 4/AZM/2011 Ziemi Przemyskiej Muzeum Pałac w Wilanowie 93 44/AZM/2011 Muzeum Wojska Polskiego 43/AZM/2011 18/AZM/2011 41/AZM/2011 42/AZM/2011 Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie w Warszawie 13/AZM/2011 Muzeum Wojska Polskiego 35/AZM/2011 w Poznaniu USA The Tank Museum, Bovington Rubin Museum of Art, New York National Museums Scotland, Edinburgh Victoria & Albert Museum, London Victoria & Albert Museum, London Imperial War Museum, London 93 92,333 92 91,333 90,333 85,667 Manchester Art Gallery 84,667 4

17/AZM/2011 Muzeum Okręgowe w Toruniu Włochy Museo Astronomico e Copernico INAF Osservatorio Astronomico di Roma 82,333 32/AZM/2011 Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli 82,333 8/AZM/2011 Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie Holandia Museum Volkenkunde, Leiden 82 14/AZM/2011 Zamek Królewski na Wawelu Muzeum Pałac w Wilanowie 80 40/AZM/2011 Muzeum Okręgowe w Lesznie Muzeum Pałac w Wilanowie 80 30/AZM/2011 Muzeum Zamkowe w Pszczynie Muzeum Pałac w Wilanowie 79,667 26/AZM/2011 w Kielcach Niemcy Stiftung Schloss Friedenstein Gotha 77,333 33/AZM/2011 Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko Pomorskiej Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza 77,333 10/AZM/2011 Muzeum Zamkowe w Malborku Niemcy Muzeum Kultur Europejskich 73,333 5/AZM/2011 Muzeum Lubuskie w Szczecinie 73 24/AZM/2011 Muzeum Podlaskie w Białymstoku Muzeum Historyczne Miasta Krakowa 72,667 9/AZM/2011 Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie Grecja Thessaloniki Olympic Museum 72,333 28/AZM/2011 w Gdańsku Muzeum Sztuki w Łodzi 72 2/AZM/2011 Muzeum Śląska Opolskiego Niemcy Muzeum Śląskie w Görlitz 72 5

Lista wniosków niezakwalifikowanych do realizacji Numer wniosku Muzeum wnioskodawca Kraj stażu Muzeum goszczące stażystę Średnia ocena punktowa 27/AZM/2011 w Kielcach Muzeum Warszawskiej Pragi 70 20/AZM/2011 Muzeum w Wałbrzychu 21/AZM/2011 Muzeum w Grudziądzu Muzeum Zamkowe w Pszczynie Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu 68,333 67 3/AZM/2011 Muzeum Okręgowe w Rzeszowie 61,667 16/AZM/2011 Muzeum Okręgowe w Toruniu Niemcy Ethnologisches Museum in Berlin 61,333 22/AZM/2011 Muzeum Podlaskie w Białymstoku Rosja Państwowa Galeria Trietiakowska 61 29/AZM/2011 Muzeum Ziemi Kłodzkiej w Kłodzku Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli 59,667 25/AZM/2011 Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy Niemcy Deutsches Historisches Museum in Berlin 57,667 38/AZM/2011 Muzeum Szlachty Mazowieckiej Muzeum Pałac w Wilanowie 57,333 34/AZM/2011 Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym Belgia In Flanders Fields Museum 56,667 15/AZM/2011 Muzeum Okręgowe w Toruniu 49,333 1/AZM/2011 Muzeum w Łowiczu Muzeum Częstochowskie 47,333 6

37/AZM/2011 Muzeum Kolejnictwa w Warszawie Malta Heritage Malta, Malta Maritime Museum 44,667 11/AZM/2011 Muzeum Zamkowe w Malborku Litwa Traku Istorijos Muziejus 41,333 6/AZM/2011 Muzeum Archeologiczno Historyczne w Głogowie The Fitzwilliam Museum 37,333 Dodatkowym, pozakonkursowym elementem programu zarekomendowanym do realizacji przez Zespół Sterujący są szkolenia dotyczące Wspólnej Metody Oceny (CAF). Do odbycia tych szkoleń zespół sterujący wytypował zgodnie z sugestią oceniających wnioski ekspertów 16 muzeów. Są to zarówno te instytucje, których wnioski zostały zakwalifikowane do dalszej realizacji, jak i te, których wnioski nie przeszły pomyślnie etapu oceny merytorycznej. Jednakże zespół ekspertów uznał, że takie wsparcie pomoże tym muzeom w bieżących i planowanych procesach organizacyjnych. Lista muzeów zakwalifikowanych do szkoleń CAF Muzeum wnioskodawca Muzeum Podlaskie w Białymstoku Numer wniosku 23/AZM/2011, 24/AZM/2011, 22/AZM/2011 Kwalifikacja wniosku do realizacji tak, tak, nie Muzeum Archeologiczno Historyczne w Głogowie 7/AZM/2011 tak Ziemi Przemyskiej 4/AZM/2011 tak Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej 32/AZM/2011 tak Muzeum Okręgowe w Lesznie 40/AZM/2011 tak Muzeum Zamkowe w Pszczynie 30/AZM/2011 tak w Kielcach 26/AZM/2011 tak 7

Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko Pomorskiej 33/AZM/2011 tak Muzeum Lubuskie 5/AZM/2011 tak Muzeum w Wałbrzychu 20/AZM/2011 nie Muzeum w Grudziądzu 21/AZM/2011 nie Muzeum Okręgowe w Rzeszowie 3/AZM/2011 nie Muzeum Ziemi Kłodzkiej w Kłodzku 29/AZM/2011 nie Muzeum Szlachty Mazowieckiej 38/AZM/2011 nie Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym 34/AZM/2011 nie Muzeum w Łowiczu 1/AZM/2011 nie 20 maja 2011 r. nastąpiło oficjalne ogłoszenie wyników oceny merytorycznej wniosków, ogłoszono listy wniosków zakwalifikowanych i niezakwalifikowanych do realizacji wraz z wyróżnieniem muzeów, którym przyznano możliwość uczestnictwa w szkoleniach z CAF. Listy wraz z notatką informacyjną przekazano do wiadomości Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowemu Instytutowi Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, który typowany jest na instytucją odpowiedzialną za realizację programu w kolejnych edycjach. Do dyrektorów wszystkich muzeów wnioskodawców skierowano listy, w których zawarto informację o wyniku osiągniętym przez wnioski z kierowanych przez nich instytucji oraz w zależności od rezultatu oceny: informacje o uczestnictwie w programie wraz z wykazem wymaganych dokumentów lub informację o niezakwalifikowaniu wniosku wraz z krótkim uzasadnieniem. Czerwiec 2011 r. troje pierwszych stażystów wyjechało na staż w ramach programu Akademia Zarządzania Muzeum : Elvira Djaltchinova Malets z Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie (staż w Rubin Museum of Art w Nowym Jorku), Marcin Kochowicz z Muzeum Okręgowego w Lesznie oraz Aldona Modrzewska z Zamku Królewskiego w Warszawie (oboje odbyli staże w Muzeum Pałacu w Wilanowie). Stażyści są zobowiązani do zorganizowania seminariów 8

postażowych, na których podzielą się wynikami staży z innymi muzealnikami. Przed pierwszymi stażami stworzone zostały wzory następujących dokumentów: ankieta ewaluacyjna dla stażysty, karta oceny seminarium postażowego dla ewaluatora. 23 maja 2011 r. ogłoszono przetarg na przygotowanie i przeprowadzenie usługi szkoleniowej w zakresie metodyki zarządzania projektami PRINCE2 wraz z egzaminem PRINCE2 Foundation. Oferty złożyły trzy firmy: Altkom Akademia SA, Inprogress oraz Centrum Rozwiązań Menedżerskich SA. Ostatecznie w wyniku postępowania przetargowego wyłoniony został wykonawca cyklu szkoleń. Jest nim Altkom Akademia SA. 14 czerwca podpisana została umowa pomiędzy instytucją realizującą a firmą szkoleniową. Ostatecznie koszt szkoleń w metodyce PRINCE2 zamknie się w kwocie 189 999 zł. Zorganizowanych zostanie 11 sesji szkoleniowych, w których udział weźmie 193 polskich muzealników. Każda sesja zakończona będzie egzaminem, wydany na jego podstawie certyfikat jest uznawany na arenie międzynarodowej. Pierwsze szkolenia odbędą się w lipcu 2011 r. i zostaną zorganizowane w następujących miastach: Białystok, Kraków, Poznań, Warszawa. Z certyfikatami potwierdzającymi ukończenie kursu muzealnicy otrzymają dodatkowe materiały szkoleniowe, w tym podręcznik przydatny przy wdrażaniu metodyki PRINCE2 w poszczególnych instytucjach. W dniach 14 16 czerwca 2011 r. odbyła się pierwsza z czterech sesji szkoleniowych pt. Korzystanie z materiałów szkoleniowych ECHOCAST w Malborku, udział w niej wzięło 21 osób z następujących instytucji: Muzeum Archeologiczno Etnograficzne w Głogowie (3 osoby), Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim (3 osoby), (6 osób z 2 wniosków), Muzeum Podlaskie w Białymstoku (6 osób z 2 wniosków), Zamek Królewski na Wawelu (3 osoby). Wszystkie szkolenia według materiałów ECHOCAST odbędą się w Muzeum Zamkowym w Malborku, będzie je prowadził pan Marek Stokowski jedyny trener systemu ECHOCAST w Polsce oraz współautor programu. Muzea uczestniczące w pierwszym szkoleniu podjęły zobowiązanie zorganizowania szkoleń kaskadowych we własnych instytucjach w możliwie krótkim czasie po zakończeniu kursu. Jako pierwsze dwa szkolenia kaskadowe (z powodu dwóch zakwalifikowanych do realizacji wniosków) na początek lipca 2011 r. zaplanowało Muzeum Podlaskie w Białymstoku. Uczestnicy pierwszego szkolenia w Malborku jednogłośnie stwierdzili, że ten rodzaj wsparcia, który został im zaoferowany w ramach tych zajęć, jest niezwykle potrzebny. Dyrekcja Muzeum Podlaskiego w Białymstoku zobowiązała się podczas szkolenia kaskadowego do przeszkolenie większości, a jeżeli to będzie możliwe wszystkich, pracowników muzeum w systemie ECHOCAST. Przed szkoleniem w Malborku przygotowane zostały wzory następujących dokumentów: ankieta ewaluacyjna dla uczestników, karta oceny szkolenia dla ewaluatora, a przed pierwszymi szkoleniami kaskadowymi wzór karty oceny szkolenia kaskadowego dla ewaluatora. Podsumowanie dotychczasowego przebiegu programu Akademia Zarządzania Muzeum Działania promocyjne W ramach promocji programu Akademia Zarządzania Muzeum przeprowadzona została akcja informacyjna skierowana do bezpośrednich odbiorców muzealników zatrudnionych w muzeach wpisanych do Państwowego Rejestru Muzeów. Dyrektorzy tych placówek otrzymali imienne listy informujące o programie oraz zapraszające do wzięcia w nim udziału. Podobna akcja przeprowadzona została wśród organizatorów dopowiedzianych za pracę podległych im muzeów. Listy informacyjne otrzymali marszałkowie województw, prezydenci miast, wójtowie gmin itd. Oddzielne listy skierowane zostały do Związku Miast Polskich i Związku Powiatów Polskich. Program Akademia Zarządzania Muzeum został przedstawiony podczas posiedzenia Komitetu Polskiego ICOM, którego obrady miały miejsce w dniu 1 kwietnia 2011 r. podczas konferencji Muzeum a zabytek w Muzeum Narodowym. Podobna prezentacja dla środowiska 9

muzealnego miała miejsce również 2 czerwca podczas konferencji Cyfrowa kultura zorganizowanej przez firmę IBM w hotelu Victoria w Warszawie. W maju 2011 r. program zaprezentowano również pracownikom i dyrekcji Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów, który w kolejnych edycjach typowany jest jako instytucja odpowiedzialna za realizację programu. W celu promocji programu zostały przygotowane dwa artykuły agencyjne, rozpowszechnione następnie przez Polską Agencję Prasową. Pierwszy z nich pt. Rusza Akademia Zarządzania Muzeum, przygotowany w marcu, dotyczył uruchomienia programu. Drugi pt. 2 miliony złotych na szkolenia oraz staże dla muzealników, przygotowany w maju, dotyczył rozstrzygnięcia konkursu wniosków oraz ogłoszenia beneficjentów programu. Dla programu Akademia Zarządzania Muzeum przygotowana została również podstrona internetowa w ramach witryny instytucji realizującej Muzeum Pałacu w Wilanowie (adres strony: www.wilanow palac.pl/azm). Informacje o programie oraz wynikach oceny merytorycznej ukazały się również na stronach internetowych Forum Edukatorów Muzealnych, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów. Przebieg programu Dotychczas program Akademia Zarządzania Muzeum osiągnął dopiero drugą fazę swojego funkcjonowania. Pierwsza stanowiła etap wdrożeniowy projektu. W jej ramach zostały przeprowadzone: kampania informacyjna, nabór oraz ocena wniosków. W tym etapie odbyło się również posiedzenie zespołu sterującego, powołany został też zespół ekspertów mający za zadanie wyłonienie kandydatów na beneficjentów programu. Druga faza realizacyjna rozpoczęła się po zatwierdzeniu przez zespół sterujący (na drugim posiedzeniu) listy beneficjentów programu i jej ogłoszeniu. W jej trakcie miały już miejsce pierwsze wyjazdy stażowe i szkolenie dla trenerów personelu pierwszego kontaktu z publicznością według materiałów ECHOCAST, wyłoniono wykonawcę oraz przygotowano harmonogram szkoleń z zarządzania projektami w metodyce PRINCE2. Wszystkie wymienione wyżej działania poddane zostały ewaluacji, a jej wyniki ocenione przez ekspertów staną się podstawą dla raportu końcowego z przebiegu projektu. Ewaluacja W ramach programu Akademia Zarządzania Muzeum prowadzona jest dokładna ewaluacja wszystkich działań i etapów. Ma ona służyć ocenie samego programu, jego użyteczności w kontekście założeń zaznaczonych w regulaminie, realizacji założonych wskaźników, a także ocenie przydatności narzędzi powstających do realizacji programu. Na podstawie działań ewaluacyjnych przygotowany zostanie raport końcowy dla Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który jest inicjatorem programu, oraz instytucji mającej realizować program w kolejnych latach. Plany dodatkowe Korzystne rozstrzygnięcie postępowania przetargowego dotyczącego szkoleń z zarządzania projektami w metodyce PRINCE2 umożliwiło wygospodarowanie środków finansowych na dodatkowe działania w ramach programu Akademia Zarządzania Muzeum mające na celu wzmocnienie środowiska muzealnego. W związku z powyższym Muzeum Pałac w Wilanowie podjęło rozmowy z Instytutem Muzeologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz wydawnictwem Universitas. W ramach współpracy planowane jest w tym roku wydanie książki Fredy Matassy Museum Collections Management. A Handbook. Podręcznik ten jest obecnie najnowszym brytyjskim opracowaniem traktujących o zarządzaniu muzealnymi kolekcjami i jego udostępnienie polskim muzealnikom może korzystnie wpłynąć na środowisko, zgodnie z założeniami leżącymi u podstaw programu Akademia Zarządzania Muzeum. Dodatkowo na jesień tego roku planowane jest zorganizowanie w ramach programu cyklu otwartych wykładów dla polskich muzealników (beneficjentów bezpośrednich i pośrednich programu) przeprowadzonych przez pracowników dużych brytyjskich muzeów i osoby zarządzające tymi instytucjami. Dokładny harmonogram tych wydarzeń 10

jest obecnie opracowywany we wrześniu tego roku zostanie przedstawiony do zatwierdzenia zespołowi sterującemu programu. Podsumowanie Z dotychczasowego przebiegu oraz prowadzonych działań ewaluacyjnych wynika ze program Akademia Zarządzania Muzeum doskonale odpowiada potrzebom i oczekiwaniom środowiska muzealnego. Wsparcie tego typu, wszechstronne i wielopoziomowe, przyczynić się może w dłuższej perspektywie do rozwoju i zmian organizacyjnych polskiego muzealnictwa. Szczególnie istotne wydają się trzy kwestie. Po pierwsze, wytypowanie potencjalnych liderów środowiskowych (możliwe dzięki wyjazdom stażowym). Po drugie, poprawa jakości obsługi widza muzealnego (dzięki szkoleniom według materiałów ECHOCAST). Po trzecie, poprawa warunków zarządzania projektami i związanym z nich finansowaniem (dzięki szkoleniom w metodyce PRINCE2). Jednak aby programu miał odczuwalny wpływ na reformę muzealnictwa w Polsce, powinien być kontynuowany przez kilka (co najmniej pięć) kolejnych lat. Warto wspomnieć również o zaleceniach ekspertów sformułowanych na etapie oceny wniosków. Według ich opinii program w kolejnych latach powinien być podzielony na dwa wyodrębnione priorytety: staże zagraniczne służące pozyskiwaniu dobrych praktyk oraz staże krajowe służące wymianie dobrych praktyk na poziomie lokalnym. Korzystne zdaniem ekspertów byłoby zainicjowanie w kolejnych edycjach działalności grup wzorcowych wspomnianych przez regulamin programu, w ramach których prezentowane byłyby i omawiane projekty realizowane w wyniku uczestnictwa w Akademii Zarządzania Muzeum, z zastosowaniem omawianej podczas jego trwania metodyki. Podobna uwaga dotyczy standardu ECHOCAST, który w wyniku oddziaływania programu powinien stać się standardem obowiązującym w polskich muzeach. Warto też zwrócić uwagę na stażystów uczestniczących w wyjazdach studyjnych w ramach programu. Korzystne dla redystrybucji zdobytej przez nich wiedzy i umiejętności byłoby roztoczenie pewnej formy opieki nad ich zawodowymi karierami. Zadania tego podjąć by się mógł powołany w marcu br. Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów. Ostatnim z ważnych zaleceń ekspertów na tym etapie realizacji projektu jest rekomendacja, aby w kolejnych edycjach Akademia Zarządzania Muzeum pozostała otwarta jedynie dla instytucji wpisanych do Państwowego Rejestru Muzeów. Program ten stanowić miałby w takim układzie rodzaj nagrody za wysiłki jednostek muzealnych na drodze poprawy jakości swojej pracy, a muzea nieposiadające wpisu do rejestru mogłoby to nakłonić do spełnienia standardów ten wpis umożliwiających. Zespół W ramach działań związanych z programem Akademia Zarządzania Muzeum sformowane zostały następujące zespoły: zespół sterujący: przewodniczący Dariusz Sobkowicz, Wojciech Gorczyca, Elżbieta Grygiel, Paweł Jaskanis, Piotr Majewski, Jacek Miler, Artur Obłuski, Waldemar Rataj, Agata Wąsowska Pawlik, Hanna Wróblewska; zespół wykonawczy: kierownik projektu Piotr Górajec, kierownik biura projektu Jagoda Kruszewska, Katarzyna Szumlas, Katarzyna Żukowska, księgowe: Magdalena Całka, Jolanta Kowalska, Elżbieta Kuik Sobiech, administracja muzeum; zespół ewaluacyjny: Dorota Dyda, Beata Godlewska, Magdalena Lisowiec; zespół ekspercki: kierownik zespołu Elżbieta Grygiel, Dział Rozwoju, Muzeum Pałac w Wilanowie; Olga Cegła, naczelnik Wydziału Szkoleń i Finansowania Projektów w Departamencie Służby Cywilnej w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów; dr hab. prof. Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego Michał Kopczyński; Wojciech Michota, naczelnik Wydziału Projektów 11

Systemowych i Koordynacji w Departamencie Służby Cywilnej w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów; dr Agnieszka Skalska Graczyk, Muzeum Sztuki w Łodzi; ekspercki zespół konsultacyjny (3 osoby): prof. Elżbieta Skotnicka Illasiewicz, dr Elżbieta Hibner, prof. Wojciech Suchocki. Całość projektu realizowana jest w ramach struktur organizacyjnych Muzeum Pałacu w Wilanowie. W roku 2011 program ma charakter pilotażu i stanowi przygotowanie do priorytetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego programu Modernizacja Muzeów. 12