ŁÓDZKI URZĄD WOJEWÓDZKI W ŁODZI PNIK-I.4131.772.2017 Łódź, 20 września 2017 r. Rada Powiatu w Bełchatowie Zawiadomienie o wszczęciu postępowania Na podstawie art. 79 ust. 5 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2016 r. poz. 814, z późn. zm.), w związku z art. 61 1 i 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1257) zawiadamiam, że wszczęte zostało z urzędu postępowanie określone w rozdziale 8 ustawy z 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym w celu kontroli legalności uchwały Nr XXXVI/225/2017 Rady Powiatu w Bełchatowie z dnia 2017 r. w sprawie wprowadzenia regulaminów obiektów użyteczności publicznej Powiatowego Centrum Sportu w Bełchatowie, która wpłynęła do Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi w dniu 9 września 2017 r. Uzasadnienie W wymienionej uchwale w 1 wymienione są w pkt. 1-7 przyjęte uchwałą regulaminy poszczególnych obiektów sportowo-rekreacyjnych pozostających w zarządzaniu Powiatowego Centrum Sportu w Bełchatowie bez określenia, iż te Regulaminy stanowią ŁÓDZKI URZĄD WOJEWÓDZKI W ŁODZI 90-926 Łódź, ul. Piotrkowska 104, tel.: (+48) 42 664 10 00, fax: (+48) 42 664 10 40 Elektroniczna Skrzynka Podawcza epuap: /lodzuw/skrytka www.lodzkie.eu
załączniki do uchwały. W sytuacji gdy Regulaminy nie będąc formalnie załącznikami do uchwały zostały dołączone jako odrębne dokumenty do egzemplarza uchwały przekazanego do nadzoru i nie są podpisane przez osobę podpisaną pod tekstem uchwały powstaje wątpliwość co do charakteru tych dokumentów (Regulaminów), które nie są częścią uchwały nie będąc jednocześnie załącznikami do uchwały. Usunięcie tej nieprawidłowości poprzez zmianę zapisów w 1 uchwały w ocenie organu nadzoru jest konieczne. Zastrzeżenie organu nadzoru dotyczy przede wszystkim przekroczenia delegacji ustawowej określonej w treści art. 40 ust. 2 pkt 4 o samorządzie powiatowym. Rada Powiatu w przyjętych uchwałą Regulaminach uregulowała bowiem sprawy normowane w powszechnie obowiązujących przepisach prawa. Dotyczy to w szczególności: 1) w przypadku Regulaminu o którym mowa w 1 pkt 1 uchwały - treści ust. 16, ust. 19 i ust. 20; 2).w przypadku Regulaminu o którym mowa w 1 pkt 2 uchwały - treści 1 ust. 22, 3 ust. 9 i ust.10 oraz 5 ust.2; 3) w przypadku Regulaminu o którym mowa w 1 pkt 3 uchwały - treści ust. 11 i ust. 12; 4) przypadku Regulaminu o którym mowa w 1 pkt 4 uchwały - treści 3 ust 4; 5) przypadku Regulaminu o którym mowa w 1 pkt 5 uchwały - treści 4 ust. 3-5; 6) przypadku Regulaminu o którym mowa w 1 pkt 6 uchwały - treści ust. 3 i ust. 5 ; 7) przypadku Regulaminu o którym mowa w 1 pkt 7 uchwały - treści ust. 19. W danych przypadkach każdy z Regulaminów wkracza w zagadnienia normowane przepisami prawa cywilnego w zakresie zasad odpowiedzialności cywilnej. Jest to niedopuszczalne w przypadku aktu prawa miejscowego. Nie można regulować w Regulaminie zagadnień normowanych przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 2016 r. poz. 380 z późn. zm.). Regulamin będący aktem prawa miejscowego nie może wkraczać w normowanie zasad odpowiedzialności cywilnej normowanej powszechnie obowiązującymi przepisami prawa. Zwrócić należy także uwagę, iż zasady te zostały przez Radę Powiatu unormowane w różny sposób w regulaminach poszczególnych obiektów co jest przykładem szczególnej modyfikacji przepisów prawa cywilnego normującego zasady odpowiedzialności cywilnej w tym także zasady ochrony dóbr osobistych. W orzecznictwie sądowo-administracyjnym utrwalone jest słuszne stanowisko, iż powtórzenie regulacji ustawowych bądź szczególnie ich modyfikacja oraz uzupełnienie przez
przepisy stanowione przez organy jednostek samorządu terytorialnego jest niezgodne z zasadami legislacji i stanowi wykroczenie poza zakres ustawowego upoważnienia. Utrwalone orzecznictwo sądów administracyjnych przyjmuje, jako istotne uchybienie powtarzanie zapisów ustawowych, a także ich modyfikację (por. m.in. wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 3 marca 2010 r., WSA w Łodzi z dnia 7 lipca 2016 r., sygn. akt III SA/Łd 364/16). Jak wskazywano wielokrotnie w orzecznictwie sądów administracyjnych powtórzenia czynią niejasnym charakter powtórzonych norm w kontekście ich miejsca w hierarchii przepisów prawa. Powtarzanie zapisów ustawy w akcie prawa miejscowego może bowiem wprowadzać w błąd co do tego, czy określona norma stanowi przepis prawa powszechnie obowiązującego, czy też stanowi przepis powszechnie obowiązujący tylko na terenie określonej jednostki samorządu terytorialnego. Ponadto, pojawić się mogą istotne wątpliwości, które z norm i w jakim zakresie znajdują zastosowanie, gdy w uchwale powtórzona zostanie tylko część regulacji odnoszącej się do danej kwestii. Ustanawiając na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie powiatowym akt prawa miejscowego w zakresie zasad i trybu korzystania z powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej organ stanowiący powiatu jest ograniczony obowiązującym porządkiem prawnym, którego nie może w sposób dowolny naruszać lub modyfikować. Normy prawa miejscowego muszą bowiem ściśle mieścić się w granicach ustawowej delegacji, która w tym przypadku nie upoważnia do odstępstw od przepisów ogólnie obowiązujących. Wskazany przepis precyzuje zagadnienia, jakie powinny być zawarte w uchwalanym regulaminie, przy czym akt ten nie może wykraczać poza te kwestie jak i normować tego co zostało już uregulowane w innych przepisach prawa powszechnie obowiązującego. Niedopuszczalnym w akcie prawa miejscowego (który powinien zawierać regulacje o charakterze prawnym, a nie informacyjnym) są uregulowania zawarte w Regulaminach wymienionych w 1 pkt 1, pkt 3, pkt 4, pkt 5 i pkt 6 uchwały stwierdzające iż na terenie danych obiektów obowiązują ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2016 r. poz. 487 z późn.) i ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz. U. z 2016 r. poz. 224 z późn. zm.). Ustawy te obowiązują na terenie całego kraju bez żadnych wyjątków w tym zakresie i w związku z tym brak podstaw stanowienia o ich obowiązywaniu w uchwale Rady Powiatu. Umieszczenie tego typu zapisów w niektórych z wymienionych w uchwale Regulaminach przy zastosowaniu wykładni systemowej prowadziłoby do błędnego wniosku, że w obiektach w Regulaminach których brak podobnych zapisów dane ustawy nie obowiązują.
W przypadku Regulaminu wymienionego w 1 pkt 2 unormowanie zawarte w 3 ust. 2 w przedmiocie zakazów w zakresie używania sprzętu ratowniczego jest nieczytelnym poprzez wymienione po dwukropku zakazy i odniesienie do ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2016 r. poz. 487 z późn. zm.) i ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz. U. z 2016 r. poz. 224 z późn. zm.) Podobnie jak z normowaniem zasad odpowiedzialności cywilnej Regulamin nie powinie wkraczać w kwestie normowane przepisami prawa karnego. Brak jest także podstaw do wprowadzenia w Regulaminie przepisów regulujących zasady odpowiedzialności karnej i wprowadzania zakazów objętych już przepisami prawa karnego, wynikających zarówno z ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny ( Dz. U. z 2016 r poz. 1137 z póź. zm.) jak i z ustawy dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń ( Dz. U z 2015 r. poz. 1094). Zastrzeżenia organu nadzoru w danym zakresie dotyczą unormowań zawartych w ust.15 tiret przedostatnie Regulaminu wymienionego w 1 pkt 3 uchwały oraz unormowania zawartego w ust. 21 Regulaminu wymienionego w 1 pkt 7 uchwał ( tu zastrzeżenie budzi także samo sformułowanie odpowiedzialność karno-administracyjna ). Generalnie Regulamin nie może zakazywać czegoś co jest zakazane z mocy ustawy. W danych przypadkach podobnie zastosowanie wykładni systemowej prowadziłoby do błędnego wniosku, że w obiektach w Regulaminach których brak podobnych zapisów wymienione zachowania nie są zakazane. Delegacja ustawowa do podjęcia regulaminów określających zasady korzystania z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej prowadzonych przez powiaty zawarta jest w art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie powiatowym, w myśl którego organy powiatu mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie zasad i trybu korzystania z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Podkreślić należy, że w hierarchii źródeł prawa akty prawa miejscowego zajmują pozycję zależną, gdyż są uwarunkowane normami zawartymi w aktach prawnych wyższego rzędu i z tego względu nie mogą regulować materii objętej regulacjami tego aktu, jak również zawierać zapisów pozostających z nimi w sprzeczności. Regulacje w nim zawarte mają, bowiem na celu jedynie uzupełnienie ustawowych przepisów powszechnie obowiązujących. Ustanawiając na podstawie powołanego art. 40 ust. 2 pkt 4 akt prawa miejscowego w zakresie zasad i trybu korzystania z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej organ stanowiący powiatu jest zatem ograniczony obowiązującym porządkiem prawnym, którego nie może w sposób dowolny naruszać lub modyfikować. Normy prawa miejscowego muszą bowiem ściśle mieścić się w granicach ustawowej delegacji, która w tym
przypadku nie upoważnia do odstępstw od przepisów ogólnie obowiązujących. Wskazany przepis precyzuje zagadnienia, jakie powinny być zawarte w uchwalanym regulaminie, przy czym akt ten nie może wykraczać poza te kwestie jak i normować tego co zostało już uregulowane w innych przepisach prawa powszechnie obowiązującego. Wskazać należy, iż przepisy aktów prawa miejscowego winny być uchwalone zgodnie z zasadami określonymi w załączniku do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 283). Przepis 137 załącznika zawiera czytelnie sformułowany zapis, że w uchwale i zarządzeniu nie powtarza się przepisów ustaw, ratyfikowanych umów międzynarodowych i rozporządzeń. Na mocy 143 załącznika wskazane zasady znajdują zastosowanie również przy stanowieniu aktów prawa miejscowego. W orzecznictwie sądowo-administracyjnym utrwalone jest słuszne stanowisko, iż powtórzenie regulacji ustawowych bądź ich modyfikacja oraz uzupełnienie przez przepisy stanowione przez organy jednostek samorządu terytorialnego jest niezgodne z zasadami legislacji i stanowi wykroczenie poza zakres ustawowego upoważnienia. Uchwała rady powiatu nie może regulować jeszcze raz tego, co jest już zawarte w obowiązującej ustawie. Taka uchwała, jako istotnie naruszająca prawo, jest nieważna. Zawsze, bowiem tego rodzaju powtórzenie jest normatywnie zbędne, gdyż powtarzany przepis już obowiązuje. Jest też dezinformujące, bowiem trzeba liczyć się z tym, że powtórzony przepis będzie interpretowany w kontekście uchwały, w której go powtórzono, co może prowadzić do całkowitej lub częściowej zmiany intencji prawodawcy, a więc do naruszenia wymagania adekwatności. Zaznaczenia wymaga również, że powtórzenie i to w dodatku w niepełnym brzmieniu powszechnie obowiązujących przepisów prawa, myli obywatela i deprecjonuje przepisy prawa miejscowego. Ponadto podkreślenia wymaga, że nie jest wykluczona możliwość poinformowania podmiotów korzystających ze świetlic o obowiązujących na ich terenie zasad zachowania i odpowiedzialności za wyrządzone szkody, wynikających z przepisów ustaw, ale organ nie mógł tego uczynić w formie uchwały, lecz co najwyżej w formie umieszczenia na tablicy informacyjnej dosłownej treści owych przepisów wraz z przytoczeniem ich podstawy prawnej Reasumując w ocenie organu nadzoru ilość nieprawidłowości zawartych w uchwale i przyjętych Regulaminach powoduje, iż akt ten winien zostać w całości wyeliminowany z obrotu prawnego
Wobec powyższego, w terminie 5 dni od doręczenia niniejszego zawiadomienia, proszę o złożenie wyjaśnień w przedmiotowej sprawie. Wyjaśnienia należy przesłać do Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej epuap: /lodzuw/skrytka. Z up. WOJEWODY ŁÓDZKIEGO Do wiadomości: Zarząd Powiatu w Bełchatowie Ireneusz Krześnicki Dyrektor Wydziału Prawnego, Nadzoru i Kontroli