magazyn finansów osobistych nr 4 (12) kwiecień 2012 W numerze: W numerze: Futbol a pieniądze Nowa ustawa deweloperska Wskazówki dla oszczędzających ABC ubezpieczeń mieszkaniowych Buduj EKO i oszczędzaj 1
Witam w odmienionym magazynie. Po blisko roku od momentu ukazania się pierwszego numeru CASHA postanowiliśmy zafundować sobie i Państwu małą odmianę. Bardziej wyraziste tytuły i większa przejrzystość - to na pierwszy rzut oka. A w treści jeszcze więcej porad i informacji o finansowych zawiłościach. Redaktor naczelny: Paweł Adamiak Organizacja projektu: Katarzyna Frankowska Projekt graficzny i realizacja: MediateQa Wydawca: Dom Kredytowy NOTUS S.A., ul. Marszałkowska 76, 00-517 Warszawa mail: magazyncash@magazyncash.pl www.magazyncash.pl W tym numerze zaglądamy za kulisy sportu. Piszemy m.in. o tym, że mimo wysokich kontraktów, piłkarzom w drodze po kredyt wcale nie jest łatwiej niż przeciętnemu Kowalskiemu. Zajmujemy się też ważną sprawą z punktu widzenia rynku mieszkaniowego, czyli nową ustawą deweloperską. Pytamy co nowe przepisy oznaczają w praktyce dla kupujących nieruchomości. Wszystkim, którzy planują budowę domu podpowiadamy z kolei, jak postępować ekologicznie. Możemy dzięki temu nie tylko oszczędzić na przyszłych rachunkach, ale i liczyć na dofinansowanie od państwa, pozostając przy tym w zgodzie ze środowiskiem naturalnym. Życzę miłej lektury i czekam na Państwa opinie o naszym odmienionym magazynie. Z życia doradcy... rysuje: Tomasz Stasiak 2
Mały przedsiębiorca, duże problemy Strona 4 starter Pożegnanie z frankiem McBank - szybki, wygodny i pod ręką Przelewy przyśpieszą na wiosnę Klienci banków zapłacą więcej Jak nie w papiery i mieszkanie, to w ziemię finanse Bezpieczny klient, wiarygodny deweloper W kasku do nowego M Nowe prawo. Nowe korzyści? Strona 14 Zmiany w podatku Belki - trzy wskazówki dla oszczędzających Mój dom moją twierdzą...czyli ABC ubezpieczeń mieszkaniowych styl wolny Buduj EKO i oszczędzaj Buduj EKO i oszczędzaj Strona 24 Prezent narzędziem przestępstwa? 3
Mały przedsiębiorca, duże problemy 488 mld zł tyle w sumie mają Polacy na kontach bankowych. Bilans za luty pokazał, że depozyty wzrosły o niecałe 2 mld, w chwili, kiedy na początku roku zyskały o 8 mld więcej. Zwłoka w regulowaniu zobowiązań, wsparcie właściciela i kredyty to najczęstsze sposoby na pokonanie problemów małych firm. Badanie przeprowadzone przez instytut Homo Homini dla BZ WBK pokazało, że trudności z gotówką przynajmniej raz w roku dotykają ponad 45% niewielkich przedsiębiorców. W badaniu zapytano klientów o obawy związane z zaciąganiem kredytów na firmę. Okazało się, że ryzyka boi się prawie 40% właścicieli małych przedsiębiorstw. Przekonanie, że prowadzenie własnego biznesu wymaga od jego właściciela pełnej gotowości do finansowania firmy ze swoich własnych pieniędzy, nie zawsze jest słuszne. W przypadku, gdy trzeba ponieść nagłe, ważne i znaczne wydatki, dobrym narzędziem jest kredyt dla firmy na dowolny cel przekonuje Marek Łach, dyrektor Departamentu Małych Firm BZ WBK. Jak się okazało, to właśnie konieczność podawania celu kredytowego oraz uciążliwe i czasochłonne formalności budzą najwięcej niepewności u właścicieli małych przedsiębiorstw. Dodatkowo boją się oni też o zabezpieczenie kredytu i jego koszty. 750 zł tyle wyniesie miesięczna rata pożyczki hipotecznej w wysokości 60 tys. zł zaciągniętej na 10 lat. To o 250 zł mniej niż rata odpowiadająca takiemu samemu kredytowi gotówkowemu. Wniosek? Zabezpieczenie na nieruchomości gwarantuje lepsze warunki. 4,2 mld zł 70% taki odsetek wszystkich kredytów stanowiły jeszcze cztery lata temu pożyczki we frankach. Od tego roku szwajcarska waluta przechodzi do przeszłości, bo ostatni bank - Nordea, udzielający dotychczas kredytów walutowych, wycofał je ze swojej oferty. to kwota, jaką mieszkańcy siedmiu dużych miast w Polsce stracili w 2010 roku na staniu w korkach. Badanie przeprowadziła firma Deloitte, która podała, że to kwota równa wydatkom państwa na naukę w tym samym roku. 4
Cytaty numeru Kapitalizm ze swojej natury jest kryzysogenny. Problem tkwi w tym, dlaczego ten obecny osiągnął niemal taką skalę, jak tamten z lat 30. XX wieku. Przyczyna była jedna: przez 25 lat nie dopuszczono do mniejszych kryzysów. ( ) Inwestorzy coraz bardziej lekceważyli ryzyko, tym samym zwielokrotniając kryzys, gdy ten ostatecznie nadszedł. Jacek Rostowski, minister finansów Tygodnik Polityka Chodzi nie tylko o wyższe emerytury, ale także o odpowiedzialny stosunek obywateli do państwa, do wspólnoty, do relacji społecznych ( ) O ile dziś na 1000 osób w wieku produkcyjnym przypada 260 osób w wieku poprodukcyjnym, o tyle mniej więcej za 30 lat ten stosunek będzie wynosił 1000 do 500, a w roku 2060 - na 1000 osób w wieku produkcyjnym przypadną 772 osoby w wieku poprodukcyjnym. Zbigniew Derdziuk, prezes ZUS Chociaż przeciętny Polak nie zobaczy na żywo żadnego meczu Euro2012, dopłaci do każdego biletu 12 tys. zł (...) Zgodnie z wyliczeniami Ministerstwa Sportu Euro2012 ma przynieść naszej gospodarce 115 mld zł. Ale Instytut Globalizacji uważa, że zamiast tego czeka nas finansowa katastrofa. Dowodem na to mają być doświadczenia Niemiec, organizatora futbolowych mistrzostw świata. Mimo posiadanej infrastruktury, impreza zamknęła się stratą w wysokości 10 mld euro. Tomasz Żółciak, Dziennik Gazeta Prawna 20 groszy o tyle może wzrosnąć przed Wielkanocą cena za jedno jajo. Powód? Właściciele ferm biorą kredyty i modernizują klatki, by dostosować się do unijnych wymogów. Pożegnanie z frankiem magazyn finansów osobistych Bank Nordea ostatni z oferujących kredyty we frankach, ostatecznie wycofuje się z kredytów walutowych. Tym samym kończy się w polskiej bankowości era szwajcarskiego pieniądza, bezkonkurencyjnego przed kryzysem z 2008 roku. Związek Banków Polskich wyliczył, że kredyty udzielane we frankach stanowiły jeszcze cztery lata temu prawie 70% wszystkich pożyczek. W 2011 roku odsetek ten zmniejszył się do zaledwie 7%, a z kredytów walutowych zrezygnowały wtedy m.in. mbank, PKO BP i Deutsche Bank. Decyzja banku Nordea ostatniego z oferujących kredyty w szwajcarskiej walucie, skutkuje nie tylko ostatecznym końcem pożyczek we frankach, ale też zmniejszeniem liczby placówek oferujących kredyty w euro. Dzisiaj tylko w 10 bankach możemy starać się o kredyt w walucie zjednoczonej Europy, w tym trzy z nich (Alior, BOŚ i Pekao SA) wymagają, aby klienci osiągali dochody również w pieniądzu UE. W rezultacie pozostaje siedem banków, które dają możliwość finansowania w euro (m.in. BZ WBK, mbank, Polbank) starter raport finanse styl wolny felieton 5
Jak nie w papiery i mieszkanie, to w ziemię 90% Fundusze inwestycyjne i ziemia dla nastawionych na zysk. Obligacje i wynajem nieruchomości dla tych, którzy cenią sobie stabilność i maksymalnych dochodów nie traktują priorytetowo. Bank BGŻOptima przeanalizował, w co najbardziej opłaca się inwestować. - Pomnażanie oszczędności nie musi wiązać się z wyrzeczeniami, to w pierwszej kolejności kwestia racjonalnego podejmowania decyzji tłumaczy Michał Perłowski, ekspert ds. inwestycji w BGŻOptima. Jego zdaniem, szukając sposobu na inwestowanie wolnych środków, klienci powinni korzystać jednocześnie z różnych rodzajów aktywów: akcji, obligacji, depozytów bankowych, a nawet z form alternatywnych, jak np. inwestycja w ziemię. - To ważne szczególnie w okresie względnej stabilności na rynkach, z jaką mamy do czynienia w ostatnich miesiącach dodaje Perłowski. Prześledzenie sytuacji na rynku w zeszłym roku doprowadziło bank BGŻOptima do wniosku, że jedną z najbardziej atrakcyjnych form lokowania kapitału, była inwestycja w ziemię. W ciągu 12 miesięcy cena gruntów rolnych wzrosła o ponad 13%. To właśnie ziemia rolna może przynieść największe zyski, jeśli w wyniku przekwalifikowania gruntów klient sprzeda ją jako działkę budowlaną. Eksperci przekonują, że dochodowe mogą stać się również grunty, w pobliżu których w przyszłości powstawać będą obiekty rekreacyjne i drogi. 6,9 mln tyle kart kredytowych posiadają obecnie Polacy. To najmniej od 2007 roku. Zmniejszanie ilości kart eksperci przypisują zaostrzonym rekomendacjom nadzoru finansowego zadłużenie na karcie zmniejsza bowiem zdolność kredytową. Klienci banków zapłacą więcej? odsetek, jaki stanowią na świecie wirtualne pieniądze. Większość naszych pieniędzy to środki, które fizycznie nie istnieją, są jedynie zapisem na ekranie komputera. Odwiedź nasz profil Ministerstwo finansów chce wprowadzić w tym roku podatek bankowy. Eksperci twierdzą, że nowa opłata odbije się niekorzystnie na kieszeniach klientów. Dr Maciej Krzak z Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych twierdzi, że nowe prawo obciąży portfele osób korzystających z usług banków. Jego zdaniem, podatek bankowy (zwany też opłatą ostrożnościową) zmniejszy odsetki wypłacane klientom, którzy mają depozyty w bankach. Wzrosnąć mogą też marże kredytowe i opłaty za usługi bankowe. Jedyną szansą na złagodzenie skutków planowanych zmian jest zwiększenie konkurencyjności na rynku instytucji finansowych. Ale czy to możliwe? Krzak zauważa, że dzisiejsze tendencje zmierzają raczej ku konsolidacji (ostatnio połączenie BZ WBK i Kredyt banku) niż tworzeniu nowych placówek. Zapis o podatku bankowym miałby znaleźć się w znowelizowanej ustawie o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Opłaty z tytułu nowego podatku trafiałyby na specjalny fundusz stabilizacyjny w BFG. Banki wpłacałyby pieniądze dwa razy w roku do początku lipca i do końca grudnia. 6
McBank szybki, wygodny i pod ręką Banki przestają inwestować w duże oddziały. Teraz stawiają na miniplacówki, w których klienci załatwią najpilniejsze sprawy i gdzie obsługa jak w sieci fast foodów McDonald s będzie szybka. Od stawiania McBanków zaczął Alior, który od kilku dni pod marką Alior Express otwiera kolejne stoiska. Miniplacówki działają już w Szczecinie, Legnicy, Opolu czy Zielonej Górze. To małe oddziały, głównie w supermarketach i centrach handlowych, w których można załatwić podstawowe sprawy szybki kredyt, opłacenie rachunków, założenie lokaty. Co ważne, McBanki Aliora są czynne przez 7 dni w tygodniu. Bank stawia na miniplacówki z nastawieniem na przyciągnięcie masowego klienta i osób, które nie korzystają z bankowości elektronicznej. Podobny plan realizuje też Bank Pocztowy, który od kilku miesięcy otwiera przy oddziałach poczty swoje McBanki. Instytucje finansowe rezygnują z inwestycji w duże oddziały, bo to kosztowne przedsięwzięcie, obciążone ryzykiem niepowodzenia. 88 000 tyle osób na koniec zeszłego roku miało 10 i więcej czynnych kredytów - podaje Biuro Informacji Kredytowej 488 mld zł tyle w sumie mają Polacy na kontach bankowych. Bilans za luty pokazał, że depozyty wzrosły o niecałe 2 mld, w chwili, kiedy na początku roku zyskały o 8 mld więcej. Przelewy przyśpieszą na wiosnę W kwietniu ruszą pierwsze błyskawiczne przelewy realizowane przez nowoczesny system Krajowej Izby Rozliczeniowej. Do płatności natychmiastowych przystąpiło do tej pory trzy banki, a ponad trzydzieści podpisało w tej sprawie listy intencyjne. Przelewy błyskawiczne są dużo korzystniejszą alternatywą wobec dostępnych obecnie w Polsce przekazów elixirowych, które docierają do odbiorcy kilka godzin po dokonaniu operacji, a niekiedy dopiero następnego dnia. Przelewy w systemie ELIXIR nie są poza tym dokonywane w weekendy, w przeciwieństwie do płatności natychmiastowych. Te będzie można realizować on-line do kwoty 100 tys. zł przez 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu. Nowe przelewy pojawią się od kwietnia w ofercie np. banku Millenium. Chęć przystąpienia do nowego systemu płatności deklaruje coraz więcej placówek finansowych ING Bank Śląski zamierza wprowadzić błyskawiczne przelewy w drugiej połowie roku, a BPS planuje ruszyć z natychmiastowymi płatnościami od lipca. starter raport finanse styl wolny felieton 7
Kto zarobi na turnieju Nadzieje na wielkie sportowe emocje to one zdominowały myślenie o Euro2012. My sprawdzamy, czy mistrzostwa ożywią polską gospodarkę, na którą część rynku najbardziej wpłyną i ile na nich zarobimy. Szukając korzyści z tegorocznych Mistrzostw Europy, największe nadzieje mi przychodami z turystyki. Nie skończy zasili na pewno polski rynek zwiększony- pokładano w transporcie. Nowe drogi, się jednak na krótkotrwałym zastrzyku gęstsza sieć kolejowa, więcej lotnisk, gotówki. Dzięki organizacji turnieju może sprawniejsza podnieść się poziom atrakcyjności naszego kraju. komunikacja Liczba turystów, którzy przyjadą do miejska Polski w czerwcu 2012r. w związku A większa atrakcyjność, to w tych kategoriach zamykały 453,5 tys. pozostanie w Polsce dłu- Więcej turystów z zagranicy z Euro wyniesie 820,8 tys., z czego więcej turystów z zagranicy. się oczekiwania Polaków, w państwowym portfelu. to z kolei więcej pieniędzy co do czerwcowych rozgrywek. Stawiano też na inwestycje w hotele, obiekty się również inwestycje w bazę transporto- Pozytywne dla budżetu państwa wydają sportowe i punkty kulturalne, dzięki którym wą. To szansa na przyciągnięcie do kraju Polska mogłaby zyskać na wizerunku jako graczy z zagranicznych rynków i napędzanie polskiej gospodarki obcym kraj przyjazny turystom. kapitałem. żej niż jeden dzień. Zysk dzisiaj, zysk jutro Dr Jakub Borowski, pod kierunkiem którego powstał raport na temat wpływu Euro2012 na polską gospodarkę zauważył, że skutki tego oddziaływania odczujemy zarówno w trakcie imprezy, ale też długo po zakończeniu mistrzostw. Euro Opłaca się? Organizację Euro2012 można postrzegać jako pozytywny wstrząs zewnętrzny. Jego efektem będzie trwałe podniesienie produktywności i PKB w Polsce czytamy we wspomnianym raporcie. Co w praktyce oznaczają te ekonomiczne prognozy? Tyle, 8
że mamy szansę zarobić na mistrzostwach. Zyskać ma szczególnie turystyka. Wzrost przychodów w tej dziedzinie w czerwcu szacuje się na prawie 770 mln zł. A to nie koniec, bo większa atrakcyjność Polski w oczach zagranicznych turystów może zachęcić ich do częstszych pobytów nad Wisłą. Skutek? Do 2020 roku możemy zarobić na turystyce więcej niż 4 mld zł. starter raport finanse Budżet Polski wzbogaci się też dzięki inwestycjom w drogi i komunikację, a także w budowę centrów sportowych i hoteli. Inwestycje to przede wszystkim wydatki powiedzą ostrożni optymiści. I nie pomylą się przygotowanie do Euro2012 kosztować nas będzie ponad 80 mld zł. Ale dzięki temu, że zbudujemy drogi, stadiony, hotele, dzięki temu, że zainwestujemy dziś zyskamy jutro. Co? Wyższy potencjał gospodarczy, czyli więcej możliwości dla szybszego rozwoju naszego rynku. Pomóc ma temu napływ do Polski zagranicznego kapitału. Eksperci przewidują, że Euro2012 może pozytywnie wpłynąć na nasze PKB i zwiększyć je o 2%, dając tym samym miejsce pracy nawet 33 tys. ludzi Autor: Aleksandra Głąb styl wolny felieton Co może dać nam Euro2012? - przyspieszone inwestycje w drogi, komunikację, hotele i stadiony; - zagraniczni turyści będą częściej odwiedzać Polskę; - zwiększy się krajowa produkcja (wzrośnie podaż); - zagraniczni gracze zaczną u nas inwestować. 9
Sportowcom trudniej o kredyt Kredyt dla piłkarza to jak strzał z rzutu karnego. Duża bramka, 11 metrów, teoretycznie prosta sprawa, ale nie każdy strzał kończy się golem. Podobnie jest z kredytem. Nawet wysokie dochody nie gwarantują, że piłkarz, czy inny sportowiec otrzyma pieniądze z banku. AUTOR Michał Krajkowski Główny Analityk Dom Kredytowy Notus Żadna z instytucji bankowych nie posiada specjalnych procedur i wytycznych w jaki sposób traktować tę wybraną grupę zawodową jaką są piłkarze. W związku z tym wiele banków próbuje weryfikować dochody i stosować procedury w sposób analogiczny jak dla umowy o pracę czy kontraktu menadżerskiego. Tymczasem sportowcy podpisują kilkuletnie kontrakty z zagwarantowaną kwotą, a dodatkowym składnikiem wynagrodzenia mogą być premie za strzelone gole, czy rozegrane mecze. W tym miejscu można doszukiwać się pewnych podobieństw z kontraktem menadżerskim, jednak kariera sportowca trwa znacznie krócej i niejednokrotnie to jest właśnie problemem, który pojawia się przy udzieleniu kredytu. Krótko trwająca kariera i możliwy, radykalny spadek dochodów, może oznaczać problemy ze spłatą kredy- 10
starter tu po kilku latach od jego udzielenia. W ocenie wielu banków ryzyko jest zbyt wysokie i sportowiec na jakikolwiek kredyt nie może liczyć. Część instytucji odmawia udzielenia kredytu np.: na 30 lat, sugerując jego zaciągnięcie na 10 czy 15 lat. Innym powodem, dla którego kredyt dla sportowca nie jest chętnie udzielany, jest ryzyko kontuzji i wynikające z niej przedwczesne zakończenie kariery. Jednak to zagrożenie część banków jest skłonna zaakceptować, ale tylko pod warunkiem wykupienia polisy na życie. Oczywiście takie ubezpieczenie będzie znacznie droższe niż w przypadku standardowego klienta, co może bardzo podnieść cały koszt finansowania transakcji. raport finanse styl wolny felieton ZNANYM ŁATWIEJ Jest jednak cześć instytucji, która pomimo wszystko jest skłonna pochylić się nad takimi klientami i po wnikliwym rozpatrzeniu przyznać kredyt. Z pewnością dużo łatwiej jest znanym sportowcom, mogącym udokumentować rozwój i postęp swojej kariery, dlatego do wniosku warto czasami dołączyć poprzednie kontrakty, aby udokumentować zmiany klubu, ligi, czy też rosnące dochody. Na pewno nie zaszkodzi, a może pomóc, informacja z obecnego klubu o możliwości ewentualnego przedłużenia kontraktu, oczywiście jeśli takie klauzule nie są zawarte w obecnej umowie. Dodatkowo szanse na uzyskanie kredytu zwiększy także dodatkowy współkredytobiorca, czy też dochody z innego źródła. Podobnie jak w przypadku każdego innego klienta, bank będzie skłonny do udzielenia pożyczki w przypadku wniesienia wkładu własnego. INDYWIDUALNE DECYZJE Uzyskanie kredytu przez sportowca może być zatem dużym wyzwaniem. Jednak udokumentowanie stałego rozwoju może pomóc i uwiarygodnić piłkarza w oczach banku. Tym niemniej wiele zależy od indywidualnej oceny osób podejmujących decyzję. Na szczęście rozstrzygnięcie w kwestii przyznania kredytu nie zapada tak jak na Mistrzostwach Europy w 1968 roku w półfinałowym pojedynku Włochów z reprezentacją ZSRR. Wówczas po remisie 0:0 o awansie zadecydował rzut monetą. Wnioski kredytowe są na szczęście rozpatrywane na podstawie zebranych informacji i dostarczonych dokumentów potwierdzających sytuację klienta, a nie przypadkowego rzutu monetą. 11
Piłkarska giełda Nabywanie akcji piłkarskich klubów to ciekawa opcja nie tylko dla kibiców, ale także dla inwestorów. Ci pierwsi mają okazję na to, aby jeszcze bardziej zidentyfikować się ze swoją ulubioną drużyną, bo przecież kupując jej walory zostają też automatycznie jej współwłaścicielami i zyskują w ten sposób prawo głosu w wielu ważnych dla niej kwestiach. Z kolei z punktu widzenia tych drugich, finansowe zaangażowanie się w ten właśnie sektor, może stanowić ciekawe dopełnienie portfela inwestycyjnego, choć z racji specyfiki tej branży, działanie to jest związane ze sporym ryzykiem i znaczną zmiennością wyników. AUTOR Marek Nienałtowski Główny ekonomista Dom Kredytowy Notus Kluby piłkarskie, a tak dokładnie to spółki będące ich właścicielami lub nimi zarządzające, notowane są na akcyjnych rynkach Starego Kontynentu już od około trzech dekad. Pierwszą publiczną ofertą była ta Tottenhamu Hotspur, która to nastąpiła w 1983 r. W kolejnych latach klubów notowanych na parkietach przybywało, a w procesie tym brylowały te grające na Wyspach. W ślad za dobrym przykładem płynącym z Wielkiej Brytanii chętnych do pojawienia się na giełdzie zaczęło przybywać także w innych krajach, a procesy IPO przyśpieszył także fakt rozpoczętych w 1992 r. z inicjatywy UEFA rozgrywek Ligi Mistrzów. Kluby ze swoimi głównymi europejskimi przeciwnikami mogły ugrać bardzo dużo, no ale żeby to zrobić, musiały m.in. wzmocnić swoje szeregi, a na to były potrzebne pieniądze. Nie było więc zaskoczeniem, że postanowiły je pozyskać z giełdy, gdzie można tego dokonać relatywnie tanio, tym bardziej, że przy okazji zwiększały także tym działaniem swoją wiarygodność. Największa liczba klubów piłkarskich notowana 12
była w Europie w latach 1999-2003, kiedy oscylowała pomiędzy 35 a 40. Potem ich liczba wyraźnie zmalała, jako że część z nich została wycofana z rynku przez nowych właścicieli (np. Manchester United i Chelsea), a część z nich po prostu nie poradziła sobie finansowo. Manchester United jednak znów niedługo może pojawić się na parkiecie giełdowym, tyle tylko, że tym razem w Singapurze, a nie w Londynie. W Polsce pierwszym klubem piłkarskim, który zadebiutował na giełdzie, był Ruch Chorzów S.A. Jego IPO nastąpiło w dniu 4 grudnia 2008 r. i doszło do niego na rynku New- Connect. Z kolei 25 lipca 2011 r. w alternatywnym systemie obrotu pojawiła się także spółka GKS GieKSa Katowice S.A. prowadząca oczywiście piłkarski klub GKS Katowice. Akcje notowanych na Starym Kontynencie klubów piłkarskich grupowane są w kilku indeksach giełdowych. Najważniejszym z nich jest STOXX Europe Football. Na dziś dzień tworzy go 21 spółek z 10 krajów, w tym jedna polska, jaką jest Ruch Chorzów. Najwięcej w nim, bo aż 15,4%, są wyceniane akcje Juventusu Turyn. Liczba klubów w indeksie jest jednak znacznie mniejsza niż jeszcze w 2002 r., kiedy wskaźnik ten startował pod nazwą Dow Jones STOXX Football Index i obejmował swoim zasięgiem aż 33 spółki z 17 krajów. Także wtedy najcięższy był w nim Juve z 10,5% udziałem, a zaraz za nim plasował się Manchester United ważący w tym indeksie 9,7%. Obecne poziomy tego indeksu - poniżej 100 pkt - są jednymi z najniższych w jego historii. Dają one jednak tym samym nadzieję na większe odbicie tego wskaźnika w przyszłości. Oczywiście inwestycje w akcje klubów piłkarskich to trudna i ryzykowna sztuka, przeznaczona dla tych, którzy nie tylko jak ryba w wodzie czują się na rynkach finansowych, ale także świetnie znają wszystkie niuanse funkcjonowania piłkarskiego świata. starter raport finanse styl wolny felieton 13
Nowa ustawa deweloperska Nowe prawo. Nowe korzyści? Szczegółowy prospekt inwestycji i umowa przedwstępna w formie aktu notarialnego takie skutki niesie dla klientów wchodząca w życie pod koniec kwietnia ustawa deweloperska. Nowy dokument, oprócz zabezpieczania interesów nabywców nieruchomości, dba także o notariuszy. AUTOR Michał Krajkowski Główny Analityk Dom Kredytowy Notus Nowe przepisy, które zaczną obowiązywać od 29 kwietnia zakładają przede wszystkim, że deweloper musi przedstawić klientowi szczegółowy prospekt informacyjny inwestycji. Znajdzie się w nim opis jego dotychczasowych dokonań, źródeł finansowania wszystkich projektów, a także plan zagospodarowania sąsiednich działek. Obowiązkiem dewelopera będzie również dostarczenie klientowi informacji o inwestycjach, których charakter można uznać za uciążliwy (spalarnie śmieci, wysypiska, cmentarze, itp.), a które w przyszłości mogą zostać podjęte w promieniu kilometra od nieruchomości klienta. Nowe prawo nakazuje także, aby umowa przedwstępna między klientem a deweloperem zawierana była w formie aktu notarialnego. Taka forma prawna i wpis roszczenia do Księgi Wieczystej oznacza dla klienta dużo większe bezpieczeństwo w przypadku ogłoszenia upadłości dewelopera. Wątpliwości budzi jednak 14
fakt, że nabywca nieruchomości podpisuje taką umowę bez zagwarantowania sobie możliwości finansowania inwestycji. Za kilka tygodni, o ile banki nie zmienią obowiązujących procedur, nabywca będzie musiał zaryzykować podpisać umowę, zapłacić taksę notarialną i czekać na decyzję kredytową. Nic się nie stanie, jeśli otrzyma od baku pozytywną odpowiedź. Problem pojawi się w przypadku decyzji negatywnej. W praktyce oznacza to duże koszty, których nikt klientowi nie zwróci ani deweloper, ani bank, ani tym bardziej ustawodawca. Jedyną nadzieję dają w takiej sytuacji banki, które mogą tak określić swoje wymogi, żeby możliwe było złożenie wniosku kredytowego bez konieczności zawierania przedwstępnej umowy z deweloperem. Warto przy okazji ustawy deweloperskiej zatrzymać się przy finansach na dłużej. Nowe przepisy znacznie zabezpieczają bowiem interesy notariuszy. Konieczność podpisania umowy przedwstępnej w formie aktu notarialnego wiąże się z dodatkową taksą, a to równoznaczne jest ekstra wpływom notariuszy. Chociaż do tej pory część deweloperów unikało umowy notarialnej jak ognia, to od klientów zależało czy chcą ją zawrzeć. Doświadczenie pokazało, że na ten krok decydowało się ok. 15% klientów. Teraz każda umowa będzie musiała mieć formę notarialną, której koszty przynajmniej teoretycznie muszą rozłożyć się między dewelopera i nabywcę nieruchomości. Co to oznacza? Że notariusze dostaną szansę podwójnego zysku zarobią zarówno AUTOR na etapie podpisywania umowy przedwstępnej, jak i przy zawieraniu docelowego dokumentu, przenoszącego własność. Jedyną szansą na poprawę położenia klientów jest w tej sytuacji podtrzymanie dotychczasowego sposobu naliczania taksy notarialnej i dzieleniu jej na dwie raty. starter raport finanse styl wolny felieton Podwójna taksa notarialna to niemałe obciążenie dla kieszeni klienta. Przy transakcji o wartości 250 tys. zł razem z podatkiem VAT opłata może wynosić ponad 2100 zł. Rachunek jest prosty: dwie wizyty u notariusza wyniosą nabywcę nieruchomości ok. 4200 zł, plus koszty niezbędnych wypisów - też nie najtańsze. 15
Nowa ustawa deweloperska Bezpieczny klient, wiarygodny deweloper W obliczu nowych przepisów regulujących relacje klientów z deweloperami, wymienia się przede wszystkim korzyści dla nabywców nieruchomości. Dlatego sprawdzamy, co jeszcze niesie za sobą ustawa deweloperska, czy branża jest na nią przygotowana, i jak nowe prawo zmieni sytuację na rynku nieruchomości. 16
starter Nowe przepisy zobowiązują deweloperów do prowadzenia rozliczeń z nabywcami nieruchomości za pośrednictwem rachunków powierniczych. Ustawa dopuszcza cztery formy ochrony inwestowanych przez klientów pieniędzy: rachunek powierniczy zamknięty, rachunek powierniczy otwarty z gwarancją bankową lub ubezpieczeniową oraz rachunek powierniczy otwarty. - Funkcjonowanie tych rachunków, a szczególnie nadzór banków nad wypłatą środków na rzecz dewelopera, jak również ograniczenia związane z wypowiedzeniem umowy o ich prowadzenie powoduje rzeczywistą ochronę środków wpłacanych na poczet zakupu lokalu uważa Krzysztof Lebdowicz z firmy SGI Baltis Sp. z o.o. Klient musi wiedzieć i czuć się bezpiecznie Na mocy nowego prawa klient będzie miał możliwość zapoznania się z aktualnym prospektem informacyjnym, w którym deweloper ma obowiązek zamieścić podstawowe dane na temat inwestycji: dokumentację formalno- -prawną, opis lokalizacji i otoczenia oraz szczegółowe informacje o nabywanym lokalu i zapewnionych środkach ochrony. Dodatkowo ustawa wprowadza zmiany w przepisach prawa upadłościowego i naprawczego. Kluczowe są tu postanowienia o wyodrębnianiu każdego przedsięwzięcia do osobnej masy upadłości. Czym to skutkuje? - Daje to możliwość kontynuowania budowy przez nabywców lub zaspokojenie potrzeb ze środków zgromadzonych na rachunku powierniczym tłumaczy Lebdowicz. Największą korzyść, jaką przyniosło klientom nowe prawo można określić jednym słowem: bezpieczeństwo. Dzięki zmienionym przepisom nabywcy nieruchomości zyskują pewność, że zainwestowane przez nich pieniądze nie przepadną, a ich mieszkanie finalnie zostanie wybudowane. - Warto jednak podkreślić, że wielu deweloperów poprzez swoją pozycję na rynku i kondycję finansową gwarantowało ukończenie inwestycji już przed opublikowaniem nowej ustawy - zauważa Lebdowicz Znaczenie nowej ustawy dostrzega również Tomasz Sujak, dyrektor ds. handlowych z Archicom Holding, który podkreśla, że zmienione prawo służy przede wszystkim ochronie praw osób nabywających nowe mieszkania. - Sama idea jest jak najbardziej słuszna czas najwyższy, by ustawowo zostały zabezpieczone interesy klientów mówi Sujak. Deweloperzy w lepszym świetle? Deweloperzy mocno kibicują nowym przepisom, bo dają one szanse na wykluczenie przypadków, które rzucały ciemne światło na całą branżę. Jej przedstawiciele twierdzą, że są odpowiednio przygotowani do wejścia w życie nowej ustawy i realizację wynikających z niej obowiązków. - Przygotowane są prospekty informacyjne naszych inwestycji, ciągle prowadzimy rozmowy z bankami na temat obsługi rachunków powierniczych, gdyż ten aspekt jest jeszcze pewną niewiadomą tłumaczy Krzysztof Lebdowicz z firmy SGI Baltis Sp. z o.o. Wizerunek deweloperów mogły psuć incydenty, do których dochodziło, jeśli najważniejszą wytyczną przy podejmowaniu decyzji o zakupie mieszkania była dla klientów cena i lokalizacja, a mniej liczyła się wiarygodność firmy prowadzącej daną inwestycję. - Dla nas pobożnym życzeniem byłaby poprawa wizerunku branży deweloperskiej. Ustawa ma wyeliminować przypadki deweloperów o tak zwanym dużym ryzyku, ale tak naprawdę rolę tę przejmą banki, bo to właśnie one będą decydować, które inwestycje wezmą pod swoje skrzydła wyjaśnia Lebdowicz. Większa rola banków przyniesie pewnie większe opłaty w związku z kosztami prowadzonych przez nich rachunków powierniczych. - Część deweloperów może próbować koszty te dodać do ceny mieszkania, ale w efekcie i tak wygra ekonomia i popyt na mieszkania przewiduje Lebdowicz. Eksperci uważają, że przy okazji nowego prawa deweloperskiego celem banków nie będzie jednak utrudnianie procesu kredytowego. - Można spodziewać się, że kredytodawcy tak zmienią swoje procedury, aby możliwe było rozpatrzenie wniosku, przynajmniej wstępne, bez konieczności dostarczenia podpisanej umowy przedwstępnej prognozuje Tomasz Sujak z firmy Archicom. raport finanse styl wolny felieton 17
W kasku do nowego M Czy widok z okna jest taki, jak oczekiwaliśmy? Jaki jest w rzeczywistości rozkład mieszkania? Jak można by je urządzić? Czy dobrze się czujemy w nowym miejscu? - to dylematy wszystkich, którzy kupują nieruchomość na rynku pierwotnym. Najlepiej rozwiać je bezpośrednio na budowie, o ile deweloper daje taką szansę. Wszyscy, którzy kupują mieszkanie od dewelopera, po pierwszym wrażeniu, jakie wywrze na nich przyszłe M, szukają zawsze potwierdzenia dla swojego wyboru. Nie ma lepszego sposobu na utwierdzenie się w słusznej decyzji, jak wizyta we własnych czterech kątach i robocze zaplanowanie aranżacji wnętrz. To zadanie bardzo abstrakcyjne, gdyż w czasie pierwszej wizyty widzimy przeważnie tylko przestrzeń podzieloną surowymi ścianami. Na tym etapie budowy możemy jedynie ocenić rozkład lokalu i roztaczający się z okien widok. Doglądanie kupowanej od dewelopera nieruchomości i przebywanie na placu budowy wiąże się ze spełnieniem określonych warunków. Niezbędne jest zapewnienie odpowiednich środków ochrony indywidualnej, a przede wszystkim zgoda kierownika inwestycji na nasze przebywanie na budowie. Trzeba pamiętać też, że wstęp na nią mają jedynie osoby pełnoletnie. Przed zwiedzaniem surowego mieszkania powinniśmy zostać przeszkoleni w zakresie procedur poruszania się po budowie oraz zachowania ostrożności. Do środków ochrony indywidualnej należy kask, obuwie na antypoślizgowej podeszwie oraz asysta osoby, która będzie mogła służyć nam za przewodnika. Może być to inżynier albo kierownik budowy. Warto, żeby towarzyszył nam również tzw. opiekun klienta, który zna już nasze potrzeby i może precyzyjniej odpowiadać na nasze pytania. Wizyta powinna odbyć się w świetle dziennym. Nam, jako zwiedzającym, nie wolno dotykać żadnych przewodów, niezamocowanych gniazd, urządzeń elektrycznych ani zbliżać się do pracujących maszyn i urządzeń budowlanych. Pamiętajmy, by nasza odzież przystosowana była do roboczych warunków, w jakich prowadzona jest inwestycja pyłu, kurzu, błota. Deweloper wyposaży nas dodatkowo w ochronną kamizelkę odblaskową i ochronne okulary. My powinniśmy mieć z kolei w zanadrzu aparat fotograficzny, by po opuszczeniu budowy nie polegać wyłącznie na chwilowych wrażeniach. Autorem cyklu porad związanych z zakupem mieszkania jest Archicom, renomowany deweloper budujący mieszkania i biura we Wrocławiu. Więcej porad na ten temat znajdziecie na www.blog.archicom.pl Autor: Tomasz Sujak dyrektor ds. handlowych Archicom Holding 18
19 Kredyty: hipoteczne refinansowe hipoteczne konsolidacyjne refinansowe konsolidacyjne Kredyty: w w w. d o m k r e d y t o w y. p l sprawdź sprawdź 0 8 0 1 8 0 8 8 0 8 19
Zmiany w podatku Belki trzy wskazówki dla oszczędzających Już wkrótce zmienią się zasady naliczania podatku Belki. Banki likwidują lokaty z codzienną kapitalizacją i coraz mocniej promują depozyty na dłuższe okresy. O czym należy pamiętać, szukając nowego miejsca dla swoich oszczędności? Nowe zasady wymusiły zmiany w bankowych ofertach. Lokaty jednodniowe prawdopodobnie całkowicie znikną z rynku, a osoby poszukujące elastycznych form lokowania nadwyżek będą musiały zwrócić baczniejszą uwagę na rachunki oszczędnościowe i produkty, które umożliwiają zrywanie umowy bez finansowych konsekwencji. Jednocześnie nieco uprości się proces porównywania bankowych ofert. Oprocentowanie pomniejsz o podatek Do tej pory bankowe depozyty pozwalające uniknąć podatku Belki reklamowano w specyficzny sposób. Część instytucji podawała stawkę oprocentowania lokat bez podatku, czyli oprocentowanie netto. Był to zatem zysk faktycznie wypłacany przez bank i trafiający do kieszeni deponenta. Inne banki, starając się jak najkorzystniej zaprezentować ofertę, porównywały swoje depozyty do hipotetycznych, nieistniejących produktów, które byłyby obciążone podatkiem Belki. Przykładowo: lokata reklamowana stawką 7,5% (dużą czcionką) w rzeczywistości przynosiła zysk na poziomie nieco powyżej 6% (oprocentowanie netto). Formuła obliczania podatku od zysków kapitałowych po 31 marca będzie zdecydowanie mniej korzystna dla oszczędzających. Wprowadzając zaokrąglanie podatku w górę, do pełnych groszy, załatano dziurę w dotychczas obowiązującym prawie. 20