WIELKOPOLSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR INSPEKCJI HANDLOWEJ Al. Marcinkowskiego 3, 60-967 Poznań Nr akt : PO;ŻG.8361.146.2011 ZPO Poznań, dnia kwietnia 2012 r. JERONIMO MARTINS DYSTRYBUCJA S.A. ul. Żniwna 5 62-025 Kostrzyn reprezentowana przez: radcę prawnego Iwonę Janas ul. Żniwna 5 62-025 Kostrzyn DECYZJA Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej działając na podstawie art. 104 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), art. 40a ust. 1 pkt. 3 oraz ust. 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.). 1
wymierza Przedsiębiorcy JERONIMO MARTINS DYSTRYBUCJA S.A., ul. Żniwna 5, 62-025 Kostrzyn, KRS: 0000222483, NIP: 779-101-13-27 karę pieniężną w wysokości 1000,00 zł (słownie: tysiąc złotych 00/100), wynikającą z art. 40 a ust. 1 pkt.3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno- spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.) z tytułu wprowadzenia do obrotu handlowego w dniu kontroli tj. w dniu 20 października 2011 roku w sklepie BIEDRONKA w Kórniku, ul. Woźniaka 1, 62-035 Kórnik, prowadzonym przez przedsiębiorcę JERONIMO MARTINS DYSTRYBUCJA S.A., ul. Żniwna 5, 62-025 Kostrzyn, artykułów rolno - spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej to jest: jednej partii Margaryny półtłustej z dodatkiem masła, Delma extra z masłem 600 g./op. w ilości 135 opakowań, w cenie sprzedaży 3,39 zł./op., wartości 457,65 zł., produkcji Unilever Polska Sp. z o.o., ul. Domaniewska 49, 02-672 Warszawa, jednej partii Margaryny półtłustej z dodatkiem masła, Wyborna extra z dodatkiem masła, zawartość masła 0,5%, 500 g./op. w ilości 31 opakowań, w cenie sprzedaży 2,39 zł./op., wartości 74,09 zł., wyprodukowanej dla Biedronka przez Małpka S.A. Oddział w Szczecinku, ul. Pilska 8-10, 78-400 Szczecinek, z uwagi na podanie na 2
opakowaniach w nazwach handlowych margaryn oraz w opisach produktów obok nazwy, zbędnej informacji: z masłem, z dodatkiem masła (w składzie określonym na poziomie 0,5% masła), co stanowi naruszenie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.) oraz art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. Nr 136, poz. 914 ze zm.). Stwierdzona zawartość tłuszczu mlecznego w wyżej wymienionych produktach na poziomie 0,5%, jest tak znikoma, że zastosowany opis produktów może wprowadzić konsumenta w błąd co do rzeczywistej zawartości masła. Kontrolowany wprowadził zatem do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej co skutkuje zastosowaniem art. 40 a ust. 1 pkt. 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno- spożywczych (Dz. U. z 2005, Nr 187 poz. 1577 ze zm.). Kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolno-spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł.. Uzasadnienie Podczas kontroli przeprowadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Poznaniu, w dniach od 20 do 26 października 2011 roku w sklepie BIEDRONKA w Kórniku, ul. Woźniaka 1, 62-035 Kórnik, prowadzonym przez przedsiębiorcę 3
JERONIMO MARTINS DYSTRYBUCJA S.A., ul. Żniwna 5, 62-025 Kostrzyn, stwierdzono nieprawidłowości w oznakowaniu, w przypadku dwóch partii produktów to jest: jednej partii Margaryny półtłustej z dodatkiem masła, Delma extra z masłem 600 g./op. w ilości 135 opakowań, w cenie sprzedaży 3,39 zł./op., wartości 457,65 zł., produkcji Unilever Polska Sp. z o.o., ul. Domaniewska 49, 02-672 Warszawa, jednej partii Margaryny półtłustej z dodatkiem masła, Wyborna extra z dodatkiem masła, zawartość masła 0,5%, 500 g./op. w ilości 31 opakowań, w cenie sprzedaży 2,39 zł./op., wartości 74,09 zł., wyprodukowanej dla Biedronka przez Małpka S.A. Oddział w Szczecinku, ul. Pilska 8-10, 78-400 Szczecinek, W wyżej wymienionych produktach podano na opakowaniach w nazwach handlowych margaryn oraz w opisach produktów obok nazwy, zbędną informację: z masłem, z dodatkiem masła (w składzie określonym na poziomie 0,5% masła), co stanowi naruszenie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.) oraz art. 46 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. Nr 136, poz. 914 ze zm.). Stwierdzona zawartość tłuszczu mlecznego w wyżej wymienionych produktach na poziomie 0,5%, jest tak znikoma, że zastosowany opis produktów może wprowadzić konsumenta w błąd co do rzeczywistej zawartości masła. Wobec powyższego należy uznać, że kontrolowany wprowadził do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w 4
przepisach o jakości handlowej co skutkuje zastosowaniem art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2005, Nr 187 poz. 1577 ze zm.). Kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolnospożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł.. Zgodnie z art. 3 pkt 5 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych - jakość handlowa to cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii, produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Celem prawa żywnościowego jest szeroko rozumiana ochrona interesów konsumentów. Art. 8 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.) precyzuje, że celem tego prawa jest ochrona interesów konsumentów i umożliwienie im świadomego wyboru związanego ze spożywaną przez nich żywnością. Prawo żywnościowe ma przeciwdziałać oszukańczym lub podstępnym praktykom, fałszowaniu żywności oraz wszelkim innym praktykom mogącym wprowadzić konsumentów w błąd. Zgodnie z art. 17 wyżej cytowanego rozporządzenia odpowiedzialność za naruszenie prawa żywnościowego ponoszą wszyscy przedsiębiorcy, na każdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich 5
kontrolą, oraz zapewniają zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności a także zapewniają kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. W kontekście powyższego Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uznał, iż zgodnie z art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002r. ze zm.) podmioty działające na rynku spożywczym zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji w przedsiębiorstwach będących pod ich kontrolą, zgodność tej żywności lub pasz z wymogami prawa żywnościowego właściwymi dla ich działalności i kontrolowanie przestrzegania tych wymogów. Dotyczy to zatem i ostatniego szczebla - tj. sprzedaży konsumentom. W związku z powyższym w dniu 22 lutego 2012 roku Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wszczął z urzędu postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia kary pieniężnej z tytułu wprowadzenia do obrotu produktów niewłaściwej jakości. Oprócz ustaleń dotyczących oznakowania margaryn, dokonanych w toku kontroli przeprowadzonej w dniach od 20 do 26 października 2011 r., w poczet dowodów zaliczono, zgodnie z wnioskiem pełnomocnika strony, wyniki kontroli produktu margaryna półtłusta wyborna z dodatkiem masła przeprowadzonej w 2006 r. (sprawa nr D/LE-ŻG-42-268/06). Inspektorat już wówczas zakwestionował ww. produkt, ze względu na możliwość wprowadzenia konsumentów w błąd nazwą wyrobu sugerującą, że produkt zawiera masło, podczas gdy jego ilość w przedmiotowym produkcie była minimalna i wynosiła 0,5%. 6
Istotą sprawy jest pierwsze wrażenie, jakie produkt stwarza w odbiorze klienta tj. napis z dodatkiem masła, bez znaczenia jest wtedy uzupełnienie określenia o 0,5%, co zresztą nie ma wpływu na jakość produktu, ale wprowadza konsumenta w błąd. Czyn ten już wówczas kwalifikował się, jako naruszający art. 6 ust. 5 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.) i jednocześnie był czynem nieuczciwej konkurencji na podstawie art. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 ze zm.). Potwierdzeniem takiego stanowiska Inspektoratu było skierowanie sprawy do istniejącego wówczas Głównego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Warszawie, z dnia 12 lutego 2007 r., informujące o naruszeniu postanowień art. 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Kolejna nowelizacja przepisów ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.) wprowadziła od 2009 r. system kar pieniężnych, między innymi za niewłaściwą jakość (w tym oznakowanie) produktów rolno-spożywczych. Oznaczanie zatem nadal produktu: z dodatkiem masła, przy podaniu również 0,5% zawartości masła w produkcie margarynie, nosi znamiona niewłaściwej jakości, poprzez wprowadzanie konsumenta w błąd co do nieistotnego znaczenia dodatku masła. W kontekście powyższego, wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie zastosowania kary pieniężnej z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577 ze zm.), za niewłaściwe oznakowanie margaryn stwierdzone w toku kontroli przeprowadzonej w sklepie Biedronka w Kórniku, przy ul. Woźniaka 1, w dniu 20 października 2011 r., było uzasadnione i niezbędne. 7
W dniu 11 kwietnia 2012 r. pełnomocnik strony radca prawny Iwona Janas zapoznała się osobiście z całym materiałem postępowania administracyjnego w niniejszej sprawie. Zgodnie z art. 40 a ust. 5 ustawy o jakości ustalając wysokość kary pieniężnej Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia strony, zakres naruszenia a także dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolnospożywczych i wysokość obrotów. Oceniając stopień szkodliwości społecznej z punktu widzenia rodzaju reguł naruszonych ostrożności, należy stwierdzić, że jest to średni stopień szkodliwości czynu w stwierdzonych nieprawidłowościach. Jak wynika z art. 3 pkt 5 ustawy o jakości, przez jakość handlową należy rozumieć cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Stopień zawinienia kontrolowanego należałoby określić jako niedbalstwo. Kontrolowany nie przewidywał, że popełni czyn zabroniony, choć powinien i mógł to przewidzieć. Powinien wiedzieć, iż kontrolowane produkty nie mogą w oznaczeniu posiadać napisów wprowadzających konsumenta w błąd. Strona postępowania, jako profesjonalista działający na rynku artykułów rolno- spożywczych ma obowiązek stosowania takich procedur, by nie dopuszczać do przedostawania się do bezpośredniej sprzedaży dla konsumentów wyrobów niewłaściwej jakości. 8
W przypadku zakresu naruszenia należy podnieść, iż jest to mniej istotne naruszenie interesów i praw konsumentów w przypadku wyrobów, które noszą znamiona niewłaściwego oznakowania. Biorąc pod uwagę dotychczasową działalność kontrolowanego przedsiębiorcy, należy również zaznaczyć, iż był on karany za wprowadzenie do obrotu artykułów rolno-spożywczych niewłaściwej jakości. Przedsiębiorca zalicza się do grupy pozostałych przedsiębiorców wg. przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 155, poz. 1095) - oświadczenie z dnia 20 października 2011 roku. Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej wymierzył zatem karę wynikającą z art. 40 a ust. 1 pkt. 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych, przyjmując, iż była to znaczna ilość kwestionowanych artykułów rolno-spożywczych. Ponadto przy wydawaniu decyzji, obok uwzględnienia powyższych przesłanek Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej uwzględnił treść art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002 r. ze zm.), iż kara powinna być skuteczna oraz odstraszająca a także wziął pod uwagę zasadę proporcjonalności, która zakłada, że zastosowany środek musi być właściwy do osiągnięcia zakładanego celu. W tym przypadku należało zastosować środek w postaci wymierzenia odpowiedniej kary pieniężnej w wysokości 1000,00 zł (tysiąc złotych). 9
w sentencji. Wielkopolski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej orzekł zatem jak Zgodnie z art. 40 a ust. 6 i 7 ustawy o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych, karę pieniężną o której mowa w sentencji decyzji, stanowiącą dochód budżetu państwa, przedsiębiorca jest zobowiązany wpłacić na konto bankowe Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Poznaniu, Nr konta NBP O/O Poznań nr 96 1010 1469 0032 7422 3100 0000, w terminie nieprzekraczalnym 30 dni od uprawomocnienia się decyzji, która wtedy staje się jednocześnie decyzją ostateczną. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) Pouczenie: 1. Od niniejszej decyzji na podstawie art. 127 1 i 2 oraz art. 129 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), przysługuje stronie odwołanie do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 00-950 Warszawa, Plac Powstańców Warszawy 1 składane na piśmie za pośrednictwem Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej AL. Marcinkowskiego 3, 60-967 Poznań, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia. 2. Do należności pieniężnych nie uiszczonych w terminie stosuje się przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku- Ordynacja podatkowa ( Dz. U. z 2005, Nr 8, poz. 60 ze zm.)..... 10