Rola i funkcje państwa w gospodarce PAŃSTWO to : zrożnicowana wewnętrznie, złożona i wieloszczeblowa struktura administracyjna społeczeństwazamieszkującego określone terytorium i dysponującego władzą wykonawczą, ustawodawczą i sądowniczą; organizacja polityczna społeczeństwa zamieszkującego terytorium o określonych granicach, dysponująca aparatem przymusu i dążąca do monopolu w jego stosowaniu; centralne i lokalne instytucje i urzędy publiczne, których działalność związana jest z funkcjonowaniem danego systemu społeczno gospodarczego. Funkcje państwa: ekonomiczne, polityczne, społeczne. Funkcje ekonomiczne: alokacyjna, stabilizacyjna, redystrybucyjna. Funkcja alokacyjna polega na podejmowaniu działań sprzyjających optymalnej alokacji zasobow w gospodarce. Filary: własność prywatna sprawnie funkcjonujący mechanizm rynkowy. Instrumenty: likwidacja (przeciwdziałanie) porozumień monopolistycznych likwidacja barier wejścia na rynek likwidacja niekorzystnych efektow zewnętrznych produkcji tworzenie sprawnego systemu obiegu informacji ekonomicznej określenie niezbędnego zakresu własności publicznej w gospodarce tworzenie rozwiązań instytucjonalno prawnych sprzyjających nieustannej wymianie praw własności. Interes jednostki nie zawsze jest zgodny z interesem gospodarki. Funkcja stabilizacyjna polega na podejmowaniu działań stabilizujących gospodarkę, przez osiąganie takich celów jak: Doprowadzenie do wysokiego tempa wzrostu gospodarczego Utrzymanie tego tempa wzrostu w długim okresie Eliminowanie ograniczenie zjawisk takich jak bezrobocie, inflacja Zmniejszenie amplitudy wahań koniunkturalnych Możliwie najlepsze wykorzystanie czynnikow wytworczych Instrumenty polityki gospodarczej (makroekonomiczne) Rodzaje: polityki gospodarczej fiskalna (budżetowa) polega na manipulowaniu stopą opodatkowania w gospodarce ( podatek dochodowy oraz kwotami wydatkow budżetowych (rada ministrow odpowiedzialna) monetarna (pieniężna) polega na manipulowaniu stopą wzrostu podaży pieniądza w gospodarce (bank centralny odpowiedzialny)
Instrumenty: bezpośrednie administracyjny nakaz ograniczenia produkcji administracyjny nakaz przeniesienia produkcji w inne miejsce norma zanieczyszczenia powietrza zakaz odprowadzania ściekow do danego zbiornika płaca minimalna pośrednie zmiana stopy opodatkowania dochodow zmiana stopy oprocentowania kredytow zmiany kursu walutowego Funkcja redystrybucyjna Polega na podejmowaniu działań zmierzających do niwelowania zbyt dużych nieakceptowanych społecznie rożnic w dochodach i zapewnienie dostępu społeczeństwa do kultury, oświaty, służby zdrowia, szkolnictwa wyższego, zapewnienie opieki ludziom starym, upośledzonym. W gospodarkach, w których są kłopoty w gospodarce - zbyt rozbudowana sfera społeczne społeczna Szwecja Instrumenty: system podatkowy system wydatkow budżetowych składniki na ubezpieczenia społeczne Formy pomocy państwa finansowa pieniężna transfery (emerytury, renty, zasiłki) niepieniężne rzeczowa dostęp do służby zdrowia, kultury, oświaty Dlaczego państwo powinno spełniać aktywną rolę w gospodarce?? konieczność zabezpieczenia systemu społeczno gospodarczego od strony instytucjonalno prawnej; niedoskonałość rynku i konkurencji w praktyce istnienie barier wejścia na rynek istnienie dobr publicznych policja, wojsko, drogi występowanie negatywnych efektow zewnętrznych np. zanieczyszczenie powietrza, hałas istnienie dobr korzystnych lub niekorzystnych społecznie: używki, alkohol wahania aktywności gospodarczej bezrobocia lub inflacji istnienie pozbawionych bez opieki ludzi chorych, starych, niedołężnych, upośledzonych istnienie konieczności podejmowania kontaktow międzynarodowych istnienie procesow globalizacji gospodarki