PROGRAM REALIZACJI WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO W ZESPOLE SZKÓŁ NR 1 W PISZU NA ROK SZKOLNY 2018/2019 Wstęp Program realizacji wewnątrzszkolnego systemu zawodowego w Zespole Szkół Nr 1 w Piszu obejmuje celowe, uporządkowane i wzajemnie powiązane działania związane z doradztwem m realizowanym w zespole, podlegające wewnętrznej ewaluacji. Dla działań tych, zaplanowanych na rok szkolny 2018/2019, zostają określeni adresaci, realizatorzy oraz partnerzy. Program realizacji zawodowego został opracowany w oparciu Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego i zawiera: I. Podstawy prawne II. Założenia ogólne III. Cel ogólny zawodowego IV. Treści programowe oraz efekty realizacji programu V. Weryfikacja efektów zajęć VI. Realizacja programu VII. Scenariusze zajęć z zawodowego VIII. Scenariusze zajęć z wychowawcą. I. Podstawy prawne: Prowadzenie działań związanych z doradztwem m w szkole/placówce regulują: Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. 2017 poz.59); Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. 2017 poz. 1591 ze zmianami 2018 poz. 1647); Rozporządzenie MEN z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie zawodowego (Dz. U. 2018 poz. 1675); 1
Rozporządzenie MEN z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz. U. 2017 poz.703); Rozporządzenie MEN z dnia 3 sierpnia 2018 r. w sprawie wykazu zajęć prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz przez nauczycieli poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz nauczycieli: pedagogów, psychologów, logopedów, terapeutów pedagogicznych i doradców ch (Dz. U. 2018 poz. 1601). II. Założenia ogólne: Program realizacji zawodowego został opracowany w oparciu o Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego, który uwzględnia wszystkie typy szkół w zespole. Przygotowując niniejszy Program, uwzględniono wyniki przeprowadzonej diagnozy zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe w celu wsparcia uczniów w planowaniu dalszej edukacji i kariery zawodowej. Diagnozę przeprowadzono wśród 79 uczniów. W procesie tym zastosowano następujące techniki i narzędzia badawcze: rozmowy indywidualne i grupowe z uczniami. Wnioski z diagnozy pozwalają stwierdzić, że uczniowie: - nie potrafią planować dalszej ścieżki edukacji, - nie potrafią określić swoich mocnych stron, umiejętności i predyspozycji ch, - nie potrafią zaprezentować swojej osoby na forum, - nie zastanawiają się nad swoją przyszłością. Program obejmuje i działania, które realizowane będą w ramach: - zajęć z zawodowego, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 109 ust. 1 pkt. 7, - zajęć prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, - przedsięwzięć i różnorodnych form wsparcia udzielanych uczniom w szkole przez kadrę pedagogiczną podczas bieżącej pracy, w tym także w formie wycieczek zawodoznawczych czy też na zajęciach z nauczycielem wychowawcą. III. Cel ogólny zawodowego: Działania w zakresie zawodowego w szkole mają na celu wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji ch oraz informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy. 2
IV. Treści programowe oraz efekty realizacji programu: Planowane działania uwzględniają zasoby szkoły, potrzeby i możliwości oraz programowe w obszarach: 1. Poznawanie własnych zasobów; 2. Świat zawodów i rynek pracy; 3. Rynek edukacyjny i uczenia się przez całe życie; 4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno - ch. Treści szczegółowe stanowią załącznik do programu. Program umożliwia: - uzyskanie przez uczniów dostępu do wsparcia z zakresu zawodowego; - wsparcie rodziców w związku z udzielaniem przez nich pomocy w podejmowaniu przez dzieci decyzji edukacyjno-ch; - wzbogacenie oferty szkoły i jej promocję w obszarze działań z zakresu zawodowego; - przejrzystość i ciągłość oddziaływań poprzez wskazanie osób działających na rzecz Wewnątrzszkolnego Systemu Doradztwa Zawodowego oraz określanie zakresu ich odpowiedzialności. Ponadto sprawnie funkcjonujący system zawodowego, dzięki zaangażowaniu wszystkich nauczycieli, wychowawców, specjalistów w szkole oraz podmiotów współpracujących w zakresie wsparcia rozwoju zawodowego uczniów daje efekt synergii. V. Weryfikacja efektów zajęć: Działania związane z doradztwem m mają wspierać uczniów w wyborach zawodu i kierunku kształcenia, dlatego zamiast tradycyjnego oceniania zaleca się, aby podczas zajęć odwoływać się do autorefleksji i samooceny uczestników. Sprzyja to budowaniu większej otwartości uczniów, ich aktywności i zaangażowania, udziału w dyskusjach i wyrażania własnych opinii, skłania do refleksji. W programie zakłada się weryfikację efektów zajęć zastępującą tradycyjne ocenianie. Należy też pamiętać, że niektóre efekty realizacji programu zostaną zweryfikowane wśród uczniów dopiero w przyszłości. Pozyskiwanie informacji o efektach prowadzonych zajęć odbywa się między innymi poprzez: pytania zadawane uczniom na zakończenie zajęć, które służyć mają m.in. wyciągnięciu wniosków, refleksji uczniów, co było przydatne dla uczniów, w jaki sposób mogą wykorzystać zdobytą wiedzę i umiejętności, zachęceniu ich do refleksji. Gromadzenie informacji zwrotnych może też okazać się bardzo użyteczne z punktu widzenia doskonalenia metod, form i warsztatu pracy doradcy zawodowego realizującego program; analizę zgromadzonej dokumentacji w osobistym portfolio ucznia zawierającą wymierne efekty zajęć; 3
analizę kart pracy uczniów uczęszczających na zajęciach z zawodowego; analizę indywidualnego planu działania wypracowanego przez ucznia czy karty indywidualnego poradnictwa zawodowego; ocenę efektów zajęć z zawodowego sporządzoną przez uczniów. VI. Realizacja programu: Program realizacji wewnątrzszkolnego systemu zawodowego określa: 1. Działania związane z realizacją zawodowego, w tym: a) tematykę działań; b) metody i formy działań z uwzględnieniem udziału rodziców w tych działaniach; c) terminy realizacji działań; d) osoby odpowiedzialne za realizację poszczególnych działań. 2. Podmioty, z którymi szkoła współpracuje przy realizacji zadań z. 4
Program dla Zespołu Szkół Nr 1 w Piszu Treści programowe Treści szczegółowe z Rozporządzenia MEN z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie zawodowego Temat/działanie Metody i formy realizacji działań Terminy realizacji działań Realizatorzy Podmioty wspierające Odbiorcy Poznawanie własnych zasobów Uczeń sporządza bilans własnych zasobów na podstawie dokonanej autoanalizy ( portfolio ). Uczeń określa obszary do rozwoju edukacyjnozawodowego i osobistego. Uczeń określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań ch. Moje port folio, czyli gromadzę zasoby. Bilans kompetencji ch i społecznych o co chodzi? Moje zasoby w kontekście wybranego zawodu. Zajęcia grupowe. Wychowawcy rodzice, pedagog, pielęgniarka, nauczyciele innych przedmiotów. klas 1 klas 3 5
Uczeń rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań ch i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej. Bilans zasobów, czyli moje mocne i słabe strony. klas 2 Uczeń analizuje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) w kontekście planowania ścieżki edukacyjnozawodowej. Kwalifikacje, a kompetencje, czyli wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne. klas 1 Uczeń określa własny system wartości, w tym wartości związanych z pracą i etyką zawodową. Co jest dla mnie ważne? Zajęcia grupowe. Wychowawcy, Poradnia Psychologicz no- iczna rodzice. 6
Uczeń analizuje informacje o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy oraz funkcjonujących na nim zasad w kontekście wyborów edukacyjnoch. Nauczyciele poszczególny ch przedmiotów: wiedza o społ., geografia. Świat zawodów i rynek pracy Uczeń określa zawody i stanowiska pracy, dla których bazę stanowią jego kwalifikacje, z uwzględnieniem zawodów przyszłości i zapotrzebowania na rynku pracy. Uczeń porównuje formy zatrudnienia i możliwości funkcjonowania na rynku pracy jako pracownik, pracodawca lub osoba prowadząca działalność gospodarczą w obszarze, w którym się kształci, oraz analizuje podstawy prawa pracy, w tym rodzaje umów o pracę, sposoby ich rozwiązywania, prawa i obowiązki pracownika. Mój zawód bazą do rozwoju. Zajęcia grupowe. Powiatowy Urząd Pracy Powiatowy Urząd Pracy Nauczyciele poszczególny ch przedmiotów: wiedza o społeczeństw ie. 7
Uczeń konfrontuje własne zasoby ze zidentyfikowanymi potrzebami i oczekiwaniami pracodawców oraz wymaganiami rynku pracy. Uczeń określa znaczenie i wskazuje możliwości odbycia stażu zawodowego lub zdobycia zatrudnienia z wykorzystaniem dostępnych form aktywizacji zawodowej. mini wykład, dyskusja, Dni Kariery w Powiatowym Urzędzie Pracy, Targi Pracy, wycieczki zawodzona wcze do pracodawców. Nauczyciele poszczególny ch przedmiotów: podstawy przedsiębiorc zości. Powiatowy Urząd Pracy Powiatowy Urząd Pracy. Uczeń sporządza i aktualizuje dokumenty aplikacyjne zgodnie z wymaganiami pracodawców. Nauczyciele poszczególny ch przedmiotów: podstawy przedsiębiorc zości, informatyki. 8
Uczeń przygotowuje się do zaprezentowania siebie i swoich kompetencji podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Uczeń charakteryzuje przebieg procesu zakładania własnej działalności gospodarczej oraz instytucje wspomagające zakładanie własnej działalności gospodarczej. Uczeń charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy. Instytucje wspierające w planowaniu kariery oraz instytucje rynku pracy. mini wykład, dyskusja, wyjście na Dni Kariery w Powiatowym Urzędzie Pracy.. Nauczyciele poszczególny ch przedmiotów: podstawy przedsiębiorc zości. Nauczyciele poszczególny ch przedmiotów: podstawy przedsiębiorc zości.urząd Miasta lub Gminy. Powiatowy Urząd Pracy, wychowawcy 9
Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie Uczeń korzysta ze źródeł informacji dotyczących dalszego kształcenia i doskonalenia zawodowego formalnego, poza formalnego i nieformalnego. Uczeń analizuje możliwości uzupełniania, poszerzania i uzyskiwania nowych kwalifikacji ch w ramach krajowego i europejskiego systemu kwalifikacji. Uczeń określa korzyści wynikające z uczenia się przez całe życie w rozwoju osobistym i m. Uczeń analizuje możliwości kontynuowania nauki. Źródła informacji o możliwościach kontynuowania dalszej nauki, czyli skąd czerpać wiedzę. System kwalifikacji w Polsce i UE, czyli nowe wyzwania edukacyjne. Co motywuje mnie do nauki, czyli korzyści z uczenia się przez całe życie. Mobilne Centra Informacji Zawodowej, Biura kariery, przedstawicie le innych szkół. Mobilne Centra Informacji Zawodowej, Biura kariery, przedstawicie le innych szkół., wychowawcy. wychowawcy przedstawicie le szkół o wyższym poziomie kształcenia, itp. klas 3 klas 1 klas 2 10
Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-ch Uczeń ustala swoje cele, zadania i działania w kontekście planowania ścieżki edukacyjnozawodowej. Uczeń sporządza indywidualny plan działania-planuje różne warianty ścieżek edukacyjno-ch na podstawie bilansu własnych zasobów i wartości oraz informacji na temat rynku edukacji i rynku pracy, przewidując skutki własnych decyzji. Uczeń dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej zgodnie z posiadanymi zasobami i określonymi celami mi. Kariera co to takiego? Mój Indywidualny Plan Działania. Podejmuję kolejne decyzje edukacyjno zawodowe. klas 2 klas 3 klas 3 Niniejszy program został opracowany przez doradcę zawodowego Zespołu Szkół Nr 1 w Piszu przy wykorzystaniu zestawu przykładowych programów opracowanych Ośrodek Rozwoju Edukacji. Przykładowy program jest dystrybuowany i rozpowszechniany przez Ośrodek Rozwoju Edukacji. Opracował Sławomir Głuszniewski 11
Zawodowy w Zespole Szkół Nr 1 w Piszu Program został zaopiniowany przez Radę iczną w dniu... i zatwierdzony przez dyrektora szkoły do realizacji w roku szkolnym 2018/2019. 12
13