1
1. Cele badania, jego zakres, metody i próba... 3 2. Analiza protokołów... 4 2.1. Kandydaci... 4 2.2. Procedura konkursowa... 9 2.3. Zwycięzcy konkursów... 10 2.4. Charakterystyki konkursów... 16 3. Wywiady i badanie kwestionariuszowe... 20 3.1. Próba... 20 3.2. Wyniki badania kwestionariuszowego i wywiadów... 21 4. Najważniejsze wnioski... 33 2
3
4
5
Afiliacja kandydatów w podziale na regiony Polska 39,4% braki danych 20,4% Australia i Nowa Zelandia 0,2% Ameryka Pn., Śr. I Pd. 2,0% Afryka 1,4% Azja 17,4% Europa 14,3% Bliski Wschód 4,9% 6
80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 73% 1% Wcześniejsza afiliacja kandydata w podziale na rodzaj konkursu 15% 33% 19% 15% 6% 7% 2% 2% 4% 23% 28% 26% 27% student/ka doktorant/ka post-doc Polska Europa Azja Bliski Wschód pozostałe braki danych 10% 4% 6% 7
Płeć kandydatów w konkursach (n=1174) 7% mężczyźni 37% 56% kobiety brak danych Płeć kandydatów w podziale na Polskę i inne kraje 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 47,3% Polska 51,4% 71,0% zagranica 29,0% mężczyźni kobiety 8
Płeć kandydatów w podziale na regiony 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 52,0% 48,0% 67,9% 32,1% 77,7% 22,3% 59,6% 40,4% 73,2% 26,8% 10,0% 0,0% Polska Europa Azja Bliski Wschód pozostałe mężczyźni kobiety 9
Wyniki konkursów 1% 2% 50% 23% 24% przyjęcie do projektu odrzucenie po rozmowie kwalifikacyjnej odrzucenie po analizie nadesłanych dokumentów wycofanie się z konkursu pozostałe 10
Osoby przyjęte do zespołów 100% Polacy (polskie nazwiska) ok. 88% Afiliowani w Polsce ok. 71% Afiliowani w tym samym mieście co laureat ok. 57% Afiliowani w tej samej instytucji co laureat ok. 38% 11
100% 80% 60% 98,9% Proporcja Polaków i obcokrajowców wśród osób przyjętych i odrzuconych w konkurach w podziale na typy konkursów 75,2% 85,2% 68,1% 85,7% 68,3% 40% 20% 0% 24,8% 31,9% 31,7% 14,5% 14,3% 1,1% przyjęcie odrzucenie przyjęcie odrzucienie przyjęcie odrzucenie student/ka doktoran/ka młody doktor Polacy obcokrajowcy 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Proporcja kandydatów afiliowanych w Polsce i za granicą wśród osób przyjętych i odrzuconych w konkurach w podziale na typy konkursów 100,0% 0,0% 75,9% 24,1% 83,7% 16,3% 34,0% 66,0% 71,4% 28,6% 25,0% 75,0% przyjęcie odrzucenie przyjęcie odrzucienie przyjęcie odrzucenie student/ka doktoran/ka młody doktor afiliacja w Polsce afilicja w innym kraju Proporcja kandydatów afiliowanych w tym samym mieście co laureat i w innym mieście (włączając w to osoby z innych krajów) wśród osób przyjętych i odrzuconych w konkurach w podziale na typy konkursów 100% 80% 60% 83,6% 63,6% 68,6% 83,7% 63,9% 86,7% 40% 36,4% 31,4% 36,1% 20% 16,4% 16,3% 13,3% 0% przyjęcie odrzucenie przyjęcie odrzucienie przyjęcie odrzucenie student/ka doktoran/ka młody doktor to samo miasto inne miasto 12
student/ka doktoran/ka młody doktor Proporcja kandydatów afiliowanych w tej samej instytucji co laureat i w innej instytucji (włączając w to osoby z innych miast i krajów) wśród osób przyjętych i odrzuconych w konkurach w podziale na typy konkursów 100% 93,7% 96,4% 80% 60% 40% 20% 0% 52,8% 47,2% 62,0% 53,5% 57,1% 46,5% 38,0% 42,9% 6,3% 3,6% przyjęcie odrzucenie przyjęcie odrzucienie przyjęcie odrzucenie student/ka doktoran/ka młody doktor ta sama instytucja inna instytucja Proporcja kobiet i mężczyzn na poszczególnych etapach konkursu w podziele na rodzaj konkursu odrzucenie po analizie nadesłanych dokumentów 44,4% 55,6% odrzucenie po rozmowie kwalifikacyjnej 44,0% 56,0% przyjęcie 50,0% 50,0% odrzucenie po analizie nadesłanych dokumentów 31,3% 68,7% odrzucenie po rozmowie kwalifikacyjnej 43,1% 56,9% przyjęcie 45,9% 54,1% odrzucenie po analizie nadesłanych dokumentów 39,6% 60,4% odrzucenie po rozmowie kwalifikacyjnej 41,9% 58,1% przyjęcie 48,9% 51,1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% kobiety mężczyźni 13
student/k a doktoran/ ka młody doktor Proporcja kobiet i mężczyzn wśród polskich kandydatów na poszczególnych etapach konkursu w podziele na rodzaj konkursu odrzucenie po analizie nadesłanych dokumentów odrzucenie po rozmowie kwalifikacyjnej przyjęcie odrzucenie po analizie nadesłanych dokumentów odrzucenie po rozmowie kwalifikacyjnej przyjęcie odrzucenie po analizie nadesłanych dokumentów odrzucenie po rozmowie kwalifikacyjnej przyjęcie 30,2% 30,0% 50,0% 40,5% 59,5% 37,1% 62,9% 47,8% 52,2% 38,5% 61,5% 44,6% 55,4% 49,5% 50,5% 69,8% 70,0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% kobiety mężczyźni Proporcja płci wśród osób przyjętych i odrzuconych w podziale na płeć laureata 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% przyjęcie odrzucenie przyjęcie odrzucenie płeć laureata -mężczyzna* płeć laureata - kobieta* płeć kandydata - mężczyzna płeć kandydata - kobieta 14
Proporcja płci wśród kandydatów z Polski przyjętych i odrzuconych w podziale na płeć laureata 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% przyjęcie odrzucenie przyjęcie odrzucenie płeć laureata -mężczyzna* płeć laureata - kobieta płeć kandydata - mężczyzna płeć kandydata - kobieta Proporcje płci wśród zwycięsców i przegranych w konkursach w podziale na dziedziny nauki 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% przyjęcie odrzucenie przyjęcie odrzucenie przyjęcie odrzucenie przyjęcie odrzucenie nauki o życiu nauki ścisłe* nauki inżynieryjne* interdyscyplinarne mężczyzna kobieta 15
50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% 30,6% 40,4% Typ konkursu 19,1% 8,2% student/ka doktorant/ka młody doktor pracownik techniczny 1,6% mieszane 16
(0;1] (1;2] (2;3] (3;4] (4;5] (5;6] (6;7] (7;8] (8;9] (9;10] (10;11] (11;12] (12;13] (13;14] (14;15] (15;16] (16;17] (17;18] (18;19] (19;20] (20;21] (21;22] (22;23] (23;24] (24;25] (25;26] (26;27] (27;28] (28;29] (29;30] (30;46] Liczba konkursów 40 Liczba zgłoszeń 35 30 25 20 15 10 5 0 liczba osób zgłaszających się na jedno miejsce w konkursie liczba osób zgłaszających się do konkursu 17
Średnia liczba zgłoszeń do konkursu i średnia liczba zgłoszeń na miejsce w podziale na typ konkursu 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 4,02 8,22 7,51 3,53 student/ka doktorant/ka młody doktor pracownik techniczny liczba zgłoszeń do konkursu 2,76 5,81 5,87 2,87 student/ka doktorant/ka młody doktor pracownik techniczny liczba chętnych na miejsce Średnia liczba osób zgłaszających się na konkursy oraz średnia liczba osób na miejsce w konkursie w podziale na programy FNP 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 First Team Homing Powroty Team Tech Team średnia liczba zgłoszeń w konkursie średnia liczba chętnych na miejsce w konkursie 18
Średnia liczba osób zgłaszających się na konkursy oraz średnia liczba osób na miejsce w konkursie w podziale na miasta 35 30 25 20 15 10 5 0 Białystok Gdańsk Kraków Łódź Poznań Toruń Warszawa Wrocław średnia liczba zgłoszeń w konkursie średnia liczba chętnych na miejsce w konkursie Średnia liczba osób zgłaszających się na konkursy oraz średnia liczba osób na miejsce w konkursie w podziale na dziedziny nauki 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 nauki o życiu nauki ścisłe nauki inżynieryjne interdyscyplinarne średnia liczba zgłoszeń w konkursie średnia liczba chętnych na miejsce w konkursie 19
20
Wytyczne Fundacji odnośnie procesu rekrutacji są: zasadne 6,7% 43,3% 50,0% 3,3% jasne i czytelne 36,7% 60,0% 3,3% łatwe do spełnienia 66,7% 30,0% 0% 20% 40% 60% 80% 100% zdecydowanie nie raczej nie trudno powiedzieć raczej tak zdecydowanie tak 21
W jaki sposób poradził(a) Pan(i) sobie z wymogiem, aby doktoranci w projekcie byli formalnie uczestnikami studiów doktoranckich podczas rekrutacji doktorantów: rozpatrywałem(am) wyłącznie kandydatów, którzy mieli już status doktoranta 33,3% dostosowałem(am) termin rekrutacji do naboru na studia doktoranckie w mojej instytucji 37,5% zatrudniłem(am) przyszłego doktoranta na tymczasowej umowie (do czasu uzyskania przez tą osobę statusu doktoranta). 33,3% inny sposób. Jaki? 4,2% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 22
70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% W jakim stopniu instytucja, w której realizuje Pan(i) swój projekt ingeruje w proces rekrutacji? 63,3% w ogóle nie ingeruje 33,3% w niewielkim stopniu 0,0% 0,0% trudno powiedziec w znacznej mierze 3,3% w bardzo dużej mierze 60% Czy instytucja, w której realizowany jest projekt ingeruje w proponowany poziom wynagrodzeń/stypendiów dla członków zespołu? 56,7% 40% 20% 0% 26,7% 6,7% 6,7% 3,3% nigdy rzadko czasem często zawsze 23
Liczba zespołów Liczba zespołów o określonej liczebności 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Liczba osób zrekrutowanych do zespołu Na jakie stanowiska poszukiwał(a) Pan(i) osób do swojego zespołu? (odpowiedzi z kwestionariusza) 100% 80% 60% 66,7% 80,0% 53,3% 40% 20% 0% 26,7% studentów doktorantów post-doc'ów pracowników technicznych 24
10 8 6 4 2 0 W ilu miejscach respondenci zamieszczali informacje o rekrutacji? 1 2 3 4 5 6 7 8 liczba miejsc zamieszczenia ogłoszeń 25
Czy korzystał(a) Pan(i) z innych sposobów docierania do potencjalnych kandydatów na stanowiska? Jeżeli tak, to z jakich? (odpowiedzi z kwestionariusza) poczta pantoflowa tj. proszenie znajomych ze środowiska o rozpowszechnienie informacji o konkursie wśród 86,7% strona internetowa mojego instytutu/wydziału wysyłanie informacji o rekrutacji do innych grup badawczych zajmujących się podobną tematyką strony, fora internetowe, listy dyskusyjne lub strony w serwisach społecznościowych (np. Facebook) dedykowane strona internetowa mojej uczelni/ instytucji 63,3% 60,0% 50,0% 43,3% ogłoszenia papierowe w mojej instytucji/ instytucie/wydziale ogłoszenia papierowe w innych instytutach, wydziałach i uczelniach w moim mieście Inne profil w serwisie społecznościowym (np. Facebook) mojego instytutu/wydziału profil w serwisie społecznościowym (np. Facebook) mojej uczelni/instytucji nie korzystałem(am) z innych sposobów ogłaszania konkursów 30,0% 23,3% 16,7% 13,3% 10,0% 3,3% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Jak ocenia Pan(i) przydatność poszczególnych sposobów docierania do potencjalnych kandydatów? Proszę wybrać trzy najważniejsze i uporządkować je według znaczenia, umieszczając najważniejszy na górze listy. Euraxess 11 3 7 1 strona internetowa FNP 1 6 5 1 strona internetowa mojej uczelni/instytucji 5 3 2 strony branżowe 2 7 1 strona internetowa mojego instytutu/wydziału ogłoszenia papierowe w mojej instytucji/instytuci/wydziale ogłoszenia papierowe w innych instytucjach, wydziałach i uczelniach w moim miescie 1 1 2 1 1 najważniejsze 1 2 3 1 0 5 10 15 20 25 26
Kogo zaprosił(a) Pan(i) do udziału w komisji rekrutacyjnej? moich przełożonych z instytutu/wydziału 43,3% moich bliskich współpracowników z grupy badawczej, którzy również będą zaangażowani w moje badania osoby, z którymi nie jestem formalnie związany(a) i które nie są zaangażowane w moje badania 53,3% 50,0% partnerów biznesowych projektu 3,3% partnerów zagraniczynych projektu 3,3% inne osoby. Proszę opisać 20,0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 27
Jak ocenia Pan(i) zainteresowanie ogłoszonym przez Pana(ią) konkursem na stanowisko......studenta? (n=20)...doktoranta? (n=24) post-doc'a? (n=16) pracownika technicznego? (n=8) Zgłosiło się wielu dobrych kandydatów. 10,0% 12,5% 12,5% 25,0% Wpłynęło dużo zgłoszeń, ale większość była niskiej jakości. Tylko nieliczni kandydaci spełniali moje oczekiwania. 15,0% 12,5% 50,0% 68,6% Zgłosiło się niewiele osób, ale byli wśród nich dobrzy kandydaci. 12,5% 29,2% 50,0% 55,0% Zgłosiło się niewiele osób i miałem(am) trudności w znalezieniu dobrego kandydata. 20,0% 8,3% 6,3% 12,5% 0% 20% 40% 60% 80% 28
liczba odpowiedzi Ile czasu (średnio) zajmuje Panu(i) rekrutacja od momentu ogłoszenia do podjęcia pracy przez kandydata na stanowiski... 16 14 12 10 8 6 4 2 0 3-5 6-8 9-11 12-14 15-17 18-20 21-23 24-26 27-29 30 czas wyrażony w tygodniach studenta doktoranta pos-doc'a 29
Czy w konkursie na studenta w zespole brały udział osoby z zagranicy? obcokrajowcy Polacy powracający do kraju po okresie studiów lub pracy zagranicą 75,0% 90,0% 25,0% 10,0% 0% 20% 40% 60% 80% 100% nie zgłosili się do konkursu zgłosili się do konkursu, ale nie zostali wybrani zgłosili się do konkursu i zostali wybrani do zespołu Czy w konkursie na doktoranta w zespole brały udział osoby z zagranicy? 4,2% obcokrajowcy 66,6% 29,2% Polacy powracający do kraju po okresie studiów lub pracy zagranicą 79,2% 12,5% 8,3% 0% 20% 40% 60% 80% 100% nie zgłosili się do konkursu zgłosili się do konkursu, ale nie zostali wybrani zgłosili się do konkursu i zostali wybrani do zespołu Czy w konkursie na post-doc's w zespole brały udział osoby z zagranicy? 6,3% obcokrajowcy 68,7% 25,0% Polacy powracający do kraju po okresie studiów lub pracy zagranicą 43,8% 12,5% 43,8% 0% 20% 40% 60% 80% 100% nie zgłosili się do konkursu zgłosili się do konkursu, ale nie zostali wybrani zgłosili się do konkursu i zostali wybrani do zespołu 30
Stosunek do zatrudniania obcokrajowców Obcokrajowiec w zespole wnosi nową wiedzą i inne sposoby działania. To pozytywnie wpływa na pracę zespołu. 7% 3% 10% 43% 37% 3% Obcokrajowiec w zespole przynosi kontakty, które w przyszłości ułatwiają współpracę międzynarodową. 7% 30% 23% 37% Grupy naukowe zatrudniające obcokrajowców są postrzegane jako bardziej prestiżowe. 13% 13% 33% 40% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% zdecydowanie się nie zgadzam 2 3 4 5 6 zdecydowanie zgadzam się 31
32
Stosunek do zatrudniania obcokrajowców Problemy związane z załatwianiem różnych pozwoleń dla obcokrajowców są na tyle dokuczliwe, że zatrudnianie takiej osoby przestaje być opłacalne. 20% 30% 13% 10% 13% 13% Różnice kulturowe powodują, ze obcokrajowcy potrzebują sporo czasu, żeby wdrożyć się do pracy w Polsce. To może powodować opóźnienia w pracy zespołu. 17% 40% 13% 7% 3% 20% Moje doświadczenie jest takie, że najlepsze zgłoszenia pochodzą od polskich kandydatów. 17% 17% 7% 23% 10% 17% 10% Zgłoszenia od obcokrajowców są często niedopracowane np.: nie zawierają wszystkich wymaganych elementów albo nie są dopasowane do tematyki projektu. Można odnieść wrażenie, że 3% 10% 10% 20% 27% 20% 10% W mojej dziedzinie naukowej polskie ośrodki prowadzą badania na najwyższym światowym poziomie. Dlatego też mogę wybierać wśród najlepszych specjalistów tu na miejscu, bez konieczności sięgania po kandydatów z innych krajów. Ludzie za granicą często myślą, że Polska nie jest atrakcyjnym krajem do uprawiania nauki. W efekcie naprawdę dobre osoby nie przysyłają tu zgłoszeń, nawet jeżeli zaproponuje się im dobre warunki i ciekawe wyzwania naukowe. 17% 3% 13% 7% 33% 20% 13% 10% 17% 30% 3% 13% 7% 13% 0% 20% 40% 60% 80% 100% zdecydowanie się nie zgadzam 2 3 4 5 6 zdecydowanie zgadzam się 33
1 Badanie zostało przeprowadzone przez wejściem w życie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce z 2018 r. i wprowadzonych przez nią szkół doktorskich 34
35
36
37