WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

WOJEWODA OPOLSKI Opole, dnia 03 lipca 2017 r. BZK.II.431.14.2017.BZ Pan Maciej STEFAŃSKI Starosta Powiatu Brzeskiego WYSTĄPIENIE POKONTROLNE I. Podstawowe informacje formalno-prawne dotyczące kontroli 1) Nazwa i adres jednostki kontrolowanej: Starostwo Powiatowe w Brzegu, ul. Robotnicza 20, 49-300 Brzeg. 2) Podstawa prawna podjęcia kontroli: 4 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin (Dz. U.nr 96, poz. 850) w związku z art.17 ust.6 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 1534). 3) Zakres kontroli a) przedmiot kontroli: Ocena stanu przygotowań i realizacji przedsięwzięć obrony cywilnej na obszarze powiatu b) okres objęty kontrolą: od 01 stycznia 2015 r. do 26 maja 2017 r. 4) Rodzaj kontroli : problemowa. 5) Tryb kontroli: zwykły. 6) Termin kontroli: 30 maja 2017 r. 7) Skład zespołu kontrolnego: Piotr Jadczak kierownik Oddziału Obrony Cywilnej i Spraw Obronnych w Wydziale Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Opolu przewodniczący zespołu kontrolującego; Barbara Zając starszy inspektor wojewódzki w Oddziale Obrony Cywilnej i Spraw Obronnych w Wydziale Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Opolu członek zespołu kontrolującego; Grzegorz Szulc inspektor wojewódzki w Oddziale Obrony Cywilnej i Spraw Obronnych w Wydziale Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Opolu członek zespołu kontrolującego. 8) Kierownik jednostki kontrolowanej: Maciej Stefański - Starosta Powiatu Brzeskiego, funkcję tę pełni od 23 listopada 2006 r. 9) Kierownik kontrolowanej komórki organizacyjnej: Janusz Koronkiewicz - kierownik Zespołu ds. Zarządzania Kryzysowego, Spraw Wojskowych i Obronnych, od 01 września 2007 roku. Strona 1 z 9

II. Ocena skontrolowanej działalności, ze wskazaniem ustaleń, na których została oparta Działania Starosty - Szefa OC Powiatu w zakresie objętym kontrolą oceniono pozytywnie z uchybieniami. Powyższą ocenę uzasadniają następujące ustalenia kontroli i wynikające z nich oceny cząstkowe. 1) Opracowanie, uzgadnianie oraz aktualizacja Powiatowego planu obrony cywilnej, Powiatowego planu ochrony zabytków na wypadek zbrojnego i sytuacji kryzysowej i sytuacji kryzysowej Zgodnie z 3 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin, Szef Obrony Cywilnej Powiatu posiada opracowany i uzgodniony Plan Obrony Cywilnej Powiatu Brzeskiego. 1 Sposób opracowania części głównej Planu, procedur postępowania oraz załączników funkcjonalnych, zarówno w części opisowej, jak i graficznej spełnia wymogi określone w zarządzeniu nr 103/12 Wojewody Opolskiego Szefa Obrony Cywilnej Województwa z dnia 8 czerwca 2012 r. w sprawie zasad opracowania planu obrony cywilnej województwa, powiatów i gmin. Przedmiotowy dokument został pozytywnie zaopiniowany przez Dyrektora Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego OUW, działającego z upoważnienia Wojewody Opolskiego oraz wdrożony w życie zarządzeniem Nr 31/2013 Starosty Powiatu Brzeskiego z dnia 20 czerwca 2013 r. w sprawie wprowadzenia do stosowania Planu Obrony Cywilnej Powiatu Brzeskiego. 2 Plan został uzgodniony z jednostkami powiatowej administracji zespolonej i innymi kluczowymi dla ochrony ludności podmiotami, takim jak: Brzeskie Centrum Medyczne, 1. Pułk Saperów, Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Oddział w Brzegu, Komendant WKU Brzeg, MCZK w Brzegu oraz SP Namysłów. Podlega bieżącej aktualizacji. Plan ma odniesienia i jest skorelowany z innymi planami powiatu brzeskiego planem zarządzania kryzysowego oraz planem operacyjnego funkcjonowania powiatu w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny. Szczegółowe opisy realizacji poszczególnych zadań, ujęte w załącznikach funkcjonalnych Planu, w pełni odzwierciedlają specyfikę funkcjonowania powiatowego systemu obrony cywilnej. Integralną częścią Planu są załączone do niego karty realizacji zadań OC, opracowane przez jednostki powiatowej administracji zespolonej. Opracowane karty pod względem opisu procedur działania, ujętych podmiotów współdziałających oraz dokumentacji bazowej nie budzą zastrzeżeń. Dla zapewnienia sprawnego i skutecznego przebiegu ewakuacji ludności na terenie powiatu na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny opracowany został Plan ewakuacji (przyjęcia) ludności, zwierząt i mienia III stopnia na wypadek masowego zagrożenia 3, który jest załącznikiem funkcjonalnym nr 3 do Planu OC. Plan spełnia, zarówno w części opisowej, jak i graficznej, wymagania ujęte w dokumentach normatywno-metodycznych z tego obszaru. 4 Dokument został uzgodniony z kluczowymi podmiotami na szczeblu powiatowym i jest aktualizowany na bieżąco. 1 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 1 pliki: wybrane strony Planu Obrony Cywilnej Powiatu Brzeskiego.pdf 2 Dowody potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się w systemie EZD: Dowód pliki: akta sprawy BZK.II.6431.3.2013.GS. 3 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 2 pliki: wybrane strony Planu ewakuacji III stopnia ( ).pdf; 4 Zarządzenie nr 4/09 Wojewody Opolskiego Szefa Obrony Cywilnej z dnia 8 stycznia 2009 r. w sprawie opracowania planów ewakuacji III stopnia na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa i wojny oraz Instrukcja w sprawie zasad ewakuacji ludności, zwierząt i mienia na wypadek masowego zagrożenia wprowadzona do użytku przez SOCK w 2008 r.; Strona 2 z 9

Zgodnie z 3 pkt 11 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin, Szef Obrony Cywilnej Powiatu planuje i zapewnia ochronę oraz ewakuację dóbr kultury i innego mienia na wypadek zagrożenia zniszczeniem. W związku z powyższym poddano ocenie Plan ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych dla Powiatu Brzeskiego 5, który został opracowany zgodnie z rozporządzeniem Ministra Kultury z dnia 25 sierpnia 2004 r. w sprawie organizacji i sposobu ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych. Dokument został wykonany w dwóch egzemplarzach, został uzgodniony z Wojewodą Opolskim oraz Opolskim Wojewódzkim Konserwator Zabytków i podlega corocznej aktualizacji. Do części opisowej Planu dołączona jest mapa w skali 1 : 50 000 (część graficzna) 6. W toku kontroli przedłożono do wglądu karty realizacji zadań operacyjnych (32 karty) Zamku Piastów Śląskich wraz z Muzeum Piastów Śląskich, uwzględniające procedury i zadania w zakresie ochrony oraz ewakuacji zabytków ruchomych. Karty zostały uzgodnione ze Starostą Brzeskim. W odniesieniu do zapisu 3 pkt 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin dotyczącego opiniowania planów obrony cywilnej przez Szefa OC Powiatu ustalono, że wszystkie gminy wykonały w 2013 roku swoje plany OC, które następnie zostały pozytywnie zaopiniowane, z upoważnienia Starosty Brzeskiego, przez Kierownika Zespołu ds. Zarządzania Kryzysowego, Spraw Wojskowych i Obronnych. Działalność kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie oceniono pozytywnie. 2) Ustalanie zadań, kontrolowanie ich realizacji oraz koordynowanie działalności w zakresie przygotowań i realizacji zadań OC na obszarze działania szefa OC powiatu. Na podstawie art. 17 ust. 7 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, Starosta Powiatu jest zobligowany do kierowania oraz koordynowania przygotowań i realizacji przedsięwzięć obrony cywilnej na obszarze powiatu. W 27 Regulaminu Organizacyjnego Starostwa Powiatowego w Brzegu, 7 a także w zakresach czynności pracowników Zespołu ds. Zarządzania Kryzysowego, Spraw Wojskowych i Obronnych 8 zidentyfikowano obszary działania Szefa OC powiatu, określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin 9. Starosta działając na podstawie 4 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 roku ustalał zadania w zakresie przygotowań i realizacji przedsięwzięć OC szefom obrony cywilnej gmin. W okresie objętym kontrolą wydawano corocznie (na lata 2015, 5 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 3 pliki: wybrane strony Planu ochrony zabytków ( ).pdf; 6 Instrukcja przygotowania i realizacji planów ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych. 7 Regulamin Organizacyjny Starostwa uchwalony został uchwałą nr 139/2016 Zarządu Powiatu Brzeskiego z dnia 01 marca 2016 r. w sprawie regulaminu organizacyjnego Starostwa. Zmiany regulaminu organizacyjnego starostwa wprowadzono uchwałami Zarządu Powiatu Brzeskiego o numerach : 192/2016 z 5 lipca 2016r.;223/2016 z 20 września 2016r.;266/2017 z 31 stycznia 2017r.;274/2017 z 14 lutego 2017r. i 290/2017 z 28 marca 2017r. 8 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD, Dowód nr 4- plik: Zakresy czynności kierownika i pracowników Zespołu ds. Zarządzania Kryzysowego, Spraw Wojskowych i Obronnych. 9 Zgodnie z 3-5 rozporządzenia do zadań szefa OC powiatu należy m.in. dokonywanie oceny stanu przygotowań obrony cywilnej; ustalanie zadań i kontrolowanie ich realizacji oraz koordynowanie i kierowanie działalnością szefów obrony cywilnej gmin w zakresie przygotowania i realizacji zadań OC; opracowywanie i opiniowanie planów obrony cywilnej; organizowanie i koordynowanie szkoleń oraz ćwiczeń obrony cywilnej; przygotowywanie i zapewnienie działania systemu wykrywania i alarmowania oraz systemu wczesnego ostrzegania o zagrożeniach; tworzenie i przygotowywanie do działań jednostek organizacyjnych obrony cywilnej; opracowywanie informacji dotyczących realizowanych zadań. Strona 3 z 9

2016 i 2017) wytyczne do działalności w dziedzinie obrony cywilnej. W wytycznych ujmowano w pełnym zakresie zadania wskazane przez Szefa OC Województwa do realizacji w poszczególnych latach, uzupełniając je zadaniami własnymi. W trakcie kontroli stwierdzono uchybienia w zakresie przekazywania i uzgadniania rocznych planów działania OC. Wymienione dokumenty przesłane zostały do wszystkich szefów obrony cywilnej gmin jeszcze przed ich uzgodnieniem. Ponadto zgodnie z 5.1 wspomnianego wyżej rozporządzenia szef obrony cywilnej powiatu (lub osoba działająca z upoważnienia Starosty) uzgadnia opracowane przez szefów OC gmin roczne plany działania w zakresie obrony cywilnej. W toku kontroli stwierdzono, że ww. plany uzgadniał kierownik Zespołu ds. Zarządzania Kryzysowego, Spraw Wojskowych i Obronnych 10. Zadania wynikające z planów działania na lata 2015-2016 zostały wykonane, co znajduje potwierdzenie w przedstawionych zespołowi kontrolnemu dokumentach wykonawczych, a także w sprawozdaniach za lata objęte kontrolą. Zamierzenia ujęte w planie na rok bieżący realizowane są w wymaganych terminach. Korespondencja z zakresu obrony cywilnej jest kompletowana i ewidencjonowana w aktach spraw odzwierciedlających przebieg ich załatwienia, zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2011 roku w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych (Dz. U nr 14,poz.67). Na podstawie 4 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. Szef Obrony Cywilnej Powiatu jest uprawniony i obowiązany do kontrolowania szefów obrony cywilnej gmin w zakresie przygotowań i realizacji przedsięwzięć OC. Kontrole problemowe z zakresu obrony cywilnej ujęte są w rocznych planach działania OC. Ustalono, że pracownicy Zespołu ds. Zarządzania Kryzysowego, Spraw Wojskowych i Obronnych, na podstawie imiennych upoważnień wydanych przez Starostę Brzeskiego, przeprowadzili w latach 2015-2017 dwie kontrole problemowe nt. realizacji zadań obrony cywilnej w Urzędzie Gminy w Olszance (14.12.2015r.), Urzędzie Gminy Skarbimierz (05.12.2016r.) 11. Dokumentacja z przeprowadzonych kontroli zawierała zawiadomienie o kontroli, upoważnienie do kontroli, protokół kontroli 12.Na IV kwartał 2017 roku zaplanowano kontrolę w Urzędzie Miejskim w Brzegu. Kontrolą objęto również 5. jednostek organizacyjnych, które przewidziane są w gminnych planach obrony cywilnej do prowadzenia przygotowań i realizacji zadań OC na terenie miasta Brzeg i Grodków. Wspomniane kontrole przeprowadzili upoważnieni pracownicy Urzędów Miejskich w Brzegu i Grodkowie. Szef Obrony Cywilnej Powiatu przedkładał szefowi OC województwa oceny stanu przygotowań obrony cywilnej powiatu 13. Przekazane oceny za lata 2015 i 2016 opracowano w oparciu o dane szefów obrony cywilnej gmin, według ustalonego wzoru i zakresu tematycznego 14. Wg. informacji przekazanych w trakcie kontroli przez kierownika Zespołu ds. Zarządzania Kryzysowego ( ) wynika, że przesłane dokumenty z gmin podlegały analizie 10 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD, Dowód nr 5 plik: Przekazanie i uzgodnienie rocznych planów działania OC w latach 2015-2017.pdf; Dowód nr 6 plik: Potwierdzenia dokonywania uzgodnień rocznych planów działania gmin.pdf; Dowód nr 7 plik: Zestawienie terminów uzgadniania rocznych planów działania OC w latach 2015-2017.pdf. 11 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 8 - plik: Zestawienie kontroli przeprowadzonych przez SP w Brzegu i j.s.t. powiatu brzeskiego w latach 2015-2017.pdf. 12 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 9 - plik: Dokumentacja z przeprowadzonej kontroli w UG Olszanka (14.12.15r.)pdf; Dowód nr 10 - plik: Dokumentacja z przeprowadzonej kontroli w UG Skarbimierz (05.12.16r ).pdf; 13 o których mowa w 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2002 r. i wytycznymi Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 10 lipca 2009r.w sprawie opracowywania oceny stanu przygotowań obrony cywilnej w województwach, zmienione wytycznymi z dnia 30 sierpnia 2016 roku w sprawie opracowania oceny stanu przygotowań ochrony ludności i obrony cywilnej w województwach. Dowody potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się w systemie EZD: Dowód pliki: Ocena powiatu brzeskiego wg. stanu na dzień 31.12. 2015 r. i 31 grudnia 2016r. akta sprawy BZK.II.644.16.2016.BZ i BZK.II. 644.14.2017 14 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 11 - plik: Potwierdzenia przesłania przez j.s.t. oceny za 2015 i 2016 rok.pdf.; Dowód nr 12- plik: Zestawienie terminów przekazania do SP oceny za lata 2015-2016.pdf.; Strona 4 z 9

merytorycznej i weryfikacji. W sytuacji stwierdzonych nieprawidłowości były dokonywane stosowne korekty przez gminy. Zaleca się dokumentowanie, w aktach sprawy, informacji potwierdzających dokonanie korekty danych zawartych w ocenach szefów OC gmin. W toku kontroli ustalono, że Zespół ds. Zarządzania Kryzysowego, Spraw Wojskowych i Obronnych w imieniu Szefa OC Powiatu, koordynuje działalność 6. jednostek samorządowych w zakresie przygotowań i realizacji przedsięwzięć obrony cywilnej (UM w Brzegu, UM w Grodkowie, UM w Lewinie Brzeskim, UG w Lubszy, UG Olszanka i UG Skarbimierz). Zadanie to realizowane jest m.in. poprzez organizację spotkań z udziałem pracowników, zajmujących się problematyką obrony cywilnej w urzędach. W kontrolowanym okresie narady przeprowadzono: 20 lutego 2015 r.; 05 lutego 2016 r.; 11 stycznia 2017 r. i 20 marca 2017 r. 15 Również szefowie OC gmin powiatu brzeskiego organizują spotkania, narady dla kadry kierowniczej urzędu i gminnych jednostek organizacyjnych. 16 Na bieżąco sprawowany jest nadzór nad przestrzeganiem przez jednostki administracji samorządowej terminów realizacji wspólnych przedsięwzięć OC, wynikających z rocznych planów działania, m.in. przy opracowaniu i aktualizacji dokumentów planistycznych, sporządzaniu zbiorczych informacji o realizowanych zadaniach w dziedzinie ochrony ludności za 2015 i 2016 rok 17. Działalność kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie oceniono pozytywnie z uchybieniami w zakresie przekazywania i uzgadniania rocznych planów działania w zakresie obrony cywilnej. 3) Organizowanie oraz koordynowanie szkoleń i ćwiczeń obrony cywilnej W okresie objętym kontrolą zaplanowane przez Szefa Obrony Cywilnej Powiatu Brzeskiego szkolenia były prowadzone zgodnie z wytycznymi Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 21 kwietnia 2009 r. w sprawie zasad organizacji i sposobu przeprowadzania szkoleń z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej oraz nowelizacją tych wytycznych z dnia 11 stycznia 2016 roku. Realizacja szkoleń podstawowych i doskonalących w powiecie brzeskim odbywała się zgodnie z dokumentacją planistyczną zatwierdzoną przez Szefa Obrony Cywilnej Powiatu, określoną jako Plan szkolenia obrony cywilnej w Starostwie Brzeskiem na rok 2016 18, Plan przedsięwzięć szkoleniowych z zakresu obrony cywilnej i ochrony ludności na rok 2017 19. W 2015 r. szkolenia z zakresu obrony cywilnej i ochrony ludności zostały ujęte w dziale Edukacja w kalendarzowym planie działania w zakresie planowania, organizacji i realizacji przedsięwzięć obrony cywilnej na 2015 r. 20 Oddzielny plan przedsięwzięć szkoleniowych na rok 2015 nie był sporządzany. 15 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 13 plik: Dokumentacja z przeprowadzonych narad w latach 2015-2017.pdf. i Dowód nr 14 plik: Prezentacja ze spotkanie w dniu 20.03.2017r. 16 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 15-plik: Zestawienie spotkań, narad organizowanych przez SP w Brzegu i j.s.t. powiatu brzeskiego z zakresu problematyki OC w latach 2015 2017. pdf.; 17 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 16 -plik: Informacje roczne wybranych j.s.t. powiatu brzeskiego za 2015 i 2016 r.pdf. Zbiorcze informacje o sposobie realizacji wytycznych Szefa OC województwa za rok 2015 i 2016 r. znajdują się w systemie EZD, akta sprawy BZK.II.644.18.2015.BZ; BZK.II.644.26.2016.BZ; 18 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 17 -plik: Plan szkolenia obrony cywilnej w Starostwie Brzeskiem na rok 2016.pdf.; 19 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 18-plik: Plan przedsięwzięć szkoleniowych z zakresu obrony cywilnej i ochrony ludności na rok 2017,pdf.; 20 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 19 -plik: Kalendarzowy plan działania w zakresie planowania, organizacji i realizacji przedsięwzięć obrony cywilnej na 2015 r. (Edukacja).pdf.; Strona 5 z 9

Na potrzeby organizacji szkoleń podstawowych opracowano i zatwierdzono przez Szefa OC Powiatu Brzeskiego Program szkoleń podstawowych na lata 2016-2017 21 z podziałem na poszczególne grupy szkoleniowe z uwzględnieniem wymaganej tematyki i liczby godzin szkolenia. Ww. wytyczne Szefa Obrony Cywilnej Kraju nie wymagają sporządzania programu szkoleń podstawowych, osobno na każdy rok kalendarzowy, bądź okres dwuletni. Należy opracować jeden program szkoleń podstawowych, który po zatwierdzeniu przez Starostę będzie podstawą organizacji szkoleń podstawowych w następnych latach. W roku 2015, jak również w 2016 nie organizowano oddzielnych szkoleń podstawowych. Zagadnienia tematyczne wynikające z programu szkoleń podstawowych ludności realizowano w ramach szkolenia obronnego oraz ćwiczeń z zakresu ochrony ludności. Przykładem włączania tematyki obrony cywilnej do szkolenia obronnego były szkolenia dla pracowników administracji samorządowej oraz powiatowej administracji zespolonej, które odbyły się w dniach 11-12 czerwca 2015 r., 19-20 maja 2016 r. 22, 16-17 listopada 2016 r. oraz 25-26 maja 2017 r. Zgodnie z planem tych szkoleń, omawiano na nich m.in. zagadnienia systemu łączności, systemu wczesnego ostrzegania oraz wykrywania i alarmowania ludności. Z kolei problematyka ewakuacji ludności, zwierząt i mienia była przedstawiana na ćwiczeniu Wsparcie 16 23 w dniach 15-17 listopada 2016 r. Z uwagi na to, że przedmiotowe wytyczne Szefa OCK nie przewidują organizacji szkolenia podstawowego i doskonalącego jako jednego przedsięwzięcia szkoleniowego, na III kwartał 2017 r. zaplanowano szkolenie podstawowe dla komendantów gminnych formacji obrony cywilnej (RDA). Możliwość organizacji osobnych szkoleń dla poszczególnych grup szkoleniowych, przy udziale kadry wykładowej jednostek organizacyjnych powiatu oraz służb powiatowej administracji zespolonej dają zapisy znowelizowanych wytycznych z dnia 11 stycznia 2016 r., bez konieczności korzystania z usług placówek dydaktycznych. Ponadto Starostwo Powiatowe w Brzegu współpracuje z WBiZK w zakresie przeszkolenia podstawowego szefów obrony cywilnej miast/gmin oraz pracowników realizujących zadania OC w urzędach szczebla gminnego. W latach 2014-2016 zostało przeszkolonych dwóch pracowników ds. obrony cywilnej oraz trzech wójtów/burmistrzów z powiatu brzeskiego. Szkolenie w zakresie powszechnej samoobrony ludności oprócz masowego rozpowszechniania informacji edukacyjnych przy pomocy Internetu, realizowane jest w formie bezpośredniego przekazu wiedzy do mieszkańców powiatu. Przykładem propagowania wiedzy z zakresu zachowania się na wypadek różnych zagrożeń, w tym reagowania na sygnały alarmowe była kolejna edycja Pikniku na Florydzie 24, w której uczestniczyło ok. 2700 dzieci i młodzieży, zorganizowanego 12-14 lipca na obiektach 1 Pułku Saperów w Brzegu. Ponadto w dniach 22 kwietnia 2016 r. i 25 marca 2017 r. 25 oraz 25 kwietnia 2017 r. odbywały się zawody (mistrzostwa) z zakresu pierwszej pomocy medycznej dla szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, których współorganizatorem było Starostwo Powiatowe w Brzegu. Wykonując przedsięwzięcia w ramach szkoleń doskonalących w latach 2015-2017 realizowano zagadnienia ochrony ludności i obrony cywilnej na spotkaniach, ćwiczeniach 21 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 20 -plik: Program szkoleń podstawowych na lata 2016-2017.pdf.; 22 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 21 -plik: Plan szkolenia obronnego w dniach 19-20 maja 2016 r.pdf.; 23 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 22 -plik: Notatka z ćwiczenia Wsparcie z dnia 18 listopada 2016 r.pdf.; 24 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 23 -plik: Notatka z Pikniku na Florydzie wraz z materiałami edukacyjnymi.pdf.; 25 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 24 -plik: Notatka z zawodów w dniu 25 marca 2017 r. dla szkół ponadgimnazjalnych.pdf.; Strona 6 z 9

i treningach, podczas których właściwie dokumentowano proces szkoleniowy. Na etapie planowania i przeprowadzenia szkolenia oraz sprawozdawczości sporządzano plan szkolenia, pisma zawiadamiające o szkoleniu, listę obecności, sprawozdanie w formie notatki służbowej. Systematycznie z początkiem każdego roku odbywały się spotkania z pracownikami ds. obrony cywilnej gmin. Ponadto dla pracowników i kadry kierowniczej Starostwa organizowano w dniach 23.04.2016 i 16.02.2017 26 r. szkolenia z zakresu realizacji zadań po wprowadzeniu stopni alarmowych (CRP). Szef OC Powiatu był również współorganizatorem ćwiczeń i treningów sztabowych o tematyce ochrony ludności, takich jak:mina-16 27, które odbyło się w dniach 18-19 października 2016 r. oraz Wsparcie 16, przeprowadzonym 15-17 listopada 2016 r. Zagadnienia obrony cywilnej były realizowane również podczas odbywających się każdego roku treningów systemu wykrywania i alarmowania oraz przedsięwzięć i procedur systemu zarządzania kryzysowego, takich jak np. Sudety - 2017 w dniu 22-23 marca 2017 r., z którego sprawozdanie 28 przekazano do WBiZK OUW. Mając powyższe na uwadze, działalność szkoleniową Szefa Obrony Cywilnej Powiatu Brzeskiego oceniono pozytywnie z uchybieniami w zakresie szkoleń podstawowych. 4) Tworzenie i przygotowanie do działania powiatowych jednostek organizacyjnych obrony cywilnej Z oceny stanu przygotowań powiatu brzeskiego wynika, że w 2016 roku zmniejszyła się liczba działających formacji OC z pięciu do trzech w związku z likwidacją na terenie miasta Brzeg dwóch zakładowych formacji OC tj. drużyny ratownictwa ciepłowniczego oraz drużyny ratownictwa wodno - kanalizacyjnego. Według stanu na dzień 30 maja 2017 r. na terenie powiatu funkcjonują trzy radiofoniczne drużyny alarmowania (RDA) w gminach Olszanka, Grodków i Brzeg. Wymienione terenowe formacje OC wchodzą w skład powiatowego Systemu Wczesnego Ostrzegania (SWO) działającego w czasie pokoju oraz powiatowego Systemu Wykrywania i Alarmowania (SWA) działającego w stanie wojennym i wyjątkowym. Zostało to określone w 12 Zarządzenia Nr 31/2015 Szefa Obrony Cywilnej Starosty Powiatu Brzeskiego z dnia 13 sierpnia 2015 r. w sprawie organizacji i funkcjonowania powiatowego systemu wczesnego ostrzegania o zagrożeniach oraz powiatowego systemu wykrywania i alarmowania na terenie powiatu. 29 W trakcie kontroli, Starostwo Powiatowe przedstawiło skany dokumentacji gminnych RDA 30 wchodzących w skład powiatowego SWO/SWA, na podstawie których można stwierdzić, że utworzenie i funkcjonowanie tych formacji odbywa się zgodnie z Wytycznymi Wojewody Opolskiego Szefa Obrony Cywilnej Województwa Opolskiego z dnia 28 lipca 2015 r. w sprawie zasad wymiany informacji między elementami Systemu Wczesnego Ostrzegania, Systemu Wykrywania i Alarmowania wszystkich szczebli terenowych oraz struktur organizacyjnych, zadań i podstawowego wyposażenia formacji obrony cywilnej wchodzących w skład Systemu Wykrywania i Alarmowania w województwie opolskim. W skład przedmiotowej dokumentacji wchodzi zarządzenie Burmistrza Gminy - Szefa Obrony Cywilnej Gminy 26 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 25 -plik: Notatka ze spotkania w dniu 16.02.2017 r. z pracownikami SP w Brzegu nt. stopni alarmowych (CRP).pdf.; 27 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 26 -plik: Notatka z treningu sztabowego MINA-16 w dniu 18-19 października 2016 r.pdf.; 28 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 27 -plik: Dokumentacja treningu decyzyjnego pk. Sudety 2017 w dniu 17.06.2017 r.pdf.; 29 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 28 pliki: Zarządzenie Starosty Brzeskiego w sprawie systemu SWO/SWA.pdf.; 30 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się jako skany w systemie EZD: Dowód nr 29 pliki: Przykładowa dokumentacja RDA-Brzeg.pdf.; Strona 7 z 9

w sprawie powołania radiofonicznej drużyny alarmowania - formacji obrony cywilnej przy Urzędzie Miasta; książka ewidencji osób przeznaczonych do pełnienia służby w radiofonicznej drużynie alarmowania i plan działania Radiofonicznej Drużyny Alarmowania. Formacje RDA posiadają na wyposażeniu umundurowanie i sprzęt do ochrony górnych dróg oddechowych oraz sprzęt łączności. Szefowie OC gminy odpowiadają po rozwinięciu formacji za ich wyżywienie, zakwaterowanie, zabezpieczenie medyczne oraz ochronę. Wszyscy członkowie gminnych RDA, mają nadane przydziały organizacyjno-mobilizacyjne do służby w formacjach obrony cywilnej. W 2016 roku gminne RDA brały udział w kwartalnych treningach Systemu Powszechnego Ostrzegania Wojsk i Ludności Cywilnej (SPOWiLC) o zagrożeniu uderzeniami z powietrza oraz, w dniach 15-16 marca 2016 roku, w uruchomieniu SWA we współdziałaniu z ogniwami SPOWiLC w trakcie treningu decyzyjnego pk. Sudety-16. W kontrolowanym dziale brak jest zastrzeżeń do przygotowania do działania gminnych jednostek organizacyjnych OC. Niemniej jednak należy stwierdzić, że Starosta Brzeski nie powołał powiatowej drużyny wykrywania i alarmowania (DWA), mimo iż to zadanie zostało określone w zarządzeniu nr 30/15 Szefa Obrony Cywilnej Województwa Opolskiego Wojewody Opolskiego z dnia 2 marca 2015 r. w sprawie organizacji i funkcjonowania wojewódzkiego systemu wczesnego ostrzegania o zagrożeniach oraz wojewódzkiego systemu wykrywania i alarmowania na terenie województwa. Wśród głównych powodów nieutworzenia powiatowej DWA Starosta Brzeski, w piśmie nr CZK.5556.4.2015.JK z dnia 8 września 2015 r. 31, wymienił m.in. brak w obsadzie etatowej Starostwa pracowników o pożądanej specjalności, brak środków finansowych na szkolenie i wyposażenie w wymagany sprzęt oraz brak na terenie powiatu specjalistycznych laboratoriów do prowadzenia analiz wykrytych środków chemicznych i promieniotwórczych. Powyższe argumenty mogą być w pewnym zakresie nieuzasadnione w odniesieniu do jednostek organizacyjnych, stanowiących aparat pomocniczy kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży, w szczególności Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Brzegu, której pracownicy mogliby również stać się członkami formacji OC. Mając powyższe na uwadze należałoby podjąć działania zmierzające do utworzenia DWA z wykorzystaniem potencjału kadrowego powiatowej administracji zespolonej. W związku z powyższym odstąpiono od wskazania nieprawidłowości w tym obszarze. Jednak przy realizacji zadań należy uwzględnić uwagi i sugestie zespołu kontrolnego. III. Zakres, przyczyny i skutki stwierdzonych nieprawidłowości: W wyniku kontroli ujawniono uchybienia polegające na: 1. Przekazywaniu rocznych planów działania w zakresie obrony cywilnej do organów samorządu terytorialnego przed ich uzgodnieniem. Ponadto plany działania szefów OC gmin uzgadniane były przez kierownika Zespołu ds. Zarządzania Kryzysowego, Spraw Wojskowych i Obronnych, co jest niezgodne z ustaleniami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2002 roku w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin. 2. Nie organizowano osobnych szkoleń podstawowych z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej dla poszczególnych grup szkoleniowych, o których mowa w 2 pkt 8 i 9 wytycznymi 31 Dowody zgromadzone w toku kontroli, potwierdzające powyższy stan faktyczny, znajdują się w systemie EZD w aktach sprawy nr BZK.II.645.23.2015.GSz. Strona 8 z 9

Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 21 kwietnia 2009 r. w sprawie zasad organizacji i sposobu przeprowadzania szkoleń z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej oraz w 3 pkt 3 znowelizowanych wytycznych z dnia 11 stycznia 2016 r. Przyczyną ujawnionych uchybień jest błędne wypełnianie obowiązków przez pracowników wykonujących kontrolowane zagadnienia. Skutkiem stwierdzonych nieprawidłowości jest odstępstwo od stanu pożądanego w kontrolowanym zakresie. IV. Kontrolę wpisano do książki kontroli w jednostce kontrolowanej, pod poz.: nr 8 z 2017 r. V. Informacja o zastrzeżeniach zgłoszonych do projektu wystąpienia pokontrolnego i wyniku ich rozpatrzenia lub o niezgłoszeniu zastrzeżeń: Kierownik jednostki kontrolowanej, nie zgłosił zastrzeżeń do projektu wystąpienia pokontrolnego z dnia 19 czerwca 2017 r. VI. Zalecenia lub wnioski dotyczące usunięcia nieprawidłowości lub usprawnienia funkcjonowania jednostki kontrolowanej. W związku z ustaleniami kontroli zalecam: 1. Przestrzeganie przy przekazywaniu i uzgadnianiu rocznych planów działania w zakresie obrony cywilnej ustaleń rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2002 roku w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin (Dz. U nr 96,poz.850). 2. Organizowanie i prowadzenie szkoleń podstawowych z zakresu obrony cywilnej zgodnie z wytycznymi Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 11 stycznia 2016 r. w sprawie zasad organizacji i sposobu przeprowadzania szkoleń z zakresu obrony cywilnej. VII. Na podstawie art.49 oraz art.46 ust.3 pkt 3 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. z 2011 r. nr 185, poz.1092), proszę o przekazanie pisemnej informacji o sposobie wykonania zaleceń, wykorzystaniu wniosków lub przyczynach ich niewykorzystania, o podjętych działaniach lub przyczynach ich niepodjęcia, albo o innym sposobie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości, w terminie 30 dni od dnia otrzymania niniejszego dokumentu. VIII. Zgodnie z art. 48 ustawy z dnia 15 lipca 2011r. o kontroli w administracji rządowej, od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze. Z up. Wojewody Opolskiego mgr Henryk Ferster Dyrektor Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Strona 9 z 9