DZIAŁALNOŚĆ BROKERÓW UBEZPIECZENIOWYCH W LATACH

URZĄD KOMISJI NADZORU UBEZPIECZEŃ I FUNDUSZY EMERYTALNYCH DZIAŁALNOŚĆ BROKERÓW UBEZPIECZENIOWYCH W LATACH 1998-22 Departament Pośrednictwa i Akwizycji Warszawa, wrzesień 23

SPIS TREŚCI 1. Wstęp... 3 2. Brokerzy ubezpieczeniowi... 3 3. Umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności brokerskiej... 7 4. Przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń... 1 5. Średnia wielkość prowizji wypłacona przez zakłady ubezpieczeń... 13 6. Kanały dystrybucji... 15 7. Spis tabel... 17 8. Spis wykresów... 18 2

1. Wstęp Sprawozdanie dotyczy brokerów ubezpieczeniowych działających na podstawie zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej w zakresie ubezpieczeń i reasekuracji wydanych do dnia 31 grudnia 22 roku. Zostało ono sporządzone na podstawie danych zgromadzonych przez Departament Pośrednictwa i Akwizycji oraz danych przekazywanych przez brokerów w rocznych sprawozdaniach z ich działalności. Fakt, iż nie wszyscy brokerzy przesłali kompletne dane na temat wielkości ulokowanej składki i uzyskanej prowizji od zakładów ubezpieczeń, część brokerów w ogóle nie przysłała sprawozdań ze swej działalności, a część brokerów przedstawiła dane za niepełny rok działalności 1 mógł z pewnością zniekształcić rzeczywisty obraz udziału brokerów w polskim rynku ubezpieczeń. 2. Brokerzy ubezpieczeniowi Brokerem ubezpieczeniowym jest osoba fizyczna lub prawna, która po spełnieniu warunków określonych w art.37i ustawy z dnia 28 lipca 199 r. o działalności ubezpieczeniowej (tekst jednolity Dz. U. 1996 Nr 11 poz.62 z póżn. zm.), otrzymała zezwolenie na prowadzenie działalności brokerskiej. Działalność brokerska polega na zawieraniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia w imieniu ubezpieczającego lub na pośredniczeniu przy zawieraniu umów ubezpieczenia na rzecz ubezpieczonego. Organ nadzoru do dnia 31.12.22 r. wydał ogółem 1356 zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej, w tym 1322 w zakresie ubezpieczeń (118 osobom fizycznym i 34 osobom prawnym) oraz 34 w zakresie reasekuracji (odpowiednio: 9 i 25). W ostatnich dwóch latach wpłynęło do urzędu znacznie mniej wniosków o wydanie zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej w porównaniu z latami poprzednimi. Najwięcej, tj. 258 wydano w roku 1998, podobnie było w roku 2-245 wydanych zezwoleń. W 21 r. wydano tylko 112 zezwoleń, a w 22 r. - 17. Poniższe tabele przedstawiają liczby wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej osobom fizycznym i prawnym, z uwzględnieniem podziału na 1 Podmiot, który otrzymał zezwolenie na prowadzenie działalności brokerskiej, jest obowiązany rozpocząć ją najpóźniej w ciągu 6 miesięcy od daty uzyskania zezwolenia. 3

brokerów posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności brokerskiej w zakresie ubezpieczeń i reasekuracji. Tabela 1. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie ubezpieczeń w latach 1998 22 Wyszczególnienie 1998 1999 2 21 22 Osoby fizyczne 22 143 176 84 74 Osoby prawne 48 51 66 26 32 Razem 25 194 242 11 16 Tabela 2. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie reasekuracji w latach 1998 22 Wyszczególnienie 1998 1999 2 21 22 Osoby fizyczne 3 1 2 1 Osoby prawne 5 1 1 2 Razem 8 2 3 2 1 Tabela 3. Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej w latach 1998 22 Wyszczególnienie 1998 1999 2 21 22 Osoby fizyczne 25 144 178 84 75 Osoby prawne 53 52 67 28 32 Razem 258 196 245 112 17 Wykres 1. Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej w latach 1998-22 3 25 2 Liczba 15 1 5 1998 1999 2 21 22 Osoby fizyczne Osoby prawne Razem Tabela 4. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie ubezpieczeń według stanu na koniec lat 1998 22 Wyszczególnienie 1998 1999 2 21 22 Osoby fizyczne 541 684 86 944 118 Osoby prawne 129 18 246 272 34 Razem 67 864 116 1216 1322 4

Tabela 5. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie reasekuracji według stanu na koniec lat 1998 22 Wyszczególnienie 1998 1999 2 21 22 Osoby fizyczne 5 6 8 8 9 Osoby prawne 21 22 23 25 25 Razem 26 28 31 33 34 Tabela 6. Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej według stanu na koniec lat 1998 22 Wyszczególnienie 1998 1999 2 21 22 Osoby fizyczne 546 69 868 952 127 Osoby prawne 15 22 269 297 329 Razem 696 892 1137 1249 1356 Wykres 2. Liczba ogółem wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej według stanu na koniec lat 1998 22 14 12 1 Liczba 8 6 4 2 1998 1999 2 21 22 Osoby fizyczne Osoby prawne Razem W tym samym okresie, tj. w latach 1998-22 (stan na dzień 31.12.22 r.) liczba skreśleń z listy brokerów wyniosła łącznie 241, w tym 229 w zakresie ubezpieczeń (164 osobom fizycznym i 65 osobom prawnym) oraz 12 w zakresie reasekuracji (3 osobom fizycznym i 9 osobom prawnym). Szczegółowy wykaz przyczyn skreśleń z listy brokerów, zgodnie z art.37m ustawy z dnia 28 lipca 199 r. o działalności ubezpieczeniowej (tekst jedn. Dz.U. z 1996 r. Nr 11 poz. 62 z późn. zm.), przedstawia poniższa tabela. Tabela 7. Przyczyny skreśleń z listy brokerów ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych 5

Przyczyny skreśleń z listy brokerów ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych Liczba skreśleń z listy brokerów Złożenie odpowiedniego wniosku przez osobę fizyczną lub prawną 148 prowadzącą działalność brokerską Wykreślenie z rejestru handlowego Śmierć lub utrata pełnej zdolności do czynności prawnych 4 Nie podjęcie działalności brokerskiej przez 6 miesięcy od daty wydania 32 zezwolenia Cofnięcie zezwolenia 2 57 Razem 241 Podmioty posiadające zezwolenie na prowadzenie działalności brokerskiej, zgodnie z art. 37h, ust. 1 ustawy o działalności ubezpieczeniowej, wykonują czynności brokerskie przy pomocy osób, które spełniają warunki określone w art. 37i ust. 1 pkt 1 w/w ustawy. Jednym z warunków jest zdanie egzaminu przed Komisją Egzaminacyjną dla Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych. Tabela 8. Ilość osób przystępujących do egzaminu na brokera Ilość zadających egzamin 1998 1999 2 21 22 Na brokera ubezpieczeniowego (U) 583 432 458 297 282 Na brokera reasekuracyjnego (R) 12 2 2 2 7 Ogółem 595 434 46 299 289 W latach 1998-22 odbyło się 55 egzaminów, w tym 7 egzaminów dla kandydatów na brokerów reasekuracyjnych. W egzaminach wzięło ogółem udział 277 osób (252 U + 25 R), egzamin zdało 1399 osób (w tym 6 R), 678 osób nie zdało egzaminu (w tym 19 R). Tabela 9. Wyniki przeprowadzonych egzaminów w latach 1998-22 1998 1999 2 21 22 Ilość osób biorących udział w egzaminie Ogółem Zdało Nie zdało Ogółem Zdało Nie zdało Ogółem Zdało Nie zdało Ogółem Zdało Nie zdało Ogółem Zdało Nie zdało Na brokera ubezpieczeniowego 583 416 167 432 325 17 458 376 82 297 185 112 282 91 191 Na brokera reasekuracyjnego 12 3 9 2 2 2 1 1 2 2 7 2 5 Ogółem 595 419 176 434 325 19 46 377 83 299 185 114 289 93 196 6

Wykres 3. Wyniki przeprowadzonych egzaminów ogółem w latach 1998-22 Liczba osób 7 6 5 4 3 2 1 1998 1999 2 21 22 Ogółem Zdało Nie zdało 3. Umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności brokerskiej 3. Innym warunkiem wymaganym do uzyskania zezwolenia i prowadzenia działalności brokerskiej jest zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności brokerskiej. Obecnie obowiązujące przepisy prawne nie regulują wysokości sumy ubezpieczenia OC brokera. Stowarzyszenie Polskich Brokerów Ubezpieczeniowych i Reasekuracyjnych zaleca sumę ubezpieczenia OC brokera w wysokości minimum 1 $, co w przybliżeniu stanowiło w roku 1997 ok. 3 zł i 22 ok. 35 zł 4. Kwota ta, w celach porównawczych, została przyjęta również w badanym okresie. Dopiero z dniem 1 stycznia 24 roku, zgodnie z Ustawą z dnia 22 maja 23 roku o pośrednictwie ubezpieczeniowym, zostanie określona minimalna suma gwarancyjna. Omawiając dane dotyczące umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności brokerskiej należy podkreślić, iż zdecydowana większość zawartych umów ubezpieczenia OC przez brokerów - osoby fizyczne dotyczy sum do wysokości 3 zł. Udział umów ubezpieczenia OC w tym przedziale oscylował od 65% (wszystkich umów zawartych przez osoby fizyczne) w 1998 r. do 74% w 22 r., osiągając przy tym największą wartość w 21 r., tj. 75%. 2 Prowadzenie działalności z naruszeniem przepisów prawa 3 Dane na podstawie raportu nr 2 sprawozdania PA. 7

Wykres 4. Polisy OC Brokerów - osoby fizyczne w latach 1998 22 (w %) 8 7 6 5 % 4 3 2 1 75 69 71 74 65 35 31 29 25 26 1998 1999 2 21 22 Polisy do 3 tys.zł Polisy powyżej 3 tys.zł Odnosząc się do tego samego okresu, tyle że w odniesieniu do brokerów - osób prawnych, odnotowano również tendencję wzrostową, lecz na znacznie niższym poziomie niż miało to miejsce w przypadku brokerów - osób fizycznych. I tak umowy ubezpieczenia OC zawarte przez brokerów, będących osobami prawnymi, dotyczące sum do wysokości 3 zł. stanowiły od 25% (wszystkich umów zawartych przez osoby prawne) w 1998 r. do 31% w 22 r., osiągając najwyższy poziom w 21 r., tj. 34%. Podkreślenia wymaga fakt, iż zawarcie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności brokerskiej nie jest wyłącznie wymogiem formalnym do uzyskania zezwolenia, lecz zabezpieczeniem przed ryzykiem, jakie ponosi broker prowadząc swoją działalność, a w konsekwencji klient. Brak umowy ubezpieczenia OC, w przypadku popełnienia przez brokerów błędu w sztuce przy doprowadzeniu do zawarcia wadliwej umowy ubezpieczenia klient-zakład ubezpieczeń, może skutkować odmową wypłaty odszkodowania klientowi, który w przypadku stwierdzenia winy brokera, może dochodzić w/w odszkodowania z ubezpieczenia OC brokera. 4 Kwoty te stanowiły podstawę do określenia przedziałów zastosowanych w tabeli. 8

Wykres 5. Polisy OC Brokerów - osoby prawne w latach 1998 22 (w %). 8 7 6 5 % 4 3 2 1 75 7 7 66 69 34 3 3 25 31 1998 1999 2 21 22 Polisy do 3 tys.zł Polisy powyżej 3 tys.zł Dla lepszego zobrazowania tego zagadnienia zostały zamieszczone poniższe tabele. Porównano w nich lata 1998-22 stosując w nich mniejsze przedziały sum ubezpieczenia OC brokera w ujęciu ilościowym i procentowym, z podziałem na osoby fizyczne i prawne. Tabela 1. Polisy OC zawarte przez brokerów - osoby fizyczne w latach 1998-22 1998 1999 2 21 22 Wartość polis OC Ilość Udział Ilość Udział Ilość Udział Ilość Udział Ilość Udział w zł polis w % polis w % polis w % polis w % polis w % Do 1 17 4 3 5 4 5 54 7 38 5 11 1 218 49 289 49 397 54 399 54 413 55 11-3 55 12 87 15 86 12 13 14 15 14 31-4 89 15 124 17 79 11 86 11 41-1 137 3 64 11 57 8 7 9 72 9 Powyżej 1 21 5 27 5 3 4 34 5 42 6 Ogółem 448 1 586 1 734 1 739 1 756 1 Tabela 11. Polisy OC zawarte przez brokerów - osoby prawne w latach 1998 22 1998 1999 2 21 22 Wartość polis OC Ilość Udział Ilość Udział Ilość Udział Ilość Udział Ilość Udział w zł polis w % polis w % polis w % polis w % polis w % Do 1 2 1 2 1 1 5 1 1 11 1 18 17 28 17 47 22 39 2 42 19 11-3 8 8 15 9 14 7 18 9 23 11 31-4 51 33 54 26 27 14 23 11 41-1 53 5 24 15 45 21 46 23 5 23 Powyżej 1 26 25 41 25 49 23 58 29 74 35 Ogółem 15 1 161 1 211 1 198 1 213 1 9

W latach 1998-22 brokerzy zawierali umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzenia działalności brokerskiej z 22 zakładami ubezpieczeń, tj.: TUwRiGŻ Agropolisa S.A., AIG Polska TU S.A., Allianz Polska S.A., TUiR Cigna STU S.A., TU Compensa S.A., Daewoo TU S.A., D.A.S. Ubezpieczenia Ochrony Prawnej S.A., STU Ergo Hestia S.A., KU Filar S.A., Gerling Polska TU S.A, Heros S.A., TU Inter Polska S.A., KUKE S.A., TUiR Partner S.A., PBK S.A., Polisa S.A. w upadłości, PZU S.A., Tryg Polska TU S.A., TU Samopomoc S.A., Uniqa TU S.A., TUiR WARTA S.A. oraz Zurich TU S.A. Wykres 6. Umowy OC brokerów zawarte w 22 r. z zakładami ubezpieczeń (w %). Pozostałe 19% Warta 29% Tryg Polska 24% PZU 28% 4. Przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń. Tabela 12. Średnie roczne przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń w latach 1998 22 w podziale na: osoby fizyczne, osoby prawne, ogółem (w zł). 1998 1999 2 21 22 Osoby fizyczne 114636 12324 11959 19689 116597 Osoby prawne 979251 965477 871355 198859 1116673 Ogółem 31136 328 34 3595 3639 1

Wykres 7. Średnie roczne przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń w latach 1998 22 12 1 8 zł 6 4 2 1998 1999 2 21 22 Osoby fizyczne Osoby prawne Ogółem Powyższe dane finansowe, odnoszące się do podmiotów posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności brokerskiej będącymi osobami fizycznymi, wskazują na nieznaczne wahania średniego przychodu brokerów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń. Najniższy poziom został odnotowany w 21 roku i wyniósł 19.689 zł. Przy czym należy zaznaczyć, iż corocznie wraz ze wzrostem liczby brokerów następował też wzrost przychodów ogółem, uzyskanych z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń. Przychód uzyskany, przez brokerów osoby fizyczne, z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń wyniósł w roku 1998 33.932.135 zł, a w roku 22 67.276.31 zł. Nastąpił wzrost w ciągu pięciu lat o 98,3%. W tym samym okresie liczba brokerów, którzy osiągnęli przychód z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń, wzrosła z 296 osób w 1998 r. do 577 osób w 22 r. (wzrost o 94,9%). Tabela 13. Przychody ogółem uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń 1998 1999 2 21 22 Osoby fizyczne 36 189 96 42 474 256 52 862 34 61 26 385 67 276 31 Osoby prawne 85 292 115 111 29 851 126 346 461 197 794 628 27 71 258 Razem 121 481 211 153 54 17 179 28 495 259 1 13 274 977 568 Odnosząc się do przychodów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń uzyskanych przez osoby prawne, w badanym okresie można zauważyć dwie tendencje. W latach 1998 2 następuje systematyczny spadek średniego przychodu brokerów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń - od kwoty 979.251 zł. 11

w roku 1998 do poziomu 871.355 zł. w roku 2, mimo wzrostu liczby podmiotów, które osiągnęły przedmiotowy przychód, z 87 do 145. Również przychód ogółem wzrósł w tym okresie o 48,3%, z 85.194.84 zł. w 1998 r. do 126.346.461 zł. w 2 r. Natomiast w latach 21 22 odnotowano tendencje odwrotną. Zarówno średni przychód, jak i przychód ogółem rosły. W pierwszym przypadku do kwoty 1.116.673 zł. w 22 r., a w drugim do kwoty 27.71.258 zł. również w 22 r., przy łącznej liczbie 186 brokerów, którzy osiągnęli przychód z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń. W latach 1998-22 średnia wielkość przychodu uzyskana przez wszystkich brokerów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń wahała się między 34. zł. w 2 r. a 36.39 zł. w 22 r. Ostatnie dwa lata wskazują na wzrost średniej wielkości przychodu z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń. W roku 22 odnotowano wzrost w stosunku do poziomu najniższego o blisko 19%. W latach 1998 22 następował systematyczny wzrost liczby podmiotów, które osiągnęły przedmiotowy przychód, z 468 do 763. Również przychód ogółem wzrósł w tym okresie z 121.481.211 zł. w 1998 r. do 274.977.568 zł. w 22 r. Na uwagę zasługuje fakt, iż znaczna część przychodów uzyskanych z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń uzyskiwana jest przez niewielką grupę brokerów. Wykres 8. Przychody dwudziestu pierwszych brokerów z tytułu prowizji uzyskanej od zakładów ubezpieczeń w stosunku do przychodów ogółem (w %). 9 % 6 62 6 6 53 52 3 1998 1999 2 21 22 I tak dla przykładu w 2 r. dwudziestu pierwszych brokerów (przyjmując jako kryterium wyboru przychód uzyskany z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń), wśród których znalazły się trzy osoby fizyczne, uzyskało łącznie przychód w wysokości 134.258.12 zł, co stanowiło 6% sumy uzyskanych przez brokerów przychodów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń. W 22 r. dwudziestu pierwszych brokerów 12

(stosując to samo kryterium) uzyskało łącznie przychód w wysokości 142 139 96 zł, co stanowi 52 % sumy uzyskanych przez brokerów przychodów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń. 5. Średnia prowizja wypłacona przez zakłady ubezpieczeń. Tabela 14. Wartość składki ulokowanej za pośrednictwem brokerów w latach 1998 22 w tys. zł. 1998 1999 2 21 22 ZU Dział I 12 236 12 137 24 931 296 389 411 348 ZU Dział II 864 173 1 19 942 1 148 51 1 685 387 1 879 927 Razem 984 49 1 293 79 1 353 432 1 981 776 2 291 275 Ogółem składka ulokowana przez brokerów w zakładach ubezpieczeń w latach 1998 22 miała tendencję wzrostową. W roku 1999 w porównaniu do 1998 r. nastąpił wzrost składki ulokowanej przez brokerów w zakładach ubezpieczeń o 31,4%, w 2 r. w stosunku do 1999 roku o 4,7%, a w 21 r. w stosunku do 2 r. o 46,4% oraz w roku 22 w stosunku do 21 o 15,6%. Wykres 9. Wartość składki ulokowanej za pośrednictwem brokerów w latach 1998 22 w tys. zł. 2 5 2 W tys. zł 1 5 1 5 1998 1999 2 21 22 ZU Dział I ZU Dział II Razem Tabela 15. Wartość prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady ubezpieczeń w latach 1998 22 w tys. zł. 1998 1999 2 21 22 ZU Działu I 12 375 1 347 16 366 18 777 2 45 ZU Działu II 16 758 148 76 155 299 231 839 235 946 Razem 119 132 159 53 171 665 25 616 255 991 Ogółem wartość prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady ubezpieczeń w latach 1998 22 miała tendencję wzrostową. W roku 1999 w porównaniu do 1998 r. 13

nastąpił wzrost prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady ubezpieczeń o 33,5%, w 2 r. w stosunku do 1999 roku o 7,9%, a w 21 r. w stosunku do 2 r. o 46% oraz w roku 22 w stosunku do 21 o 2,1%. Wykres 1. Wartość prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady ubezpieczeń w latach 1998 22 w tys. zł. 3 25 2 W tys. zł 15 1 5 1998 1999 2 21 22 ZU Działu I ZU Działu II Razem Tabela 16. Średnia prowizja stanowiąca wynagrodzenie brokera wypłacone przez zakłady ubezpieczeń w latach 1998 22 (w %). 1998 1999 2 21 22 ZU Dział I 1,3 1,1 8, 6,3 4,9 ZU Dział II 12,4 12,5 13,5 13,8 12,6 Razem 12,1 12,3 12,7 12,7 11,2 Wykres 11. Średnia prowizja stanowiąca wynagrodzenie brokera wypłacone przez zakłady ubezpieczeń w latach 1998 22 (w %). % 15, 12,5 1, 7,5 5, 2,5, 12,5 13,5 13,8 12,4 12,6 12,1 12,3 12,7 1,3 1,1 12,7 11,2 8, 6,3 4,9 1998 1999 2 21 22 ZU Dział I ZU Dział II Razem 14

Średnia prowizja wypłacona brokerom przez zakłady ubezpieczeń (liczona jako stosunek składki ulokowanej do wypłaconej prowizji) w latach 1998-22 nie ulegała znacznym zmianom i wahała się między 11,2% w 22 r. a 12,7% w latach 2 oraz 21. Jednocześnie występują znaczne różnice między średnią prowizją wypłacaną przez zakłady ubezpieczeń działu I a zakładami ubezpieczeń działu II. W 22 roku było to odpowiednio 4,87% oraz 12,55%, natomiast w roku 21 było to 6,34% oraz 13,76% a w roku 2-7,99% oraz 13,52%. Podobnie kształtowała się sytuacja w latach 1998-1999. W roku 1998 średnia prowizja uzyskana od zakładów ubezpieczeń działu I to 1,29%, zaś działu II 12,35%, a w roku 1999 odpowiednio 1,13% oraz 12,49%. 6. Dystrybucja ubezpieczeń Zakłady ubezpieczeń wykorzystują następujące kanały dystrybucji: - sprzedaż bezpośrednią (dokonywana przez etatowych pracowników zakładów 5 ), - sprzedaż agencyjną poprzez agentów ubezpieczeniowych, - sprzedaż za pośrednictwem brokerów ubezpieczeniowych. Tabela 17. Kanały dystrybucji ubezpieczeń zakładów ubezpieczeń Działu I w latach 1998 22(w %) Wyszczególnienie 1998 r. 1999 r. 2 r. 21 r. 22 r. Sprzedaż bezpośrednia 5,73 44,54 42,37 4,33 41,61 Sprzedaż przez agentów 38,78 5,81 53,9 55,67 55,47 Sprzedaż przez brokerów 1,48 4,65 4,49 3,94 2,91 Inne kanały dystrybucji - -,5,6,1 Wykres 12. Kanały dystrybucji produktów ubezpieczeniowych zakładów ubezpieczeń Działu I 6 5 4 % 3 2 1 5 Dane zaczerpnięte z Biuletynów 1998 Państwowego 1999 Urzędu Nadzoru 2 Ubezpieczeń i 21 Urzędu Komisji Nadzoru 22 Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych Sprzedaż bezpośrednia Sprzedażprzez agentów Sprzedaż przez brokerów Inne kanały dystrybucji 15

Tabela 18. Kanały dystrybucji ubezpieczeń zakładów ubezpieczeń Działu II w latach 1998 22(w %) Wyszczególnienie 1998 r. 1999 r. 2 r. 21 r. 22 r. Sprzedaż bezpośrednia 44,53 38,39 34,95 31,64 3,1 Sprzedaż przez agentów 47,39 54,13 54,98 55,67 55,3 Sprzedaż przez brokerów 8,8 7,48 9,59 11,47 12,58 Inne kanały dystrybucji - -,48 1,22 2,11 Wykres 13. Kanały dystrybucji produktów ubezpieczeniowych zakładów ubezpieczeń Działu II 6 5 4 % 3 2 1 1998 1999 2 21 22 Sprzedaż bezpośrednia Sprzedaż przez agentów Sprzedaż przez brokerów Inne kanały dystrybucji Jak wynika z powyższych zestawień, udział brokerów ubezpieczeniowych w dystrybucji produktów w zakładów ubezpieczeń Działu II stale się zwiększa, natomiast spada sprzedaż produktów zakładów ubezpieczeń Działu I. 16

7. SPIS TABEL Tabela 1. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie ubezpieczeń w latach 1998 22... 4 Tabela 2. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie reasekuracji w latach 1998 22... 4 Tabela 3. Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej w latach 1998 22... 4 Tabela 4. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie ubezpieczeń według stanu na koniec lat 1998 22... 4 Tabela 5. Liczba wydanych zezwoleń w zakresie reasekuracji według stanu na koniec lat 1998 22... 5 Tabela 6. Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej według stanu na koniec lat 1998 22....5 Tabela 7. Przyczyny skreśleń z listy brokerów ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych... 6 Tabela 8. Ilość osób przystępujących do egzaminu na brokera... 6 Tabela 9. Wyniki przeprowadzonych egzaminów w latach 1998 22... 6 Tabela 1. Polisy OC zawarte przez brokerów - osoby fizyczne w latach 1998 22... 9 Tabela 11. Polisy OC zawarte przez brokerów - osoby prawne w latach 1998 22... 9 Tabela 12. Średnie przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń w latach 1998 22 w podziale na : osoby fizyczne, osoby prawne, ogółem... 1 Tabela 13. Przychody ogółem... 11 Tabela 14. Wartość składki ulokowanej za pośrednictwem brokerów w latach 1998 22 w tys. zł.... 13 Tabela 15. Wartość prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady ubezpieczeń w latach 1998 22 w tys. zł.... 13 Tabela 16. Średnia prowizja stanowiąca wynagrodzenie brokera wypłacona przez zakłady ubezpieczeń w latach 1998 22 (w %)... 14 Tabela 17. Kanały dystrybucji ubezpieczeń zakładów ubezpieczeń Działu I w latach 1998 22(w %)... 15 Tabela 18. Kanały dystrybucji ubezpieczeń zakładów ubezpieczeń Działu II w latach 1998 22 (w %)... 16 17

8. SPIS WYKRESÓW Wykres 1. Liczba wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej w latach 1998 22... 4 Wykres 2. Liczba ogółem wydanych zezwoleń na prowadzenie działalności brokerskiej według stanu na koniec lat 1998 22... 5 Wykres 3. Wyniki przeprowadzonych egzaminów w latach 1998-22... 7 Wykres 4. Polisy OC Brokerów - osoby fizyczne w latach 1998 22 w %... 8 Wykres 5. Polisy OC Brokerów - osoby prawne w latach 1998 22 w %... 9 Wykres 6. Umowy OC brokerów zawarte w 22r z zakładami ubezpieczeń (w %)... 1 Wykres 7. Średnie roczne przychody uzyskane przez brokerów z tytułu prowizji od zakładów ubezpieczeń w latach 1998 22... 11 Wykres 8. Przychody dwudziestu pierwszych brokerów z tytułu prowizji uzyskanej od zakładów ubezpieczeń w stosunku do przychodów ogółem (w %)... 12 Wykres 9. Wartość składki ulokowanej za pośrednictwem brokerów w latach 1998 22 w tys. zł... 13 Wykres 1. Wartość prowizji wypłaconej brokerom przez zakłady ubezpieczeń w latach 1998 22 w tys. zł... 14 Wykres 11. Średnia prowizja stanowiąca wynagrodzenie brokera wypłacone przez zakłady ubezpieczeń w latach 1998 22 (w %)... 14 Wykres 12. Kanały dystrybucji produktów ubezpieczeniowych zakładów ubezpieczeń Działu I... 15 Wykres 13. Kanały dystrybucji produktów ubezpieczeniowych zakładów Ubezpieczeń Działu II... 16 18