System Zarządzania Środowiskowego Strona 1 1. Cel procedury: identyfikacja potencjalnych sytuacji awaryjnych, zapobieganie zagrożeniom środowiska i awariom środowiskowym oraz zapewnienie gotowości i odpowiedniego reagowania na nie. 2. Definicje: Sytuacja awaryjna zagrożenie środowiska lub awaria środowiskowa. Zagrożenie środowiska drobne zdarzenie, które może spowodować zagrożenie dla któregokolwiek z komponentów środowiska i/lub zagrożenie dla zdrowia ludzi, o ile nie zostaną podjęte działania mające na celu niezwłoczne usunięcie zagrożenia. Awaria środowiskowa poważne zdarzenie, skutkujące powstaniem zagrożenia dla któregokolwiek z komponentów środowiska i/lub zagrożenia dla zdrowia ludzi spowodowanego przedostaniem się do środowiska substancji zanieczyszczającej, w szczególności niebezpiecznej, wymagające zaangażowania znacznych sił i środków do usunięcia zagrożenia. Substancja niebezpieczna - jedna lub więcej substancji albo mieszanina substancji, które ze względu na swoje właściwości chemiczne, biologiczne lub promieniotwórcze mogą, w razie nieprawidłowego obchodzenia się z nimi, spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi lub środowiska. Substancją niebezpieczną może być surowiec, produkt, półprodukt, odpad, a także substancja powstała w wyniku awarii. Likwidacja awarii j zespół działań podejmowanych w celu likwidacji przyczyn oraz usunięcia lub minimalizacji skutków powstałego zagrożenia dla komponentów środowiska i/lub zdrowia ludzi. Gotowość na wystąpienie awarii wszelkie działania mające na celu przygotowanie się organizacji do likwidacji awarii j. 3. Odpowiedzialność: Kierownik Miejskiego Centrum Zarządzania Kryzysowego Zapewnienie należytego poziomu gotowości na wystąpienie awarii j Kierowanie akcją likwidacji awarii j Zatwierdzanie protokołów poawaryjnych Kierownik Oddziału Obsługi Technicznej Dyrektor Wydziału Kształtowania Środowiska (WKŚ) Udzielanie pomocy technicznej osobom kierującym innymi komórkami organizacyjnymi w likwidacji zagrożeń środowiska Prowadzenie rejestru zaistniałych zagrożeń środowiska
System Zarządzania Środowiskowego Strona 2 Kierownicy komórek organizacyjnych Zapewnienie należytego poziomu gotowości na wystąpienie zagrożeń środowiska Kierowanie pracownikami likwidującymi zagrożenie środowiska Informowanie Kierownika Oddziału Obsługi Technicznej oraz Dyrektora WKŚ o zaistniałych zagrożeniach środowiska. Pracownik, który stwierdził wystąpienie zagrożenia środowiska lub awarii j Podjęcie działań ograniczających lub likwidujących całkowicie negatywne skutki zaistniałej sytuacji awaryjnej oraz informowanie wyznaczonych osób o zaistniałej sytuacji awaryjnej zgodnie z przyjętymi zasadami komunikacji wewnętrznej. 4. Opis postępowania: 4.1. Identyfikacja potencjalnych sytuacji awaryjnych 4.1.1. Potencjalne sytuacje awaryjne podlegają identyfikacji. Identyfikacja potencjalnych sytuacji awaryjnych realizowana jest wraz z identyfikacją aspektów środowiskowych, na zasadach przyjętych dla identyfikacji i oceny aspektów środowiskowych określonych Procedurą P-12/Pr-1 Identyfikacja i ocena aspektów środowiskowych. 4.2. Zapobieganie zagrożeniom środowiska 4.2.1. Zapobieganie wystąpieniu zagrożenia środowiska polega na: a) inicjowaniu szkolenia pracowników, których praca może mieć wpływ na wystąpienie zagrożenie środowiska i/lub którzy podczas wykonywania czynności służbowych mogą mieć styczność z zagrożeniem środowiska, b) zapewnieniu środków w zakresie niezbędnym do skutecznej likwidacji zagrożenia środowiska, c) kontrolowaniu i monitorowaniu poziomu gotowości na wystąpienie zagrożenia środowiska. 4.2.2. Należyty poziom gotowości na wystąpienie zagrożeń środowiska związanych z funkcjonowaniem poszczególnych komórek organizacyjnych Urzędu zapewniają osoby kierujące ww. komórkami. Niezbędnej pomocy technicznej udziela im Kierownik Oddziału Obsługi Technicznej. 4.3. Utrzymanie gotowości na wystąpienie awarii j. 4.3.1. Zapewnienie gotowości na wypadek awarii j polega na: a) inicjowaniu szkolenia pracowników, których praca może mieć wpływ na wystąpienie awarii j i/lub którzy podczas wykonywania czynności służbowych mogą mieć styczność z awarią środowiskową,
System Zarządzania Środowiskowego Strona 3 b) zapewnieniu sił i środków w zakresie niezbędnym do skutecznej likwidacji awarii j, c) ustanowieniu szczegółowych instrukcji postępowania w przypadku wystąpienia poszczególnych rodzajów awarii środowiskowych, w tym szczegółowych zasad wymiany informacji i współpracy ze służbami zewnętrznymi (Straż Pożarna, Policja, WIOŚ itp.) d) kontrolowaniu i monitorowaniu poziomu gotowości na wystąpienie sytuacji awaryjnej. 4.3.2. Należyty poziom gotowości na wystąpienie awarii j zapewnia Kierownik Miejskiego Centrum Zarządzania Kryzysowego. W uzasadnionych przypadkach Kierownik Miejskiego Centrum Zarządzania Kryzysowego przeprowadza praktyczne sprawdzenie skuteczności działania np. w formie symulowanej awarii j. 4.4. Reagowanie na sytuacje awaryjne. 4.4.1. W przypadku wystąpienia sytuacji awaryjnej stosuje się następujący tok postępowania: a) ocena sytuacji polegająca na ustaleniu źródła niekontrolowanej emisji zanieczyszczenia do środowiska, rodzaju zanieczyszczenia i skali zagrożenia, b) likwidacja źródła niekontrolowanej emisji zanieczyszczenia do środowiska lub maksymalne możliwe ograniczenie wielkości emisji, c) powstrzymanie lub ograniczenie tempa rozprzestrzeniania się zanieczyszczenia w środowisku, jeżeli zjawisko takie ma miejsce, d) usunięcie zanieczyszczenia ze środowiska w maksymalnym możliwym stopniu 4.4.2. Pracownik, który stwierdził wystąpienie zagrożenia środowiska niezwłocznie podejmuje czynności, o których mowa w pkt 4.4.1., a po ich przeprowadzeniu informuje swojego bezpośredniego przełożonego o zaistniałej sytuacji i podjętych działaniach. 4.4.3. Pracownik, który stwierdził wystąpienie awarii j niezwłocznie dokonuje oceny sytuacji po czym informuje o zdarzeniu swojego bezpośredniego przełożonego oraz Miejskie Centrum Zarządzania Kryzysowego, które to przejmuje dowodzenie akcją likwidacji awarii j. Pracownik pozostaje do dyspozycji Miejskiego Centrum Zarządzania Kryzysowego. 4.4.4. Zasady informowania, o których mowa w pkt. 4.4.3. i 4.4.4. nie zwalniają pracownika z obowiązku poinformowania o zaistniałej sytuacji innych osób i podmiotów, który wynika z odrębnych przepisów, instrukcji i zasad postępowania. 4.4.5. Szczegółowe metody likwidacji źródła emisji zanieczyszczenia, powstrzymywania jego rozprzestrzeniania w środowisku oraz usuwania zanieczyszczenia ze środowiska zależą od rodzaju zanieczyszczenia i są przedmiotem szkolenia pracowników. 4.5. Działania poawaryjne. 4.5.1. O wystąpieniu zagrożeń środowiska osoby kierujące komórkami organizacyjnymi informują Kierownika Oddziału Obsługi Technicznej oraz Dyrektora WKŚ, który prowadzi rejestr zagrożeń i
System Zarządzania Środowiskowego Strona 4 awarii środowiskowych. 4.5.2. Z wystąpienia awarii j wyznaczony pracownik Miejskie Centrum Zarządzania Kryzysowego sporządza protokół poawaryjny. 4.5.3. Protokół poawaryjny zatwierdza Kierownik Miejskiego Centrum Zarządzania Kryzysowego. 4.5.4. Rejestr zagrożeń i awarii środowiskowych oraz protokoły poawaryjne stanowią dokumenty źródłowe dla identyfikacji potencjalnych sytuacji awaryjnych oraz dla identyfikacji i oceny aspektów środowiskowych. 4.5.5. Rejestr zagrożeń i awarii środowiskowych oraz protokoły poawaryjne stanowią podstawę do podejmowania działań zapobiegawczych i korygujących. 6. Dokumenty związane: Procedura P- 12/Pr-1 Identyfikacja i ocena aspektów środowiskowych Instrukcje Miejskiego Centrum Zarządzania Kryzysowego
ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZĄDZANIA DOKUMENT NADZOROWANY W WERSJI ELEKTRONICZNEJ P 12 / Pr -3 System Zarządzania Środowiskowego Strona 5 Załącznik do procedury: wzór rejestru zagrożeń i awarii środowiskowych L.p. Data zdarzenia REJESTR ZAGROŻEŃ I AWARII ŚRODOWISKOWYCH Miejsce zdarzenia Krótki opis zdarzenia Podjęte działania Skutki dla środowiska Oddziału Obsługi Procesów Pracy