ORGANIZACJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO Zarządzanie kryzysowe jest realizowane na czterech poziomach: gminnym, powiatowym, wojewódzkim i krajowym. Poziom gminny - realizuje podstawowe zadania związane z ochroną ludności: ostrzeganie, alarmowanie i informowanie ludności o zagrożeniach, prowadzenie ewakuacji oraz zapewnieniu ewakuowanym pomocy medycznej i socjalnej głównie w zakresie zakwaterowania i wyżywienia. Poziom powiatowy - koordynuje działania reagowania kryzysowego na obszarze powiatu, wspierając je działaniem podległych sobie służb, inspekcji, straży wspomaganych przez organizacje pozarządowe przewidziane w planie zarządzania kryzysowego powiatu. Poziom wojewódzki - udziela niezbędnej pomocy władzom powiatowym; w przypadku powstania sytuacji kryzysowej obejmującej obszar większy niż jeden powiat, koordynuje prowadzenie działań ratowniczych. Poziom krajowy - na wniosek wojewody udziela pomocy, gdy posiadane siły i środki wojewódzkie są niewystarczające do opanowania sytuacji kryzysowej. Fazy zarządzania kryzysowego obejmują zapobieganie, przygotowanie, reagowanie i odbudowę. Organem właściwym w sprawach zarządzania kryzysowego na terenie województwa jest wojewoda. Wojewoda jako przedstawiciel Rady Ministrów na podstawie art. 22 punkty 2, 3 i 4 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie zapewnia współdziałanie wszystkich organów administracji rządowej i samorządowej działających w województwie i kieruje ich działalnością w zakresie zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub mienia oraz zagrożeniom środowiska, bezpieczeństwa państwa i utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich, a także zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom oraz zwalczania i usuwania ich skutków; dokonuje oceny stanu zabezpieczenia przeciwpowodziowego województwa, opracowuje plan operacyjny ochrony przed powodzią oraz ogłasza i odwołuje pogotowie i alarm przeciwpowodziowy; wykonuje i koordynuje zadania w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa oraz zarządzania kryzysowego - na zasadach określonych w odrębnych m. in. nw. ustawach: - z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym, - z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej, - z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym, - z dnia z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej, - z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, - z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym, - z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe, - z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, - z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne, - z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, - z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych,
2 - z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych, - z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Organy właściwe w sprawach zarządzania kryzysowego oraz ich zadania i zasady działania w tej dziedzinie, a także zasady finansowania zadań zarządzania kryzysowego - określa ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym. Miejsce organów administracji publicznej w systemie zarządzania kryzysowego RP przedstawia załącznik nr 1. Do zadań wojewody w sprawach zarządzania kryzysowego należy: - kierowanie działaniami związanymi z monitorowaniem, planowaniem, reagowaniem i usuwaniem skutków zagrożeń na terenie województwa; - realizacja zadań z zakresu planowania cywilnego - zarządzanie, organizowanie i prowadzenie szkoleń, ćwiczeń i treningów z zakresu reagowania na potencjalne zagrożenia; - wnioskowanie o użycie pododdziałów lub oddziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do wykonywania zadań w sytuacjach kryzysowych; - wykonywanie przedsięwzięć wynikających z dokumentów planistycznych wykonywanych w ramach planowania operacyjnego realizowanego w województwie; - zapobieganie, przeciwdziałanie i usuwanie skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym; - realizacja zadań z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej. Zadania w sprawach zarządzania kryzysowego wojewoda wykonuje przy pomocy urzędu wojewódzkiego oraz zespolonych służb, inspekcji i straży, w tym komórki organizacyjnej właściwej w sprawach zarządzania kryzysowego w urzędzie wojewódzkim Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego, do której należy w szczególności: - gromadzenie i przetwarzanie danych oraz ocena zagrożeń występujących na obszarze województwa; - monitorowanie, analizowanie i prognozowanie rozwoju zagrożeń na obszarze województwa; - dostarczanie niezbędnych informacji dotyczących aktualnego stanu bezpieczeństwa dla wojewódzkiego zespołu zarządzania kryzysowego, zespołu zarządzania kryzysowego działającego w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz Rządowego Centrum Bezpieczeństwa; - współpraca z powiatowymi zespołami zarządzania kryzysowego; - zapewnienie funkcjonowania wojewódzkiego zespołu zarządzania kryzysowego, w tym dokumentowanie jego prac; - realizacja zadań stałego dyżuru w ramach gotowości obronnej państwa; - realizacja wytycznych oraz opracowywanie i aktualizacja wojewódzkiego planu zarządzania kryzysowego; - przygotowywanie zaleceń wojewody do powiatowych planów zarządzania kryzysowego; - zatwierdzanie powiatowych planów zarządzania kryzysowego; - planowanie wsparcia innych organów właściwych w sprawach zarządzania kryzysowego; - planowanie użycia pododdziałów lub oddziałów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do wykonywania zadań w sytuacji kryzysowej, - planowanie wsparcia przez organy administracji publicznej realizacji zadań Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, - współdziałanie z Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w zakresie zapobiegania, przeciwdziałania i usuwania skutków zdarzeń o charakterze terrorystycznym, - organizacja wykonania zadań z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej.
3 Na szczeblu wojewódzkim zostały powołane wojewódzkie zespoły zarządzania kryzysowego, na szczeblu samorządowym powiatowe i gminne zespoły zarządzania kryzysowego. Wojewódzki Zespół Zarządzania Kryzysowego jest organem pomocniczym wojewody w zakresie zarządzania kryzysowego. Do jego zadań należy w szczególności: - ocena występujących i potencjalnych zagrożeń mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo publiczne i prognozowanie tych zagrożeń; - przygotowywanie propozycji działań i przedstawianie wojewodzie wniosków dotyczących wykonania, zmiany lub zaniechania działań ujętych w wojewódzkim planie zarządzania kryzysowego; - przekazywanie do wiadomości publicznej informacji związanych z zagrożeniami; - opiniowanie wojewódzkiego planu zarządzania kryzysowego. Wojewódzki Zespół Zarządzania Kryzysowego swoje zadania realizuje w trakcie zaplanowanych posiedzeń ukierunkowanych na podejmowanie działań przede wszystkim o charakterze prewencyjnych oraz w razie potrzeby w trakcie posiedzeń doraźnych na polecenie wojewody, w szczególności w sytuacjach kryzysowych generujących zagrożenia o dużej skali. Z Zespołem współpracują, w razie potrzeby przy rozwiązywaniu konkretnych problemów, biegli, eksperci i rzeczoznawcy. Na podobnych zasadach funkcjonują powiatowe i gminne zespoły zarządzania kryzysowego. Przy wojewodach, starostach, wójtach, burmistrzach oraz prezydentach miast funkcjonują centra zarządzania kryzysowego. Pełnią one całodobowe dyżury oraz współdziałają z podmiotami prowadzącymi działania ratownicze i humanitarne. W centrach wojewódzkich całodobowe dyżury pełnią lekarze koordynatorzy ratownictwa medycznego. Do zadań wojewódzkich centrów zarządzania kryzysowego należy: - pełnienie całodobowego dyżuru w celu zapewnienia przepływu informacji na potrzeby zarządzania kryzysowego; - współdziałanie z centrami zarządzania kryzysowego organów administracji publicznej; - nadzór nad funkcjonowaniem systemu wykrywania i alarmowania oraz systemu wczesnego ostrzegania ludności; - współpraca z podmiotami realizującymi monitoring środowiska; - współdziałanie z podmiotami prowadzącymi akcje ratownicze, poszukiwawcze i humanitarne; - dokumentowanie działań podejmowanych przez centrum; - realizacja zadań stałego dyżuru na potrzeby podwyższania gotowości obronnej państwa. Systemy wspomagające wykonywanie zadań przez WCZK 1 : - MONITOR IMGW aplikację ułatwiającą pozyskiwanie i poszerzanie wiedzy dot. aktualnej sytuacji i prognoz hydrometeorologicznych. 1 Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego współpracuje z Centrum Powiadamiania Ratunkowego, realizującym nw. zadania w zakresie obsługi zgłoszeń na numery alarmowe, w tym na nr alarmowy 112.
4 - REGIONALNY SYSTEM OSTRZEGANIA - aplikację ułatwiającą szybki dostęp z informacjami i ostrzeżeniami do społeczeństwa poprzez stronę internetową Urzędu, aplikację mobilną oraz możliwość zamieszczania komunikatów w telegazecie i w formie napisów na kanałach informacyjnych telewizji publicznej. Na poziomie krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym tworzy się plany zarządzania kryzysowego - Procesy związane z zarządzaniem sytuacjami kryzysowymi na terenie województwa małopolskiego przebiegają w oparciu o te plany. Częścią składową planów zarządzania kryzysowego są procedury uruchamiania działań przewidzianych w Planie Zarządzania Kryzysowego oraz procedury postępowania Wojewódzkiego Centrum Zarządzania Kryzysowego. Wykaz procedur uruchamiania działań przewidzianych w Planie Zarządzania Kryzysowego przedstawia załącznik nr 2; wykaz procedur postępowania Wojewódzkigo Centrum Zarządzania Kryzysowego przedstawia załącznik nr 3. Współpraca ze służbami, instytucjami i jednostkami zaangażowanymi w reagowanie na zagrożenia Prowadzona jest w oparciu o plany zarządzania kryzysowego, procedury reagowania kryzysowego oraz stanowiące odnośniki do planów zarządzania kryzysowego plany operacyjne służb, inspekcji i straży, określające specjalistyczne zasady i sposoby działań ratowniczych, podejmowane w konkretnych sytuacjach kryzysowych. Podstawowe służby systemu utrzymują bieżący, całodobowy kontakt z centrami zarządzania kryzysowego poszczególnych szczebli zarządzania przekazując wzajemnie i na bieżąco informacje o potencjalnych i występujących zagrożeniach oraz podejmowanych działaniach. Sytuację w województwie monitoruje Wojewódzkie Centrum Zarządzania Kryzysowego utrzymujące stałą współpracę m. in. z IMiGW w zakresie przekazywania ostrzeżeń hydrometeorologicznych, w oparciu o które przekazywane są ostrzeżenia o możliwości wystąpienia zagrożenia powodziowego lub anomalii pogodowych do powiatowych centrów zarządzania kryzysowego oraz do wybranych podmiotów systemu zarządzania kryzysowego, w tym poprzez Rzecznika Prasowego Wojewody do mediów informacyjnych system RSO. Podmioty zaangażowane w Wojewódzki System Ostrzegania i Alarmowania przedstawia załącznik nr 4. Z podmiotami systemu zarządzania kryzysowego w województwie utrzymywana jest łączność za pomocą: - telefonów bezpośrednich, - telefonów w sieciach resortowych, - telefonów w sieci TP S.A. i innych operatorów - telefonów komórkowych, - faksów, - radiotelefonów w sieci zarządzania kryzysowego Wojewody z powiatowymi CZK, - poczty elektronicznej, - łączności specjalnej. Główne współpracujące służby, inspekcje i straże oraz podmioty zarządzania kryzysowego: - Rządowe Centrum Bezpieczeństwa - Państwowa Straż Pożarna
- Policja - Inspekcja Sanitarna - Inspekcja Weterynaryjna - Inspekcja Ochrony Środowiska - Inspekcja Nadzoru Budowlanego - Inspekcja Transportu Drogowego - Inspekcja Farmaceutyczna - Centrum Operacji Lądowych-Dowództwo Komponentu Lądowego - Śląsko-Małopolski Oddział Straży Granicznej - IMiGW - RZG 5