Olsztyn, dnia listopada 2008 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI DELEGATURA w OLSZTYNIE ul. Artyleryjska 3e 10-950 OLSZTYN tel/fax (0-89) 527-28-24, 534-94-00 LOL-410-30-02/08 P/08/115 Pani Małgorzata Powroźnik Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Kętrzynie Wystąpienie pokontrolne Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie skontrolowała Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Kętrzynie ( Inspektorat ), w zakresie legalizacji samowoli budowlanych oraz prawidłowości prowadzenia postępowań egzekucyjnych w latach 2005 I półrocze 2008 r. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym 14 listopada 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie, stosownie do art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Pani Powiatowemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia pozytywnie, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości, prowadzenie przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego ( PINB ) postępowań administracyjnych dotyczących legalizacji obiektów i robót budowlanych realizowanych bez wymaganego pozwolenia na budowę lub zgłoszenia, a takŝe związanych z tym działań egzekucyjnych. PowyŜszą ocenę ogólną uzasadniają następujące oceny cząstkowe i uwagi: 1. Zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia 10 maja 2007 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw 2, w Inspektoracie prowadzono postępowania związane z legalizacją obiektów budowlanych, wybudowanych w okresie 1 Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701 2 Dz. U. Nr 99, poz. 665
2 od 1 stycznia 1995 r. do 11 lipca 1998 r. Wszystkie wnioski właścicieli obiektów, złoŝone w tej sprawie w wymaganym terminie (do końca 2007 r.), zostały rozpatrzone prawidłowo. Po ustaleniu m.in. czasokresu budowy obiektów i zgodności ich lokalizacji z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego (m.p.z.p.), a takŝe dostarczeniu przez właścicieli obiektów inwentaryzacji powykonawczej, zakończono postępowania wobec wszystkich 14 wnioskodawców, wydając im decyzje o pozwoleniu na uŝytkowanie tych obiektów, bez naliczania opłaty legalizacyjnej. 2. Prawidłowe były równieŝ działania PINB wobec stwierdzonych w badanym okresie pięciu przypadków prowadzenia robót budowlanych bez pozwolenia na budowę (tj. z naruszeniem art. 48 Prawa budowlanego 3 ) oraz wybudowania ogrodzenia bez wymaganego zgłoszenia (z naruszeniem art. 49b tej ustawy). I tak: Spośród pięciu budów realizowanych bez pozwolenia (budynku garaŝowogospodarczego w Mołtajnach, trzech obiektów drewnianych nad jeziorem Rydzówka w gminie Srokowo i postumentu pod pomnik w Nakomiadach), w czterech przypadkach, postanowieniami wydanymi na podstawie art. 48 ust. 2 i ust. 3 Prawa budowlanego, PINB wstrzymał prowadzenie robót oraz zobowiązał inwestorów do przedłoŝenia w wyznaczonym terminie wymaganych dokumentów, tj. m.in. zaświadczenia wójta o zgodności wybudowanego obiektu z ustaleniami m.p.z.p., projektu budowlanego i oświadczenia inwestora o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Właściciel jednego z obiektów nad jez. Rydzówka dokonał jego rozbiórki po otrzymaniu ww. postanowienia, zaś w pozostałych trzech przypadkach, w związku z niewywiązaniem się przez inwestorów z nałoŝonych obowiązków, PINB wydał decyzje nakazujące rozbiórkę. W rezultacie dwa kolejne obiekty nad jeziorem zostały rozebrane, a w stosunku do właściciela budynku w Mołtajnach wszczęto postępowanie egzekucyjne. Na uwagę zasługuje zastosowanie wobec niego środka egzekucyjnego w postaci wykonania zastępczego, gdyŝ nałoŝona na właściciela tego budynku grzywna w celu przymuszenia była nieskuteczna. Postument pod pomnik został natomiast rozebrany po wydaniu przez PINB decyzji nakazującej jego rozbiórkę. 3 Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.
3 W ramach postępowania w sprawie wybudowania w Kętrzynie ogrodzenia od strony drogi publicznej bez wymaganego zgłoszenia, postanowieniem wydanym w trybie art. 49b ust. 2 Prawa budowlanego PINB zobowiązał inwestora do przedłoŝenia w Inspektoracie, w terminie 30 dni, wymaganych dokumentów (m.in. projektu budowlanego, oświadczenia o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane oraz zaświadczenia burmistrza o zgodności budowy z ustaleniami m.p.z.p). Wobec niewykonania tego obowiązku, PINB wyegzekwował rozbiórkę ogrodzenia. Niezgodnie natomiast z obowiązującą procedurą zakończone zostało postępowanie wobec inwestora, który bez zgłoszenia wybudował oczko wodne na zapleczu jednego z budynków w Kętrzynie. Ustalono bowiem, Ŝe nie wywiązał się on z nałoŝonego przez PINB obowiązku przedłoŝenia w ustawowym termie 30 dni do dnia 14 października 2005 r.) określonych dokumentów, gdyŝ dostarczył je dopiero 8 grudnia 2005 r., a więc po upływie blisko ośmiu tygodni od ww. terminu. Mimo to, PINB zalegalizował ww. obiekt, ustalając opłatę legalizacyjną w kwocie 2,5 tys. zł. Wprawdzie inwestor terminowo uiścił tę opłatę, jednak w myśl art. 49b ust. 3 Prawa budowlanego, w przypadku niespełnienia obowiązku przedłoŝenia w terminie 30 dni określonych w postanowieniu dokumentów, PINB winien wydać decyzję nakazującą rozbiórkę obiektu. 3. Analiza 30 z 37 spraw (81%), w których wydano w kontrolowanym okresie postanowienia w trybie art. 50 ust. 1 Prawa budowlanego wstrzymujące roboty budowlane (głównie ze względu na istotne odstępstwa od pozwoleń na budowę, przekroczenie zakresu objętego zgłoszeniem oraz brak pozwolenia na budowę lub zgłoszenia), wykazała, Ŝe we wszystkich przypadkach postępowanie administracyjne prowadzone było prawidłowo. Stwierdzono bowiem, Ŝe: w 19 sprawach (63% analizowanych) postępowanie prowadzono w trybie art. 51 ust. 1 Prawa budowlanego, z czego 17 zakończono poprzez wyegzekwowanie doprowadzenia obiektu do stanu zgodnego z prawem, spośród sześciu spraw, prowadzonych na podstawie art. 81c ust. 2 Prawa budowlanego, w pięciu inwestorzy wywiązali się z obowiązku dostarczenia w wyznaczonym terminie orzeczeń technicznych wykonanych robót, a w jednej inwestor przywrócił obiektowi budowlanemu stan pierwotny,
4 w pięciu sprawach, postanowieniom wydanym na podstawie art. 50 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego, ze względu na prowadzenie robót budowlanych w sposób zagraŝający bezpieczeństwu ludzi, nadano rygor natychmiastowej wykonalności i wyegzekwowano od inwestorów usunięcie tych zagroŝeń. Negatywnie natomiast NIK ocenia niewypełnienie w czterech z tych spraw obowiązku PINB, wynikającego z art. 304 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego 4, dotyczącego zawiadamiania prokuratury lub Policji o popełnieniu przestępstwa w wykonywaniu robót budowlanych w przypadkach, o których mowa w art. 90 Prawa budowlanego. Przypadki te, stanowiące zagroŝenie bezpieczeństwa ludzi, miały miejsce na budowie trzech budynków przy ul. Kołobrzeskiej w Kętrzynie, gdzie doszło do uszkodzenia kabla podziemnego NN oraz na terenie byłej cukrowni w Kętrzynie, gdzie uszkodzona została linia kablowa SN. 4. W ramach realizacji zadań określonych w art. 81 Prawa budowlanego, pracownicy Inspektoratu przeprowadzili w badanym okresie 906 kontroli, w tym 327 (36%) planowych, 401 (44%) w wyniku interwencji i skarg, a takŝe zgłoszeń urzędów i innych organów oraz 178 (20%), w związku z prowadzonymi postępowaniami administracyjnymi. Spośród tych kontroli, 410 (45%) dotyczyło utrzymania obiektów budowlanych, a 496 (55%) - kontroli budów, na podstawie których wydano m.in. 103 decyzje o pozwoleniu na uŝytkowanie obiektu budowlanego. W jednym przypadku, wydając decyzję o pozwoleniu na uŝytkowanie budynku usługowo - mieszkalnego przy ul. Lanca w Kętrzynie nie uwzględniono faktu, Ŝe w wyniku realizacji projektu budowlanego tej inwestycji w części dotyczącej chodnika, osoby niepełnosprawne poruszające się na wózkach pozbawione zostały moŝliwości korzystania z niego od strony ulicy Kaszubskiej. Od tej strony chodnik zaczyna się bowiem schodami (dziewięć stopni), w związku z czym osoby niepełnosprawne zmuszone są do korzystania z jezdni. 5. W kontrolowanym okresie, w trybie art. 66 ust. 1 Prawa budowlanego, PINB wydał siedem decyzji nakazujących usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości (głównie ze względu na nieodpowiedni stan techniczny) w uŝytkowanych obiektach budowlanych. 4 Dz. U. Nr 89 poz. 555 ze zm.
5 We wszystkich przypadkach Inspektorat przeprowadził kontrole, stwierdzając wykonanie tych decyzji. Prawidłowe było teŝ postępowanie PINB w trybie art. 67 ust. 1 ww. ustawy, w odniesieniu do trzech obiektów budowlanych. Decyzje o ich rozbiórce i uporządkowaniu terenu zostały w pełni wyegzekwowane. 6. Pozytywnie naleŝy ocenić działania Inspektoratu w zakresie rozpatrywania 43 uzasadnionych skarg dotyczących samowoli budowlanych. Między innymi, w ramach załatwiania skargi Północnopodlaskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków Regionalnego Biura w Olsztynie (wpłynęła do Inspektoratu w listopadzie 2005 r.), dotyczącej wybudowania 109 drewnianych obiektów, w tym domków nad jez. Rydzówka, Inspektorat przeprowadził ogółem 133 kontrole. W wyniku tych kontroli wszyscy inwestorzy rozebrali nielegalnie wybudowane obiekty, w tym 95 przed wszczęciem postępowania administracyjnego, 12 juŝ po wszczęciu postępowania, ale przed wydaniem decyzji nakazującej rozbiórkę oraz dwa - po wydaniu takiej decyzji. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi omówione na naradzie pokontrolnej w dniu 24 listopada b.r., NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie wnosi o: 1. Legalizowanie obiektów budowlanych wybudowanych bez wymaganego zgłoszenia, wyłącznie po uprzednim spełnieniu przez inwestora wymogu przedłoŝenia w terminie 30 dni dokumentów określonych w art. 49b ust. 2 pkt 1-3 Prawa budowlanego. 2. Powiadamianie organów ścigania o kaŝdym ujawnionym przypadku wykonywania robót budowlanych z naruszeniem przepisów prawa, o których mowa w art. 90 Prawa budowlanego. 3. Podjęcie działań zmierzających do umoŝliwienia osobom niepełnosprawnym, poruszającym się na wózkach, korzystania od strony ulicy Kaszubskiej z chodnika wzdłuŝ ul. Lanca w Kętrzynie. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Olsztynie, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Panią Inspektor, w terminie 21 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o podjętych działaniach w celu ich realizacji lub przyczynach niepodjęcia takich działań.
6 Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Pani prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury NajwyŜszej Izby Kontroli w Olsztynie umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o której mowa wyŝej, wynosi 14 dni od daty otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK w sprawie ich rozstrzygnięcia. Z powaŝaniem