Poznań, 25 czerwca 2010 r. PS.II-8.9.0931-6-4/10 Pani Ewa Matuszak p.o. Dyrektora Ośrodka Wspomagania Dziecka i Rodziny w Kołaczkowie ZALECENIA POKONTROLNE Na podstawie art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.), inspektorzy Wydziału Polityki Społecznej Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu przeprowadzili w dniach: od 07 do 13.04.2010 r. kontrolę kompleksową w Ośrodku Wspomagania Dziecka i Rodziny w Kołaczkowie zwanym dalej Placówką lub określanym skrótem: OWDiR w Kołaczkowie, w zakresie wszystkich sfer organizacji i funkcjonowania Placówki wiąŝących się z realizacją zadania określonego w ww. ustawie. Kontrola została przeprowadzona w oparciu o przepisy prawne zawarte w ww. ustawie oraz w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo wychowawczych (Dz. U. Nr 201, poz. 1455) i w rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005 r. w sprawie szczegółowych zasad nadzoru nad przestrzeganiem standardu opieki i wychowania w placówkach opiekuńczo wychowawczych oraz nadzoru nad działalnością ośrodków adopcyjno opiekuńczych (Dz. U. Nr 214, poz. 1812). W wyniku kontroli ustalono, co następuje. Kwalifikacje p.o. dyrektora Placówki nie są zgodne z wymaganiami dotyczącymi stanowiska dyrektora; takŝe fakt zatrudnienia w Placówce osoby pełniącej obowiązki dyrektora, zamiast dyrektora, narusza przepisy 8 ust. 1 i 37 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo- Kwalifikacje zawodowe 17 osób zatrudnionych w Placówce są zgodne z przepisami, natomiast 6 osób nie spełnia wymogów 38 ww. rozporządzenia. Na podstawie zbadanej dokumentacji dotyczącej kontrolowanych dziedzin, dokonanych oględzin budynku, oraz informacji udzielonych przez p.o. dyrektora Placówki ustalono, Ŝe w zakresie liczby miejsc w OWDiR w Kołaczkowie zaistniała rozbieŝność pomiędzy treścią decyzji Wojewody Wielkopolskiego z 12.12.2008 r., znak: PS.II-5.90115-2/08 dotyczącą liczby miejsc w Placówce, tj. 24 miejsca socjalizacyjne i 6 miejsc interwencyjnych, a aktualnym stanem stwierdzonym na podstawie ewidencji dzieci przebywających w Placówce 19 dzieci przebywa w grupie socjalizacyjnej, a 12 dzieci w grupie interwencyjnej. al. Niepodległości 16/ 18, 61-713 Poznań, tel. 061-851-55-66, fax 061-854-11-50 www.poznan.uw.gov.pl, e-mail: wojewoda.wielkopolski@poznan.uw.gov.pl
Placówka nie w kaŝdym okresie pobytu i nie dla kaŝdego dziecka opracowuje indywidualny plan pracy oraz kartę pobytu. W skontrolowanych kartach pobytu zawarte zostały informacje dotyczące relacji dziecka z rodzicami, funkcjonowania społecznego dziecka w Placówce i poza nią, nauki szkolnej dziecka, jego samodzielności i stanu zdrowia. W kartach tych nie dokonano ocen stanu emocjonalnego dziecka. Nie we wszystkich kartach pobytu zapisano informacje o szczególnych potrzebach dziecka oraz o znaczących dla dziecka wydarzeniach co powoduje nie wywiązywanie się Placówki z konieczności przestrzegania zapisów 26 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo- W OWDiR w Kołaczkowie są prowadzone karty udziału w zajęciach logopedycznych z opisem ich przebiegu. Nie są natomiast prowadzone karty udziału w innych zajęciach specjalistycznych i nie są prowadzone arkusze badań i obserwacji psychologicznych i pedagogicznych, co narusza przepisy 26 ust. 1 pkt 3 i 4 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Dokumentacja osobowa wychowanków nie zawiera sporządzonych przez Placówkę diagnoz psychologiczno-pedagogicznych dziecka ani diagnoz sytuacji rodzinnej dziecka oraz ustalonych wskazań do dalszej pracy z dzieckiem, co narusza przepis 4 ust. 5 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo 11 wychowanków przebywa w grupie interwencyjnej dłuŝej niŝ 6 miesięcy, co jest niezgodne z zapisami 4 ust. 7 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Indywidualne plany pracy z dzieckiem są w Placówce opracowywane i modyfikowane nie rzadziej niŝ co pół roku, przez wychowawcę kierującego procesem wychowawczym w porozumieniu z pedagogiem i pracownikiem socjalnym. Z treści zbadanych planów nie wynika, Ŝe opracowywanie odbywa się przy udziale dziecka i w porozumieniu z psychologiem. Plany nie zawierają odniesień do efektów pracy socjalnej prowadzonej z rodzicami dziecka, co narusza przepisy 12 ust. 2, 3 i 4 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Stosowana przez Placówkę nazwa grupy dzieci w wieku od 1. do 6. roku Ŝycia: B[ ], nie jest adekwatna do potrzeb rozwojowych przebywających w tej grupie dzieci. WyŜywienie, które Placówka zapewnia wychowankom jest, jak wynika z analizy jadłospisu, urozmaicone. JednakŜe drugie śniadanie w postaci lizaków nie zaspokaja rozwojowych potrzeb wychowanków. W jadłospisie nie uwzględniono menu dzieci, które mają zaleconą specjalną dietę i dzieci najmłodszych, odŝywianych posiłkami mlecznymi. Wyniki badań dziecka, które przebywa w Placówce ponad rok, przeprowadzone podczas jego pobytu w Szpitalu i badań kontrolnych w poradni, mogą wskazywać na niedostosowanie podawanego w Placówce poŝywienia do indywidualnych potrzeb kaŝdego dziecka, co nie spełnia wymogów 27 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Z istniejącej w OWDiR w Kołaczkowie dokumentacji medycznej wynika, iŝ Placówka zapewnia dzieciom dostęp do podstawowej i specjalistycznej opieki lekarskiej. Z dokumentacji tej wynika takŝe, Ŝe zalecenia medyczne wydane przez placówki, w których dzieci były leczone: Centrum Leczenia Dzieci i MłodzieŜy w Z[ ] oraz Szpital Powiatowy we W[ ], nie w pełni lub nie we właściwym terminie zostały zrealizowane, co narusza przepisy 27 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Wychowankowie przebywający w Placówce nie mają moŝliwości stałego kontaktu z psychologiem na terenie Placówki, poniewaŝ OWDiR w Kołaczkowie nie zatrudnia psychologa. W sytuacjach wymagających pomocy psychologicznej dzieci są odprowadzane lub dowoŝone do specjalistów poradni w K[ ] lub w G[ ], co powoduje niewywiązywanie 2
się Placówki z obowiązków, które nakłada zapis 4 ust. 1 pkt 4 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i zajęcia korekcyjno-kompensacyjne zalecone w opinii z 22.07.2009 r. wydanej wychowankowi przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną we W[ ] nie są realizowane, co narusza przepisy 27 ust. 1 pkt 3 i 10 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Dostęp do zajęć wychowawczych Placówka zapewnia dzieciom w ramach zajęć popołudniowych na terenie OWDiR w Kołaczkowie, co nie w pełni wyczerpuje zapisy 27 ust. 1 pkt 3 oraz 4 ust. 1 pkt 4 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Placówka zapewnia dzieciom wyposaŝenie w odzieŝ, obuwie, bieliznę, przedmioty osobistego uŝytku, środki higieny osobistej oraz zabawki, stosownie do wieku i indywidualnych potrzeb. Zaopatrzenie w leki i środki pomocnicze równieŝ zapewnia dzieciom Placówka. śadne dziecko przebywające w OWDiR w Kołaczkowie nie ma zaleconego stosowania przedmiotów ortopedycznych. W kwotę pienięŝną do własnego dysponowania w kaŝdym miesiącu Placówka zaopatruje wychowanków stosując jako podstawę wysokości kwotę 30 zł. W indywidualnych sytuacjach stosowane są zwiększenia + pochwały i zmniejszenia nagany. Minimalna kwota wypłat w tejŝe Placówce wynosi 8 zł. (a więc brakuje 10 gr, bo 0,5 % z kwoty 1.621 zł to 8,10 zł) W dwóch przypadkach nie wypłacono dzieciom kwot pienięŝnych, a w jednym przypadku brakuje potwierdzenia przez dziecko odbioru kwoty co narusza przepis 27 ust. 1 pkt 6 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Dostęp przez całą dobę do podstawowych produktów Ŝywnościowych oraz napojów, Placówka umoŝliwia przechowując produkty w lodówkach i szafkach znajdujących się w aneksach kuchennych, co jest zgodne z przepisem 27 ust. 1 pkt 7 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Warunki higieniczno-sanitarne, jakie Placówka zapewnia wychowankom odbiegają od ogólnie przyjętego standardu ze względu na stan powierzchni ściennych w pomieszczeniach oraz ze względu na nieświeŝy zapach związany ze stanem urządzeń kanalizacyjnych, co nie spełnia wymagań 27 ust. 1 pkt 8 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Dzieci przebywające w Placówce mają dostęp do nauki szkolnej w szkołach znajdujących się poza Placówką, a takŝe w systemie nauczania indywidualnego na terenie Placówki, co jest zgodne z przepisem 27 ust. 1 pkt 9 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Wychowankowie mają zapewnioną przez pracowników Placówki pomoc w nauce, w szczególności przy odrabianiu zadań domowych. Nie w kaŝdym przypadku dzieci uczestniczą w zaleconych przez specjalistów zajęciach wyrównawczych, co nie odpowiada zapisom 27 ust. 1 pkt 10 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo OWDiR w Kołaczkowie umoŝliwia dzieciom uczestnictwo w zajęciach pozalekcyjnych i rekreacyjno sportowych, co spełnia wymogi 27 ust. 1 pkt 11 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Placówka zapewnia wychowankom uczącym się poza Kołaczkowem, a nie dojeŝdŝającym do szkoły, opłatę za pobyt w internacie. TakŜe pokrycie kosztów przejazdu do i z miejsca uzasadnionego pobytu zapewnia dzieciom Placówka, co jest zgodne z przepisami 27 ust. 1 pkt 12 i 13 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Budynek, w którym znajduje się OWDiR w Kołaczkowie posiada pokoje 1-4 osobowe stanowiące wraz z łazienką i przedpokojem oddzielne segmenty mieszkalne, które są 3
wyposaŝone odpowiednio do wieku i potrzeb mieszkających w nich dzieci. Jedynie w drzwiach łazienek brakuje zamków umoŝliwiających korzystanie z tych pomieszczeń w sposób zapewniający intymność, co niezgodne jest z przepisem 27 ust. 3 pkt 2 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo W Placówce znajdują się trzy pomieszczenia przeznaczone do prania i suszenia rzeczy osobistych. Pomieszczenia do wypoczynku wyposaŝone są w meble, natomiast nie są wyposaŝone w gry, zabawki i ksiąŝki. Miejsca do cichej nauki zorganizowane są w pokojach mieszkalnych, w sali komputerowej i w pokoju do nauki. W Placówce znajduje się jadalnia oraz trzy aneksy kuchenne. Na parterze budynku zlokalizowane jest pomieszczenie do zajęć terapeutycznych. W OWDiR w Kołaczkowie nie zorganizowano pomieszczenia do zajęć sportowych, ani pokoju gościnnego, co powoduje braki w spełnianiu przez Placówkę standardów określonych w przepisach 27 ust. 3 pkt 8 i 9 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Liczba dzieci pozostających pod opieką jednego wychowawcy w czasie zajęć opiekuńczych i wychowawczych odbywających się na terenie Placówki była w kilku badanych sytuacjach większa niŝ 10 dzieci, co narusza wymogi 25 ust. 2 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Placówka umoŝliwia wspólne wychowywanie rodzeństw, co spełnia wymogi 21 ust. 1 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Wychowankowie przebywający w OWDiR w Kołaczkowie nie tworzą samorządu na co zezwala przepis 13 ust. 1 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Posiedzenia Stałego Zespołu ds. Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka odbywają się nie rzadziej niŝ co pół roku. Sformułowane przez Stały Zespół okresowe oceny sytuacji dziecka nie zostały dokonane na podstawie analizy stosowanych metod pracy z dzieckiem i jego rodziną. W Zespołach nie uczestniczyli psycholog i przedstawiciele ośrodka adopcyjnoopiekuńczego. Nie w kaŝdym Zespole uczestniczyli przedstawiciele właściwego centrum pomocy rodzinie, co narusza zapisy 10 ust. 4 pkt 4 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Placówka umoŝliwia dzieciom regularne, osobiste i bezpośrednie kontakty z rodzicami oraz innymi osobami bliskimi, co spełnia wymogi 34 pkt 1 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo OWDiR w Kołaczkowie nie prowadzi dokumentacji potwierdzającej pracę pracowników Placówki prowadzoną z rodzinami dzieci w celu usprawnienia ich umiejętności opiekuńczo-wychowawczych, co narusza zapisy 6 pkt 5 i 7 ust. 2 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Miejsce zamieszkania dwojga przebywających w Placówce wychowanków znajduje się poza województwem wielkopolskim i w znacznej odległości od OWDiR w Kołaczkowie, co w znacznym stopniu utrudnia pracę z rodziną wymaganą przepisami 4 ust. 5 oraz 6 pkt 5 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo W związku z powyŝszym zalecam: 1. Na stanowisku dyrektora zatrudniać osobę, której kwalifikacje zawodowe są zgodne z przepisem 37 ust. 1 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo 4
2. Na poszczególnych stanowiskach zatrudniać w Placówce osoby, których kwalifikacje zawodowe są zgodne z przepisem 38 ust. 1 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo 3. Prowadzić Placówkę z zachowaniem liczbowego stanu dzieci przebywających w grupach interwencyjnej i socjalizacyjnej - zgodnego z decyzją Wojewody Wielkopolskiego z 12.12.2008 r., znak: PS.II-5.90115-2/08. 4. Dla kaŝdego dziecka przebywającego w Placówce prowadzić indywidualny plan pracy i kartę pobytu. W karcie pobytu zapisywać informacje dotyczące stanu emocjonalnego dziecka, szczególnych potrzeb dziecka i znaczących dla dziecka wydarzeń; dla kaŝdego dziecka prowadzić kartę udziału w zajęciach specjalistycznych z opisem ich przebiegu oraz arkusze badań i obserwacji psychologicznych i pedagogicznych zgodnie z przepisami 26 ust. 1 pkt 2, 3 i 4 ww. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo 5. Indywidualne plany pracy z dzieckiem opracowywać przy udziale dziecka, w porozumieniu z psychologiem, a takŝe innymi specjalistami, w oparciu o ocenę efektów pracy socjalnej prowadzonej z rodzicami dziecka; stosowane w Placówce nazewnictwo grup dostosować do wieku i potrzeb rozwojowych przebywających w nich dzieci zgodnie z przepisami 12 ust. 1 6 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo 6. Sporządzać diagnozę psychologiczno-pedagogiczną dziecka i diagnozę jego sytuacji rodzinnej oraz ustalać wskazania do dalszej pracy z dzieckiem; podejmować działania zmierzające do tego, aby pobyt dzieci w grupie interwencyjnej nie przekraczał okresu 6 miesięcy zgodnie z wymogami 4 ust. 5 i 7 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo 7. Zapewnić dzieciom wyŝywienie dostosowane do ich potrzeb rozwojowych zgodnie z przepisem 27 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo 8. Bezwzględnie przestrzegać zaleceń wydanych przez instytucje oświatowe i medyczne, diagnozujące i leczące wychowanków Placówki zgodnie z przepisem 27 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo 9. Zapewnić dzieciom stały dostęp do pomocy psychologicznej odpowiedniej do zaburzeń i odchyleń rozwojowych lub specyficznych trudności w uczeniu się, poprzez zatrudnienie w Placówce psychologa zgodnie z przepisami 4 ust. 1 pkt 4 i ust. 5, 7 ust. 1, 8 ust. 5 i 10 ust. 4 pkt 2 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo 10. Kwotę pienięŝną do własnego dysponowania przez dzieci wypłacać choćby w minimalnej wysokości oraz kaŝdemu dziecku, tj. zgodnie z przepisem 27 ust. 1 pkt 6 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo 11. Powierzchnie ścienne pomieszczeń, w których funkcjonuje Placówka odnowić, urządzenia kanalizacyjne usprawnić, w drzwiach łazienek zamontować zamki 5
umoŝliwiające korzystanie z tych pomieszczeń w sposób zapewniający intymność zgodnie z przepisami 27 ust. 1 pkt 8 i ust. 3 pkt 2 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo 12. Pomieszczenia do wypoczynku wyposaŝyć w gry, zabawki i ksiąŝki; zorganizować w Placówce pomieszczenie do zajęć sportowych oraz pokój gościnny zgodnie z przepisami 27 ust. 3 pkt 3, 8 i 9 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo 13. Zapewnić liczbę wychowawców prowadzących zajęcia opiekuńczo-wychowawcze, odpowiednią do liczby dzieci pozostających pod ich opieką zgodnie z wymogami 25 ust. 1-7 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo 14. Prowadzić systematyczną pracę z rodzicami kaŝdego dziecka w celu usprawnienia ich umiejętności opiekuńczo-wychowawczych; prowadzić poradnictwo psychologicznopedagogiczne dla rodziców dzieci przebywających w Placówce zgodnie z przepisami 6 ust. 5, 7 ust. 2 i 8 ust. 5 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo 15. Współpracować w zakresie opieki i wychowania dzieci z centrami pomocy rodzinie i ośrodkami pomocy społecznej właściwymi ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu rodziców dziecka oraz z sądami rodzinnymi, takŝe w zakresie sporządzania opinii dotyczących urlopowań dzieci do rodzin zgodnie z przepisami 34 pkt 2 lit. a i d ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo 16. W składzie Stałego Zespołu ds. Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka zapewnić uczestnictwo przedstawicieli właściwego centrum pomocy rodzinie oraz ośrodka adopcyjno opiekuńczego zgodnie z przepisem 10 ust. 4 pkt 4 ww. rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo Na podstawie art. 128 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej, oczekuję przedstawienia przez Dyrektora, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszych zaleceń pokontrolnych, informacji o ich realizacji. Zgodnie z art. 128 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszych zaleceń pokontrolnych, przysługuje Dyrektorowi prawo zgłoszenia zastrzeŝeń. W przypadku uwzględnienia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 128 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej, Dyrektor, w terminie 30 dni, jest zobowiązany do powiadomienia o realizacji zaleceń, mając na uwadze zmiany wynikające z uwzględnionych zastrzeŝeń. Zgodnie z art. 130 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, kto nie realizuje zaleceń pokontrolnych podlega karze pienięŝnej w wysokości od 200 do 6.000 zł. Z up. Wojewody Wielkopolskiego Przemysław Pacia Wicewojewoda Wielkopolski 6